Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. w Ł., na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 7480 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 czerwca 2017 r., odmówił W. B. prawa do wcześniejszej emerytury, ponieważ na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udokumentował, co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż zakład nie uwzględnił okresów od dnia 1 września 1975 r. do dnia 30 kwietnia 1996 r. w Zakładach (...), ponieważ zaświadczenie, dotyczące pracy w szczególnych warunkach, zostało wystawione przez archiwum, czyli podmiot nieuprawniony. Podniesiono, że zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., tylko zakład pracy może potwierdzić, w oparciu o posiadaną dokumentację, okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Zdaniem organu, z przedłożonej dokumentacji, nie wynika, także jednoznacznie, że ww. okresie zatrudnienia, W. B. wykonywał pracę w warunkach, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy (wydział mechaniczno – remontowy). Wskazano, iż wnioskodawca wykazał staż sumaryczny w wymiarze 26 lat 3 miesięcy i 4 dni, w tym 7 miesięcy i 2 dni okresów nieskładkowych oraz 25 lat 8 miesięcy i 2 dni okresów składkowych.

(decyzja - k. 18 akt ZUS)

W dniu 10 sierpnia 2017 r. wnioskodawca wniósł odwołanie od powyższej decyzji, uznając ją za krzywdzącą, wnosząc jednocześnie o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu wskazując, iż legitymuje się 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

(odwołanie – k. 2 – 4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc tożsame argumenty jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 13)

W dniu 20 września 2017 r. wnioskodawca wniósł kolejne odwołanie od ww. decyzji, podnosząc tożsame zarzuty, argumenty i wnioski, co w poprzednim odwołaniu.

(odwołanie – k. 2 – 5 sygn. akt VIII U 1941/17)

W odpowiedzi na ponowne odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc tożsame argumenty jak w zaskarżonej decyzji oraz o łączne rozpoznanie ze sprawą o sygn. akt VIII U 1776/17.

(odpowiedź na odwołanie – k. 13 sygn. akt VIII U 1941/17)

Postanowieniem z dnia 17 października 2017 r. połączono sprawę o sygn. akt VIII U 1941/17 ze sprawą o sygn. akt VIII U 1776/17 do łącznego rozpoznania pod numerem sprawy o sygn. akt VIII U 1776/17.

(postanowienie – k. 15 sygn. akt VIII U 1941/17)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. urodził się w dniu (...) Ma średnie wyksztalcenie techniczne.

(okoliczności bezsporne)

Wnioskodawca , w okresie od dnia 1 września 1972 r. do dnia 31 sierpnia 1975 r., był uczniem szkoły przyzakładowej przy Zakładach (...).

Po ukończeniu szkoły przyzakładowej, podjął, od dnia 1 września 1975 r. pracę w charakterze ślusarza , którą wykonywał do dnia 21 października 1978r.

Od dnia 1 września 1975r. - podjął naukę w technikum mechanicznym dla pracujących w systemie wieczorowym. Nauka trwała 3 lata. Zajęcia w technikum zaczynały się od godz. 16:30 . Wnioskodawca pracował od godz. 6:00/7:00 rano, zimą od godz. 8:00 - na jedną zmianę. Do szkoły – technikum . chodzi po zakończeniu ośmiogodzinnego dnia pracy, choć miał pozwolenie na ewentualne opuszczenie hali, w której wykonywał. czynności , aby umyć się przed – pójściem do szkoły. Pracując jako ślusarz , w pełnym wymiarze czasu pracy, wnioskodawca w różnych oddziałach , wykonywał czynności przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, wchodził do środka do zbiorników ciśnieniowych, kotłów, celem ich oczyszczenia i naprawy. W ramach wykonywanych czynności : szlifował, oczyszczał, wykonywał czynności przygotowawcze dla spawacza, rozkręcał pokryw przy zbiornikach, skręcał różne elementy, wymieniał mieszadła w pojemnikach

