Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 1003/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Małgorzata Woźniak-Zendran

Sędziowie: SSA Marta Sawińska (spr.)

del. SSO Roman Walewski

Protokolant: st.sekr. sąd. Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2018 r. w Poznaniu

sprawy R. B. i A. G. prowadzących działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) s.c. we W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

przy udziale ubezpieczonych D. B. (1) i R. G. oraz zainteresowanego (...) Inspektoratu (...) we W.

o podstawę wymiaru składek

na skutek apelacji R. B. i A. G. prowadzących działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) s.c. we W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 8 czerwca 2017 r. sygn. akt VIII U 2658/15

oddala apelację.

del. SSO Roman Walewski

SSA Małgorzata Woźniak-Zendran

SSA Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30.06.2015 r. nr (...), znak: (...), sprostowaną postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2015r. znak (...) w zakresie prawidłowego oznaczenia strony – płatnika składek, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., działając na podstawie przepisów art. 38 ust. 1 i 2 w związku art. 83 ust. 1 i 3, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 41 ust. 12 i 13 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121 ze zm.), art. 2, art. 8 i art. 78 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.), art. 58 § 1, 2, 3 ustawy z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), art. 81 ust. 1, 5, 6 ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.) z tytułu zatrudnienia D. B. (1) w firmie Usługi (...) s.c. R. B. i A. G. z siedzibą we W., w okresach i w kwotach wskazanych w treści decyzji, oraz ograniczył podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresach wskazanych w treści decyzji do podanych tam kwot.

Od powyższej decyzji odwołali się wspólnicy A. G. i R. B., reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, jako płatnik składek - Usługi (...) s.c. A. G. i R. B. we W., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i uznanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustalonej przez pracodawcę, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi do ponownego rozpoznania.

Drugą decyzją z dnia 30.06.2015 r. nr (...), znak: (...), sprostowaną postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2015 r. znak (...) w zakresie prawidłowego oznaczenia strony – płatnika składek, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., działając na podstawie przepisów art. 38 ust. 1 i 2 w związku art. 83 ust. 1 i 3, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 41 ust. 12 i 13 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121 ze zm.), art. 2, art. 8 i art. 78 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.), art. 58 § 1, 2, 3 ustawy z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), art. 81 ust. 1, 5, 6 ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczenia opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.) z tytułu zatrudnienia R. G. w firmie Usługi (...) s.c. R. B. i A. G. we W., w okresie od 1.12.2006 r. do 30.06.2012 r. nie uznał podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustalonej przez pracodawcę w okresach i w kwotach wskazanych w treści decyzji, oraz ograniczył podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresach wskazanych w treści decyzji do kwot tam podanych.

Od powyższej decyzji odwołali się wspólnicy, reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, jako płatnik składek - Usługi (...) s.c. A. G. i R. B. we W., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i uznanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz fundusz pracy i gwarantowanych świadczeń pracowniczych ustalonej przez pracodawcę, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi do ponownego rozpoznania.

Wyrokiem z dnia 8.06.2017 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w sprawie o sygn. akt VIII U 2658/15, oddalił wniesione odwołania oraz zasądził od R. B. i A. G. solidarnie na rzecz pozwanego organu rentowego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Ubezpieczeni D. B. (1) i R. G. z zawodu są lekarzami weterynarii.

D. B. (1) jest synem R. B.. W 2005 r. ukończył Akademię Rolniczą w L. na kierunku weterynaria. Z kolei R. G. jest synem odwołującego A. G.. W marcu 2006 r. ukończył studia wyższe na Uniwersytecie (...)- (...) w O. i uzyskał tytuł lekarza weterynarii. Odwołujący R. B. i A. G. byli wspólnikami prowadzącymi w ramach spółki cywilnej Usługi (...) s.c. (...), A. G. we W.. Działalność firmy została zakończona w dniu 30.10.2013 r.

Odwołujący w ramach spółki zawarli z ubezpieczonymi umowy o pracę: z D. B. (1) w dniu 1.11.2005 r. umowę o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 1/2 etatu za wynagrodzeniem 500 zł brutto miesięcznie, zaś z R. G. w dniu 1.12.2006 r. umowę o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 1/2 etatu za wynagrodzeniem 500 zł brutto miesięcznie, na stanowiskach lekarzy weterynarii. Kolejnymi aneksami wynagrodzenia za pracę u w/w płatnika były ubezpieczonym podwyższane, od dnia 1.01.2008 r. do kwoty 600 zł brutto miesięcznie, od dnia 1.01.2009 r. do kwoty 650 zł brutto miesięcznie, od dnia 1.01.2010 r. do 700 zł brutto miesięcznie, od 1.01.2012 r. do 1.550 zł brutto miesięcznie i od dnia 1.01.2013 r. (co do D. B. (1)) do kwoty 1.650 zł brutto miesięcznie, przy niezmienionych pozostałych warunkach pracy, w tym także w zakresie wymiaru etatu.

Ze świadectwa pracy wystawionego dnia 30.06.2012 r. wynika, że R. G. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Usługi (...) s.c. R. B., A. G. we W. w okresie od 1.12.2006 r. do 30.06.2012 r. na 1/2 etatu jako lekarz weterynarii. Po 1.07.2012 r. rozpoczął on prowadzenie własnej działalności.

Z kolei w świadectwie pracy z dnia 31.10.2013 r., wystawionym D. B. (1), wskazano, że był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Usługi (...) s.c. R. B., A. G. we W. w okresie od 1.11.2005 r. do 28.02.2006 r. i od 1.10.2006 r. do 31.10.2013 r. na 1/2 etatu jako lekarz weterynarii.

Ubezpieczeni w ramach zatrudnienia nie otrzymali zakresu obowiązków na piśmie. W zakresie powierzonych obowiązków pracowniczych mieli realizować wszelkie zabiegi, badania i profilaktykę podczas dyżurów pełnionych w gabinecie weterynaryjnym działającym we W. przy ul. (...) w godzinach od 8:00 do 18:00 oraz w terenie podczas wyjazdów na wizyty domowe, a także do rolników, do zwierząt gospodarskich, głównie do zabiegów okresowych, szczepień, a także dezynfekcji pomieszczeń gospodarskich. Poza tym pełnili dyżury po godzinach pracy, aby reagować w sytuacjach nagłych. Pracowali w rożnych godzinach, zamiennie z pozostałymi lekarzami, tj. odwołującymi, oraz dwoma innymi osobami zatrudnionymi w tym czasie przez spółkę na umowy o pracę. Stopniowo też wdrażali się w pozostałe obowiązki, w tym także w zakresie korzystania i pobierania leków z magazynu leków, co wiązało się z koniecznością prowadzenia formalnych zapisów i skrupulatnym rejestrowaniem leków pobranych i wydanych, a to w związku z koniecznością odprowadzania stosownej dokumentacji do nadzoru farmaceutycznego. Żaden z ubezpieczonych nie miał – w ramach ustalonego wymiaru etatu – wyznaczonych godzin czy dni pracy, nie było też konkretnego rozdzielenia czy przydziału zabiegów weterynaryjnych dla każdego z nich w gabinecie bądź w terenie. Z reguły wszyscy zatrudnieni w firmie wykonywali te same czynności i obowiązki zgodnie ze wskazaniami i poleceniami odwołujących. To oni planowali i przydzielali zatrudnionym prace, zajmowali się też wszelkimi sprawami administracyjnymi, biurowymi oraz prowadzeniem dokumentacji i regulowaniem należności, w tym także składek na ubezpieczenia społeczne i należności podatkowych. W ramach prowadzonych usług wspólnicy nie korzystali z pomocy fachowego biura rachunkowego czy obsługi księgowej. Ubezpieczeni D. B. (1) i R. G. wszelki sprzęt, niezbędne urządzenia, odzież ochronną, środki, szczepionki lub leki do wykonywania swoich obowiązków, otrzymywali od odwołujących. Część zabiegów weterynaryjnych, szczepień bądź zabiegów dezynfekcyjnych odbywała się cyklicznie lub w konkretnych sezonach, albo w związku z pojawiającymi się ogniskami chorób zakaźnych wśród zwierząt, jednak i wtedy ubezpieczeni realizowali je w ramach obowiązującego ich wymiaru czasu pracy, nie wykazywali pracy w nadgodzinach. Wynagrodzenie było wypłacane im w jednej kwocie, w ustalonym terminie, tj. na koniec miesiąca.

