Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 07-07-2017 r.

Sąd Okręgowy w Koninie, I Wydział Cywilny

po rozpoznaniu w dniu 07-07-2017 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa U. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko G. T.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Koninie

z dnia 24.02.2017 r. sygn. akt I C 3134/16

1.  Oddala apelację.

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1476 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu pozwanej w postepowaniu apelacyjnym.

Ewa Kozłowska Iwona Przyłębska-Grzybowska Aleksandra Bolczyk

Sygn. akt I1 Ca 250/17

UZASADNIENIE

U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od G. T. kwoty 44.465,03 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu (03.10.2016 r.) do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w dwukrotnej wysokości wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu powód podniósł, że pozwana w dniu 10.05.2010 r. zawarła z Bankiem (...) S.A. umowę na podstawie której pozwana otrzymała środki pieniężne. Zdaniem powoda pozwana nie wywiązała się z wynikającego stąd zobowiązania, dlatego też bank wypowiedział umowę, a w dniu 23.05.2015 r. przeniósł swą wierzytelność wobec pozwanej na powoda. Na należność dochodzoną pozwem składają się , zdaniem powoda , niespłacona należność główna w kwocie 29.224,84 zł, opłaty, prowizje i koszty w kwocie 171,75 zł i skapitalizowane odsetki w kwocie 15.068,44 zł.

G. T. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego przez powoda. Jednocześnie zarzuciła, że nigdy nie zaciągała pożyczki od powoda.

Pismem z dnia 16.01.2017 r. powód cofnął pozew bez zrzeczenia się roszczenia, jednak pismem z dnia 18.01.2017 r. cofnął oświadczenie o cofnięciu pozwu.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia powód zwrócił uwagę na to, że w dniu 08.10.2012 r. pierwotny wierzyciel wystawił przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny, któremu postanowieniem z dnia 16.10.2012 r. sąd nadał klauzulę wykonalności, z kolei postępowanie egzekucyjne zostało umorzone postanowieniem z dnia 19.08.2014 r. Zdaniem powoda zdarzenia te spowodowały przerwanie biegu terminu przedawnienia.

Wyrokiem z dnia 24 lutego 2017r. Sąd Rejonowy w Koninie oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.904 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego :

- art.123§1 pkt 1 kc. w zw. z art. 124 kc. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu , że w nin. sprawie nie spowodowały przerwania biegu terminu przedawnienia czynności zainicjowane przez wierzyciela pierwotnego w postępowaniu klauzulowym , a później w postępowaniu egzekucyjnym , podczas , gdy prawidłowa wykładnia przedmiotowych ustaw powinna doprowadzić do stwierdzenia ,że zarówno wniosek wierzyciela pierwotnego o nadanie klauzuli wykonalności b.t.e , jak również wniosek wierzyciela pierwotnego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego i następnie prowadzenie postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie W.. D. K. pod. sygn. Km (...), spowodowały skuteczne przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego w nin. postępowaniu ,

- art. 509§2 kc. w zw. z art. 123§1 pkt kc. w zw. za rt. 124 kc. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu ,że przerwanie biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 123 §1 pkt.1 kc. następuje tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela , podczas, gdy na cesjonariusza wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie związane z nią prawa , w tym cesjonariusz wchodzi w sytuację prawną cedenta w całości , w szczególności odnosi się do cesjonariusza skutek przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia czynnościami podejmowanymi przez cedenta , skoro nabywa on wierzytelność wraz ze wszystkimi związanymi z niej prawami .

W oparciu o powyższe zarzuty powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania apelacyjnego .

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania odwoławczego wg. norm przepisanych , w tym kosztów zastępstwa procesowego .

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Apelacja strony powodowej okazała się nieuzasadniona.

Sąd odwoławczy w całości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne Sądu I instancji i uznaje je za własne.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba ,iż z uwagi na kształt zarzutów apelacyjnych koncentrujących się na naruszeniach prawa materialnego , kwestionujących fakt uwzględnienia przez Sąd I instancji zarzutu przedawnienia, a także wobec faktu nieprzeprowadzenia przez Sąd odwoławczy postępowania dowodowego, które zmieniałoby ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, w oparciu o treść normy art. 387 § 2 ¹ k.p.c. odstąpiono od szczegółowego referowania treści ustaleń faktycznych oraz rozważań prawnych Sądu I instancji.

Wbrew twierdzeniom apelacji trafnie Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powoda dochodzone w nin. postępowaniu uległo przedawnieniu.

