Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 25/18

UZASADNIENIE

K. M. był właścicielem niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 00.88.00 ha objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 01.04.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 02.33.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.50.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 01.17.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.78.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), położonych w miejscowości P. oraz niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 05.88.81 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), zabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...), o łącznej powierzchni 01.07.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 09.80.00 ha, objętej księgą wieczysta numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...), o łącznej powierzchni 05.51.65 ha, objętej księga wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.89.23 ha, objętej księga wieczystą numer (...), wszystkie położone w miejscowości K. S..

Dowód:

- częściowo wyjaśnienia K. M. (00:22:01-00:47:10 na k.157v, 01:45:02-01:49:00 na k. 159)

- protokół oględzin (k. 41-44)

- wydruk treści ksiąg wieczystych (Załącznik nr 2 - kserokopia akt sprawy (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejowym w G. D. L. – k. 44)

W lutym 2012 roku oskarżony zawarł bliższą znajomość z Z. H.. W czasie jej trwania K. M. korzystał z pieniędzy Z. H.. Gdy ich relacje popsuły się, Z. H. zażądała, by K. M. rozliczył się z pobieranych pieniędzy z jej rachunku bankowego. Domagała się zwrotu środków finansowych przeznaczonych przez K. M. na spłatę swoich zobowiązań oraz na zakup materiałów budowlanych na budowę domu powstającego na jego gruncie. K. M. nie zgodził się na złożenie oświadczenia w tym zakresie w formie aktu notarialnego. W napisanym jednak własnoręcznie oświadczeniu z dnia 18 października 2012 roku K. M. zobowiązał się do rozliczenia z Z. H. poniesionych przez nią nakładów na budowę domu, zwrotu wniesionej opłaty komorniczej oraz środków przeznaczonych na spłatę kredytu w bankach. Całość zobowiązania w kwocie 300 000 zł K. M. zobowiązał się zapłacić Z. H. do końca 2013 roku.

Dowód:

- częściowo wyjaśnienia K. M. (00:22:01-00:47:10 na k.157v, 01:45:02-01:49:00 na k. 159)

- zeznania świadka Z. H. (00:47:30-01:24:55 na k. 157v-158)

- oświadczenie z dnia 18.10.2012 r. (k. 33 w kserokopii akt sprawy(...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejowym w G. D. L. – Załącznik nr 1 - k. 43)

K. M. nie wywiązywał się z ciążącego na nim zobowiązaniu. Pełnomocnik Z. H. wystosował do oskarżonego dwa pisma, wzywając w nich do dobrowolnego uiszczenia należności, jednakże bezskutecznie. W dniu 08 listopada 2013 roku Z. H. złożyła do Sądu Okręgowego w Toruniu pozew, w którym zażądała zasądzenia od K. M. kwoty 300 000 zł wraz ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygnaturą I C 2430/13. Pierwsza rozprawa odbyła się w dniu 13 stycznia 2014 roku. K. M. nie stawił się na nią. Drugi termin rozprawy został wyznaczony na dzień 17 lutego 2014 roku i oskarżony brał w niej udział. Oskarżony w tym czasie wpłacił na rzecz Z. H. jedynie kwotę w wysokości 82 zł za zakup cementu na budowę domu.

Dowód:

- częściowo wyjaśnienia K. M. (00:22:01-00:47:10 na k.157v, 01:45:02-01:49:00 na k. 159)

- zeznania świadka Z. H. (00:47:30-01:24:55 na k. 157v-158)

- notatka urzędowa z dnia 27.09.2017 r. (k. 91)

W dniu 05 września 2014 roku K. M. sprzedał A. R. własności nieruchomości w postaci: niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 00.88.00 ha objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 01.04.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 02.33.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.50.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 01.17.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.78.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), wszystkie położone w miejscowości P., za łączną cenę 100.000,00 złotych, pod warunkiem nie skorzystania przez Agencję Nieruchomości Rolnych z prawa pierwokupu - na podstawie warunkowej umowy sprzedaży zawartej przez notariuszem w W. M. W. repertorium (...) W dniu 06 października 2014 roku K. M. przeniósł na rzecz A. R. własność wyżej opisanych nieruchomości na podstawie przeniesienia własności nieruchomości i ustanowienia hipoteki sporządzonego przed notariuszem w W. M. W., repertorium (...)

