Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 1 sierpnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2018 roku w Szczytnie na rozprawie

sprawy z wniosku W. G.

z udziałem W. M., T. O., Z. O., T. O., S. S., R. S., M. T., A. S., D. S., G. S. (1), Z. T. (1), R. R., J. T., C. K., T. B., H. G., G. O., M. P., G. S. (2), E. G., A. A., Z. T. (2), S. K., H. K. (1),

o zasiedzenie

postanawia:

I.  stwierdzić, że uczestnik postępowania H. K. (1) i uczestniczka postępowania S. K. nabyli przez zasiedzenie z dniem 4 czerwca 2002 roku na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej własność nieruchomości położonej w L., gmina S. obejmującą działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...), dla których Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgę wieczystą nr (...),

II.  oddalić wniosek uczestników postępowania H. K. (1) i S. K. w pozostałej części,

III.  oddalić wniosek wnioskodawczyni o stwierdzenie zasiedzenia,

IV.  koszty postępowania wnioskodawczyni i uczestnicy postępowania ponoszą we własnym zakresie

V.  nakazać zwrócić wnioskodawczyni ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 135,31 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki uiszczonej przez wnioskodawczynię,

VI.  nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Szczytnie

Sygn. akt I Ns 291/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni W. G. w sprawie przy udziale W. M., C. K. wniosła o stwierdzenie, że nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 czerwca 2003 roku własność nieruchomości składającej się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...) o powierzchni 7,0200 ha położonej w L., dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz o stwierdzenie, że nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 czerwca 2003 roku własność udziału 45/48 w nieruchomości obejmującej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) zabudowanej domem oraz budynkiem gospodarczym o powierzchni 0,4000 ha położonej w L., dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) domagała się zasądzenia od uczestnika postępowania – Skarbu Państwa zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania wnioskodawczyni twierdziła, że jej rodzice H. K. (1) i S. K. byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego w L., nieruchomości dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz udziałów 6/48 w nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Na podstawie nieformalnej umowy sprzedaży zawartej z Z. M. nabyli należącą do niego nieruchomość składającą się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...) oraz udziały w nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...). W posiadanie samoistne tych nieruchomości weszli w czerwcu 1972 roku i od tego czasu dokonali szeregu nakładów na nieruchomość. Wyremontowali dom, budynki gospodarcze, doprowadzili energię elektryczną do wszystkich budynków. Na nieruchomościach tych, które bezpośrednio graniczyły z ich gospodarstwem, prowadzili działalność rolniczą, pobierali pożytki w postaci plonów i ponosili ciężary płacąc podatki. Posiadanie ich było nieprzerwane i trwało do dnia 18 maja 1992 roku tj. do dnia dokonania darowizny nieruchomości składającej się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...) dla wnioskodawczyni i uczestniczki postępowania C. K.. Przeniesienie własności gospodarstwa rolnego obejmowało również przeniesienie posiadania samoistnego nieruchomości objętych wnioskiem. Od chwili przekazania gospodarstwa rolnego nieprzerwanie użytkuje je wyłącznie wnioskodawczyni tak w zakresie ziemi rolnej, jak i siedliska. Obecnie wszystkie te nieruchomości stanowią zorganizowaną całość wchodząca w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez wnioskodawczynię, która jest zarejestrowana jako producent rolny i pobiera dopłaty do działek (...) do produkcji rolnej za lata 2004-2015.

Uczestniczka postępowania C. K. oświadczyła, że nie sprzeciwia się zasiedzeniu nieruchomości wskazanych we wniosku przez wnioskodawczynię. Nadto podała, że rodzice nieruchomości te kupili od Z. M. w 1969 roku i od tego czasu pozostawały one w ich posiadaniu. Wykonywali na nich remonty, doprowadzili energię elektryczną, wodę oraz uprawiali ziemię rolną. Nikt nie upominał się o tą ziemię.

Uczestnik postępowania W. M. wniósł o oddalenie wniosku w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek stwierdził, że nieruchomość obejmująca działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...) oraz udział 24/48 w nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) stanowią jego własność. Zostały one nabyte przez rodziców uczestnika postępowania Z. i G. M. na podstawie aktu notarialnego z dnia 18 kwietnia 1968 roku, którzy objęli je w posiadanie i przystąpili do prowadzenia na nich gospodarstwa rolnego w 965 roku na podstawie przyrzeczonej umowy sprzedaży. Prowadzeniem gospodarstwa rolnego zajmowała się głównie G. M., gdyż jej mąż pracował jako pracownik fizyczny w jednostce wojskowej w L.. Po śmierci G. M. w 1969 roku, Z. M. wraz z dziećmi wyprowadził się w 1970 roku do S., a po zebraniu plonów z gruntów obsianych w 1970 roku, zrezygnował w 1971 roku z prowadzenia gospodarstwa rolnego i udostępnił je do używania H. K. (1), który był bratem jego zmarłej żony., a który w tym czasie prowadził sąsiednie gospodarstwo. Obie rodziny zamieszkiwały zaś w domu mieszkalnym na nieruchomości - działce gruntu o numerze ewidencyjnym (...). Udostępnienie gospodarstwa rolnego do używania H. K. (1), miało, jak twierdził W. M., charakter nieodpłatny, pożytki z tego gospodarstwa miały przypadać H. K. (1), który miał ponosić koszty związane z jego prowadzeniem. Stan ten trwać zaś miał do momentu, w którym Z. M. lub któreś z jego dzieci nie zdecyduje się powrócić do należącego do nich gospodarstwa. H. K. (1) był zainteresowany nabyciem własności nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa, zaś Z. M. nie był zainteresowany jego sprzedażą. Uczestnik postępowania tym samym zaprzeczył, aby między jego ojcem a H. K. (1) została zawarta nieformalna umowa sprzedaży nieruchomości objętych wnioskiem i aby H. K. (1) był ich posiadaczem samoistnym. W 1986 roku siostra uczestnika postępowania T. K. spadkobierczyni G. M. próbowała, jak twierdził W. M. wprowadzić się do swojej części domu i objąć w posiadanie należące do niej gospodarstwo rolne , ale uniemożliwił to H. K. (1), który odmówił wydania posiadania gospodarstwa rolnego. Wobec czego T. K. wystąpiła do Sądu przeciwko H. K. (1) domagając się wydania nieruchomości i dopiero na skutek tego postępowania objęła w posiadanie należące do niej gospodarstwo rolne, którym władała do 1990 roku. Tak więc posiadania nieruchomości przez H. K. (1) objętych wnioskiem nie było, jak twierdził W. M., nieprzerwane. W międzyczasie wnioski H. K. (1) o zasiedzenie, o uwłaszczenie nieruchomości objętych przedmiotowym wnioskiem były oddalane.