Za analizowany okres, odwołujący jako pracodawcy D. B. (1) złożyli do Urzędu Skarbowego we W. informacje w zakresie podatku dochodowego (...) za lata 2007-2013 dotyczące D. B. (1), wykazując:

-

za 2007 r. przychód ze stosunku pracy 6.000,00 zł (czyli 500,00 zł na miesiąc),

-

za 2008 r. przychód ze stosunku pracy 7.200,00 zł (czyli 600,00 zł na miesiąc),

-

za 2009 r. przychód ze stosunku pracy 7.800,00 zł (czyli 650,00 zł na miesiąc),

-

za 2010 r. przychód ze stosunku pracy 8.400,00 zł (czyli 700,00 zł na miesiąc),

-

za 2011 r. przychód ze stosunku pracy 8.400,00 zł (czyli 700,00 zł na miesiąc).

Również co do ubezpieczonego R. G., w ramach informacji podatkowej (...) za w/w okres, odwołujący wykazali takie same przychody ze stosunku pracy za odpowiednie lata.

Równocześnie z pracą na podstawie umowy o pracę zawartej z odwołującymi, ubezpieczeni D. B. (1) i R. G. wykonywali prace dla (...)Inspektoratu (...) we W., reprezentowanego przez (...)Lekarza (...) R. J., w ramach umów zlecenia. D. B. (1) umowy zlecenia dla (...) wykonywał w okresach od 1.07.2007 r. do 31.12.2009 r., od 1.01.2010 r. do 31.12.2010 r. i od 4.01.2011 r. do 31.10.2011 r., zaś R. G. w okresie od 1.01.2010 r. do 31.12.2011 r. W/w w drodze decyzji administracyjnej – postanowienia (...) Lekarza (...) we W. – wyznaczeni zostali jako lekarze weterynarii do wykonywania konkretnego rodzaju czynności w zakresie przekazanym im do wykonywania, a następnie - poprzez zawarte kolejne umowy zlecenia - realizowali te czynności w określony im szczegółowo sposób i w wyznaczonym miejscu (na wyznaczonym terenie). Za wykonanie czynności przewidzianych w tych umowach zleceniobiorcy otrzymywali wynagrodzenie w wysokości określonej przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2.08.2004 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywane czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez (...), a wypłacane było ono na podstawie rachunków przedłożonych przez nich zleceniodawcy wraz z zestawieniem wykonanych czynności, potwierdzonych przez podmiot, na rzecz którego czynności zostały wykonane. Przed zawarciem umów zlecenia ubezpieczeni D. B. (1) (w dniach 2.11.2005 r., 30.06. 2010 r. i 16.01.2011 r.) i R. G. (w dniach 5.01.2010 r. i 11.01.2011 r.) złożyli zleceniodawcy na piśmie oświadczenia, iż pozostają w stosunku pracy, zaznaczając, że podstawa wymiaru składek z w/w tytułu w przeliczeniu na miesiąc jest wyższa/równa od kwoty minimalnego wynagrodzenia (bądź nie wypełniając pola dot. wysokości podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy). Płatnik składek – (...) Inspektorat (...) we W., za wskazane okresy nie naliczył i nie opłacił składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za D. B. (1) i R. G. przyjmując, na podstawie złożonych przez nich oświadczeń, że podlegają ubezpieczeniom ze stosunku pracy i osiągają dochody w kwocie wyższej lub równej minimalnemu wynagrodzeniu.

W dniach od 4.07.2012 r. do 25.07.2012 r. (z przerwami) Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził w (...)Inspektoracie (...)we W. kontrolę w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. W ramach tej kontroli ZUS ustalił, że w/w. płatnik nie zgłosił D. B. (1) do ubezpieczenia społecznego: emerytalnego i rentowego jako osobę wykonującą pracę w ramach umowy zlecenia poza siedzibą płatnika w okresie od 1.07.2007 r. do 31.12.2009 r. oraz do ubezpieczenia społecznego: emerytalnego i rentowego i wypadkowego osobę wykonującą pracę w ramach umowy zlecenia w okresach: od 1.01.2010 r. do 31.12.2010 r. i od 4.01.2011 r. do 31.10.2011 r., zaś R. G. w okresie od 1.01.2010 r. do 31.12.2011 r., ponieważ wymienieni podlegali ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu - zatrudnienia w ramach stosunku pracy w połowie wymiaru czasu pracy i osiągali w przeliczeniu na okres miesiąca mniej niż minimalne wynagrodzenie.

W dniach: 30.07., 31.07. i 1.08.2012 r. odwołujący jako płatnik składek - Usługi (...) s.c. R. B. A. G., złożyli korekty dokumentów rozliczeniowych za D. B. (1) i R. G. za okres 07/2007 – 12/2011 ze zwiększoną podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, i tak: od 07/2007 r. do 12/2007 r. w kwocie 950,00 zł miesięcznie, od 01/2008 r. do 12/2008 r. w kwocie 1.150,00 zł miesięcznie, od 01/2009 r. do 12/2009 r. w kwocie 1.300,00 zł miesięcznie, od 01/2010 r. do 12/2010 r. w kwocie 1.350,00 zł miesięcznie, od 01/2011 r. do 10/2011 r. w kwocie 1.400,00 zł miesięcznie i od 11/2011 r. do 12/2011 r. w kwocie 1.550,00 zł miesięcznie.

Z tego powodu wszczęte zostało przez organ rentowy postępowanie wyjaśniające w zakresie zasadności tych działań. W toku tego postępowania, na podstawie dokumentacji zgłoszeniowej oraz dokumentacji pracowniczej, Zakład stwierdził, że ubezpieczeni zostali zgłoszeni do ubezpieczeń jako pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy, osiągający w przeliczeniu na okres miesiąca mniej niż minimalne wynagrodzenie.

Odwołujący, na uzasadnienie dokonanych korekt dokumentów rozliczeniowych, przedłożyli pozwanemu organowi rentowemu kserokopie umów zlecenia zawartych z D. B. (1):