W dniu 09 grudnia 2014 roku K. M. sprzedał A. O. własności nieruchomości w postaci: niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 05.88.81 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), zabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...), o łącznej powierzchni 01.07.00 ha, objętej księgą wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 09.80.00 ha, objętej księgą wieczysta numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...), o łącznej powierzchni 05.51.65 ha, objętej księga wieczystą numer (...), niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.89.23 ha, objętej księga wieczysta Kw (...), wszystkie położone w miejscowości K. S. za łączną cenę 500.000.00 zł, pod warunkiem nie skorzystania przez Agencję Nieruchomości Rolnych z prawa pierwokupu - na podstawie warunkowej umowy sprzedaży zawartej przez notariuszem w W. M. W. repertorium A Nr 3189/2014. W dniu 29 grudnia 2014 roku K. M. przeniósł na rzecz A. O. własność wyżej opisanych nieruchomości na podstawie przeniesienia własności nieruchomości sporządzonego przed notariuszem w W. M. W., repertorium A. Nr 3339/2014.

Dowód:

- częściowo wyjaśnienia K. M. (00:22:01-00:47:10 na k.157v, 01:45:02-01:49:00 na k. 159)

- zeznania świadka A. O. (01:24:55-01:34:32 na k. 158v)

- zeznania świadka A. R. (01:34:32-01:42:04 na k. 158v-159)

- kserokopia aktu notarialnego Rep. A Nr (...) z dnia 05.09.2014 r. (k. 50-57)

- kserokopia aktu notarialnego Rep. A Nr (...) z dnia 06.10.2014 r. (k. 69-76)

- kserokopia aktu notarialnego Rep. A Nr (...) z dnia 05.09.2014 r. (k. 60-68)

- wydruk treści księgi wieczystej (...) stan z dnia 15.12.2016 ( Załącznik nr 2 - kserokopia akt sprawy (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejowym w G. D. L. - k. 44)

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2015 roku, w sprawie I C 2430/13 Sąd Okręgowy w Toruniu zasądził od K. M. na rzecz Z. H. kwotę 299,918 zł wraz z odsetkami od dnia 01 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. K. M. wniósł apelację, zaskarżając powyższy wyrok w całości. Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 20 października 2016 roku, w sprawie V ACa 91/16 oddalił jego apelację. Dnia 21 listopada 2016 roku wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu w sprawie I C 2430/13 został zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

W dniu 06 grudnia 2016 roku Z. H. złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko K. M. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grudziądzu D. L.. Z. H. wniosła, by egzekucja była przeprowadzona m.in. z wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, ruchomości, wierzytelności, a nadto nieruchomości należących do K. M.. W toku postępowania egzekucyjnego ustalono jednak, że K. M. nie jest już właścicielem żadnej nieruchomości. Od lutego 2017 roku tytułem zadłużenia potrącana jest jedynie kwota 92,57 zł miesięcznie z renty rolniczej K. M..

Dowód:

- zeznania świadka Z. H. (00:47:30-01:24:55 na k. 157v-158)

- protokół oględzin (k. 41-44)

- wniosek egzekucyjny z dnia 06.12.2016 r. (k. 1 w kserokopii akt sprawy KM 3317/16 Komornika Sądowego przy Sądzie Rejowym w G. D. L. – k. 43)

- wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 28 stycznia 2015 roku, w sprawie I C 2430/13 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 20 października 2016 roku, w sprawie V ACa 91/16 wraz z klauzulą wykonalności (k. 2 w kserokopii akt sprawy (...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejowym w G. D. L. – k. 43)

- pismo z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 30.12.2016 r. (k. 69 w kserokopii akt sprawy(...) Komornika Sądowego przy Sądzie Rejowym w G. D. L. – k. 43)

K. M. urodził się w (...) roku. Jest rozwiedziony. Nie ma nikogo na swoim utrzymaniu. Posiada dorosłe dzieci. Ma wykształcenie średnie. Jego zawód wyuczony to technik elektroenergetyk i ogrodnik. Obecnie jest na rencie KRUS, z tytułu której otrzymuje kwotę około 600 zł miesięcznie. Z renty tej dokonywane są potrącenia komornicze na rzecz Z. H.. Oskarżony podejmuje się też prac dorywczych w zamian za utrzymanie. Nie ma obecnie żadnego majątku. Uprzednio nie był karany.

