Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 stycznia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. , Wydział (...) Umów Międzynarodowych w Ł. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia WE 883/04 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego przyznał S. J. rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 lutego 2014 r. tj. od nabycia uprawnień do renty do dnia 31 stycznia 2018 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał ,że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto : przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok , w którym S. J. po raz pierwszy przystąpił do ubezpieczenia za granicą od 1986 r. do 1995 r. oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru o wartości 49,32 %.Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 49,32 % przez kwotę bazową 3 080,84 zł wyniosła 1 519,47 zł. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił następujące okresy: składkowe w wymiarze 15 lat , 5 miesięcy i 26 dni (tj. 185 miesięcy) oraz składkowe zagraniczne w wymiarze 14 lat i 7 miesięcy ( 175 miesięcy). Wysokość emerytury została obliczona poprzez: pomnożenia wartości 24 % przez kwotę bazową 3 080,84 zł , co dało kwotę 739,40 zł , pomnożenie wskaźnika 1,3 % przez ilość miesięcy składkowych tj. 360 ,a następnie otrzymany wynik podzielono przez 12 i pomnożono przez podstawę wymiaru o wartości 1 519,47 zł co dało kwotę 592,59 zł. Po zliczeniu uzyskanych kwot otrzymano sumę o wartości 1 331,99 zł. Emeryturę ustalono wg proporcji 185 miesięcy pracy w Polsce do 360 miesięcy łącznej pracy z uwagi na ubezpieczenie za granicą. Wysokość renty proporcjonalnej została obliczona w następujący sposób: 1 331,99 x 185/360 = 684,50 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ,że nie zaliczył S. J. do stażu pracy okresu zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w B. od 4 września 1972 r. do 4 sierpnia 1977 r. oraz okresu od 1 stycznia 1984 r. do 31 grudnia 1984 r. w (...) w W. , ze względu na brak możliwości dotarcia do dokumentów określających ilość dniówek obrachunkowych ( wnioskodawca nie określił również swojego charakteru zatrudnienia).

/decyzja k.313 – 314 odwrót plik III akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji złożył S. J. wnosząc o jej zmianę w zakresie ustalenia faktycznego stażu pracy. S. J. wskazał ,że w Spółdzielni (...) ( następnie (...)) w B. oraz w spółdzielni (...) w W. był zatrudniony w charakterze pracownika. W odniesieniu do zatrudnienia w Spółdzielni (...) , S. J. zaznaczył ,że charakter jego zatrudnienia wynika z przedłożonej legitymacji ubezpieczeniowej. W odniesieniu zaś do okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. , S. J. zaznaczył ,że w całym okresie zatrudnienia w ww. spółdzielni tj. od 21 sierpnia 1978 r. do 12 czerwca 1989 r. wykonywał tożsame obowiązki pracownicze i nie zmieniał zarówno stanowiska pracy , jak i formy zatrudnienia. S. J. podniósł ,że nie jest dla niego zrozumiałym fakt braku zaliczenia mu okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej od 18 lutego 1975 r. do 16 grudnia 1975 r.

/odwołanie k.2-6/

W odpowiedzi na odwołanie , pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że okres służby wojskowej od 18 lutego 1975 r. do 16 grudnia 1975 r. został zaliczony wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy. W odniesieniu do okresu zatrudnienia S. J. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. , organ rentowy wskazał ,że przekazana przez archiwum zakładowe dokumentacja nie potwierdza ,że wnioskodawca był zatrudniony jak pracownik w pełnym wymiarze czasu pracy , a ponadto ,że w okresie od 9 października 1978 r. do 14 lipca 1989 r. S. J. był członkiem spółdzielni.

/odpowiedź na odwołanie k.26 – 26 odwrót/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony S. J. urodził się w dniu (...) Zaskarżoną decyzją , Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał S. J. rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 lutego 2014 r. tj. od nabycia uprawnień do renty do dnia 31 stycznia 2018 r.

/okoliczności bezsporne/

S. J. od dnia 18 lutego 1970 r. legitymuje się uprawnieniami do prowadzenia pojazdów kategorii (...) , od dnia 23 listopada 1977 r. kategorii C oraz od dnia 17 kwietnia 1984 r. kategorii (...).

/ okoliczności bezsporne/

W okresie od 4 września 1972 r. do 4 sierpnia 1977 r. S. J. był zatrudniony na stanowisku kierowcy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) ( poprzednio (...)) w B..

/zaświadczenie k. 15 plik III akt ZUS , legitymacja ubezpieczeniowa k.19

W okresie od 18 lutego 1975 r. do 16 grudnia 1975 r. S. J. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Okres służby wojskowej został zaliczony wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy.