-

umowy zlecenia (...) zawartej w dniu 02.07.2007 r. na czas określony od 02.07.2007 r. do 31.07.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.08.2007 r. na czas określony od 06.08.2007 r. do 31.08.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.09.2007 r. na czas określony od 03.09.2007 r. do 30.09.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 08.10.2007 r. na czas określony od 08.10.2007 r. do 31.10.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.11.2007 r. na czas określony od 05.11.2007 r. do 30.11.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 10.12.2007 r. na czas określony od 10.12.2007 r. do 31.12.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.01.2008 r. na czas określony od 07.01.2008 r. do 31.08.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 04.02.2008 r. na czas określony od 04.02.2008 r. do 28.02.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.03.2008 r. na czas określony od 03.03.2008 r. do 29.03.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.04.2008 r. na czas określony od 07.04.2008 r. do 30.04.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia zawartej w dniu 05.05.2008 r. na czas określony od 05.05.2008 r. do 30.05.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 09.06.2008 r. na czas określony od 09.06.2008 r. do 30.06.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.07.2008 r. na czas określony od 07.07.2008 r. do 31.07.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 04.08.2008 r. na czas określony od 04.08.2008 r. do 30.08.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 08.09.2008 r. na czas określony od 08.09.2008 r. do 30.09.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.10.2008 r. na czas określony od 06.10.2008 r. do 29.10.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.11.2008 r. na czas określony od 03.11.2008 r. do 29.11.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.12.2008 r. na czas określony od 01.12.2008 r. do 30.12.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.01.2009 r. na czas określony od 01.01.2009 r. do 30.01.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.02.2009 r. na czas określony od 01.02.2009 r. do 27.02.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 02.03.2009 r. na czas określony od 02.03.2009 r. do 31.03.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.04.2009 r. na czas określony od 06.04.2009 r. do 30.04.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 04.05.2009 r. na czas określony od 04.05.2009 r. do 31.05.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 08.06.2009 r. na czas określony od 08.06.2009 r. do 30.06.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.07.2009 r. na czas określony od 06.07.2009 r. do 31.07.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.08.2009 r. na czas określony od 03.08.2009 r. do 31.08.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.09.2009 r. na czas określony od 07.09.2009 r. do 30.09.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.10.2009 r. na czas określony od 05.10.2009 r. do 30.10.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 09.11.2009 r. na czas określony od 09.11.2009 r. do 30.11.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.12.2009 r. na czas określony od 07.12.2009 r. do 30.12.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.01.2010 r. na czas określony od 01.01.2010 r. do 31.01.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.02.2010 r. na czas określony od 01.02.2010 r. do 28.02.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.03.201 Or. na czas określony od 01.03.2010 r. do 31.03.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.04.20lOr. na czas określony od 01.04.2010 r. do 30.04.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.05.2010 r. na czas określony od 01.05.2010 r. do 31.05.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.06.2010 r. na czas określony od 01.06.2010 r. do 30.06.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.07.2010 r. na czas określony od 01.07.2010 r. do 31.07.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.08.2010 r. na czas określony od 01.08.20lOr. do 31.08.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.09.2010 r. na czas określony od 01.09.2010 r. do 30.09.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.10.20lOr. na czas określony od 01.10.2010 r. do 31.10.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.11.2010 r. na czas określony od 01.11.20l0r. do 30.11.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.12.2010 r. na czas określony od 01.12.20l0r. do 31.12.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.01.2011 r. na czas określony od 03.01.2011 r. do 31.01.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.02.2011 r. na czas określony od 01.02.2011 r. do 28.02.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.03.2011 r. na czas określony od 01.03.2011 r. do 31.03.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.04.2011 r. na czas określony od 01.04.2011 r. do 30.04.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.05.2011 r. na czas określony od 01.05.2011 r. do 31.05.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.06.2011 r. na czas określony od 01.06.2011 r. do 30.06.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.07.2011 r. na czas określony od 01.07.2011 r. do 31.07.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.08.2011 r. na czas określony od 01.08.2011 r. do 31.08.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.09.2011 r. na czas określony od 01.09.2011 r. do 30.09.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.10.2011 r. na czas określony od 01.10.2011 r. do 31.10.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł.

Nadto odwołujący przedłożyli kserokopie umów zlecenia zawartych z ubezpieczonym R. G.:

-

umowy zlecenia (...) zawartej w dniu 09.07.2007 r. na czas określony od 09.07.2007 r. do 31.07.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.08.2007 r. na czas określony od 06.08.2007 r. do 31.08.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.09.2007 r. na czas określony od 03.09.2007 r. do 30.09.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 08.10.2007 r. na czas określony od 08.10.2007 r. do 31.10.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.11.2007 r. na czas określony od 05.11.2007 r. do 30.11.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.12.2007 r. na czas określony od 05.12.2007 r. do 31.12.2007 r. z wynagrodzeniem 450,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.01.2008 r. na czas określony od 07.01.2008 r. do 31.08.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 04.02.2008 r. na czas określony od 04.02.2008 r. do 28.02.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.03.2008 r. na czas określony od 03.03.2008 r. do 29.03.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.04.2008 r. na czas określony od 07.04.2008 r. do 30.04.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.05.2008 r. na czas określony od 05.05.2008 r. do 30.05.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 09.06.2008 r. na czas określony od 09.06.2008 r. do 30.06.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.07.2008 r. na czas określony od 07.07.2008 r. do 31.07.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 04.08.2008 r. na czas określony od 04.08.2008 r. do 30.08.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.09.2008 r. na czas określony od 05.09.2008 r. do 30.09.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.10.2008 r. na czas określony od 06.10.2008 r. do 29.10.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.11.2008 r. na czas określony od 05.11.2008 r. do 29.11.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 02.12.2008 r. na czas określony od 02.12.2008 r. do 30.12.2008 r. z wynagrodzeniem 550,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.01.2009 r. na czas określony od 05,01.2009 r. do 30.01.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 02.02.2009 r. na czas określony od 02.02.2009 r. do 20.02.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 02.03.2009 r. na czas określony od 02.03.2009 r. do 31.03.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.04.2009 r. na czas określony od 06.04.2009 r. do 25.04.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 04.05.2009 r. na czas określony od 04.05.2009 r. do 30.05.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 08.06.2009 r. na czas określony od 08.06.2009 r. do 30.06.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 06.07.2009 r. na czas określony od 06.07.2009 r. do 31,07.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.08.2009 r. na czas określony od 03.08.2009 r. do 30.08.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.09.2009 r. na czas określony od 07.09.2009 r. do 29.09.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 05.10.2009 r. na czas określony od 05.10.2009 r. do 30.10.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 09.11.2009 r. na czas określony od 09.11.2009 r. do 30.11.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 07.12.2009 r. na czas określony od 07.12.2009 r. do 30.12.2009 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.01.2010 r. na czas określony od 01.01.2010 r. do 31.01.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.02.2010 r. na czas określony od 01.02.2010 r. do 28.02.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.03.2010 r. na czas określony od 01.03.2010 r. do 31.03.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.04.2010 r. na czas określony od 01.04.2010 r. do 30.04.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.05.2010 r. na czas określony od 01.05.2010 r. do 31.05.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.06.2010 r. na czas określony od 01.06.2010 r. do 30.06.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.07.2010 r. na czas określony od 01.07.2010 r. do 31.07.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.08.2010 r. na czas określony od 01.08.2010 r. do 31.08.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.09.2010 r. na czas określony od 01.09.2010 r. do 30.09.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.10.2010 r. na czas określony od 01.10.2010 r. do 31.10.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.11.2010 r. na czas określony od 01.11.2010 r. do 30.11.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.12.2010 r. na czas określony od 01.12.2010 r. do 31.12.2010 r. z wynagrodzeniem 650,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 03.01.2011 r. na czas określony od 03.01.2011 r. do 31.01.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.02.2011 r. na czas określony od 01.02.2011 r. do 28.02.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.03.2011 r. na czas określony od 01.03.2011 r. do 31.03.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.04.2011 r. na czas określony od 01.04.2011 r. do 30.04.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.05.2011 r. na czas określony od 01.05.2011 r. do 31.05.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.06.2011 r. na czas określony od 01.06.2011 r. do 30.06.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.07.2011 r. na czas określony od 01.07.2011 r. do 31.07.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.08.2011 r. na czas określony od 01.08.2011 r. do 31.08.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.09.2011 r. na czas określony od 01.09.2011 r. do 30.09.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.10.2011 r. na czas określony od 01.10.2011 r. do 31.10.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.11.2011 r. na czas określony od 01.11.2011 r. do 30.11.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł,

-

umowy zlecenia (...) r. zawartej w dniu 01.12.2011 r. na czas określony od 01.12.2011 r. do 31.12.2011 r. z wynagrodzeniem 700,00 zł.