W ocenie uczestnika postępowania W. M. wraz z przeniesieniem na podstawie umowy darowizny z dnia 18 maja 1992 roku własności nieruchomości stanowiących działku gruntu o numerach ewidencyjnych (...) nie nastąpiło przeniesienie posiadania nieruchomości objętych wnioskiem. Posiadanie jest okolicznością faktyczną, a jego samoistny charakter przejawia się wykonywaniem działań władczych w stosunku do rzeczy, jakie odpowiada prawu własności i manifestowaniem woli takiego władania. Wnioskodawczyni w okresie od 1992 roku do 2003 roku zamieszkiwała w S. prowadząc działalność gospodarczą polegającą na handlu detalicznym odzieżą na rynku w S.. W tym czasie samoistnym i jedynym posiadaczem nieruchomości objętych wnioskiem był H. K. (1). Na objęcie tych nieruchomości we współposiadanie samoistne przez wnioskodawczynię wskazuje dopiero zarejestrowanie się przez nią jako producent rolny w marcu 2004 roku i wystąpienie przez nią w tym samym roku o dopłaty bezpośrednie. W dniu 28 listopada 2013 roku zmarła T. K. i spadek po niej nabył w całości uczestnik postępowania W. M., który po ujawnieniu swego prawa własności w księgach wieczystych próbował objąć w posiadanie nieruchomości objęte wnioskiem jednak uniemożliwił mu to H. K. (1) grożąc mu i wyzywając.

Sąd postanowieniem z dnia 28 września 2016 roku wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania T. O..

Uczestnik postępowania T. O. nie wyraził zgody na uwzględnienie wniosku W. G. i jednocześnie wskazał dane osobowe spadkobierców współwłaścicieli nieruchomości – działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...) S. O., C. S. (1), K. T. (1), C. W. (1).

Sąd postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 8 maja 2017 roku wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania: T. B., H. G., G. O., Z. O., T. O., S. S., R. S., A. S., D. S., G. S. (1), M. P., Z. T. (1), G. S. (2), R. R., J. T., E. G., M. T., A. A., Z. T. (2).

Uczestnik postępowania D. S. wniósł o oddalenie wniosku o stwierdzenie nabycia przez wnioskodawczynię przez zasiedzenie udziału 45/48 w nieruchomości stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...).

W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, że W. G. nie zajmowała się gospodarstwem rolnym w L. w latach 90-tych, gdyż w tym czasie głównym sposobem zarabiania przez nią pieniędzy był handel detaliczny.

Sąd na rozprawie w dniu 25 października 2017 roku wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania H. K. (1) i S. K.

Uczestnicy postępowania H. K. (1) i S. K. wnieśli o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie w 1989 roku własności nieruchomości oraz udziału we własności nieruchomości objętych wnioskiem W. G.. Uczestnicy postępowania twierdzili, że działki (...) nabyli od Z. M. w 1969 roku i od tego czasu były one ich własnością. Uprawiali je, wykonywali na nich remonty, doprowadzili energię elektryczną, wodę

Uczestnicy postępowania: R. S., A. S., D. S., G. S. (1), Z. T. (1), G. S. (2), J. T., E. G., M. T., Z. T. (2) wnieśli o oddalenie wniosku.

Pozostali uczestnicy postępowania nie zajęli stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Sąd Powiatowy w S. w 1959 roku założył księgę wieczystą nr (...) dla nieruchomości położonej w L., a obejmującej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...). W dziale II księgi jako współwłaściciele w udziałach po ½ zostali ujawnienie S. T. i Skarb Państwa. Sąd Powiatowy w S. w 1967 roku założył księgę wieczystą nr (...) dla nieruchomości położonej w L., a obejmującej działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...). W dziale II księgi jako właściciel został ujawniony Skarb Państwa.

(dowód: akta ksiąg wieczystych)

Z. M. i G. M. na podstawie umowy zawartej ze Skarbem Państwa dnia 18 kwietnia 1968 roku nabyli własność nieruchomości niezabudowanej położonej w L., a składającej się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...) oraz udział ½ we własności nieruchomości zabudowanej obejmującą działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) za cenę 50.889 złotych. Na poczet tej ceny zapłacili kwotę 2.089 złotych, a pozostałą część tj. 48.800 złotych zobowiązali się zapłacić Skarbowi Państwa na rachunek Banku (...) w S. w półrocznych ratach, osiem pierwszych rat po 900 złotych, 52 kolejne po 800 złotych. W celu zabezpieczenia niespłaconej części ceny małżonkowie M. ustanowili na nabytej nieruchomości hipotekę. Na nieruchomości zabudowanej znajdował się dom mieszkalny oraz budynki gospodarcze, które zajmowali małżonkowie M.. Z. M. w tym czasie pracował jako pracownik fizyczny w jednostce wojskowej w L., a jego żona w zasadniczej części zajmowała się prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Dzieci małżonków M. uczęszczały do Szkoły Podstawowej w L.. W maju 1969 roku zmarła G. M., a jej spadkobiercami byli mąż oraz czworo dzieci.

(dowód: akt notarialny – umowa sprzedaży z dnia 18 kwietnia 1986 roku Rep A 954/1968 k. 15 akt KW OL1S/00005718/7, zeznania świadka H. K. (1) k. 109v-110, zeznania świadka S. J. k. 110-110v, zeznania świadka H. K. (2) k. 110v-111, dowód z przesłuchania stron – uczestnika postępowania T. O. k. 236v-237, nagranie 02:09:58-02:31:56, uczestnika postępowania W. M. k. 273v-274, nagranie 00:05:21-00:36:33)

W listopadzie 1969 roku w L. na nieruchomości zabudowanej obejmującą działkę o numerze ewidencyjnym (...) zamieszkał H. K. (1) wraz z żona i córkami W. i C.. H. K. (1) był bratem G. M..

