Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2018r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: (...) E. S.

Protokolant: Aneta Bącal

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2018r. w K.

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej Wspólnota w upadłości likwidacyjnej w G.

przeciwko I. U., D. U. (1)

o zapłatę

I  zasądza solidarnie od pozwanych I. U. i D. U. (1) na rzecz strony powodowej Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej Wspólnota w upadłości likwidacyjnej w G. kwotę 16.450,96 zł (szesnaście tysięcy czterysta pięćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt sześć groszy) wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku, z zastrzeżeniem że nie mogą one przekraczać odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od dnia 30 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty;

II  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz strony powodowej kwotę 2.717,39 zł (dwa tysiące siedemset siedemnaście złotych trzydzieści dziewięć groszy ) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powód Syndyk Masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej Wspólnota w upadłości likwidacyjnej w G. w dniu 30 sierpnia 2017 r. wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie solidarnie od pozwanych I. U. i D. U. (1) kwoty 16.450,96 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

Uzasadniając powyższe wskazał, że w dniu 14 stycznia 2011 r. (...) w G. zawarła z pozwaną I. U. umowę pożyczki, której spłatę poręczył pozwany D. U. (2). Jak dalej wskazywał, pozwana mimo zobowiązania nie regulowała rat pożyczki w ustalonych terminach, mimo kierowania do niej jak i do poręczyciela wezwań do zapłaty. W związku z tym, jak wynika z twierdzeń powoda, pożyczkodawca w dniu 24 lutego 2015 r. wypowiedział zawartą umowę, która stała się natychmiast wymagalna po upływie okresu wypowiedzenia. Na dzień wniesienia pozwu wynikająca z niej należność wynosiła dochodzoną w niniejszym postępowaniu kwotę.

Powód po przekazaniu sprawy do tutejszego sądu w piśmie procesowym z dnia 2 stycznia 2018 r. podtrzymał w całości stanowisko wyrażone w pozwie, z tym, że wskazał, iż żąda odsetek umownych od dnia 25 sierpnia 2017 r.

Pozwani na rozprawie w dniu 13 lutego 2018 r. potwierdzili istnienie zadłużenia, wnosząc przy tym w razie zasądzenia dochodzonej przez powoda kwoty o rozłożenie jej na raty, czemu powód sprzeciwił się.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 stycznia 2011 r. pozwana I. U. zawarła umowę pożyczki konsumenckiej konsolidacyjnej nr (...) ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową Wspólnota w G.. W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należność w następnym dniu stawała się należnością przeterminowaną, od której w zakresie kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia, pobierane były odsetki w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP.

W przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia pożyczki nie zostały dotrzymane bądź w przypadku gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, (...) zastrzegał sobie prawo do wypowiedzenia umowy z 30-dniowym terminem wypowiedzenia po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Spłatę zobowiązania wynikającego z ww. umowy poręczył pozwany D. U. (2).

Powód, w związku z brakiem terminowego regulowania należności wzywał pozwaną do zapłaty jak również zawiadamiał o braku spłaty pozwanego jako poręczyciela.

Powód pismem z dnia 24 lutego 2015 r. wypowiedział zawartą umowę pożyczki. O powyższym został również zawiadomiony pozwany.

Dowód:

bezsporne, a ponadto

- umowa pożyczki konsumenckiej konsolidacyjnej z dnia 14 stycznia 2011 r. wraz z oświadczeniem poręczyciela – k. 26-29;

- wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniami nadania - k.30-38;

-wypowiedzenie umowy wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru – k. 36-39;

- zawiadomienia poręczyciela wraz z potwierdzeniami nadania – k. 40-49;

- plan spłaty pożyczki – k. 50-51;

- zestawienia operacji z rachunku – k. 52.

Na dzień 25 sierpnia 2017 r. zaległość pozwanych z ww. umowy pożyczki wyniosła kwotę 16.450,96 zł.

Dowód:

bezsporne, a ponadto

- zestawienie – k. 24-25.

W dniu 20 listopada 2014 r. ogłoszono (...) w G..

Dowód:

bezsporne, a ponadto

- postanowienie z dnia 26 września 2014 i 20 listopada 2014 r. – k. 21-23.

Sąd zważył, co następuję:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie stan faktyczny co do zasady był między stronami bezsporny. Ponadto ustalono go w oparciu o wskazane wyżej dowody tj. dowody z dokumentów przedstawione przez powoda. Przekształcenia po stronie powodowej również nie były sporne, wynikały bowiem z dołączonego postanowienia o ogłoszeniu upadłości

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W niniejszej sprawie niesporna była okoliczność zawarcia przez pozwaną I. U. umowy pożyczki w dniu 14 stycznia 2011 r. jak również wykonania umowy przez (...) w G. poprzez wydanie kwoty określonej w umowie. Bezsporna, z uwagi na potwierdzenie istnienia zadłużenia przez pozwanych, była również okoliczność braku wykonania prze pozwaną ciążącego na niej obowiązku w zakresie zwrotu kwoty pożyczki zgodnie z postanowieniami umowy.

