Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2012 r. w Krakowie

sprawy z wniosku K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy K. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie Wydziału IV Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 28 czerwca 2012 r. sygn. akt IV U 276/12

I.  z m i e n i a zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznaje wnioskodawcy K. S. od dnia 22 stycznia 2012 r. emeryturę na podstawie art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. na rzecz wnioskodawcy K. S. kwotę 30 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt III A U a 1144/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2012r. Sąd Okręgowy w Tarnowie -Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie K. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 10 lutego 2012r., którą odmówiono wnioskodawcy prawa do emerytury uzasadniając, iż nie udowodnił on wymaganego okresu ubezpieczenia, lecz jedynie 17 lat, 9 miesięcy i 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Sąd Okręgowy ustalił, że K. S., urodzony (...), ukończył 65 lat i legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w łącznym wymiarze 17 lat, 9 miesięcy, 10 dni. Decyzją Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 21 grudnia 2006r. przyznano odwołującemu od 1 grudnia 2006r. rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy na stałe. Wniosek o przyznanie emerytury złożył w dniu 28 grudnia 2011r. Zaskarżoną decyzją odmówiono K. S. prawa do emerytury wobec nie udowodnienia minimalnego okresu ubezpieczenia dla ubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia 1949r. wynoszącego dla mężczyzn- co najmniej 20 lat. Zakład nie uwzględnił do stażu pracy okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców: od 23 stycznia 1963r. do 14 marca 1967r., od 4 listopada 1968r. do 13 września 1969r., od 21 grudnia 1974r. do 31 stycznia 1975r., od 1 października 1975 do 30 czerwca 1977r., oraz okresów opłacania składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników od 1 lipca 1977r. do 26 października 1980r., od 13 stycznia 1997r. do 31 marca 1998r., od 12 stycznia 1999r. do 31 grudnia 2004r., ponieważ w/w okresy zostały zaliczone do pobieranego świadczenia w KRUS.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca nie posiada okresów ubezpieczenia wymaganych do przyznania prawa do emerytury zarówno na podstawie art. 27, jak i art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). W ocenie tego sądu nie zachodzą podstawy do uzupełnienia stażu pracy poprzez zaliczenie okresów pracy w gospodarstwie rolnym, gdyż zgodnie z art. 10 ust. 3 ustawy emerytalnej okresów tych nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Sąd Okręgowy przyjął, tak jak KRUS, że całość okresów pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym uwzględniono do jego uprawnień do renty, a następnie emerytury rolniczej.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł K. S.. Wyrok ten zaskarżył w całości twierdząc, że okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców przypadające po ukończeniu 16 roku życia, a to od 23 stycznia 1963r do 14 marca 1967r., od 4 listopada 1968r. do 13 września 1969r., od 21 grudnia 1974r. do 31 stycznia 1975r., oraz od 1 października 1975r. do 30 czerwca 1977r., winien mieć uwzględnione przy ubieganiu się o świadczenie emerytalne na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wskazując na powyższe, K. S. w istocie wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie mu prawa do emerytury z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona.

W sprawie niniejszej wnioskodawca, urodzony (...), domagał się przyznania prawa do emerytury po ukończeniu 65 lat życia. Kwestią sporną było przy tym posiadanie przez niego wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, a w szczególności czy do uwzględnionego przez organ rentowy okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze 17 lat, 9 miesięcy, 10 dni należy doliczyć jako uzupełniający okres pracy w gospodarstwie rolnym przed 1 lipca 1977r. Niewątpliwie bowiem zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. przysługuje emerytura, jeżeli oprócz osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 65 lat dla mężczyzn, mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn. Stosownie do art. 28 tej ustawy emerytura przysługuje również mężczyźnie, który ukończył 65 lat, w wypadku posiadania okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej w sytuacji, gdy okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu uwzględnia się : 1/okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, 2/przypadające przed dniem 1 lipca 1977r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, oraz 3/ przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia. ). Okresów pracy rolniczej nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników( ust. 3). Oznacza to,