Przedmiotem zawartych z ubezpieczonymi umów zlecenia było wykonywanie dezynfekcji pomieszczeń gospodarskich, a w 2011 r. także prowadzenie magazynu leków. Umowy zlecenia ze spółką odwołujących były - wg ich wyjaśnień - zawierane z własnymi pracownikami w związku z tym, że istniały w tym czasie harmonogramy wykonywania dezynfekcji, ale również zawierane były one także doraźnie, również na krótsze terminy, w momencie gdy pojawiały się na obsługiwanym terenie źródła jakichś chorób i takie dezynfekcje trzeba było na danym terenie przeprowadzić. Wyszczególnienie w jakich konkretnie gospodarstwach ubezpieczeni mieli takie dezynfekcje przeprowadzić, otrzymywali od spółki, do której poszczególne podmioty lub indywidualni gospodarze zgłaszali konieczność przeprowadzenia takich dezynfekcji.

(...) s.c. fakt złożenia korekt dokumentów rozliczeniowych w dniach 30-31.07.2012 r. i 01.08.2012 r. za D. B. (1) i R. G. tłumaczył w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez ZUS zapomnieniem wykazania w podstawie wymiaru składek dochodów z uzyskiwanych przez w/w pracowników z tytułu umów zlecenia zawartych z pracodawcą - s. c. Usługi (...). Płatnik nie przedłożył w trakcie kontroli oryginałów umów zlecenia zawartych z w/w pracownikami, ani żadnych dowodów na realizowanie tych umów przez ubezpieczonych, zaś z dostarczonych na wezwanie Zakładu kserokopii rachunków za wykonane umowy zlecenia wynikało, iż każdy rachunek zawierał pozycje, w których wykazywane były składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za D. B. i R. G.. Rachunki te zostały sporządzone na potrzeby prowadzonego przez ZUS postępowania albowiem, wg oświadczenia odwołujących, oryginały rachunków wystawiane przez ubezpieczonych jako zleceniobiorców, nie zachowały się. Kwoty należnych składek i wysokość kwot podatku na tych rachunkach wyliczona została przez fachową księgową, z którą odwołujący rozpoczęli współpracę od ok. 2012 r.

Nadto odwołujący dokonał w dniu 6.08.2012 r. w Urzędzie Skarbowym we W. dopłaty należnego podatku dochodowego odpowiednio za każdego z ubezpieczonych za lata 2007-2011 i dokonał korekty deklaracji o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (...)za te lata w odniesieniu do D. B. (1) i R. G. wskazując, że powyższe korekty złożone zostały w związku z ujęciem wynagrodzeń za prace zlecone, które pominięto w pierwszych wersjach deklaracji (...) Płatnik nie złożył natomiast korekt informacji podatkowych(...) oraz (...) za w/w lata, wystawionych przez spółkę jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych. Korekty informacji podatkowych (...) za lata 2007-2011 wystawione przez odwołujących jako płatnika, a dotyczące odpowiednio D. B. i R. G., wpłynęły do Urzędu Skarbowego we W. dopiero w dniu 6.05.2015 r., tj. w trakcie postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS.

W wyniku analizy dokumentów rozliczeniowych za 01/2012 r. ZUS stwierdził natomiast, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za D. B. (1) i R. G. wynoszą odpowiednio 1.550,00 zł dla każdego z nich, gdyż korekty za w/w miesiąc zostały sporządzone w terminie.

Ostatecznie, na podstawie ustaleń dokonanych w przeprowadzonym postępowaniu, organ rentowy stwierdził, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla R. G. oraz dla D. B. (1) powinny wynosić:

-

od 07/2007 r. do 12/2007 r. - po 500,00 zł miesięcznie,

-

od 01/2008 r. do 12/2008 r. - po 600,00 zł miesięcznie,

-

od 01/2009 r. do 12/2009 r. - po 650,00 zł miesięcznie,

-

od 01/2010 r. do 12/2010 r. - po 700,00 zł miesięcznie,

-

od 01/2011 r. do 12/2011 r. - po 700,00 zł miesięcznie,

a za 01/2012r. – 1.550,00 zł.

Tym samym ubezpieczeni R. G. i D. B. (1) w analizowanym okresie podlegali ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy i osiągali, w przeliczeniu na okres miesiąca, mniej niż minimalne wynagrodzenie.

Odwołujący potwierdzili to również w trakcie kontroli prowadzonej przez organy ZUS w 2012 r. w zainteresowanym (...) Inspektoracie (...)we W., składając do akt kontroli jako płatnik – pracodawca pisemne zaświadczenie z dnia 13.07.2012 r. wskazujące, iż podstawę wymiaru składek do ZUS za R. G. stanowiło wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w ich spółce Usługi (...) s.c. we W. wynoszące za 2010 i 2011 r. 700 zł brutto, zaś od 1.01.2012r. do ustania zatrudnienia, tj. do 30.06.2012 r. kwota 1.550 zł brutto miesięcznie. Natomiast ubezpieczony D. B. (1) także złożył w dniu 18.07.2012 r. oświadczenie na piśmie, również wskazując, że u odwołujących był zatrudniony na ½ etatu począwszy od 1.11.2005 r. z wynagrodzeniem odpowiednio: za okres 1.11.2005 r. do 28.02.2006 r. i od 1.10.2006 r. do 31.12.2007 r. w wysokości 500 zł brutto miesięcznie, które stanowiło podstawę wymiaru składek, w okresie od 1.01.2008 r. do 31.12.2008 r. z wynagrodzeniem 600 zł, w okresie od 1.01.2009 r. do 31.12.2009 r. podstawę wymiaru składek stanowiło wynagrodzenie w kwocie 650 zł brutto miesięcznie i w okresie od 1.01.2010 r. do 31.10.2011 r. podstawę wymiaru składek stanowiło wynagrodzenie 700 zł brutto miesięcznie.

W związku z tym, że już w trakcie przeprowadzonej kontroli w (...), na podstawie powyższych danych, ZUS stwierdził nieprawidłowości dotyczące naliczenia składek z tytułu ubezpieczenia społecznego od umów zlecenia zawartych z wyznaczonymi lekarzami weterynarii D. B. (1) i R. G., (...)Inspektorat (...)we W. skorygował dokumenty, z których wyniknęły dla niego zobowiązania składkowe.

Zainteresowany wyjaśnił również, iż stwierdzone nieprawidłowości były wynikiem niedotrzymania warunków umowy zawartej pomiędzy Skarbem Państwa - (...)Lekarzem (...)we W., a wyznaczonymi lekarzami weterynarii - ubezpieczonymi. W załączeniu do zawieranej umowy w/w złożyli bowiem nieprawdziwe oświadczenia o równoległym zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę, w której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w okresie miesiąca jest równa kwocie minimalnego wynagrodzenia. W rzeczywistości byli zatrudnieni z tytułu umów o pracę na 1/2 etatu z wynagrodzeniem poniżej minimalnego wynagrodzenia. Dodatkowo kontrolowany wskazał, że oświadczenie złożone przez te osoby było podstawą zawarcia umów zlecenia, ponieważ (...) Inspektorat (...) we W. nie zatrudnia wyznaczonych lekarzy weterynarii, jeśli wiązałoby się to z naliczaniem i odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne, z uwagi na brak środków finansowych. Stąd każda z tych osób musiała posiadać pierwszy kod tytułu ubezpieczenia o podstawie minimalnego wynagrodzenia, z której odprowadzono składki na ZUS.

W dniu 20.04.2015 r. do (...) Inspektoratu (...) we W. wpłynęły upomnienia i wezwania do zapłaty skierowane przez organy egzekucyjne ZUS.