(świadectwo pracy – k. 5; zaświadczenie – k. 6; angaże – k. 7 – 12 – akta osobowe k. 33, zeznania wnioskodawcy W. B. e-protokół rozprawy z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48 w zw. z postanowieniem 01:00:56 – 01:01:14 e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48; zeznania świadka T. Z. e-protokół rozprawy z dnia 13 marca 2018 r.– płyta k.48; zeznania świadka S. M. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48; zeznania świadka K. K. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r.– płyta k.48; zeznania świadka K. O. e-protokół rozprawy z dnia 13 marca 2018- płyta CD k. 48 )

W okresie 25.10.1978r. – 3.10.1980r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową

/kserokopia książeczki wojskowej k. 10 akt ZUS/

Po zakończeniu służby wojskowej wnioskodawca wrócił do Zakładów (...) i w okresie od dnia 20 października 1980 r. do dnia 30 czerwca 1995 r., jako ślusarz spawacz. Wykonywał czynności przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, wchodził do środka do zbiorników ciśnieniowych, kotłów, celem ich oczyszczenia i naprawy. W ramach wykonywanych czynności : szlifował, oczyszczał, wykonywał czynności przygotowawcze dla spawacza, rozkręcał pokryw przy zbiornikach, skręcał różne elementy.

W 1987 r. wnioskodawca ukończył kurs spawania elektrycznego i gazowego podstawowy, po którego ukończeniu pracował jako ślusarz - spawacz. W ramach obowiązków zawodowych : przygotowywał płaszczyznę do spawania czyli ciął, demontował stare rurociągi z aparatury chemicznej, i w to miejsce układał nowe rury i spawał je. W (...) B. wszystkie prace ślusarskie były wspierane przez spawacza.

(akta osobowe k. 33 zeznania wnioskodawcy W. B. e-protokół rozprawy z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48 w zw. z postanowieniem 01:00:56 – 01:01:14 e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48; zeznania świadka T. Z. e-protokół rozprawy z dnia 13 marca 2018 r.– płyta k.48; zeznania świadka S. M. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48; zeznania świadka K. K. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r.– płyta k.48; zeznania świadka K. O. e-protokół rozprawy z dnia 13 marca 2018- płyta CD k. 48 )

W okresie od dnia 1 lipca 1995 r. do dnia 30 kwietnia 1996 r., wnioskodawca pracował jako mistrz robót remontowo-montażowych na Wydziale M.-Remontowym . W chwili rozpoczęcia pracy - rozdzielał czynności do w realizacji , wskazując pracownikom ich zadania, na oddziałach, w których pracowali - ślusarze, spawacze, czyli pracownicy , wykonujący czynności jako podstawowe - przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, wewnątrz zbiorników ciśnieniowych, kotłów. Sprawował dozór techniczny nad tymi pracownikami, k ontrolował jakość, wykonanych przez nich prac, i, w ramach kontroli jakości wykonanych prac - sporządzał jej [ jakości] ocenę. Sprawozdania, jako element pracy – biurokratycznej , sporządzał sekretariat czyli pracownicy administracyjni . Jako mistrz to wnioskodawca decydował o urlopach i premiach, podległych mu , pracowników, których jakość pracy – kontrolował .

(świadectwo pracy – k. 5 ; charakterystyka stanowiska pracy : mistrza robót remontowo-montażowych strona 17 akt osobowych k.33, zeznania wnioskodawcy W. B. e-protokół rozprawy z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48 )

W zakładzie występowało nasilone zanieczyszczenie powietrza , unosiły się bardzo duże ilości kurzu barwnikarskiego i pył, w zakładzie panował też dotkliwy hałas, a pracownicy pracowali z substancjami toksycznymi. Dostawali maski ochronne i nauszniki, ale musieli wchodzić do pojemnika, by wymienić mieszadło. Pracownicy otrzymywali urlopy profilaktyczne [ w dodatkowym , pozanormatywnym wymiarze] 9 do 12 dni, z uwagi na szkodliwe warunki. Wykonywane były naprawy aparatów chemicznych np. cystern, zbiorników, kadzi, rurociągów. W tych zbiornikach były kwasy, i inne produkty chemiczne. Wykonywał prace w wewnątrz zbiorników - naprawiał wężownice, mieszadła. Praca wykonywana była w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. 8 godzin dziennie, w wydziale produkcyjnym, w którym często , z uwagi na potrzeby gospodarki, praca wykonywana była w godzinach nadliczbowych. Nie było przestojów. Wnioskodawca nie był także oddelegowany do innych obowiązków.