W takich okolicznościach faktycznych uznać należało, że roszczenie strony powodowej w stosunku do pozwanej było zasadne i jako takie podlegało zasądzeniu w całości.

Dalej należy wskazać na treść przepisu art. 876 § 1 k.c. zgodnie z którym przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Przedmiotem umowy poręczenia jest więc obowiązek spełnienia określonego świadczenia w sytuacji gdy swojego zobowiązania nie spełnia dłużnik główny. Ponadto jak stanowi przepis art. 881 k.c., w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawała okoliczność, że pozwany D. U. (2) zawarł z wierzycielem umowę na podstawie której zobowiązał się do zapłaty kwoty wynikającej z umowy pożyczki zawartej przez pozwaną, w sytuacji braku dokonania przez nią zapłaty.

Biorąc pod uwagę powyższe, uznać należało, że z uwagi na niewywiązanie się przez pozwaną ze swojego zobowiązania, po stronie pozwanego zaktualizował się obowiązek zapłaty kwoty dochodzonej w pozwie. Dlatego też kwota ta podlegała zasądzeniu od obojga pozwanych solidarnie – z uwagi na ww. brzmienie przepisu art. 881 k.c.

Dalej wskazać należy, że pozwani potwierdzili fakt istnienia zadłużenia, a ponadto wnieśli w razie zasądzenie dochodzonej kwoty na rzecz powoda, o jej rozłożenie na raty, którego to wniosku Sąd w niniejszej sprawie nie uwzględnił.

Podstawa prawna ewentualnego rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty znajduje się w przepisie art. 320 k.p.c., który stanowi, iż w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.

Wskazana instytucja ma na celu nie tylko ochronę interesów dłużnika ale również interesów wierzyciela. Uprawnienie do rozłożenia zasądzanego świadczenia na raty, jak wynika z brzmienia przepisu, przysługuje sądowi jednie w sytuacjach uzasadnionych, wyjątkowych, kiedy to ze względu na stan majątkowy ale też rodzinny czy zdrowotny pozwanego, spełnienie świadczenia jednorazowo byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub też bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Wskazać należy, iż trudności związane z możliwością jednorazowego spełnienia świadczenia mogą być zarówno obiektywne, jak i spowodowane działaniem samego dłużnika. Instytucja ta ma na celu ułatwienie dłużnikowi wywiązanie się ze zobowiązania z jednej strony, a z drugiej zapewnienie, że świadczenie na rzecz wierzyciela zostanie spełnienie w sposób dobrowolny. Ponadto zastosowanie wskazanego przepisu może mieć miejsce jedynie w sytuacji gdy dłużnik wykaże w toku postępowania, że faktycznie jest w stanie realizować rozłożone na raty zobowiązanie. Celem bowiem tej instytucji jest takie uksztaltowanie zobowiązania, które umożliwi dłużnikowi jego wykonanie ale też zagwarantuje wierzycielowi zaspokojenie roszczenia. Aktualna sytuacja dłużnika musi więc z jednej strony być na tyle zła aby uniemożliwiać mu spełnienie całości dochodzonego świadczenia jednorazowo ale z drugiej strony musi być na tyle dobra, aby umożliwić terminowe uiszczanie poszczególnych rat.

W tym zakresie wskazać należy, że pozwani solidarnie oprócz zgłoszenia wniosku o rozłożenia świadczenia na raty, nie podnieśli żadnych twierdzeń, z których wynika, że w sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek. Wskazali oni bowiem jedynie, na swoją trudną sytuację materialną, nie zgłosili jednakże w tym przedmiocie żadnych wniosków dowodowych. Pozwani nie wskazali również żadnych okoliczności, z których wynikała by okoliczność, że są oni w stanie spełnić świadczenie w przypadku jego rozłożenia na raty. Ponadto nie bez znaczenia jest okoliczność, iż strona powodowa w niniejszej sprawie znajduje się w stanie upadłości likwidacyjnej. Jak wynika z przepisu art. 2 § 1 ustawy z dnia Prawo upadłościowe nadrzędnym celem postępowania upadłościowego jest zaspokojenie roszczenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu. W związku z tym rozłożenia świadczenia na raty w niniejszym postepowaniu byłoby sprzeczne z celem postępowania upadłościowego i jako takie winno nastąpić jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rozumianych nawet bardziej restrykcyjnie niż to wynika z przepisu art. 320 k.p.c. Ochrona jaką zapewnia wskazany przepis dłużnikowi nie może być bowiem stawiana ponad ochronę wierzyciela.

Na marginesie powyższych rozważań należy również wskazać, że złożenie przez pozwanych wniosku o rozłożenia świadczeni na raty nie jest tożsame z oświadczeniem o uznaniu powództwa. Pozwani co prawda potwierdzili fakt istnienia zadłużenia jednakże uznanie powództwa powinno być - jak każda czynność procesowa - wyraźne oraz jednoznacznie określone i nienasuwające wątpliwości co do swej treści oraz zakresu, w jakim pozwany uznał żądanie pozwu.