(...)Lekarz (...)we W., w odpowiedzi na otrzymane upomnienia, złożył do ZUS Inspektorat we W. wniosek o odroczenie prowadzenia postępowania egzekucyjnego w sprawie uregulowania zobowiązań z tytułu składek na Fundusz Pracy oraz składek na ubezpieczenia społeczne za lata 2007-2015 do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS w Firmie Usługi (...) s.c. R. B. i A. G., a dot. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za lata 2007-2012 z tytułu zatrudnienia.

Dnia 22.05.2015 r. (...) Lekarz (...)we W. otrzymał tytuły wykonawcze i zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na kwotę 104.399,00 zł, nr zawiadomienia (...) i w związku z tym zwrócił się do (...) Lekarza (...) z wnioskiem o wystąpienie do Ministra Finansów o środki z rezerwy celowej w kwocie ogółem 104.400,00 zł na pokrycie składek na ubezpieczenie społeczne, gdyż (...)Inspektorat (...) we W. nie posiadał w planie finansowym wydatków, środków na pokrycie w/w zadłużenia.

Zajęcie rachunku nastąpiło w dniu 29.05.2015 r., o czym (...) Inspektorat (...) we W. został poinformowany telefonicznie przez pracownika banku (...). Środki przeznaczone na zajecie wierzytelności zostały pobrane w kwocie 104.399,00 zł przez (...)w P. i przekazane na konto Dyrektora II Oddziału ZUS w P.. W związku z powyższym, w dniu 5.10.2015 r. została wydana decyzja Ministra Finansów o środkach z rezerwy celowej w kwocie ogółem 104.399,00 zł na pokrycie składek na ubezpieczenie społeczne, odsetek, kosztów egzekucji. Przyznanie środków w/w zobowiązań zostało przyznane jednorazowo i jest bezzwrotne.

W dniu 30.09.2015 r. (...)Inspektorat (...)we W. przeksięgował środki dot. zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na kwotę 104.399,00 zł z ustawy budżetowej na rezerwę celową.

(...)Inspektorat (...)we W. w dniu 2.10.2015 r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS i w tym samym dniu otrzymał w/w zaświadczenie.

Z kolei w dniu 10.06.2015 r. pełnomocnik (...) Inspekcji (...)wysłał do ubezpieczonych ostateczne przesądowe wezwanie do zapłaty z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne oraz składek na Fundusz Pracy (wyliczone na podstawie skorygowanych podczas kontroli ZUS w 2012r. dokumentów rozliczeniowych) wraz z należnymi odsetkami na dzień 29.05.2015 r.

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty jeden z dłużników - R. G., w dniu 16.06.2016 r. wpłacił na konto dochodów budżetowych (...) Inspektoratu (...) we W. całość zadłużenia z tytułu składek ZUS wraz z należnymi odsetkami na dzień 16.06.2015 r., tj. na dzień zapłaty i kwota ta, wynosząca 6.956,07 zł, w całości została odprowadzona na konto Ministra Finansów w dniu 22.06.2015 r.

Drugi z dłużników - D. B. (1) w dniu 17.06.2015 r. wpłacił na konto dochodów budżetowych (...) Inspektoratu (...) we W. kwotę 65.000 zł, która dotyczyła części zaległości z tytułu składek ZUS oraz całości należnych odsetek na dzień 29.05.2015 r. Również ta kwota w całości została odprowadzona na konto Ministra Finansów w dniu 22.06.2015 r.

W dniu 25.06.2015 r. na konto (...) Inspektoratu (...) we W. wpłynęła od dłużnika D. B. (1) kwota 251,00 zł dotycząca należnych odsetek za okres od 30.05.2015 r. do dnia 17.06.2015 r. dot. zaległości z tytułu składek ZUS. Kwota ta w całości została odprowadzona na konto Ministra Finansów w dniu 25.06.2015 r. Do zapłaty w/wym. dłużnikowi została kwota 33.651,37 zł.

W dniu 24.06.2015 r. D. B. (1) zwrócił się z prośbą do (...) Lekarza (...) we W. o rozłożenie pozostałej części zadłużenia z tytułu składek ZUS na 2 raty w określonych terminach i wysokościach.

W odpowiedzi na wniosek w dniu 9.07.2015 r. została sporządzona ugoda pozasądowa pomiędzy Skarbem Państwa - (...)Inspekcją (...)we W. a D. B. (1). Przedmiotem ugody było rozłożenie na dwie raty zadłużenia dłużnika powstałego z tytułu części niespłaconego zadłużenia dot. składek ZUS.

W dniu 4.02.2016 r. D. B. (1) zapłacił I ratę w kwocie 15.000,00 zł oraz w dniu 4.03.2016 r. kwotę 1.444,70 zł należnych odsetek od całości zadłużenia naliczone na dzień wpłaty I raty. Wpłacone środki finansowe stanowiły zobowiązanie objęte ugodą. Na dzień 16.06.2016 r. pozostało do zapłaty 18.651.37 zł wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia 5.02.2016 r. do dnia zapłaty.

W dniu 30.06.2015 r. organ rentowy wydał zaskarżone decyzje nr (...), określające wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w okresie od 07/2007 r. do 12/2011 r. z tytułu zatrudnienia D. B. (1) oraz R. G. w Usługi (...) s. c. A. G. i R. B. we W..

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołania R. B. i A. G. za niezasadne.

Jak wskazał Sąd I instancji, istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia czy organ rentowy w sposób prawidłowy z tytułu zatrudnienia nie uznał podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ustalonej przez pracodawcę od 07/2007 r. do 12/2011 r. w kwotach wskazanych w zaskarżonych decyzjach, i ograniczył podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla zatrudnionych ubezpieczonych we wskazanych w decyzjach okresach do oznaczonych tam kwot.

Sąd Okręgowy wyjaśnił sens regulacji zawartej w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, przytoczył także treść art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 1 i ust. la, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1, art. 40 ust. 2 pkt 4, art. 47 ust. 1 i art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, § 2 ust.6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18.04.2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wskazując, że jeżeli pracodawca z własnym pracownikiem zawrze umowę zlecenia, nie składa dodatkowego zgłoszenia do ubezpieczeń, tylko przychód wypłacany z umowy zlecenia wykazuje łącznie z przychodem ze stosunku pracy w raporcie (...) z kodem (...)

W ocenie Sądu meriti odwołujący oraz ubezpieczeni nie wykazali, aby za sporny okres podstawy wymiaru składek z tytuły zatrudnienia u odwołujących w ramach stosunku pracy stanowiły kwoty ustalone przez pracodawcę. W szczególności nie zdołali oni udowodnić, iż przychody ubezpieczonych D. B. (1) i R. G. w w/w okresach ze stosunku pracy obejmowały także przychody wypłacone za realizowane na rzecz pracodawcy umowy zlecenia, a tym samym, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy na okres miesiąca była wyższa lub co najmniej równa wynagrodzeniu minimalnemu.