Dowód:

- dane podane do protokołu rozprawy (00:07:21-00:12:40 k. 157)

- notatka urzędowa z dnia 24.10.2017 r. (k. 88)

- informacja z Krajowego Rejestru Karnego (k. 89)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: częściowo wyjaśnienia oskarżonego K. M. (00:22:01-00:47:10 na k.157v, 01:45:02-01:49:00 na k. 159), zeznania świadków Z. H. (00:47:30-01:24:55 na k. 157v-158), zeznania świadka A. O. (01:24:55-01:34:32 na k. 158v), zeznania świadka A. R. (01:34:32-01:42:04 na k. 158v-159) oraz dokumenty w postaci: kserokopii aktów notarialnych (k. 50-57, k. 69-76), kserokopii akt komorniczych sygn. akt KM 3317/16 (k. 43), w tym w szczególności: k. 1, k. 2, k. 33, k. 69 oraz wydruków treści ksiąg wieczystych (k. 44).

K. M. przed Sądem nie przyznał się do zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia. Wyjaśnił, że w 2012 roku był właścicielem nieruchomości objętych aktem oskarżenia. Następnie sprzedał je A. R. i A. O.. Wyjaśnił, że w marcu 2014 poznał A. R., który podobnie jak on zajmuje się ekologiczną produkcją rolną. A. R. postanowił kupić od niego grunty, ponieważ w województwie (...) można taniej kupić ziemię niż w województwie (...). A. O. poznał zaś przez A. R., była to jego teściowa. Chciała gdzieś ulokować pieniądze zarobione za granicą. Po sprzedaży tych nieruchomości nie był już właścicielem innych gruntów. Wyjaśnił, że z Z. H. budowali dom na jednej z działek, której był właścicielem. Oskarżony wyjaśnił, że Z. H. w 2013 roku zażądała zwrotu pieniędzy i w związku z tym toczyła się sprawa o zapłatę przed Sądem Okręgowym w Toruniu. Wskazał, że nie rozliczył się z Z. H., zaznaczył jej jednak, że zrobi to zgodnie z posiadanymi rachunkami. Znalazł dotąd tylko jeden rachunek za cement, za który wypłacił jej około 80 zł. Przedmiotowe nieruchomości sprzedał ze względów zdrowotnych. Chciał też otrzymywać rentę. Wiedział, że posiada dług u Z. H., ale myślał, że ta kwota będzie mniejsza. Po sprzedaży nieruchomości pieniądze przeznaczył na spłatę kredytów i swoje leczenie. (00:22:01-00:47:10 na k.157v, 01:45:02-01:49:00 na k. 159)

