Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 października 2016 roku, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 14 września 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. K. prawa do emerytury pomostowej. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w warunkach szczególnych wynoszącego co najmniej 15 lat oraz przed dniem 1 stycznia 1999 roku nie wykonywał prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej. Do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych w myśl art. 4 zaliczony został okres od 18 VII 2016 roku do 5 IX 2016 roku tj. 1 miesiąc i 19 dni. Do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych nie zaliczone zostały okresy: 5 IX 1975 roku – 21 VI 1999 roku oraz 1 VI 2000 roku – 31 VIII 2001 roku, ponieważ pracodawca w świadectwie pracy z dnia 10 września 2002 roku i z dnia 31 sierpnia 2001 roku podał charakter pracy niezgodny z wykazem, działem i pozycją rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Ponadto od 1 IX 1979 roku – 31 V 1983 roku podane w świadectwie stanowisko pracy jest niezgodne z wykazem, działem, pozycją i punktem zarządzenia resortowego ministra, na którego przepisy powołuje się zakład pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że świadectwo pracy z dnia 10 IX 2002 roku nosi w pkt. 1 znamiona poprawek, bez stosownego podpisu. Organ rentowy przyjął za udowodnione 8 miesięcy, 11 dni okresów nieskładkowych i 35 lat, 8 miesięcy, 15 dni okresów składkowych, czyli łącznie staż sumaryczny wynosił 36 lat, 4 miesiące, 26 dni.

(decyzja – k. 89 akt ZUS)

W dniu 14 listopada 2016 roku M. K. złożył odwołanie wnosząc o zmianę decyzji poprzez przyznanie mu, począwszy od 6 września 2016 roku, prawa do emerytury pomostowej wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu nieterminowej wypłaty od dnia wymagalności świadczeń emerytury pomostowej do dnia zapłaty. Dodatkowo wniósł o zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych i odmowę przyznania mu prawa do emerytury pomostowej w sytuacji spełnienia przesłanek wskazanych w ustawie.

(odwołanie – k. 2 – 7)

W odpowiedzi na odwołanie w dniu 13 grudnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowisko organ rentowy podtrzymał argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 13 – 13 verte)

Na rozprawie w dniu 23 maja 2017 roku, bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

(protokół rozprawy z dnia 23.05.2017 r. – k. 100 verte)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę pomostową w dniu 29 listopada 2016 roku nie będąc członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(wniosek – k. 1-7 akt ZUS)

W toku postępowania przed organem rentowym wnioskodawca udokumentował w sposób bezsporny ogólny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 36 lat, 4 miesięcy i 26 dni, w tym okresy składkowe – 35 lat, 8 miesięcy, 15 dni i okresy nieskładkowe – 8 miesięcy, 11 dni.

(okoliczność bezsporna, a nadto karta przebiegu zatrudnienia – k. 87 akt ZUS,

W okresie od 5 września 1975 roku do 21 czerwca 1999 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Odlewni (...) w K..

( świadectwo pracy z 21 czerwca 1999 r. – k. 60)

Od 5 września 1975 roku do 5 grudnia 1975 roku odwołujący zatrudniony został na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, pod warunkiem odbycia wstępnego stażu na stanowisku stażysty – operatora urządzeń odlewniczych. Następnie od 1 grudnia 1975 roku powierzono mu obowiązki operatora urządzeń odlewniczych, które wykonywał do końca lutego 1979 roku. Od 1 marca 1979 roku skierowany został na stanowisko operatora urządzeń klimatyzacyjno – odpylających. Od 21 maja 1979 roku wniskodawca ponownie objął stanowisko operatora urządzeń odlewniczych, od 1 września 1979 roku stanowisko przerabiacza mas formierskich, a od 1 kwietnia 1983 roku stanowisko ustawiacza maszyn i urządzeń odlewniczych.

