Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 193/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Jędrzejowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Katarzyna Wysoczyńska
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Romualda Rubinkowska

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2018 r. w Jędrzejowie na rozprawie

sprawy z powództwa B. W., K. W., E. W.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda B. W. kwotę 5600 zł (pięć tysięcy sześćset złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 listopada 2016 roku do dnia zapłaty

II. oddala powództwo B. W. w pozostałej części

III. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powódki K. W. kwotę 5600 zł (pięć tysięcy sześćset złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 listopada 2016 roku do dnia zapłaty

IV. oddala powództwo K. W. w pozostałej części

V. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powódki E. W. kwotę 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty

VI. oddala powództwo E. W. w pozostałej części

VII. zasądza na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. od powoda B. W. kwotę 443,40 zł (czterysta czterdzieści trzy złote 40/100) tytułem zwrotu kosztów procesu

VIII. zasądza na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. od powódki E. W. kwotę 1382,84 zł (jeden tysiąc trzysta osiemdziesiąt dwa złote 84/100) tytułem zwrotu kosztów procesu

IX. zasądza na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. od powódki K. W. kwotę 724,40 zł (siedemset dwadzieścia cztery złote 40/100) tytułem zwrotu kosztów procesu

X. nakazuje pobrać od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jędrzejowie kwotę 280 zł (dwieście osiemdziesiąt złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych

XI. odstępuje od obciążania powódki K. W. nieuiszczonymi kosztami sądowymi

Sygn. akt I C 193/17

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 18 stycznia 2018 roku

W dniu 13 lipca 2017 roku do tut. Sądu wpłynął pozew K. W. przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę kwoty 14.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 11 listopada 2016 roku do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała, że kwota objęta żądaniem stanowi zadośćuczynienie za śmierć dziadka S. T., jaka miała miejsce w dniu 19 października 2005 roku w związku z wypadkiem komunikacyjnym, którego sprawca posiadał OC u strony pozwanej. Powódka wskazała, że śmierć dziadka była dla niej ogromną stratą, wiąże się nadal z poczuciem żalu. Powódka wskazała, że pomimo upływu czasu nadal nie może pogodzić się z brakiem dziadka, z którym wiązała ją silna więź emocjonalna. K. W. wskazała, że strona pozwana nie wypłaciła jej żadnej kwoty zadośćuczynienia w postępowaniu przesądowym. Nadto powódka wskazała, że akceptuje 30 % przyczynienie dziadka do swej śmierci (sygn. akt I C 193/17).

W dniu 13 lipca 2017 roku do tut. Sądu wpłynął pozew B. W. przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę kwoty 14.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 30 października 2016 roku do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu swego żądania powód wskazał, że kwota objęta żądaniem stanowi zadośćuczynienie za śmierć dziadka S. T., jaka miała miejsce w dniu 19 października 2005 roku w związku z wypadkiem komunikacyjnym, którego sprawca posiadał OC u strony pozwanej. Powód wskazał, że śmierć dziadka była dla niego ogromną stratą, wiąże się nadal z poczuciem żalu. Powód wskazał, że pomimo upływu czasu nadal nie może pogodzić się z brakiem dziadka, z którym wiązała go silna więź emocjonalna. B. W. wskazał, że strona pozwana nie wypłaciła mu żadnej kwoty zadośćuczynienia w postępowaniu przesądowym. Nadto powód wskazał, że akceptuje 30 % przyczynienie dziadka do swej śmierci (sygn. akt I C 195/17).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Jędrzejowie z dnia 17 lipca 2017 roku sprawa sygn. akt I C 195/17 została połączona do wspólnego rozpoznania ze sprawą sygn. akt I C 193/17.

W dniu 13 lipca 2017 roku do tut. Sądu wpłynął pozew E. W. przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę kwoty 41.500 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 27 listopada 2016 roku do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała, że kwota objęta żądaniem stanowi zadośćuczynienie za śmierć ojca S. T., jaka miała miejsce w dniu 19 października 2005 roku w związku z wypadkiem komunikacyjnym, którego sprawca posiadał OC u strony pozwanej. Powódka wskazała, że śmierć ojca była dla niej ogromną stratą, wiąże się nadal z poczuciem żalu. Powódka wskazała, że pomimo upływu czasu nadal nie może pogodzić się z brakiem ojca, z którym wiązała ją silna więź emocjonalna. E. W. wskazała, że strona pozwana wypłaciła jej kwotę 4000 zł tytułem zadośćuczynienia w postępowaniu przesądowym. Nadto powódka wskazała, że akceptuje 30 % przyczynienie ojca do swej śmierci (sygn. akt I C 194/17).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Jędrzejowie z dnia 28 września 2017 roku sprawa sygn. akt I C 194/17 została połączona do wspólnego rozpoznania ze sprawą sygn. akt I C 193/17.