(zeznania wnioskodawcy W. B. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. 00:01:55 -00:26:23 – płyta k.48 w zw. z postanowieniem 01:00:56 – 01:01:14 e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. – płyta k.48; zeznania świadka T. Z. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. 00:27:50 -00:38:02 – płyta k.48; zeznania świadka S. M. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. 00:38:02 -00:42:46 – płyta k.48; zeznania świadka K. K. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. 00:42:46 - 00:49:55 – płyta k.48; zeznania świadka K. O. e-protokół, rozprawa z dnia 13 marca 2018 r. 00:51:00 - 01:00:56 – płyta k.48; świadectwo pracy – k. 5; zaświadczenie – k. 6; angaże – k. 7 – 12; zaświadczenie – k. 33 koperta; umowa – k. 33 koperta; karty zarobkowe – akta osobowe k. 33 )

Wnioskodawca korzystał z urlopu bezpłatnego w okresie od dnia 26 stycznia 1990 r. do dnia 22 kwietnia 1990 r.

(pismo – k. 33 koperta)

Wnioskodawca udowodnił posiadanie łącznie ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

(okoliczności bezsporne)

Wnioskodawca nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 13 czerwca 2017 r. wnioskodawca złożył wniosek o świadczenie emerytalne. (wniosek k. 1 – 8 akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. w Ł., odmówił W. B. prawa do wcześniejszej emerytury, ponieważ na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udokumentował, co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wskazano, iż wnioskodawca wykazał staż sumaryczny w wymiarze 26 lat 3 miesięcy i 4 dni, w tym 7 miesięcy i 2 dni okresów nieskładkowych oraz 25 lat 8 miesięcy i 2 dni okresów składkowych.

(decyzja - k. 18 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentów, znajdujących się w szczególności w aktach osobowych wnioskodawcy z Zakładów (...) oraz dokumentów z akt emerytalnych oraz osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz świadków, pracujących ze skarżącym, w przedmiotowym zakładzie pracy na tych samych bądź współpracujących stanowiskach w przedmiotowym okresie zatrudnienia: T. Z., S. M., K. K. i K. O..

Wyżej wskazani świadkowie, posiadają wiedzę odnośnie do zakresu prac, wykonywanych przez wnioskodawcę w przedmiotowym zakładzie pracy i okresie, ponieważ sami pracowali z (...) , znają realia pracy wnioskodawcy oraz realia funkcjonowania Zakładów (...) w aspekcie – higienicznych warunków pracy. Ta okoliczność jest, także Sądowi, znana notoryjnie. . Zeznania świadków są logiczne i wewnętrznie spójne. Korespondują one z zeznaniami wnioskodawcy i dokumentacją, zgromadzoną w sprawie, tworząc razem spójny obraz charakteru pracy, świadczonej przez wnioskodawcę w przedmiotowym zakładzie pracy i ponad wszelką wątpliwość dowodzą pracy wnioskodawcy, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu, w warunkach szczególnych.

Ponadto świadkowie ci nie mają żadnego interesu w tym, aby zeznawać na korzyść ubezpieczonego, gdyż są dla niego osobami obcymi. Stanowią oni tym samym wiarygodne źródło dowodowe. Nadto zeznania świadków i wnioskodawcy nie zostały zasadnie podważone przez organ rentowy w toku procesu. W związku z powyższym Sąd zgromadzonym dowodom dał wiarę.

