Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Paweł Lasoń

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 4 stycznia 2016 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. M. prawo do emerytury z dniem 4 grudnia 2015 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz wnioskodawcy J. M. kwotę 360 zł (słownie trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

V U 203/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. M. prawa do emerytury, gdyż wnioskodawca nie posiadał wymaganego 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji odwołał się w dniu 6 lutego 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy i wniósł o przyznanie żądanego prawa, podnosząc, że organ rentowy błędnie obliczył okres pracy w warunkach szczególnych J. M.. Pełnomocnik skarżącego wniósł o zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia: od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 25 października 1973 roku w Fabryce (...) w P., od 17 listopada 1975 roku do 10 października 1976 roku w Państwowym Ośrodku (...) w B. oraz od 5 października 1976 roku do 30 czerwca 1989 roku w (...)w R. na stanowisku tokarz.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Na rozprawie w dniu 28 września 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował żądanie odnośnie zaliczenia okresu pracy w warunkach szczególnych podczas zatrudnienia w (...) B. określając okres sporny od dnia 1 marca 1979 do dnia 30 czerwca 1989 roku, gdyż okres od 5 października do 28 lutego został zaliczony przez organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. M., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 4 grudnia 2015 roku wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 26 lat 11 miesięcy i 8 dni oraz 2 lata, 4 miesiące i 27 dni miesięcy dni pracy w szczególnych warunkach w okresie od 5 października 1976 roku do 28 lutego 1979 roku w (...) (...) w R..

(dowód: decyzja ZUS z dnia 4 stycznia 2016 roku, k. 24 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie, k. 8-9 akt sprawy)

Od dnia 1 września 1970 roku do 25 października 1973 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...). Wnioskodawca do dnia 30 maja 1973 roku był uczeniem (...) przy (...), natomiast od dnia 1 czerwca 1973 roku pracował na stanowisku tokarza w Wydziale (...).

(dowód: umowa o pracę z dnia 1 września 1970 roku, dokumentacja pracownicza, świadectwo pracy z dnia 28 kwietnia 2015 roku, dokumentacja pracownicza, angaż z dnia 1 lipca 1973 roku, dokumentacja pracownicza)

Oddział, na którym pracował wnioskodawca w (...) zajmował się obróbką wstępną. Do podstawowych obowiązków należała wstępna obróbka odlewów żeliwnych bądź stalowych. W tym celu wnioskodawca mocował odlew na uchwycie, po czym włączał maszynę która obracała odlew, a następnie za pomocą zamocowanego do maszyny noża usuwał naddatek technologiczny. Praca ta miała na celu zdarcie zewnętrznej warstwy na odlewie. Skarżący nie miał innych obowiązków.

Miejscem wykonywania pracy była hala oczyszczalni. Wnioskodawca pracował przy użyciu tokarki czołowej.

(dowód: zeznania świadka J. Z. na rozprawie w dnu 28 września 2016 roku od minuty 5:20 do minuty 16:13, protokół z rozprawy, k . 47-49 akt sprawy)

W okresie od dnia 26 października 1973 roku do dnia 16 października 1975 roku wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową .

(dowód: książeczka wojskowa, k. 12-13 akt emerytalnych)

W okresie od dnia 17 listopada 1975 roku do dnia 10 lipca 1976 roku ubezpieczony pracował na podstawie umowy o prace w Państwowym Ośrodku (...) w B. na stanowisku tokarza w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: umowa o pracę z dnia 1 grudnia 1975 roku, k. 34 akt sprawy, świadectwo pracy z dnia 10 lipca 1976 roku, k. 33 akt sprawy, karta obiegowa zmian w stosunku pracy, k. 31, 37 akt sprawy)

Podczas pracy w (...) w B. wnioskodawca pracował przy obsłudze tokarki. Praca polegała na obróbce odlewów. W tym celu umieszczał odlew w uchwycie, a następnie, gdy odlew zaczynał się obracać, za pomocą zamocowanego do maszyny noża skrawał zbędny materiał z odlewu. Wnioskodawca przetaczał na tokarce m.in. zużyte bębny hamulcowe do samochodów w celu ich regeneracji oraz okładziny szczęk.

Wnioskodawca przez cały okres pracy pracował przy użyciu tokarki uniwersalnej o wielkości od 3 do 5 metrów i szerokości 1 metra. Skarżący nie wykonywał innych prac.

Miejscem pracy wnioskodawca była tokarnia. W miejscu pracy wnioskodawcy panowało duże zapylenie wynikające z procesu obrabiania.