W odpowiedzi na pozew z dnia 9 sierpnia 2017 roku strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa E. W. i zasądzenie kosztów procesu, przyznając, że sprawca wypadku komunikacyjnego, w którym zginął ojciec powódki posiadał ubezpieczenie OC u strony pozwanej. Strona pozwana wskazał, że przyczynienie zmarłego do śmierci winno wynosić co najmniej 50 %. Strona pozwana wskazała również, że wysokość zadośćuczynienia jest nadmiernie wygórowana, a wypłacona powódce kwota 4000 zł rekompensuje ujemne następstwa śmierci ojca zarówno w jej sferze materialnej jak i niematerialnej. Nadto strona pozwana wskazała, że powódce wypłacono także kwoty związane z pogorszeniem się jej warunków życiowych po śmieci ojca i częściowy zwrot kosztów pogrzebu (k. 133-137).

W odpowiedzi na pozew z dnia 16 października 2017 roku strona pozwana wniosła
o oddalenie powództwa B. W. i zasądzenie kosztów procesu, przyznając, że sprawca wypadku komunikacyjnego, w którym zginął dziadek powoda posiadał ubezpieczenie OC u strony pozwanej. Strona pozwana wskazał, że przyczynienie zmarłego do śmierci winno wynosić co najmniej 50 %. Strona pozwana wskazała również, że wysokość zadośćuczynienia jest nadmiernie wygórowana, a powód nie wykazał, że ze zmarłym wiązała go szczególna więź uzasadniająca przyznanie zadośćuczynienia (k. 251-256).

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 października 2017 roku strona pozwana wniosła
o oddalenie powództwa K. W. i zasądzenie kosztów procesu, przyznając, że sprawca wypadku komunikacyjnego, w którym zginął dziadek powódki posiadał ubezpieczenie OC u strony pozwanej. Strona pozwana wskazała, że przyczynienie zmarłego do śmierci winno wynosić co najmniej 50 %. Strona pozwana wskazała również, że wysokość zadośćuczynienia jest nadmiernie wygórowana, a powódka nie wykazała, że ze zmarłym wiązała ją szczególna więź uzasadniająca przyznanie zadośćuczynienia (k. 251-256).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 23 lutego 2006 roku Sąd Rejonowy w Jędrzejowie w sprawie sygn. akt II K 21/06 uznał J. B. za winnego tego, że w dniu 19 października 2005 roku
w P. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem ciężarowym marki M. nr rej. (...) nie zachował należytej ostrożności jazdy, niewłaściwie obserwując sytuację na drodze skutkiem czego nie zachował bezpiecznego odstępu od wyprzedanego ciągnika rolniczego marki U. (...) nr rej (...) kierowanego przez G. W., doprowadzając do uderzenia
w tyle lewe koło ciągnika w wyniku czego pasażer ciągnika S. T. doznał urazu czaszkowo – mózgowego następstwie którego zmarł na miejscu tj. popełnienia przestępstwa
z art. 177 § 2 kk.

S. T. podróżował ciągnikiem w miejscu do tego nieprzeznaczonym.

Dowód: akta sygn. II K 21/06 Sądu Rejonowego w Jędrzejowie.

S. T. był dziadkiem K. W. i B. W. oraz ojcem E. W..

S. T. oraz K. W., B. W. i E. W. zamieszkiwali razem w jednym gospodarstwie domowym. S. T. był wdowcem, pomagał E. W. w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, które przekazał jej wcześniej, nadto pomagał w wychowaniu K. W.
i B. W.. Z wnukami spędzał dużo czasu opowiadając im o swoim życiu, pracy kierowcy, uczył łowić ryby, zbierać grzyby, odprowadzał na autobus szkolny, a także pomagał w odrabianiu lekcji, często chodził na spacery i jeździł na wycieczki rowerowe.