(umowa o pracę, aneksy k.88, 86, 82, 81, 80, 76)

Pracodawca wydał ubezpieczonemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach, w którym zaświadczył, iż wnioskodawca wykonywał prace w warunkach szczególnych przy obsłudze urządzeń sterowniczych, energetycznych oraz na przerobie mas formierskich i rdzeniarskich w okresie: – od 5 września 1975 roku do 29 lutego 1979 – roku na stanowisku operator urządzeń odlewniczych (wykaz A, dział III, poz. 43 pkt.6),

– od 1 marca 1979 roku do 20 maja 1979 roku – na stanowisku operator urządzeń klimatyzacyjno – odpylających (wykaz A, dział III, poz. 43, pkt.7),

– od 21 maja 1979 roku do 31 sierpnia 1979 roku – na stanowisku operator urządzeń odlewniczych (wykaz A, dział III, poz. 43, pkt.6),

– od 1 września 1979 roku do 31 maja 1983 roku – na stanowisku przerabiacz mas formierskich (wykaz A, dział III, poz. 21, pkt.15),

– od 1 kwietnia 1983 roku do 21 czerwca 1999 roku – na stanowisku operator urządzeń odlewniczych (wykaz A, dział III, poz.43, pkt.6 stanowiący załącznik do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku „w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakłądach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego – Dz. Urz. MH i PM nr 1-3 poz. 1).

(świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 10 września 2002 roku – k. 35 akt ZUS)

W okresie od 1 czerwca 2000 roku do 31 sierpnia 2001 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora urządzeń odlewniczych w Odlewni (...) w K..

(umowy o pracę k.52-54 i świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 2001 roku – k. 45 akt ZUS )

Pracodawca wydał ubezpieczonemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach, w którym zaświadczył, iż wnioskodawca wykonywał w ww okresie prace w warunkach szczególnych przy obsłudze urządzeń sterowniczych na wydziale odlewni na stanowisku operator urządzeń odlewniczych (wykaz A, dział III, poz. 43 pkt.6 stanowiący załącznik do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku „w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego – Dz. Urz. MH i PM nr 1-3 poz. 1).

(świadectwo pracy świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 31 sierpnia 2001 roku – k. 47 akt ZUS)

Ubezpieczony, poza okresem pracy przy urządzeniach klimatyzacyjno – odpylających, zajmował się przygotowywaniem mas formierskich. Zmiana nazw stanowisk pracy nie wiązała się ze zmianą zakresu obowiązków.

(przesłuchanie wnioskodawcy M. K. e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:02:36 – płyta CD k.50 w zw. z protokołem z 23 maja 2017 roku k.100v, zeznania świadka S. K. (1) – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:23:28 – płyta CD k.50; zeznania świadka W. B. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:39:04 – płyta CD k.50; zeznania świadka R. M. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:53:33 – płyta CD k.50; zeznania świadka A. T. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 01:04:15 – płyta CD k.50)

Określenie stanowiska jako „operatora” miało charakter szerszy i obejmowało wszystkie czynności związane z przygotowywaniem mas formierskich. Taka nazwa stanowiska pozwalała na unikanie dodatkowych szkoleń z zakresu BHP

(zeznania świadka A. T. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 01:04:15 – płyta CD k.50)

Hala produkcyjna miała wymiary (100x100 m). Na hali odbywały się wszystkie czynności związane z przeróbem mas formierskich. Były linie, stanowiska zalewania form, rdzeniarnia, topialnia i pole wsadowe. Wnioskodawca pracował 10 m od topialni, 7 m od pierwszej linii produkcyjnej. Kolejne linie produkcyjne były w odległości 10, 15 metrów od pierwszej. Blisko były piece, w które ładowało się złom suwnicą. Po zalaniu gotowe formy były wybijane na kracie i część tej masy wracała do pracowników. Masa miała temperaturę 70-100 stopni.

( zeznania świadka S. K. (1) – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:23:28 – płyta CD k.50; zeznania świadka W. B. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:39:04 – płyta CD k.50; zeznania świadka R. M. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:53:33 – płyta CD k.50; zeznania świadka A. T. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 01:04:15 – płyta CD k.50)

Wnioskodawca obsługiwał mieszarki, przenośniki, taśmociągi, które dostarczały masę formierską na linię produkcyjną. W zakładzie były 4 linie formierskie, 5 mieszarek i kilka taśmociągów dostarczających masę na produkcję lub z powrotem do mieszarek – zużytą masę. Masa musiała być sprawdzona pod względem jakości. Trzeba było dopilnować, aby nie była za sucha, za mokra, aby dobrze się formowała na linii. W skład masy wchodził piasek, bentonit, pył węglowy i masa zwrotna. Cykl w mieszarce zawierającej 4-5 ton masy trwał ok. 4 – 5 minut. Mieszarki nie były ładowane jednocześnie tylko kolejno. Z linii formierskich masa wracała poprzez składarkę i separator, który oddzielał złom. Urządzenia te często się zacinały, a masa spadała z taśmociągu co wiązało się z koniecznością odkopania urządzenia.

