Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2013 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Łapińska (spr.)

Sędziowie: SSO Agnieszka Leżańska, SSR del. Beata Grabiszewska

Protokolant: sekr.sądowy Anna Fijołek

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w R.

przeciwko A. W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda (...) w R. oraz pozwanego A. W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie IV Wydziału Pracy

z dnia 21 grudnia 2012r.

sygn. IV P 263/12

z apelacji powoda:

1. uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 2 (drugim) i 3 (trzecim) i:

a/ umarza postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 26.285,90 złotych (dwadzieścia sześć tysięcy dwieście osiemdziesiąt pięć złotych dziewięćdziesiąt groszy);

b/ nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bełchatowie na rzecz powoda (...) w R. kwotę 657,50 złotych (sześćset pięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu;

c/ zasądza od pozwanego A. W. na rzecz powoda (...) w R. kwotę 2.475,50 złotych (dwa tysiące czterysta siedemdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 1.800,00 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zastępstwa procesowego;

z apelacji pozwanego:

2. oddala apelację;

3. nie obciąża pozwanego A. W. kosztami postępowania za instancję odwoławczą.

Sygn. akt V Pa 69/13

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 lipca 2012 roku strona powodowa (...) w R. wniósł o zasadzenia od pozwanego A. W. kwoty 26.285,90 złotych tytułem nienależnego pozwanemu świadczenia wraz z kosztami procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa.

W piśmie procesowym z dnia 21 września 2012 roku powód cofnął wniesione powództwo, co do kwoty 26.285,90 złotych i potrzymał żądanie zasadzenia odsetek od kwoty 26.285,90 złotych za okres od dnia 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku oraz zasądzenia kosztów procesu.

W piśmie procesowym z dnia 21 września 2012 roku powód cofnął wniesione powództwo, co do kwoty 26.285,90 złotych oraz podtrzymał żądanie zasadzenia odsetek od kwoty 26.285,90 złotych za okres od dnia 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku oraz zasądzenia kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2012 roku, wydanym w sprawie IV Pm 263/12, Sąd Rejonowy – Sąd Pracy w Bełchatowie zasądził od pozwanego na rzecz powoda odsetki ustawowe liczone od kwoty 26.285,90 złotych za okres od 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Ponadto zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.115 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.800 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę wyroku stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

Wyrokiem z dnia 7 grudnia 2009 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie zasądził od pozwanego (...) w R. poprzednio (...) w R. na rzecz powoda A. W. kwotę 25.852,25 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 29 lipca 2009 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 990 złotych kosztów zastępstwa procesowego. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 5 maja 2010 roku oddalił apelację pozwanego od powyższego wyroku.

W dniu 24 maja 2010 roku na konto pozwanego wypłynęła kwota 30.504,55 złotych. W dniu 2 sierpnia 2010 roku została wniesiona skarga kasacyjna. Odpis kasacji pełnomocnik pozwanego otrzymała w dniu 13 sierpnia 2010 roku.

Na skutek wniesionej kasacji został uchylony wyrok Sądu Okręgowego w. Piotrkowie Tryb. i przekazano temuż Sądowi sprawę do ponownego rozpoznania. Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2011 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. zmienił orzeczenie Sądu Rejonowego Bełchatowie obniżając wysokość odszkodowania do kwoty 3.811,40 złotych.

W pismach z dnia 20 stycznia 2012 roku i 8 marca 2012 roku powód wezwał pozwanego do uiszczenia kwoty 22.040,85 złotych, odsetek w kwocie 2.355,05 złotych i kosztów sądowych w kwocie 1.890 złotych.

We wrześniu (...) syn powoda żenił się. Pozwany wspólnie z J. M. partycypował w kosztach tego przedsięwzięcia. Należności były płacone 3 dni po weselu.

Zarządzeniem nr (...)Prezesa Zarządu – Dyrektora generalnego (...) S.A. uregulowało tryb postępowania w sprawach roszczeń o odszkodowania byłych pracowników (...) S.A. za zaniżone emerytury w związku z procesem weryfikacji.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w zakresie zasądzenie odsetek za okres od dnia 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku.

