Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2017 r. w Gdańsku

sprawy E. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji E. C.

od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu - IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. akt IV U 85/16

oddala apelację.

SSA Barbara Mazur SSA Maciej Piankowski SSA Michał Bober

Sygn. akt III AUa 1748/16

UZASADNIENIE

Ubezpieczony E. C. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 7 grudnia 2015 r., odmawiającej prawa do emerytury.

Skarżący wskazywał, że będąc zatrudnionym w Komendzie Wojewódzkiej Policji w E. w okresie od dnia 31 stycznia 1977 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych, tj. wykonywał stale pracę mechanika samochodowego w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów. Jednocześnie skarżący wskazywał, że w tym okresie zatrudnienia charakter jego pracy nie ulegał zmianie. Na potwierdzenie swojego stanowiska ubezpieczony wniósł o dopuszczenie dowodu z osobowych źródeł dowodowych.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że nie uwzględnił - jako pracy w warunkach szczególnych okresów wskazanych przez ubezpieczonego, z uwagi, iż przedłożone świadectwo pracy nie spełnia wymogów formalnych ze względu na brak ścisłego określenia zajmowanego stanowiska przez skarżącego według przepisów resortowych. Pozwany wskazał, że z przedłożonego świadectwa nie wynika, aby skarżący w tym okresie był zatrudniony jako mechanik wyłącznie kanałach remontowych.

Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2016 r. Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania. U podstaw orzeczenia tego Sądu legły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

Ubezpieczony ur. (...) w okresie od dnia 1 września 1970 r. do dnia 31 stycznia 1977 r. był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w E. w charakterze mechanika napraw pojazdów samochodowych. W trakcie tego zatrudnienia skarżący odbył zasadniczą służbę wojskową w okresie od dnia 24 października 1974 r. do dnia 7 października 1976 r.

Następnie w okresie od dnia 1 lutego 1977 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. skarżący pracował w Komendzie Wojewódzkiej Policji w E. (będąc zatrudnionym kolejno przez Komendę Wojewódzką Milicji Obywatelskiej w E., Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w E., Komendę Wojewódzką Policji w E.). Skarżący został zatrudniony w charakterze specjalisty/mechanika samochodowego, a od 1990 roku wykonywał obowiązki mechanika (...) (stacji obsługi technicznej). Wówczas skarżący zajmował się wykonywaniem wszelkich napraw remontowych samochodów w warsztacie w E. przy ulicy (...). Zdarzały się również naprawy łodzi motorowych. Wykonywano naprawy m.in. głowic, pomp, tylnych mostów, przedniego zawieszenia, skrzyni biegów, wałów napędowych. Demontaż i montaż poszczególnych części remontowanych pojazdów następował z kanałów remontowych, a naprawa pojedynczych elementów odbywała się poza kanałami remontowymi. Ubezpieczony zajmował się również drobnymi naprawami takim jak naprawy zamków w drzwiach samochodów, zderzaków, zmianą żarówek, czy naprawą kół. Tego rodzaju prace skarżący wykonywał do 1992 r., z dniem 1 października 1992 r. zaczął wykonywać obowiązki zawodowe rzemieślnika-diagnosty, które świadczył do dnia 31 grudnia 1998 r. Wówczas do obowiązków ubezpieczonego należało w szczególności opisywanie wraz z kontrolerem technicznym pojazdów służbowych przed przeglądem (...) wykonywanie obsługi (...)1, (...)2, wykonywanie prac diagnostycznych pojazdu, sprawdzenie prawidłowości wykonania przeglądu (...) przez specjalistów samochodowych, sprawdzenie i przedłużanie dowodów rejestracyjnych pojazdów samochodowych.

W dniu 13 października 2015 r. skarżący wystąpił do pozwanego organu rentowego z wnioskiem o ustalenie uprawnień do emerytury. Na podstawie przedłożonej dokumentacji pozwany organ rentowy ustalił, że ubezpieczony na dzień wydania decyzji ukończył 60 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego i na dzień 1 stycznia 1999 r. udokumentował 25 letni okres składkowy i nieskładkowy, ale w ocenie organu nie legitymuje 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. W konsekwencji zaskarżoną decyzją z dnia 7 grudnia 2015 r. organ odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury.

Przechodząc do merytorycznego rozpoznania sprawy Sąd I instancji wskazał, iż zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.Nr z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. la i lb, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Art. 184 ust. 1 stanowi zaś, że ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ust. 2 Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W myśl art. 32 ust. 1 ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2).

Stosownie do § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.Nr 8, poz. 43) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie zaś z § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.

W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Wobec tego Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżący nabyłby prawo do wcześniejszej emerytury w przypadku łącznego spełnienia przesłanek:

- ukończenia wieku 60 lat;

- legitymowania się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, przypadającym na dzień 01.01.1999r.;

-legitymowania się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, przypadających na dzień 01.01.1999r.;

- nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

W przedmiotowej sprawie spornym pozostawało, czy skarżący wykonywał pracę w szczególnych warunkach przez okres 15 lat.