(dowód: zeznania świadka H. K. (1) k. 109v-110, zeznania świadka S. J. k. 110-110v, zeznania świadka H. K. (2) k. 110v-111, dowód z przesłuchania stron – wnioskodawczyni k. 235-236, nagranie 01:02:35-01:53:07, uczestnika postępowania T. O. k. 236v-237, nagranie 02:09:58-02:31:56, uczestniczki postępowania C. K. k. 237-237v, nagranie 02:38:59-03:00:05, uczestnika postępowania W. M. k. 273v-274, nagranie 00:05:21-00:36:33)

Z. M. zamierzając po śmierci żony opuścić L. zawarł z H. K. (1) ustną umowę sprzedaży nieruchomości obejmującą działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...) oraz udział ½ we własności nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...). Przy zawarciu umowy małżonkowie K. przekazali Z. M. pewną kwotę pieniężną i zobowiązali się do spłaty jego zobowiązania wobec Skarbu Państwa, które to zobowiązanie wynikało z umowy zwartej przez małżonków M. ze Skarbem Państwa w dniu 18 kwietnia 1986 roku. Małżonkowie K. po zawarciu umowy z Z. M. dokonywali wpłat do Banku (...) w S. z tytułu zadłużenia na nieruchomości obejmującej działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...).

(dowód: zeznania świadka H. K. (1) k. 109v-110, dowód z przesłuchania stron uczestnika postępowania T. O. k. 236v-237, nagranie 02:09:58-02:31:56, dowody wpłaty k. 20 akt I Ns 266/86, dowód z przesłuchania stron – S. K. k. 369v, H. K. (1) k. 370v)

Z. M. jako pracownikowi jednostki wojskowej w L. zostało przydzielone mieszkanie służbowe w S.. Umowa najmu dotycząca tego mieszkania została zawarta w dniu 20 maja 1972 roku. Z. M. zamieszkiwał w L. do dnia 3 czerwca 1972 roku, następnie wyprowadził się do S. wspólnie z dziećmi, gdzie zawarł kolejny związek małżeński.

(dowód: umowa najmu, przydział k. 97 akt I Ns 69/88, poświadczenie zameldowania k. 23 akt I Ns 69/88)

H. K. (1) i S. K. po tym jak Z. M. wyprowadził się do S. objęli w posiadanie nieruchomość obejmującą działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...). Na nieruchomości tej, jak również na sąsiadującej z nią nieruchomości obejmującej działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...) H. K. (1) wraz z żoną prowadził gospodarstwo rolne, uprawiał ziemię, zbierał plony, hodował zwierzęta, opłacał podatki. Od momentu, gdy Z. M. wraz z dziećmi opuścił L. nie wykonywał na nieruchomości żadnych prac rolnych, nie wykonywał remontów, nie opłacał podatków, nie pobierał pożytków. Odwiedzał L. jedynie sporadycznie.

(dowód: kopia mapy ewidencyjnej k. 12, kopia dowodu rejestracyjnego ciągnika rolniczego k. 259, polisa OC k. 261, dowód opłaty składki ubezpieczenia k. 261, dowód z przesłuchania stron – wnioskodawczyni k. 235-236, nagranie 01:02:35-01:53:07, uczestniczki postępowania C. K. k. 237-237v, nagranie 02:38:59-03:00:05, uczestnika postępowania W. M. k. 273v-274, nagranie 00:05:21-00:36:33, uczestniczki postępowania S. K. k. 369v, H. K. (1) k. 370v)

W dniu 28 czerwca 1986 roku T. K. córka Z. M. zajęła pokój z kuchnią i poddasze w budynku mieszkalnym posadowionym na działce gruntu o numerze ewidencyjnym (...) w L.. Sąd Rejonowy w Szczytnie uwzględniając powództwo H. K. (1) nakazał T. K. wyrokiem wydanym dnia 25 lipca 1986 roku w sprawie I C 230/86 przywrócenie posiadania spornej części nieruchomości przez jej opuszczenie. T. K. wniosła rewizję od powyższego orzeczenia, a następnie ją cofnęła. Wobec czego Sąd Wojewódzki w Olsztynie postanowieniem z dnia 9 października 1986 roku umorzył postępowanie rewizyjne. T. K. opuściła nieruchomość.

(dowód: kserokopia odpisu postanowienia SW w Olsztynie z dnia 9 października 1986 roku w sprawie I Cr 357/86 k. 108, zeznania świadka H. K. (1) k. 109v-110, dowód z przesłuchania stron uczestnika postępowania W. M. k. 273v-274, nagranie 00:05:21-00:36:33, zeznania świadka H. K. (1) k. 109v-110)

H. K. (1) i S. K. jako współwłaściciele nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) wykonywali niezbędne remonty w domu mieszkalnym, budynkach gospodarczych, doprowadzili na nieruchomość energię elektryczną oraz wodę. Płacili podatki od nieruchomości. Koszty remontów ponosili H. K. (1) i S. K.. Zdarzało się, że pomoc finansową na wykonanie niezbędnych prac świadczyła rodzicom wnioskodawczyni.

(dowód: zeznania świadka H. K. (1) k. 109v-110, zeznania świadka A. G. (1) k. 202v-203, dowód z przesłuchania stron – wnioskodawczyni k. 235-236, nagranie 01:02:35-01:53:07, uczestniczki postępowania C. K. k. 237-237v, nagranie 02:38:59-03:00:05, dowód z przesłuchania stron – uczestników postepowania S. K. k. 369v, H. K. (1) k. 370v, W. G. k. 370, dowody wpłat wraz z decyzjami w sprawie wymiaru podatku k. 294-329)

Dnia 17 lipca 1988 roku zmarł Z. M., a spadek po nim nabyła żona i dzieci zmarłego, przy czym udział w gospodarstwie rolnym położonym w L. odziedziczyła T. K. w całości.

