Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2017r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Misiurna

Protokolant: stażysta Adrian Michałek

po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2017 roku

na rozprawie

sprawy z powództwa J. L.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda J. L. kwotę 40.000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 18 lutego 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty ;

II. oddala powództwo w pozostałej części;

III. zasądza od powoda J. L. na rzecz pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 2638,88 zł (dwa tysiące sześćset trzydzieści osiem złotych 88/100) tytułem zwrotu kosztów procesu .

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 października 2015 r. J. L. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. kwoty 220.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 18 lutego 2013 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu zgodnie ze spisem kosztów, który zostanie złożony przez powoda przed zakończeniem postępowania, a w przypadku braku złożenia takiego spisu, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wywiódł, że w dniu 24 lipca 2012 r. w G. na ul. (...) kierujący samochodem marki R. (...) numer rejestracyjny (...)- Ł. K. naruszając przepisy ruchu drogowego doprowadził do uderzenia w prawidłowo jadący motocykl marki S. o numerze rejestracyjnym (...), kierowany przez W. L..

Wyrokiem z dnia 7 października 2013 r. Sąd Rejonowy Gdańsk- Północ w Gdańsku wydał wyrok skazujący oskarżonego Ł. K..

W dniu 18 stycznia 2013 r. dokonano zgłoszenia Zakładowi Ubezpieczeń roszczenia z tytułu zadośćuczynienia, przedstawiając fakt zaistnienia wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego śmierć poniósł W. L.- syn powoda. Okoliczności te nie były kwestionowane przez pozwany Zakład Ubezpieczeń w postępowaniu likwidacyjnym. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i przyznał powodowi zadośćuczynienie z tytułu krzywdy doznanej na skutek śmierci osoby najbliższej na podstawie art. 446 § 4 k.c. w kwocie 30.000 zł.

W ocenie powoda odpowiednim zadośćuczynieniem jest kwota 250.000 zł. Po uwzględnieniu już wypłaconej kwoty 30.000 zł, powód dochodzi kwoty 220.000 zł.

Powód wskazał, że zmarły W. L. był żołnierzem Wojska Polskiego, służącym w elitarnej jednostce GROM. Brał udział w wielu międzynarodowych misjach m.in. w Kuwejcie, Iraku i Afganistanie. Otrzymał wiele medali oraz oznaczeń. Śmierć W. L. pozostaje w związku ze służbą wojskową, ponieważ zginął w trakcie drogi powrotnej z pracy. Zmarły cały czas się rozwijał, szkolił zawodowo oraz planował rozpoczęcie studiów magisterskich. Syn powoda miał się zaopiekować ojcem na starość, pomagać mu i dbać o niego. Zmarły nie miał żony ani dzieci. Wolny czas spędzał z rodziną, z ojcem. Utrata pierworodnego syna z którym powód spędził część swojego życia potęguje myśli, że mogliby się cieszyć wspólnym życiem przez kolejne lata. Zmarły pomagał ojcu nie tylko finansowo ale również wspierał go w życiu codziennym. Powoda z synem łączyły silne więzy, które to przerwał tragiczny wypadek.

Powód dochodzi odsetek od kwoty 220.000 zł od dnia 18 lutego 2013 r. tj. od daty upływu 30-dniowego terminu od dnia zawiadomienia pozwanego o wypadku, w oparciu o art. 14 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

W odpowiedzi na pozew (k. 68-78) pozwany (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że ponosi odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 24 lipca 2012 r. w granicach odpowiedzialności cywilnej Ł. K., kierującego pojazdem R. o numerze rejestracyjnym (...). Bezspornie pozwany wypłacił powodowi kwotę 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wywołaną śmiercią W. L.. Pozwany zwrócił uwagę na wpływ ewentualnego orzeczenia wobec Ł. K. przez sąd karny na rzecz powoda środków karnych o charakterze kompensacyjnym- obowiązek naprawienia szkody, nawiązka na rzecz pokrzywdzonego. Pominięcie orzeczenia takiego środka karnego przy określaniu zakresu obowiązku prawnego, prowadziłoby do podwójnego naprawienia szkody (krzywdy), a więc wzbogacenia strony powodowej. Pozwany podniósł również, że przy ustalaniu odpowiedniej sumy zadośćuczynienia winno zostać uwzględnione świadczenie w postaci jednorazowego odszkodowania przyznanego na podstawie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.