Organ rentowy kwestionował świadectwo pracy wystawione przez archiwum, nie zaś przez pracodawcę, jednak nadesłane dokumenty archiwalne oraz zeznania świadków wykazały bezspornie, iż zasadnym jest uznać wykonywaną pracę ślusarza i ślusarza spawacza w spornych okresach za pracę w warunkach szczególnych, gdyż wykonywał czynności przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, prace wewnątrz zbiorników ciśnieniowych, kotłów. A jako robót mistrz robót remontowo-montażowych na Wydziale M.-Remontowym , rozdzielał czynności do w realizacji , wskazując pracownikom ich zadania, na oddziałach, w których pracowali - ślusarze, spawacze, czyli pracownicy , wykonujący czynności jako podstawowe - przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, wchodził do środka do zbiorników ciśnieniowych, kotłów, celem ich oczyszczenia i naprawy. K ontrolował jakość, wykonanych przez nich prac, i, w ramach kontroli jakości wykonanych prac - sporządzał jej [ jakości] ocenę. Sprawozdania, jako element pracy – biurokratycznej , sporządzał sekretariat czyli pracownicy administracyjni . Jako mistrz to wnioskodawca decydował o urlopach i premiach, podległych mu , pracowników, których jakość pracy – kontrolował .

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tj. z dnia 7 lipca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1383) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Jak wynika z art. 184 ust. 2 powołanej ustawy, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Z przepisu art. 32 wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury oraz wykazy stanowisk do tego uprawniających określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 z późn. zm).

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok SN z 15.11.2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do wieku oraz lat okresów składkowych i nieskładkowych. W przekonaniu Sądu wnioskodawca spełnia również warunek, co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Przypomnieć należy, iż organ rentowy nie uznał wnioskodawcy pracy w warunkach szczególnych przede wszystkim z uwagi na fakt, iż zaświadczenie dotyczące pracy w szczególnych warunkach zostało wystawione przez archiwum, czyli podmiot nieuprawniony. Podniesiono, że zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. tylko zakład pracy może potwierdzić w oparciu o posiadaną dokumentację okres zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W tym miejscu należy podnieść, iż w świetle § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok SN z 15.11.2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

Stosownie do § 2 ust. 2 okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy, nie mniej jednak regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma jednak zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach Sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84).

Prace, które są uznane za pracę w szczególnych warunkach, zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Ponadto, na mocy upoważnienia wynikającego z § 1 ust. 2 rozporządzenia właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy znaczenie ma zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu chemicznego i lekkiego

Jak wynika z treści wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, do prac w warunkach szczególnych należą wymienione w dziale IV poz. 39 pkt 8 – ślusarz, natomiast w załączniku nr 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu chemicznego i lekkiego w dziale XIV w pozycji 12 pkt 1 zostały wymienione prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowowodorowym na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego.

Stosownie zaś do treści § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W rozpoznawanej sprawie, organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnił warunku udowodnienia 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Nie kwestionował natomiast spełnienia przez niego pozostałych przesłanek uprawniających do nabycia wcześniejszej emerytury – przesłanki wieku i udowodnienia wymaganych ustawą okresów składkowych i nieskładkowych.

Sąd Okręgowy na okoliczność rodzaju i charakteru wykonywanych przez wnioskodawcę czynności przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę złożonej do akt sprawy dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy oraz zeznania zgłoszonych świadków.

Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawca , w okresie od dnia 1 września 1972 r. do dnia 31 sierpnia 1975 r., był uczniem szkoły przyzakładowej przy Zakładach (...).