(dowód: postanowienie SR w Szczytnie z dnia 23 marca 1989 roku o stwierdzeniu nabycia spadku k. 18 akt KW OL1S/00002006/2)

Wnioskodawczyni W. G. z L. wyprowadziła się w 1989 roku.

(dowód z przesłuchania stron – wnioskodawczyni k. 235-236, nagranie 01:02:35-01:53:07

Dnia 18 maja 1992 roku H. K. (1) i S. K. zawarli z W. G. i C. K. umowę darowizny, na podstawie której darowali córkom na współwłasność w częściach równych nieruchomość składającą się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...) oraz udział 3/24 w nieruchomości składającej się z działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...), a obdarowane darowiznę tą przyjęły.

(dowód: akt notarialny umowa darowizny z dnia 18 maja 1992 roku Rep. A 1835/1992 k. 8, odpis zwykły księgi wieczystej (...) k. 9, odpis zwykły księgi wieczystej (...) k. 10)

Po zawarciu umowy darowizny C. K. i W. G. podobnie jak wcześniej pomagały H. K. (1) w wykonywaniu prac rolniczych, gdy zachodziła taka potrzeba, przy czym o zakresie tych prac decydował H. K. (1). Wnioskodawczyni po opuszczeniu w 1989 roku L. mieszkała kolejno w O. i w S.. Utrzymywała się z prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu stoiska na targowisku miejskim w S.. Okresowo również wyjeżdżała do Niemiec do pracy polegającej na opiece nad osobami starszymi. Od 4 marca 2004 roku jest zarejestrowana jako producent rolny w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. i od 2004 roku do 2015 roku pobierała dopłaty do działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...). Od 2013 roku zleca sąsiadowi W. Ł. koszenie trawy na spornej nieruchomości i jej belowanie.

(dowód: zaświadczenie o dopłatach z (...) k. 13, zeznania świadka H. K. (1) k. 109v-110, zeznania świadka A. G. (2) k. 202-203)

W dziale II księgi wieczystej (...) jako jej właściciel ujawniony W. M., a w dziale II księgi wieczystej (...) jako współwłaściciele ujawnienia są: S. O. – udział 2/48, K. T. (2) – udział 2/48, T. O. – udział 2/48, C. W. (2) – udział 6/48, G. M. – udział 2/48, C. S. (2) – udział 4/48, C. K. – udział 3/48, W. G. – udział 3/48, W. M. – udział 24/48. S. O., K. T. (2), T. O., C. W. (2), G. M., C. S. (2) byli dziećmi S. i A. i jednocześnie rodzeństwem H. K. (1).

(dowód: odpis zwykły księgi wieczystej (...) k. 11, odpis zwykły księgi wieczystej (...) k. 10)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Zgodnie z § 2 tego artykułu po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Wnioski złożone przez W. G. oraz w toku postępowania przez H. K. (1) i S. K. o zasiedzenie nieruchomości dotyczyły dwóch nieruchomości: tj. nieruchomości niezabudowanej objętej księgą wieczystą (...) oraz udziału w nieruchomości zabudowanej objętej księgą wieczystą (...).

Do nabycia w drodze zasiedzenia prawa własności nieruchomości konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: samoistnego posiadania oraz upływu odpowiedniego okresu czasu, którego długotrwałość zależy od dobrej lub złej wiary posiadacza w chwili uzyskania posiadania samoistnego.

Zgodnie z przepisem art. 336 k.c. posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto postępuje z rzeczą jak właściciel, o czym świadczą okoliczności dostrzegalne dla innych osób, wyrażające tym samym wolę wykonywania względem danej nieruchomości prawa własności. Innymi słowy, posiadanie cudzej rzeczy, aby mogło być uznane za samoistne, a więc wywołujące skutek prawny zasiedzenia, nie może ograniczać się do wewnętrznego przekonania posiadacza, lecz musi być dostrzegalnym z zewnątrz jego postępowaniem z rzeczą jak właściciel. Posiadaczem samoistnym jest więc ten, którego zakres faktycznego władania rzeczą jest taki sam, jak właściciela i który znajduje się w położeniu pozwalającym na korzystanie z rzeczy w taki sposób, jak może to uczynić właściciel ( postanowienie SN z dnia 11 sierpnia 2016 roku, I CSK 504/15), wykonuje uprawnienia składające się na treść prawa własności (art. 140 k.c.), korzysta z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzenia nią ( postanowienie SN z dnia 17 czerwca 2015 roku, I CSK 309/14).

Domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym. Konsekwencją działania tego domniemania jest to, że władającego rzeczą, który z faktu tego wyprowadza określone konsekwencje prawne, np. wynikające z art. 172 k.c., obciąża jedynie ciężar dowodu faktu władania rzeczą. W razie wykazania tego faktu ma w stosunku do niego zastosowanie domniemanie, wynikające z art. 339 k.c., samoistnego posiadania rzeczy, będącej przedmiotem faktycznego władztwa. W konsekwencji w postępowaniu dotyczącym stwierdzenia nabycia własności rzeczy przez zasiedzenie na podstawie art. 172 k.c. nie musi on wykazywać innych faktów potwierdzających wolę posiadania rzeczy jak właściciel ( animus rem sibi habendi), jako elementu świadczącego o samoistnym charakterze posiadania rzeczy w rozumieniu art. 336 k.c. W rezultacie dochodzi do odwrócenia ciężaru dowodu w ten sposób, że to osoba kwestionująca samoistny charakter posiadania rzeczy przez osobę, która nią faktycznie włada, musi wykazać okoliczności podważające taki charakter posiadania przez nią rzeczy ( postanowienie SN z dnia 29 maja 2014 roku, V CSK 386/13).

Podkreślić jednakże należy, że o ile dopuszczalne jest nabycie przez zasiedzenie udziałów we współwłasności nieruchomości przez jednego lub kilku współwłaścicieli (uchwała SN z dnia 20 stycznia 1956 roku, III CO 38/55, uchwała SN z dnia 26 stycznia 1978 roku, III CZP 96/77) to w sprawie o zasiedzenie przez współwłaściciela udziału należącego do drugiego współwłaściciela, nie ma zastosowania domniemanie ustanowione w art. 339 k.c. do czego Sąd szerzej odniesie się w dalszej części uzasadnienia.