Rozporządzenie RM z dnia 7 lutego 1983 r. w § 2 ust. 2 wymaga, by okresy pracy w szczególnych warunkach zostały potwierdzone przez zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub też w „zwykłym" świadectwie pracy z odpowiednią adnotacją. Ubezpieczony przedłożył pozwanemu za sporny okres pracy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 20 września 2013 r. i świadectwo pracy „zwykłe” z dnia 31 grudnia 2014 r. wskazujące na zajmowane stanowisko mechanika samochodowego. Do tego skarżący przedłożył zaświadczenie o wykonywaniu pracy w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia.

Przy tym Sąd wskazał, iż przedłożenie takiego świadectwa, czy zaświadczenia nie ma mocy wiążącej zarówno dla pozwanego, jak i dla Sądu. Nie jest ono bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej, a tylko dokumenty wydane przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. W postępowaniu sądowym świadectwo pracy traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Tak więc pozwany miał pełne prawo do kwestionowania świadectwa pracy przedłożonego przez skarżącego. Wnioskodawca posiada zaś uprawnienie do wykazania innymi dowodami, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach, tym bardziej, że zgodnie z utrwalonym w judykaturze poglądem, w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie okresów zatrudnienia także w oparciu o inne dowody niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84 LEX nr 14630, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r. III UZP 6/84 LEX nr 14625).

W ocenie Sądu I instancji odwołanie skarżącego nie zasługiwało na uwzględnienie, bowiem przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dało podstawy do uznania, że skarżący spełnił przesłankę 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy wskazał, że rodzaje prac i stanowisk uprawniających do obniżenia wieku emerytalnego wskazane zostały w załączniku do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43). Na podstawie delegacji zawartej w § 1 ust. 2 powyższego rozporządzenia właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i centralne związki spółdzielcze ustalili w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B. Jedynie więc stanowisko pracy, którego charakter odpowiada stanowisku wskazanemu w odpowiednim przepisie rozporządzenia RM oraz przepisie właściwego resortu, może być uznane za pracę w szczególnych warunkach, o ile oczywiście praca wykonywana na nim, wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Skarżący domagał się przyznania prawa do świadczenia emerytalnego z uwagi na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych podnosząc, że w okresie od początku zatrudnienia (1 lutego 1977 r.) do 31 grudnia 1998 r. w Komendzie Wojewódzkiej Policji w E. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązki mechanika w kanałach remontowych.

Sąd I instancji nie negował, że w dziale XIV wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pod poz. 16 wyszczególnione są prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych. Przy tym Sąd podkreślił na miejsce wykonywania pracy tj. kanał remontowy.

W ocenie Sądu I instancji stanowisko skarżącego o świadczeniu pracy w charakterze mechanika samochodowego świadczącego prace w kanałach remontowych w okresie od początku zatrudnienia do dnia 31 grudnia 1998 r. nie zasługiwało na przyznanie waloru wiarygodności.

Sąd wskazał, że skarżący twierdził, iż przez cały ten okres (do dnia 31 grudnia 1998 r.) pracował jedynie jako mechanik warsztatowy i świadczył pracę w kanałach remontowych, co pozostawało w sprzeczności z zeznaniami świadków oraz dokumentacją z akt osobowych. Zgodnie z dokumentacją z akt osobowych i zeznaniami świadków ubezpieczony najpóźniej od dnia 1 października 1992 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. wykonywał pracę na stanowisku rzemieślnika-diagnosty. Datę początkową świadczenia pracy na tym stanowisku należało przyjąć z zakresów obowiązków określających obowiązki zawodowe ubezpieczonego. Pierwszy zakres obowiązków zawodowych sporządzono w dniu 1 października 1992 r., a następny w dniu 12 listopada 1996 r. Oba zakresy obowiązków zostały przyjęte do wiadomości przez skarżącego. Również z protokołu nr (...) z 1997 r. dot. wypadku skarżącego w pracy w dniu 2 czerwca 1997 r. wynika wykonywanie przez skarżącego obowiązków diagnosty samochodowego, treść zeznań świadków, które zyskały walor wiarygodności korelowały z dokumentacją z akt osobowych. Świadkowie zeznali, że skarżący będąc zatrudnionym na stanowisku mechanika samochodowego świadczył jednocześnie od lat 90. pracę diagnosty samochodowego. Świadek C. D. zeznał, że skarżący pracował na stacji diagnostycznej po ponownym zatrudnieniu świadka w KWP w E. w 1990 r. Świadek M. G. zeznał, że skarżący pracował jako mechanik, a później miał uprawnienia diagnosty, a świadek G. M. zeznał, że ubezpieczony był na diagnostyce. Fakt posiadania uprawnień przez skarżącego potwierdził również świadek R. J.. Wobec tego nie budziło wątpliwości Sądu, że skarżący, będąc zatrudnionym jako mechanik samochodowych, najpóźniej od dnia 1 października 1992 r. pełnił jednocześnie obowiązki diagnosty samochodowego. W takim stanie rzeczy nie zyskało uznania Sądu twierdzenie ubezpieczonego, że pracę diagnosty wykonywał dopiero od 1999 r., a wcześniej przez cały okres wykonywał pracę mechanika samochodowego i naprawiał pojazdy z kanałów remontowych. Zatem w ocenie Sądu Okręgowego w przypadku skarżącego należało dokonać oceny charakteru jego pracy przed 1 października 1992 r. na stanowisku mechanika samochodowego i po tej dacie jako mechanika-diagnosty. Zdaniem Sądu I instancji zeznania świadka M. O., że skarżący w okresie od 1990 r. do 1998 r. był mechanikiem samochodowym nie były wystarczającego za przyznaniem prawdziwości twierdzeń ubezpieczonego. Świadek ten był w tym okresie policjantem i jedynie widywał skarżącego przy zdawaniu samochodu do warsztatu i nie był naocznym świadkiem pracy skarżącego. Wobec tego nie mógł mieć wiedzy odnośnie zakresu obowiązków pracy ubezpieczonego.