/okoliczność bezsporna/

S. J. podjął pracę w ww. spółdzielni we wrześniu 1972 r. i powierzono mu wówczas stanowisko ślusarza. Powierzone obowiązki, wnioskodawca wykonywał w oparciu o umowę o pracę , a następnie został członkiem spółdzielni. Po upływie roku , wnioskodawcy powierzono obowiązki pracownicze kierowcy samochodu (...). Obowiązki pracownicze wnioskodawcy sprowadzały się do transportu pracowników , czy też do przewozu towarów ( wnioskodawca jeździł w zaopatrzeniu).S. J. otrzymywał wynagrodzenie miesięczne ( płatne do 10 każdego miesiąca) stosownie do ilości godzin pracy , które to wynagrodzenie było przeliczane na dniówki obrachunkowe , celem otrzymania dywidendy.

/zeznania wnioskodawcy k.77 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami k.75 odwrót – 76/

S. J. wykonywał powierzone mu obowiązki pracownicze w wymiarze 10 – 14 godzin dziennie , także w soboty oraz niedziele. Wnioskodawca rozpoczynał pracę w godzinach porannych , a do domu wracał w godzinach 18 – 21. S. J. zajmował się przewozem osób , a także pracował w zaopatrzeniu ( woził cement czy też materiały budowlane. S. J. był członkiem spółdzielni i z tego tytułu otrzymywał dywidendy.

/zeznania świadków: Z. J. k.76 – 76 odwrót , T. K. k.76 odwrót/

W okresie od 21 sierpnia 1978 r. do 12 czerwca 1989 r. S. J. zatrudniony był w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjno – Usługowej w W.. W ww. okresie wnioskodawca wykonywał obowiązki pracownicze kierowcy.

/świadectwo pracy k.31/

W okresie od 9 października 1978 r. do 14 lipca 1989 r. S. J. był członkiem ww. spółdzielni ( członkostwo w spółdzielni zostało wypowiedziane przez S. J. w dniu 12 czerwca 1989 r.).

/rejestr członków k.297 plik III akt ZUS/

Z dniem 1 lipca 1983 r. , na podstawie zasad opłat pracy przyjętych przez Walne Zgromadzenie Uchwałą nr 32/VII/83 z dnia 18 czerwca 1983 r. , Zarząd Spółdzielni powierzył S. J. obowiązki kierowcy samochodowego z wynagrodzeniem miesięcznym liczonym w dniówkach obrachunkowych w wysokości 0,200 dniówki obrachunkowej za godzinę pracy.

/angaż k.39/

Z dniem 1 czerwca 1984 r. , na podstawie zasad opłat pracy przyjętych przez Walne Zgromadzenie Uchwałą nr 32/VII/83 z dnia 18 czerwca 1983 r. , Zarząd Spółdzielni powierzył S. J. obowiązki kierowcy samochodowego z wynagrodzeniem miesięcznym liczonym w dniówkach obrachunkowych w wysokości 0,225 dniówki obrachunkowej za godzinę pracy.

/angaż k.40/

W 1984 r. wnioskodawca przepracował dniówki obrachunkowe w następującej ilości:

- styczeń - 87,38

- luty – 72,99

- marzec – 82,79

- kwiecień – 87,85

- maj – 84,19

- czerwiec – 96,94

- lipiec – 66,59

- sierpień – 95,77

- wrzesień – 99,40

- październik – 106,70

- listopad – 81,90

- grudzień – 68,99

/zestawienie k.45/

W 1984 r. S. J. zawoził ludzi do pracy (za pomocą autobusu) , a także zajmował się transportem materiałów budowlanych. Wnioskodawca był także kierowcą prezesa spółdzielni , którego zawoził do miejsc świadczenia pracy przez pracowników spółdzielni, celem dokonania oceny ich pracy. S. J. rozpoczynał wykonywanie powierzonych obowiązków pracowniczych o godzinie 6 rano , a pracowników rozwoził po godzinie 15.

/zeznania wnioskodawcy k.77 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami k.75 odwrót – 76/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego , a także dokumentacji osobowej wnioskodawcy, która odnosiła się do kwestionowanych przez niego okresów. Zeznania świadków: Z. J. , T. K. oraz zeznania wnioskodawcy , nie budzą wątpliwości co do ich wiarygodności, bowiem są spójne i wzajemnie się uzupełniają, nadto stanowią konieczne uzupełnienie dla dokumentacji zawartej w aktach osobowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Podkreślić należy ,że istota niniejszego postępowania sprowadziła się do rozstrzygnięcia czy możliwym jest uwzględnienie , przy ustalaniu należnego wnioskodawcy świadczenia, okresów jego pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) ( poprzednio (...)) w B. od 4 września 1972 r. do 4 sierpnia 1977 r. , a także okresu od 1 stycznia 1984 r. do 31 grudnia 1984 r., przypadającego podczas jego pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjno – Usługowej w W..

Stosownie do treści art. 6 pkt 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn zm.) okresami składkowymi są okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku (...) oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu;

Stosownie zaś do treści art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin ( Dz. U. z 1976 r. , Nr 10 , poz.54) w obowiązującym w spornym czasie, przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni, wymaganego do uzyskania świadczeń:

1) za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962 r. dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego,

2) za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety,

3) za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - to co najmniej: mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy.