Pozwany wskazał, że w wskutek wypadku powód nie stał się osobą samotną i w dalszym ciągu może liczyć na wsparcie i obecność pozostałych krewnych. W. L., ze względu na pełnioną służbę nie przebywał na stałe w domu rodzinnym. Ze względów naturalnych doszło do osłabienia relacji między rodzicem a dzieckiem, które osiągnęło dorosłość i stało się samodzielne.

W ocenie pozwanego sformułowane w pozwie roszczenie zapłaty tytułem zadośćuczynienia rażąco przekracza sumę, którą można by w realiach sprawy uznać za odpowiednią.

Pozwany zakwestionował roszczenie powoda w zakresie odsetek podając, iż właściwym jest przyjęcie, iż roszczenie staje się wymagalne w chwili wydania wyroku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. L. był żołnierzem Wojska Polskiego. Mieszkał sam w G.. W dniu 24 lipca 2012 r. podczas drogi powrotnej z pracy poruszał się po G. motocyklem marki S. o numerze rejestracyjnym (...). Na ulicy (...) kierujący pojazdem marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) uderzył w jadącego prawidłowo W. L., nie zachował szczególnej ostrożności przy wykonywaniu manewru zmiany pasa ruchu oraz wymusił pierwszeństwo, czym naruszył przepisy ruchu drogowego. Ł. K. w pełni przyczynił się do powstania zdarzenia.

Mimo przeprowadzonej na miejscu zdarzenia akcji reanimacyjnej W. L. zmarł. Przyczyną śmierci było całkowite przerwanie aorty zstępującej oraz tętnicy podobojczykowej lewej z obecnością 2250 ml krwi w lewej i 750 ml krwi w prawej jamie opłucnej, odmą lewej jamy opłucnej i niedodmą płuca lewego, powierzchniowe pęknięcie płata prawego i czworobocznego wątroby oraz zmiany urazowe w obrębie powłok ciała w postaci otarć naskórka i podbiegnięć krwawych na głowie i kończynach. Śmierć W. L. pozostaje w związku ze służbą wojskową, ponieważ do zdarzenia doszło podczas drogi powrotnej z pracy do domu.

Okoliczności bezsporne, nadto dowód: akta sprawy Sądu Rejonowego Gdańsk- Południe w Gdańsku sygn. akt X K 2/13: opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych P. S. z dnia 25 października 2012 r. k. 82-103, uzupełniająca opinia ustna biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych P. S. złożona na rozprawie w dniu 3 września 2013 r. k. 212-216, protokół przesłuchania biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych P. S. z dnia 14 grudnia 2012 r. k.119-119v.,opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej k. 69-72, protokół zewnętrznych oględzin zwłok k. 10-13, akt postępowania odszkodowawczego nr (...): orzeczenie nr (...) .

W związku z wypadkiem z dnia 24 lipca 2012r. Komenda Miejska Policji w G. prowadziła pod nadzorem Prokuratora Prokuratury Rejonowej Gdańsk- Śródmieście w Gdańsku śledztwo (o sygnaturze 4 RSD-374/12, o sygn. Akt prokuratorskich 2 Ds. 2021/12). Aktem oskarżenia z dnia 27 grudnia 2012 r. sprawa została przekazana do Sądu Rejonowego Gdańsk- Południe w Gdańsku.

W dniu 7 października 2013 r. Sąd ten, wydał wyrok w sprawie sygn. akt X K 2/13, w którym uznając za winnego Ł. K., na podstawie art. 177 § 2 k.k. skazał go na karę 2 lat pozbawienia wolności zawieszając wykonanie kary na okres próby wynoszący 4 lata oraz zasądził od oskarżonego na rzecz J. i M. L. kwotę 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z dnia 19 maja 2014 r. w sprawie sygn. akt V Ka 222/14 utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Sprawca wypadku nie zapłacił zasądzonego zadośćuczynienia, a postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk –Północ w Gdańsku P. K. okazało się bezskuteczne.

Dowód: akta sprawy Sądu Rejonowego Gdańsk- Południe w Gdańsku sygn. akt X K 2/13: akt oskarżenia z dnia 27 grudnia 2012 r. k. 131-134, wyrok z dnia 7 października 2013 r. k.237-238, wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 19 maja 2014 r. w sprawie sygn. akt V Ka 222/14 k. 324, zwrot tytułu wykonawczego k. 149, tytuł wykonawczy k. 150-154 + 187-194 .

