Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: stażysta Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2017 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko:

J. S.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego J. S. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 12 500,62 zł (dwanaście tysięcy pięćset złotych sześćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 10.12.2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 225,92 zł (trzy tysiące dwieście dwadzieścia pięć złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 730/16/3

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2014 r. powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew, w którym domagał się zasądzenia od pozwanego D. S. kwoty 12 500,62 zł wraz z kosztami procesu i ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany jest członkiem zarządu (...) Sp. z o.o. od dnia 10 maja 2006 r., a zatem był członkiem zarządu w czasie gdy powstało i stało się wymagalne zobowiązanie (...) Sp. z o.o. wobec powodowej spółki. Podniósł, że Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie sygn. akt VI Nc-e 690109/10 zobowiązał (...) Sp. z o.o. do zapłaty na rzecz powoda kwoty 18 631,58 zł z odsetkami liczonymi od 22 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty. W dniu 5 kwietnia 2011 r. powód skierował do komornika sądowego wniosek egzekucyjny w oparciu o w/w nakaz. Postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2011 r. komornik przyznał powódce koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym w wysokości 600 zł. Postanowieniem z dnia 3 czerwca 2014 r. komornik sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne wobec (...) Sp. z o.o. wobec stwierdzenia bezskuteczności dalszej egzekucji. Pismem z dnia 15 października 2014 r. powód wezwał D. S. do dobrowolnej zapłaty należności. Powód wskazał, że podstawę jego żądania stanowi art. 299 k.s.h. Wskazał, że niezgłoszenie upadłości nastąpiło z winy pozwanego, a gdyby pozwany zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie powód nie poniósłby szkody.

W dniu 23 grudnia 2014 r. w sprawie o sygn. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny wydał przeciwko pozwanemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwany w sprzeciwie zaprzeczył twierdzeniom powoda zawartym w pozwie i wniósł o przekazanie sprawy właściwemu miejscowo sądowi powszechnemu.

Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tychach Wydziału Gospodarczemu zgodnie z właściwością ogólną.

Wyrokiem z dnia 14 października 2015 r. Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy zasądził od pozwanego J. S. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w W. kwotę żądaną pozwem i koszty oraz nakazał porać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 469 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Okręgowy w Katowicach XIX Gospodarczy Odwoławczy w dniu 16 czerwca 2016 r. uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę od ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tychach pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania.

Sąd ustalił, co następuje:

Bezspornym jest, że pozwany D. S. pełnił funkcję członka zarządu spółki (...) Sp. z o.o. w momencie, w którym powstało zobowiązanie spółki wobec powoda. W dniu 7 lutego 2011 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. VI Nc-e 690109/10 wydał w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty, którym zobowiązał pozwanego (...) sp. z o.o. do zapłat na rzecz powoda kwoty 18631,58 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2638,83 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2011 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. VI Nc-e 690109/10 nadał klauzulę wykonalności zakazowi zapłaty z dnia 7 lutego 2011 r.

Dowód: odpis pełny KRS k. 35-40, nakaz zapłaty k. 28, postanowienie k. 29.

W dniu 5 kwietnia 2011 r. powód skierował do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mikołowie wniosek egzekucyjny w oparciu o w/w nakaz zapłaty. Postanowieniem z dnia 8 kwietnia komornik przyznał powodowi koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym w wysokości 600 zł. Postanowieniem z dnia 3 czerwca 2014 r. komornik umorzył postępowanie egzekucyjne w stosunku do (...) sp. z o.o. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Dowód: wniosek k. 30, postanowienie k. 32, postanowienie k. 34.

Pismem z dnia 15 października 2014 r. powód wezwał D. S. do zapłaty kwoty 18 631,58 zł tytułem należności głównej wraz z odsetkami liczonymi od dnia 22.12.2010 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 2 638,83 zł tytułem kosztów procesu, podnosząc jednocześnie, że powód na mocy art. 299 k.s.h. odpowiada swoim majątkiem w sytuacji gdy egzekucja przeciwko (...) sp. z o.o. okazała się bezskuteczna.

Dowód: pismo k. 41.

Biegły sądowy T. C. w swej pisemnej opinii wskazała, że analiza rachunku zysków i strat za 2010 r. oraz bilansu wskazuje, że (...) sp. z .o. o. uzyskała dodatni wynik finansowy netto w kwocie 267 tys. zł. Aktywa obrotowe (płynne) pokrywały zobowiązania, a wskaźniki ekonomiczne kształtowały się na bezpiecznym poziomie. Przynajmniej tak wynika z załączonych dokumentów. W 2010 r. Spółka wypracowała zysk bilansowy w wysokości 111 tys. zł. zaś nadwyżka aktywów obrotowych nad zobowiązaniami wynosi 557 tys. zł. Biegły wskazał, że spółka wykazuje w bilansie inwestycje krótkoterminowe (w tym środki pieniężne) w wysokości 293 tys. zł co wskazuje, że bez trudu mogła spłacić zobowiązanie wobec powoda. W opinii biegły stwierdził, że należy rozważyć kwestię, dlaczego Spółka mająca rzekomo dobrą sytuację finansową (inwestycje krótkoterminowe w tym środki pieniężne) nie uregulowała długu w wysokości ok. 18 tys. zł dopuszczając do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Zdaniem biegłej sporządzona sprawozdawczość finansowa, szczególnie bilans nie odzwierciedlały rzeczywistej kondycji (...) spółki (...). W ocenie biegłej tę opinię potwierdza fakt, iż komornik nie zdołał odzyskać zasądzonej na rzecz powoda wierzytelności. Biegła stwierdziła, że w sprawozdawczości zaistniał brak spójności. W 2011 r. wielkość tej pozycji wynosi tylko 26 tys. zł. W tym samym roku spadają przychody ze sprzedaży z kwoty 4.869 tys. zł do 2.525 tys. zł czyli o 48 % zaś należności rosną z 282 tys. zł do 513 tys. zł a więc o 82%. Biegły wskazał, że tym samym czasie rosną również zobowiązania z 172 tys. zł do 562 tys. zł czyli o 227 %. Zdaniem biegłej między tymi wielkościami istnieją zasadnicze powiązania i jeśli maleje sprzedaż to maleją również należności i zobowiązania. Biegła wskazała, że jeśli jest inaczej to oznacza, że sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w oparciu o nierzetelnie prowadzone księgi rachunkowe lub w oderwaniu od ksiąg co stanowi naruszenie zapisów ustawy o rachunkowości. W ocenie biegłej może to również wskazywać, że księgi były prowadzone prawidłowo, zaś sprawozdawczość była nierzetelna. Wystąpiło to ewidentnie w bilansie z 2014 r., gdzie w danych porównywalnych za 2013 r. suma aktywów i pasywów została wykazana w wysokości 1.410.225.70 zł zaś w sprawozdaniu za 2013 r. w kwocie 910.225,70 zł. W bilansie na 31.12.2014 r. należności i zobowiązania wzrosły z kwoty 546 tys. zł do 1.094 tys. zł zaś zobowiązania z 620 tys. zł do 1.147 tys. zł. Przychody ze sprzedaży w tym czasie wyniosły 37 tys. zł.

Biegła podkreśliła, że w tej sytuacji trudno jest określić, kiedy wystąpiły przesłanki do ogłoszenia upadłości. Stwierdziła w opinii, że przesłanki mogły zachodzić już w momencie, kiedy Plejada zaciągała zobowiązania w firmie (...). W tym czasie sytuacja finansowa Plejady była zła i było jej wiadome, że nie będzie mogła uregulować swojego długu. Zdaniem biegłej na powyższe wskazuje analiza sprawozdawczości. Biegła wskazała również, że wątpliwości co do rzetelności i ksiąg, i sprawozdawczości budzi fakt, iż Spółka w latach 2010 i 2011 wygenerowała w sumie 405 tys. zysku brutto, zaś podatek dochodowy wynosił jedynie 27 tys. zł, czyli 6,7 % zamiast 19 %. W tej sytuacji biegła wskazywała, że w celu głębszego zbadania tego procesu, potrzebowałaby dodatkowych dokumentów, które musiałaby poddać analizie, ale ich nie otrzymała i dlatego nie może wydać innej opinii.

Dowód: pisemna opinia biegłej T. C. (k. 212-217), bilans na dzień 31.12.2011 r. (k. 162), rachunek zysków i strat z dnia 31.03.2012 r. (k. 163), bilans na dzień 31.12.2012 r. (k. 164), rachunek zysków i strat z dnia 31.03.2013 r. (k. 165), bilans na dzień 31.12.2013 r. (k. 166), rachunek zysków i strat z dnia 31.03.2014 r. (k. 167), bilans na dzień 31.12.2014 r. (k. 168), rachunek zysków i strat z dnia 31.03.2015 r. (k. 169).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto także o nie budzące wątpliwości, merytoryczne dokumenty znajdujące się w aktach sprawy. Brak było jakichkolwiek powodów aby dowodom tym odmówić waloru rzetelności i prawdziwości.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd oparła się przede wszystkim na pisemnej opinii biegłego sądowego T. C. uznając, iż wnioski opinii pozostawały rzetelne, logiczne i odpowiedziały na przedstawione biegłemu zagadnienia.

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron wobec cofnięcia wniosku przez pełnomocnika pozwanego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przeciwko pozwanemu D. S. zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego D. S. kwoty 12 500,62 zł wraz z kosztami procesu i ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany był członkiem zarządu w czasie gdy powstało i stało się wymagalne zobowiązanie (...) Sp. z o.o. wobec powodowej spółki. Postępowanie egzekucyjne wobec (...) sp. z o.o. zostało umorzone wobec bezskuteczności egzekucji, wobec czego pozwany jest zobowiązany do zapłaty należności na podstawie art. 299 k.s.h.

Pozwany natomiast wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc, iż zaprzecza twierdzeniom powoda zawartym w pozwie. W toku procesu pozwany podnosił, że spółka (...) Sp. z o.o. której prezesem zarządu był pozwany, posiadała płynność finansową. Pozwany wniósł o powołanie dowodu z opinii biegłego zakresu rachunkowości na okoliczność czy i kiedy istniały podstawy do zgłoszenia wniosku o upadłość spółki a nadto, czy w przypadku zgłoszenia przez pozwanego we właściwym czasie wniosku o upadłość powód zyskałby w postepowaniu upadłościowym zaspokojenie swojej wierzytelności w większym stopniu niż stopień zaspokojenia jego wierzytelności, który miała miejsce na skutek prowadzenia postepowania egzekucyjnego.

Zgodnie z treścią art. 299 § 1 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Z kolei § 2 w/w przepisu przewiduje tzw. przesłanki egzoneracyjne, zgodnie z którymi członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Ciężar dowodu wskazanych wyżej okoliczności spoczywa na osobie pozwanej.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu z zakresu rachunkowości na okoliczności zawnioskowane przez pozwanego. Powołany w sprawie biegły sądowy w pisemnej opinii z dnia 14 czerwca 2017 r. wskazał, że możliwym jest, że już w momencie, kiedy Plejada zaciągała zobowiązania w firmie (...), sytuacja finansowa Plejady była zła i było jej wiadome, że nie będzie mogła uregulować swojego długu. Zdaniem biegłego na powyższe wskazuje analiza sprawozdawczości. Biegły wskazał również, że ma wątpliwości co do rzetelności i ksiąg, i sprawozdawczości, wskazując chociażby na fakt, iż Spółka w latach 2010 i 2011 wygenerowała w sumie 405 tys. zysku brutto, zaś podatek dochodowy wynosił jedynie 27 tys. zł, czyli 6,7 % zamiast 19 %. Biegły wskazał, że informował pozwanego jakie dodatkowe dokumenty musi poddać analizie, ale ich nie otrzymał i dlatego nie może wydać innej opinii.

Sąd wezwał pełnomocnika pozwanego do uzupełnienia dokumentacji o niezbędne dokumenty wyznaczając rygor ich pominięcia. Pełnomocnik pozwanego dwukrotnie zawracał się do sądu o przedłużenie terminu na dołączenie dokumentów ( pismem z dnia 24 kwietnia oraz 8 maja 2017 r.). Pomimo wyznaczania dodatkowych terminów dokumenty niezbędne do opinii nie zostały złożone. Pozwanego zgodnie z treścią art. 6 k.c. obciążają konsekwencje nie wykonania obowiązku dołączenia dokumentów.

Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego. Zdaniem Sądu uzasadnionym jest stanowisko biegłej, że możliwym jest, że już w momencie, kiedy Plejada zaciągała zobowiązania w firmie (...), sytuacja finansowa Plejady była zła i było jej wiadome, że nie będzie mogła uregulować swojego długu.

Na tle regulacji zawartej w art. 299 k.s.h. w orzecznictwie dominuje pogląd, zgodnie z którym odpowiedzialność związaną z bezskutecznością egzekucji określonego zobowiązania z majątku spółki ponoszą osoby będące członkami jej zarządu w czasie istnienia tego zobowiązania (tak SN m.in. w: wyroku z dnia 17 czerwca 2011 r., II CSK 571/10, LEX nr 847124, wyroku z dnia 11 lutego 2010 r., I CSK 269/09, LEX nr 583723 z krytyczną glosą J. Kołacza, Pr.Sp. 2011, nr 5, s. 45 i n.; wyroku z dnia 9 lutego 2011 r., V CSK 188/10, LEX nr 1102881, wyroku z dnia 25 listopada 2010 r., III CNP 3/10, LEX nr 970077, uchwale z dnia 28 lutego 2008 r., III CZP 143/07, OSNC 2009, nr 3, poz. 38; SA w Łodzi w wyroku z dnia 24 października 2013 r., I ACa 354/13, LEX nr 1388851). Kolejną kwestią podnoszoną na tle komentowanej regulacji jest objęcie odpowiedzialnością członków zarządu odsetek od należności głównej, jaką wierzyciel ma do spółki, oraz kosztów postępowania sądowego prowadzonego przeciwko spółce. W tym kontekście należy podzielić prezentowany w judykaturze i orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym członek zarządu ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 299 k.s.h. nie tylko z tytułu należności głównej, przysługującej wierzycielowi wobec spółki, ale także z tytułu odsetek od wymagalnej wierzytelności pieniężnej (tak A. K., Odpowiedzialność(…), s. 79 i n.; SN w wyroku z dnia 16 października 1998 r., III CKN 650/97, OSNC 1999, nr 3, poz. 64 oraz SA w Ł. w wyroku z dnia 29 stycznia 2014 r., I ACa 972/13, LEX nr 1433825). Członek zarządu, chcący uniknąć odpowiedzialności, powinien wykazać swój niezawiniony brak kontaktu z finansami i księgowością spółki. Powody mogą być różne: od dłuższej nieobecności członka zarządu obejmującej czas, w którym odpowiedni wniosek miał być złożony, po podstępne wprowadzenie w błąd co do danych o wynikach finansowych spółki (J. Giezek, D. Wnuk, Odpowiedzialność cywilna i karna w spółkach prawa handlowego, Warszawa 1994, s. 51; zob. również wyrok SN z 6 maja 2009 r., II CSK 661/08, LEX nr 511995, w którym podkreślono, że „brak winy może wiązać się z różnymi okolicznościami. Istotne jest jedynie, aby te okoliczności powodowały brak możliwości stwierdzenia istnienia podstawy do ogłoszenia upadłości pomimo dołożenia należytej staranności przez członka zarządu").

Zgodnie z ogólną regułą dowodową z art. 6 k.c. w związku z art. 299 k.s.h. na powodzie ciąży obowiązek wykazania istnienia wierzytelności przeciwko spółce oraz bezskuteczności skierowanej przeciwko niej egzekucji. Ponadto powód musi wykazać, że w czasie zaciągnięcia zobowiązania przez spółkę lub później, członkiem zarządu była osoba pozwana.

Z kolei pozwany zgodnie z art. 299 par. 2 k.s.h. powinien wykazać, że nie odpowiada za zobowiązania spółki z uwagi na istnienie przesłanek egzoneracyjnych. Do nich według stanu na dzień sprzed 1 stycznia 2016 r. należy obowiązek wykazania, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie powódka wykazała wymagane okoliczności, przedstawiła tytuł egzekucyjny jak również wykazała bezskuteczność egzekucji wobec spółki postanowieniem komornika, który umorzy postępowanie egzekucyjne wobec jego bezskuteczności. Pozwany nie kwestionował bezskuteczności egzekucji. Powódka wypisem z KRS dłużnej spółki wykazał, że pozwany był i jest nadal prezesem zarządu spółki (...) sp. z o.o. w Ł..