Dalej masę przejmowały 4 linie produkcyjne. Pracowali tam formierzy, operatorzy. Oni obsługiwali tę linie, aby powstał gotowy wyrób. W zakładzie zawsze był przekroczony dopuszczany poziom hałasu z powodu pracujących urządzeń. Było też zapylenie.

(przesłuchanie wnioskodawcy M. K. e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:02:36 – płyta CD k.50 w zw. z protokołem z 23 maja 2017 roku k.100v, zeznania świadka S. K. (1) – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:23:28 – płyta CD k.50; zeznania świadka W. B. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:39:04 – płyta CD k.50; zeznania świadka R. M. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:53:33 – płyta CD k.50; zeznania świadka A. T. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 01:04:15 – płyta CD k.50)

W zakładzie przestoje miały miejsce jedynie podczas remontów, których częstotliwość zależała od właściciela. W pierwszych latach remont trwał 2 tygodnie w ciągu roku. Później nie było remontów. W czasie remontu pracownicy brali urlop, albo pracowali w brygadzie remontowej. Czasem były przeprowadzane remonty mieszarki. Robił to mechanik, ale pracownicy przygotowali, czyścili w środku.

W przypadku awarii stawał cały zakład i wtedy pracownicy szli do mechanika albo robili porządki wokoło. Zdarzało się to parę razy w miesiącu. Naprawa trwała godzinę, pół dnia, a nawet całą zmianę.

Wnioskodawca nie był oddelegowany do innych prac.

(zeznania świadka S. K. (1) – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:23:28 – płyta CD k.50; zeznania świadka R. M. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:53:33 – płyta CD k.50)

W okresie, w którym wnioskodawca pracował jako operator urządzeń klimatyzacyjno – odpylających zajmował się wyłącznie urządzeniami odpylającymi. Klimatyzacja mieściła się w innym miejscu.

(przesłuchanie wnioskodawcy M. K. e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:02:36 – płyta CD k.50 w zw. z protokołem z 23 maja 2017 roku k.100v)

Czyścił te urządzenia automatyczne w środku, dbając by nie było tam pyłu.

(zeznania świadka W. B. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:39:04 – płyta CD k.50)

Stanowiska odpylaczy podlegały pod operatora mas.

(zeznania świadka A. T. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 01:04:15 – płyta CD k.50, zeznania świadka W. B. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:39:04 – płyta CD k.50)

Nie było godzin nadliczbowych. Wnioskodawca sporadycznie był kierowany do pracy jako składacz form, ale to były jednorazowe sytuacje. Mogło to się zdarzyć raz w miesiącu na godzinę, dwie.

(zeznania świadka A. T. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 01:04:15 – płyta CD k.50)

Pracownicy, w tym wnioskodawca dostawali dodatek za pracę w szkodliwych warunkach i posiłki regeneracyjne. Współpracownicy wnioskodawcy: S. K. (2) oraz R. M. i A. T. otrzymali świadectwo pracy w warunkach szczególnych.

(zeznania świadka S. K. (1) – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:23:28 – płyta CD k.50; zeznania świadka W. B. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:39:04 – płyta CD k.50; zeznania świadka R. M. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 00:53:33 – płyta CD k.50; zeznania świadka A. T. – e-protokół z 16 marca 2017 r. – 01:04:15 – płyta CD k.50)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. (tekst jednolity Dz.U.2015 r., poz. 965 –ze zm.) wskazuje, że prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Zgodnie z ust. 3 wskazanego artykułu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

