Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2017 r.

na rozprawie

w sprawie z powództwa M. G.

przeciwko L. R.

o ochronę naruszonego posiadania

I.  odrzuca pozew powódki M. G. co do żądania nakazania pozwanemu L. R. przywrócenia powódce stanu poprzedniego posiadania działki nr (...) położonej w P. przy ulicy (...) poprzez usunięcie ogrodzenia posadowionego na działce nr (...), prostopadle do ulicy (...) ograniczającego powódce dostęp do zbiornika gazu stanowiącego własność powódki.

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  zasądza od powódki M. G. na rzecz pozwanego L. R. kwotę 337,00 zł (trzysta trzydzieści siedem złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 1140/16

UZASADNIENIE

W dniu 1 lipca 2016 roku powódka M. G. wniosła pozew do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie przeciwko pozwanemu L. R. o ochronę naruszonego posiadania – przywrócenie jej utraconego przez nią na skutek naruszenia przez pozwanego posiadania nieruchomości działki nr (...) położonej w P. przy ul. (...) poprzez nakazanie pozwanemu usunięcia ogrodzenia oraz bramy ograniczających dostęp do zbiornika gazu stanowiącego własność powódki, a usytuowanego na wydzierżawionym przez powódkę od pozwanego terenie o powierzchni 33 m ² stanowiącym część działki nr (...), a nadto zakazanie pozwanemu dokonywania naruszeń na przyszłość poprzez zakazanie ustawiania przeszkód na tym terenie.

Uzasadniając żądanie pozwu powódka wskazała, że w dniu 25 kwietnia 2014 roku nabyła od pozwanego działkę nr (...) na której znajdują się urządzenia stacji paliw z dystrybutorami oleju napędowego i benzyny, zaś w dniu 18 czerwca 2013 roku strony zawarły umowę dzierżawy gruntu, której przedmiotem była cześć nieruchomości nr 86/1 o powierzchni 33m ² na którym to terenie znajduje się zbiornik gazowy wykorzystywany w celach prowadzenia przez powódkę działalności gospodarczej. Powódka podała, że ojciec pozwanego sprzedał jej zbiorniki na gaz oraz dystrybutor za łączną kwotę 11.000 zł. Wskazała, że wprawdzie pozwany wystosował do niej pismo mające stanowić wypowiedzenie umowy dzierżawy, jednakże jest ono nieskuteczne z uwagi na zawarcie jej na czas określony 120 miesięcy. Powódka zaznaczyła, że w dniu 31 stycznia 2014 roku strony zawarły porozumienie regulujące warunki współpracy, natomiast we wrześniu 2015 roku pozwany zażądał od niej zapłaty z góry czynszu za okres 9 miesięcy. W dalszej części uzasadnienia powódka wyjaśniła, że do końca roku 2015 roku współpraca stron przebiegała prawidłowo, następnie zaś pozwany rozpoczął ustawianie przeszkód utrudniających dojazd do zbiorników w celu dostawy gazu oraz dystrybutora gazu w celu jego zakupu poprzez parkowanie pojazdów, a nadto postawienie ogrodzenia i bramy.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania. Zaprzeczył, aby powódka korzystała z części działki (...) oznaczonej na mapie geodezyjnej, podnosząc, że przedstawia ona nieistniejący plac manewrowy, zaś z części tej działki korzystali: Starostwo Powiatowe i Komisariat Policji w P. na potrzeby usuwania i parkowania pojazdów, G. R. na potrzeby prowadzonej działalności oraz sam pozwany.

W ocenie pozwanego powódka posiada i realizuje dostęp do zbiorników z gazem bezpośrednio z drogi publicznej – z działki nr (...). Pozwany podniósł, że oświadczenie z dnia 31 stycznia 2014 roku dotyczy wyłącznie ustanowionej służebności. Wskazał, że wspólnie użytkowany był plac manewrowy przylegający bezpośrednio do wejścia do warsztatu pozwanego. Podniósł, że nigdy nie naruszył służebności drogi koniecznej przysługującej powódce na działce nr (...), gdyż pojazdy i inne rzeczy ustawiane były na pozostałej części działki.

Na rozprawie w dniu 10 listopada 2016 roku pełnomocnik powódki wyjaśniła, że strona chciałaby korzystać z terenu celem dojazdu do zbiorników oraz do dystrybutora, natomiast brama znajduje się przy wjeździe na działkę od ul. (...). Wskazała, że w kwietniu 2016 roku postawione zostało ogrodzenie części działki (...) w taki sposób, że uniemożliwiło to powódce korzystanie ze zbiorników – znajduje się ono na granicy z ul. (...) oraz wzdłuż i połowie wjazdu na plac manewrowy – do kwietnia pojazdy dostarczające gaz mogły swobodnie tankować zbiorniki, zawracać i wyjeżdżać z posesji. Pełnomocnik powódki wskazała, że domaga się ona przywrócenia takiego właśnie posiadania.

Na rozprawie w dniu 2 marca 2017 roku pełnomocnik powódki oświadczyła, że wnosi o przywrócenie naruszenia posiadania w zakresie korzystania ze zbiornika gazu usytuowanego na działce nr (...).