Podkreślić w tym miejscu należy , że tutejszy Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 1 września 2010 r., sygn. II UK 80/10 (LEX nr 661515), zgodnie z którym kwalifikacji okresów składkowych według zasad określonych art. 6 ustawy emerytalnej, przebytych przed 1 stycznia 1999 r. należy dokonać na podstawie przepisów obowiązujących w okresie zatrudnienia osoby ubiegającej się o przyznanie prawa do określonego świadczenia. Powyższe wynika ze specyficznego charakteru pracy w spółdzielniach rolniczych oraz faktu, iż kwestie te nie są szczegółowo uregulowane przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Mając na uwadze, że w poszczególnych okresach roku kalendarzowego obciążenie spółdzielców i ich domowników pracą układało się bardzo różnorodnie, na gruncie prawa do świadczeń dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych stosowano fikcję prawną , gdzie za 1 dzień pracy przyjmowało się dniówkę obrachunkową. (...) ten stosowany był zresztą tylko do okresów pracy w spółdzielni przypadających po dniu 1 lipca 1962 r., kiedy wprowadzono nową ewidencję, odpowiadającą potrzebom emerytalnym. Wyznacznikiem pracy w spółdzielni nie był przeto dzień pracy, ale szczególny miernik nakładu pracy, którym była dniówka obrachunkowa (dniówka inwentarzowa, także złoty obrachunkowy), a czasem stawki wynagrodzenia za poszczególne roboty. Za aktualny także uznać należy pogląd Sądu Najwyższego, że w stosunku do członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej istotne dla zaliczenia roku pracy do okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania renty inwalidzkiej lub emerytury jest przepracowanie w tym roku wymaganej ilości dniówek obrachunkowych, a nie faktyczny okres pozostawania w ubezpieczeniu. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 r. sygn. II UK 255/11, LEX nr 1227191).

Za wystarczające jednak do wyliczenia okresu pracy w spółdzielni, wymaganego do uzyskania świadczeń w myśl art. 4 dekretu, należy uznać ustalenie, iż dany spółdzielca świadczył osobiście pracę na rzecz spółdzielni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, po 8 godzin dziennie w kontrolowanym okresie, bowiem tak wyraźnie stanowi przepis dekretu mówiący o tym, co uważa się za dzień, miesiąc i rok pracy (podobnie Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 6 sierpnia 2013 r. sygn. III AUa 1756/12, LEX nr 1363265). Pamiętać przy tym należy, że w toku postępowania sądowego dowodem na wykazanie okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, mogą być nie tylko dokumenty, ale także zeznania świadków. Zgodnie z § 21 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i (Dz. U. nr 237 poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Wskazana tu regulacja, wyrażona także w poprzednio obowiązującym Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. nr 10 poz. 49 ze zm.) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak, aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z 25.07.1997r. - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324 a także Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrok z dnia 4.03.1997r. - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7 Sąd Apelacyjny w Rzeszowie z dnia 27.06.1995 - III Aur 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sąd Apelacyjny w Białymstoku III Aur 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Należy podkreślić, iż Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. i sprawie, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane i ich dopuszczenie za celowe.

Dlatego, w niniejszej sprawie Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące zeznania świadków oraz wnioskodawcy , a także analizę dokumentacji związanej z okresem pracy wnioskodawcy w spornych okresach , co pozwoliło w sposób wszechstronny przeanalizować zasadność jego żądania.

W świetle materiału dowodowego, zgromadzonego w niniejszej sprawie , nie ulega wątpliwości ,że w spornych okresach wnioskodawca był członkiem rolniczych spółdzielni produkcyjnych , a jego wynagrodzenie było określane w dniówkach obrachunkowych. Co jednak istotne , powierzone obowiązki tj. pracę kierowcy wykonywał w wymiarze co najmniej 8 godzin dziennie przez co najmniej 6 dni w tygodniu. Ponieważ wnioskodawca pracował zwykle więcej niż 8 godzin dziennie, to oczywistym jest, że, w skali poszczególnych lat ,wymiar świadczonej przez niego pracy uzasadnia poleganie ubezpieczeniu społecznemu .Zdaniem Sądu, powyższe pozwala przyjąć, że przy tej ilości pracy skarżący ubezpieczony osiągnął normy z art. 4 dekretu, co w konsekwencji pozwala na uwzględnienie całego spornego okresu przy obliczaniu wnioskodawcy wysokości renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. , zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób ,że przyjmuje, do ustalenia wysokości renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy S. J., jako okres składkowy okres zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w B. od 4 września 1972 roku do 4 sierpnia 1977 roku oraz w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. od 1 stycznia do 31 grudnia 1984 roku , o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz S. J. kwotę 90 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz.1800).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, któremu udzielić zgody na wypożyczenie akt rentowych.

S.B.