Zdaniem Sądu Okręgowego, umowy zlecenia, które w kserokopiach zostały przedłożone przez pracodawcę w trakcie postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS w 2014 r., zostały sporządzone dopiero i wyłącznie dla dokonania w 2012 r. odpowiednich korekt dokumentów przekazanych przez odwołujących. Ubezpieczeni w złożonych zeznaniach w żaden sposób nie potrafili wyjaśnić, w jaki sposób i jakie konkretnie czynności wykonywali na zlecenie pracodawcy, u jakich gospodarzy lub podmiotów dokonywali dezynfekcji pomieszczeń gospodarskich i kiedy, natomiast tłumaczyli, iż praktycznie wszystkie czynności przez nich wykonywane tak na podstawie umów o pracę, jak i umów zlecenia, były jednakowe rodzajowo, wykonywane równocześnie, bez żadnego rozróżnienia czy rozdzielania czasowego. Nie potrafili także podać w jakiej wysokości bądź na jakim poziomie dochody uzyskiwali (były im one wypłacane przez pracodawcę) za wykonane zlecenia i czy były to faktycznie kwoty, które łącznie z przychodem wypłacanym za realizowanie obowiązków pracowniczych, dawały w spornych okresach kwoty wykazywane przez pracodawcę jako podstawy wymiaru składek. Ubezpieczeni oraz odwołujący nie przedstawili żadnych dowodów na potwierdzenie wypłacenia ubezpieczonym w latach 2007-2011 rzeczywiście kwot wykazywanych w skorygowanych dokumentach rozliczeniowych.

Wyniki postępowania dowodowego i ustalenia stanu faktycznego doprowadziły Sąd I instancji do uznania, iż ubezpieczeni – znając przyjętą przez (...) Inspektorat (...) we W. zasadę niezatrudniania wyznaczonych lekarzy weterynarii, jeśli wiązałoby się to z naliczaniem i odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne z uwagi na brak środków finansowych, a więc każdy ze zleceniobiorców zawierających umowy z(...) musiał posiadać pierwszy kod tytułu ubezpieczenia o podstawie minimalnego wynagrodzenia, z której odprowadzono składki na ZUS – złożyli oświadczenia nieodpowiadające rzeczywistości po to, by mieć możliwość uzyskiwania stałych i wyższych niż z tytułu zatrudnienia dochodów za realizację zleceń dla(...)

Skoro więc wyniki postępowania dowodowego prawidłowość ustaleń dokonanych przez pozwanego oraz przyjętych przez niego podstaw prawnych, to Sąd Okręgowy, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 14 § 1 k.p.c., oddalił odwołania. O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł zaś na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 1 i 2, § 5 oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490).

W apelacji od powyższego wyroku odwołujący R. B. i A. G., reprezentowani przez adwokata, zaskarżyli go w całości, zarzucając mu:

1.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 229 k.p.c. i art. 230 k.p.c. poprzez:

1)  niekompletną i wewnętrznie sprzeczną ocenę materiału dowodowego, w szczególności błędną ocenę zeznań odwołujących w świetle dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, a także w świetle przyznania faktów przez organ rentowy, tj. przyznania, że umowy zlecenia zostały zrealizowane, co w świetle obowiązujących przepisów zwalniało odwołujących od udowadniania tej okoliczności;

2)  odmowę wiarygodności zeznaniom odwołujących i zainteresowanych w sprawie w zakresie wykonania umów zleceń wobec przyznania tej okoliczności przez stronę przeciwną oraz jej odzwierciedlenie w dokumentacji zarówno ZUS, jak i organów podatkowych;

które to błędy postępowania dowodowego doprowadziły do błędnego ustalenia faktów w zakresie realizacji umów zlecenia i niezastosowanie przez Sąd przepisów prawa materialnego, tj. art. 8 ust. 2a i nast. ustawy systemowej, tj. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód uzyskiwany z umowy o pracę oraz z umowy zlecenia.

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazali, że Sąd I instancji uznał dokumenty zawarte w aktach sprawy za wiarygodne w całości, wobec czego za przyznaną przez pozwanego uznać należało okoliczność wykonania umów zlecenia przez ubezpieczonych – organ rentowy w piśmie z dnia 17.10.2016 r. oświadczył bowiem, iż „nie kwestionuje realizacji przez ubezpieczonych umów zlecenia”. Okoliczności tej nie przeczył ponadto (...) Inspektorat (...)ani organy podatkowe, które bez zastrzeżeń przyjęły korekty dokumentów i uwzględniły wymiar podatku od umów zleceń. Zdaniem apelujących powinno to skutkować uznaniem wykonywania umów zlecenia przez zainteresowanych na rzecz odwołujących. Późniejsze sporządzenie przez księgowość dokumentów na cele dokonywanych korekt w ZUS i urzędzie skarbowym wynikało z faktu, że nie istniały one wcześniej, a ich wytworzenie umożliwiało naliczenie składek, których płatnik wcześniej nie odprowadził. R. B. wskazywał zaś wyraźnie, że nie miał świadomości prawnej w zakresie konieczności odprowadzania składek, co powinno w ocenie skarżących tłumaczyć ich sytuację. Podobną niewiedzą cechowali się zainteresowani.

Wskazując na powyższe apelujący wnieśli o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz FP i FGŚP ustalonej przez pracodawcę w korektach zgodnie z odwołaniami w zakresie ubezpieczonych;

2.  ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji;

3.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołujących kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja odwołujących nie zasługiwała na uwzględnienie. Nie zawierała bowiem zarzutów skutkujących koniecznością zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku.

Wbrew zarzutom apelujących, Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie materiału dowodowego i wynikających stąd okoliczności faktycznych sprawy, jak również w treści obowiązujących i prawidłowo zastosowanych przepisów prawnych. W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego, oraz dokonał wszechstronnej oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy wskazał, jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz podał, na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu.

Sąd Apelacyjny ustalenia Sądu I instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego, szczegółowego przytaczania (por. wyrok SN z 5.11.1998 r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776, oraz z 22.02.2010 r., I UK 233/09, LEX nr 585720 i z 24.09.2009 r., II PK 58/09, LEX nr 558303).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie, czy trafne jest stanowisko pozwanego organu rentowego, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych D. B. (1) i R. G. za okresy wskazane w zaskarżonych decyzjach, jest niższa niż kwoty przyjęte przez płatnika składek Usługi (...) i (...) s.c. z siedzibą we W., szczegółowo opisane w ww. decyzjach.

W zakresie zarzutu dotyczącego niezastosowania art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121), Sąd Apelacyjny ocenił, że jest on nieuzasadniony. Sąd Okręgowy prawidłowo zinterpretował i zastosował art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. Zważyć należy, że zgodnie z treścią tego przepisu, za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W judykaturze prezentowane jest jednolite stanowisko, z którego wynika, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie dotyczy sytuacji, gdy praca wykonywana jest na podstawie jednej z wymienionych w tym przepisie umów prawa cywilnego przez osobę, która umowę taka zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub gdy praca jest wykonywana na podstawie umowy prawa cywilnego zawartej z osoba trzecią, ale praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Pojęcie pracownika w rozumieniu powyższego unormowania ma szerszy zakres znaczeniowy niż pojęcie pracownika w rozumieniu przepisów prawa pracy (art. 2 k.p. i art. 22 § 1 k.p.) i obejmuje również osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych w sytuacji, gdy umowę tę zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach tej umowy wykonują pracę na rzecz tego pracodawcy, choćby umowa cywilnoprawna została zawarta z osobą trzecią (vide: uzasadnienie wyroku SN z 18.10.2011 r., III UK 22/11, uchwała SN z 2.09.2009 r., II UZP 6/09). Objęcie definicją pracownika dla potrzeb prawa ubezpieczeń społecznych nie tylko pracowników w znaczeniu, jakie temu pojęciu nadają przepisy Kodeksu pracy, ale także osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (agentów, zleceniobiorców, wykonawców dzieła), oznacza jednoczesne rozszerzenie pracowniczego tytułu obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym, co wpływa na sposób ustalania podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie. Hipotezą normy prawnej wynikającej z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej objęte są dwa rodzaje relacji pomiędzy zainteresowanymi podmiotami. Pierwszą jest sytuacja, gdy oba stosunki (pracowniczy i cywilnoprawny) dotyczą tych samych podmiotów jednocześnie występujących wobec siebie w roli pracodawcy – zleceniodawcy i pracownika – zleceniobiorcy, drugą zaś sytuacja, gdy na istniejący stosunek pracy „nakłada się” na stosunek cywilnoprawny między pracownikiem i osobą trzecią, na podstawie którego pracownik wykonuje pracę na rzecz pracodawcy w ramach łączącej pracodawcę z osobą trzecią (zleceniodawcą) umownej więzi prawnej. Z regulacją art. 8 ust. 2a ww. ustawy systemowej koresponduje unormowanie art. 18 ust. 1 i 1a tej ustawy, dotyczące problematyki podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Skoro bowiem w sytuacjach, do których odnosi się art. 8 ust. 2a ustawy systemowej mamy do czynienia z jednym, szeroko ujętym pracowniczym tytułem obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym, to konsekwentnie w art. 18 ust. 1a tej ustawy nakazano w stosunku do tych ubezpieczonych uwzględnienie w podstawie wymiaru składek również przychodu z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Zatem w przypadku pracowników, o których mowa w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy systemowej, na płatniku (na pracodawcy) spoczywa obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W odniesieniu do pracowników w rozumieniu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy. Pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu stosunku pracy, powinien więc zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy (wyroki SN z 14.01.2010 r., I UK 252/09 i z 22.02.2010 r., I UK 259/09).