Wobec tego zdaniem Sądu Okręgowego praca skarżącego w charakterze mechanika-diagnosty po 1 października 1992 r. nie mogła zostać uwzględniona przy ustalaniu uprawnień do wcześniejszej emerytury, gdyż praca tego rodzaju podlegałaby uwzględnieniu do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, wówczas gdyby wnioskodawca w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę przy naprawie pojazdów mechanicznych w kanałach remontowych. Tymczasem w ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy w niniejszej sprawie nie pozwala na dokonanie takiego ustalenia. Sąd I instancji nie negował, że skarżący, wykonując obowiązki na stanowisku diagnosty kontrolera przebywał częściowo w kanałach remontowych, niemniej jednak w tym okresie zatrudnienia nie wykonywał napraw mechanicznych w kanałach remontowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z zakresu powierzonych obowiązków na stanowisku rzemieślnika-diagnosty wynika, że skarżący zajmował się m.in. opisywaniem wraz z kontrolerem technicznym pojazdów służbowych przed przeglądem (...) wykonywaniem obsługi (...)1 i (...), wykonywaniem prac diagnostycznych pojazdu, sprawdzeniem prawidłowości wykonania przeglądu (...) przez specjalistów samochodowych, czy sprawdzeniem i przedłużeniem dowodów rejestracyjnych pojazdów samochodowych. Wobec tego nie budzi wątpliwości Sądu, że skarżący w tym okresie nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdaniem Sądu nie sposób jest dać wiary zeznaniom świadków, że praktycznie praca mechanika i praca mechanika-diagnosty praktycznie się nie różniła i polegała na dokonywaniu napraw z kanałów remontowych. Nawet jeśli przyjąć, że skarżący dokonywał pewnych napraw, pracując na stacji diagnostycznej, czy też dokonywał prawidłowości wykonanych napraw z kanału remontowego, to nie było to stale i w pewnym wymiarze czasu pracy i stanowiło jedynie tylko cześć obowiązków pracowniczych ubezpieczonego w tym okresie. W ocenie Sądu Okręgowego także zasady doświadczenia życiowego przemawiają za tym, że praca na dziale diagnostyki polega na dokonywaniu kontroli stanu technicznego pojazdów, a niekiedy ewentualnie na drobnych naprawach i ustawieniach układów mechanicznych pojazdów.

W ocenie Sądu I instancji zaliczeniu do stażu pracy w warunkach szczególnych nie podlegał również wcześniejszych okres pracy skarżącego w Komendzie Wojewódzkiej Policji w E. w charakterze mechanika samochodowego. Ubezpieczony w tym okresie zajmował się naprawami pojazdów mechanicznych, co wynika z dokumentacji z akt osobowych oraz z zeznań świadków. Zdaniem Sądu pracy skarżącego z tego okresu zatrudnienia również nie można zaliczyć przy ustalaniu uprawnień do wcześniejszej emerytury. Co prawda skarżący naprawiał pojazdy mechaniczne z kanałów remontowych, niemniej jednak nie miało to miejsca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd I instancji wskazał, iż ubezpieczony sam wyjaśnił na rozprawie w dniu 30 maja 2016 r. (e-protokół 00:13:50), że jedynie połowę pracy naprawczej wykonywano z kanałów remontowych określając stosunek pracy „z kanału remontowego" i „z poza kanału remontowego" jako „pół na pół”. Również świadek R. J. tożsamo określił stosunek pracy mechaników w kwestii pracy w kanałach remontowych (e-protokół z dnia 30 maja 2016 r. 00:52:57). W ocenie Sądu wskazany stosunek pracy mechaników w kanałach remontowych koresponduje z pozostałą częścią stanowiska ubezpieczonego i zeznań świadków, którzy wskazali na dokonywanie wszelkich prac przy pojazdach mechanicznych, które ubezpieczony określał jako kompleksowe naprawy. Zatem okolicznością notoryjną jest, że część napraw mechanicznych odbywa się poza kanałami remontowymi, tym bardziej, iż jak ubezpieczony wskazał, że zajmował się on również naprawą poszczególnych elementów po ich demontażu.