Na rozprawie w dniu 18 maja 2017 roku pełnomocnik powódki oświadczyła, iż dokonuje modyfikacji żądania pozwu z uwagi na fakt, iż ogrodzenie zostało usunięte – w konsekwencji wnosi o usunięcie bramy oraz gromadzonych przez pozwanego składowisk kruszyw ograniczających dostęp do zbiornika gazu stanowiącego własność powódki.

W piśmie z dnia 30 maja 2017 roku powódka dokonała doprecyzowania żądania pozwu wskazując, iż żąda nakazania pozwanemu usunięcia wszelkich przeszkód takich jak ogrodzenia i bramy i innych przeszkód ograniczających dostęp do zbiornika gazu stanowiącego własność powódki.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) w zakresie sprzedaży detalicznej paliw do pojazdów silnikowych na stacjach paliw. L. R. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) w zakresie przygotowywania terenu pod budowę.

Dowód:

−

wydruki (...) k. 21-22.

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2013 roku Burmistrz miasta P. pozytywnie zaopiniował wstępny projekt działki zabudowanej nr (...) położonej w obrębie 5 – miasto P.. W treści uzasadnienia wskazane zostało, że w wyniku proponowanego podziału powstaną dwie nowe działki: nr (...), a także, iż działka nr (...) posiada bezpośredni dostęp do drogi publicznej, natomiast działka nr (...) posiada pośredni dostęp do drogi publicznej, w związku z czym proponuje się ustanowić służebność drogową na rzecz każdoczesnego użytkownika wieczystego działki nr (...).

Decyzją z dnia 29 marca 2013 roku Burmistrz miasta P. zatwierdził projekt podziału zabudowanej działki nr (...) o pow. 0,8193 ha, położonej w obrębie (...) miasta P., stanowiącej własność L. R. na działkę: nr (...) pod warunkiem, że przy zbywaniu działki nr (...) ustanowiona zostanie służebność drogowa w działce nr (...) lub sprzedaż wydzielonej działki nastąpi wraz ze sprzedażą udziału w prawie do działki nr (...).

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – postanowienie z dn. 24.01.2013 r. k. 339-340,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – wstępny projekt podziału działki k. 341,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – decyzja z dn. 29.03.2013 r. k. 342-34

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – mapa z projektem podziału działki k. 344,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – protokoły k. 345-352v.

L. R. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej na działce ewidencyjnej nr (...) w obrębie ewidencyjnym (...) ul. (...) P..

Nieruchomość obciążona była nieopłatną służebnością drogi koniecznej przysługująca na rzecz każdoczesnego użytkownika wieczystego lub właściciela działki nr (...) polegającą na sprawie swobodnego przechodu i przejazdu przez działkę nr (...) wraz z prawem do umieszczenia na niej pylonu cenowego przy wjeździe na działce nr (...).

Dowód:

−

wypis z księgi wieczystej k. 10-15.

W dniu 25 kwietnia 2013 roku pomiędzy L. R. oraz M. G. zawarta została w formie aktu notarialnego umowa sprzedaży oraz ustanowienia hipoteki i służebności gruntowej. Na mocy umowy L. R. sprzedał M. G. prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) położonej przy ul (...) w P. wraz z prawem własności zabudowań posadowionych na tej działce oraz ustanowił na działce nr (...) położonej przy ul. (...) w P. nieodpłatną służebność drogi koniecznej polegającą na prawie swobodnego przechodu i przejazdu przez wyżej wymienioną działkę nr (...) wraz prawem do umieszczenia na niej pylonu cenowego przy wjeździe na działkę nr (...).

Bezsporne, a nadto dowód:

−

przesłuchanie pozwanego k. 239.

M. G. na terenie działki nr (...) prowadziła działalność gospodarczą w postaci stacji benzynowej. Użytkownikiem wieczystym sąsiedniej działki – nr 86/1 na której ustanowiona została służebność swobodnego przechodu i przejazdu przysługująca każdoczesnemu użytkownikowi wieczystemu lub właścicielowi działki nr (...) był L. R.. M. G. oraz L. R. łączyła współpraca gospodarcza w ramach której nabywał on paliwo na potrzeby prowadzonej działalności.

W związku z prowadzoną przez M. G. działalnością gospodarczą na teren działki wjeżdżały różnego rodzaju samochody, w tym pojazdy dostarczające gaz do zbiornika. Dostawa gazu odbywała się w ten sposób, iż cysterna z gazem wjeżdżała na działkę, podjeżdżała pod zbiorniki gazu, do których podpinane były węże. Zbiorniki gazu znajdują się po lewej stronie działki nr (...), w głębi, przy biurze. Dostawa gazu była możliwa jeżeli cysterna stała naprzeciwko stacji paliw, blisko budynku należącego do L. R..

W roku 2015 roku na terenie działki nr (...) której użytkownikiem wieczystym był L. R. znajdował się sprzęt budowlany, samochody osobowe, w tym powypadkowe, pojazdy ciężarowe, naczepy, przyczepy, a nadto składowane było kruszywo. Wzdłuż drogi dojazdowej do stacji stawiane były samochody ciężarowe oraz maszyny budowlane. Od 2015 roku L. R. zaczął stawiać na granicy służebności pojazdy: osobowe, koparki, maszyny budowlane. Ilość pojazdów stawiana w tym miejscu była zmienna. W tym okresie na terenie przy zbiornikach z gazem składowane były przez L. R. kruszywa, piaski. Na terenie działki znajdowały się kruszywa oraz pojazdy należące do G. R., pojazdy osób trzecich m.in. parking na pojazdy holowane na zlecenie starostwa, policji. Położenie pojazdów oraz kruszywa ulegało zmianom.

