Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Adam Barczak

Protokolant: Paulina Jaskólska

w obecności Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Olsztynie M. C.,

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2018 roku

sprawy B. K. (K.)

urodzonego (...) w O.,

syna S. i J. z d. P.,

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 26 marca 2018 r., sygn. akt II K 147/17, za przestępstwo popełnione w dniu 27 sierpnia 2016 r., wyczerpujące dyspozycję art. 197 § 3 pkt 1 k.k. na karę 3 lat pozbawienia wolności; kara nie została dotychczas wykonana;

2.  Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 16 marca 2018 r., sygn. akt VII K 42/18, za przestępstwa popełnione w dniach 07 – 13 lipca 2017 r., wyczerpujące dyspozycję art. art. 280 § 1 k.k. i in., na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności - karę powyższą skazany aktualnie odbywa; wobec skazanego orzeczono nadto środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku.

3.  Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 26 października 2017 r., sygn. akt VII K 775/17, za przestępstwa popełnione w dniu 07 lutego 2017 r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 1 k.k. i in., na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie zostało warunkowo zawieszone na okres próby lat 3; wobec skazanego orzeczono nadto środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 3;

O r z e k a :

I.  na podstawie art. art. 568a § 1 pkt 2 k.p.k., art. 569 § 1 i 2 k.p.k., art. 570 k.p.k., art. 85 § 1 i 2 k.k., art. 85a k.k. i art. 86 § 1 k.k., art. 89 § 1, § 1b k.k., łączy karę pozbawienia wolności wymierzoną wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 26 marca 2018 r., w sprawie sygn. akt II K 147/17 oraz kary łączne pozbawienia wolności wymierzone wyrokami Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 16 marca 2018 r., sygn. akt VII K 42/18 oraz Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 26 października 2017 r., sygn. akt VII K 775/17, wymierzając skazanemu B. K. karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności; na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Olsztynie o sygn. VII K 42/18 – od dnia 14 lipca 2017 g. 02.30 do dnia 26 września 2017 r. g. 02.30 i od dnia 11 października 2017 g. 02.30 do dnia 20 października 2017 r., g. 02.30; zalicza nadto okres kary dotychczas odbytej,

II.  na podstawie art. 90 § 2 k.k. łączy orzeczone środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w sprawach Sądu Rej. w Olsztynie Sygn. akt VII K 42/18 i VII K 775/17, wymierzając względem skazanego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 3 (trzech)

III.  na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. w pozostałej części łączone wyroki pozostawia do odrębnego wykonania;

IV.  na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałej części postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego umarza;

V.  na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r., poz. 615 ze zm.) oraz § 17 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1417) zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. C. kwotę 120,00 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego oraz kwotę 27,60 zł tytułem stawki podatku VAT naliczonej od tej kwoty;

VI.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w przedmiocie wydania wyroku łącznego;

Sygn. akt II K 135/18

UZASADNIENIE

Na podstawie informacji przekazanej przez Administrację AŚ w O. wszczęte zostało postępowanie o wydanie wyroku łącznego wobec skazanego B. K.. W toku tegoż postępowania Sąd ustalił, że wymieniony został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

4.  Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 26 marca 2018 r., sygn. akt II K 147/17, za przestępstwo popełnione w dniu 27 sierpnia 2016 r., wyczerpujące dyspozycję art. 197 § 3 pkt 1 k.k. na karę 3 lat pozbawienia wolności; kara nie została dotychczas wykonana;

5.  Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 16 marca 2018 r., sygn. akt VII K 42/18, za przestępstwa popełnione w dniach 07 – 13 lipca 2017 r., wyczerpujące dyspozycję art. art. 280 § 1 k.k. i in., na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności - karę powyższą skazany aktualnie odbywa; wobec skazanego orzeczono nadto środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku.

