Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2019 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2019 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa W. C.

przeciwko Skarbowi Państwa Zakładowi Karnemu w C.

o odszkodowanie

oddala powództwo

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I C 969/18

UZASADNIENIE

Powód – W. C. złożył pozew przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w C. o zapłatę kwoty 85.000,00 złotych tytułem odszkodowania za utratę zdrowia przez ukąszenia przez pluskwy.

W uzasadnieniu wskazał, że od grudnia 2017 roku przebywał w Zakładzie Karnym w C. na pawilonie (...), gdzie na celi były i są pluskwy. Zaznaczył, że po zgłoszeniu tego administracji zostały wymienione tylko rzeczy skarbowe a pluskwy zostały nadal, bo nie została zrobiona nawet dezynfekcja celi. Powód podkreślił, że niejednokrotnie został pogryziony przez pluskwy i wówczas miał czerwone kroki i mocne swędzenie skóry.

Powód wskazał także, że w celi była kratka, przez którą wpuszczano ciepłe powietrzne oraz, że podłogi były zardzewiałe.

W odpowiedzi na pozew pozwany – Skarb Państwa Zakład Karny w C. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu przyznał, że powód – W. C. przebywał w celi mieszkalnej (...) na pawilonie (...) od dnia 19 grudnia 2017 roku do dnia 23 stycznia 2018 roku. ponadto wskazał, że w danym przedziale czasowy brak jest zleconych przez służbę zdrowia dezynsekcji, dezynfekcji w/w celi, ponieważ nie stwierdzono występowania w celi (...) robactwa opisywanego przez powoda (pluskwy). Jednocześnie wskazał, że przyczyną wystąpienia robactwa w celi może być nie przestrzeganie higieny przez osadzonych. W przypadku wystąpienia wszy, pluskwy osadzeniu kierowani byli i są do lekarza, a wyposażenie (materace, koce, pościel, ubrania) są wymieniane na czyste. Ponadto porządek w celach mieszkalnych utrzymywany był i jest przez samych osadzonych przy pomocy otrzymywanych środków czystości.

Pozwany przyznał również, że dopiero w dniu 19 lutego 2018 roku firma PHU (...) dokonała dezynsekcji celi nr (...), po wcześniejszym zgłoszeniu przez służbę zdrowia oraz osadzonych.

W uzupełnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał nadto, że w dokumentacji medycznej brak jest jakichkolwiek informacji wskazujących aby powód zgłaszał problemy zdrowotne w grudniu 2017 roku z powodu pogryzienia przez pluskwy.

Pismem procesowym z dnia 20 sierpnia 2018 roku powód wniósł o sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej wskazując, że żąda od pozwanego kwoty 8.500,00 złotych, a nie 85.000,00 złotych.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 8 października 2018 roku, wydanym w sprawie I (...) (...), Sąd Okręgowy w S. uznał się niewłaściwym i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Człuchowie według właściwości miejscowej i rzeczowej.

W piśmie procesowym z dnia 26 listopada 2018 roku powód wniósł o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego. Pozwany nie wyraził zgody na mediację.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód – W. C. przebywał u pozwanego w okresie od dnia 19 grudnia 2017 roku do dnia 23 stycznia 2018 roku w celi mieszkalnej (...) na pawilonie (...). W tym czasie służba zdrowia nie zlecała dezynsekcji i dezynfekcji w tej celi, ponieważ nie stwierdzono występowania w niej pluskiew.

W pomieszczeniach Zakładu Karnego w C. zdarzało się, że występowały pluskwy i wówczas pozwany dokonywał, za pomocą podmiotów zewnętrznych - dezynsekcji, która była skuteczna. Dezynsekcja kompleksowo obejmowała całe pawilony, wymieniane były wówczas materace, koce, pościel oraz odzież skazanych, natomiast osadzeni kierowani byli do lekarza.

Służba zdrowia i osadzeniu zgłosili obecność pluskiew w celi nr (...) na pawilonie (...) i wówczas w dniu 19 lutego 2018 roku została przeprowadzona dezynsekcja (przyznane).

dowód: protokoły dezynsekcji (po zabiegu) k. 82 – 88, dowód z innych wniosków dowodowych: protokół dezynsekcji k. 26.