W ust. 7 art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych wskazano, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy (a więc przed dniem 1 stycznia 2009 r.) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Art. 4 cytowanej ustawy określa warunki jakie musi spełnić pracownik, aby nabyć prawo do emerytury pomostowej. W myśl przywołanego artykułu prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3;

7)  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Tym samym tylko spełnienie kumulatywne wszystkich w/w warunków uprawnia pracownika do nabycia prawa do emerytury pomostowej. Brak spełnienia choćby jednego z nich implikuje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, że wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do daty urodzenia (po dniu 31 grudnia 1948 roku), wieku, rozwiązania umowy o pracę oraz posiadania co najmniej 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego ustalonego na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Organ rentowy zaskarżoną decyzją odmówił M. K. prawa do emerytury pomostowej z uwagi na fakt, iż ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w wymiarze co najmniej 15 lat.

W ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało jednoznacznie, że wnioskodawca spełnia również warunek co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych, wykonywanej zarówno przed dniem 1 stycznia 1999 r., jak i po dniu 31 grudnia 2008 roku.

W ocenie sądu prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornym okresie nie mieszczą się w wykazie prac w szczególnych warunkach wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, który w punktach 4-6 wymienia:

4. Prace bezpośrednio przy zalewaniu form odlewniczych, transportowaniu naczyń odlewniczych z płynnym, rozgrzanym materiałem (żeliwo, staliwo, metale nieżelazne i ich stopy).

5. Prace bezpośrednio przy ręcznej obróbce wykańczającej odlewy: usuwanie elementów układu wlewowego, ścinanie, szlifowanie powierzchni odlewów oraz ich malowanie na gorąco.

6. Prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych.

Z ustaleń Sądu wynika bowiem, że nie pracował wyłącznie bezpośrednio przy czynnościach wymienionych w punktach 4 i 5 oraz obługiwał nie tylko piece odlewnicze, ale także inne urządzenia odlewnicze.

Nie zmienia to jednak faktu, iż pracę wnioskodawcy można zakwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS czyli zakwalifikować ją jako pracę określoną w art. 32 ustawy.

Na mocy art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym

urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2

i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje

emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Ust. 2. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników

zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy

pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub

wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne

lub otoczenia.

Ust. 4. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz

warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do

emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wykaz A stanowiacy załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego

1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych

warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.)

wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do

niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu

Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych

w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym

charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na

danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany

udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i

wyrok SN z 15.11.2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

Analiza treści wykazu A do rozporządzenia wskazuje, że do prac w warunkach szczególnych należą wymienione w dziale III pod poz. 43. obsługa pieców rafinacyjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych. Przeróbka plastyczna metali.

Do prac tego rodzaju należą także prace wymienione w wykazie A dział III, poz.43, pkt.6 (operator maszyn i urządzeń odlewniczych ), 7 (operator urządzeń odpylająco- klimatyzacyjnych) i 9 (przerabiacz mas formierskich i rdzeniowych) i 13 ( ustawiacz maszyn i sprzętu odlewniczego) stanowiącym załącznik do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku „w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakłądach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego – Dz. Urz. MH i PM nr 1-3 poz. 1).

Z poczynionych przez Sąd w postępowaniu dowodowym ustaleń faktycznych wynika bowiem, że w spornym okresie zatrudnienia wnioskodawcy w Odlewni (...) w K. od 5 września 1975 roku do 21 czerwca 1999 roku oraz od 1 czerwca 2000 roku do 31 sierpnia 2001 roku wykonywał pracę na stanowisku: operator urządzeń odlewniczych, operator urządzeń klimatyzacyjno – odpylających, przerabiacz mas formierskich. Sąd ustalił, że w całym ww. okresie – pomimo zmiany nazwy stanowisk pracy wnioskodawca wykonywał pracę w tym samym charakterze polegającą na wyrabianiu masy formierskiej i wykańczaniu jej, sprawdzaniu ręcznie masy – zmienianiu parametrów materiału wchodzącego do mieszarek, obsługiwaniu mieszarki, przenośników, taśmociągu, które dostarczały masę na linię, zajmował się doglądaniem mieszarki, przenośników, odkopywał bębny, pracował też na stanowisku odpylania. Do jego obowiązków nie należała obsługa klimatyztorów. Praca ta była wykonywana stale (tj. codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ewentualne skierowanie do innych prac wiązało się również z czynnościami związanymi z obsługą formierni lub urzadzeń odlewniczych.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. I UK 393/10, opubl. LEX nr 950426/. Nie byłoby zatem dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07, opubl. OSNP 2009/21-22/290/. Taka jednak sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje skoro jednoznacznie ustalono, że wszystkie czynnośći wykonywane przez wnioskodawcę stanowiły prace zaliczane do prac w warunkach szczególnych.