Sąd wyjaśnieniom oskarżonego dał wiarę jedynie w części. Niewątpliwie, co wynika z wyjaśnień oskarżonego, jak i treści ksiąg wieczystych, był on właścicielem nieruchomości opisanych w akcie oskarżenia. Poza sporem w niniejszej sprawie pozostaje to, że oskarżony przedmiotowe grunty zbył następnie A. O. i A. R., którzy przesłuchani w charakterze świadków potwierdzili nabycie nieruchomości od oskarżonego. Okoliczność tą odzwierciedlają nadto sporządzone przez notariusza w W. akty notarialne. Wyjaśnienia K. M. zasługują także na wiarę w zakresie, w jakim wskazał, że na jednej ze swoich działek budował dom z Z. H. oraz w jakim przyznał, że posiada wobec niej zobowiązanie finansowe, bowiem korelują one z zeznaniami Z. H.. Sąd nie dał natomiast wiary wyjaśnieniom oskarżonego w części, w jakiej zakwestionował zamiar uszczuplenia swojego majątku celem udaremnienia zaspokojenia roszczeń Z. H.. Wyjaśnienia w tym zakresie są bowiem sprzeczne i nielogiczne. Oskarżony wyjaśnił, że myślał, że jego zobowiązanie wobec Z. H. jest mniejsze niż ostatecznie zasądzona na jej rzecz kwota. W ocenie Sądu oskarżony miał jednak świadomość wysokości długu wobec oskarżycielki posiłkowej. W napisanym wcześniej własnoręcznie oświadczeniu sam zobowiązał się do zapłaty kwoty 300 000 zł tytułem poniesionych przez nią kosztów budowy domu i środków przeznaczonych na opłatę komorniczą oraz spłatę kredytu w bankach. Wskazać należy, że prawdziwość tego dokumentu nie była przez K. M. kwestionowana. Wiedział następnie, że toczy się postępowanie cywilne o zapłatę, w której występuje jako strona pozwana, bowiem brał udział przynajmniej w jednej rozprawie. Oskarżycielka posiłkowa przy tym kontaktowała się z oskarżonym, wzywając go do zapłaty długu. Mimo to zbył przedmiotowe nieruchomości, wyjaśniając, że uzyskaną kwotę, tj. łącznie 600 000 zł przeznaczył na spłatę kredytów i swoje leczenie. Mimo, że uzyskana kwota dwukrotnie przewyższała należność wobec Z. H., to nie uregulował swojego zobowiązania wobec niej nawet w części.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka Z. H. (00:47:30-01:24:55 na k. 157v-158). Jej zeznania są spójne, logiczne i korespondujące z pozostałym ujawnionym materiałem dowodowym, w tym z dowodami z dokumentów i wyjaśnieniami oskarżonego w części, w jakiej Sąd uznał je za wiarygodne. Z. H. zeznała, że między innymi finansowała budowę domu na gruncie należącym do K. M.. Wskazała, że sam oskarżony napisał oświadczenie, w którym zobowiązał się do zapłaty na jej rzecz kwoty 300 000 zł do końca 2013 roku. Nie wywiązał się jednak z tego. Jej pełnomocnik skierował do oskarżonego dwa pisma wzywające do zapłaty, jednakże bezskutecznie. Pod koniec 2013 roku założyła sprawę o zapłatę w sądzie w Toruniu. Gdy sprawa trafiła do sądu, to oskarżony oddał jej kwotę około 80 zł za cement. Postępowanie cywilne zakończyło się zasądzeniem na jej rzecz żądanej kwoty, jedynie odliczono, to co oskarżony zwrócił jej za cement. Zeznała, że gdy Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w(...) wszczął postepowanie egzekucyjne, powiadomił ją, że K. M. nie ma żadnych gruntów. Sąd nie znalazł żadnych podstaw, by podważyć wiarygodność zeznań tego świadka. Na marginesie wskazać należy, że podnoszona przez Z. H. okoliczność jakoby K. M. tworzył związek konkubencki z A. O. nie ma znaczenia dla jego odpowiedzialność za zarzucany mu czyn.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka A. O. (01:24:55-01:34:32 na k. 158v) i A. R. (01:34:32-01:42:04 na k. 158v-159) w zakresie, w jakim potwierdzili fakt nabycia od oskarżonego przedmiotowych nieruchomości. Zeznania wymienionych korelują ze sobą i są w tej części spójne z wyjaśnieniami oskarżonego, a także korespondują z treścią aktów notarialnych.

Na wiarę zasługuje także treść dokumentów ujawnionych i zaliczonych w poczet materiału dowodowego. Autentyczność oraz wartość dowodowa tych dokumentów nie budzi wątpliwości Sądu. Dokumenty te nie były nadto kwestionowane przez żadną ze stron.

K. M. został oskarżony o to, że w dniu 6 października 2014 roku udaremnił zaspokojenie swojego wierzyciela, Z. H., działając w celu udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu Okręgowego w Toruniu, sygn. akt. I C 2430/13 zasądzającego od niego na rzecz Z. H. kwotę 299.918 złotych w ten sposób iż zbył na rzecz A. R. składniki swojego majątku zagrożone zajęciem poprzez przeniesienie, aktem notarialnym, w Kancelarii Notarialnej w W. na ulicy (...) własności nieruchomości w postaci:

- niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 00.88.00 ha objętej księgą wieczystą Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 01.04.00 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 02.33.00 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.50.00 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 01.17.00 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.78.00 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...) wszystkie położone w miejscowości P., za łączna cenę 100.000,00 złotych działając tym na szkodę Z. H., to jest o czyn z art. 300 § 2 kk oraz o to, że w dniu 29 grudnia 2014 udaremnił zaspokojenie swojego wierzyciela, Z. H., działając w celu udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu Okręgowego w Toruniu, sygn. akt I C 2430/13 zasądzającego od niego na rzecz Z. H. kwotę 299.918 złotych w ten sposób iż zbył na rzecz A. O. składniki swojego majątku zagrożone zajęciem poprzez przeniesienie, aktem notarialnym w Kancelarii Notarialnej w W. na ulicy (...), własności nieruchomości w postaci:

- nie zabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...) o łącznej powierzchni 05.88.81 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...)

- zabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...), o łącznej powierzchni 01.07.00 ha, objętej księgą wieczystą Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 09.80.00 ha, objętej księgą wieczysta Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działki numer (...), o łącznej powierzchni 05.51.65 ha, objętej księga wieczystą Kw (...)

- niezabudowanej nieruchomości rolnej – stanowiącej działkę numer (...) o powierzchni 00.89.23 ha, objętej księga wieczysta Kw (...). wszystkie położone w miejscowości K. S. za łączną cenę 500.000.00 zł działając tym na szkodę Z. H., to jest o czyn z art. 300 § 2 kk.

Odpowiedzialności za przestępstwo z art. 300 § 2 kk podlega ten, kto w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem.

Czynność sprawcza polega na uszczuplaniu lub udaremnianiu zaspokojenia wierzycieli. Udaremnienie oznacza całkowite wyłączenie możliwości zaspokojenia, uszczuplenie zaś – zmniejszenie należności (Górniok [w:] Górniok i in., t. 2, s. 461). Omawiany występek ma charakter skutkowy. Skutkiem jest udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia roszczeń wierzycieli (wyrok SA w Gdańsku z 22.12.2016 r., II AKa 372/16, LEX nr 2310600).

Bezsprzecznie opisane powyżej nieruchomości w momencie wszczęcia postępowania przed Sądem Okręgowym w Toruniu z powództwa Z. H. przeciwko K. M. o zapłatę były składnikami majątku K. M.. Oskarżony przed datą wydania wyroku w tej sprawie, tj. w dniu 06 października 2014 roku zbył na rzecz A. R., a w dniu 29 grudnia 2014 na rzecz A. O. wszystkie należące do niego nieruchomości. Okoliczności te znajdują potwierdzenie w wyjaśnieniach samego oskarżonego, zeznaniach świadków, jak i dokumentach zgromadzonych w niniejszej sprawie, tj. wydrukach z ksiąg wieczystych, aktach notarialnych. Niewątpliwie też K. M. był w pełni świadomy, że jest dłużnikiem Z. H.. Co prawda w toku postępowania oskarżony podnosił, że myślał, że zobowiązanie te będzie opiewało na niższą kwotę, jednak nie znalazło to potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym i uznanym za wiarygodny materiale dowodowym. Sam oskarżony bowiem własnoręcznie napisał już 18 października 2012 roku oświadczenie, w którym zobowiązał się do zapłaty kwoty 300 000 zł na rzecz Z. H. do końca 2013 roku.

Zachowanie oskarżonego w przedmiotowej sprawie przybrało formę zbycia składników majątku w postaci wszystkich należących do niego nieruchomości na rzecz innych osób. To działanie oskarżonego niewątpliwie udaremniło Z. H. dochodzenie jej roszczenia. W celu wyegzekwowania należności oskarżycielka posiłkowa wystąpiła na drogę sądową, wytaczając przeciwko oskarżonemu powództwo. Zanim to jednak nastąpiło, przesyłała do niego przedsądowe wezwania do zapłaty. K. M. uczestniczył w przynajmniej jednej rozprawie przed Sądem Okręgowym w Toruniu. W związku z tym zdawał sobie sprawę, że w przypadku orzeczenia uwzględniającego powództwo Z. H., ta w razie braku dobrowolnej zapłaty, będzie miała możliwość dochodzenia zaspokojenia swojego roszczenia na drodze egzekucji z jego majątku. Był więc świadomy, że przedmiotowe grunty zagrożone są zajęciem przez komornika. Co więcej, stanowiły one jego jedyny wartościowy majątek. Zauważyć należy, że we wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko K. M., Z. H. wskazała, że domaga się, by egzekucja była przeprowadzona m.in. z nieruchomości oskarżonego. Gdyby zatem w toku postępowania egzekucyjnego oskarżony był nadal właścicielem tych gruntów, to oskarżycielka posiłkowa dochodziłby zaspokojenia swych roszczeń z tych składników majątku. Natomiast bezsprzecznie zajęcie renty rolniczej oskarżonego nie pozwoli na zaspokojenie roszczenia oskarżycielki posiłkowej, bowiem uzyskiwana z tego tytułu kwota wynosi 92,57 zł miesięcznie. Stąd, wobec powyższego oskarżony wypełnił swoim zachowaniem znamiona przestępstwa określonego w art. 300 § 2 kk.