Osadzeni przebywający u pozwanego są zobowiązani do przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń, w których przebywają, przy pomocy otrzymywanych środków czystości.

bezsporne

Z dokumentacji medycznej powoda - W. C. wynika, że podczas pobytu u pozwanego, a w szczególności w grudniu 2017 roku, nie zgłaszał on żadnych problemów zdrowotnych z powodu pogryzienia przez pluskwy.

bezsporne, nadto por. notatka k. 34.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 8.500,00 złotych tytułem odszkodowania za pogryzienie przez pluskwy. Zatem powód opierał swoje roszczenie na stosunku zobowiązaniowym wywodzonym z zasad odpowiedzialności podmiotu za czyny niedozwolone jego funkcjonariuszy wykonujących powierzone obowiązki.

Dla zaistnienia odpowiedzialności z tytułu deliktów konieczne jest zawsze współistnienie trzech przesłanek, a mianowicie powstanie szkody – rozumianej jako uszczerbek w dobrach prawem chronionych osoby pokrzywdzonej, przy czym chodzi tu o uszczerbek o charakterze zarówno majątkowym, jak i niemajątkowym. Istotnym jest, że zakres kompensacji, a zwłaszcza elementy szkody podlegające wynagrodzeniu powinny być ustalone na podstawie odpowiednich regulacji Kodeksu Cywilnego, w szczególności art. 361 § 2 kc (por. Z. Radwański, Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy, s. 15; J. Kremis, W. Dubis, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC 2017, s. 840; Z. Banaszczyk, Odpowiedzialność za szkody wyrządzone, 2015, s. 124 i nast.; por. wyr. TK z 4.12.2001 r., SK 18/00, OTK 2001, Nr 8, poz. 256 oraz z 23.9.2003 r., K 20/02, OTK-A 2003, Nr 7, poz. 76; wyr. SN z 27.10.2011 r., V CSK 489/10, Legalis; wyr. SA we Wrocławiu z 29.3.2012 r., I ACa 180/12, Legalis).

Kolejną przesłanką jest wystąpienie zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy oznaczonego podmiotu oraz związek przyczynowy między owym zdarzeniem i szkodą. Zdarzenia, z którymi ustawa łączy obowiązek naprawienia szkody uregulowane są różnie, w zależności od tego czy dotyczą one czynów własnych, czynów cudzych, wyrządzenie szkody przez rzeczy czy działanie siły przyrody, przy czym zdarzenia te są jednoznaczne z przyczyną sprawczą szkody tylko w odniesieniu do odpowiedzialności za wyrządzenie szkody czynem własnym, a przy odpowiedzialności za cudze czyny występuje sprawca bezpośredni oraz pośredni, który w razie zaistnienia określonych okoliczności odpowiada za skutki zaistnienia przyczyny sprawczej szkody. Natomiast pojęcie związku przyczynowego należy zawsze oceniać na zasadach ogólnych wynikających z art. 361 § 1 kc, tak więc Skarb Państwa i inne wymienione w komentowanym przepisie osoby prawne ponoszą odpowiedzialność za normalne następstwa niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej. Na znaczenie przesłanki adekwatnego związku przyczynowego dla stwierdzenia odpowiedzialności na podstawie analizowanych przepisów wielokrotnie zwracała uwagę judykatura, podkreślając, że nie każde naruszenie prawa będzie stanowiło podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej, ale jedynie takie, które jest warunkiem koniecznym powstania szkody, będącej jego normalnym następstwem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2010 roku, III CSK 243/09, Legalis; wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 30 grudnia 2010 roku, I ACa 925/10, Legalis; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 roku, IV CSK 406/11, OSN 2012, Nr C, poz. 68, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2013 roku, III CZP 23/13, OSNC 2013, Nr 11, poz. 122; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 listopada 2015 roku, I ACa 310/15, Legalis; Z. Banaszczyk, w: Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2015, s. 1368, Nb 30).

W przypadku funkcjonariuszy państwowych, państwowych osób prawnych odrębną i samodzielną podstawę odpowiedzialności jednostek za szkody przez nich wyrządzone stanowią przepisy od art. 417 k.c. i następne. Wedle zasad w nich wyrażanych zdarzenia, które rodzą odpowiedzialność odszkodowawczą tych jednostek, polegają przede wszystkim na bezprawnym zachowaniu ich funkcjonariusza przy wykonywaniu powierzonych mu obowiązków. Jeżeli przy tym między zdarzeniem a powstałą szkodą istnieje normalny związek przyczynowy, jednostka ta winna naprawić powstałą szkodę.