Sprawca wypadku Ł. K. w chwili wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna siedzibą w W..

Okoliczność bezsporna

Powód J. L. był ojcem zmarłego w wyniku wypadku z dnia 24 lipca 2012 r. W. L.. Powoda łączyły z synem silne więzy. Syn udzielał wsparcia ojcu zarówno w sferze finansowej jak i w życiu codziennym. W. L. był najstarszym synem powoda spośród 5 dzieci, obecnie z powodem mieszka jeszcze najmłodszy syn . Powód nie może pogodzić się ze stratą syna, i cały czas odczuwa smutek, ma poczucie straty. Powód, w przeciwieństwie do swojej żony, nie korzystał z pomocy psychologa ani psychiatry.

Dowód: Oświadczenie J. L. k. 14-18, zeznania powoda J. L. złożone na rozprawie w dniu 2lutego 2017 r. k.195-196 (czas nagrania 00:08:45 do 00:26:40 ),

W. L. przez 15 lat był żołnierzem Wojska Polskiego, służącym w jednostce GROM. Brał udział w misjach międzynarodowych m. in. w Kuwejcie, Iraku i w Afganistanie. W związku ze służbą otrzymał wiele oznaczeń i medali. Zmarły planował rozpoczęcie studiów magisterskich, w celu dalszego rozwoju i uzyskania stopnia oficera.

Był osobą aktywną, uprawiająca różne sporty: bieganie, grę w piłkę nożną, trenował kulturystykę. Dbał o zdrowie, unikał alkoholu i prowadził zdrową dietę. Poważnie podchodził do obowiązków służbowych. Jego aktywność życiowa skupiała się na rozwoju umiejętności i zdobywaniu uprawnień związanych z pełnioną służbą i wykonywanym zawodem. Większość czasu spędzał na misjach wojskowych. W. L. nie miał żony ani dzieci. Swój wolny czas poświęcał rodzinie: rodzicom i rodzeństwu, którym nie odmawiał pomocy.

Dowód: Oświadczenie J. L. k. 14-18, zeznania powoda J. L. złożone na rozprawie w dniu 2lutego 2017 r. k.195-196 (czas nagrania 00:08:45 do 00:26:40 ),opis przebiegu służby wojskowej k. 19, świadectwo ukończenia Technikum dla dorosłych k. 20-22, Dyplom uzyskania tytułu zawodowego k. 23, Świadectwo dojrzałości k. 24-25, zaświadczenie o ukończeniu kursu k. 26, świadectwo ukończenia Liceum Ogólnokształcącego k. 27-28, Świadectwo ukończenia Zasadniczej Szkoły Zawodowej k. 29-30, zaświadczenie o ukończeniu kursu k. 31-32, zaświadczenie o ukończeniu szkolenia k. 33-34, certyfikat k. 35, świadectwo przeszkolenia w zakresie indywidualnych technik ratunkowych k. 36-37, świadectwo klasyfikacyjne k. 38-39, dyplom młodszego nurka k. 40-41, zaświadczenie nr (...)k. 112,

W dniu 18 stycznia 2013 r. powód J. L. zgłosił pozwanemu (...) Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna siedzibą w W. szkodę powstałą w związku z wypadkiem z dnia 24 lipca 2012 r. w postaci śmierci syna, w którym wystąpił o wypłatę zadośćuczynienia z tego tytułu. Pozwany wypłacił powodowi zadośćuczynienie w kwocie 30.000 zł, o czym zawiadomił powoda pismem z dnia 8 lutego 2013r. . Nie zgadzając się z wysokością przyznanej z tytułu zadośćuczynienia kwoty powód pismem z dnia 27 czerwca 2013 r. odwołał się od decyzji pozwanego.

Okoliczność bezsporna, nadto dowód: akta likwidacji szkody nr (...): pismo pozwanego z dnia 8 lutego 2013r. w sprawie decyzji o przyznaniu kwoty 30.000 zadośćuczynienia- k. 174

J. L. zamieszkuje z żoną M. L. oraz synem S. L.. Prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. W. L. otrzymuję emeryturę w wysokości 1.826, 30 zł, jego żona zaś otrzymuje emeryturę w kwocie 400 zł. Syn utrzymuje się z wynagrodzenia kwocie 1.200 zł.