Klienci korzystający ze stacji wjeżdżali pojazdami przez teren działki nr (...), mieli także możliwość swobodnego zawrócenia na placu znajdującym się na terenie działki nr (...).

W okresie marca, kwietnia 2016 roku L. R. postawił płot na terenie placu manewrowego, który dzielił drogę pomiędzy jego posesją a stacją paliw od początku wjazdu. Elementem płotu była brama umiejscowiona przy ul. (...). Brama znajdowała się na wjeździe na teren działki, nie natomiast przy dojeździe do zbiornika gazu. Postawienie ogrodzenia uniemożliwiało swobodny wjazd pojazdów ciężarowych z naczepą pod dystrybutor oraz przyjmowanie dostaw gazu. Dostawca gazu – (...) zwracał M. G. uwagę na trudności w dostępie do zbiornika gazu. Celem dostania się na teren stacji benzynowej pojazdy ciężarowe musiały wjeżdżać do stacji przodem, a wyjeżdżać tyłem, bądź kierowca musiał dokonać odłączenia przyczepy. Ogrodzenie było kilkukrotnie demontowane, następnie zaś ponownie montowane. Po zdemontowaniu ogrodzenia przy wjeździe na posesje pozostała część bramy, jedno skrzydło, które nie blokuje dostępu na teren działki.

Dowód:

−

mapy terenu k. 25, 97,

−

dokumentacja zdjęciowa k. 105-137,167-172, 217-218,

−

korespondencja mailowa k. 23-24,

−

korespondencja k. 173-179,

−

zeznania świadka P. B. k. 59-61,

−

zeznania świadka J. P. (1) k. 61-62,

−

zeznania świadka R. P. k. 63,

−

zeznania świadka R. L. k. 64-65,

−

zeznania świadka J. P. (2) k. 145-148,

−

zeznania świadka J. P. (3) k. 199-203,

−

zeznania świadka S. G. k. 203,

−

przesłuchanie powódki k. 236-239,

−

przesłuchanie pozwanego k. 240-241,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – dokumentacja zdjęciowa k. 283-284,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – protokół rozprawy z dn. 11.10.2016r. k. 285-298,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – protokół rozprawy z dn. 17.01.2016 r. k. 300-313,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – dokumentacja zdjęciowa k. 314-330,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – protokół rozprawy z dn. 19.04.2017 r. k.331-338,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1141/16 – szkic sytuacyjny sposób korzystania z działki k. 365-366,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1441/16 – protokół rozprawy z dn. 22.11.2016 r. k. 384-388,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1441/16 – protokół rozprawy z dn. 1.03.2017 r. k. 391-401,

W związku z działaniami L. R. polegającymi na stawianiu pojazdów, zagrodzeniu wjazdu M. G. zleciła sporządzenie opinii mgr inż. R. K..

W lipcu 2015 roku sporządzone zostało przez mgr inż. R. K. (2) opracowanie projektowe dotyczące niezbędnej drogi koniecznej do obsługi stacji paliw w zakresie działki nr (...) znajdującej się w P.. Opracowanie obejmowało część rysunkową w postaci: planu orientacyjnego oraz planu sytuacyjnego.

We wrześniu 2015 roku mgr inż. B. G. oraz mgr inż. G. G. sporządzili opinię techniczną dotyczącą aktualnie prowadzonej gospodarki wodno - ściekowej stacji w P. ze wskazaniem instalacji kanalizacyjnej i innych urządzeń zabezpieczających przed przenikaniem produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych w zakresie obiektu stacji paliw (...) znajdującego się przy ul. (...) (działki nr (...)) w P..

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 opracowanie projektowe k. 258-265,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 opinia techniczna k. 268-274,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1141/16 – projekt wydzielenia k. 360,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1441/16 – protokół rozprawy z dn. 12.05.2017 r. k. 402-412.

W dniu 26 sierpnia 2013 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nakazując pozwanemu G. R. zapłatę na rzecz powódki M. G. kwotę 126.679, 44 zł z odsetkami ustawowymi oraz kosztami postępowania.

Dowód:

−

nakaz zapłaty w sprawie VIII GNc 374/13 k. 353.

W dniu 4 października 2013 roku G. R. wystawił M. L. G. fakturę VAT tytułem sprzedaży zbiorników na gaz oraz dystrybutora gazu .

W dniu 1 września 2015 roku L. R. wystawił M. L. G. fakturę VAT tytułem wynajmu placu pod zbiorniki z gazem oraz pod kontener biurowy na łączną kwotę 6.150 zł.

Dowód:

−

faktury VAT k. 19-20,

−

przesłuchanie powódki k. 236.

W dniu 18 października 2013 roku L. R. (jako wynajmujący) oraz M. G. (jako najemca) zawarli umowę dzierżawy gruntu, której przedmiotem była część działki położonej w P. przy ul. (...) o powierzchni 33 m ². Umowa zawarta została na okres 120 miesięcy począwszy od dnia 30 września 2013 roku (§ 2 pkt 1). Każda ze stron miała prawo do wypowiedzenia umowy najmu z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, którego koniec powinnien przypadać na ostatni dzień miesiąca kalendarzowego (§ 2 pkt 2). Przedmiot najmu miał służyć jako teren pod dystrybutor gazu oraz zbiorniki gazowe w ilości 2 sztuk o pojemności 4.850 litrów (§ 4 pkt 1). Miesięczny czynsz najmu netto za najem terenu ustalono na kwotę 300 zł netto powiększone o VAT wyliczoną w oparciu o stawkę czynszu za 1 m ² w wysokości 9, 10 zł netto.