Wracając do rozważań dotyczących nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) to stwierdzić należy, że kwestią niesporną był fakt, że H. K. (1) i S. K. władali tą nieruchomością. Uprawiali ziemię, pobierali pożytki, wykorzystywali do prowadzenia działalności rolnej. Opłacali podatki. Okoliczności tych nie poważając, uczestnik postępowania W. M. twierdził, że posiadanie to nie było posiadaniem samoistnym, a zależnym, albowiem zgodnie z zawartą między H. K. (1) a Z. M. umową H. K. (1) przekazano tą nieruchomość do używania na czas nieokreślony do momentu, gdy Z. M. lub któreś z jego dzieci nie postanowi wrócić do L.. Zgodnie z tą umową to H. K. (1) miał opłacać podatki od tej nieruchomości i to on pobierał pożytki.

Za posiadacza samoistnego może być uznana jedynie osoba, która włada rzeczą w takim zakresie jak czyni to właściciel, co w okolicznościach konkretnego stanu faktycznego oznacza brak potrzeby liczenia się z uprawnieniami właścicielskimi innej osoby. Posiadaczem zależny natomiast jest ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa niż prawo własności, np. użytkowania (art. 252 k.c.), zastawu (art. 306 k.c.) najmu (art. 659 k.c.), dzierżawy (art. 693 k.c.). Nie rości więc on sobie do rzeczy praw własności, lecz zachowuje się jak uprawniony z innego prawa, z którym łączy się określone władztwo nad rzeczą. Tymi innym prawem może być również użyczenie. Stosowanie do przepisu art. 710 k.c. przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Użyczenie jest zawsze umową nieodpłatną , a biorący w użyczenie uzyskuje wyłącznie prawo do używania rzeczy, bez prawa pobierania z niej pożytków. Tymczasem w warunkach niniejszej sprawy H. K. (1) jak twierdził W. M. był uprawniony do pobierania pożytków, a więc umowa na którą powołuje się W. M. nie była umową użyczenia.

Umowa o nieodpłatne korzystanie z rzeczy i pobieranie z niej pożytków jest umową nienazwaną, nie jest umową użyczenia, ale abstrahując od powyższego W. M., nie wykazał, a to na nim w tym zakresie spoczywał ciężar dowody, aby posiadanie H. K. (1) i S. K. na skutek umowy zawartej z jego ojcem było posiadaniem zależnym.

H. K. (1), S. K., W. G. i C. K. oraz W. M. i H. K. (2) przesłuchani w toku przedmiotowego postępowania wskazywali na zawarcie w okresie poprzedzającym objęcie w posiadanie spornych nieruchomości przez H. K. (1) i S. K. umowy pomiędzy H. K. (1) i Z. M., a dotyczącej spornej nieruchomości. Jednakże w odmienny sposób opisywali warunki zawartej umowy. H. K. (1), S. K., W. G. i C. K. twierdzili, że była to ustna umowa sprzedaży, a małżonkowie K. w wykonaniu tej umowy spłacali za Z. M. zobowiązanie wobec Skarbu Państwa wynikające z umowy sprzedaży z dnia 18 kwietnia 1968 roku i dodatkowo przekazali mu pewna kwotę pieniędzy. Powyższemu zaprzeczył W. M. i H. K. (2) twierdząc, że umowa była umową nieodpłatną. Tymczasem T. O. brat H. K. (1) i szwagier Z. M. przesłuchany w charakterze strony przyznał, że brat i szwagier zawarli umowę dotyczącą nieruchomości i że przy okazji jej zawarcia zostały przekazane pieniądze. Nie znał on szczegółów zawartej umowy, ale w sposób jednoznaczny stwierdził, że umowa była umową odpłatną. Sąd dał wiarę w tym zakresie zeznaniom H. K. (1) i S. K. oraz T. O., zwłaszcza że powyższe koresponduje z dokumentami w postaci dowodów wpłat, które H. K. (1) przedłożył w sprawie prowadzonej przed tutejszym Sądem I Ns 266/86. Dokumentów tych uczestnik postępowania nie kwestionował. Nadto, T. O. w ocenie Sądu w sposób spontaniczny i szczery składał swoje zeznania, a jego postawa zaprezentowana w toku postępowania sądowego wskazuje, że daleki był on od składania zeznań, które miałyby na celu potwierdzenie wersji wydarzeń zaprezentowanych przez H. K. (1) wbrew rzeczywistemu stanowi rzeczy. W. M. i H. K. (2), podobnie jak W. G. i C. K. w momencie zawierania przez ich ojców umowy byli dziećmi i nie dysponowali szczegółową wiedzą na temat warunków zawartej umowy, którą by pozyskali bezpośrednio w czasie zawarcia tej umowy. Ich wiedza opierała się na przekazie od rodziców.

Świadek H. K. (2) odnosząc się do umowy zawartej między jej ojcem a H. K. (1) zeznała, że „była między nimi rozmowa dot. pewnie tego kto tą ziemię będzie obrabiał”. Następnie przyznała, że nie wiedziała jakie były warunki umowy między ojcem a wujem, po czym zaprzeczyła, aby ojciec od wuja otrzymał jakiekolwiek pieniądze w wykonaniu zawartej umowy. Następnie zeznała, że H. K. (1) miał uprawiać ziemie do momentu dopóki nie zajęła się tym już T. K.. Zeznania tego świadka są niespójne. Raz twierdzi, że nie zna warunków zwartej umowy, w innym miejscu podaje szczegóły dotyczące warunków jej zakończenia.

Żaden z pozostałych świadków, jak również osób przesłuchanych w charakterze stron nie dysponowali żadną wiedzą odnośnie warunków zawartej umowy pomiędzy małżonkami K. a Z. M.. Wobec powyższego, Sąd uznał, że domniemanie posiadania samoistnego nieruchomości objętej księga wieczystą (...) nie zostało przez W. M. skutecznie obalone.