Sąd Okręgowy wskazał, że miał na uwadze, iż nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Od tej reguły istnieją odstępstwa. Pierwsze z nich dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część większej całości dającej się zakwalifikować pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 62/07, LEX Nr 375653; dnia 5 maja 2009 r., I UK 4/09, LEX Nr 509022 oraz z dnia 11 marca 2009 r., II UK 243/08). Drugie odstępstwo dotyczy przypadków, kiedy czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny (zob. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2008,1 UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75 oraz z dnia 22 kwietnia 2009 r., II UK 333/08, LEX nr Î001310). Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu I instancji obowiązków zawodowych wykonywanych przez skarżącego poza kanałami remontowymi nie można uznać jako stanowiących integralną część większej całości dającej się zakwalifikować do stażu pracy w warunkach szczególnych oraz nie nosiły one cech incydentalności, krótkotrwałości i uboczności.

Konkludując Sąd uznał, że zgromadzone dowody nie dają podstaw do zaliczenia spornego okresu zatrudnienia skarżącego jako pracy, o której mowa w dziale XIV, poz. 16 wykazu A cytowanego rozporządzenia, gdyż skarżący w tym okresie nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd, stosownie do art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c, oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł ubezpieczony, zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie:

1) przepisów prawa materialnego w zakresie art. 24 ust. 1 oraz art. 32 ust. 1 i art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez wadliwą ich wykładnię i błędne uznanie, że skarżącemu nie przysługuje prawo do emerytury oraz że nie legitymował się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach , przypadających na dzień 01.01.1999 r.,

2) naruszenie przepisów procesowych w zakresie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwą, z naruszeniem zasady swobodnej oceny materiału dowodowego, w sposób dowolny wbrew wynikającym z nich okoliczności, materiału dowodowego w postaci:

- zeznań składanych przez skarżącego oraz wszystkich świadków zeznających w sprawie jak również zaświadczenia o wykonywaniu pracy w warunkach szkodliwych, iż przez cały okres zatrudnienia u kilku pracodawców w okresie 31.01.1977 r.- 31.03.2002 r., nigdy nie uległo zmianie stanowisko pracy skarżącego oraz jego miejsce oraz że wykonywał pracę w warunkach szkodliwych jako mechanik samochodowy pracujący stale w kanałach samochodowych, otrzymywał z tego tytułu w tym okresie dodatek za pracę w wys. 10 % miesięcznego najniższego wynagrodzenia, pracując jako mechanik samochodowy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów w E. w warsztatach samochodowych przy ul. (...) w KMP E.,

- świadectwa pracy ubezpieczonego, dokumentu w postaci pisma Komendanta Miejskiej Policji w E. z dnia 17 listopada 2015 r. potwierdzającym te okoliczności, zaświadczenia Komendanta KMP w E. z dnia 13 maja 2012 r. także potwierdzającym te okoliczności, że pracę w warunkach szkodliwych była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy i stale.

3) wadliwe ustalenie stanu faktycznego w sprawie, w sposób sprzeczny aniżeli wynika to z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz zeznań skarżącego i wszystkich świadków, w tym byłego komendanta KMP w E. M. O., który jako były pracodawca skarżącego potwierdził, że osoby pracujące na tym samym stanowisku, co skarżący otrzymywały świadectwa pracy z zaznaczeniem, że praca była wykonywana w warunkach szkodliwych, a po zmianie organizacyjnej, kiedy skarżący stał się pracownikiem KW w O., już takim osobom nie wydaje się tych zaświadczeń, co także było dla świadka niezrozumiałe, uznając, w przedmiotowej sprawie, że skarżący nie wykonywał w okresie od dnia 1 lutego 1977 r. do 31 marca 2002 r. pracy w warunkach szczególnych jako mechanik samochodowy pracujący stale, w pełnym wymiarze czasu pracy w kanale remontowym oraz że zakład pracy ubezpieczonego KMP w O. nie potwierdził, aby praca była wykonywana w warunkach szczególnych,

4) naruszenie przepisów prawa procesowego w zakresie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nieustalenie istotnych okoliczności faktycznych w sprawie tj. faktu, iż inni pracujący na tożsamym stanowisku w podobnym okresie pracownicy KMP w E. np. B. J., uzyskali w oparciu o świadectwa pracy wystawione przez zakład pracy, emerytury na warunkach szkodliwych, otrzymane z KMP w E., przez reorganizacją zakładu pracy i przejęcia pracowników pracujących w warsztacie przy ul. (...) w E..