że nie można uwzględnić tylko tych okresów, które zostały zaliczone do stażu

ubezpieczeniowego, od którego zależało nabycie prawa do świadczenia ( emerytury lub renty). Z kolei art.22 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wymaga minimalnych okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w nim do nabycia prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy. W zależności od wieku okres ten wynosi od 1 roku do 5 lat. W przypadku wnioskodawcy nabycie prawa do renty było uzależnione od spełnienia przesłanki podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres 5 lat. Decyzją z dnia 27 stycznia przyznano wnioskodawcy rentę rolniczą od dnia 31 października 2004r.,przyjmując do ustalenia prawa jedynie okresy ubezpieczenia społecznego rolników od 1 stycznia 1997r. do31 marca 1998r. oraz od 1 stycznia 1999r. do 30 września 2004r. ( 7 lat). Wnioskodawca po osiągnięciu wieku emerytalnego miał prawo wyboru złożenia wniosku o emeryturę w systemie pracowniczym lub w systemie rolniczym. Zdecydował o złożeniu wniosku w ZUS w dniu 28 grudnia. 2011r. domagając się przyznania prawa do emerytury po ukończeniu 65 roku życia. Decyzją z dnia 18 stycznia 2012r. przyznano wprawdzie wnioskodawcy emeryturę rolniczą w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego z urzędu, bez ustalania na nowo wymaganych okresów ubezpieczenia i prowadzenia gospodarstwa rolnego w wysokości dotychczas pobieranej renty.

Art. 10 ust. 3 ustawy emerytalnej nie wyłącza możliwości uwzględnienia okresów pracy rolniczej w stażu składkowym, które nie zostały zaliczone do nabycia prawa do emerytury lub renty rolniczej ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada2009r. I UK 168/09). W przypadku skarżącego był to okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców przed 1977r., i jako nie zaliczony do nabycia prawa do renty rolniczej winien być uwzględniony do ustalonego wcześniej bezspornego okresu ubezpieczenia pracowniczego wynoszącego 17 lat 9 miesięcy 10 dni.

Przy ustalaniu prawa do emerytury zarówno na podstawie art. 27, jak i art. 28 ustawy o emeryturach i rentach okresy składkowe i nieskładkowe uzupełniane są okresami wymienionymi w art. 10 ust. 1 tej ustawy w zakresie niezbędnym do uzupełnienia okresu wymaganego do przyznania emerytury. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, że ostatnio powołany przepis pozwala uzupełnić okresy składkowe i nieskładkowe okresami pracy w gospodarstwie rolnym do rozmiaru najbliższego( kolejnego) stażu okresów składkowych i nieskładkowych w zakresie wymaganym i koniecznym do nabycia określonych uprawnień emerytalnych. Oznacza to, że jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe nie przekraczają 20 lat, to możliwe jest ich uzupełnienie okresami wskazanymi w art. 10 ust. 1 ustawy jedynie w celu nabycia prawa do tzw. niepełnej emerytury na podstawie art. 28 ustawy o emeryturach i rentach. Dopiero w przypadku, gdy

okresy składkowe i nieskładkowe przekraczają 20 lat, to możliwe jest ich uzupełnienie okresami, o jakich mowa w art. 10 ust. 1 ustawy, dla nabycia pełnych uprawnień emerytalnych( por. wyroki z dnia 3 grudnia 2004r., II UK 59/04, OSNP 2005 nr 13, poz. 195, z dnia 5 września 2008r., II UK 364/07, OSNP 2010 nr 1-2, poz. 23, z dnia 24 września 2009r., II UK 19/09, LEX nr 559947, z dnia 11 stycznia 2011r., I UK 246/10).

Z powyższych względów, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 §1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego i przyznał K. S. emeryturę od dnia 22 stycznia 2012r na podstawie art. 28 ustawy dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 kpc.