W wyniku spadkobrania po zmarłym W. L. małżonkowie odziedziczyli:

⚫

Lokal mieszkalny położony przy ul. (...) w G., dla którego prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...) o wartości 133.779 zł,

⚫

Lokal mieszkalny położony przy ul. (...) G., dla którego prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...) o wartości 194.063 zł,

⚫

Samochód A. (...) rok produkcji 2005 numer rejestracyjny (...) o wartości 30.000 zł,

⚫

Środki pieniężne w kwocie 51.896 zł,

⚫

Motocykl S. rok produkcji 2008 o wartości 10.000 zł.

J. i M. L. otrzymali również świadczenia od pracodawcy zmarłego w postaci odprawy pośmiertnej w kwocie 71.953,22 zł, 2.000 zł zasiłku pogrzebowego oraz 1.944 zł tytułem należności mundurowych.

(...) Towarzystwo (...) wypłaciło rodzicom W. L. świadczenia w łącznej kwocie 240.000 zł.

Powód wraz z żoną posiadają oszczędności w kwocie około 110.000 zł.

Dowód: powód J. L. informacyjnie na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2016 r. k. 101 (czas 00:11;51-00:34:15), zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych k. 107-109, wyciąg nr (...) za okres od 1 sierpnia 2012 do 31 sierpnia 2012 k. 110-11.

Wojewódzki Sztab Wojskowy w W. w dniu 11 października 2013 r. odmówił J. L. przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci syna w następstwie wypadku zaistniałego w dniu 24 lipca 2012 r. pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej. Powód nie odwołał się od decyzji.

Dowód: akt postępowania odszkodowawczego nr (...): decyzja z dni11 października 2012 r.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony niniejszego postępowania, w szczególności wnioskując w oparciu dokumenty prywatne, dokumenty urzędowe oraz zeznania powoda J. L. przesłuchanego w charakterze strony postępowania.

Za prawdziwe i autentyczne Sąd ocenił dokumenty urzędowe (dokumentację związaną z postępowaniem egzekucyjnymi oraz wyroki zawarte w aktach sprawy Sądu Rejonowego Gdańsk- Południe w Gdańsku sygn. II K 2/13) oraz prywatne (w postaci dokumentów potwierdzających uprawnienia i osiągniecia W. L., dokumentów związanych z nabyciem spadku, dokumentów z postępowania likwidacyjnego, dokumentów postępowania odszkodowawczego) przedstawione przez strony niniejszego postępowania.

Zgodnie z dyspozycją art. 244 k.p.c. dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Dokumenty prywatne Sąd ocenił na podstawie art. 245 k.p.c., z którego wynika, że dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte. Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować ich prawdziwość, czy autentyczność, nadto strony postępowania reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników również nie zgłaszały takich zarzutów.

Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom złożonym przez powoda J. L.. W swoich zeznaniach powód potwierdził łączącą do ze zmarłym synem więź, relację rodzinną, opisał zakres doznanej traumy i bólu wynikającego ze śmierci syna. Wskazał również rozmiar i zakres świadczeń otrzymanych z różnych tytułów w związku ze śmiercią W. L..

Zeznania powoda J. L. Sąd uznał za spójne, logiczne i konsekwentne, a przede wszystkim odzwierciedlające stopień rzeczywiście doznanej przez niego straty oraz charakteru więzi, jaka łączyła go ze zmarłym synem W. L..

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Pozwany wypłacając powodowi kwotę 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć syna, uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i kwestia ta nie była sporna. Sporne pomiędzy stronami pozostawało to jaka kwota będzie odpowiednią dla skompensowania powodowi krzywdy z tytułu śmierci syna.

Podstawę odpowiedzialności pozwanego wobec powoda stanowi art. 822 § 1 k.c. zgodnie z którym, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Kwestię odpowiedzialności ubezpieczyciela szczegółowo regulują przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2060 tj.). Artykuł 34 ust. 1 powołanej ustawy stanowi, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Następnie z art. 35 stanowiącego jego uzupełnienie wynika, że ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Natomiast z przepisu art. 38 ust. 1 pkt 1 a contrario powyższej ustawy wynika, że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie jest wyłączona za szkody na osobie. Stwierdzenie obowiązku naprawienia szkody przez kierującego jest wystarczające do przyjęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

Zgodnie z art. 446 § 4 k.c. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Niniejszy przepis stanowi podstawę do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych przez bliskich członków rodziny zmarłego, jednakże tylko tych, którzy wykażą, że pomiędzy zmarłym, a nimi istniała szczególnego rodzaju bliska więź emocjonalna.