E. W. mogła liczyć na pomoc ojca i jego radę, wsparcie w podejmowaniu trudnych życiowo decyzji.

Po śmierci S. T. powodowie płakali, śmierć ojca i dziadka była dla niech szokiem, K. W. i B. W. przez tydzień nie chodzili do szkoły.

Po śmierci S. T. powodowie nie korzystali z pomocy psychologa lub psychiatry.

Powodowie do tej pory wspominają S. T., części jeżdżą na jego grób, a także na miejsce wypadku, gdzie E. W. wraz z bratem postawiła krzyż. W domu powodów znajduje się wiele zdjęć S. T..

W momencie śmieci S. T., E. W. miała 32 lata, K. W. 10 lat, a B. W. 9 lat.

O śmierci dziadka wnuki dowiedziały się od E. W., a ona sama od H. K..

Powódka K. W. ma aktualnie 23 lata, jest panną, studiuje pedagogikę i jest na utrzymaniu rodziców, nie ma żadnego majątku.

Powód B. W. ma aktualnie 22 lata, jest kawalerem, pracuje jako betoniarz - zbrojarz osiągając z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 1616,75 zł, nie ma żadnego majątku, mieszka z rodzicami.

Dowód: oświadczenia majątkowe (k. 7 – 8, 33 – 37, 80 -83), zaświadczenie (k. 68), zeznania świadka H. K. (k. 460v – 461 + nagranie rozprawy z dnia 18 stycznia 2018 roku), zeznania świadka M. Z. (k. 461+ nagranie rozprawy z dnia 18 stycznia 2018 roku), zeznania powódki E. W. (k. 461 v + nagranie rozprawy z dnia 18 stycznia 2018 roku), zeznania powódki K. W. (k. 461 v – 462 + nagranie rozprawy z dnia 18 stycznia 2018 roku), zeznania powoda B. W. (k. 462 + nagranie rozprawy z dnia 18 stycznia 2018 roku),

Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2006 roku Sąd Rejonowy w Jędrzejowie w sprawie sygn. akt I C 63/06 zasądził od (...) S.A. na rzecz E. W. kwotę 5222,06 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu S. T., kosztu wystawienia nagrobka, dodatkowych kosztów z tym związanych oraz odszkodowania z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej powódki po śmierci ojca. Orzekając w przedmiotowej sprawie, Sąd ustalił przyczynienie się zmarłego do swej śmierci na 30 %.

Dowód: akta sygn. I C 63/06.

Pismem z dnia 20 października 2016 roku (...) S.A. odmówiło B. W. wypłaty jakiejkolwiek kwoty tytułem zadośćuczynienia za śmierć S. T..

Pismem z dnia 3 listopada 2016 roku (...) S.A. odmówiło K. W. wypłaty jakiejkolwiek kwoty tytułem zadośćuczynienia za śmierć S. T..

Pismem z dnia 6 grudnia 2016 roku (...) S.A. przyznało E. W. kwotę 8000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć S. T., a następnie wypłaciło kwotę 4000 zł przy przyjęciu 50 % przyczynienia się S. T. do szkody.

W mailu z dnia 28 listopada 2016 roku strona pozwana zaproponowała powodom ugodę poprzez przyznanie K. W. i B. W. kwot po 4000 zł, a E. W. kwoty 10.000 zł i przyjęcie 50 % przyczynienia.

Powodowie nie odpowiedzieli na propozycje strony pozwanej z dnia 28 listopada 2016 roku.

Dowód: pisma (k. 17-18, 43 -44, 121-122, 142-143), mail (k. 186).

Sąd zważył co następuje:

Powództwa E. W., B. W. oraz K. W. są zasadne częściowo.

Ustawą z dnia 30 maja 2008 roku o zmianie ustawy kodeks cywilny oraz niektórych ustaw (Dz. U. 2008 rok nr 116 poz. 731) do kodeksu cywilnego wprowadzono przepis art. 446 § 4 kc, zgodnie z którym Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Wskazany przepis znajduje zastosowanie jedynie do przypadków, gdy zdarzenie wywołujące szkodę nastąpiło po dniu 3 sierpnia 2008 roku (wyrok SN z dnia 25 maja 2011 roku II CSK 537/10 lex 846563). Natomiast w przypadku, gdy zdarzenie takie nastąpiło przed wskazaną datą (jak w przedmiotowej sprawie) możliwość dochodzenia stosowanej kwoty zadośćuczynienia, jako naprawienia własnej krzywdy, doznanej poprzez naruszenie dobra osobistego w związku za śmierć osoby najbliżej, wynika z art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc ( uchwała SN z dnia 27.10.2010 rok III CZP 76/10 OSNC – ZD 2011 nr B poz. 143; uchwała SN z dnia 13.07.2011 roku III CZP 32/11 lex 950584).