6.  Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 26 października 2017 r., sygn. akt VII K 775/17, za przestępstwa popełnione w dniu 07 lutego 2017 r., wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 1 k.k. i in., na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie zostało warunkowo zawieszone na okres próby lat 3; wobec skazanego orzeczono nadto środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 3;

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o następujące dowody: odpisy wyroków, k. k. 14 – 15, 16 – 18, 23 – 26, 98, 101 – 102, , informacja o pobytach i orzeczeniach k. 118 - 121, karta karna k.104 , opinia o skazanym k. 116 – 117, postanowienie w przedmiocie zaliczenia okresu rzeczywistego pozbawienia wolności , k. 122

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

W ocenie Sądu w przypadku skazanego B. K. zachodzą warunki do wydania wyroku łącznego.

W pierwszej kolejności z uwagi na nowelizację ustawy Kodeks karny, która swym zakresem obejmowała również przepisy dotyczące zasad orzekania kary łącznej omówienia wymaga zastosowanie właściwych przepisów prawa. Tak więc art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (DZ. U. z 2015r., poz. 396) wyłączył stosowanie przepisów rozdziału IX kodeksu karnego w nowym brzmieniu, a więc przepisów dotyczących nowych zasad orzekania kary łącznej w wyroku łącznym, do spraw w których połączeniu podlegałyby wyłącznie kary prawomocnie orzeczone przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r., to jest przed dniem 1 lipca 2015 r. Zgodnie z tym przepisem przepisów rozdziału IX ustawy kodeks karny, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Oznacza to, że przepisy art. 85 k.k. i następne w aktualnym brzmieniu będą mieć zastosowanie w niniejszej sprawie, ponieważ wszystkie skazania zapadły w czasie obowiązywania ustawy w znowelizowanym brzmieniu.

Zgodnie więc z art. 85 § 1 i 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r. podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, co do których orzeczono kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko wyrażone min. przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie w postanowieniu z dnia 24 marca 2016 r., sygn. akt II AKa 27/16, zgodnie z którego treścią „sformułowanie „podlegające wykonaniu (...) kary (...)", użyte w treści art. 85 § 2 k.k., należy interpretować jako odnoszące się do tych dolegliwości, które mają zostać, a nie zostały jeszcze wykonane, a zatem są to in concreto te kary, w stosunku do których nie została zakończona procedura ich wykonania.”

Analiza treści wskazanych powyżej przepisów oraz akt sprawy, doprowadziła więc Sąd do jednoznacznego stwierdzenia, iż karami które na gruncie przedmiotowej sprawy można połączyć są kary pozbawienia wolności objęte wyrokami: Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 26 marca 2018 r., sygn. akt II K 147/17, Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 16 marca 2018 r., sygn. akt VII K 42/18 oraz Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 26 października 2017 r., sygn. akt VII K 775/17.

Pozostałe kary skazany aktualnie już odbył i wobec tego nie podlegają łączeniu. Nie podlegają połączeniu w wyroku łącznym również kary orzeczone za wykroczenia.

Nadmienić należy, że wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie Sygn. akt VII K 775/17 zostało warunkowo zawieszone na okres próby lat 3. W tym zakresie podzielić należy stanowisko, że wymierzenie za zbiegające się przestępstwa kar pozbawienia wolności w wymiarze bezwzględnym i oraz co najmniej jednej takiej kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie wpływa na obligatoryjny charakter wymiaru kary łącznej. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 04 października 2017 r., Sygn. akt II AKa 298/17; Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 sierpnia 2016 r., II AKa 309/16) K. pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia i z warunkowym zawieszeniem bowiem mają charakter jednorodzajowy i tym samym należy je połączyć, jeśli podlegają wykonaniu, z zastrzeżeniem jednak art. 89 k.k., odnoszącym się do kar warunkowo zawieszonych, co wynika z treści art. 85 § 2 k.k.. W razie orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia stosować należy zasadę przeliczania kary, wynikającą z przepisu art. 89 § 1b k.k., zatem kara 1 roku pozbawienia wolności orzeczona w sprawie VII K 775/17 odpowiada 6 miesiącom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, co należało mieć na uwadze przy określeniu maksimum kary łącznej. W aktualnym stanie prawnym wydanie wyroku łącznego nie musi bynajmniej prowadzić do skutków wyłącznie korzystnych dla skazanego, w szczególności w kontekście połączenia wyroków, którymi orzeczono kary dotychczas warunkowo zawieszone.