Dowód:

−

umowa dzierżawy k. 16-17,

−

przesłuchanie powódki k. 236.

W piśmie z dnia 31 stycznia 2014 roku strony zawarły warunki współpracy określające: bezwzględny zakaz parkowania na całej powierzchni wjazdu oraz na placu manewrowym wspólnie używanym, w szczególności na placu (...); pas o szerokości 4 metry przylegający do stacji służyć miał tylko tankowaniu, nie parkowaniu; zorganizowanie takiego ruchu pojazdów tankujących z dystrybutora z gazem i innymi paliwami by nie zawracały na wjeździe; zwiększenie wysokości czynszu dzierżawy do 500 zł powiększone o kwotę podatku VAT za plac pod zbiorniki gazu i drogi dojazdowej dla samochodu dostarczającego gaz; koszty naprawy 4 metrowego pasa przylegającego do stacji przez cały wjazd obciążać miały w całości M. G., natomiast koszty naprawy pozostałej powierzchni wjazdu i placu manewrowego wspólnie używanego miały obciążać w 80 % M. G., natomiast w 20 % L. R. – remont nawierzchni wykonać miał L. R., zaś koszt naprawy miał być każdorazowo uzgadniany z M. G..

Dowód:

−

porozumienie k. 18.

W dniu 19 sierpnia 2014 roku pomiędzy G. R. (jako wykonawcą) Powiatem (...) – Starostwem Powiatowym w P. (jako zamawiającym) zawarta została umowa o świadczenie usług usuwania i parkowania pojazdów w ramach której wykonawca zobowiązał się do świadczenia usług usuwania i parkowania pojazdów na podstawie dyspozycji usunięcia pojazdu wydanej przez policjanta, strażnika miejskiego lub osobę dowodzącą akcją ratowniczą. Umowa zawarta została ze względu na konieczność wykonania zadania własnego powiatu – obowiązek zorganizowania parkingu strzeżonego lub zawarcia umowy z podmiotem zewnętrznym.

W trakcie czynności kontrolnych prowadzonych przez pracowników Starostwa Powiatowego w P. ustalono, że parking nie jest w żaden sposób ogrodzony.

W dniu 4 stycznia 2016 roku strony zawarły porozumienie w sprawie rozliczenia kosztów parkingu strzeżonego.

Pismem z dnia 7 marca 2016 roku K. Powiatowa Policji w P. poinformowała Starostę Powiatowego w P., że otrzymała zgłoszenie kradzieży pojazdu znajdującego się na parkingu prowadzonym przez G. R.. Wskazała, że pojazd został umieszczony na terenie ogólnodostępnym. Na dzień 17 marca 2016 roku trwały pracę związane z postawieniem ogrodzenia i bramy wjazdowej na parking.

W dniu 6 maja 2016 roku pomiędzy Powiatem (...) – Starostwem Powiatowym w P. (jako zamawiającym), a G. R. (jako wykonawcą) zawarty został aneks do umowy z dnia 19 sierpnia 2014 roku o świadczenie usług usuwania i parkowania pojazdów zgodnie z którym po ust. 3 dodano ust. 3a w brzmieniu: w zakresie prowadzenia parkingu strzeżonego do obowiązków wykonawcy należy w szczególności przechowywania pojazdów na parkingu strzeżonym, dozorowanym przez całą dobę i odpowiednio ogrodzonym w sposób uniemożlwiający bez przeszkód dostanie się na teren parkingu osób nieupoważnionych.

Na dzień 21 listopada 2016 roku parking był w całości ogrodzony, a wjazd na jego teren uniemożliwiony został poprzez zamkniętą na łańcuch z kłódką bramę.

Dowód:

−

dokumenty ze Starostwa Powiatowego w P. k. 151,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1141/16 – aneks k. 367,

−

zeznania świadka P. P. k. 198,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1441/16 – protokół rozprawy z dn. 1.03.2017 r. k. 391-401.

W dniu 1 stycznia 2016 roku S. G. zawarł z G. R. porozumienie, zgodnie z którym M. G. zobowiązała się do nadzoru parkingu i placu manewrowego od godziny 15:00 do godziny 7:00 następnego dnia roboczego oraz całodobowego w dni wolne. Porozumienie zawarto na okres od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku.

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1141/16 – porozumienie k. 368.

W piśmie z dnia 9 maja 2016 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru B. w P. poinformował M. G. o braku podstaw do wszczęcia postępowania administracyjnego w zakresie procedury sprawdzającej zgodność stanu faktycznego ze stanem prawnym wykonanej zmiany sposobu użytkowania obiektu byłej hurtowni artykułów spożywczych posadowionej na działce nr (...) na cele mieszkalne.

Decyzją z dnia 13 maja 2016 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru B. w P. nakazał rozbiórkę M. G. dystrybutora gazu ciekłego propan butan o nr fabrycznym (...) oraz dystrybutora oleju napędowego i benzyny bezołowiowej o nr fabrycznym (...)- (...) zainstalowanych na działce o nr ewidencyjnym 86/2 oraz instalacji podziemnych zasilających powyższe dystrybutory, zainstalowanych na terenie działki nr (...) przy ul. (...) w P..

