Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Biskupcu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 marca 2017 r. w B.

sprawy z powództwa Zakładu (...) Spółka z o.o. w B.

przeciwko P. C.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego P. C. na rzecz powoda Zakładu (...) Spółka z o.o. w B. kwotę 1135,89 zł (jeden tysiąc sto trzydzieści pięć złotych osiemdziesiąt dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

- 1025,44 zł (jeden tysiąc dwadzieścia pięć złotych czterdzieści cztery grosze) od dnia 01 marca 2016 r. do dnia zapłaty,

- 110,45 zł (sto dziesięć złotych czterdzieści pięć groszy) od dnia 10 października 2016 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  znosi wzajemnie koszty procesu pomiędzy stronami;

4.  przyznaje r.pr. B. S. od Skarbu Państwa kwotę 1476,00 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) brutto, w tym 276,00 zł tytułem podatku VAT, tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu oraz kwotę 65,19 zł (sześćdziesiąt pięć złotych dziewiętnaście groszy) tytułem zwrotu poniesionych wydatków.

UZASADNIENIE

Powód Zakład (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. wniósł o zasądzenie od pozwanego P. C. kwoty 2098,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty (...),94 od dnia 01.03.2016 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 311,94 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu roszczenia powód wskazał, że w dniu 31 stycznia 2012 zawarł z pozwanym umowę najmu lokalu socjalnego w W. nr (...). Zgodnie z zawartą umową czynsz najmu oraz opłaty eksploatacyjne pozwany winien uiszczać do 25 dnia każdego miesiąca. O aktualnych wysokościach czynszu i opłat eksploatacyjnych pozwany był informowany na bieżąco. Pozwany w dniu 18 lutego 2013 r. wystosował pismo do powoda zobowiązując się do spłaty ówczesnego zadłużenia w ratach po 100 zł miesięcznie, a w miesiącu lutym 50 zł. Powód przychylił się do wniosku i rozłożył pozwanemu zadłużenie na 4 raty (pozew k. 2-5, pismo k. 85-86).

Sąd Rejonowy w Biskupcu 27 października 2016 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości uwzględniający żądanie pozwu (k. 26).

Pozwany P. C. złożył sprzeciw od ww. nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa w całości wskazując na przedawnienie roszczenia i jego niezasadność.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że nie kwestionuje zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego w (...)/6 oraz nie negował faktu powstania należności z tytułu czynszu najmu i opłat za okres od marca 2012 r. do lutego 2016 r. Pozwany podnosił zarzut przedawnienia roszczenia za okres od marca 2012 r. do września 2013 r. i wskazał na brak dowodu doręczenia pozwanemu zawiadomienia o zmianach stawek czynszu oraz opłat eksploatacyjnych. Wniósł również o nieobciążanie pozwanego kosztami procesu (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 30-33, pismo k. 82-83; stanowisko k. 107)

Sąd ustalił, co następuje:

Dnia 31 stycznia 2012 r. została zawarta umowa nr (...) o najem lokalu socjalnego w (...)/6 pomiędzy Zakładem (...) spółka z.o.o. w B. jako wynajmującym a P. C. jako najemcą. Zgodnie z § 7 umowy najemca został obowiązany uiszczać wynajmującemu następujące opłaty od 01 lutego 2012 r.: czynsz najmu w wysokości 17,78 zł, inne opłaty (zimna woda) 2,30 zł, wywóz nieczystości stałych – 6,00 zł, łącznie 26,08 zł. Ustalono płatność do 25 dnia każdego miesiąca (§ 8 umowy).

Umowa została zawarta na czas określony od dnia 01.02.2012 r. do 31.01.2015 r.

Zgodnie z § 9 wynajmujący mógł podwyższać czynsz wypowiadając wysokość czynszu dotychczasowego najpóźniej na 1 miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. W przypadku zmiany opłat, o których mowa w § 7 dokonywanych w czasie trwającej umowy, najemca zobowiązuje się uiszczać zmienione opłaty po każdorazowym pisemnym zawiadomieniu wynajmującego (§ 10 umowy).

(dowód; umowa najmu lokalu mieszkalnego k. 10-10v.)