W judykaturze przyjęto stanowisko, wedle którego zadośćuczynienie przewidziane w art. 446 § 4 k.c. nie jest zależne od pogorszenia sytuacji materialnej osoby uprawnionej i poniesienia szkody majątkowej, a jego celem jest kompensacja doznanej krzywdy, a więc złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc pokrzywdzonemu w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym jego sytuacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2012 r. w sprawie IV CSK 416/11, LEX nr 1212823).

Istotą zadośćuczynienia jest jego związek z doznawaną przez poszkodowanego krzywdą przejawiającą się zarówno w cierpieniach fizycznych, to znaczy bólu jak również cierpieniach psychicznych, które objawiają się poprzez ujemne uczucia, poczucie straty, bezsilności, czy osamotnienia. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie doznanych cierpień i pieniężne zrekompensowanie doznanej przez poszkodowanego krzywdy. Jest to świadczenie o charakterze kompensacyjnym, które powinno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość, jednak nie nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, co oznacza, że powinno zostać utrzymane w rozsądnych granicach. Każdy przypadek, kiedy przedmiotem rozpoznania jest kwestia zadośćuczynienia dochodzonego z uwagi na doznaną krzywdę wywołaną śmiercią osoby bliskiej, należy rozpoznawać indywidualnie i stosownie do okoliczności, jakie istnieją w momencie orzekania. W każdym odrębnym przypadku na wysokość przyznanego świadczenia wpływ mogą mieć różne czynniki (wyrok S.A. w Krakowie z dnia 15 maja 2015r., I ACa 311/15, LEX nr 1746335). Sąd zatem zobligowany jest dokonać oceny sytuacji, w jakiej znajduje się określona osoba w dacie orzekania oraz ustalić, jakie były skutki śmierci bliskiej osoby oraz jaki wywarły na nią wpływ, a w konsekwencji, w jaki sposób zmieniło się życie tej osoby, zarówno w wymiarze społecznym, jak przede wszystkim psychicznym i emocjonalnym.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wypracowane zostały szczegółowe kryteria, stanowiące podstawę do wyznaczenia poziomu „odpowiedniości” sumy stanowiącej zadośćuczynienie. Są to w szczególności rodzaj naruszonego dobra, czas trwania cierpień, czy też intensywność ujemnych doznań psychicznych (por. wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; wyrok SN z 1 kwietnia 2004 r., II CK 131/03, LEX nr 327923; wyrok SN z 19 sierpnia 1980r., IV CR 283/80, OSN 1981, Nr 5, poz. 81; wyrok SN z 9 stycznia 1978r., IV CR 510/77, OSN 1978, Nr 11, poz. 210).

Sprawy tego rodzaju należą do bardzo trudnych dowodowo. Sąd ocenia bowiem, więź osobistą, relację zachodzącą pomiędzy dwojgiem ludzi i sferę uczuć. Nie istnieją żadne obiektywne kryteria, które by te sfery życia mogły w precyzyjny sposób zweryfikować. Mając jednak na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w ocenie Sądu oczywistym jest, że J. L. doznał krzywdy. Powód jako ojciec zmarłego W. L. należy do kręgu osób najbliższych. Sąd nie ma wątpliwości, iż w toku niniejszego procesu zostało wykazane, że pomiędzy powodem, a zmarłym istniała silna więź emocjonalna, która wskutek nagłej śmierci została bezpowrotnie zerwana.

J. L. doznał krzywdy niezwykle bolesnej, której źródłem była strata bliskiej mu osoby, stanowiącej wsparcie w każdej sytuacji, otaczającej go uwagą i troską, dającej poczucie bezpieczeństwa. Nie budzi wątpliwości, że śmierć dziecka, nawet dorosłego, stanowi niezwykle bolesne przeżycie i wydarzenie, które dla normalnie funkcjonującego człowieka stanowi jedną z największych życiowych tragedii, prowadząc w konsekwencji do naruszenia prawa do prawidłowo funkcjonującej rodziny, co następuje poprzez zerwanie więzi rodzinnych. Powód, jako ojciec był jedną z najbliższych osób dla W. L., który nigdy niż założył własnej rodziny. Tak samo wyglądał stosunek ojca do najstarszego syna.