Z dokonanych ustaleń wynika także, że po ukończeniu szkoły przyzakładowej, podjął, od dnia 1 września 1975 r. pracę w charakterze ślusarza , którą wykonywał do dnia 21 października 1978r. Także od dnia 1 września 1975r. - podjął naukę w technikum mechanicznym dla pracujących w systemie wieczorowym. Nauka trwała 3 lata. Zajęcia w technikum zaczynały się od godz. 16:30 . Wnioskodawca pracował od godz. 6:00/7:00 rano, zimą od godz. 8:00 - na jedną zmianę. Do szkoły – technikum . chodzi po zakończeniu ośmiogodzinnego dnia pracy, choć miał pozwolenie na ewentualne opuszczenie hali, w której wykonywał. czynności , aby umyć się przed – pójściem do szkoły. Pracując jako ślusarz , w pełnym wymiarze czasu pracy, wnioskodawca w różnych oddziałach , wykonywał czynności przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, wchodził do środka do zbiorników ciśnieniowych, kotłów, celem ich oczyszczenia i naprawy. W ramach wykonywanych czynności : szlifował, oczyszczał, wykonywał czynności przygotowawcze dla spawacza, rozkręcał pokryw przy zbiornikach, skręcał różne elementy, wymieniał mieszadła w pojemnikach

Z dokonanych ustaleń wynika, że w okresie 25.10.1978r. – 3.10.1980r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową.

Po zakończeniu służby wojskowej wnioskodawca wrócił do Zakładów (...) , przed upływem 30 dni od zakończenia służby i w okresie od dnia 20 października 1980 r. do dnia 30 czerwca 1995 r., pracował jako ślusarz spawacz. Wykonywał czynności przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, wchodził do środka do zbiorników ciśnieniowych, kotłów, celem ich oczyszczenia i naprawy. W ramach wykonywanych czynności : szlifował, oczyszczał, wykonywał czynności przygotowawcze dla spawacza, rozkręcał pokryw przy zbiornikach, skręcał różne elementy.

W 1987 r. wnioskodawca ukończył kurs spawania elektrycznego i gazowego podstawowy, po którego ukończeniu pracował jako ślusarz - spawacz. W ramach obowiązków zawodowych : przygotowywał płaszczyznę do spawania czyli ciął, demontował stare rurociągi z aparatury chemicznej, i w to miejsce układał nowe rury i spawał je. W (...) B. wszystkie prace ślusarskie były wspierane przez spawacza.

Z dokonanych ustaleń wynika, w tym okresie wykonywał czynności wskazane jako prace wykonywane szczególnych warunkach - w wykazie A , dział IV poz. 39 cyt. Rozporządzenia oraz w wykazie A Dział IV poz. 39 pkt 8 i Dział XIV poz. 12 pkt 1 Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7.07.1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. Nr 4 Ministerstwa Przemysłu Chemicznego i Lekkiego)

Z dokonanych ustaleń wynika, że w okresie od dnia 1 lipca 1995 r. do dnia 30 kwietnia 1996 r., wnioskodawca pracował jako mistrz robót remontowo-montażowych na Wydziale M.-Remontowym . Wykonywał czynności polegające na sprawowaniu dozoru technicznego na Wydziale M.-Remontowym , w którym , jako podstawowe , wykonywane były czynności , wskazane w wykazie A czyli czynności przy oczyszczaniu i naprawie aparatów, pojemników po produktach toksycznych, wewnątrz zbiorników ciśnieniowych, kotłów, kontrolował jakości, wykonanych przez prac, sprawował dozór techniczny na Wydziale M.-Remontowym , w którym jako podstawowe , wykonywane były prace wymieniowe w wykazie A

Z dokonanych ustaleń wynika, ze tym okresie wykonywał czynności wskazane jako prace wykonywane szczególnych warunkach - w wykazie A , dział XIV poz. 24 cyt. Rozporządzenia oraz i Dziale XIV poz. 24 pkt 1 Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7.07.1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. Nr 4 Ministerstwa Przemysłu Chemicznego i Lekkiego)

Z dokonanych ustaleń wynika, że w zakładzie (...) występowało nasilone zanieczyszczenie powietrza , unosiły się bardzo duże ilości kurzu barwnikarskiego i pył, w zakładzie panował też dotkliwy hałas, a pracownicy pracowali z substancjami toksycznymi. Dostawali maski ochronne i nauszniki, ale musieli wchodzić do pojemnika, by wymienić mieszadło. Pracownicy otrzymywali urlopy profilaktyczne [ w dodatkowym , pozanormatywnym wymiarze] 9 do 12 dni, z uwagi na szkodliwe warunki. Wykonywane były naprawy aparatów chemicznych np. cystern, zbiorników, kadzi, rurociągów. W tych zbiornikach były kwasy, i inne produkty chemiczne. Wykonywał prace w wewnątrz zbiorników - naprawiał wężownice, mieszadła. Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawca wykonywał pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawca nie był oddelegowany do innych obowiązków.