Dnia 22 stycznia 2013 r. Zakład (...) spółka z.o.o. w B. pisemnie wypowiedział stawki czynszu P. C. tj. 26,08 zł i ustalił nowe opłaty od dnia 1 maja 2013 r., które wynosiły łącznie 35,36 złotych miesięcznie. Na wypowiedzeniu stawki czynszu P. C. złożył podpis.

Dnia 18 lutego 2013 r. P. C. złożył pisemne zobowiązanie do zapłaty w miesiącu luty 50,00 zł, natomiast od miesiąca marca po 100,00 zł miesięcznie aż do uregulowania zaległości.

(dowód: pismo P. C. k. 15)

Dnia 20 lutego 2013 roku Zakład (...) spółka z.o.o. w B. w odpowiedzi na złożone podanie P. C. wskazał, iż rozkłada na 4 raty zaległość za lokal socjalny w (...)/6. Pierwsza rata płatna do 28 lutego 2012 r. w wysokości 50,00 zł, druga płatna do 28 marca 2013 r. trzecia płatna do 26 kwietnia 2013 r., czwarta płatna do 28 maja 2013 r. w wysokości po 144,49 zł.

(dowód: pismo (...) k. 16; dowód doręczenia k. 16v)

Dnia 29 stycznia 2013 r. powód wezwał do zapłaty pozwanego w terminie 30 dni kwoty 351,10 zł.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 20, potwierdzenie odbioru k. 20v.)

Zakład (...) spółka z.o.o. w B. pismami z 29 września 2014 r., 26 czerwca 2015 r. i 25 lutego 2016 r. ponownie wzywał pozwanego do zapłaty odpowiednio kwot 1231,49 zł, 1690,66 zł i 2110,48 zł za każdym razem wyznaczając mu 30 dni na dokonanie zapłaty.

(dowód: wezwania do zapłaty k. 17, 18, 19, potwierdzenie odbioru k. 17v., 18v., 19v)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części.

Nie budziło wątpliwości, że pozwany w związku z zawartą umową najmu, obowiązany był do zapłaty czynszu i innych należnych opłat – zgodnie z art. 669 § 1 kc

Zgodnie z art. 659 § 1 kc, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. W myśl zaś art. 669 § 1 i 2 kc, najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym, a jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.

Uzasadniony okazał się przede wszystkim podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia części roszczeń.

Zgodnie z art. 118 kc termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe – a takim jest niewątpliwie roszczenie dochodzone niniejszym pozwem - wynosi trzy lata. Strony umowy najmu ustaliły, że zarówno czynsz, jak i opłaty niezależne od właściciela, mają być uiszczane miesięcznie z góry do dnia 25 – każdego miesiąca. Zatem podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia uznać należało za zasługujący na uwzględnienie w stosunku do roszczeń obejmujących okres od marca 2012 r. do września 2013 r. włącznie, a więc wymagalnych najpóźniej do 10 października 2013 r., gdyż pozew został złożony przez stronę powodową dopiero w dniu 10 października 2016 r.

W ocenie Sądu nie doszło do skutecznego uznania zobowiązania (długu) przez pozwanego P. C., zaś jego pismo złożone w dniu 18 lutego 2013 r. (k. 15) nie przerwało biegu przedawnienia. Złożone „zobowiązanie” pozwanego nie zostało dostatecznie skonkretyzowane w sposób umożliwiający dookreślenie należności, jego ewentualną wysokość bądź okres, za które należność powstała. Dlatego przedłożone „zobowiązanie” nie zostało uznane przez Sąd jako złożenie skutecznego uznania długu przez pozwanego.

Sąd nie podzielił przy tym argumentów strony powodowej, że zgłoszenie zarzutu przedawnienia stanowi sprzeczne z zasadami współżycia społecznego nadużycie prawa wedle art. 5 kc i że nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. W orzecznictwie dominuje pogląd, że sąd jedynie wyjątkowo może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2006 r., IV CK 380/05, Lex nr 179977 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2003 r., V CK 399/02, Lex nr 175965). Strona powodowa nie wyjaśniła zaś przekonująco, aby w niniejszej sprawie takie wyjątkowe okoliczności zachodziły, a w szczególności, że istniały obiektywne przeszkody uniemożliwiające stronie powodowej dochodzenie swojego roszczenia przed upływem terminu przedawnienia.