(dowód: zeznania świadka W. K. (1) na rozprawie w dnu 28 września 2016 roku od minuty 16:13 do minuty 23:27, protokół z rozprawy, k . 47-49 akt sprawy, zeznania świadka Z. S. na rozprawie w dnu 28 września 2016 roku od minuty 23:27 do minuty 27:33, protokół z rozprawy, k . 47-49 akt sprawy)

W okresie od dnia 1 marca 1979 roku do dnia 30 czerwca 1989 roku skarżący pracował w (...) B. w R. na podstawie umowy o pracę oraz w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza na oddziale (...) i (...) oraz tokarza na oddziale (...).

(dowód: umowa o pracę z dna 5 października 1976 roku, k. 1 akt osobowych B, umowa o pracę z dnia 15 października 1976 roku, k. 5 akt osobowych B, świadectwo pracy, k. 4 akt osobowych C, angaż, k. 16, 20, 25, 26, 30, 31, 11, 17, akt osobowych B)

Wnioskodawca pracował na oddziale (...). W ramach czynności pracowniczych podczas zatrudnienia w (...) B. w R. skarżący pracował przy tokarce uniwersalnej o długości około 3 metrów. Do obowiązków pracowniczych skarżącego należało przetaczanie na tokarce bębnów do samochodów ciężarowych, okładziny w celu dostosowania jej do kształtu bębna, jak i inne części do samochodów oraz koparek takie jak, tuleje do sprzętu ciężkiego, śruby do spycharek bądź koparek. Wnioskodawca nie wykonywał innych czynności.

W miejscu pracy wnioskodawcy występowało duże zapylenie oraz hałas.

(dowód: zeznania świadka Z. T. na rozprawie w dnu 28 września 2016 roku od minuty 35:14 do minuty 44:50, protokół z rozprawy, k . 47-49 akt sprawy, zeznania świadka W. J. na rozprawie w dnu 28 września 2016 roku od minuty 27:33 do minuty 34:20, protokół z rozprawy, k . 47-49 akt sprawy)

Wnioskodawca w okresie wykonywania pracy na stanowisku tokarz dokonywał wiórowej obróbki w znaczącej większości odlewów żeliwnych i w dużo mniejszym stopniu metali kolorowych i stali.

(dowód: opinia biegłego z zakresu medycyny pracy W. K. (2), k. 53-57v)

Wnioskodawca nie posiada zaświadczenia o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych za sporne okresy zatrudnienia.

(okoliczności bezsporne)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. 2016 poz. 887) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat — dla kobiet i 65 lat — dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, IIUKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Świadectwo pracy ma bowiem jedynie charakter informacyjny, samo przez się nie tworzy więc praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Nie stwarza ono cech wyłączności w zakresie dowodowym w postępowaniu o realizację tych praw. Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego prawidłowym świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w okresie od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 25 października 1973 roku w Fabryce (...) w P., od 17 listopada 1975 roku do 10 października 1976 roku w Państwowym Ośrodku (...) w B. oraz od 5 października 1976 roku do 30 czerwca 1989 roku w (...) był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych. Sporny pozostawał jedynie charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że z pracodawcy skarżącego nie wystawili mu świadectwa pracy w warunkach szczególnych za sporne okresy. Jednakże, jak wyżej wskazano okoliczność ta nie przesądza o tym, że wnioskodawca, pracując na stanowisku tokarza, nie pracował w warunkach szczególnych.

Zakres pracy wnioskodawcy w okresie od dnia 1 czerwca 1973 do 25 października 1973 roku w Fabryce (...) w P. na stanowisku tokarza wynika ze wiarygodnych w swej treści zeznań świadka J. Z., potwierdzających zeznania wnioskodawcy. Przesłuchany świadek pracował razem z wnioskodawcą w tym samym okresie, na tej samej linii produkcyjnej jako frezer i przez cały okres pracy miał styczność z wnioskodawcą, co oznacza że dysponował bezpośrednią i szczegółową wiedzą co do wykonywanych przez skarżącego czynności pracowniczych, a także warunków, w jakich praca była świadczona.

Z wyżej wskazanych zeznań wynika, iż wnioskodawca w całym spornym okresie zajmował się wstępną obróbką odlewów żeliwnych bądź stalowych. Wnioskodawca mocował odlew na uchwycie, po czym włączał maszynę która obracała odlew, a następnie za pomocą zamocowanego do maszyny noża usuwał zbędny materiał z odlewu. Praca ta miała na celu zdarcie zewnętrznej warstwy na odlewie. Skarżący nie miał innych obowiązków. Miejscem wykonywania pracy przez skarżącego była hala oczyszczalni.