Syn jako żołnierz Wojska Polskiego służący w elitarnej jednostce GROM, był niewątpliwie powodem do dumy ze strony powoda. Tym bardziej poczucie krzywdy powoda wynikające z osobistego żalu, bólu, osamotnienia, cierpienia i bezradności powiększyła świadomość, że dziecko odeszło przed rodzicami.

Mimo, iż śmierć W. L. nastąpiła po osiągnięciu przez niego dorosłości i samodzielności. Nie można stwierdzić jednak, iż żadna więź emocjonalna nie istniała lub też, że więź ta była słaba. Sąd nie ma wątpliwości, iż więź emocjonalna między ojcem a dorosłym synem była szczególna i z natury miała inny charakter niż więź rodzica z małoletnim dzieckiem.

W. L. każdą wolną chwilę starał się spędzać z członkami najbliższej rodziny i często odwiedzał dom rodzinny w L., podczas gdy sam zamieszkiwał w G.. Wspierał rodziców finansowo, a także w innych płaszczyznach życia. Nigdy nie odmawiał pomocy.

Niemniej jednak dokonując oceny stopnia pokrzywdzenia Sąd zwrócił uwagę na charakter zawodu żołnierza, który wiązał się z wyjazdami W. L. na międzynarodowe misje w strefy bezpośredniego zagrożenia. Członkowie najbliższej rodziny, w tym powód musieli liczyć się, że W. L. może zginąć przedwcześnie, co wynikało z ryzyka pełnionego przez niego zawodu.

Sąd uwzględnił również, iż po śmierci W. L. powód nie został sam, ma żonę i czwórkę żyjących dzieci, które zapewne będą stanowić wsparcie dla powoda w późniejszych latach. Syn S. L. mimo dorosłego wieku nadal zamieszkuje z rodzicami.

Określając wysokość kwoty zadośćuczynienia Sąd kierował się przede wszystkim tym, że kwota ta powinna obejmować rekompensatę krzywdy moralnej, to jest krzywdy pozostającej w sferze subiektywnych, wewnętrznych przeżyć danej osoby. Tutejszy Sąd podziela twierdzenia, że poziom cierpienia po utracie osoby bliskiej nie jest zależny od statusu materialnego nawet przeciętnego poziomu materialnego społeczeństwa. Do okoliczności mających wpływ na rozmiar szkody orzecznictwo zalicza: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego z zmarłym, wreszcie wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia. Relewantne są również takie okoliczności jak: rola w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą i stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości, a także zdolność jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2014r., IV CSK 374/13, LEX nr 1438653).

Oceniając zasadność dochodzonych kwot Sąd miał również na względzie, iż nie można matematycznie obliczyć i wycenić krzywdy związanej ze stratą osoby najbliższej. Krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno ocenić i wyrazić w formie pieniężnej. Każdy przypadek należy traktować indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych, a nie na wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12.06.2013 r. w sprawie I ACa 95/13, LEX nr 1345553). Musi to być kwota adekwatna - odczuwalna ekonomicznie, a jednocześnie nieprowadząca do nieuzasadnionego wzbogacenia.

Sąd miał na uwadze kwestię zasądzonego od Ł. K. w postępowaniu karnym na rzecz powoda i jego małżonki zadośćuczynienia w kwocie 20.000 zł, którego mimo przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego nie udało się uzyskać. Z tego tytułu powodowi stosunkowo przysługuje roszczenie wobec skazanego w wysokości 10.000 zł (20.000:2), które należało uwzględnić przy określaniu kwoty zadośćuczynienia.

Powód w niniejszym postępowaniu wywodzi roszczenie ze zdarzenia stanowiącego podstawę również postępowania karnego toczącego się przed Sądem Rejonowym Gdańsk- Południe w Gdańsku. Odpowiedzialność pozwanego w postępowaniu cywilnym ma charakter akcesoryjny, co oznacza że odpowiedzialność ta jest ograniczona odpowiedzialnością sprawcy zdarzenia z dnia 24 lipca 2012 r. Nieuwzględnianie kwoty zasądzonej w postępowaniu karnym na podstawie art.46 k.k. prowadziłoby do podwójnego zrekompensowania szkody, co jest niedopuszczalne i prowadziłoby do przekroczenia granicy funkcji kompensacyjnej zadośćuczynienia, skutkującego bezpodstawnym wzbogaceniem powoda.