Zgodnie z przepisem art. 448 kc w razie naruszenia dobra osobistego Sąd może przyznać temu, czyje dobro zostało naruszone odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Na podstawie wskazanego przepisu kompensowana jest krzywda, a więc szkoda o charakterze niemajątkowym, wywołana naruszeniem dobra osobistego, polegająca na fizycznych dolegliwościach i psychicznych cierpieniach pokrzywdzonego (Adam Olejniczak „Komentarz do art. 448 kc – lex omega).

Wskazany przepis jest związany z przepisem art. 24 § 1 kc, na podstawie którego ten czyje dobro osobiste zostało naruszone może żądać zadośćuczynienia na zasadach określonych w przepisach kodeksu cywilnego.

Przesłanką odpowiedzialności na podstawie wskazanych przepisów jest bezprawność i zawinienie w działaniu sprawcy. W niniejszej sprawie strona pozwana nie kwestionowała co do zasady swej odpowiedzialności za zdarzenie z dnia 19 października 2005 roku jako zakładu ubezpieczeń, w którym ubezpieczony był sprawca wypadku. Z tych też względów Sąd uznał wskazaną okoliczność jako niesporną między stronami.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz pojazdu lub kierujący nim są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z tym ruchem pojazdu szkodę, której następstwem jest m.in. śmierć uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia.

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności OC posiadacza pojazdu mechanicznego jest wyznaczona odpowiedzialnością ubezpieczonego, a poszkodowany jest uprawniony do domagania się również zadośćuczynienia za krzywdę związaną ze śmiercią osoby najbliżej.

Zgodnie ze stanowiskiem SN przedstawionym w uchwale z dnia 7 listopada 2012 roku III CZP 67/12, § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24.03.2000 roku w spawie ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu (Dz. U 2000 rok nr 26 poz.310 z późn. zm) nie wyłączał z zakresu odpowiedzialności zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec, której zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność na podstawie przepisu art. 448 kc. W ocenie Sądu uchwała ta znajduje zastosowanie również i przy zastosowaniu przepisu art. 34 cytowanej ustawy, z uwzględnieniem faktu, że treść przepisu art. 34 ust. 1 powtarza uregulowanie jak § 10 ust. 1 wskazanego rozporządzenia.

Przepis art. 448 kc, będący podstawą rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, dotyczy roszczeń o charakterze niemajątkowym, które mają rekompensować krzywdę związaną z bólem wynikającym z przedwczesnej utraty bliskiej osoby, a także pozwolić wrócić do życia codziennego już bez tej osoby. Roszczenie z art. 448 kc dotyczy zarówno cierpień psychicznych, jak i fizycznych, zarówno tych aktualnych, jak i tych które mogą nastąpić w przyszłości, stanowi zatem rekompensatę za całą krzywdę związaną ze śmiercią najbliżej osoby w skutek zdarzenia objętego obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów.

Przepis art. 23 kc zawiera jedynie przykładowe wyliczenie dób osobistych podlegających ochronie prawnej, nie określając samej definicji tych dóbr. Z treści tego przepisu wynika, że istnieje wiele dóbr osobistych korzystających z ochrony, a te dobra to pewne wartości nierozerwalnie związane z jednostką ludzką. Katalog dób osobistych jest zmienny i uzależniony także od zmieniających się warunków społecznych, co powoduje, że jedne dobra mogą zanikać a pojawiać się inne (St. Dmowski i St. Rudnicki „Komentarz do kodeksu cywilnego, księga pierwsza, część ogólna” Wydawnictwo Prawnicze Warszawa 2001 rok). Ocena tego czy dane dobro mieści się w katalogu dóbr chronionych wskazanymi przepisami zależy od Sądu rozpoznającego konkretny przypadek. Niewątpliwie do kręgu dób osobistych należą więź rodzinna, pomięć o zmarłej osobie. Nie każda jednak więź rodzinna mieści się
w katalogu dób osobistych, należy do niego jedynie taka więź, której zerwanie wiąże się
z poczuciem krzywdy, bólem i cierpieniem, tylko w takim wypadku bowiem śmierć osoby najbliżej powoduje naruszenie dobra osobistego osoby emocjonalnie związanej ze zmarłym,
a co za tym idzie wiąże się z możliwością dochodzenia stosownego zadośćuczynienia; ciężar udowodnienia istnienia więzi rodzinnej podlegającej ochronie spoczywa na osobie domagającej się przyznania zadośćuczynienia (uchwała SN z dnia 13 lipca 2011 roku III CZP 32/11 Lex 950584).