Podkreślenia wymaga, że dla odpowiedzialności karnej oskarżonego nie ma znaczenia to, że zbył on składniki swojego majątku jeszcze przed istnieniem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 28 stycznia 2015 roku, w sprawie I C 2430/13, na mocy którego został zobowiązany do zapłaty na rzecz Z. H. kwoty 299,918 zł wraz z odsetkami od dnia 1 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17.11.2011 r., w sprawie V KK 226/11 (OSNK 2012, Nr 2, poz. 21), co w pełni aprobuje tutejszy Sąd, wskazał: ,,Przestępstwo określone w art. 300 § 2 kk dotyczy także mienia zagrożonego zajęciem. Nie jest więc wymagane, aby w czasie przestępnego działania istniało już orzeczenie, którego wykonanie sprawca chce udaremnić. Przestępstwa z art. 300 § 2 kk można się zatem dopuścić również wtedy, gdy egzekucja dopiero grozi, a więc w okresie, kiedy wierzyciel w sposób niedwuznaczny daje do zrozumienia, że postanowił dochodzić swojej pretensji majątkowej w drodze sądowej. Wystarczające jest więc, by składniki majątku były zagrożone zajęciem, jeżeli istnieje obiektywne, rzeczywiste i bezpośrednie niebezpieczeństwo zajęcia, a więc takie niebezpieczeństwo, z którym należy się liczyć".

Przestępstwa z art. 300 § 2 kk można się zatem dopuścić również wtedy, gdy egzekucja dopiero grozi, a więc w okresie, kiedy wierzyciel w sposób niedwuznaczny daje do zrozumienia, że postanowił dochodzić swojej pretensji majątkowej w drodze sądowej. Wystarczające jest więc, by składniki majątku były zagrożone zajęciem, jeżeli istnieje obiektywne, rzeczywiste i bezpośrednie niebezpieczeństwo zajęcia, a więc takie niebezpieczeństwo, z którym należy się liczyć. W szczególności będzie to dotyczyć wartościowych składników majątku dłużnika, gdyż to do nich w pierwszej kolejności będą skierowane czynności egzekucyjne lub zabezpieczające. (Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz, Opublikowano: WK 2016) Taki stan miał miejsce w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu o fakcie, że sprzedaż nieruchomości przez oskarżonego miała na celu usunięcie przedmiotów majątkowych w celu udaremnienia zaspokojenia roszczenia Z. H. świadczy to, że po sprzedaży gruntów oskarżony miał możliwość spłacania oskarżycielki posiłkowej, jednak nie uregulował zadłużenia nawet w części. Zatem jego działanie było niczym innym jak chęcią udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu Okręgowego w Toruniu, sygn. akt. I C 2430/13.

Mając to wszystko na uwadze uznać należało ponad wszelką wątpliwość, że swoim zachowaniem oskarżony wyczerpał ustawowe znamiona przypisanego mu przestępstwa. W ocenie Sądu oskarżony czynu tego dopuścił się umyślnie i z zamiarem bezpośrednim. K. M. zdawał sobie sprawę ze swojego zobowiązania wobec Z. H., bo sam uznał je w formie pisemnej. Następnie miał wiedzę o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu sądowym o zapłatę.

Uwzględniając, że czyny powyższe zostały popełnione zanim zapadł pierwszy chociażby nieprawomocny wyrok, a nadto, że zostały popełnione w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, Sąd uznał, iż działanie oskarżonego stanowi ciąg przestępstw z art. 91 § 1 kk.

Sąd oskarżonego K. M. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów w pkt. 1 i pkt. 2 aktu oskarżenia, z tym ustaleniem, że przypisanych czynów oskarżony dopuścił się w warunkach ciągu przestępstw o którym mowa w art. 91 § 1 kk, tj. popełnienia przestępstwa z art. 300 § 2 kk w zw. z art. 91 § 1 kk i za to na podstawie art. 300 § 2 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.