W związku z powyższymi okoliczności Sąd uznał, że wysokość zadośćuczynienia należnego powodowi w związku ze śmiercią najbliższego członka rodziny –syna winna wynosić łącznie 80.000zł. W ocenie Sądu kwota ta spełnia funkcję kompensacyjną, jak i jest adekwatna do rozmiaru krzywdy. Uwzględnia ona także wiek osoby zmarłej oraz stopień trudności pokrzywdzonego w zaakceptowaniu powstałej straty. Należność powoda należało jednak pomniejszyć o kwotę otrzymaną w toku postępowania likwidacyjnego (30.000zł) oraz kwotę przypadającą powodowi stosunkowo na podstawie wyroku Sądu Rejonowego Gdańsk –Południe w Gdańsku w sprawie X K 2/13 (10.000 zł).

Reasumując zasądzona kwota 40.000 zł jest w pełni adekwatna do krzywdy powoda.

Mając na względzie powyższe na mocy przytoczonych przepisów orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku, zaś przy zastosowaniu powołanych przepisów a contrario orzeczono jak w punkcie II.

Odnosząc się do kwestii rozstrzygnięcia w przedmiocie roszczeń odsetkowych należy wskazać, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 7 lipca 2011 roku (II CSK 635/10), przysługujące wierzycielowi na podstawie art. 481 k.c. odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego stanowią ryczałtowo ujętą, minimalną rekompensatę doznanego uszczerbku wskutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego świadczenia pieniężnego. Odsetki te niewątpliwie zatem pełnią funkcję

Powód zgłosił szkodę pozwanemu w dniu 18 stycznia 2013 r., zatem termin wymagalności roszczenia następował z dniem 18 lutego 2013 r., po upływie 30-sto dniowego terminu na wypłatę roszczenia liczonego od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Sąd wobec tego, na podstawie art. 455 k.c., art. 481 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 poz. 2060 t.j.) zasądził odsetki ustawowe zgodnie z żądaniem pozwu uznając, iż pozwany już w tym momencie pozostawał w zwłoce w spełnieniu świadczenia na rzecz powoda– tj. od dnia18 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015r. Jednocześnie Sąd mając na uwadze, iż przepis art. 481 k.c. został znowelizowany ustawą z dnia 9 października 2015r. (Dz.U. 2015 poz. 1830) o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016r. zmieniając wysokość i nazewnictwo odsetek ustawowych - od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty zasądził Sąd odsetki ustawowe za opóźnienie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 108 k.p.c. , uwzględniając zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu w zależności od wyniku procesu. Z uwagi na uwzględnienie powództwa w części, tj. w stosunku 18 % (powód dochodził kwoty 220.000 zł wobec wygranej 40.000 zł) Sąd obciążył obie strony w proporcji 18% do 82% ( wygrana pozwanego )

Zgodnie z § 2 ust. 1 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013, poz. 490) oraz w sprawie opłaty za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013, poz. 461) wynagrodzenie pełnomocników zarówno powoda jak i pozwanego określono na kwotę po 7.217 zł (7.200 zł oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa).

Powód wygrał proces w 18 %. Z tego względu przysługuje mu od pozwanego zwrot uiszczonych: opłaty od pozwu w kwocie 11.000 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego we wskazanej proporcji, co wynosi kwotę 3279,06 zł (18% x 11.000 zł + 7.217 zł). Pozwany wygrał proces w stosunku 82 %, przysługuje pozwanemu więc od powoda zwrot poniesionych kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 5917,94 zł (88% od kwoty 7.217 zł).

Wobec powyższego na zasadzie art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd dokonał stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu stron dokonując ich wzajemnego potrącenia kwoty niższej z kwota wyższą (5917,94 zł – 3279,06zł), a uzyskaną różnicą w wysokości 2.638,88 zł obciążył powoda wobec pozwanego, o czym orzekł Sąd w pkt. III sentencji wyroku.