Na marginesie jedynie należy zwrócić uwagę, że nawet jeśli osoba na rzecz której biegnie termin zasiedzenia składa osobie przeciwko której biegnie termin zasiedzenia ofertę sprzedaży, na co w swoich zeznaniach powoływał się W. M. twierdząc, że taką ofertę jego ojcu składał H. K. (1), to powyższe nie wyklucza posiadania samoistnego po stronie takiego oferenta, a jedynie świadczy o istnieniu po jego stronie złej wiary.

Bieg terminów zasiedzenia przewidzianych w przepisie art. 172 k.c. rozpoczyna się z dniem objęcia nieruchomości w posiadanie samoistne. Długość takiego okresu prowadzącego do nabycia własności w drodze zasiedzenia uzależniona jest od dobrej bądź złej wiary po stronie posiadacza samoistnego. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego dobra wiara posiadacza polega na błędnym, ale w danych okolicznościach usprawiedliwionym przekonaniu, że przysługuje mu wykonywane przez niego prawo (uchwała SN z dnia 6 grudnia 1991 roku, III CZP 108/91). W złej wierze jest z kolei ten kto wie albo wiedzieć powinien, że prawo własności przysługuje nie jemu, lecz innej osobie (postanowienie SN z dnia 13 sierpnia 2008 roku, I CSK 33/08). Przy ocenie dobrej wiary u posiadacza nieruchomości decyduje chwila objęcia jej w posiadanie. Analizując treść wniosków W. G. oraz H. K. (1) i S. K. stwierdzić należy, że wymieni nie powołują się na istnienie dobrej wiary po swej stronie w momencie objęcia nieruchomości w posiadanie. Małżonkowie K. objęli w posiadanie samoistne nieruchomość na podstawie ustnej umowy zawartej z Z. M. byli więc posiadaczami w złej wierze.

Strony nie kwestionując faktu objęcia w posiadanie spornej nieruchomości przez H. K. (1) i S. K. w odmienny sposób wskazywały dzień, w którym to miało mieć miejsce. Wnioskodawczyni we wniosku twierdziła, że miało to mieć miejsce 1 czerwca 1972 roku, uczestniczka postępowania C. K., że w 1969 roku, W. M. że w 1971 roku. H. K. (1) przesłuchany w charakterze świadka zeznał, że przez okres 3 lat od śmierci G. M. szwagier wraz z dziećmi mieszkał w L., ale już w tym czasie, jak twierdził H. K. (1) uprawiał on ziemię stanowiącą własność M.. Sąd jako datę początkową objęcia przez małżonków K. nieruchomości w posiadanie przyjął dzień 4 czerwca 1972 roku. W aktach sprawy I Ns 69/88 znajduje się dokument - poświadczenie zameldowania wystawiony przez Urząd Gminy 15 czerwca 1987 roku. Z dokumentu tego wynika, że Z. M. był zameldowany w L. do dnia 3 czerwca 1972 roku. Oczywiście sam fakt zameldowania nie jest równoznaczny z zamieszkiwaniem pod wskazanym adresem, a tym bardziej władaniem nieruchomością, która znajduje się pod wskazanym adresem zameldowania, ale z uwagi na znaczny upływ czasu od momentu, gdy Z. M. wyprowadził się z L. oraz rozbieżność w zeznaniach stron i świadków Sąd przyjął tą datę jako datę początkową biegu terminu zasiedzenia nieruchomości – działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...).

Posiadania samoistne prowadzące do zasiedzenia musi być posiadaniem nieprzerwanym.

W. M. twierdził, że jego siostra podjęły działania, które doprowadziły do przerwania posiadania spornych nieruchomości przez H. K. (1). Utrzymywał, że T. K. w 1986 roku próbowała wprowadzić się do L. do domu mieszkalnego posadowionego na działce gruntu o numerze ewidencyjnym (...) i objąć w posiadanie nieruchomość obejmująca działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...) co uniemożliwić miał H. K. (1). Wobec czego T. K. wystąpiła do Sądu przeciwko H. K. (1) uzyskując orzeczenie, na podstawie którego objęła w posiadanie grunty rolne i władała gospodarstwem rolnym do 1990 roku. Materiał dowodowy zgormadzony w niniejszym postępowaniu okoliczności tych nie potwierdził. W. M. nie przedłożył orzeczenia na które powoływał się. Nie był w stanie również wskazać czasokresu, w którym stosowany wniosek do Sądu T. K. miałby złożyć , sygnatury akt sprawy. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew twierdził, że T. K. sporne nieruchomości posiadał przez kilka lat, przesłuchany w charakterze strony zeznał, że mieszkała na spornej nieruchomości krótko. W aktach sprawy znajduje się postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Olsztynie wydane w dniu 9 października 1986 roku w sprawie I Cr 357/86 o umorzeniu postępowania rewizyjnego. Z uzasadnienia tego orzeczenia wynika, że H. K. (1) wystąpił do Sądu Rejonowego w Szczytnie z powództwem przeciwko T. K. o ochronę posiadania – części budynku mieszkalnego położonego w L. tj. pokoju z kuchnią i poddasza, które T. K. zajęła w dniu 28 czerwca 1986 roku. W uzasadnieniu tym brak jest jakiejkolwiek informacji aby T. K. dysponowała orzeczeniem sądowym uprawniającym ją do objęcia w posiadanie spornej części nieruchomości zabudowanej, wręcz przeciwnie z uzasadnienia wynika, że Sąd Rejonowy w Szczytnie uwzględnił żądanie H. K. (1) i nakazał T. K. przywrócenie mu naruszonego posiadania, co nastąpiło.

Z dokumentów przedłożonych przez W. M. i akt spraw dotyczących spornych nieruchomości nie wynika, aby T. K. podjęła jakiekolwiek czynności zmierzające do przerwania posiadania nieruchomości niezabudowanej – działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...), aby przerwała posiadanie H. K. (1) w zakresie nieruchomości niezabudowanych.

W ocenie Sądu zeznania W. M. są w tym w zakresie niewiarygodne. W oparciu o materiał dowodowy zgormadzony w sprawie stwierdzić należy, że nie doszło do przerwania posiadania nieruchomości niezabudowanej.