W ocenie Sądu każdy z powodów udowodnił, że w wyniku zdarzenia z dnia 19.10.2005 roku, w którym zginął S. T. doszło do naruszenia ich dóbr osobistych w postaci więzi rodzinnej z dziadkiem (K. W. i B. W.) oraz ojcem (E. W.).

Powodowie K. W. i B. W. byli związani ze zmarłym,
z którym spędzali wiele wolnego czasu, dziadek pełnił rolę uzupełniającą w zakresie wychowania małoletnich wtedy powodów z uwagi na to, że ich ojciec pracował. To S. T. miał do powodów cierpliwość przy odrabianiu lekcji, opowiadał im o swym życiu, spędzał czas wolny, zainteresował B. W. wędkarstwem. W ocenie Sądu fakt, że powodowie mieszkali razem ze zmarłym stworzył pomiędzy nimi silniejszą więź od tej jaka istnieje pomiędzy wnukami a dziadkami, gdy nie zamieszkują razem. O tej silniej więzi nie tylko wspominali powodowie, ale i osoba obca – świadek M. Z.. Sąd dał wiarę powodom K. W. i B. W., że śmierć dziadka była dla nich duża stratą. W ocenie Sądu fakt, że byli mali w chwili śmierci dziadka spotęgował u nich w początkowym okresie po jego śmierci uczucie żalu.

W ocenie Sądu także powódka E. W. było mocno związana z ojcem. Był on jej doradcą, razem prowadzili gospodarstwo domowe, pozostawali w dobrych relacjach. Zdarza się faktycznie, że gdy dzieci dorastają, to ich więź z rodzicami ulega rozluźnieniu, ale w ocenie Sądu fakt, że E. W. mieszkała cały czas z ojcem, tej więzi nie osłabił, cały czas była ona mocna i dlatego zdaniem Sądu E. W. na pewno bardzo przeżyła śmierć ojca, który gwałtownie zniknął z jej życia.

Po śmierci S. T. wszyscy powodowie byli w stanie tzw. żałoby, do dziś odczuwają jego brak zwłaszcza w sytuacjach związanych z uroczystościami rodzinnymi, świętami. Powodowie na dzień dzisiejszy zdaniem Sądu pogodził się ze śmiercią S. T., choć odczucia związane z jego śmiercią tkwią w nich nadal, o czym może świadczyć fakt, że nadal go wspominają i miłe spędzane z nim chwile, odwiedzają jego grób oraz miejsca zdarzenia. Okoliczności powyższe wynikają z wiarygodnych zeznań każdego powodów oraz wiarygodnych zeznań świadków M. Z. oraz H. K..

Należy dodać, że strona pozwana nie złożyła żadnych dowodów, które podważyłby wiarygodność zeznań wskazanych osób.

Przepisy nie dają odpowiedzi jakimi przesłankami należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, pozostawiając ustalanie kryteriów Sądowi orzekającemu
w konkretnej sprawie, przy uwzględnieniu okoliczności całokształtu danej sprawy.

Zadośćuczynienie pełni formę kompensacyjną, stanowi przybliżony ekwiwalent za doznaną przez pokrzywdzonego szkodę niemajątkową, ma służyć powetowaniu nieprzyjemnych doznań poszkodowanego dzięki satysfakcji płynącej z możliwości dysponowania środkami finansowymi od osoby odpowiedzialnej za krzywdę, przy czym wysokość wskazanego zadośćuczynienia nie może prowadzić do wzbogacenia poszkodowanego, nie może być nadmiernie wygórowane w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc winno być utrzymane w rozsądnych granicach (Komentarz do kodeksu cywilnego pod. Red. E. Gniewka Wydawnictwo LexisNexis Warszawa 2008 rok; A. Mączyński „Zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę spowodowana naruszeniem dobra osobistego. Geneza, charakterystyka i ocena obowiązującej regulacji” w „Odpowiedzialność Cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara” Zakamycze 2004 rok; wyrok SN z dnia 26.02.1962 roku 4 Cr 902/61 OSNCP 1963 rok poz. 105; wyrok SN z dnia 14.02.2008 roku IICSK 536/07 lex 461725; wyrok z dnia 27.02.2004 roku V CK 282/2003 lex 1837777).