Decyzją z dnia 28 lipca 2016 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru B. w P. nakazał M. G. rozbiórkę kontenera stalowego na działce nr (...).

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – pismo z dn. 9.06.2016 r. k. 282,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – decyzja z dn. 13.05.2016 r. k. 275-281,

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – decyzja z dn. 28.07.2016 r. k. 299-299v.

W dniu 16 maja 2016 roku M. G. złożyła w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie wniosek o zmianę zakresu służebności gruntowej ustanowionej przez L. R. w drodze oświadczenia w formie aktu notarialnego w umowie sprzedaży z dnia 25 kwietnia 2013 roku rep A 2986/2013 notariusza L. P. w S., na działce nr (...), położonej w P., przy ul. (...), KW nr (...), na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), położonej w P. przy ul. (...), z granic określonych w §9 przywołanej umowy i oznaczonej graficznie na mapie geodezyjnej, stanowiącej załącznik do tej umowy, na służebność określoną w projekcie inż. R. K. (2) z lipca 2015 wraz z wizualizacją służebności, na mapie stanowiącej załącznik do projektu.

W uzasadnieniu M. G. wskazała, że w celu rzeczywistego określenia powierzchni działki nr (...) jaka ma być wykorzystywana w celu zwiększenia użyteczności działki wnioskodawczyni, inż. R. K. (2) wykonał projekt wraz z opisem graficznym obrazujący możliwość dojazdów, zawracania i wyjazdu z działki uczestnika.

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GNs 8/16 – pozew k. 253-257.

W dniu 1 lipca 2016 roku powódka M. G. wniosła pozew do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie przeciwko pozwanemu L. R. o ochronę naruszonego posiadania - przywrócenie jej utraconego przez nią na skutek naruszenia przez pozwanego posiadania nieruchomości działki nr (...) położonej w P. przy ul. (...) poprzez nakaz pozwanemu usunięcia ogrodzenia, pojazdów i innych przeszkód ograniczających przejazd przez działkę nr (...) do nieruchomości powódki nr 86/2 oraz zakazanie pozwanemu dokonywania dalszych naruszeń posiadania powódki poprzez zakaz ustawiania przeszkód na pasie ruchu drogowego oraz planu manewrowym, z którego powódka dotychczas korzystała – usytuowanych na działce nr (...).

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1141/16 – pozew k. 355-259.

Na dzień 28 lutego 2017 roku możliwym było zawracanie przez cysternę korzystającą ze stacji paliw.

Dowód:

−

dokumentacja zdjęciowa k. 98-104,

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1141/16 – dokumentacja zdjęciowa k. 388-390.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

W rozpoznawanej sprawie powódka wniosła o ochronę naruszonego posiadania formułując następujące roszczenia: przywrócenie jej utraconego przez nią na skutek naruszenia przez pozwanego posiadania nieruchomości działki nr (...) położonej w P. poprzez nakazanie pozwanemu usunięcia ogrodzenia oraz bramy ograniczających dostęp do zbiornika gazu stanowiącego własność powódki, a usytuowanego na wydzierżawionym przez powódkę od pozwanego ternie o powierzchni 33 m ² stanowiącego część działki nr (...); a nadto zakazanie pozwanemu dokonywania naruszeń posiadania na przyszłość poprzez zakaz ustawiania przeszkód na tym terenie.

Zaznaczenia wymaga, iż na rozprawie w dniu 18 maja 2017 roku pełnomocnik powódki oświadczył, że dokonuje modyfikacji żądania pozwu z uwagi na to, iż ogrodzenie zostało usunięte, wnosząc o usunięcie bramy oraz gromadzonych przez pozwanego składowisk kruszyw ograniczających dostęp do zbiornika gazu stanowiącego własność powódki. W odpowiedzi na zobowiązanie do złożenia w piśmie procesowym nowego żądania pozwu, powódka wyjaśniła, iż domaga się nakazania pozwanemu usunięcia wszelkich przeszkód takich jak ogrodzenia czy bramy oraz innych ograniczających dostęp do zbiornika gazu stanowiącego własność powódki. W związku z powyższym ustalić należało, iż powódka podtrzymała pierwotne żądanie pozwu.

Wstępnie podkreślić należy, iż w dniu 1 lipca 2016 roku powódka wniosła do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie pozew przeciwko pozwanemu L. R. o ochronę naruszonego posiadania m.in. poprzez przywrócenie jej utraconego na skutek przez pozwanego posiadania nieruchomości działki nr (...) poprzez nakaz pozwanemu usunięcia ogrodzenia, pojazdów i innych przeszkód ograniczających przejazd przez działkę nr (...) do nieruchomości powódki nr 86/2. W dniu 7 czerwca 2017 roku w sprawie prowadzonej na skutek wyżej opisanego pozwu wydany został wyrok (X GC 1141/16).