Sąd podziela zaś stanowisko W. M. w zakresie w jakim kwestionował on przeniesienie posiadania nieruchomości niezabudowanej przez małżonków K. na rzecz wnioskodawczyni w związku z zawarciem umowy darowizny zawartej 18 maja 1992 roku, a dotyczącej nieruchomości obejmujących działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...) oraz udział 3/24 w nieruchomości obejmującej z działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...). W. G. nie wykazała, aby jednocześnie z dniem zawarcia umowy darowizny objęła w posiadanie sporną nieruchomość niezabudowaną. W tym czasie nie mieszkała w L., nie podejmowała żadnych czynności w stosunku do tych nieruchomości, które dla otoczenia postrzegane byłyby jako działania władcze właściciela. Wszelkie decyzje dotyczące tych nieruchomości nadal podejmował H. K. (1). Wnioskodawczyni uczestniczyła w pracach rolnych na takim samym poziomie i w takim samym zakresie jak czyniła to wcześniej przed zawarciem umowy darowizny. Małżonkowie K. przesłuchani w charakterze strony przedstawiali wnioskodawczynię jako osobę, która po zwarcia umowy darowizny podejmował wszelkie czynności związane z gospodarstwem, a oni jaki twierdzili nie interesowali się tym w żadnym razie. S. K. zeznała, że po zawarciu umowy darowizny to „córki rządziły, mąż pomagał”. Nie potrafiła jednakże stwierdzić co córki robiły na gospodarstwie. H. K. (1) twierdził zaś, że on jedynie pilnuje gospodarstwa, zaś córki jak przyjeżdżają to pracują. Sieją zboże, a jak trzeba to kogoś wynajmują do pracy. Twierdził, że nie interesuje się gospodarstwem, a prace związane z obsiewaniem ziemi i koszeniem trawy wnioskodawczyni zlecała sąsiadowi W. Ł.. Wymieniony przesłuchany w charakterze świadka potwierdził jedynie, że na zlecenie W. G. kosi trawę na spornej nieruchomości i ją beluje, ale prace te wykonuje dopiero od 2013 lub 2014 roku. Wcześniej na nieruchomości tej żadnych prac nie wykonywał.

S. J. mieszkanka L. przesłuchana na wniosek wnioskodawczyni potwierdziła jedynie fakt, że H. K. (1) prowadził gospodarstwo rolne w L. i że córki odwiedzały go. Nie miała żadnej wiedzy odnośnie prac wykonywanych na tych nieruchomościach przez wnioskodawczynię.

Wnioskodawczyni przesłuchana po raz pierwszy w charakterze strony zeznała, że głównie ona pracuje na spornej nieruchomości i jedynie ojciec i sąsiad Ł. pomaga jej w tych pracach. Następne twierdziła, że to ona pomaga ojcu i jak trzeba zasypuje nawóz do obsiania, grabi i prace te wykonuje przy okazji belowania trawy, co ma miejsce raz w roku. Składając zeznania tego samego dnia twierdziła, że przed opuszczeniem L. w 1989 roku pomagała rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa, wiązała zboże, zbierała ziemniaki, doiła krowy i w zakresie tych prac nic nie uległo zmianie po 1992 roku. Znamienne znaczenie w warunkach niniejszej sprawy miały zaś zeznania świadka A. G. (2) – córki wnioskodawczyni, która zeznała, że nie przypomina sobie, aby poza zlecaniem prac sąsiadowi jej matka wykonywała jakiekolwiek inne prace na gospodarstwie. Uwzględniając powyższe, jak również fakt, że zlecanie prac sąsiadowi Ł. następowało od 2013 roku stwierdzić należy, że w okresie od 1992 roku do 2013 roku brak jest jakichkolwiek przejawów wykonywania przez wnioskodawczynię władztwa nad sporną nieruchomością. Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że to W. G. była w tym czasie posiadaczem samoistnym spornej nieruchomości niezabudowanej.

Cześć uczestników postępowania wskazywała, że wnioskodawczyni prowadziła stoisko na targowisku miejskim w S. i dochody, które uzyskiwała z tego tytułu stanowiły jej źródło utrzymania. Powyższe w ich ocenie wykluczało posiadanie samoistne nieruchomości w L.. Podobnie jak fakt zamieszkiwania przez wnioskodawczynię poza L.. W ocenie Sądu powyższe nie wyklucza samo przez się samoistnego posiadania nieruchomości, o ile posiadacz taki faktycznie włada rzeczą jak właściciel podejmuje czynności w stosunku do danej nieruchomości, które dostrzegalne są z zewnątrz jako postępowanie z rzeczą jak właściciel, a więc np. uprawia ziemię, hoduje bydło, wykonuje prace remontowe na nieruchomości

W. G. przesłuchana na ostatnim terminie rozprawy nie potrafiła stwierdzić jednoznacznie kto prowadzi gospodarstwo, kto podejmuje decyzje o jego profilu, a kto jedynie pomaga. Twierdziła, że decyzje podejmowane są wspólnie, a w dalszej części zeznań użyła nawet sfomułowania, że „ uważam, że jest to rodzicowi i ja nie chcę ingerować”.

Biorąc pod uwagę zeznania sąsiadów, córki wnioskodawczyni oraz zmienne relacje wnioskodawczyni Sąd uznał za niewiarygodne zeznania małżonków K. w części w której opisywali oni formy władztwa nad sporną nieruchomością realizowane przez wnioskodawczynię w okresie od 1992 roku.

Tak więc nie sposób przyjąć, że z dniem 18 maja 1992 roku doszło do przeniesienia posiadania spornej nieruchomości na rzecz wnioskodawczyni, albowiem to nadal małżonkowie K., a zwłaszcza H. K. (1) wykonywał w stosunku do tej nieruchomości uprawnienia składające się na prawo własności, korzystali z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, a wnioskodawczyni jedynie okresowo pomagała im w wykonywaniu prac polowych. Z czasem zakres tych prac ulegał zmniejszeniu.