Mając więc na uwadze powyżej przytoczone okoliczności połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w powyżej wskazanych sprawach, wymierzając skazanemu karę łączną 5 lat pozbawienia wolności.

Niezależnie od powyższego, zważając na treść art. 90 § 2 k.k., zgodnie z którym w razie orzeczenia za zbiegające się przestępstwa pozbawienia praw publicznych, zakazów lub obowiązku tego samego rodzaju, sąd stosuje odpowiednio przepisy o karze łącznej, Sąd połączył orzeczone wobec skazanego wyrokami Sądu Rejonowego w Olsztynie Sygn. akt VII K 42/18 i VII K 775/17 środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, orzekając w konsekwencji zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 3.

Przy wymiarze kary, w granicach jakie przewiduje przepis art. 86 § 1 i 4 k.k., Sąd kierował się przede wszystkim ogólnymi dyrektywami, wynikającymi z treści art. 85a k.k. Chodzi tu przede wszystkim o cele wychowawcze i zapobiegawcze, jakie kara ma osiągnąć względem skazanego oraz o kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. Jest przy tym oczywiste, że orzeczenie kary łącznej nie musi przynosić skazanemu korzyści, to jest prowadzić do orzeczenia kary łącznej w wymiarze niższym od arytmetycznej sumy poszczególnych kar (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 r., sygn. akt IV KK 70/16, Legalis numer 1444864), jednakże - jak to wskazuje orzecznictwo - oparcie wymiaru kary na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt. II AKa 235/12, Legalis numer 704814).

Zastosowanie jednak którejkolwiek z zasad: absorbcji, asperacji czy kumulacji przy orzekaniu tak kary łącznej, jak i wydawaniu wyroku łącznego uwarunkowane jest przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, objętymi tymże skazaniem. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski związek przedmiotowo-podmiotowy łączy te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione. Im bliższe są te relacje, tym bardziej wyrok łączny powinien być zbliżony do dopuszczalnego minimum, uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za przestępstwa objęte tym wyrokiem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 23 marca 2016 r., sygn. akt IV KK 70/16, Legalis nr 1444864).

Analiza akt sprawy doprowadziła Sąd do przekonania, że w przedmiotowej sprawie nie zachodzą żadne okoliczności, które nakazywałyby orzeczenie względem skazanego kary w najniższym albo najwyższym wymiarze. W rezultacie doprowadziło to do zastosowania zasady asperacji, która zakłada orzekanie kary łącznej w granicach między sumą orzeczonych kar a najsurowszą z tych kar.

Wymierzając skazanemu karę łączną Sąd miał na uwadze przede wszystkim to, że skazany dopuścił się przestępstw o odmiennym przedmiocie ochrony. Były to przestępstwa przeciwko mieniu, wolności i bezpieczeństwu w komunikacji. Nie bez znaczenia pozostaje przy tym ilość popełnionych czynów zabronionych. Skazany był już wielokrotnie karany. Powyższe oznacza zatem, że skazany prezentuje lekceważącą postawę wobec obowiązującego porządku prawnego, nagminnie wkraczając na drogę przestępstwa i wymaga oddziaływania penitencjarnego, aby osiągnięty został skutek resocjalizacyjny.

Nie sposób również uznać by pomiędzy wskazanymi czynami istniał taki związek przedmiotowo-podmiotowy, który nakazywałby zastosowanie w przedmiotowej sprawie przy wymiarze kary zasady absorpcji, jest wręcz przeciwnie. Tutejszy Sąd Okręgowy w pełni bowiem podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, zgodnie z którym zasadę absorpcji stosuje się w wymiarze kary łącznej wyjątkowo, gdy związek zbiegających się przestępstw jest tak ścisły, że upodabnia je do jednego przestępstwa, jak w przypadku pomijalnego zbiegu przestępstw lub ciągu przestępstw, gdy nie potrzeba podwyższać progu represji karnej (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 27 sierpnia 2015 r., sygn. akt II AKa 136/15, Legalis numer 1370633). Takie okoliczności w ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie jednak nie zachodzą.