Jak wskazano wyżej Sąd decydując o wysokości kwot każdego z zadośćuczynień miał na uwadze intensywność więzi jaka wiązała każdego z powodów ze S. T. oraz intensywność przeżyć każdego z powodów związanych z jego śmiercią.

Orzekając w zakresie wysokości zadośćuczynienia Sąd także wziął pod uwagę okres czasu jaki upłynął od dnia śmierci S. T. i aktualną stację życiowa każdego powodów. B. W. ma dobrą pracę, K. W. studiuje, a E. W. nadal jest mężatka i mieszka w gospodarstwie przekazanym jej przez ojca. W ocenie Sądu każdy z powodów choć aktualnie nadal odczuwa brak S. T., to jednak ich odczucia już są znacząco inne od tych jaki wystąpiły zaraz po śmierci S. T., co miało miejsce ponad 12 lat temu.

Istotne jest i to, że powodowie od dnia śmieci S. T. do dnia wyrokowania nie korzystali z pomocy psychologa czy też psychiatry, zatem odczucia ich po śmierci zamarłego choć niewątpliwe były duże, to nie były one tak poważne, aby wiązały się z koniecznością szukania pomocy u specjalisty.

Sąd uznał, przy uwzględnieniu wskazanych wyżej okoliczności, że żądanie powoda B. W. w zakresie zasądzenia kwoty 14.000 zł jest nadmiernie wygórowane,
w przypadku uwzględnienia powództwa w tej wysokości doszłoby do wzbogacenia powoda, a zasądzona kwota nie stanowiłyby jedynie rekompensaty związanej z doznanymi przez niego krzywdami.

W ocenie Sądu powodowi B. W. należy się kwota 8.000 zł, która jest adekwatna do naruszonych dóbr osobistych w postaci krzywdy związanej ze zerwaniem więzi z dziadkiem, którego nigdy nie zobaczy. Jednocześnie zasądzona kwoty uwzględnia poziom zamożności społeczeństwa, jak również samego powoda.

Sąd uznał, przy uwzględnieniu wskazanych wyżej okoliczności, że żądanie powódki K. W. w zakresie zasądzenia kwoty 14.000 zł jest nadmiernie wygórowane, w przypadku uwzględnienia powództwa w tej wysokości doszłoby do wzbogacenia powódki, a zasądzona kwota nie stanowiłyby jedynie rekompensaty związanej z doznanymi przez nią krzywdami.

W ocenie Sądu powódce K. W. należy się kwota 8.000 zł, która jest adekwatna do naruszonych dóbr osobistych w postaci krzywdy związanej ze zerwaniem więzi z dziadkiem, którego nigdy nie zobaczy. Jednocześnie zasądzona kwoty uwzględnia poziom zamożności społeczeństwa, jak również samego powódki.

Sąd doszedł do przekonania, że brak było podstaw do różnicowania sytuacji B. W. i K. W.. Oboje byli tak samo traktowani przez S. T. i w bardzo podobny sposób odczuli jego śmierć. Nadto sami powodowie nie wskazywali na to, że któreś z nich było silniej związane dziadkiem i bardziej przeżyło jego śmierć.

Sąd uznał, przy uwzględnieniu wskazanych wyżej okoliczności, że żądanie powódki E. W. w zakresie zasądzenia kwoty 41.500 zł jest nadmiernie wygórowane, w przypadku uwzględnienia powództwa w tej wysokości doszłoby do wzbogacenia powódki, a zasądzona kwota nie stanowiłyby jedynie rekompensaty związanej z doznanymi przez nią krzywdami.

W ocenie Sądu powodowi E. W. należy się kwota 20.000 zł, która jest adekwatna do naruszonych dóbr osobistych w postaci krzywdy związanej ze zerwaniem więzi z ojcem, którego nigdy nie zobaczy. Jednocześnie zasądzona kwoty uwzględnia poziom zamożności społeczeństwa, jak również samego powódki.