Mając powyższe na względzie Sąd na podstawie art. 172 k.c. stwierdził, że uczestnik postępowania H. K. (1) i uczestniczka postępowania S. K. nabyli przez zasiedzenie z dniem 4 czerwca 2002 roku na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej własność nieruchomości położonej w L., gmina S. obejmującą działki gruntu o numerach ewidencyjnych (...), dla których Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgę wieczystą nr (...) (pkt I postanowienia) i oddalił w tym zakresie wniosek wnioskodawczyni (pkt III postanowienia)

Przechodząc do rozważań dotyczących nabycia przez zasiedzenie udziału we współwłasności to stwierdzić należy, że w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego na gruncie przepisów prawa rzeczowego i Kodeksu cywilnego uznano, że dopuszczalne jest nabycie przez zasiedzenie udziałów we współwłasności nieruchomości przez jednego lub kilku współwłaścicieli ( uchwała SN z dnia 20 stycznia 1956 roku, uchwała SN z dnia 26 stycznia 1978 roku, III CZP 96/77).

Z przepisu art. 206 k.c. wynika, że każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej, w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Posiadanie rzeczy przez współwłaściciela jest posiadaniem właścicielskim i samoistnym, stanowi realizację niepodzielnego prawa do rzeczy. Tak więc z faktu posiadania rzeczy przez współwłaściciela wynika jedynie, że korzysta on z tej rzeczy zgodnie z przysługującym mu prawem. Niewykonywanie prawa posiadania przez innego współwłaściciela nie uprawnia do wniosku, że współwłaściciel posiadający przejął rzecz w posiadanie samoistne w zakresie uprawnień współwłaściciela.

Posiadanie "właścicielskie" całej rzeczy przez współwłaściciela niezbędne do zasiedzenia wymaga, żeby współwłaściciel żądający stwierdzenia zasiedzenia idealnego udziału innego współwłaściciela dał wyraz temu, że zmienił (rozszerzył) zakres swego samoistnego posiadania ponad realizację uprawnienia z art. 206 k.c. Skuteczność takiej zmiany wymaga, aby uczynił to jawnie, czyli zamanifestował ją w sposób widoczny dla współwłaściciela i otoczenia. Sama natomiast świadomość posiadania samoistnego ponad realizację uprawnienia z art. 206 k.c. nie może być uznana za wystarczającą, a co za tym idzie - jest prawnie bezskuteczna. Ciężar udowodnienia, przez jednego ze współwłaścicieli, że zmienił zakres posiadania samoistnego, spoczywa na nim wraz z niekorzystnymi skutkami, jakie wiążą się z niewykazaniem w sprawie o zasiedzenie tego przymiotu (postanowienie SN z dnia 20 września 2012 roku, IV CSK 117/12, postanowienie SN z dnia 7 stycznia 2009 roku, II CSK 405/08; postanowienie SN z dnia 29 czerwca 2010 roku, III CSK 300/09)

Posiadanie samoistne całej nieruchomości to wykonywanie normalnych uprawnień współwłaściciela – nie prowadzące do zasiedzenia, bo dopiero zawłaszczenie udziału drugiego współwłaściciela umożliwia zasiedzenie udziału. Przejawy wyzucia współwłaściciela ze współposiadania należą do istoty zasiedzenia udziału, które to zasiedzenie nie może nastąpić przez zwykłe korzystanie z przedmiotu współwłasności, bo to stanowi wykonanie uprawnień, nie prowadzące do zasiedzenia (postanowienie SN z dnia 23 lipca 2014 roku V CSK 473/13). W tym przypadku niewystarczające jest oparcie się na samych tylko domniemaniach wynikających z kodeksu cywilnego , lecz konieczne jest udowodnienie, że dana osoba władała udziałem innego współwłaściciela z zamiarem posiadania tego udziału tylko dla siebie. Sam fakt dokonywania nakładów na nieruchomość także nie może być uznany za przejaw władania rzeczą przez współwłaściciela tylko dla siebie. Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z treścią art.209 k.c., każdy współwłaściciel może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że małżonkowie K. uiszczali podatek od nieruchomości, dokonywali inwestycji na zabudowanej nieruchomości objętej wnioskiem, które sprowadzały się do koniecznych remontów, takich jak np. wymiana dachu, czy doprowadzenie wody, energii elektrycznej. W ocenie Sądu, wszystkie zgromadzone w sprawie dowody, łącznie z zeznaniami wnioskodawczyni, jej siostry oraz rodziców nie pozwalały uznać, że doszło do zasiedzenia udziałów przysługujących pozostałym współwłaścicielom. Wnioskodawczyni, a wcześniej również małżonkowie K. nie spełnili przesłanek do zasiedzenia udziału 45/48 w prawie własności spornej nieruchomości zabudowanej.

Sam fakt nieinteresowania się nieruchomością przez uczestników postępowania, czy nieprzerwane posiadanie nieruchomości przez współwłaściciela, jej utrzymywanie, opłacanie podatków, czynienie nakładów jest niewystarczające do zasiedzenia udziału w nieruchomości. Surowe wymagania wobec współwłaściciela zmieniającego zakres posiadania samoistnego uzasadnione są bezpieczeństwem stosunków prawnych i ochroną własności, która narażona byłaby na uszczerbek, gdyby współwłaściciel, uprawniony do współposiadania całości mógł łatwo doprowadzić do utraty praw pozostałych współwłaścicieli, powołując się na zmianę swojej woli, a więc elementu subiektywnego. Wymagania te muszą znaleźć swoje odbicie w postępowaniu dowodowym, co niniejszym przypadku nie miało miejsca. Wobec powyższego Sąd oddalił wniosek wnioskodawczyni i uczestników postępowania H. K. (1) i S. K. (pkt II i III postanowienia)

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. Nadto, na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał zwrócić wnioskodawczyni ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 135,31 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki uiszczonej przez wnioskodawczynię i stwierdził, że nieuiszczone koszty sądowe obejmujące opłatę od wniosku w części w jakiej wnioskodawczyni była zwolniona od obowiązku jej ponoszenia ponosi Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Szczytnie

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

(...) W. M.

(...) H. K. (1), S. K. (...)

3.  (...)

S., (...)