Motywując powyższe wskazał, że:

„Odpowiedzialność pracodawcy za wady wynikające z dokumentacji pracowniczej, które wpływają na uprawnienia z ubezpieczeń społecznych, należy do materii prawa pracy. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2011 roku. Konsekwencją tego orzeczenia było ustalenie, że odszkodowania z tytułu zaniżonej emerytury wynikający z niewydania właściwego świadectwa pracy przedawnia się z upływem terminów określonych w art. 291 § 1 k.p., które legło u podstaw zmiany orzeczenia Sądu I Instancji w przedmiotowej sprawie określając okres przedawnienia roszczenia. Przyjęcie, że odpowiedzialność pracodawcy za szkody wyrządzone pracownikowi wskutek niewydania lub wydania niewłaściwego dokumentu ze stosunku pracy dla celów służących nabyciu świadczeń z ubezpieczenia społecznego jest sprawa nieuregulowaną w przepisach prawa pracy, uzasadnia posiłkowe stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego Z powyższego orzeczenie nie da się w ocenie sądu wywieść wniosku tak jak chce pełnomocnik pozwanego, że stosowanie wprost przepisów kodeksu cywilnego skutkuje uznaniem, że sprawa należy do kategorii spraw cywilnych. Przepis art. 476 k.p.c. definiowanie w § 1-3 pojęcia sprawy z zakresu prawa pracy i sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych precyzuje zakres zastosowania przepisów o postępowaniu w sprawach z dziedziny prawa pracy i ubezpieczeń społecznych wskazany w sposób ogólny w art. 459 k.p.c. Pierwszą kategorią spraw jakie definiuje są sprawy z zakresu prawa pracy do których należą są sprawy o roszczenia ze stosunku pracy, tj. o roszczenia mające swoje źródło w stosunku pracy – mającym powstać, istniejącym lub zakończonym, niezależnie od jego podstawy (umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie lub spółdzielcza umowa o pracę). Taki charakter mają przede wszystkim sprawy: o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne lub o odszkodowanie za nieuzasadnione lub niezgodne z przepisami prawa pracy wypowiedzenie albo o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach (art. 44 i 45 k.p.); o przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 56 k.p.); o odszkodowanie należne pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 611 k.p.); o zapłatę świadczeń wchodzących w skład wynagrodzenia za pracę (z art. 22 § 1 k.p. wynika, że § 1 pkt 11 sprawy o ustalenie istnienia stosunku pracy mają charakter spraw o roszczenia ze stosunku pracy. Zgodnie z koncepcją wyrażoną w orzecznictwie sprawy o roszczenia związane ze stosunkiem pracy mają podstawę w stosunku prawnym innym niż stosunek pracy, jednak roszczenia te łączą się bezpośrednio z treścią stosunku pracy i nie powstałyby w braku stosunku pracy. Przyjmuje się, iż aby można było mówić o sprawie związanej ze stosunkiem pracy, musi być spełniony aspekt przedmiotowy, odwołujący się do podstawy faktycznej roszczenia, które nie powstałoby, gdyby nie istniał stosunek pracy. Obok aspektu przedmiotowego niezbędne jest uwzględnienie także aspektu podmiotowego. Roszczenie związane ze stosunkiem pracy nie może być skierowane przeciwko podmiotowi, który nie jest szeroko rozumianym pracodawcą, np. następcą prawnym pracodawcy (por. wyrok SN z dnia 10 października 2008 roku, II CSK 232/08, LEX nr 497665). Do tej kategorii spraw z zakresu prawa pracy zalicza się przykładowo sprawy o odszkodowanie dochodzone od pracodawcy na podstawie przepisów prawa cywilnego przez pracownika, który doznał uszczerbku na zdrowiu wskutek spowodowanej warunkami pracy choroby niebędącej chorobą zawodową (zob. wyrok SN z dnia 23 listopada 1999 roku, II UKN 210/99, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 3, poz. 36), sprawy o odszkodowanie dochodzono przez byłego pracownika od pracodawcy za utracony dodatek do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach (zob. uchwała SN z dnia 3 lutego 1989 roku, III PZP 54/88, OSNC 1990, nr 3, poz. 39), o ochronę dóbr osobistych pracownika na podstawie art. 23 i 24 k.c, naruszonych przez pracodawcę na skutek przekroczenia granic opinii o pracy (por. postanowienie SN z dnia 20 maja 1988 roku PZ 11/88, OSNC 1990, nr 12, poz. 151). Powyższe rozważanie doprowadziły do oddalenia wniosku pełnomocnika pozwane o przekazaniu sprawy wydziałowi cywilnego tutejszego sądu Rejonowego.