W rezultacie ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i przyznanie prawa do emerytury zgodnie ze złożonym wnioskiem oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu za obie instancje, w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem. Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

W ocenie skarżącego zaskarżony wyrok jako sprzeczny z prawem, winien zostać zmieniony bądź uchylony zgodnie z żądaniem apelacji.

Skarżący podniósł, że nabył prawo do emerytury, gdyż jako urodzony po dniu 31 grudnia 1948 r. osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, nie przystąpił do OFE, osiągnął w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej okres składkowy i nieskładkowy wynoszący dla mężczyzn 25 lat (bezsporne) , będąc w tym okresie zatrudniony w warunkach szczególnych, gdzie praca była wykonywana stale w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku, wynoszącym ponad 15 lat, pracując w okresie od dnia 1 lutego 1977 r. do dnia 31 marca 2002 r. jako mechanik samochodowy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych - stanowisko wymienione w wykazie A załącznika do ww. rozporządzenia w dziale XIV poz. 16.

Ubezpieczony podkreślił, że zaistniała sytuacja jest całkowicie dla niego niezrozumiała, gdyż od samego początku pracy w policji, jego miejsce pracy nigdy nie ulegało zmianie do dnia 31 marca 2002 r. i pracował w warsztatach samochodowych KMP w E.. Jedynie ze względów czysto administracyjnych, budżetowych, zmieniały się jedynie poszczególne jednostki organizacyjne policji, które zatrudniały go po dniu 31 marca 2002 r. w poszczególnych okres tj. KMP E., Centrum Usług (...), a obecnie ponownie KMP E. . Osoby pracujące wraz z ubezpieczonym tj. np. B. J. także jako mechanik samochodowy w kanałach, pracując na tożsamym stanowisku pracy co ubezpieczony, tyle , że udało mu się nie zmieniać tak jednostek zatrudniających i cały czas była to KMP E., nie miał problemu z uzyskaniem prawa do emerytury, gdyż KMP w E. stoi na innym stanowisku niż KMP O. i kadry wystawiają właściwe świadectwa pracy, przy czym należy wskazać, że nawet były Komendant KMP w E. M. O. zeznający w sprawie był zdziwiony stanowiskiem KMP w O.. W aktach złożono pismo ubezpieczonego kierowane do KMP w O. z dnia 26 października 2015 r., gdzie wzywa on KMP O. do sprostowania świadectwa pracy, pismo z KMP w O. z dnia 9 listopada 2015 r., gdzie KMP O. odmawia sprostowania oraz pismo KMP E. adresowane do KMP O. o uwzględnienie wniosku ubezpieczonego, bo ubezpieczony w okresie 1 lutego 1977 r. – 31 marca 2002 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku mechanika samochodowego i wykonywał pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych w KMP w E. przy ul. (...). Skarżący podkreślił, że pracodawcą ubezpieczonego w okresie 1977-2011 był KWP E., a potem KMP E., a nie KMP O.. W piśmie ówczesnego pracodawcy ubezpieczonego KMP E. wskazuje się, że w tym okresie cały czas otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych w wys. 10 % najniższego wynagrodzenia. Ponadto złożono do akt zaświadczenie KMP w E. z dnia 13 maja 2002 r., gdzie także wprost się wskazuje, że w okresie ww. ubezpieczony pracował w warunkach szkodliwych jako mechanik samochodowy w związku z pracą w kanałach.

Przesłuchiwani świadkowie byli współpracownikami ubezpieczonego, którzy pracowali z nim w przedmiotowym okresie w warsztatach KMP E.. Wszyscy świadkowie potwierdzili, że ubezpieczony wykonywał pracę w ww. okresie pracując jako mechanik w kanałach samochodowych w warsztatach policyjnych przy ul. (...) w E..

W takim stanie rzeczy skarżący stwierdził, że wydaje się całkowicie niezrozumiałe stanowisko ZUS oraz Sądu, który wskazuje, że opis w świadectwie pracy ubezpieczonego był niewystarczający - nazwa stanowiska winna odpowiadać stanowiskom wskazanym w przepisach. Skoro KMP w E., potwierdziło pisemnie, że ubezpieczony wykonywał właśnie taką pracę w przedmiotowym okresie, kiedy był tam zatrudniony skarżący do 2002 roku, to nie można uznać, iż ów dokument nie stanowi wystarczającego dowodu w sprawie potwierdzającego wykonywanie pracy w warunkach szkodliwych, gdyż w przedmiotowym dla sprawy okresie był wtedy pracodawcą skarżącego. Ubezpieczony nie ma wpływu na dokumenty pochodzące z KMP O., ale fakt, że osoby zajmujące dokładnie takie samo stanowisko tyle, że w KMP E., otrzymały świadectwa o treści odpowiadające wymaganiom ZUS i prawo do emerytury, powinno skłonić ZUS i Sąd do uznania, że skarżący pracował przez cały okres przedmiotowy dla sprawy w pełnym wymiarze i stale jako mechanik samochodowych w kanałach remontowych.