Z dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych wynika natomiast, że powództwo obejmujące dalszy okres, tj. od października 2013r., zasługuje na uwzględnienie, jednakże nie w kwocie dochodzonej niniejszym pozwem. Powód nie wykazał zasadności wysokości dochodzonych roszczeń, a pozwany kwestionował ją od samego początku.

Z powołanego wyżej przepisu, tj. art. 669 kc wynika, że czynsz najmu może być ukształtowany jako świadczenie jednorazowe albo periodyczne, przy czym decydujące znaczenie ma w tym zakresie treść zawartej umowy. Nie ma przy tym żadnych podstaw, aby inaczej oceniać świadczenie obejmujące inne (niezależne od właściciela) opłaty. Każdorazowa zmiana wysokości opłat obciążających najemcę wymaga bowiem, tak jak zmiana wysokości czynszu, wypowiedzenia dotychczasowej wysokości z zachowaniem terminów wypowiedzenia (art. 8a ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów –dalej u.o.p.l.), dokonanego - pod rygorem nieważności - na piśmie (art. 8a ust. 3 u.o.p.l.).

Nadto już z samej treści umowy § 9 wynikało, że wynajmujący może podwyższać czynsz wypowiadając wysokość czynszu dotychczasowego. Jednakże w § 10 umowy wyraźnie zastrzeżono, że w przypadku zmiany opłat, dokonywanych w czasie trwania umowy, najemca został zobowiązany do uiszczania zmienionych opłat po każdorazowym pisemnym zawiadomieniu. Jedynym dowodem w niniejszej sprawie potwierdzającym skuteczne wypowiedzenie czynszu najmu stawki z dnia 22 stycznia 2013 roku (tj. 26,08 zł ) i ustanawiające nową stawkę czynszu najmu w wysokości 35,36 złotych jest pisemne zawiadomienie (k. 89). Tylko to wypowiedzenie w ocenie Sądu było skuteczne dokonane, albowiem pismo to podpisał pozwany.

Z umowy najmu wynikało bowiem, że miesięczna wysokość czynszu i innych opłat wynosiła 26,08 zł. Dowodem potwierdzającym wyższą wysokość należności nie mógł być zaś dołączony do pozwu wydruk analitycznego zestawienia obrotów i sald , albowiem jako dokument prywatny stanowiło on jedynie dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). Moc dowodowa dokumentu prywatnego nie obejmuje zaś potwierdzenia, że miały miejsce fakty w nim stwierdzone (podobnie Sąd Najwyższy np. w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 sierpnia 2012r., I CSK 25/12, LEX nr 1231454). Dlatego też, zmienioną wysokość czynszu i innych opłat strona powodowa mogła wykazać jedynie przedkładając dokumenty wypowiedzenia wysokości czynszu i innych opłat za używanie lokalu, za pisemnym zawiadomieniem pozwanego.

Nie ma przy tym znaczenia, że stawki czynszu najmu lokali komunalnych ustala organ wykonawczy, zgodnie z zasadami ustalonymi przez radę gminy (art. 8 pkt 1 u.o.p.l.). Ustalone w taki sposób stawki czynszu nie mogą być bowiem traktowane jako powszechnie (na danym terenie) obowiązujące prawo, ponieważ nie wprowadzają one automatycznie zmian do istniejących stosunków najmu (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 2012 r., III CNP 23/11, Lex nr 1162684). Każde podwyższenie wysokości czynszu i innych opłat w konkretnym stosunku najmu wymaga bowiem od właściciela wypowiedzenia ich dotychczasowej wysokości z zachowaniem wymagań, o których mowa w art. 8a ust. 1-3 u.o.p.l., tym bardziej, jeżeli takie zastrzeżenie zostało uzgodnione w umowie.

Dlatego też, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej sumę czynszu i innych opłat za okres październik - grudzień 2013 r., (3 miesiące), 2014 rok (12 miesięcy, 2015 rok, (12 miesięcy) oraz styczeń, luty 2016 roku (2 miesiące), łącznie za 29 miesięcy.

Sąd uznał, iż stawka czynszu w wymienionym okresie wynosiła 35,36 zł, albowiem tylko wypowiedzenie dotyczące tej stawki zostało dokonane zgodnie z zapisami umowy (k. 89).