Uchylenie lub zmiana prawomocnego wyroku sprawia, że spełnione na jego podstawie świadczenie jest nienależne w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2005 roku I CA 1062/05.

Przepisy kodeksu pracy nie przewidują instytucji możliwości zwrotu nadpłaconego świadczenia. Jednakże przepis art. 300 k.p.c. w kwestiach nienormowanych w kodeksie pracy umożliwia stosowanie przepisów kodeksu cywilnego.

Zgodnie z 405 k.c. każdy, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Przepis ten stratuje zasadę zwrotu korzyści majątkowej, która została uzyskana kosztem innej osoby. Sytuacja ta następuje w przypadku wzrost majątku po jednej stroni kosztem drugiej, przy czym zarówno zubożenie jak i wzbogacenie wywołane są tą samą przyczyną. Zgodnie ze stanowiskiem SN: między zubożeniem i wzbogaceniem musi zachodzić tego rodzaju zależność, aby można uznać, że są to dwie strony tego samego przesunięcia jakiejś wartości z jednego majątku do drugiego. Słusznie także zauważył SN, że ogólna formuła bezpodstawnego wzbogacenia jest tak szeroka, że pozwala ją rozumieć jako ogólną zasadę, że nikt nie powinien się bogacić bezpodstawnie kosztem drugiego, a niezdolność czy niemożność dochowania zasad przewidzianych w ustawie, czy też ich niedoskonałość, nie może prowadzić do akceptacji przesunięć majątkowych czy też uzyskania korzyści pozbawionych uzasadnienia ekonomicznego czy też moralnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2007 roku, I CSK 458/06, LEX nr 253397).

Wzbogacenie jest bezzasadne wtedy, kiedy nastąpiło w związku z określonym stosunkiem prawnym, czy zdarzeniem prawnym, ale nie stanowi jego prawidłowego, poprawnego następstwa. Samo istnienie określonego stosunku prawnego lub zdarzenia prawnego, a także orzeczenia sądu albo decyzji administracyjnej może nie stanowić wystarczającej podstawy wzbogacenia, jeżeli wystąpi nieprawidłowość kauzalna dokonanego wzbogacenia, jak i zubożonego.

W judykaturze także podkreślono, że źródłem bezpodstawnego wzbogacenia mogą być różne zdarzenia, które mogą powstać „w wyniku działania wzbogaconego, także wbrew jego woli, z jego dobrą i złą wiarą, może też być rezultatem czynności zubożonego, a nawet sił przyrody (por. z nowszej judykatury orzeczenia SN z dnia 6 grudnia 2005 roku, I CK 220/05, LEX nr 172188 oraz z dnia 20 grudnia 2006 roku, IV CSK 272/06, LEX nr 250047).

Bezpodstawne wzbogacenie kreuje nowy stosunek zobowiązaniowy, zawierający roszczenie o zwrot wzbogacenia, które zubożony ma względem wzbogaconego jego kosztem, a podmiot, który został bezpodstawnie wzbogacony, ma obowiązek zwrotu nienależnej korzyści (z nowszego orzecznictwa por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 roku, IV CSK 272/06, Mon. Praw. 2007, nr 2, s. 60). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 lipca 2007 roku, sformułowanie użyte w art. 405 k.c., iż wzbogacenie ma nastąpić kosztem zubożonego, a nie, jak to ujmował kodeks zobowiązań – z majątku, uzasadnia wniosek, że przesłanki związku między wzbogaceniem a zubożeniem nie należy rozumieć w duchu rygorystycznie pojmowanej bezpośredniości tego związku, a tym samym wykorzystywać w celu ograniczenia zobowiązania zwrotu wzbogacenia (I CSK 105/07, LEX nr 287769).