Ubezpieczony dodatkowo wskazał na pominięcie całkowite przez Sąd opisu stanowiska na świadectwie pracy wydanym przez KMP w O. w dniu 20 września 2013 r., gdzie odwołano się zarówno do załącznika ww. rozporządzenia RM - wykazu A dziełu XIV poz. 16 wskazując, że ubezpieczony wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze pracy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych oraz do załącznika nr 1 do zarządzenia nr 11 MSW z dnia 4 marca 1986 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu spraw wewnętrznych, gdzie w świadectwie wprost wskazuje się, że ubezpieczony zajmował stanowisko opisane w dziale XIV poz. nr 16 pkt I wykazu, którym było stanowisko - mechanik zatrudniony w kanałach. W ocenie strony skarżącej Sąd nadmierną wagę przywiązywał do wskazania w świadectwie pracy stanowiska pracy, mechanik samochodowy, w sytuacji, gdy z opisu całego świadectwa pracy i przedstawionych tam podstaw prawnych, jednoznacznie wynika, że chodziło o mechanika samochodowego pracującego w kanałach. Zdaniem skarżącego całkowicie nielogicznym byłoby bowiem przywoływanie w świadectwie pracy w opisie stanowiska ww. dwóch wykazów, gdzie jest mowa o pracy w kanałach, gdyby ubezpieczony tej pracy nie wykonywał i był zwykłym mechanikiem samochodowym.

Ponadto skarżący podniósł, że osoba będąca mechanikiem samochodowym pracująca w kanałach remontowych, z oczywistych względów nie przebywa prze 8 h dziennie w kanale, gdyż praca w kanale zawsze wiąże się z wykonywaniem pracy przy pojeździe stojąc obok samochodu, ewentualnie przy stole usytuowanym przy kanale. Wykonując czynności diagnosty, co robił jak wskazał skarżący bardzo sporadycznie, także musiał wchodzić do kanału, co wydaje się pominął, a na co skarżący wyraźnie wskazywał, że zdobycie tych uprawnień w niczym nie zmieniło jego charakteru pracy. Cały czas bowiem pracował przy tym samym kanale remontowym i diagnozował i naprawiał samochody na kanale. Nie jest jasnym w ocenie strony skarżącej co w rozumieniu Sądu jest pracą wykonywaną jako mechanik samochodowy pracujący w kanale remontowym, a co taką pracą nie jest, gdyż w sposób niejasny Sąd definiuje to pojęcie, jednocześnie wykluczając z zakresu takich osób skarżącego. Ubezpieczony wskazał, że nie da się określić przecież ile godzin ma siedzieć i stać pracownik w kanale remontowym, a ile poza nim. Ważne, że cały czas, co jest bezsporne pracował albo w kanale na dole albo tuż przy nim u góry stojąc przy pojeździe, czy też coś robiąc przy stole remontowym, wykonując jakieś proste naprawy czy czynności. Ubezpieczony wskazał, że pytany ile przebywał w kanale, a ile poza kanałem wskazywał, że trudno jest to określić, może połowę pracy stał w kanale, ale dalej wskazywał, że inne prace też przecież wykonywał przy kanale, bo ich się nie da wykonać z pozycji kanału.

W takim stanie rzeczy zdaniem skarżącego Sąd wadliwie ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, błędnie ustalił stan faktycznych, a w konsekwencji naruszył przepisy prawa materialne.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja E. C. nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zaś w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił on też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa.

Sąd Apelacyjny podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne nie znajdując tym samym podstawy do ponownego, szczegółowego przytaczania dokonanych już ustaleń faktycznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Na wstępie wskazać należy, iż prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przewidziane jest w art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 887; dalej ustawa emerytalna), zawartym w rozdziale 2 działu II ustawy dotyczącym urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. Przepis ten w ust. 4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43; dalej rozporządzenie). Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli łącznie osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: (1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz (2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 25 lat dla mężczyzn). W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Podstawę prawną ustalenia uprawnień ubezpieczonego do emerytury w wieku obniżonym stanowi przepis art. 184 w zw. z art. 32 ustawy emerytalnej. Zatem ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. musi legitymować się co najmniej 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, w tym 15 latami pracy w warunkach szczególnych.

Tak jak słusznie ustalił Sąd Okręgowy w rozpoznawanej sprawie, nie budziło wątpliwości osiągnięcie przez ubezpieczonego tak określonego wieku emerytalnego, jak i ogólnego stażu zatrudnienia. Spór między stronami dotyczył wyłącznie spełnienia przez wnioskodawcę warunku wynikającego z przepisu art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, a mianowicie legitymowania się okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 15 lat.