Z uznanych za w pełni wiarygodne zeznań świadków, którzy byli współpracownikami wnioskodawcy w spornym okresie zatrudnienia wynikało jasno, że praca była wykonywana na hali o wielkości około 10000 m2, gdzie odbywał się przerób mas formierskich, znajdowały się linie, stanowiska zalewania form, rdzeniarnia i topialnia. Praca odbywała się w warunkach o wysokim poziomie hałasu i zapylenia, przy wysokiej temperaturze.

Praca odbywałała się na jednej hali produkcyjnej, w której ykonywane były wszystkie czynności związane z przeróbem mas formierskich. Były linie, stanowiska zalewania form, rdzeniarnia, topialnia i pole wsadowe. Wnioskodawca pracował 10 m od topialni, 7 m od pierwszej linii produkcyjnej. Kolejne linie produkcyjne były w odległości 10, 15 metrów od pierwszej. Blisko były piece, w które ładowało się złom suwnicą.

Jak ustalił Sąd, pracownicy, w tym również wnioskodawca, dostawali dodatek za pracę w warunkach szkodliwych i posiłki regeneracyjne. Pracodawca wnioskodawcy – Odlewnia (...) sp. z o.o. w K. w wystawionym w dniu 10 września 2002 roku świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych potwierdził, że w poszczególnych okresach: od 5 września 1975 roku do 29 lutego 1979 roku, od 1 marca 1979 roku do 20 maja 1979 roku, od 21 maja 1979 roku do 31 sierpnia 1979 roku, od 1 września 1979 roku do 31 maja 1983 roku, od 1 kwietnia 1983 roku do 21 czerwca 1999 roku, od 1 czerwca 2000 roku do 31 sierpnia 2001 roku wnioskodawca pracował na stanowiskach wymienionych wykazie stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (dz. Urz. MH i PM nr 1-3 poz.1).

W gruncie rzeczy decydujące znaczenie mają faktycznie wykonywane czynności, a nie nazwa stanowiska wnioskodawcy, która ulegała modyfikacji.

Podkreślić należy, że przestoje wskazywane przez świadków S. K. (1) i R. M., jakie miały miejsce podczas wykonywanej pracy w okresie remontów lub w czasie, gdy należało naprawić jakiś sprzęt nie mogą być odliczone, ponieważ występowały sporadycznie i wiązały się ze specyfiką pracy.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, koniecznym było więc uznanie, że M. K. na dzień złożenia wniosku o emeryturę pomostową legitymował się wymaganym przez ustawę co najmniej 15-letnim okresem wykonywania prac o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Wymagane 15 lat pracy w warunkach szczególnych wnioskodawca osiągnął, nawet przy odliczeniu początkowego okresu od 5 września 1975 roku do 31 listopada 1975 roku, kiedy pracował jako stażysta operator, jeszcze przed 1 stycznia 1999 roku. Okres od 1 grudnia 1975 roku do 21 czerwca 1999 roku daje ubezpieczonemu 23 lata, 6 miesięcy i 21 dni pracy w warunkach szczególnych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał M. K. prawo do emerytury pomostowej od dnia 4 września 2016 roku (tj. od dnia spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do nabycia tego prawa) orzekając, jak sentencji.

O kosztach postępowania przed sądem pierwszej instancji Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz M. K. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie z powyższym Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązany jest ponieść koszty postępowania, z uwagi na fakt, że przegrał proces w całości. Koszty poniesione przez ubezpieczonego wyniosły łącznie 180 zł i zostały ustalone w oparciu o § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy oraz pełnomocnikowi organu rentowego, wypożyczając akta rentowe.

2.06.2017r.

A.M.( n.z )