Przy wymiarze kary łącznej Sąd miał na uwadze także opinię o skazanym, z której treści wynika, że stosunki interpersonalne ze współosadzonymi układa zgodnie i nie odnotowano sytuacji konfliktowych. W stosunku do przełożonych przyjmuje regulaminową postawę. Poprawnie stosuje się do obowiązującego porządku oraz regulaminu wewnętrznego. W czasie pobytu w jednostce penitencjarnej nie stwierdzono zachowań agresywnych ze strony skazanego. Skazany był nagradzany regulaminowo, był jednak również karany dyscyplinarnie. Ogólnie zachowanie skazanego oceniono jako dobre .

Niewątpliwie więc opinia w powyżej wskazanym kształcie wpłynęła pozytywnie na wymiar orzeczonej kary łącznej. Świadczy ona bowiem o tym, że proces resocjalizacji skazanego może przynieść rezultaty, jakkolwiek uwzględniając wielokrotną karalność i stwierdzone uzależnienie od kilku substancji – prognoza kryminologiczna względem skazanego nie może być określona jako pozytywna.

Zestawienie wszystkich powyżej wskazanych czynników skutkowało więc wymierzeniem kary łącznej 5 lat pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu kara ta jest jak najbardziej adekwatna i daje ona szansę na dalszą resocjalizację skazanego, pozwalającą przy tym na osiągnięcie jej celów oraz zadośćuczynienie społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Kara ta uwzględnia zarówno związek przedmiotowo-podmiotowy zachodzący pomiędzy poszczególnymi czynami, jak również dotychczasowy poziom resocjalizacji skazanego. Kara orzeczona w niższym wymiarze stanowiłaby zdaniem Sądu rodzaj premiowania przestępczego i niewątpliwe nagannego zachowania skazanego. Należy mieć na uwadze, że kara ze swej istoty stanowi pewnego rodzaju dolegliwość, która przy wydawaniu wyroku łącznego winna odzwierciedlać dotychczasowy przebieg resocjalizacji skazanego, przy uwzględnieniu związku przedmiotowo-podmiotowego, o którym wspomniano już powyżej.

Jeśli zaś chodzi o zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, to zauważyć należy, że połączeniu podlegał tu zakaz orzeczony na okres 3 lat i 1 roku. Łączny środek karny orzeka się z odpowiednim zastosowaniem przepisów dotyczących kary łącznej dla kar jednorodzajowych. Odesłanie to oznacza, że w ramach środków karnych tego samego rodzaju minimalną granicą łącznego środka karnego jest wymiar najsurowszego ze środków karnych jednostkowych, a maksymalna suma tych środków oraz górna granica ustawowa przewidziana jest dla danego rodzaju środka karnego. W rezultacie uznał sąd za zasadne wymierzyć skazanemu zakaz w wymiarze lat 3.

Jednocześnie, na podstawie art. 577 k.p.k., w punkcie II na poczet orzeczonej kary łącznej Sąd zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie Sądu Rejonowego w Olsztynie o sygn. VII K 42/18 – od dnia 14 lipca 2017 g. 02.30 do dnia 26 września 2017 r. g. 02.30 i od dnia 11 października 2017 g. 02.30 do dnia 20 października 2017 r., g. 02.30; zaliczył nadto okres kary dotychczas odbytej,

Stosując natomiast treść art. 576 § 1 k.p.k. Sąd łączone wyroki w części nie objętej wyrokiem łącznym, pozostawił do odrębnego wykonania, zaś na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie postępowanie umorzył.

Na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk, art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r., Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615) w zw. § 4 ust. 1, 2 i 3 oraz § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714) zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata D. C. kwotę 120 zł. za obronę wykonywaną z urzędu w sprawie o wydanie wyroku łącznego, powiększoną o należny podatek 23% VAT w kwocie 27,60 zł.

Sąd zwolnił skazanego od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. z uwagi na okoliczność, iż jest on pozbawiony wolności i obciążenie go kosztami byłoby ze względu na jego trudną sytuację majątkową zbyt uciążliwe.