Sąd miał przy tym na uwadze, iż w wyroku z dnia 10 lutego 2011 r., sygn. akt IV CSK 335/10, Sąd Najwyższy wskazał, że wystarczającym środkiem dowodowym, za pomocą którego wierzyciel może wykazać bezskuteczność egzekucji z majątku spółki przysługującej mu wierzytelności jest postanowienie komornika o umorzeniu postępowania (art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c.). Dokument ten stwierdza bowiem, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, Sąd Najwyższy wskazał również, że bezskuteczność egzekucji rozumiana jest przy tym, jako niemożność uzyskania zaspokojenia z całego majątku spółki, a nie tylko z pewnych jej składników (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., sygn. akt IV CK 58/05, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2008 r., sygn. akt III CSK 364/07, niepubl.).

Rolą pozwanego jest natomiast udowodnienie istnienia jednej ze wskazanych w art. 299 § 2 k.s.h. przesłanek egzoneracyjnych, a zatem, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Pozwany istnienia żadnej z powyższych przesłanek nie wykazał, a nadto pozwany nie kwestionował wysokości dochodzonej należności przez stronę powodową. Jak wynika z opinii biegłego, pozwany nie wykazał, że nie było podstaw do ogłoszenia upadłości, a ponadto nieuzasadnione jest twierdzenie, że powód nie uzyskałby zaspokojenia w większym stopniu, nawet gdyby pozwany zgłosił upadłość w odpowiednim czasie. Powoływanie się bowiem na okoliczność, iż spółka nie posiadała majątku będącego zabezpieczeniem zaciąganych zobowiązań, nie powoduje zmniejszenia szkody, czy odpowiedzialności członka zarządu.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powódkę roszczenie za zasadne i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 12 500,62 zł.

O odsetkach za opóźnienie w zapłacie orzeczono na mocy art. 481 k.c. Zgodnie z brzmieniem powyższego przepisu jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Skoro zatem pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, powód był uprawniony do żądania odsetek od kwot należności głównej.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, 157,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 651,92 zł tytułem kosztów dojazdu pełnomocnika zgodnie ze spisem kosztów, 2 400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z § 6 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r. ze zm.) co daje łącznie kwotę 3 225,92 zł.

Na marginesie należy zauważyć, że pełnomocnik powoda nie składał dalszego spisu kosztów, po uchyleniu wyroku do ponownego rozpoznania. Należało uznać, że dotyczy on stanu na dzień jego złożenia. Nie należy się zwrot kosztów za dojazd na publikację wyroku, ponieważ obecność pełnomocnika nie jest obowiązkowa. Ponadto spis kosztów jest na dzień zamknięcia rozprawy. Pełnomocnik powoda w ostatnim słowie przed zamknięciem rozprawy nie złożył nowego spisu kosztów, ani nie rozszerzył żądania zwrotu kosztów dojazdu o rozprawy, które odbyły się już po spisie kosztów. Cechą charakterystyczną spisu kosztów jest spis całości kosztów, ale niedopuszczalne w ocenie Sądu jest składanie spisu kosztów na przyszłość, gdy ich wysokość może ulec zmianie. Uwzględniono, zatem w wyroku spis kosztów według jego treści.

Mając na uwadze wynik apelacji pozwanego, która spowodowała uchylenie wyroku i ponowne rozpoznanie sprawy, to w tym zakresie nastąpiła przegrana powoda. Zatem za postępowanie apelacyjne powodowi wynagrodzenie nie przysługuje, ponieważ na tamtym etapie przegrał proces.

Sąd nie obciążał stron kosztami opinii biegłego, ponieważ koszty ponosi przegrywający proces, poza tymi od których był zwolniony. Pozwany został zwolniony od kosztów opinii biegłego, zatem nie ponosi tych kosztów. Nie ponosi ich również powód, jako wygrywający proces.

SSR Jolanta Brzęk