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 kpc sąd odrzuci pozew jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Z treści wniesionych przez powódkę pozwów w powiązaniu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym wynika, iż zarówno w niniejszej jak i sprawie prowadzonej pod sygn. akt X GC 1141/16 powódka domagała się przywrócenia stanu poprzedniego posiadania działki nr (...) położonej w P. przy ul. (...) poprzez usunięcie ogrodzenia posadowionego na działce nr (...) prostopadle do ulicy (...), które to ogrodzenie w ocenie powódki ograniczało dostęp do jej działki (na co wskazywała w sprawie o sygn. akt X GC 1141/16) jak i do zbiornika gazu stanowiącego jej własność (na co wskazywała w niniejszej sprawie).

Zaznaczenia wymaga, iż tożsamość roszczeń zachodzi, kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej (post. SN z: 1.6.2011 r., II CSK 427/10, L.; 24.10.2012 r., I CSK 100/11, niepubl.). Tożsamość przedmiotu uprzedniego orzeczenia oraz kolejnego powództwa, wykluczająca możliwość jego merytorycznej oceny i uzasadniająca odrzucenie pozwu, zachodzi w przypadku jednakowej podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia oraz ponownego żądania powoda, przy czym przesłanki te muszą wystąpić kumulatywnie (post. SN z 14.3.2014 r., III CSK 124/13, L.).

Mając na uwadze powyższe, ustalić należało, iż sprawa o roszczenie w tym zakresie pomiędzy stronami jest już w toku, co uzasadniało odrzucenie pozwu o czym orzeczono w pkt I sentencji wyroku.

Przechodząc do rozważań merytorycznych, wskazać należy, iż podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 344 k.c. zgodnie z którym przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.

Mając na uwadze żądanie powódki, wstępnie wskazać należy, iż treść roszczenia o ochronę posiadania zależna jest od tego czy nastąpiło zakłócenie czy też pozbawienie posiadania. W zależności od tego bowiem roszczenie będzie zmierzało do zakazu dalszych tego rodzaju zakłóceń (zaniechania naruszeń) albo do nakazania przywrócenia stanu poprzedniego. W tym kontekście zaznaczyć należy bowiem, że czym innym jest sytuacja polegająca na pozbawieniu posiadania przez co należy rozumieć takie działanie, którego skutkiem jest utrata przez posiadacza władztwa nad rzeczą, czym innym natomiast jego zakłócenie, które rozumie się jako wtargnięcie w sferę władztwa posiadacza, którego jednak go tego władztwa nie pozbawia – na przykład przejeżdżanie przez cudzą nieruchomość (zob. Filipiak T. A [w]: Kidyba Andrzej (red.), Dadańska Katarzyna A., Filipiak Teresa A., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe, LEX, 2012; Rudnicki G., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, LexisNexis 2011; Sikorski G. [w]: Ciszewski J. (red.), Jędrej K., Karaszewski G., Knabe J., Nazaruk P., Ruszkiewicz B., Sikorski G., Stępień-Sporek A., Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II LexisNexis 2014). Wyrok sądu uwzględniający powództwo posesoryjne powinien precyzować sposób, postać i zakres przedmiotowy zachowania osoby zobowiązanej do przywrócenia posiadania, na przykład poprzez zobowiązanie jej do usunięcia określonych zmian materialnych w substancji rzeczy uniemożliwiających władanie nią, używanie jej lub z niej korzystanie (por. uchwała 7 sędziów SN z 20.9.1988 r., III CZP 37/1988, OSNCP 1989, Nr 3, poz. 40). W tym miejscu zaznaczenia także wymaga, iż konieczną przesłanką ochrony posiadania stanowi jego samowolne naruszenie, które polega na bezprawnym wkroczeniu w sferę władztwa faktycznego posiadacza, przy czym istnienie złej lub dobrej wiary nie ma żadnego znaczenia. W sprawie o naruszenie posiadania (art. 478 k.p.c.) Sąd bada ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia. Ochrona posiadania, a więc ochrona samego stanu faktycznego jest ochroną posesoryjną. Ma ona charakter obiektywny i przysługuje posiadaczowi niezależnie od tego, czy działanie osoby, która naruszyła posiadanie, było zawinione (por. orzeczenie SN z dnia 4 listopada 1959 r., II CR 669/59, OSPiKA 1962, z. 4, poz. 106).

Zauważyć należy, iż zgodnie z przepisem art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Wyżej wymieniony przepis wyróżnia dwa rodzaje posiadania: samoistne i zależne. Posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią włada jak właściciel, wyrażając tym samym wolę wykonywania w stosunku do niej prawa własności. Posiadaczem zależnym natomiast jest ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa niż prawo własności, na przykład użytkowania (art. 252 k.c.), zastawu (art. 306 k.c.), najmu (art. 659 k.c.), dzierżawy (art. 693 k.c.), zachowuje się więc ona jak uprawniona z innego prawa niż własność, z którym łączy określone władztwo nad rzeczą. Posiadanie jest określonym rodzajem władztwa nad rzeczą (stanem faktycznym), na które składają się dwa elementy: element fizyczny (corpus) oraz element psychiczny (animus). Element fizyczny odznacza się tym, iż pewna osoba znajduje się w sytuacji, która daje jej możliwość władania rzeczą w ten sposób, jak mogą czynić to osoby, którym przysługuje do rzeczy określone prawo, zaś element psychiczny zawiera w sobie wolę wykonywania względem rzeczy określonego prawa dla siebie. Wola ta wobec otoczenia wyraża się w takim postępowaniu posiadacza, które wskazuje na to, że uważa się on za osobę, której przysługuje do rzeczy określone prawo (por. J. Ignatowicz (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 768 i n.; A. Kunicki (w:) System prawa cywilnego, t. II, 1977, s. 830; postanowienie SN z dnia 25 marca 2011 r., IV CK 1/11, Lex nr 989138).