Analiza załączonych dokumentów osobowych oraz treści zeznań świadków, a wreszcie relacji samego wnioskodawcy potwierdziła w przekonaniu Sądu, że, będąc zatrudnionym na stanowisku ślusarza oraz ślusarza - spawacza, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał on pracę w warunkach szczególnych. Relacja świadków i samego wnioskodawcy była w tym zakresie zbieżna i wiarygodna. Prac spawalniczych było dużo. Nie było przestojów. Wnioskodawca nie był także oddelegowany do innych obowiązków. Warunki były bardzo szkodliwe, toksyczne w związku z czym pracownicy otrzymywali maski i nauszniki, a także profilaktyczne urlopy. Praca taka jest także zaliczona do pracy w warunkach szczególnych.

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. I UK 393/10, opubl. LEX nr 950426/. Brak było podstaw w przedmiotowej sprawie do uznania, iż wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy – prac uznawanych za prace w warunkach szczególnych.

W odniesieniu do faktu pełnienia przez wnioskodawcę w okresie od dnia od dnia 25 października 1978 r. do dnia 8 października 1980 r. zasadniczej służby wojskowej, z której powrócił do pracy w (...) B. w ustawowym terminie 30 dni.

W odniesieniu do powyższego zgodnie bowiem z orzecznictwem Sądu Najwyższego okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia (por. wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt III UK 5/06, OSNP 2007/7 – 8/108, M.P.Pr. (...)).

Należy rozstrzygnąć w tym stanie faktycznym o kwalifikacji prawnej okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej, który przypadł w czasie trwania stosunku pracy o szczególnym charakterze, w ramach którego pracownik – powołany następnie do odbycia tej służby wojskowej świadczył pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zasadniczo przerwę w wykonywaniu zatrudnienia w ramach stosunku pracy wywołaną odbywaniem zasadniczej służby wojskowej uznaje się za zawieszenie realizacji nadal trwającego stosunku pracy z tego względu, że w okresie odbywania tej służby nie są wykonywane zobowiązania stron stosunku pracy, ponieważ pracownik doznaje przeszkód w świadczeniu pracy z powodu odbywania zasadniczej służby wojskowej, co prowadzi do zawieszenia świadczeń pracodawcy, które na ogół są ekwiwalentami za pracę wykonaną.

Równocześnie trzeba podkreślić, jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w w/w wyroku, że obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona ojczyzny, a zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa (art. 85 ust. 1 i 2 Konstytucji RP). Ponadto konstytucyjna zasada demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2), zasada równości wobec prawa i zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny (art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji), wymuszają na gruncie Konstytucji, będącej najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej (art. 8 Konstytucji RP), ustanawianie takich regulacji ustawowych lub dokonywanie wykładni przepisów prawa powszechnie obowiązującego, które wykluczają jakiekolwiek pokrzywdzenie obywatela z powodu wykonywania publicznego obowiązku obrony ojczyzny. W konsekwencji na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne są zawsze okresami składkowymi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach), bez potrzeby wypełnienia jakichkolwiek dalszych warunków, a w szczególności bez względu na to, czy okresy odbytej służby były poprzedzone stosunkiem pracy lub innym stosunkiem prawnym kreującym tytuł obowiązkowego ubezpieczenia społecznego. Oznacza to, że okres czynnej służby wojskowej jest składkowym okresem ubezpieczenia dla każdego ubezpieczonego, który odbył taką służbę.

Zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. „o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” (Dz.U.67.44.220 ) w brzmieniu obowiązującym w okresie 1967 – 1974 okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zalicza się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracowników, którzy po odbyciu tej służby podjęli zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby, albo w tej samej gałęzi pracy.