Odnosząc się z kolei do okresu zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 17 listopada 1975 roku do dnia 10 października 1976 roku w Państwowym Ośrodku (...) w B. Sąd ustalił zakres pracy skarżącego na podstawie, zeznań świadków W. K. (1) oraz Z. S., które pokrywały się z zeznaniami wnioskodawcy. Świadek W. K. (1) w spornym okresie pracował razem ze skarżącym, na tym samym stanowisku, natomiast świadek Z. S. pracował w tym samym zakładzie na oddziale remontującym samochody i podczas pracy miał bezpośrednią styczność ze skarżącym, w związku z tym świadkowie posiadali kompletną i wyczerpującą wiedzę odnośnie zakresu czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w ramach zatrudnienia, jak również warunków, w jakich świadczył pracę.

Z zeznań świadków wynika, że J. M. w spornym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy obsłudze tokarki uniwersalnej o wielkości od 3 do 5 metrów i szerokości 1 metra. Praca polegała na obróbce odlewów. Skarżący umieszczał odlew w uchwycie, a następnie, gdy odlew zaczynał się obracać, za pomocą zamocowanego do maszyny noża skrawał zbędny materiał z odlewu. Wnioskodawca przetaczał na tokarce m.in. zużyte bębny hamulcowe do samochodów w celu ich regeneracji oraz okładziny szczęk. Miejscem pracy wnioskodawca była tokarnia, gdzie w wyniku procesu obrabiania panowało duże zapylenie.

Okoliczności pracy w okresie od 5 października 1976 roku do 30 czerwca 1989 roku w (...)w R. Sąd ustalił na podstawie spójnych i kompletnych zeznań świadków Z. T., W. J. oraz korespondujących z nimi zeznań wnioskodawcy. Świadek Z. T. w spornym okresie pracował z wnioskodawcą w (...) B., na tym samym oddziale na stanowisku frezera, natomiast W. J. pracował na tym samym oddziale oraz na tym samym stanowisku, na jakim pracował wnioskodawca, w związku z czym świadkowie posiadali szczegółową wiedzę odnośnie zakresu czynności, jakie w spornym okresie wykonywał skarżący.

W spornym okresie J. M. stale i w pełnym wymiarze pracy pracował przy tokarce uniwersalnej o wielkości około 3 metrów długości. Skarżący przetaczał na tokarce bębny do samochodów ciężarowych, okładziny w celu dostosowania jej do kształtu bębna, jak i inne części do samochodów oraz koparek. Zakres obowiązków w spornym okresie mimo zmiany nazwy stanowiska na angażach nie ulegał zmianie. W miejscu pracy wnioskodawcy występowało duże zapylenie oraz hałas.

Oceniając charakter świadczonej przez skarżącego pracy Sąd wziął również pod uwagę opinię biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy mgr inż.. W. K.. Biegły podniósł, iż w wielu resortowych zarządzeniach dotyczących wykazów prac uznanych za wykonywane w szczególnych warunkach w poszczególnych branżach przemysłu, jako prace wykonywane w szczególnych warunkach wymieniono pracę związane z wiórową obróbką odlewów żeliwnych. Toczenie żeliwa jest rodzajem obróbki wiórowej (z ubytkiem materiału obrabianego). Przy tym prace takie nie są wymienione w tych wykazach z powodu narażenia operatorów maszyn na wibrację lub udar, a z powodu hałasu oraz wydzielania się w trakcie obróbki skrawaniem żeliwa, czynników szkodliwych w postaci szkodliwych związków chemicznych, pyłów i dymów. W opinii biegłego wnioskodawca w okresie wykonywania pracy na stanowisku tokarz, jak wynika ze zgodnych w tej mierze dowodów osobowych, dokonywał wiórowej obróbki w znaczącej większości odlewów żeliwnych i w dużo mniejszym stopniu metali kolorowych (też zaliczonej do prac w warunkach szczególnych) i stali.

Zważyć należy, że opinia biegłego ma na celu ułatwić Sądowi rozeznanie i zrozumienie dziedziny (rozstrzyganej kwestii) wymagającej wiadomości specjalnych. W tym znaczeniu biegły jest pomocnikiem Sądu, jednakże prezentuje własne stanowisko w kwestii, którą sąd rozstrzyga. Biegły zachowuje niezawisłość, co do merytorycznej treści opinii, zapewniając prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (orz. Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96, niepubl.). Według wyroku Sądu Najwyższego z 14 marca 2007 r., III UK 130/06, LexPolonica nr 1871267 (OSNP 2008, nr 7-8, poz. 113) opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii. (tak postanowienie SN 2000.11.27. I CKN 1170/98 OSNC 2001 nr 4 poz. 84). Niewątpliwe w niniejszej sprawie opinia biegłego sądowego jest stanowcza i zdecydowana, a także w opinii Sadu oparta na kompleksowej specjalistycznej wiedzy.

W załączniku nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. U MHiPM z dnia 29 czerwca 1985 roku. nr 1-3, poz. 1) wymieniono w dziale III - prace w hutnictwie i przemyśle metalowym, pod poz. 23 pkt 3) stanowisko operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych.