Dlatego mając na względzie uznany przez Sąd okres, za który nie został uiszczony czynsz przez pozwanego P. C., należność z tego tytułu wynosiła łącznie 1025,44 zł (29 miesięcy x 35,36 zł) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 marca 2016 r. do dnia zapłaty. Sąd zasądził również kwotę 110,45 zł stanowiącą skapitalizowane odsetki wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 października 2016 roku – czyli wniesienia pozwu - do dnia zapłaty(art. 481 § 1 i 2 kc).

Odsetki ustawowe od zaległości (mając na względzie umowny termin płatności, tj. do dnia 25 każdego miesiąca) wyliczone zostały za okres od dnia 26 października 2013 roku do dnia 29 lutego 2016 roku, każdorazowo od kwoty 35,36 zł, tj.:

- w wysokości 8,63 zł od dnia 26.10.2013 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 8,24 zł od dnia 26.11.2013 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 7,84 zł od dnia 28.12.2013 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 7,47 zł od dnia 26.01.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 7,08 zł od dnia 26.02.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 6,73 zł od dnia 26.03.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 6,34 zł od dnia 26.04.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 5,95 zł od dnia 27.05.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 5,57 zł od dnia 26.06.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 5,19 zł od dnia 26.07.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 4,80 zł od dnia 26.08.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 4,41 zł od dnia 26.09.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 4,04 zł od dnia 26.10.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 3,65 zł od dnia 26.11.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 3,27 zł od dnia 28.12.2014 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 3,03 zł od dnia 27.01.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 2,80 zł od dnia 26.02.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 2,58 zł od dnia 26.03.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 2,34 zł od dnia 26.04.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 2,11 zł od dnia 26.05.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 1,87 zł od dnia 26.06.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 1,64 zł od dnia 26.07.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 1,40 zł od dnia 26.08.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 1,16 zł od dnia 26.09.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 0,92 zł od dnia 27.10.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 0,69 zł od dnia 26.11.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 0,43 zł od dnia 29.12.2015 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 0,24 zł od dnia 26.01.2016 r. – 29.02.2016 r.

- w wysokości 0,03 zł od dnia 26.02.2016 r. – 29.02.2016 r.

Mając na względzie powyższe, na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punktach I i II wyroku.

Sąd nie zdecydował się na zastosowanie art. 320 kpc. Instytucja rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia stanowi rozwiązanie mające służyć interesowi dłużnika, który z powodów przez siebie niezawinionych nie jest w stanie jednorazowo uczynić zadość spełnieniu zasądzonego świadczenia, natomiast spłata ratalna lub w późniejszym terminie będzie dla nich realnie dogodniejsza. Podkreślić jednak należy wyjątkowość regulacji art. 320 kpc oraz obowiązek Sądu brania pod uwagę nie tylko sytuacji dłużnika, ale również interesów wierzyciela. Wskazać też trzeba na istotne znaczenie dla korzystania z tej nadzwyczajnej instytucji, charakteru zasądzanego świadczenia, tak by nie premiować dłużników niesolidnych i nie dających gwarancji, że należności, mimo rozłożenia na raty, nie będą realizowane.

Stosunkowy rozdział kosztów procesu może być uznany za usprawiedliwiony w okolicznościach konkretnej sprawy (jeśli różnica, zarówno w zakresie utrzymania się z żądaniem lub obroną, jak i rozmiaru poniesionych kosztów, jest istotna) i zniesieniu ich sprzeciwiałyby się względy słuszności (zob. postanowienie SN z dnia 10 października 2012 r., I CZ 113/12, LEX nr 1232743). Natomiast jeżeli strony w równym lub w zbliżonym stopniu wygrały i przegrały proces, a poniesione przez nie koszty nie pozostają w dysproporcji, właściwym rozstrzygnięciem jest zniesienie wyłożonych kosztów postępowania (zob. postanowienie SN z dnia 12 października 2012 r., IV CZ 68/12, LEX nr 1232621). W niniejszej sprawie powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 2098,88 zł, jednakże uległ w części swojego żądania tj. w wysokości 1135,89 zł.

Dlatego mając na względzie różnice oraz względy słuszności Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. wzajemnie zniósł koszty procesu pomiędzy stronami.

Nadto Sąd zgodnie z § 8 pkt 3 i § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przyznał r.pr. B. S. kwotę 1200,00 złotych tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu oraz kwotę 65,19 złotych tytułem poniesionych wydatków w zw. z § 22 rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.