Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2017 roku w Lublinie, na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko D. M.

o zapłatę kwoty 3781,92 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 10 marca 2016 roku do dnia zapłaty

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Chełmie z dnia 3 kwietnia 2017 roku, w sprawie I C 240/17

I. oddala apelację;

II. oddala wniosek (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o zasądzenie od D. M. zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sygn. akt II Ca 515/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 lutego 2016 roku, wniesionym do Sądu Rejonowego w Chełmie w dniu 7 marca 2016 roku, powód – (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego – D. M. kwoty 3781,92 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty (k. 3-4v).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 28 listopada 2013 roku strony zawarły umowę pożyczki numer (...). D. M. zobowiązał się do zapłaty kwoty 6283,30 zł, na którą składały się:

a) kwota pożyczki „netto” – 3200 zł,

b) odsetki umowne – 399,78,

c) opłata przygotowawcza, w tym dodatkowa opłata przygotowawcza – 519,68 zł,

d) koszt ubezpieczenia spłaty pożyczki – 512 zł,

e) opłata za dodatkową usługę w postaci obsługi pożyczki w domu klienta – 1644,80 zł.

Powód wskazał, że wobec zmniejszenia rocznej stopy oprocentowania kwota należna z tytułu odsetek została pomniejszona o 7,04 zł. Pozwany dokonał wpłat w łącznej wysokości 2445 zł, z czego 1560,71 zł stanowi spłacony kapitał (kwota „brutto” pożyczki), 244,25 zł stanowią spłacone odsetki umowne, 649,04 zł stanowi spłaconą opłatę za obsługę pożyczki w domu.

Powód wskazał, że w związku z wypowiedzeniem umowy przed okresem, na który pożyczka została zawarta, saldo zadłużenia zostało pomniejszone o nienależne w części kwoty z tytułu obsługi pożyczki w domu – 49,34 zł.

Powód wskazał, że na dochodzoną kwotę składają się:

1) kapitał (kwota „brutto” pożyczki) – 2670,97 zł,

2) kwota odsetek umownych – 155,53 zł,

3) kwota opłaty za obsługę pożyczki w domu – 955,42 zł.

*

Nakazem zapłaty z dnia 14 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Chełmie nakazał D. M., aby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłacił (...) Spółce Akcyjnej w W. kwotę 3781,92 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 marca 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1242 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (k. 14).

*

Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy w Chełmie postanowił na podstawie art. 502 ¹ § 1 k.p.c. uchylić nakaz zapłaty z dnia 14 marca 2016 roku, z uwagi na to, że miejsce pobytu pozwanego nie było znane, oraz zawiesić postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. (k. 29).

*

Postanowieniem z dnia 23 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy w Chełmie postanowił ustanowić dla pozwanego kuratora (k. 43), a postanowieniem z dnia 14 lutego 2017 roku podjąć postępowanie w sprawie (k. 52).

*

Kurator pozwanego wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów (k. 59).

*

Wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2017 roku Sąd Rejonowy w Chełmie:

I. zasądził od D. M. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 2186,46 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 marca 2016 roku do dnia zapłaty;

II. oddalił powództwo w pozostałej części;

III. zasądził od D. M. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 785 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (k. 60).

*

Od wyroku z dnia 3 kwietnia 2017 roku apelację wniósł powód, reprezentowany przez pełnomocnika, zaskarżając wyrok w części oddalającej powództwo co do kwoty 1595,46 zł oraz zasądzającej na rzecz powoda koszty procesu.

Powód zarzucił:

„I. naruszenie przepisów prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędną wykładnie, tj.:

• art. 385 ¹ KC, poprzez jego wadliwe zastosowanie do niniejszej sprawy polegające na bezzasadnym przyjęciu, że przepisy kodeksu cywilnego w zakresie niedozwolonych klauzul umownych mają w spornym przypadku zastosowanie wobec naruszenia przez powoda dobrych obyczajów i interesu pozwanego

• art. 385 ¹ § 1 KC, polegające na pominięciu, że opłata z tytułu usługi obsługi pożyczki w domu, stanowiąca część umówionej przez strony ceny, a cena ta została sformułowana w sposób jednoznaczny, stanowi świadczenie główne w zawartej przez nie umowie, a tym samym nie może znaleźć do niej zastosowanie sankcja bezskuteczności;

II. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

• art. 6 KC w zw. z art. 232 KPC przez oddalenie powództwa w części, mimo braku jakichkolwiek zarzutów i dowodów podniesionych przez stronę pozwaną;

• art. 233 § 1 KPC, poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów wyrażające się w:

a) bezzasadnym przyjęciu, iż koszty obsługi pożyczki w domu były zbyt wysokie w stosunku do ogólnego zadłużenia pozwanego, jak również wygórowane w stosunku do kosztów i nakładów pracy poniesionych przez powoda, bez przeprowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego w przedmiotowej materii

b) pominięciu przez Sąd faktu, iż opcja obsługi pożyczki w domu jest opcją dobrowolną i dodatkową i jako tak musi generować dodatkowe koszty, które nie stanowią wynagrodzenia za udzielenie pożyczki

c) błędnym przyjęciu, że decyzja prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nr RWA- (...) z 20 kwietnia 2015 r wskazuje na to, iż zapisy umowy, dotyczące wysokości opłaty za obsługę pożyczki w domu, stanowią klauzulę abuzywną”.

Powód wniósł o:

„• zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części, poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w pełnej wysokości, w tym kosztów zastępstwa procesowego, z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych ewentualnie

• uchylenie wyroku I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania” (k. 70-77).

*

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda jest bezzasadna w całości i w związku z tym podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że nie jest zasadny wniosek apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Wprawdzie wniosek ten został zgłoszony jako wniosek ewentualny, ale, jako dalej idący, wymaga omówienia w pierwszej kolejności.

Z przepisów art. 386 § 2 i 4 k.p.c. wynika, że uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji może nastąpić tylko w razie stwierdzenia nieważności postępowania, w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Dodatkową podstawę prawną uchylenia wyroku stanowi przepis art. 505 ¹² § 1 k.p.c., mający zastosowanie w postępowaniu uproszczonym. Przepis ten stanowi, że jeżeli sąd drugiej instancji stwierdzi, że zachodzi naruszenie prawa materialnego, a zgromadzone dowody nie dają wystarczających podstaw do zmiany wyroku, uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania.

W ocenie Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna ze wskazanych wyżej podstaw uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. Postępowanie przed Sądem pierwszej instancji nie jest dotknięte nieważnością. Sąd ten rozpoznał istotę sprawy, analizując zasadność żądania pozwu z punktu widzenia okoliczności faktycznych przytoczonych jako podstawa faktyczna powództwa. Wydanie wyroku przez Sąd Okręgowy nie wymaga również przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, ani też nawet uzupełnienia, czy powtórzenia postępowania dowodowego.

W sprawie nie zachodzą również okoliczności, o których mowa w art. 505 ¹² § 1 k.p.c.

Należy także zwrócić uwagę, że powód nie przytacza w apelacji zarzutów, których uwzględnienie mogłoby skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku.

÷

Nie są uzasadnione zarzuty apelacji.

Na wstępie należy wskazać, że Sąd Okręgowy podziela w całości ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji oraz dokonaną przez ten Sąd ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Ponowne przytaczanie przez Sąd Okręgowy tych ustaleń i stanowiska w zakresie oceny dowodów jest zbędne.

Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował również przepisy art. 385 ¹ § 1 i 3 k.c. do oceny postanowienia umowy z dnia 28 listopada 2013 roku przewidującego tak zwaną opłatę za obsługę pożyczki w domu.

Zwrócić należy uwagę, że umowa pożyczki z dnia 28 listopada 2013 roku została zawarta przy zastosowaniu przez pożyczkodawcę formularza obejmującego treść zawartej umowy. Podpisanie umowy poprzedziło wypełnienie przewidzianych w tym celu rubryk (pól), przeznaczonych między innymi na dane osobowe pożyczkobiorcy, dane osobowe przedstawiciela pożyczkodawcy oraz dane liczbowe dotyczące różnego rodzaju świadczeń pożyczkobiorcy.