Uznanie powództwa jest bowiem aktem dyspozycyjności pozwanego, który nie tylko uznaje samo żądanie powoda, ale i to że uzasadniają je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne i godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego to żądanie (zob. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 stycznia 2016 r. I ACa 1946/14 oraz z dnia 12 grudnia 2014 r. I ACa 892/14). Za uznanie powództwa należy przyjąć każde oświadczenie pozwanego potwierdzające istnienie roszczenia powoda i jednocześnie przyznające wszystkie okoliczności faktyczne przedstawione w pozwie. Biorąc pod uwagę powyższe uznaniem powództwa nie jest oświadczenie, w którym pozwany potwierdza wyłącznie jeden z elementów pozwu.

Uznanie powództwa nie jest jednocześnie oświadczenie woli i wiedzy. Pozostaje tylko oświadczeniem woli, poprzez które strona pozwana wyraża zgodę na wydanie wyroku uwzględniającego powództwo zgodnie z żądaniem pozwu i nawet bez potwierdzania prawdziwości okoliczności podanych przez stronę powodowa na uzasadnienie żądania pozwu. Od oświadczenia woli stanowiącego konieczny i konstrukcyjny element czynności uznania powództwa, odróżnić bowiem należy osobne, jakościowo odmienne i wywołujące zupełnie inne skutki, oświadczenie wiedzy o przyznaniu okoliczności faktycznych podanych przez przeciwnika procesowego, w szczególności składających się na podstawę faktyczną żądania pozwu. Przyznania okoliczności faktycznych dotyczy art. 229 k.p.c. Czynność tej treści stanowi rodzaj reguły dowodowej. Pozwala bowiem na dokonanie na jej podstawie, jeżeli takie przyznanie nie budzi wątpliwości, ustaleń faktycznych istotnych dla wyniku sprawy bez konieczności przeprowadzania dowodów, czyli korzystania z konkretnych środków dowodowych. Czynność uznania żądania pozwu, z racji wolitywnego jej charakteru, nie może siłą rzeczy dotyczyć faktów mających znaczenie dla sprawy. W ogóle nie odnosi się więc do zdarzeń z czasu minionego. Okoliczności faktycznych dotyczy natomiast retrospektywne ze swojej natury przyznanie okoliczności, które nie jest oświadczeniem woli. Nie odnosi się bowiem, inaczej niż uznanie powództwa, do przyszłej czynności sądu polegającej na wydaniu wyroku, lecz wyłącznie do jego podstawy faktycznej, czyli zdarzeń z czasu minionego, faktów, nie zaś rozstrzygnięcia polegającego na uwzględnieniu powództwa. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 maja 2016 r. I ACa 1100/15)

Pozwani w niniejszej sprawie co do zasady potwierdzili istnienie zadłużenia z przedłożonej umowy pożyczki, nie wnosili również wprost o oddalenie powództwa ale jednoznacznego i stanowczego oświadczenia, które wyrażałoby ich wolę co do wydania względem nich wyroku uwzględniającego dochodzone roszczenie nie złożyli.

Dalej wskazać należy, że orzeczenie o odsetkach znajduje uzasadnienie w treści art 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z uwagi na fakt, iż z zawartej umowy pożyczki wynika wysokość odsetek umownych, żądanie pozwu w tym zakresie okazało się zasadne,. Stąd zasądzono odsetki dochodzone od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 30 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty. Na marginesie należy jeszcze wskazać, że rozszerzenie powództwa o zasądzenie odsetek umownych od dochodzonej kwoty od dnia 25 sierpnia 2017 r. zawarte w piśmie powoda z dnia 2 stycznia 2018 r. uznać należało za niedopuszczalne z uwagi na brzmienie przepisu art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. Zakaz przedmiotowej zmiany powództwa jest zakazem bezwzględnym i dotyczy zarówno zmiany żądania, jak i zmiany podstawy faktycznej żądania zgłoszonego w pozwie. W konsekwencji należy też przyjąć, że czynność procesowa powoda zmierzająca do przedmiotowej zmiany powództwa jest bezskuteczna nawet wtedy, gdy nowe żądanie nadaje się również do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd wydał na podstawie przepisu art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Dlatego też, zasądzono na rzecz strony powodowej od pozwanych solidarnie kwotę 2.717,39 zł, na którą to składała się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 300 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, opłata manipulacyjna w kwocie 0,39 zł oraz kwota 2.400 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego ustalona na podstawie przepisu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. W tym miejscu wskazać należy, że Sąd błędnie ustalił, a tym samym błędnie zasądził stawkę przysługującą tytułem kosztów zastępstwa prawnego, która z uwagi na wartość przedmiotu sporu winna w niniejszej sprawie zostać ustalona w wysokości 3.600 zł, zgodnie z § 2 pkt 5 ww. rozporządzenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

proszę:

1.  odnotować uzasadnienie;

2.  elektroniczną wersję umieścić w systemie Sędzia 2;

3.  odpis wyroku wraz z uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej – r. pr. K. S..

K., 5 marca 2018 r. (...) E. S.