Zgodnie z art. 124 ust. 1, nieobowiązującej już ustawy z dnia 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym (Dz.U. z 1963 r. Nr 20, poz. 108), zakład pracy, który zatrudniał pracownika w chwili powołania do czynnej służby wojskowej, obowiązany był go zatrudnić na poprzednio zajmowanym stanowisku lub stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz nie niżej opłacanym, jeżeli pracownik najpóźniej w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z zasadniczej służby wojskowej zgłosił swój powrót do pracy. Dopiero niezachowanie tego terminu powodowało rozwiązanie stosunku pracy z mocy prawa, chyba, że nastąpiło z przyczyn od pracownika niezależnych (ust. 2).

Na mocy wyraźnego brzmienia art. 125 tej ustawy, pracownikowi, który zgłosił się do pracy w terminie określonym w art. 124 ust. 1 zalicza się okres odbytej służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy albo od ciągłości pracy w danym zawodzie lub służbie, bądź w szczególnych warunkach, od których zależy nabycie tych uprawnień.

W oparciu o powyższe, należy stwierdzić, że okres odbytej czynnej (zasadniczej) służby wojskowej przez pracownika zatrudnionego poprzednio w szczególnych warunkach pracy, który po zakończeniu tej służby zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia w terminie 30 dni od zakończenia służby wojskowej, traktuje się tak samo jak wykonywanie takiej pracy, a skoro okres ten podlega zaliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy w szczególnych warunkach, to uwzględnia się go także do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 124 i 125 ustawy z dnia 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym, w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach). Jak wskazał Sąd Najwyższy taką językową wykładnię zdecydowanie wzmacniają powołane wyżej dyrektywy (zasady) konstytucyjne uzasadniające i usprawiedliwiające traktowanie okresu zasadniczej służby wojskowej przypadającego w okresie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia jako składkowego okresu pracy w szczególnych warunkach dla celów emerytalnych.

Ponadto, zdaniem Sądu Najwyższego, za przyjętą wykładnią przemawiają także regulacje szczególne dotyczące przesłanek nabycia prawa do szczególnych rodzajów emerytur: górniczej (art. 34, 35 i 38 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) lub emerytury kolejowej (art. 40, 41 i 45 tej ustawy) przez pracowników urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., zważywszy, że powołane unormowania expressis verbis okresy służby wojskowej uznają za okresy zaliczalne do okresów rodzajów zatrudnienia wykonywanego w szczególnych warunkach (pracy górniczej lub zatrudnienia na kolei), wymaganych do nabycia emerytury w niższym od powszechnego wieku emerytalnym.

Na podstawie powyższych ustaleń, należy zaliczyć skarżącemu, okres pełnienia służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe, uznać należało, że wnioskodawca, w niniejszym postępowaniu, udowodnił ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Na marginesie tylko dodać należy, iż wnioskodawca w czasie zatrudnienia w (...) B. korzystał z urlopu bezpłatnego w okresie od dnia 26 stycznia 1990 r. do dnia 22 kwietnia 1990 r. i okres ten nie został zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, nie mniej jednak nie zmienia to faktu, iż wnioskodawca ponad wszelką wątpliwość legitymuje się ponad 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

Poza sporem pozostawało, natomiast, spełnienie przez wnioskodawcę pozostałych przesłanek, wymaganych do nabycia wcześniejszej emerytury, z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wnioskodawca, bowiem w dacie wydania decyzji przez organ rentowy miał ukończone 60 lat, zaś na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki uprawniające do nabycia wcześniejszej emerytury z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia. Zgodnie zaś z art. 129 ust. 1 świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd, na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał W. B. prawo do emerytury od dnia 13 lipca 2017 r. czyli od ukończenia przez wnioskodawcę 60 lat.

A.L.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem oraz pouczeniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS , wyrażając zgodę na wypożyczenie akt emerytalnych