W związku z powyższym należy przyjąć, że na większość postanowień zawartej umowy pożyczkobiorca (konsument) nie miał żadnego wpływu.

Trafna jest ocena Sądu pierwszej instancji, że postanowienie umowne przewidujące świadczenie pieniężne mające stanowić opłatę za obsługę pożyczki w domu określone na poziomie 51,4 % kwoty pożyczki należy uznać za niedozwolone postanowienie umowne.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że treść umowy pożyczki została skonstruowana w taki sposób, że w rzeczywistości pożyczkobiorca ma iluzoryczną możliwość zawarcia umowy pożyczki bez postanowień przewidujących tak zwaną „opcję obsługi pożyczki w domu”. O tym, że wybór metody obsługi pożyczki w domu należy do pożyczkobiorcy, pożyczkobiorca dowiaduje się dopiero z postanowień zawartych na drugiej stronie umowy, zapisanych drobnym drukiem, w sytuacji, gdy zawarte na stronie pierwszej umowy postanowienia są zredagowane w taki sposób, że opłata za obsługę pożyczki w domu jawi się jako świadczenie obowiązkowe.

Charakterystyczne jest to, że umowa nie zawiera w ogóle postanowień, które określałyby sposób spłaty pożyczki w sytuacji, gdy nie zostanie wybrana „opcja obsługi pożyczki w domu”. Wskazany drukiem na stronie pierwszej umowy rachunek bankowy przewidziany został jedynie dla wpłat dokonywanych zgodnie z postanowieniem zawartym w punkcie 10 umowy, a więc dla wpłat pożyczonej kwoty na wypadek skorzystania przez pożyczkobiorcę z prawa odstąpienia od umowy, o którym mowa w punkcie 5 umowy.

W umowie pożyczki zostały rozbudowane natomiast postanowienia związane z obowiązkiem zapłaty opłaty za obsługę pożyczki w domu. W szczególności należy zwrócić uwagę, że w punkcie 3 umowy pożyczki zawarte zostało postanowienie, że „decyzja o wyborze opcji obsługi pożyczki w domu jest ostateczna i nie podlega zmianie w trakcie trwania umowy”. Nawet zatem gdyby pożyczkobiorca chciał ograniczyć własne koszty poprzez wybór innego sposobu spełnienia świadczenia z tytułu zwrotu pożyczki, na przykład przez wpłaty na rachunek bankowy pożyczkodawcy, a tym samym ograniczyć ewentualne koszty samego pożyczkodawcy, to jednostronnie tego zrobić nie może.

Wreszcie należy zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z postanowieniem zawartym w punkcie 11 umowy pożyczki, spłata przez kredytobiorcę całości lub części pożyczki i innych należności („łącznego zobowiązania do spłaty”) przed terminem ustalonym w umowie nie zwalania pożyczkobiorcy od obowiązku zapłaty opłaty za obsługę pożyczki w domu. Jedynie w wypadku zapłaty w całości przed terminem określonym w umowie „łącznego zobowiązania do spłaty” sprzedawca udzieli pożyczkobiorcy rabatu. Co więcej, aby rabat mógł zostać udzielony, to pożyczkodawca musi najpierw uiścić całą opłatę za obsługę pożyczki w domu, a dopiero następnie pożyczkodawca ustali i wypłaci rabat. Umowa pożyczki nie określa w sposób precyzyjny zakresu rabatu, wskazując jedynie, że „kwota rabatu w opłacie za obsługę pożyczki w domu będzie uwzględniała w szczególności dotychczasową historię spłat (z uwzględnieniem wcześniejszej spłaty całego łącznego zobowiązania do spłaty)”.

Z powyższych postanowień wynika, że zasadniczym celem opłaty za obsługę pożyczki w domu nie jest pokrycie związanych z tym kosztów, ale uzyskanie dodatkowego dochodu przez pożyczkodawcę. Takie postanowienia zmierzają z kolei do obejścia przepisów o wysokości odsetek maksymalnych, tym bardziej, że w umowie z dnia 28 listopada 2013 roku odsetki kapitałowe zostały zastrzeżone na poziomie obowiązujących w tym czasie odsetek maksymalnych.