Zgodnie z załącznikiem nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (Dz. U. WUG z dnia 12 sierpnia 1983 roku) w dziale III – prace w hutnictwie i przemyśle metalowym , pod poz. 23 w pkt 4) wymieniono prace na stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych.

Praca przy wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów jest pracą w szczególnych warunkach wymienioną w Wykazie A, Dziale III - prace w hutnictwie i przemyśle metalowym – odlewanie staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur w poz. 23, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

W związku z powyższym wnioskodawca w okresach od dnia 1 czerwca 1973 roku do dnia 25 października 1973 roku, od 17 listopada 1975 roku do 10 października 1976 roku oraz od 5 października 1976 roku do 30 czerwca 1989 roku wykonywał prace odpowiadające zakresem obowiązków stanowisku operatora maszyn do obróbki wiórowej odlewów żeliwnych tj. prace przy wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów i okresy te podlegają mu zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania jakiegokolwiek dowodu podważającego wyżej wskazane dowody.

Wnioskodawca wykonywał zatem prace w szczególnych warunkach przed powołaniem do zasadniczej służby wojskowej, jak i po odbyciu służby.

Z treści art. 184 ustęp 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynika, że okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany do nabycia prawa do emerytury należy ustalić na podstawie przepisów dotychczasowych, a zatem przepisów obowiązujących w okresie odbywania przez wnioskodawcę służby wojskowej.

W okresie odbywania przez wnioskodawcę zasadniczej służby wojskowej obowiązywała ustawa z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 3, poz. 6 ze zm.) oraz ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.) i wydane na jej podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. Nr 44, poz. 318).

Stosownie do treści art. 108 ust 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1967 r. Nr 44, poz. 220) w brzmieniu obowiązującym w czasie odbywania przez wnioskodawcę służby wojskowej wynika , że okres odbytej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem pracownikom, którzy po odbyciu służby podjęli - w zakreślonym ustawowo terminie - zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi pracy. Wydane na podstawie art. 108 ust. 4 powołanej ustawy rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. Nr 44, poz. 318) regulowało w sposób szczegółowy uprawnienia żołnierza, który w terminie 30 dni po zwolnieniu ze służby zgłosił swój powrót do zakładu pracy i w wyniku tego podjął w nim zatrudnienie. Zgodnie z § 5 powołanego rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie.

Z przepisów tych wynika, że - pod warunkami w nich wskazanymi - okres zasadniczej służby wojskowej jest okresem zatrudnienia na takich samych warunkach, jak przed powołaniem do tej służby. Jeśli zatem przed powołaniem do służby wojskowej ubezpieczony wykonywał zatrudnienie wymienione w art. 11 ust. 2 pkt 1 - 6 ustawy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, to również okres służby wojskowej uważany był za takie samo zatrudnienie, a żołnierz był traktowany jak pracownik wykonujący pracę wymienioną w powołanym przepisie. Innymi słowy, żołnierz zasadniczej służby zawodowej był pracownikiem wykonującym zatrudnienie wymienione w tych przepisach, jeśli zatrudnienie to wykonywał przed powołaniem do służby i do zatrudnienia tego powrócił po jej zakończeniu w określonym terminie. Z powyższego wynika, że wlicza się także uprawnienia wynikające z systemu zabezpieczenia społecznego w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie, a zatem również wynikające z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach (takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia 9 marca 2010r., w sprawie I UK 333/09, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006r. III UK 5/06, OSNP 2007/7-8/108) .

Na takim stanowisku stanął także Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 14 czerwca 2011r. w sprawie III AUA 180/11 oraz w wyroku z dnia 29 października 2012r. w sprawie III AUA 169/12. Podobne stanowisko zajął ostatnio Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 października 2013r. w sprawie II UZP 6/13 stwierdzając, że czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu - do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Biorąc pod uwagę to, że wnioskodawca zarówno przed powołaniem do wojska dnia 26 października 1973 roku jak i po powrocie z niego dnia 16 października 1975 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach tj. przy wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów w zakładach zaliczanych do tej samej gałęzi tj. przemysłu metalowego.

W związku z powyższym zarówno okres zatrudnienia okres służby wojskowej od dnia 26 października 1973 roku do 16 października 1975 roku, podlega zaliczeniu skarżącemu do szczególnego stażu pracy.

Po zaliczeniu tych okresów do stażu pracy w szczególnych warunkach wnioskodawca wykazał, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach przez łączny czas przekraczający 15 lat.

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł 25 lat, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Z uwagi na to, że ostatnią przesłanką wymaganą do uzyskania prawa do emerytury przez wnioskodawcę było złożenie wniosku o emeryturę, J. M. w dniu 4 grudnia 2015 roku uzyskał prawo do emerytury.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.