Sąd ważąc wobec oskarżonego wymiar kary kierował się dyrektywami wskazanymi w treści przepisu art. 53 kk i miał na względzie stopień społecznej szkodliwości, bacząc przy tym by dolegliwość nie przekraczała stopnia winy oskarżonego. Sąd miał także na względzie cele zapobiegawcze i wychowawcze kary, jak też dyrektywy w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Przestępstwo określone w art. 300 § 2 kk zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Sąd miał jednak na uwadze treść art. 58 § 1 kk, w myśl którego jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, a przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, sąd orzeka karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary. Zgodnie zaś z art. 37a kk, jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę lub karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1 a pkt 1, 2 lub 4 kk.

Oceniając przedmiotową sprawę Sąd uznał, że w przypadku K. M. właściwie jest orzeczenie kary pozbawienia wolność, bowiem kara łagodniejszego rodzaju nie spełni celów przed nią stawianych. Kara grzywny ani kara ograniczenia wolności nie byłyby adekwatne do stopnia winy oskarżonego, jak również stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynów. Oceniając przedmiotową sprawę Sąd uznał, że orzeczenie kary pozbawienia wolności jest najtrafniejszym środkiem reakcji karnej, jaki można było zastosować wobec oskarżonego.

Konsekwencją ciągu przestępstw jest wymiar jednej kary określonej w przepisie stanowiącym podstawę jej wymiaru dla każdego z tych przestępstw w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększoną o połowę. Wobec powyższego za ciąg przestępstw przypisany oskarżonemu Sąd po zastosowaniu art. 91 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności. W ocenie Sądu orzeczona kara 1 roku pozbawienia wolności spełni cele wychowawcze i zapobiegawcze względem oskarżonego. Kierując się wyżej wymienionymi przesłankami przyjęto, że orzeczona kara będzie stanowiła dolegliwość adekwatną do popełnionych czynów, uświadomi oskarżonemu ich społeczną szkodliwość oraz skłoni go do przestrzegania porządku prawnego. W ocenie Sądu wysokość wymierzonej kary jest zasadna i adekwatna do całokształtu okoliczności ujawnionych w sprawie i odpowiada wymogom prewencji ogólnej, spełniając potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa

Sąd wymierzając karę miał na uwadze znaczny stopień winy, przejawiający się w umyślnym działaniu, zmierzającym w sposób przemyślany do wyzbycia się jedynych znaczących składników majątku. Kolejną okolicznością obciążającą K. M. jest wysoki stopień społecznej szkodliwości przestępstwa. Uwzględniając do jego oceny kryteria z art. 115 § 2 kk, w tym wysokość powstałej szkody, z drugiej - związaną z tym motywację, obliczoną na uniknięcie odpowiedzialności za zobowiązania cywilnoprawne. Skazując oskarżonego Sąd miał na uwadze jego dotychczasową niekaralność, znamionującą brak skłonności do naruszania prawa i perspektywę powodzenia oddziaływania karnoprawnego bez potrzeby długotrwałej izolacji.

Na podstawie art. 69 § 1 i § 2 kk oraz art. 70 § 1 kk Sąd warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres 2 lat tytułem próby. Zgodnie z treścią art. 69 § 1 kk, Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Z analizy informacji z Krajowego Rejestru Karnego wynika, że oskarżony nie był dotychczas karany. Sąd wyraża przekonanie, że wykonanie kary bezwzględnej pozbawienia wolności nie jest niezbędne dla resocjalizacji oskarżonego, a wręcz lepszy wynik osiągnie się poprzez jej zawieszenie. W ocenie Sądu, wskazany okres próby – 2 lat - będzie wystarczający do osiągnięcia celu instytucji probacji, jak również pozwoli zweryfikować trafność prognozy kryminologicznej postawionej wobec oskarżonego, a jednocześnie skontrolować postawę i zachowanie oskarżonego w tym czasie. Sąd na podstawie art. 72 § 1 pkt 4 kk zobowiązał oskarżonego do wykonywania pracy zarobkowej i na podstawie art. 73 § 1 kk oddał oskarżonego pod dozór kuratora sądowego.

Sąd mając na uwadze obecną sytuację finansową K. M., okoliczność, że ciąży na nim obowiązek spłaty oskarżycielki posiłkowej, na podstawie art. 624 § 1 kpk, zwolnił oskarżonego od opłaty sądowej, a wydatkami poniesionymi w sprawie obciążył Skarb Państwa.