Umowa pożyczki nie zawiera żadnych postanowień pozwalających na ustalenie w jaki sposób zostało skalkulowane tego rodzaju świadczenie dodatkowe. Postanowienie zawarte w punkcie 15 umowy dotyczy jedynie sposobu rozliczania poszczególnych wpłat dokonywanych przez pożyczkodawcę; ma więc charakter wtórny w stosunku do postanowień określających wysokość opłaty za obsługę pożyczki w domu.

Samo skalkulowanie wysokości opłaty za obsługę pożyczki w domu, jako mającej stanowić określony procent pożyczonej kwoty, jest oderwane od kosztów, jakie mogą powstać przy tego rodzaju sposobie spłaty pożyczki. Umowa nie zawiera postanowień, które wskazywałyby co w konkretnym wypadku stanowi punkt odniesienia dla określenia wysokości tej opłaty.

Nie można zatem czynić Sądowi pierwszej instancji zarzutu, że nie przeprowadził jakiegokolwiek postępowania dowodowego w tym zakresie. Zarzut taki mógłby zostać skutecznie postawiony tylko wówczas, gdyby Sąd pierwszej instancji miał w rozpoznawanej sprawie obowiązek przeprowadzenia z urzędu postępowania zmierzającego do wyjaśnienia okoliczności faktycznych w omawianym zakresie.

W aktualnym stanie prawnym czynienie Sądowi pierwszej instancji zarzutu niewyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozpoznania sprawy należy uznać co do zasady za niedopuszczalne. Przepis art. 3 § 2 zd. 1 k.p.c., który stanowił, że sąd powinien dążyć do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy i do wyjaśnienia rzeczywistej treści stosunków faktycznych i prawnych, został uchylony z dniem 1 lipca 1996 roku na podstawie art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 1996 roku o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej – Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 43, poz. 189 ze zm.).

Aktualnie to strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody (art. 3 k.p.c.). Do strony należy również określenie rodzaju, zakresu i podstawy faktycznej żądania lub zarzutu.

Tylko w ściśle określonych przez ustawę kategoriach spraw sądowych, w których na sąd został nałożony obowiązek działania w określonym zakresie z urzędu, możliwe jest postawienie sądowi zarzutu, że sąd ten nie wyjaśnił wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia. Rozpoznawana sprawa do takich spraw jednak nie należy.

÷

Nie jest uzasadniony zarzut apelacji, że postanowienie umowy z dnia 28 listopada 2013 roku, które zostało uznane przez Sąd Rejonowy za niedozwolone postanowienie umowne, było postanowieniem określającym główne świadczenia stron.

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku stanowi, że przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi.

Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku).

Przepis art. 720 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Głównym świadczeniem pożyczkobiorcy wynikającym z umowy pożyczki pieniężnej jest zwrot pożyczonych pieniędzy oraz te świadczenia, które stanowią wynagrodzenie za udzielenie kredytu (odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże), a koszty usług dodatkowych w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta (por. art. 6 ust. 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku w brzmieniu obowiązującym z chwili zawarcia pożyczki).

Postanowienia określające świadczenia dodatkowe, które nie są związane z udzieleniem kredytu nie są postanowieniami określającymi świadczenia główne.

÷

Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przepisu art. 6 k.c. Przepis art. 6 k.c. reguluje zagadnienie ciężaru dowodu w znaczeniu materialnym, czyli zagadnienie podmiotu, którego obciążają materialnoprawne skutki nieudowodnienia twierdzeń w zakresie okoliczności istotnych dla rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy. Z naruszeniem tego przepisu mielibyśmy do czynienia wówczas, gdyby Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo określił na kim w rozpoznawanej sprawie spoczywa ciężar dowodu w zakresie okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Taka sytuacja jednak w rozpoznawanej sprawie nie wystąpiła.