Zauważyć także należy, że zgodnie z art. 344 § 1 zd. 2. k.c. roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. Sąd w procesie o ochronę posiadania nie bada więc stanu prawnego spornej rzeczy, z wyjątkiem sytuacji, gdy po dokonaniu naruszenia zostało wydane prawomocne orzeczenie Sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdzające, że stan posiadania powstały wskutek tego naruszenia jego zgodny z prawem. Podkreślić należy, że orzeczeniami takimi są prawomocne wyroki i postanowienia sądów stwierdzające (ustalające) prawo własności w sprawach między stronami sporu posesoryjnego, znoszące współwłasność, a nadto decyzje administracyjne (np. dotyczące scalenia gruntów).

Bezspornym w okolicznościach sprawy jest fakt, iż pozwany L. R. był użytkownikiem wieczystym działki położonej przy ul. (...) w P. nr 86, która to nieruchomość została podzielona na działkę nr (...). Następnie, w dniu 25 kwietnia 2013 roku, pozwany zawarł z powódką umowę na mocy której sprzedał jej prawo użytkowania wieczystego nieruchomości obejmujące działkę nr (...) i ustanowił na drugiej, sąsiedniej działce – nr 86/1 nieopłatną służebność drogi koniecznej polegającą na prawie swobodnego przechodu i przejazdu przez wyżej wymienioną działkę z prawem swobodnego umieszczania na niej pylonu cenowego.

Zauważyć należy, iż w dniu 18 października 2013 roku powódka zawarła z pozwanym umowę dzierżawy gruntu, której przedmiotem była część działki położonej przy (...) 30 w P. nr 86/1 o powierzchni 33m ². Przedmiot najmu miał służyć jako dystrybutor gazu oraz zbiorniki gazowe w ilości 2 sztuk o pojemności 4.850 litrów. Umowa zawarta została na okres 120 miesięcy począwszy od dnia 30 września 2013 roku. Zawarta umowa miała umożliwiać powódce korzystanie z posadowionego na tym terenie zbiornika gazowego stanowiącego jej własność. W celu uzupełnienia zbiorników gazu, w związku z prowadzoną przez powódkę działalnością gospodarczą w postaci stacji benzynowej, cysterny dostarczające ten surowiec wjeżdżały na teren działki nr (...). Jak wynika z zeznań świadków dostawa gazu odbywała się w ten sposób, iż cysterna z gazem wjeżdżała na działkę, podjeżdżała pod zbiorniki gazu, następnie zaś do elementów tych podpinane były węże i zbiorniki napełniane były gazem.

Jedynie marginalnie wskazać należy, iż zawarta umowa nie została przez pozwanego skutecznie wypowiedziana. W toku sprawy prowadzonej pod sygn. akt X GC 932/16 powódka oraz pozwany zawarli ugodę pozasądową, zgodnie z którą, pozwany oświadczył, że przyznaje, iż złożone przez niego oświadczenie o wypowiedzeniu umowy dzierżawy z dnia 18 października 2013 roku dokonane przez niego pismem z dnia 29 kwietnia 2016 roku jest bezskuteczne.

Skoro więc powódka władała częścią działki nr (...) jako dzierżawca (corpus) oraz wyrażała wolę takiego władania (animus) ustalić należało, iż była jej posiadaczem niesamoistnym. Podkreślić jednak należy, że aby umożliwić wykorzystywanie części działki w tym celu, w jakim zawarta została umowa dzierżawy, koniecznym był wjazd na teren działki nr (...) nieobjęty zawartą umową cystern dostarczających gaz do zbiorników. W tym zakresie powódka nie korzystała z działki jako dzierżawca. W ocenie Sądu władztwo nad rzeczą co do tego terenu należy rozpatrywać w kontekście przepisu art. 353 k.c. (posiadanie służebności) zgodnie z którym kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności. Swoistą cechą tego posiadania jest to, że władztwo posiadacza polega na korzystaniu z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, a więc może być wykonywane sporadycznie, w miarę potrzebny, jednakże musi je charakteryzować stabilność. W tym przypadku koniecznym jest korzystanie z nieruchomości dla siebie (animus) w zakresie odpowiadającym treści służebności (corpus).