Zauważyć trzeba, że stosownie do treści art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. W niniejszej sprawie, jak słusznie przyjął Sąd I instancji , termin przedawnienia wynosi trzy lata.

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 123 § 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,
a także przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 k.c.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14 (nie publ.), przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. następuje, co do zasady, tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych
i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela.

W judykaturze przyjmuje się, że zarówno złożenie wniosku
o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. bieg przedawnienia jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku, III CZP 101/03; wyrok Sądu najwyższego z dnia 23 listopada 2011 roku, IV CSK 156/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 roku, II CSK 203/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 roku, II CK 276/04; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2008 roku, V CSK 386/07; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku, II CSK 614/09; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2012 roku, I CSK 90/12). Rozpoczęcie na nowo biegu przedawnienia następuje bądź z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania klauzulowego, bądź z chwilą zakończenia postępowania egzekucyjnego, w tym jego umorzenia (art. 826 k.p.c.)
a wyjątek stanowi umorzenie na podstawie art. 823 lub 825 pkt 1 k.p.c. albo zwrot wniosku, które niweczą materialnoprawne skutki przerwy przedawnienia (vide: uchwała Sądu Najwyższego
z dnia 19 lutego 2015 roku, III CZP 103/14; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 roku, II CK 113/02; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2007 roku, V CSK 386/07; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2011 roku, IV CSK 439/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 roku, II CSK 196/14). Umorzenie postępowania z urzędu
z przyczyny bezskuteczności egzekucji na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. powoduje, że bieg przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym rozpoczyna się na nowo.

W razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, wszystkie właściwości, przywileje i braki, a więc ustawodawca zakłada identyczność wierzytelności cesjonariusza
z wierzytelnością cedenta (art. 509 § 2 k.c.). Co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również
w zakresie przedawnienia.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 roku wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP/16, którą Sąd Okręgowy w nin. składzie w pełni podziela ,stwierdził, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem, tak jak w nin. sprawie , nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). W uzasadnieniu powyższego orzeczenia Sąd Najwyższy wyjaśnił bowiem, że w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności; nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 roku, III CZP 9/04; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2006 roku, III CZP 129/05; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2015 roku, III CZP 103/14). Cesjonariusz nie mógł kontynuować egzekucji wszczętej przez bank, bo w postępowaniu egzekucyjnym nie ma zastosowania art. 192 pkt 3 k.p.c., a więc fundusz sekurytyzacyjny, który nie mógł się powołać na bankowy tytuł egzekucyjny, przejście uprawnień i uzyskać klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1 k.p.c., musiał ustalić istnienie roszczenia w drodze procesu sądowego, uzyskać nowy tytuł wykonawczy i dopiero na jego podstawie egzekwować roszczenie. W dalszej części uzasadnienia Sąd Najwyższy wyjaśnił, że wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje zatem skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności; nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności, lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana. Przerwa biegu przedawnienia została spowodowana czynnością banku zmierzającą do egzekwowania roszczenia, podczas gdy nabywcy nie będącemu bankiem miałaby służyć do jego dochodzenia. Nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

Zaprezentowane powyżej rozważania, które były również udziałem Sądu Rejonowego , pozostają w opozycji do twierdzeń apelacji , która forsuje poglądy odmienne ,również spotykane w doktrynie i orzecznictwie sądów powszechnych , aczkolwiek wszystkie powołane w apelacji orzeczenia sądów powszechnych pochodzą z okresu przed wydaniem przez Sądu Najwyższy powołanej wyżej uchwały .

Należy bowiem przyjąć konsekwentnie, że przerwanie biegu przedawnienia roszczeń banku na skutek złożenia wniosku
o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nie odnosi skutku wobec nabywcy wierzytelności niebędącego bankiem. Nabywca wierzytelności nie może bowiem odnosić korzyści z tej części postępowania egzekucyjnego, której nie może być stroną. Skoro zatem , jak trafnie przyjął Sąd Rejonowy , w dniu wniesienia pozwu w dniu 7 października 2016 roku, roszczenie strony powodowej wywiedzione przeciwko skarżącej było już – wbrew tezie lansowanej w apelacji – przedawnione, co implikuje, jak wskazano wyżej ,oddalenie wywiedzionego środka zaskarżenia .

W konsekwencji Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 385 k.p.c. apelację strony powodowej oddalił, z uwagi na jej bezzasadność, orzekając o kosztach postepowania apelacyjnego po myśli art. 98 kpc.

Ewa Kozłowska Iwona Przyłębska – Grzybowska Aleksandra Bolczyk

.