Przepis art. 6 k.c. nie dotyczy natomiast zagadnienia, czy strona wywiązała się ze swego obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Przepis art. 6 k.c. nie reguluje kwestii skuteczności wykazania dowodzonych okoliczności, ponieważ ta kwestia podlega ocenie w świetle przepisów procesowych. Kwestionowanie prawidłowości uznania przez sąd, że przeprowadzone dowody nie są wystarczające do przyjęcia za udowodnione okoliczności, których ciężar udowodnienia spoczywał na jednej ze stron, może nastąpić w drodze zarzutu naruszenia odpowiednich przepisów prawa procesowego, nie zaś art. 6 k.c. Nie jest również objęte tym przepisem, które z faktów i z jakich przyczyn sąd uznał za udowodnione1

÷

Nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

Naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. może polegać na błędnym uznaniu, że przeprowadzony w sprawie dowód ma moc dowodową i jest wiarygodny, albo że nie ma mocy dowodowej lub nie jest wiarygodny. Skuteczność zarzutu apelacji naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów wymaga spełnienia dwóch przesłanek:

1. Prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów wymaga wskazania dowodu (dowodów), do którego zarzut ten się odnosi2.

Ogólne zatem stwierdzenie, że doszło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów, nie spełnia wymagania sformułowania zarzutu naruszenia ściśle określonego przepisu prawa, w tym wypadku przepisu prawa procesowego3. Naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. może sprowadzić się do zarzutu, że sąd przy ocenie wiarygodności i mocy dowodowej określonych dowodów przekroczył granice swobodnej oceny, dokonując oceny dowolnej, sprzecznej z wymaganiami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia. Rzeczą strony, która zgłasza taki zarzut, jest wykazanie, że przy ocenie wiarygodności i mocy dowodowej konkretnego dowodu, na podstawie którego sąd dokonał ustalenia faktycznego, przekroczono granice swobodnej oceny dowodów, a nadto iż miało to istotny wpływ na wynik sprawy. Jeżeli wnoszący apelację formułuje zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. uzasadniając go tym, że zachodzi sprzeczność ustaleń z treścią materiału dowodowego, to taki zarzut nie można uznać za uzasadniony4.

2. Postawienie zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego, opartej na własnej ocenie materiału dowodowego, wersji zdarzeń. Konieczne jest natomiast, przy posłużeniu się argumentami wyłącznie jurydycznymi, wykazywanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wynik sprawy5.

Jeżeli sąd odwoławczy stwierdzi, że z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i nie może być uznana za nietrafną, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Ocena dowodów przeprowadzona przez sąd może być natomiast skutecznie podważona, jako nieodpowiadająca wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. tak zwanej zasadzie swobodnej oceny dowodów, tylko w przypadku, gdy sąd wyprowadza z zgromadzonego materiału dowodowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub zasadami doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych. Uprawnienie sądu drugiej instancji do dokonania odmiennych ustaleń bez ponowienia dowodów z zeznań świadków, czy też z przesłuchania stron, jest dopuszczalne i uzasadnione, ale w szczególności wówczas, gdy dowody te mają jednoznaczną wymowę, a ocena sądu pierwszej instancji jest oczywiście błędna. Same, nawet poważne, wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez Sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez Sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska6.

Skarżący nie przytoczył w apelacji ani dowodów, których dotyczy zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów, ani też nie wskazał, jakie kryteria oceny tych dowodów zostały naruszone. Apelacja powoda nie zawiera w ogóle wskazania, w czym miałaby się wyrażać wadliwa ocena zebranego materiału dowodowego i w ogóle nie odnosi się do oceny dowodów przedstawionej przez Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Pozwany nie wskazuje nawet, jakim dowodom Sąd pierwszej instancji powinien jego zdaniem dać wiarę, a jakim odmówić wiarygodności i mocy dowodowej. Uzasadnia to uznanie zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. za nieuzasadniony.

Przepis art. 233 § 1 k.p.c. nie stanowi również ogólnej podstawy prawnej wnioskowań prawniczych, jak również nie określa zasad wykładni przepisów prawa.

Odwołanie się przez Sąd Rejonowy do argumentacji wyrażonej w uzasadnieniu decyzji Prezesa Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 20 kwietnia 2015 roku, Nr RWA- (...), nie stanowiło przyjęcia tej decyzji za podstawę ustaleń faktycznych w sprawie, ale miało na celu przedstawienie przez Sąd Rejonowy dodatkowego uzasadnienia stanowiska co do uznania za niedozwolone postanowienia zawartego w umowie z dnia 28 listopada 2013 roku przewidującego opłatę za „obsługę pożyczki w domu”. Sąd Rejonowy nie wskazał przy tym, że w powołanej decyzji postanowienia umowne danego rodzaju zostały uznane za niedozwolone postanowienia umowne, ale że zostały zakwalifikowane jako zakazane praktyki naruszające zbiorowe interesu konsumentów.