Należy mieć na względzie, iż obniżenie wieku emerytalnego niektórym grupom zawodowym uzasadnia się narażeniem tych osób na szybsze niż przeciętne zrealizowanie się emerytalnego ryzyka z powodu wystąpienia w ich zawodach czynników negatywnych (najczęściej szkodliwych dla zdrowia lub obniżających sprawności psychofizyczne), które doprowadzają do wcześniejszej niż powszechnie utraty sił do wykonywania dotychczasowej pracy. Stąd też prawo do emerytury w wieku niższym nie jest tu przywilejem, lecz co do zasady wynika ze szczególnych właściwości wykonywanej pracy. Cechą niezbędną do uznania danego zatrudnienia za wykonywane w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia jest wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Stanowi o tym przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia, wskazując przez to, że intencją ustawodawcy było zawężenie zakresu okresów szczególnych tylko do tych okresów zatrudnienia, w których praca była faktycznie wykonywana, a nie do samego pozostawania w zatrudnieniu. Zaznaczyć bowiem trzeba, że tylko okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy kreują i wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) i nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329). Przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 184 w zw. z art. 32) jak i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. przytoczone wyżej, należy interpretować ściśle.

Na kanwie niniejszej sprawy spornym pozostawał charakter pracy ubezpieczonego w okresie zatrudnienia od dnia 1 lutego 1977 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. w Komendzie Wojewódzkiej Policji przez pryzmat pracy wykonywanej w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Okręgowy trafnie stwierdził, że ubezpieczony w sporym okresie nie wykonywał zatrudnienia na stanowisku, o którym mowa w wykazie A, dziale XIV, poz. 16 załącznika do rozporządzenia, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jak bowiem słusznie ustalił Sąd I instancji, ubezpieczony nie wykonywał pracy mechanika samochodowego, przebywając jedynie w kanałach remontowych.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego, już w postaci zeznań samego ubezpieczonego w połączeniu z wyjaśnieniami oraz dokumentacji z akt osobowych wynika, iż ubezpieczony w kanałach remontowych wykonywał jedynie część obowiązków pracowniczych mechanika samochodowego, czy też od lat 90. diagnosty. Zarówno przed Sądem Okręgowym, jak w wywiedzionej apelacji skarżący wskazał w przybliżeniu, że może połowę pracy wykonywał z kanału remontowego. Przed Sądem Okręgowym ubezpieczony w sposób szczegółowy przedstawił obraz swojej pracy i wyjaśnił, iż mechanicy zajmowali się pełnymi remontami pojazdów i prace naprawcze były wykonywane zarówno z kanałów remontowych obok nich oraz na stołach remontowych. Przy tym zakład pracy nie zatrudniał innych pracowników do wykonywania prac naprawczych. Każdy pracownik naprawiał dany pojazd od początku do końca. Nadto ubezpieczony od dnia 1 października 1992 r. wykonywał obowiązki diagnosty.

Wobec tego podkreślenia wymaga, że choć wnioskodawca przez cały sporny okres zatrudnienia wykonywał, uznane za prace wykonywane w warunkach szczególnych, tj. prace w kanałach remontowych, czy to przy naprawie pojazdów mechanicznych, czy też związane z obowiązkami diagnosty, to jednak nie wykonywał tych czynności stale i w pełnymi wymiarze czasu pracy, czego sam nie kwestionował. Zatem zgodnie z tym obowiązki skarżącego tego rodzaju były jednymi z wielu czynności, które ubezpieczony wykonywał. Tym samym praca w kanałach remontowych nie była jedynym zajęciem ubezpieczonego, a tym samym nieuprawnionym byłoby przyjęcie, że wykonywał on je stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, co jest niezbędną przesłanką uznania danego zatrudnienia za szczególne (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 stycznia 2001 r., sygn. akt III AUa 1887/0, PP 2002, nr 9 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, OSNAPiUS 1998, nr 21, poz. 638 i z dnia 21 listopada 2001 r., II UKN 598/00, OSNPUSiSP 2003, nr 17, poz. 419).