Podstawową przesłanką tej odpowiedzialności jest to, aby zachowanie funkcjonariuszy miało charakter bezprawny, rozumiany jako sprzeczność działania lub zaniechania z szeroko pojętym porządkiem prawnym, który obejmuje nie tylko przepisy prawa podmiotowego i zasady współżycia społecznego, lecz również ogólny obowiązek ostrożności jaką każdy w społeczeństwie powinien zachować, aby nie wyrządzić szkody. (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z 21 października 1970 – OSP i KA z 1972 poz. 41, z 12 maja 1972 – OSN z 1973 poz. 28 oraz z 17 września 1975 – OSN 1976 poz. 85).

Bez znaczenia jest natomiast, który konkretnie funkcjonariusz działał w taki sposób. Dla przyjęcia bowiem odpowiedzialności jednostki wystarczy wykazać, że zachowania takiego (działania lub zaniechania) dopuścił się członek określonego zespołu, albo szkoda powstała w związku z zaniedbaniem obowiązków przez funkcjonariuszy nadzorujących określone dziedziny działalności.

Ciężar dowodu, zgodnie z treścią art. 6 kc, co do wykazania powyższych przesłanek spoczywa na poszkodowanym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2016 roku, I ACa 1767/15, Legalis; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 grudnia 2016 roku, I ACa 656/16, Lex; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2016 roku, I ACa 1999/15, LEX Nr 2185490; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 grudnia 2016 roku, VI ACa 11/16, Legalis).

W niniejszej sprawie powód wskazywał, że podczas pobytu u pozwanego, w celi nr (...) na pawilonie (...), były pluskwy i po zgłoszeniu tego administracji nie podjęła ona odpowiednich kroków w postaci dezynfekcji celi. Wymienione zostały jedynie rzeczy skarbowe. W konsekwencji tego powód został niejednokrotnie pogryziony i po tych ukąszeniach miał czerwone kropki i mocne swędzenie skóry.

W ocenie Sądu powód nie wykazał podnoszonych w uzasadnieniu pozwu okoliczności, mimo, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c. obowiązek ten spoczywał na nim, o czym powód został pouczony oraz został mu zakreślony termin do składania wszelkich wniosków dowodowych pod rygorem pominięcia.

Powód celem wykazania zasadności swojego roszczenia przedłożył jedynie woreczek strunowy wraz z pluskwami. W ocenie Sądu, nie wynika jednak aby faktycznie były to pluskwy, jak również aby pochodziły z celi, w której powód był osadzony. Powód nie wykazał również, aby został pogryziony przez insekty i w związku z tym poniósł szkodę, jak również aby działania pozwanego w związku z występowaniem insektów w celach było bezprawne. Nie zaoferował on bowiem w tym zakresie żadnego innego materiału dowodowego. W szczególności nie wskazał danych osobowych współosadzonych oraz aktualnego miejsca zamieszkania lub pobytu świadka S. J., mimo że postanowieniem Sądu Rejonowego w Człuchowie z dnia 5 grudnia 2018 roku był do tego zobowiązany, pod rygorem pominięcia dowodu z zeznań świadków.

Natomiast analiza pozostałego materiału dowodowego świadczy o tym, że pozwany miał problem z insektami – pluskwami w celach. Należy jednak zauważyć, że po uzyskaniu informacji od osadzonych i służby zdrowia, niezwłocznie podejmował on działania mające na celu utrzymanie właściwych warunków bytowych w celach, zlecając firmie zewnętrznej przeprowadzenie dezynsekcji. Istotnym jest również, że w celi nr (...) na pawilonie (...) również została przeprowadzona tak dezynsekcja, ale już po opuszczeniu celi przez powoda, a mianowicie w dniu 19 lutego 2017 roku.

Nie bez znaczenia jest również okoliczność, że zgodnie z treścią art. 116 § 1 pkt 2 kkw każdy osadzony ma obowiązek przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń, w których przebywa.

W ocenie Sadu powód nie wykazał również, aby w celi nr (...) była kratka, przez którą wpuszczano ciepłe powietrzne oraz, że podłogi były zardzewiałe oraz jaką szkodę poniósł z tego tytułu.

Powód w toku niniejszego procesu nie wykazał także wysokości dochodzonego roszczenia, a mianowicie odszkodowania w kwocie 8.500,00 złotych. Powód nie zaoferował bowiem w tym zakresie żadnego materiału dowodowego, jak również nie odniósł się do tego w uzasadnieniu pozwu.

Wobec powyższego, skoro powód w toku niniejszego procesu, nie wykazał przesłanek uzasadniających odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego, to zasadnym było oddalić roszczenie powoda w całości.