Podkreślenia jednakże wymaga, iż zgodnie z przepisem art. 344 § 2 k.c. roszczenie posesoryjne wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków oraz korespondującego z nimi przesłuchania powódki wynika, iż działania pozwanego polegające w ocenie powódki na zastawianiu wjazdu poprzez stawianie pojazdów oraz kruszców rozpoczęły się w 2015 roku. Powódka w trakcie przesłuchania zarówno w toku niniejszej sprawy jak i sprawy prowadzonej pod sygn. akt X GC 1141/16 wskazywała, iż ustawianie pojazdów uniemożliwiające korzystanie przez powódkę w takim samym zakresie jak we wcześniejszym okresie z części działki nr (...) miało początek w 2015 roku. Powódka wskazała, że na skutek takiego działania pozwanego zleciła sporządzenie opracowania projektowego przez mgr inż. R. K.. Celem tej opinii miało być bowiem ustalenia niezbędnej drogi koniecznej do obsługi stacji paliw w zakresie działki nr (...) znajdującej się w P.. Podkreślenia wymaga, iż opracowanie to, składające się również z części rysunkowej, sporządzone zostało w lipcu 2015 roku. Mając więc na uwadze konieczność podjęcia określonych działań celem jej sporządzenia, w szczególności czas potrzebny na stworzenie części rysunkowej – a więc odpowiednich map, ustalić należało, iż do naruszeń, które były przyczyną zlecenia tejże opinii, doszło bez wątpienia przed tym okresem. Co więcej, świadek S. G. – mąż powódki w swoich zeznaniach wskazał, że pierwsze ograniczenia ze strony pozwanego polegające na blokowaniu terenu pojazdami miały miejsce w 2014 roku. Zaznaczenia także wymaga, iż z zeznań świadków, w szczególności zaś z zeznań J. F. (k. 142) oraz J. P. (2) (k. 145) wynika, iż kruszywo było składowane na placu nieopodal zbiorników na gaz od dłuższego czasu. Również powódka odnosząc się do zasypywania terenu przy zbiornikach z gazem poprzez składowanie w tym miejscu różnych kruszyw, piasków wskazywała na rok 2015. Biorąc pod uwagę powyższe, uznać należało, iż w momencie wniesienia pozwu (1 lipca 2016 roku) upłynął roczny termin od wystąpienia naruszenia, stąd roszczenie posesoryjne w tym zakresie wygasło.

Odnosząc się do roszczeń powódki w zakresie nakazu usunięcia bramy, wskazać należy, iż z zeznań świadków wynika, iż stanowiła ona część ogrodzenia, w konsekwencji została ona w przeważającej części zdemontowana przy rozbiórce płotu. Podkreślenia wymaga, że świadek J. P. (3) wskazał, że przy wjeździe na posesje pozostała jedynie niewielka część bramy, jedno skrzydło, które nie blokuje wjazdu na teren działki. Skoro więc posiadanie służebności poprzez istnienie części bramy nie jest w żaden naruszone, a posiadacz nie jest pozbawiony władztwa nad rzeczą, powództwo o ochronę posiadania poprzez jej demontaż nie może odnieść zamierzonego skutku, gdyż nie zachodzi stan naruszenia posiadania, który jest warunkiem koniecznym zaktualizowania się ochrony posesoryjnej.

Niezależnie od powyższego zwrócić należy uwagę na to, iż roszczenia sformułowane zostały przez powódkę zbyt ogólnie, nie cechowała ich szczegółowość i precyzyjność, co pozwalałoby, po ustaleniu, iż do określonych naruszeń rzeczywiście doszło, na ochronę posiadania przy braku zbyt daleko idącej ingerencji w prawo użytkowania wieczystego przysługujące pozwanemu. W toku procesu powódka wskazywała na takie przeszkody jak ogrodzenie, brama, ustawianie pojazdów oraz gromadzenie kruszców. Natomiast formułując roszczenie sprowadzające się do zakazu dokonywania naruszeń na przyszłość wskazywała na zakazanie pozwanemu ustawiania przeszkód, bez ich sprecyzowania. Powódka w żaden sposób nie sprecyzowała jakich, konkretnie oznaczonych pojazdów domaga się usunięcia, z jakiego konkretnie oznaczonego terenu domaga się usunięcia kruszców czy też innych, konkretnie wskazanych przeszkód. Należy mieć bowiem na uwadze, iż na terenie działki nr (...), którego użytkownikiem wieczystym jest pozwany prowadzi on działalność gospodarczą, a nadto z terenu tego korzystają również osoby trzecie. Na terenie działki znajdują się związane z prowadzoną działalnością gospodarczą kruszywa należące do pozwanego oraz G. R., pojazdy osobowe, ciężarowe, sprzęt budowlany, a nadto pozwany wynajmuje część swojej działki G. R. na cele prowadzenia parkingu dla pojazdów odholowanych. Podkreślenia wymaga, iż uwzględnienie tak ogólnie sformułowanego powództwa prowadziłoby do sytuacji znacznego i nieuzasadnionego ograniczenia prawa użytkowania wieczystego przysługującego pozwanemu, gdyż nakaz dotyczyłby wszystkich bliżej nieokreślonych pojazdów i przedmiotów znajdujących się na niesprecyzowanej części działki. Brak precyzyjnego określenia przeszkód dotyczy również drugiego z formułowanych przez powódkę roszczeń – a więc żądania zaniechania naruszeń na przyszłość. W tej sytuacji uwzględnienie powództwa prowadziłoby bowiem do zakazu pozwanemu ustawiania pojazdów, gromadzenia kruszców oraz innych przedmiotów na bliżej nieokreślonym terenie działki nr (...), której jest użytkownikiem wieczystym.

Biorąc pod uwagę powyższe powództwo w zakresie pozostałych roszczeń podlegało oddaleniu o czym orzeczono w pkt II sentencji wyroku.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości. Podstawę ustalenia stanu faktycznego stanowiły również wiarygodne zeznania świadków, które były spójne i logiczne. Sąd oparł się również na przesłuchaniu stron w zakresie w jakim korespondowały ona wzajemnie ze sobą oraz z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje podstawę prawną w treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).Na koszty poniesione przez pozwanego w łącznej wysokości 337 zł złożyły się opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 320 zł (ustalone na podstawie § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie).