Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2013r. w Katowicach

sprawy z powództwa E. W. (E. W. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego E. W.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach

z dnia 13 maja 2013r. sygn. akt X U 501/13

oddala apelację.

/-/ SSA M. Żurecki /-/ SSA M. Procek /-/ SSO del. B. Torbus

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1984/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 stycznia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. odmówił ubezpieczonemu E. W. prawa do emerytury
w obniżonym wieku, wskazując, że ubezpieczony nie wykazał na dzień 1 stycznia 1999 roku 15-letniego stażu w warunkach szczególnych, co jest warunkiem koniecznym do nabycia prawa do świadczenia w trybie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Od decyzji tej odwołał się ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę i wywodząc,
że w okresie od września 1972 roku do lipca 1979 roku pracował na stanowisku mechanika samochodowego na powierzchni w oddziale sprzętu ciężkiego w KWK (...),
gdzie wykonywał pracę jako mechanik sprzętu, zarówno w kanałach remontowych,
jak i na zwałowiskach węgla.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyrokiem z dnia 13 maja 2013 roku oddalił odwołanie.

Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony ukończył 60 lat w dniu (...) roku
i do 1 stycznia 1999 roku wykazał ponad 25-letni okres ubezpieczenia oraz nie jest członkiem OFE. Obecnie jest nadal zatrudniony, od lipca 2012 roku miał prawo do zasiłku chorobowego, a następnie do dnia 2 maja 2013 roku przyznano mu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego.

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika nadto, że organ rentowy do okresów pracy
w warunkach szczególnych uwzględnił ubezpieczonemu 12 lat, 11miesięcy i 13 dni pracy,
w oparciu o świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wydane przez pracodawcę ubezpieczonego KWK (...) w K. w dniu 8 marca 1999 roku, wskazując, iż zgodnie z pismem byłego pracodawcy skarżącego, praca wykonywana przez niego w okresie od września 1972 roku do lipca 1979 roku na stanowisku mechanika sprzętu ciężkiego na powierzchni nie jest pracą w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów Zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1989 roku.

Na podstawie zeznań świadków R. B. i P. N.
oraz ubezpieczonego, Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony podczas zatrudnienia jako mechanik w oddziale sprzętu ciężkiego, pracował m.in. na warsztacie, w zależności
od polecenia pracował w kanale remontowym lub na zewnątrz, dokonywał także naprawy sprzętu, który uległ awarii w terenie, na zwałowiskach. Naprawy sprzętu, który został uszkodzony na zwałowisku nie odbywały się na samym zwałowisku, ale obok, albowiem uszkodzony sprzęt trzeba było usunąć, żeby nie zagrażał bezpiecznej pracy koparek.

Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadków i ubezpieczonego w zakresie, w jakim przedstawili charakter jego pracy, gdyż znajdują one oparcie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd I instancji uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W rozważaniach prawnych powołał się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze
i stwierdził, że niewątpliwie pracodawca ubezpieczonego, dysponujący szczegółowymi informacjami odnośnie charakteru pracy skarżącego w spornym okresie, nie potwierdził,
że wykonywał on pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów obowiązujących w górnictwie.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe również nie pozwala na ustalenie,
aby ubezpieczony w okresie od 4 września 1972 roku do 31 lipca 1979 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako mechanik w kanałach remontowych,
a więc na stanowisku wymienionym w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w dziale XIV
poz. 16, czy też stale i w pełnym wymiarze świadczył pracę na zwałowiskach górniczych,
tj. na stanowisku wymienionym w wykazie A w dziale I poz. 8.

Z zeznań świadków i strony wynika, że skarżący jako mechanik wykonywał różne prace, tzn. w kanałach, poza nimi, w terenie przy zwałowiskach, czasem na samym zwałowisku, jeżeli nie można było usunąć z niego uszkodzonego sprzętu.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu Okręgowego, brak podstaw do przyjęcia,
iż sporny okres był okresem pracy w warunkach szczególnych, zarówno w rozumieniu powołanych wyżej przepisów powszechnie obowiązujących, jak i przepisów branżowych.

Wobec powyższego, Sąd stanął na stanowisku, że ubezpieczony nie wykazał,
iż spełnił wszystkie warunki przewidziane w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Mając na względzie powyższe, Sąd I instancji oddalił odwołanie na mocy
art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Apelację do tego wyroku złożył ubezpieczony, zarzucając:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, poprzez jego błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie na tej podstawie,
że ubezpieczony podczas zatrudnienia w Kopalni (...)
w K. w okresie 4 września 1972 roku do 31 lipca 1979 roku nie wykonywał pracy szczególnych warunkach w rozumieniu w/w przepisów;

- naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez zastosowanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów przejawiającej się sprzecznością ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i przyjęcie na tej podstawie, że praca wykonywana przez ubezpieczonego w Kopalni (...) w K. w okresie od 4 września 1972 roku
do 31 lipca 1979 roku nie stanowiła pracy w szczególnych warunkach.

Wskazując na powyższe zarzuty, apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uwzględnienie odwołania i zmianę zaskarżonej decyzji organu rentowego
oraz stwierdzenie nabycia przez ubezpieczonego prawa do wcześniejszej emerytury
ze względu na wykonywanie pracy w szczególnych warunkach, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podał, że w przedmiotowej sprawie, zarówno
na podstawie zeznań świadków, jak i dowodu z przesłuchania ubezpieczonego,
Sąd Okręgowy w Katowicach ustalił, że ubezpieczony w okresie od 4 września 1972 roku
do 31 lipca 1979 roku, pracując na stanowisku mechanika samochodowego w oddziale sprzętu ciężkiego Kopalni (...) w K., wykonywał prace wymienione w przytoczonym wyżej wykazie A do rozporządzenia Rady Ministrów.
Były to zarówno prace wykonywane na zwałowiskach górniczych, jak i w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych. Prace te zostały zaliczone do prac wykonywanych w szczególnych warunkach, z uwagi na ich obciążający charakter.
Były to prace bardzo wyczerpujące, zarówno fizycznie, jak i psychicznie, a dodatkowo były wykonywane nie tylko wewnątrz, ale także w terenie - na zwałowiskach górniczych (częstokroć płonących), niezależnie od panujących warunków atmosferycznych.

Zdaniem apelującego, jawnym pogwałceniem norm prawnych, jak i zasad logicznego rozumowania jest odmowa zaklasyfikowania wykonywanych przez ubezpieczonego
w spornym okresie prac, jako prac w szczególnych warunkach.

Skarżący podniósł, że w przedmiotowej sprawie należy pominąć ustalenia wskazane
w świadectwie pracy ubezpieczonego wystawionym przez byłego pracodawcę.
Z pism Kopalni (...) znajdujących się w aktach osobowych wynika, iż zakład pracy ubezpieczonego, klasyfikując wykonywaną przez niego w spornym okresie pracę, posługiwał się załącznikami do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa
i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1989 roku. W piśmie z dnia 19 sierpnia 2011 roku dawny zakład pracy ubezpieczonego wskazał, że praca „mechanika samochodowego na powierzchni w oddziale sprzętu ciężkiego” nie figuruje w wyżej przywołanym zarządzeniu. W ocenie apelującego, powoływanie się przez zakład pracy na przepisy w/w zarządzenia, a następnie podtrzymywanie tego stanowiska przez organ rentowy, a w dalszej kolejności Sąd,
jest niedopuszczalne. W myśl art. 87 ust. l Konstytucji RP - zarządzenia nie uznaje się
za powszechnie obowiązujące źródło prawa. Dlatego też, klasyfikując wykonywaną przez ubezpieczonego pracę, zakład pracy, a następnie organ rentowy powinien był oprzeć się
na przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Z uwagi na fakt, iż zakład pracy, a następnie organ rentowy oparł swoje ustalenia
na przepisach zarządzenia, niestanowiącego źródła powszechnie obowiązującego prawa, ustalenia zawarte w świadectwie pracy należy uznać za błędne i z całą pewnością niewystarczające do ustalenia charakteru pracy ubezpieczonego. Zakład pracy, wystawiając świadectwo pracy, posłużył się jedynie wykładnią literalną, uznając, że skoro w załącznikach do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1989 roku stanowisko „mechanik samochodowy na powierzchni w oddziale sprzętu” nie figuruje, oznacza to, że praca ta nie stanowi pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy, wydając decyzję, a następnie Sąd Okręgowy, wydając zaskarżony wyrok, po części powielił błąd zakładu pracy.

Jak wskazał apelujący, w toku postępowania Sąd Okręgowy niewątpliwie starał się dokonać dokładnej analizy stanu faktycznego (poprzez przesłuchanie świadków), jednakże zupełne niezrozumiałym jest całkowite pominięcie tych ustaleń przy wydawaniu orzeczenia. Jak podał skarżący, w uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji stwierdził, że na podstawie zeznań świadków oraz dowodu z przesłuchania ubezpieczonego można potwierdzić, że ubezpieczony wykonywał prace wymienione w wykazie A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W szczególności prace
w kanałach remontowych - dział XIV poz. 16, jak również na zwałowiskach górniczych - dział I poz. 8. Jednakże, w ocenie Sądu, z uwagi na fakt, iż ubezpieczony nie wykonywał wyżej wymienionych prac w pełnym wymiarze czasu pracy, nie można przyjąć, iż w spornym okresie ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach. W ocenie apelującego, Sąd we wskazanym zakresie dopuścił się popełnienia błędu logicznego - błędnego rozumowania, skutkującego błędną interpretacją powołanych przepisów. Skarżący wskazał, że skoro Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony w czasie zatrudnienia w Kopalni (...) w K. w okresie od 4 września 1972 roku do 31 lipca
1979 roku, w ramach swych obowiązków pracowniczych, w takim samym zakresie wykonywał prace zarówno na zwałowiskach górniczych, jak i w kanałach remontowych
(w zależności od bieżących potrzeb pracodawcy), to niezrozumiałym i nielogicznym jest nieuznanie tej pracy za pracę w warunkach szczególnych, w sytuacji, gdy oba zakresy prac - każdy z osobna - kwalifikują się do uznania ich za pracę w warunkach szczególnych. Zaznaczył, że jeżeli na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego,
Sąd Okręgowy z całym przekonaniem potwierdził, że ubezpieczony wykonywał prace wymienione w przywoływanym wykazie A do rozporządzenia, a uznał, że w/w praca nie była pracą wykonywaną w pełnym wymiarze, to winien zakwalifikować choćby połowę spornego okresu jako pracę wykonywaną w warunkach szczególnych.

Apelujący wskazał, że sprzecznym z zasadami logiki jest zaliczenie jako pracy
w szczególnych warunkach, zatrudnienia ubezpieczonego na stanowisku sztygara zmianowego, następnie sztygara oddziałowego w tym samym oddziale sprzętu ciężkiego,
w którym ubezpieczony wykonywał pracę mechanika samochodowego na powierzchni, niezaliczoną do pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zawiera uzasadnionych podstaw.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy
i przyjmuje je za podstawę własnego rozstrzygnięcia. Aprobuje również przeprowadzoną przez Sąd Okręgowy ocenę dowodów, jako nienaruszającą ram zakreślonych
art. 233 § 1 k.p.c. Ocena ta jest logiczna, przekonująca i znajduje pełne oparcie
w przeprowadzonych dowodach.

Wbrew zarzutom apelacji, Sąd Okręgowy niewadliwie ukształtował podstawę faktyczną rozstrzygnięcia, a wskazane w apelacji uchybienia proceduralne nie miały miejsca. Nie wystąpiły okoliczności mogące uzasadniać naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd Okręgowy w wyniku prawidłowo przeprowadzonego i wnikliwego postępowania dowodowego, uwzględniającego zasady rozkładu ciężaru dowodu, ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie materiału dowodowego.

Dokonanej zaś przez Sąd I instancji ocenie tak zebranego materiału nie sposób przypisać cech dowolności wynikających z naruszenia zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli
w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ust. 1.

Emerytura, o której mowa w ust. 1 przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia
do otwartego funduszu emerytalnego (ust. 2 art. 184 ustawy emerytalnej).

Poza sporem pozostawało, że ubezpieczony ukończył 60 lat, ma staż pracy przekraczający na dzień 1 stycznia 1999 roku - 25 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy ubezpieczony posiada wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, w szczególności, czy w okresie od 4 września 1972 roku do 31 lipca 1979 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę przy pracach wymienionych pod poz. 16 działu XIV i pod poz. 8 działu I wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego
1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.),
gdyż od spełnienia tego warunku, stosownie do brzmienia art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej
w związku z § 4 powołanego rozporządzenia, zależne jest nabycie emerytury po ukończeniu 60 roku życia.

Należy podzielić stanowisko apelującego, że źródłem prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach jest ustawa z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, jak i cytowane rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku. Nie jest nim natomiast zarządzenie resortowe, tj. zarządzenie nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki
z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (Dz. Urz. WUG Nr 8 poz. 12), powoływane przez apelującego, jako zarządzenie z 1989 roku, gdyż nie stanowi ono źródła prawa
na podstawie art. 87 Konstytucji RP (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2012 roku, I UK 403/11 LEX nr 1214549).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 218/09 (LEX nr 590247) wskazał, że wykazy resortowe mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Taki wykaz resortowy ułatwia identyfikację określonego stanowiska pracy, jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach -
w szczególności, jeśli w wykazie stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia
nie wymienia się konkretnych stanowisk lecz operuje się pojęciem ogólnym. Innymi słowy, zarządzenia resortowe mogą mieć znaczenie jedynie w sferze dowodowej. Z faktu,
że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy,
w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, ustalił w podległych
i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy
w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może - w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych - stanowić negatywną przesłankę dowodową. Sąd Apelacyjny podziela powyższy pogląd Sądu Najwyższego.

Kierując się wskazanymi wyżej rozważaniami, stwierdzić należy, że decydujące znaczenie dla przyznania prawa do emerytury w warunkach szczególnych ma przypisanie pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w spornym okresie do konkretnej pozycji
wykazu A stanowiącego załącznik do cytowanego rozporządzenia Rady Ministrów
z 7 lutego 1983 roku.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, słusznie uznał Sąd I instancji, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie pozwala na stwierdzenie, iż w okresie zatrudnienia w KWK (...) od 4 września 1972 roku do 31 lipca 1979 roku ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Jak bowiem wynika z zeznań świadków R. B. i P. N. oraz samego ubezpieczonego, w spornym okresie ubezpieczony, pracując jako mechanik
w oddziale sprzętu ciężkiego, był zatrudniony w warsztacie i tylko w zależności od potrzeb, pracował w kanale remontowym. Zajmował się też wydawaniem materiałów i pracował
poza kanałem, dokonując regeneracji skrzyń biegów i tylnych mostów. Do jego obowiązków należała też naprawa maszyny, która uległa awarii na zwałowisku górniczym, przy czym,
z reguły maszyna ta była usuwana ze zwałowiska, żeby nie przeszkadzać normalnej pracy koparek. Nie można zatem uznać, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace, o których mowa pod poz. 8 działu I wykazu A stanowiącego załącznik
do rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku, tj. prace na zwałowiskach górniczych
i pod poz. 16 działu XIV tegoż wykazu, tj. prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych.