W realiach rozpoznawanej sprawy prawidłowo Sąd I instancji przyjął, że nie zachodzą w niej podstawy do zastosowania przepisu art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, albowiem nie zostało wykazane, by ubezpieczeni D. B. (1) i R. G. wykonywali na rzecz dotychczasowego pracodawcy – spółki cywilnej ich ojców – dodatkowe umowy zlecenia, których realizacja prowadziłaby do osiągania przez ww. przychodów zwiększających podstawę wymiaru składek na ich ubezpieczenia społeczne, FP i FGŚP w poszczególnych miesiącach okresów spornych.

Także w ocenie Sądu II instancji w sprawie brak jest dowodów, które by potwierdzały fakt świadczenia przez ubezpieczonych pracy w ramach umów zlecenia, których beneficjentem miałaby być spółka (...). Odwołujący ani ubezpieczeni nie zaoferowali Sądowi żadnych obiektywnych dowodów, które potwierdziłyby podnoszone przez nich okoliczności. Z dużą ostrożnością podejść przy tym należało do zeznań stron, albowiem niewątpliwie mogli oni mieć interes w uzyskaniu korzystnego rozstrzygnięcia w sprawie. Taką ostrożnością wykazał się natomiast Sąd Okręgowy, czego nie można już powiedzieć o skarżących, którzy dla wykazania swoich racji formułują tezy oparte na wybiórczej i stronniczej analizie zgromadzonego materiału dowodowego.

Niezasadnie czyni się wobec tego w apelacji zarzut wobec Sądu meriti, iż z faktu, że dał on wiarę w całości zebranym w sprawie dokumentom, winien on w odmienny (korzystny dla odwołujących) sposób ocenić zeznania odwołujących i ubezpieczonych. Twierdzenie to zasadza się na przekonaniu, że z uwagi na taką ocenę materiału dowodowego z dokumentów Sąd I instancji powinien był dostrzec, że okoliczność faktycznego wykonania umów zlecenia przez ubezpieczonych była okolicznością bezsporną i niewymagającą dalszego dowodu, albowiem przyznaną przez organ rentowy w jego piśmie z dnia 17.10.2016 r. Istotnie, w treści powyższego pisma ZUS oświadczył, iż „nie kwestionuje realizacji przez ubezpieczonych umów zlecenia” (k. 87v), jednakże zdaniem Sądu Odwoławczego powyższe, jednostkowe i nieoczywiste stanowisko nie może być – w świetle całokształtu wniosków i wywodów organu rentowego, prezentowanych w toku procesu – poczytywane jako przyznanie w rozumieniu art. 229 k.p.c. Dowodu nie wymagają jedynie okoliczności przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, o ile przyznanie nie budzi wątpliwości. Fakty przyznane są to fakty podane przez jedną stronę i potwierdzone – jako zgodne z prawdą – przez stronę przeciwną w drodze wyraźnego oświadczenia złożonego w toku postępowania (ustnie lub pisemnie). Obecne brzmienie powołanego przepisu nie oznacza jednak rezygnacji z oceny przez sąd przyznania faktu przez stronę. Fakt musi być bezsporny, a bezsporność ta nie może budzić wątpliwości sądu w znaczeniu obiektywnym. Nie jest zatem wyłączone poczynienie przez sąd odmiennych ustaleń faktycznych niż treść przyznanych faktów, jeżeli uzna on, że przyznanie budzi wątpliwości z rzeczywistym stanem prawnym (por. wyrok SN z 4.10.2011 r., I UK 125/11, LEX nr 1108448). Z art. 229 k.p.c. nie wynika związanie przyznaniem faktu, gdyż sąd może ustalić inny stan faktyczny stanowiący podstawę rozstrzygania, niż wynikający z przyznania faktu. Przyznanie podlega kontroli sądu, czy nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Sąd drugiej instancji samodzielnie ustala stan faktyczny i rozstrzyga sprawę merytorycznie na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym (art. 382 k.p.c.). Za prawdziwy można więc uznać jedynie fakt przyznany w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli jego przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Jeżeli natomiast przyznanie sądowe strony nie posiada charakteru, o jakim mowa w art. 229 k.p.c., wysnucie jakichkolwiek wniosków co do prawdziwości lub nieprawdziwości faktów objętych tym przyznaniem podpada już pod ogólną zasadę „sędziowskiej swobodnej oceny dowodów” (por. wyrok SN z 13.10.1998 r., I CKN 366/98, LEX nr 1216047). W tym kontekście podkreślić należy więc, że organ rentowy jeszcze na początku wskazanego wyżej pisma oświadcza, iż podtrzymuje dotychczas prezentowane stanowisko, wyrażone już w odpowiedzi na odwołanie, a zatem zupełnie odmienne wobec stanowiska skarżących, wnosząc o oddalenie odwołania wspólników płatnika składek (k. 87). Oświadczenie zawarte w końcowej części pisma nie może więc wywoływać spodziewanych przez apelujących skutków z art. 229 k.p.c. Zauważyć trzeba, że podobnego oświadczenia organ rentowy nie sformułował nigdy wcześniej ani później w toku procesu. Sąd I instancji nie był więc w żadnym wypadku zwolniony z przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczność realizacji umów zlecenia przez D. B. (1) i R. G., albowiem oświadczenie organu rentowego nie było „niebudzącym wątpliwości” tej przyznaniem spornej okoliczności.

Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że to przede wszystkim na założeniu pominięcia przez Sąd meriti faktu przyznania procesowego przez pozwany organ skarżący zbudowali zdecydowaną większość zawartej w ich apelacji argumentacji, która w konsekwencji powyższych rozważań nie mogła zostać uznana za słuszną. Nie ma znaczenia, iż okoliczności wykonywania umów zlecenia przez ubezpieczonych nie kwestionował ani (...) Inspektorat (...) ani organy podatkowe – wszak nie są to podmioty zdolne podważać ważność czynności prawnych z zakresu prawa cywilnego. Przyjęcie korekt dokumentów w zakresie należnego podatku od umów zlecenia stanowiło zaś li tylko stosowanie obowiązujących przepisów przez organ podatkowy w odniesieniu do skutków podatkowych tych czynności. Za rozstrzygające w przedmiocie realizacji umów cywilnoprawnych na rzecz płatnika składek nie mogły być uznane zeznania zainteresowanych, które wbrew przekonaniu skarżących nie były ani kompleksowe ani szczegółowe. R. G. nie podawał żadnych szczegółów dotyczących swojego zatrudnienia w spółce ojca, z rozróżnieniem na czynności wykonywane w ramach umowy o pracę oraz umowy zlecenia, a wypowiadając się o ciążących na nim obowiązkach w jednej grupie ujmował pracę na miejscu w gabinecie, pracę w terenie podczas wizyt domowych oraz przeprowadzanie dezynfekcji pomieszczeń gospodarskich – albowiem wszystkie te obowiązki, niezależnie od podstawy prawnej ich realizacji, łączyły się i przeplatały ze sobą. Nie było tak, że w ramach zleceń ubezpieczony wykonywał tylko dezynfekcje. Nie było tak, że na realizację zleceń przeznaczone były określone dni czy godziny, według ustalonego z góry harmonogramu – polecenia wydawali pracodawcy dzień wcześniej albo dopiero tego samego dnia, w którym miały być wykonane dane czynności. Nie było tak, że w ramach swoich obowiązków ubezpieczony wykonywał jakieś pojedyncze czynności. W ramach wykonywanych czynności weterynaryjnych miało się pewien teren, pewne gospodarstwa do wykonywania wymaganych zabiegów (k. 140v-141v). D. B. (1) wskazał zaś, że także w jego przypadku nie było żadnego specjalnego rozróżnienia, że konkretne czynności miał wykonywać na umowę zlecenie, a inne wyłącznie jako obowiązki pracownicze (k. 141v-142). Powyższe wprost przeczy twierdzeniom apelacji, iż zainteresowani wyraźnie odróżniali prace w gabinecie i przy opiece nad zwierzętami od dezynfekcji wykonywanych dla pracodawcy na zlecenie. Nie zasługuje na posłuch sugestia, że skoro ubezpieczeni otrzymywali jedno wynagrodzenie z obu tytułów, to dlatego nie potrafili odróżnić, które było z jakiego tytułu. Wielość rzekomo zawartych umów zlecenia oraz zbliżone kwoty wynagrodzenia obowiązujące w poszczególnych latach nie pozwalają na zaufać, by D. B. (1) i R. G. nie byli w stanie choć w przybliżeniu określić wynagrodzenia otrzymywanego co do zasady regularnie ponad wynagrodzenie z tytułu stosunku pracy przez okres kilku lat. Niewątpliwie przygotowanie (wytworzenie) przez księgową dokumentów na potrzeby dokonania korekt deklaracji składanych w ZUS i US było działaniem uzasadnionym z punktu widzenia właściwych przepisów prawa, jednakże nie sposób abstrahować od przyczyn podjęcia takich kroków przez płatnika składek, a mianowicie uzyskania wiedzy na temat kierunku i wyników kontroli przeprowadzonej w (...) przez organ rentowy. Trafnie i dostatecznie jasno okoliczność tę skomentował już Sąd I instancji, iż dla uniknięcia złych relacji z Inspekcją (...) odwołujący zdecydowali się na sporządzenie dokumentów świadczących o tym, że faktyczne dochody ubezpieczonych D. B. (1) i R. G. w spornym okresie ze stosunku pracy osiągały kwoty równe i wyższe niż wynagrodzenie minimalne, tj. były powiększone o przychody z tytułu umów zlecenia. Odnosząc się do zeznań R. B., jakoby nie miał on świadomości prawnej w zakresie odprowadzania należnych składek i nie orientował się do końca w systemie ubezpieczeń społecznych Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, iż tego rodzaju twierdzenia może i zasługiwałyby na wiarę, gdyby zostały poparte jakimikolwiek obiektywnymi dowodami wskazującymi na istnienie i wykonywanie dodatkowych obowiązków w ramach umów zlecenia, pochodzących z właściwego okresu, określonego według dat ich zawarcia. Tymczasem odwołujący B. nie tylko podzielił wcześniejsze zeznania syna i drugiego ubezpieczonego, iż w spornym okresie nie było rozdzielenia konkretnych czynności na obowiązki w ramach umowy o pracę oraz w ramach umowy zlecenia, ale również nie dał żadnych podstaw, by sądzić, że tego rodzaju dowody w ogóle istniały („nie było rozróżnienia w dokumentacji czy w wystawionych rachunkach”) (k. 143). Pozwala to sądzić, że dokumentacja dotycząca spornych umów zleceń została w istocie wytworzona na potrzeby toczącego się postępowania przed organem rentowym, niejako „z pamięci” odwołujących, w reakcji na podjętą w (...)kontrolę ZUS. Odwołujący wskazał także, że „same umowy dla każdego ze zleceniobiorców były sporządzane na bieżąco”, co stoi w sprzeczności z treścią apelacji, w której podkreśla się konieczność ich późniejszego wytworzenia i to przy udziale księgowej. Eksponowane w środku odwoławczym „chaos i niewiedza” po stronie zainteresowanych, którzy kwestie ewidencji i rozliczeń zawieranych rzekomo umów zlecenia powierzyli w całości swoim ojcom i wobec tego nie znali odpowiedzi na tak prozaiczne pytania, jak daty (chociażby przybliżone) rozpoczęcia pracy, rodzaj podpisywanych dokumentów, czy nie potrafili uzyskać zrozumiałej dla nich informacji o sposobie wypełnienia oświadczeń składanych w (...), stanowi w najlepszym razie nieudolną wymówkę, a w najgorszym próbę dowiedzenia nadzwyczajnej niesamodzielności dorosłych, wykształconych ubezpieczonych, w którą nader trudno uwierzyć.

Nie ma więc podstaw, by – zgodnie z oczekiwaniami skarżących – uznawać, że w tej sytuacji okoliczność zawarcia i wykonywania umów zlecenia na rzecz pracodawcy stanowiła fakt przyznany przez stronę przeciwną, a jednocześnie udowodniony w zgromadzonym materiale dowodowym. Wniosek przeciwny, osiągnięty przez Sąd meriti, wynikał ze skrupulatnej i kompleksowej oceny całokształtu okoliczności sprawy, do której wobec pełnego jej poparcia należy niniejszym odesłać w zakresie wykraczającym poza obecne rozważania, skoncentrowane wokół argumentów zawartych w wywiedzionym środku odwoławczym.

Wskazać należy jednak – odnośnie zarzutu błędnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego – że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Natomiast skarżący nie wykazali, aby ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji była niezgodna z zasadami logicznego rozumowania ani doświadczenia życiowego. W rezultacie wywiedzioną apelację uznać należało za mającą charakter polemiczny, a wobec tego niezdolną do wzruszenia zaskarżonego wyroku nawet w najmniejszym stopniu.

Tym samym, uznając bezzasadność wniesionej przez skarżących apelacji, Sąd Apelacyjny zmuszony był ją oddalić, co uczynił na podstawie art. 385 k.p.c. Dla jasności wskazać należy tylko, że Sąd Odwoławczy nie zajmował się kwestią naruszenia dalszych przepisów prawa materialnego, jakie nie zostały wprost wyartykułowane w apelacji sporządzonej przez fachowego pełnomocnika strony skarżącej, albowiem nie było jego rolą domyślanie się, jakież to konkretne przepisy mieli jeszcze na myśli apelujący, formułując ów zarzut. Jednocześnie, mając na uwadze jego wynikowy charakter, podkreślony już w petitum apelacji, podkreślić trzeba, że uznanie za niezasadny jej podstawowego zarzutu, skierowanego przeciwko dokonanej przez Sąd I instancji ocenie dowodów i wynikających stąd ustaleniom faktycznym, skutkowało zaakceptowaniem dobranej przez ów Sąd materialnoprawnej podstawy zaskarżonego orzeczenia.

del. SSO Roman Walewski

SSA Małgorzata Woźniak-Zendran

SSA Marta Sawińska