÷

Mając na uwadze powyższe rozważania, należało oddalić apelację, jako bezzasadną.

*

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił wniosek (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o zasądzenie od D. M. zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

W związku z tym, że apelacja powoda została oddalona w całości, powód jest stroną przegrywającą sprawę w całości w postępowaniu odwoławczym. Powód nie może zatem uzyskać od pozwanego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Z kolei pozwany nie poniósł w postępowaniu odwoławczym żadnych kosztów, które z urzędu podlegałyby zasądzeniu na jego rzecz.

*

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

1 Por.: wyrok SA we Wrocławiu z dnia 7 marca 2012 roku, I ACa 97/12, Lex nr 1130079; wyrok SN z dnia 29 kwietnia 2011 roku, I CSK 517/10, Lex nr 960502; wyrok SN z dnia 27 stycznia 2011 roku, II PK 173/10, Lex nr 786376; wyrok SN z dnia 20 stycznia 2011 roku, I CSK 409/10, Lex nr 738082; wyrok SN z dnia 5 listopada 2010 roku, I CSK 23/10, Lex nr 786548; wyrok SN z dnia 6 października 2010 roku, II CNP 44/10, Lex nr 970065; wyrok SN z dnia 25 czerwca 2010 roku, I CSK 544/09, Lex nr 737245; wyrok SN z dnia 16 czerwca 2010 roku, I CSK 482/09, Lex nr 607236; wyrok SN z dnia 11 marca 2009 roku, I CSK 363/08, Lex nr 560510.

2 Wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2004 roku, V CK 398/03, Lex nr 174215; wyrok SN z dnia 23 stycznia 2001 roku, IV CKN 237/00, Lex nr 52528; wyrok SN z dnia 5 lipca 2000 roku, I CKN 291/00, Lex nr 303349; wyrok SN z dnia 25 listopada 2003 roku, II CK 293/02, Lex nr 151622.

3 Wyrok SN z dnia 24 czerwca 2008 roku, I PK 295/07, Lex nr 496401.

4 Wyrok SN z dnia 15 września 2005 roku, II CK 59/05, Lex nr 385605; wyrok SN z dnia 18 stycznia 2002 r., I CKN 132/01, Lex nr 53144.

5 Wyrok SN z dnia 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05, Lex nr 172176; wyrok SN z dnia 18 czerwca 2004 roku, II CK 369/03, Lex nr 174131; wyrok SN z dnia 15 kwietnia 2004 roku, IV CK 274/03, Lex nr 164852; wyrok SN z dnia 25 listopada 2003 roku, II CK 293/02, Lex nr 151622; wyrok SN z dnia 23 stycznia 2003 roku, II CKN 1335/00, Lex nr 439181; wyrok SN z dnia 27 września 2002 roku, IV CKN 1316/00, Lex nr 80273; postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2001 roku, IV CKN 970/00, Lex nr 52753; wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2001 roku, II CKN 588/99, Lex nr 52347; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 roku, I ACa 180/08, Lex nr 468598, OSA 2009/6/55; Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 maja 2008 roku, I ACa 953/07, Lex nr 466440; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 lipca 2008 roku, VI ACa 306/08, Lex nr 504047; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 maja 2008 roku, I ACa 328/08 Lex nr 466423; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 kwietnia 2008 roku, I ACa 205/08, Lex nr 465086; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2008 roku, I ACa 1040/07, Lex nr 466431; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 lutego 2007 roku, I ACa 1053/06, Lex nr 298433; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 kwietnia 2006 roku, I ACa 1303/05, Lex nr 214251; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 stycznia 2006 roku, I ACa 1609/05, Lex nr 189371.

6 Wyrok SN z dnia 21 października 2005 roku, III CK 73/05, Lex nr 187032.