Korzyść polegać może, zatem zarówno na powiększeniu aktywów majątku wzbogaconego, jak i na nienastąpieniu należnego umniejszenia jego majątku. Po stronie zubożonego wystąpić musi strata aktywów lub nieuzyskanie należnej korzyści. Korzyść jest zawsze wymierna w pieniądzu, co najmniej poprzez możliwość ustalenia minimalnej wielkości pieniężnej uzyskanego wzbogacenia, albo oszczędzonego umniejszenia. Obydwie strony w przedmiotowej sprawie nie kwestionowały okoliczności dotyczących wypłaty pozwanemu wypłaty odszkodowania z tytułu zaniżonej emerytury jak i faktu zmiany wysokości należności z tytułu uchylenia wyroku zasądzającego to odszkodowanie. Każda ze stron zajmuje inne stanowisko w zakresie obowiązku zwrotu.

W świetle wyżej cytowanych przepisów i orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2005 roku I CA 1062/05 przyjmuje się obowiązek zwrotu bezpodstawnej uzyskanej korzyści art. 405 k.c. Jednakże przepisy kodeksu cywilnego przewidują możliwość wygaśnięcia obowiązku zwrotu. W myśl art. 409 k.c. obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Przesłankami wygaśnięcia obowiązku zwrotu są zużycie lub utrata korzyści, dokonujące się w kwalifikowany i obiektywny sposób, a także brak świadomości okoliczności wskazujących na istnienie obowiązku zwrotu. W przedmiotowej sprawie w ocenie sądu rejonowego pozwany nie wykazał, że przed dowiedzeniem się o wpływie skargi kasacyjne zużył otrzymane odszkodowanie w taki sposób, że nie jest już wzbogacony. Z akt sprawy niewątpliwie wynika, dniu 13 sierpnia 2010 roku działający w imieniu pozwanego pełnomocnik otrzymała odpis skargi kasacyjne. Najpóźniej dnia następnego winien zawiadomić klienta o jej wniesieniu i konsekwencjach wynikających z tego faktu. Z tą daną należy więc w ocenie sądu przyjąć, że pozwany miał świadomość liczenia się z obowiązkiem zwrotu odszkodowania. Okoliczności sprawy ustalone w oparciu o przedstawiony sądowi wyciąg z konta bankowego potwierdza, że na dzień 16 sierpnia 2010 roku pozwany posiadał niezbędne środki do zwrócenia odszkodowania. W tym celu ulokował część środków wysokości 15.000 złotych na lokacie terminowej. Pobranie kwoty 10.000 złotych i wydanie je nawet na cele związane z weselem syna nie uzasadniają w ocenie sądu wygaśnięcia z tego tytułu zobowiązania. Nie bez znaczenia jest również fakt, że na koncie pozwanego do dyspozycji pozostała mu kwota ponad 9.000 złotych. Podkreślenia wymaga to, że nie każde jednak zużycie lub utrata prowadzi do wygaśnięcia zwrotu, ale tylko takie, które w sposób wymierny i dający się obiektywnie ustalić powoduje ustanie wzbogacenia, a nadto nie towarzyszy mu określony stan wiedzy wzbogaconego. Z przedstawionych sądowi dowodów w postaci zeznań stających świadków i złożonego zaświadczenia niewątpliwie wynika, że koszty związane z weselem syna mogły nastąpić po dniu 16 sierpnia 2010 roku, kiedy powód pobrał z konta kwotę 10.000 złotych. Zważywszy na datę pobrania pieniędzy i datę ewentualnego liczenia się z obowiązkiem z zwrotu kwota ta podlega zwrotowi w pełnej wysokości. Bezzasadne w ocenie sądu jest powoływanie się na uchwałę Zarządu (...) (...) w sprawie dalszego postępowania w sprawach dotyczących roszczeń o odszkodowania bowiem przepisy powyższe mówią jedynie o trybie postępowania w sprawach dotyczących roszczeń o odszkodowania byłych pracowników (...) B. za zaniżone emerytury w związku z procesem weryfikacyjnym. Bezzasadny w ocenie sądu jest zarzut pełnomocnika powoda, że doszło w przedmiotowej sprawie do uznawania roszczeń. Podkreślenia wymaga, że dla skutecznego uznania roszczenia, dochodzi przez uznanie niewłaściwe, uznanie właściwe, ugodę.

W niniejszej sprawie, z okoliczności sprawy niewątpliwie wynika, że znajdujące w aktach powoda – pracownika pozwanego zarządzenie z dnia 30 sierpnia 2010 roku nie może być traktowane jak uznanie roszczenia bowiem w świetle poglądów doktryny, które tutejszy Sąd Rejonowy podział uznanie właściwe może być zawarte w umowie, która poświęcona jest uregulowaniu innych stosunków. To nic innego jak umowa zawarta między wierzycielem a dłużnikiem, że dane roszczenie jest należne. Ugoda to umowa ustalająca z tą różnicą, że strony czynią sobie wzajemnie ustępstwa. Uznanie niewłaściwe to nic innego-jak stwierdzenie dłużnika, że jest on przeświadczony o istnieniu zobowiązania. Załączone pismo w ocenie sądu nie zawiera tych cech zawiera jedynie informacje o trybie postępowania w danej kategorii spraw.

Dokonania wpłata należności na konto powoda w dniu 31 sierpnia 2012 roku ma skutek wykonania zobowiązanie w rozumieniu przepisów o wykonaniu zobowiązania. Chybiony jest pogląd pełnomocnika powoda, że ten zastrzegł sobie prawo zwrotu tej kwoty na wypadek gdyby okazano się, że zobowiązanie nie istnieje. Jest ono w świetle przepisów prawa bezskuteczne. Zgodnie z art. 462 § 1 k.c. dłużnik spełniając świadczenie może żądać od wierzyciela jedynie pokwitowania, które może być w szczególnej formie, jeśli dłużnik wykaże, że ma w tym interes prawny. Obawiając się, że może wygrać proces pozwany mógł przedmiotowe pieniądze przekazać do depozytu sądowego na podstawie art. 467 § 4 k.c., co miałoby skutki spełnienia świadczenia. Cofnięcie w dniu 21 września 2012 roku powództwa, co do należności głównej i ograniczenie żądania do kwoty odsetek należnych kosztów procesu stało się bezskuteczne wobec nie wyrażenia zgody na tę czynność przez pełnomocnika pozwanego. Powyższe skutkowało wydaniem orzeczenie merytorycznego, którym zasądzono odsetki na podstawie art. 481 k.c. W pozostałej natomiast części powództwo podlegało oddaleniu na skutek wykonania zobowiązania, co doprowadziło do wygaśnięcia zobowiązania pozwanego w tym zakresie”.

Powyższy wyrok zaskarżyły obie strony postępowania.

Powód zaskarżył wyrok apelacją w części oddalającej powództwo, zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego:

1)  art. 203 § 1 k.p.c. – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na tym, iż Sąd I instancji uzależnił skuteczność cofnięcia powództwa w zakresie należności głównej dokonanego przez powoda jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy, od wyrażenia na nie zgody przez stronę pozwaną, pomimo tego, iż cofnięcie powództwa w zakresie kwoty należności głównej zostało dokonane przez powoda na skutek zaspokojenia niniejszej kwoty przez pozwanego już po wytoczeniu powództwa i pomimo tego, iż cofnięcia powództwa powód dokonał jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy,