W ramach niniejszego postępowania przedmiotem rozstrzygnięcia była również kwestia przyczynienia się S. T. do własnej śmierci, a tym samym miarkowania przyznanego zadośćuczynienia.

Zgodnie z przepisem art. 362 kc jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu, stosownie do okoliczności a zwłaszcza stopnia winy obu stron.

O przyczynieniu się poszkodowanego mówimy wtedy, gdy zachowanie poszkodowanego może być uznane za jedno z ogniw prowadzących do ostatecznego skutku w postaci szkody, a jednocześnie przyczynę konkurencyjną do przyczyny przypisanej osobie odpowiedzialnej (Agnieszka Rzetecka – Gil - komentarz do przepisu art. 362 kc – lex).

Przyczynienie się poszkodowanego do szkody ma miejsce wówczas, gdy jego zachowanie jest adekwatną współprzyczyną powstania szkody lub jej zwiększenia (wyrok SN z dnia 20.06.1972 roku II PR 164/72 lex 7098).

Decyzja o obniżeniu odszkodowania jest zawsze uprawnieniem Sądu, przy czym winna ona być podjęta po rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy (wyrok SN z dnia 29.10.2008 rok IV CSK 228/08 Biuletyn SN 2009 rok nr 1 s. 12).

W ocenie Sądu sam fakt przyczynienia się S. T. do swej śmieci nie był między stronami sporny, sporna była natomiast jego wysokość. Sąd orzekając w tym zakresie miał na uwadze ustalenia w sprawie sygn. akt I C 63/06 Sądu Rejonowego w Jędrzejowie i zdaniem Sądu zasadnym było przyjęcie stanowiska strony powodowej i ustalenie tego przyczynienia na 30 %. Brak było podstaw do różnicowania tego stopnia przyczynienia w zakresie tego samego zdarzenia przy przyjęciu podstaw do ustalenia należnych powodom zadośćuczynień oraz wcześniejszych ustaleń w zakresie przyznania odszkodowania w związku z pogorszeniem sytuacji życiowej powódki E. W. oraz zwrotu poniesionych przez nią m.in. kosztów pogrzebu. Dodać należy, że w sprawie sygn. akt I C 63/06 stroną pozwaną była także (...) S.A., a zatem ustalony stopień przyczynienia był jej znany, a w niniejszej sprawie strona pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów, które pozwoliłby przyjąć wyższy stopień tego przyczynienia.

Przy uwzględnieniu wskazanego przyczynienia się Sąd zasądził ostatecznie na rzecz powoda B. W. i K. W. kwoty po 5600 zł ( 30% z 8.000 zł).

Natomiast na rzecz powódki E. W. zasądzono kwotę 10.000 zł. Kwotę ta obliczono w następujący sposób: 20.000 zł x 30 %= 14.000 zł – 4000 zł = 10.000 zł.

Kwota 4000 zł o jaka pomniejszono należne powódce E. W. zadośćuczynienie stanowiła niesporną kwotę zadośćuczynienia wypłaconą jej w ramach postępowania przesądowego.

Odsetki od kwoty zadośćuczynień należnych K. W. i B. W. zasądzono od dnia 29 listopada 2016 roku, czyli od dnia następnego po dacie ostatecznej propozycji strony pozwanej co do wypłaty każdemu z powodów kwot zadośćuczynień. Propozycja ta została zawarta w mailu, na który powodowie nie odpowiedzieli. W ocenie Sądu od tej właśnie daty strona pozwana był w zwłoce wobec każdego ze wskazanych powodów.

Odsetki od kwot zadośćuczynienia należnego E. W. zasądzono od dnia 7 grudnia 2016 roku, czyli od dnia następnego po dacie ostatecznej propozycji strony pozwanej co do wypłaty powódce kwoty zadośćuczynienia W ocenie Sądu od tej właśnie daty strona pozwana był w zwłoce wobec każdego ze wskazanych powodów.

W pkt II, IV i VI oddalono żądanie ponad kwoty zasądzone oraz żądania dotyczące odsetek za okresy wcześniejsze niż ustalone.

O kosztach procesu co do powództwa B. W. orzeczono w pkt VII na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 100 kpc i art. 108 kpc.

Powód wygrał w 40 % w stosunku do swych żądania, a strona pozwana w 60 % .

Powód w niniejszej sprawie poniósł następujące koszty procesu w łącznej kwocie 4334 zł :