Na uwagę również zasługuje, iż do przyznania emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych nie jest niezbędnym wykonywanie pracy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów przez 8 godzin dziennie, tak jak sugerował ubezpieczony w swoich wnioskach apelacyjnych. Podkreślić należy, że prace, o jakich stanowi wykaz A dział XIV pkt 16 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., to prace, przy wykonywaniu których stałym i jedynym stanowiskiem pracy pracownika jest stanowisko ulokowane w kanale remontowym, a praca w kanale remontowym należy do podstawowych obowiązków pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 r. I PK 194/08 OSNP 2010/23-24/281, LEX nr 653420). O takiej sytuacji nie może być mowy w przypadku ubezpieczonego, który zajmował się wykonywaniem wszelkich czynności naprawczych pojazdów samochodów, które były jedynie częściowo wykonywane z kanałów remontowych. Tak jak wskazał, Sąd Okręgowy istnieją odstępstwa od generalnej zasady braku możliwości uwzględnienia do stażu pracy w warunkach szczególnych innych równocześnie wykonywanych prac w dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Niemniej jednak w ocenie Sądu odwoławczego czynności naprawczych wykonywanych przez skarżącego poza kanałem remontowym, stanowiącym około połowy dziennej normy pracy, nie można zaliczyć do żadnego z tych odstępstw, tj. sytuacji w której te prace stanowiły integralną część większej całości prac wykonywanych w kanałach remontowych, bądź też miały charakter incydentalny, krótkotrwały i uboczny.

Odmiennej oceny ubezpieczonego nie mogła wywołać dokumentacja wskazana przez skarżącego w apelacji w postaci świadectwa pracy, pisma komendanta Miejskiej Policji w E. z dnia 17 listopada 2015 r. oraz zaświadczenia z dnia 13 maja 2002 r. Przede wszystkim zaznaczenia wymaga, iż ta dokumentacja potwierdza jedynie fakt wykonywania przez skarżącego pracy w warunkach szczególnych - w kanałach remontowych - co w zasadzie było bezsporne w sprawie, niemniej jednak w żadnym razie nie potwierdza aby skarżący tego rodzaju pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z tej dokumentacji wynika, iż skarżący w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę mechanika samochodowego.

Jedynym dokumentem wskazującym na świadczenie przez skarżącego stale i w pełnym wymiarze pracy w kanałach remontowych jest świadectwo pracy z dnia 20 września 2013 r. (z akt emerytalnych), które jak prawidłowo stwierdził organ rentowy nie zawierało ścisłego określenia zajmowanego stanowiska przez ubezpieczonego w spornym okresie zatrudnienia, zgodnie z przepisami resortowymi. Nadto na uwagę zasługuje, iż ubezpieczony przedłożył jednocześnie również „zwykłe” świadectwo pracy z dnia 31 grudnia 2014 r. obejmującego także sporny okres jego zatrudnienia, które zawiera jedynie adnotacje o świadczeniu pracy w warunkach szczególnych. W takiej sytuacji po stronie pozwanego występowały uzasadnione podstawy do kwestionowania przedłożonej przez skarżącego dokumentacji wraz z wnioskiem o przyznanie wnioskowanego świadczenia. Podkreślić bowiem również należy - jak wyjaśnił Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 4 kwietnia 2012 r. (III AUa 249/12, LEX nr 1164113) - prawo do wcześniejszej emerytury stanowi odstępstwo od zasady powszechnego wieku emerytalnego i w związku z tym musi zostać ono wykazane w sposób niezbity i nie budzący jakichkolwiek wątpliwości. Wobec tego sam fakt przedstawienia przez wnioskodawcę świadectwa pracy w warunkach szczególnych nie przesądza jeszcze o uznaniu wykonywanej pracy za pracę w warunkach szczególnych. Świadectwo pracy bowiem nie jest dokumentem abstrakcyjnym i w związku z tym musi znajdować oparcie w dokumentacji pracowniczej, a w konsekwencji może być przez tę dokumentację weryfikowane. Nadto za Sądem I instancji należy powtórzyć, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Wobec tego powoływanie się kilkakrotnie przez skarżącego w wywiedzionej apelacji na okoliczność przedłożonego świadectwa pracy, nie mogło zmienić prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego o braku świadczenia pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Za uwzględnieniem stanowiska skarżącego, również nie mógł przemawiać fakt, że inni pracujący na tożsamym stanowisku w podobnym okresie pracownicy Komendy Miejskiej Policji w E. otrzymywali emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Sąd Apelacyjny zaznacza, iż w trakcie postępowania odwoławczego dokonywana jest ocena legalności zaskarżonej decyzji i indywidualne badanie przesłanek każdego ubezpieczonego do przyznania wnioskowanego świadczenia. Z tego też względu przy rozpoznaniu niniejszej sprawy istotnym pozostawał rodzaj i częstotliwość pracy w warunkach szczególnych ubezpieczonego, a nie innych osób pracujących w KMP E.. Zatem bezprzedmiotowym było ustalenie przez Sąd Okręgowy, czy inni pracownicy tego zakładu otrzymali świadczenie emerytalnego z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W konsekwencji powyższego uznać należało, że E. C. nie wykazał ostatniej z niezbędnych przesłanek - okresu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych - do przyznania emerytury na podstawie art. 32 w zw. z art. 184 ustawy emerytalnej.

Wobec powyższego apelacja ubezpieczonego podlegała oddaleniu jako bezzasadna w oparciu o art. 385 k.p.c.

SSA Barbara Mazur SSA Maciej Piankowski SSA Michał Bober