2)  art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 203 5 1 k.p.c. – poprzez jego niezastosowanie, pomimo iż na skutek dokonanego przez powoda do rozpoczęcia rozprawy głównej cofnięcia powództwa w zakresie kwoty należności głównej, Sąd I instancji powinien był umorzyć postępowanie w zakresie dokonanego przez powoda cofnięcia powództwa co do należności głównej, nie zaś uzależniać dokonane cofnięcie powództwa co do należności głównej od zgody strony pozwanej i na tej podstawie uznać dokonane cofnięcie powództwa za nieskuteczne i tym samym skutkujące jego oddaleniem w tym zakresie, w miejsce umorzenia postępowania w części dotyczącej cofnięcia powództwa.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez umorzenie postępowania w części dotyczącej cofnięcia powództwa oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego, bądź też ewentualnie o jego i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację powoda pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany zaskarżył apelacją wyrok w punkcie „1” i „3”, zarzucając naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, jednostronnej i niezupełnej oceny przez Sąd I instancji zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji zasądzenie od pozwanego odsetek od kwoty 26.285,90 złotych, pomimo oddalenia powództwa w części dotyczącej roszczenia głównego i zasądzenie kosztów procesu od pozwanego pomimo oddalenia powództwa;

2.  art. 19 § 1 k.p.c. w zw. z art. 20 k.p.c. poprzez zasądzenie odsetek od roszczenia głównego, pomimo nie wskazania ich wysokości i nieokreślenia wartości przedmiotu sporu, w sytuacji gdy powód modyfikował żądanie pozwu w toku procesu i wnosił o zasądzenie odsetek od kwoty 26.285,90 złotych za okres od 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku;

3.  art. 98 k.p.c. poprzez niezasądzenie kosztów procesu na rzecz powoda od pozwanego, pomimo iż powództwo zostało oddalone co do kwoty 26.285,90 złotych, ale wydanie odmiennego rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów;

4.  § 11 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu poprzez uznanie, iż kwota zasądzonych odsetek przewyższa wartość 10.000 złotych.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zakresie żądanych odsetek od kwoty 26.285,90 złotych za okres od 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za I i II instancję.

Na rozprawie w dniu 22 października 2013 roku pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie apelacji pozwanego.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. ustalił dodatkowo co następuje:

Odpis pozwu pozwany A. W. otrzymał w dniu 21 lipca 2012 roku.

(dowód: zwrotne poświadczenie odbioru k. 11 w aktach sprawy)

Pozwany zapłacił należność główną na rzecz powoda (...) w R. w kwocie 26.285,90 złotych.

(dowód: potwierdzenie przyjęcia przelewu do realizacji k. 17 w aktach sprawy)

W dniu 21 września 2012 roku powód cofnął powództwo co do należności głównej w kwocie 26.285,90 złotych, podtrzymując jednocześnie żądanie pozwu co do ustawowych odsetek za okres od 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu.

(dowód: cofnięcie powództwa k. 31 w altach sprawy)

Pierwsza rozprawa w sprawie IV Pm 263/12 odbyła się w dniu 6 listopada 2012 roku.

(dowód: protokół rozprawy k. 44a w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. zważył co następuje:

Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie.

Zasadnie podnosi bowiem powód zarzut naruszenia art. 203 § 1 k.p.c. przez jego nie zastosowanie przez Sąd I instancji.

Zgodnie z treścią powołanego przepisu pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

Analiza akt sprawy wskazuje w sposób bezsporny, że powództwo co do należności głównej zostało cofnięte przez powoda w dniu 21 września 2012 roku, zaś pierwsza rozprawa w sprawie odbyła się w dniu 6 listopada 2012 roku.

Do skutecznego cofnięcia pozwu w myśl cyt. powyżej przepisu nie było potrzebne zezwolenie strony pozwanej.

Sąd Rejonowy nieprawidłowo uznał zatem, że cofnięcie w dniu 21 września 2012 roku przez powoda powództwa co do należności głównej i ograniczenie żądania do kwoty odsetek i należnych kosztów procesu należało uznać za bezskuteczne wobec nie wyrażenia zgody na tę czynność przez pełnomocnika pozwanego.

Sąd I instancji powinien był ocenić stosownie do art. 203 § 3 k.p.c., czy cofnięcie pozwu nie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego i czy nie zmierza do obejścia prawa, a także czy czynność ta nie narusza słusznego interesu pracownika (art. 469 k.p.c.) i wydać postanowienie o umorzeniu postępowania w zakresie cofniętym przez powoda na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., a nie jak to uczynił oddalić powództwo co do należności głównej.

Dlatego też, uznając że dokonana przez powoda czynność procesowa w postaci cofnięcia pozwu co do należności głównej była prawnie dopuszczalna i nie naruszała wskazanych wyżej przepisów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. orzekł jak w punkcie „1” lit. a sentencji.

Na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) konieczne stało się także nakazanie zwrotu ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb,. na rzecz powoda kwoty 657,50 złotych tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu, o czym orzeczono w punkcie 1 lit. b sentencji.

O kosztach postępowania za pierwszą instancję orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz § 2 ust. 1 i 2 w zw. z art. 6 pkt 5 oraz § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 490).

Wydając rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów, a w szczególności mając na uwadze, iż cofnięcie pozwu nastąpiło na skutek zapłaty należności głównej przez pozwanego dokonanej już po wniesieniu pozwu, stronę powodową uważa się za wygrywającą sprawę, stąd też zasadnie Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego koszty procesu na rzecz powoda. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należy bowiem uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, II CZ 208/11, LEX Nr 1214570).

Apelacja pozwanego jest natomiast bezzasadna i podlega oddaleniu.

Wbrew twierdzeniom apelującego Sąd Rejonowy prawidłowo wobec cofnięcia przez powoda powództwa co do należności głównej z uwagi na zaspokojenie żądania przez pozwanego zasądził kwotę ustawowych odsetek liczonych od tej należności za okres od 10 lutego 2012 roku do 31 lipca 2012 roku. O te odsetki wnosił bowiem powód w pozwie z dnia 13 lipca 2012 roku i żądanie w tym zakresie nie zostało przez powoda cofnięte.

Nie ma także racji skarżący, że w sprawie doszło do naruszenia przepisów art. 19 § 1 k.p.c. i 20 k.p.c. poprzez zasądzenie odsetek od roszczenia głównego, pomimo niewskazania ich wysokości oraz nieokreślenia wartości przedmiotu sporu, a także § 11 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu poprzez uznanie, iż kwota zasądzonych odsetek przewyższa wartość 10.000 złotych.

Stosownie do treści pierwszego z powołanych przepisów w sprawach o roszczenia pieniężne, zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu. Art. 20 k.p.c. stanowi natomiast, że do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.

W przedmiotowej sprawie wartość przedmiotu sporu została określona w pozwie na kwotę 26.286 złotych, w ramach tej kwoty nie mieści się zgodnie z art. 20 k.p.c. kwota należnych odsetek. I taka też wartość przedmiotu sporu obowiązywała w dacie wydania wyroku przez Sąd Rejonowy, mimo cofnięcia przez powoda powództwa co do należności głównej. Wszak Sąd Rejonowy nie wydał w toku postępowania żadnego rozstrzygnięcia co do należności głównej, czyniąc to dopiero wyrokiem.

Wreszcie niezasadny jest zarzut pozwanego naruszenia art. 98 k.p.c., albowiem jak to już wskazano w części rozważań dotyczących apelacji powoda, w sytuacji cofnięcie pozwu na skutek zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda w rozumieniu przepisów art. 98 k.p.c. pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną.

Pozwany nie został obciąży obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na podstawie art. 102 k.p.c., albowiem to błędne rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w przedmiocie oddalenia powództwa co do należności głównej powództwa (a nie umorzenia postępowania) wobec cofnięcia pozwu w tym zakresie przez powoda spowodowało, że powód zmuszony był złożyć apelację. Gdyby Sąd Rejonowy wydał prawidłową decyzję, to powód nie musiałby składać apelacji i wówczas pozwany nie byłby zobowiązany do poniesienia kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.