Nie można zaakceptować poglądu ubezpieczonego podniesionego w apelacji,
że skoro Sąd I instancji uznał, że w/w praca nie była pracą wykonywaną w pełnym wymiarze, to winien zakwalifikować choćby połowę spornego okresu, jako pracę wykonywaną
w warunkach szczególnych. Jak bowiem stanowi § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 roku, powołanego wyżej, okresami pracy uzasadniającymi prawo
do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 roku, sygn. akt II UK 233/11
(LEX nr 1216852), nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które
nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Od tej reguły istnieją odstępstwa. Pierwsze z nich dotyczy sytuacji, kiedy inne równocześnie wykonywane prace stanowią integralną część (immanentną cechę) większej całości, dającej się zakwalifikować
pod określoną pozycję załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku. Drugie odstępstwo dotyczy przypadków, kiedy czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny.

Co więcej, w wyroku z dnia 8 czerwca 2011 roku, sygn. akt I UK 393/10
(LEX 950426), Sąd Najwyższy wskazał, że dla oceny, czy pracownik pracował
w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy w warunkach pozwalających
na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik
do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, wskazana wyżej wykładnia omawianej normy jednoznacznie wskazuje, że skoro ubezpieczony nie wykonywał codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych i na zwałowiskach górniczych,
to wykluczone jest uznanie jej za odpowiadającą temu przepisowi, pracy ubezpieczonego jedynie przez połowę tego okresu, jak chciałby tego apelujący. Rozumowanie skarżącego jest niedopuszczalne, bowiem przeczy istocie pojęcia pracy wykonywanej „stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy”, jako zjawiska nieprzerwanego, cechującego się ciągłością.

Gdyby ubezpieczony wykonywał różnego rodzaju prace wyłącznie w szczególnych warunkach, to czas pracy można byłoby zsumować (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia
27 stycznia 2012 roku, II UK 103/11, LEX nr 1130388). Taka sytuacja jednak nie miała miejsca. Wnioskodawca bowiem wykonywał również inne prace. Podkreślić należy,
że zarówno ubezpieczony, jak i przesłuchani świadkowie twierdzili, że ubezpieczony pracował w kanałach remontowych, jak i wykonywał naprawy niewymagające wejścia
do kanału. Zdarzały się też prace remontowe poza warsztatem, sprzętu pracującego
na zwałowisku, przy czym, naprawa uszkodzonego sprzętu na zwałowisku odbywała się sporadycznie, gdy niemożliwe było usunięcie go ze zwałowiska.

Przy przyjęciu takiej proporcji pracy w kanałach remontowych i poza nimi, nie można uwzględnić spornego okresu, jako okresu pracy w warunkach szczególnych, bowiem praca
w warunkach szczególnych nie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Brak jest przy tym podstaw do przyjęcia, mając na uwadze ustalony stan faktyczny,
iż pozostała część pracy ubezpieczonego, poza kanałami, wykonywana była wyłącznie na zwałowisku górniczym.

Odnosząc się do twierdzeń apelującego, że sprzecznym z zasadami logiki jest zaliczenie, jako pracy w szczególnych warunkach, pracy ubezpieczonego na stanowisku sztygara zmianowego, a następnie sztygara oddziałowego w tym samym oddziale sprzętu ciężkiego, w którym ubezpieczony wykonywał pracę mechanika samochodowego
na powierzchni, wskazać trzeba, że Sąd I instancji nie dokonywał oceny tego okresu zatrudnienia ubezpieczonego, albowiem nie był to okres sporny.

Reasumując, stwierdzić trzeba, że o uprawnieniu do wcześniejszej emerytury decyduje łączne spełnienie wszystkich warunków określonych w art. 32 ustawy emerytalnej,
a nie przekonanie pracownika, że praca była wykonywana w szczególnym charakterze
lub warunkach (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2010r., II UK 140/10,
LEX nr 786382; z dnia 14 grudnia 2009r., I UK 218/09, LEX nr 577817). W sytuacji ustalenia, że ubezpieczony nie legitymuje się okresem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym co najmniej 15 lat, nieuprawnionym byłoby zatem przyznanie mu prawa
do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy emerytalnej.

W tym stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny, działając na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację ubezpieczonego.

/-/ SSA M. Żurecki /-/ SSA M. Procek /-/ SSO del. B. Torbus

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR