Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Sąd Rejonowy w Gryficach I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Kowalska

Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Anna Łuszczak

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2018 r. w Gryficach sprawy

z wniosku D. Z., B. Z.

przy udziale (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

I.  ustanowić za wynagrodzeniem na nieruchomościach będących własnością D. Z. i B. Z., położonych w N., gmina K., stanowiących działki:

-

nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

-

nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

-

nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

-

nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

-

nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

-

nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. i każdoczesnego właściciela posadowionej na ww. działkach gruntu i opisanej poniżej infrastruktury elektroenergetycznej służebność przesyłu polegającą na prawie utrzymania i eksploatacji opisanego fragmentu sieci elektroenergetycznej, dostępie do niej w celu kontroli, przeglądów, modernizacji, konserwacji, remontów, wymiany urządzeń i przewodów elektroenergetycznych, usunięcia awarii sieci lub jej elementów oraz polegającą na obowiązku powstrzymywania się przez każdoczesnego właściciela ww. nieruchomości od działań, które uniemożliwiałyby lub utrudniały dostęp do urządzeń przesyłowych i prawidłowe ich funkcjonowanie dla:

a)  napowietrznej linii energetycznej średniego napięcia 15 kV nr (...) (odgałęzienie N.):

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 1.711 m ² ,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 2.088 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 1.820 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 3.225 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 1.679 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 4.130 m ²,

b)  napowietrznej linii energetycznej niskiego napięcia NN 0,4 kV o długości 201 mb położonej na działce o nr (...) - w zakresie ograniczonym do powierzchni 101m ²,

wraz z drogami dojazdowymi do opisanej infrastruktury elektroenergetycznej wyznaczonymi:

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 107 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 180 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 460 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 292 m ²,

- na działce nr (...) – w zakresie ograniczonym do powierzchni 150 m ²,

według przebiegu jak w opinii biegłego Z. R. z dnia 19 listopada 2016 r. i z dnia 8 marca 2017r. (k. 628-631, 686-687) oraz biegłej J. K. z dnia 5 stycznia 2017r., 5 maja 2017r. i z dnia 19 lutego 2018r. (k. 650-652, 744-748, 907-908), stanowiących integralną część niniejszego postanowienia;

II.  zasądzić od uczestniczki na rzecz wnioskodawców uprawnionych solidarnie kwotę (...).124,00 zł (dwudziestu siedmiu tysięcy stu dwudziestu czterech złotych) tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu szczegółowo opisanej w punkcie I postanowienia;

III.  oddalić wniosek w pozostałym zakresie;

IV.  ustalić, iż wnioskodawcy i uczestniczka ponoszą koszty zastępstwa prawnego we własnym zakresie;

V.  zasądzić od uczestniczki na rzecz wnioskodawców uprawnionych solidarnie kwotę 1.778,76 zł (jednego tysiąca siedmiuset siedemdziesięciu ośmiu złotych i siedemdziesięciu sześciu groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

VI.  nakazać ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gryficach tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

-

od wnioskodawców solidarnie kwotę 8.448,10 zł (ośmiu tysięcy czterystu czterdziestu ośmiu złotych i dziesięciu groszy),

-

od uczestniczki kwotę 8.448,11 zł (ośmiu tysięcy czterystu czterdziestu ośmiu złotych i jedenastu groszy).

SSR Małgorzata Kowalska

Sygn. akt I Ns 527/13

UZASADNIENIE

D. Z. i B. Z. wnieśli o ustanowienie służebności przesyłu na będących ich współwłasnością i położonych w N., gmina K., nieruchomościach stanowiących działki:

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr(...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...)

na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., będącej właścicielem infrastruktury elektroenergetycznej w postaci napowietrznej linii energetycznej średniego napięcia 15 kV nr (...), która usytuowana jest na 69 słupach, a polegającej na prawie korzystania przez uczestniczkę z opisanych powyżej nieruchomości w celu konserwacji i naprawy urządzeń służących do przesyłu energii oraz na obowiązku powstrzymywania się przez właściciela nieruchomości od działań, które uniemożliwiałyby dostęp do urządzeń przesyłowych, w szczególności powstrzymywania się od wznoszenia budowli w odległości 1 m od urządzeń przesyłowych - za jednorazowym wynagrodzeniem w wysokości 26.299.800,00 zł, ewentualnie za wynagrodzeniem rocznym w wysokości 976.660,00 zł płatnym z dołu do dnia 31 marca każdego roku. Ponadto wnioskodawcy wnieśli o zasądzenie od wnioskodawczyni na ich rzecz kosztów sądowych wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych lub według spisu kosztów, kwoty 34 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwoty 469,52 zł tytułem zwrotu kosztów wykonania kserokopii załączników do wniosku. W uzasadnieniu wskazano, że przez część nieruchomości opisanych powyżej przebiega linia energetyczna średniego napięcia 15 kV, która usytuowana jest na 69 słupach. W obecnym stanie technicznym linia ta funkcjonuje od 1971 r. i stanowi środek trwały majątku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P., a wcześniej jej poprzedników prawnych. Uczestnik dokonuje konserwacji linii i w tym celu wkracza na nieruchomości wnioskodawców. Słupy energetyczne zajmują dość znaczną część nieruchomości, a dodatkowo około 4 m ² wokół słupa jest wyłączone z produkcji rolnej, ponieważ nie ma możliwości podjechania maszyną rolniczą na odległość mniejszą niż 2 m od słupa. Wnioskodawcy chcąc unormować sytuację prawną zwrócili się do uczestniczki celem podjęcia negocjacji w sprawie ustanowienia służebności przesyłu. Uczestniczka wezwała wnioskodawców do przedstawienia tytułu prawnego do nieruchomości i podkładu geodezyjnego terenu z naniesionym obszarem działki i zaznaczonym przebiegiem i lokalizacją infrastruktury elektroenergetycznej. Wnioskodawcy zgromadzili niezbędną dokumentację geodezyjną, po czym ponownie zwrócili się do uczestniczki z prośbą podjęcia rozmów w sprawie linii energetycznej. Uczestniczka zażądała przedłożenia kolejnych dokumentów geodezyjnych, po przedstawieniu których nie podjęła pertraktacji w sprawie ustanowienia służebności przesyłu. W międzyczasie uczestnik zainicjował natomiast postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu. Wniosek ten został oddalony, lecz w sprawie wniesiono skargę kasacyjną.

(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wniosła o oddalenie wniosku i o zasądzenie od wnioskodawców na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych powiększonych o opłatę skarbową od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu wskazano, że uczestniczka posiada – nabyty w drodze zasiedzenia - tytuł prawny do korzystania z nieruchomości w zakresie niezbędnym do korzystania z posadowej na nim infrastruktury elektroenergetycznej. Linia energetyczna ma bowiem charakter poniemiecki i od czasu jej wybudowania znajduje się w majątku poprzednika prawnego uczestniczki. W 1971 r. odbył się jej kapitalny remont. Od wskazanej daty linia nie zmienia swojego przebiegu. Zasiedzenie służebności przesyłu, a w konsekwencji uzyskanie tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości wnioskodawców nastąpiło najpóźniej z dnia 1 lutego 2009 r. Uczestniczka kwestionując wniosek co do zasady, zanegowała także wysokość żądanego przez wnioskodawców wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu - jako wygórowaną. Jednocześnie uczestniczka wskazała, iż nie kwestionuje podanej przez wnioskodawców powierzchni gruntu zajętego pod służebność przesyłu.

W piśmie z dnia 25 listopada 2013 r. wnioskodawcy podtrzymali prezentowane dotychczas stanowisko procesowe zaprzeczając, jakoby uczestniczce przysługiwał jakikolwiek tytuł prawny do korzystania z nieruchomości wnioskodawców. Wnioskodawcy podnieśli ponadto, że produkcja rolna jest wyłączona na obszarze pod słupami, a nadto maszyna rolnicza nie ma możliwości podjechania pojechania pod sam słup.

W piśmie z dnia 13 grudnia 2013 r. wnioskodawcy wskazali, że Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 10 grudnia 2013 r. odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. od postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie oddalającego apelację przedsiębiorcy przesyłowego od postanowienia Sądu I instancji oddalającego wniosek tego przedsiębiorcy o zasiedzenie służebności przesyłu.

W piśmie z dnia 1 czerwca 2015 r. wnioskodawcy zmodyfikowali wniosek w ten sposób, że wnieśli o ustanowienie służebności za rocznym wynagrodzeniem płatnym z dołu do dnia 31 marca każdego roku oraz o przyznanie wnioskodawcom wynagrodzenia jednorazowego odpowiadającego szkodzie lokalizacyjnej.

W piśmie z dnia 11 czerwca 2015 r. uczestniczka zakwestionowała postulowany przez wnioskodawców w piśmie z dnia 1 czerwca 2018 r. roczny sposób uiszczania wynagrodzenia podnosząc, że co do zasady winno być ono płatne jednorazowo. Analogiczne stanowisko uczestniczka zaprezentowała w piśmie z dnia 18 czerwca 2015 r.

W toku rozprawy dnia 1 lipca 2015 r. pełnomocnik wnioskodawców ponownie zmodyfikował wniosek wskazując, iż wnioskodawcy domagają się wynagrodzenia za ustanowienia na ich nieruchomościach służebności przesyłu na rzecz uczestniczki za wynagrodzeniem płatnym jednorazowo. Ponadto pełnomocnik uczestniczki podtrzymał wniosek o przyznanie wynagrodzenia odpowiadającego szkodzie lokalizacyjnej, tj. odszkodowania za szkodę związaną z tym, że na działkach wnioskodawców istnieje infrastruktura elektroenergetyczna.

W piśmie z dnia 8 lipca 2018 r. pełnomocnik wnioskodawców złożył spis kosztów wskazując, ze domaga się zasądzenia od uczestniczki na rzecz wnioskodawców m.in. kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7.000 zł oraz kosztów ustalenia miejsca zamieszkania świadka S. M. w kwocie 31 zł.

W piśmie dnia 9 września 2015 r. uczestniczka wskazała, że linia niskiego napięcia 0,4 kV stanowi jej własność natomiast nie jest obecnie wykorzystywana przez nią do dystrybucji energii – w zakresie wynikającym z załączonej do pisma mapy ze szkicem.

Dnia 3 października 2016 r. wnioskodawcy wskazali, że wnoszą o ustanowienie służebności przesyłu dla wszystkich napowietrznych linii energetycznych znajdujących się na ich nieruchomościach, a zatem zarówno dla linii 15 kV nr (...), jak i linii o napięciu 0,4 kV.

Dnia 17 marca 2017 r. wnioskodawcy sformułowali wniosek o uzupełnienie dowodu z opinii biegłej geodety o pasy umożliwiające dojazd do linii energetycznych, a po uzupełnieniu tej opinii – o aktualizację opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości.

W dniu 24 kwietnia 2017 r. wpłynęło pismo wnioskodawców, w którym wskazali, iż wniosek o ustanowienie służebności przesyłu nie obejmuje przekreślonego przez geodetę na mapie fragmentu linii niskiego napięcia.

W toku rozprawy dnia 29 maja 2017 r. pełnomocnik wnioskodawców sprecyzował, że w ramach niniejszego postępowania wnioskodawcy nie domagają się zasądzenia żadnego odszkodowania, ani wynagrodzenia odpowiadającego szkodzie lokalizacyjnej, a jedynie domagają się wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Podkreślił, iż wnioskodawcy nie domagają się, aby linia niskiego napięcia została uwzględniona przy ustanowieniu służebności przesłyłu na takim odcinku, który stanowi prywatne zasilenie wnioskodawców i który to odcinek geodeta przekreślił na mapie. Ponadto pełnomocnik wnioskodawców cofnął wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłej M. J. sporządzonej w sprawie I Ns 401/11 (II Ca 217/12) oraz cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w ww. aktach.

W toku rozprawy dnia 8 sierpnia 2018 r. pełnomocnik wnioskodawców wskazał, iż wnioskodawcy wyrażają zgodę na ustanowienie służebności przesyłu i na ustalenie przysługującego im z tego tytułu wynagrodzenia m.in. w oparciu o opinię uzupełniającą biegłego geodety J. K. z dnia 19 lutego 2018 r. oraz w oparciu m.in. o opinię uzupełniającą biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. N. z dnia 29 maja 2018 r. Ponadto w toku ww. rozprawy pełnomocnik wnioskodawców złożył spis kosztów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. Z. i B. Z. są współwłaścicielami – na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej nieruchomości położonych w N., gmina K., stanowiących działki:

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...),

- nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Gryficach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

Niesporne, a nadto dowód:

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 11-16,

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 17-19,

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 20-23,

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 24-26,

- odpis wypisu z rejestru gruntów – k. 27-32,

- wydruki elektronicznych ksiąg wieczystych – k. 33-92,

- odpis mapy geodezyjnej – k. 93,

Przez wskazane nieruchomości przebiega linia energetyczna średniego napięcia 15 kV nr (...), przy czym:

- na działce (...) posadowionych jest 10 słupów zwykłych tej linii oraz 1 słup rozkraczny wzdłuż linii podpierających tę linię,

- na działce (...) znajduje się 10 słupów zwykłych podpierających linię,

- na działce (...) znajdują się 3 słupy zwykłe, 1 rozkraczny wzdłuż linii i 1 rozkraczny poprzecznie do linii,

- na działce (...) posadowionych jest 6 słupów zwykłych i 1 trójnożny,

- na działce (...) znajdują się 2 słupy zwykłe, 2 rozkraczne wzdłuż linii i 1 rozkraczny poprzecznie do linii,

- na działce (...) znajdują się 4 słupy zwykłe i 1 rozkraczny wzdłuż linii, podpierający linię.

Ponadto na działce (...) przebiega stanowiąca własność uczestniczki linia niskiego napięcia NN 0,4 kV podpierana przez 3 słupy zwykłe i 2 słupy rozkraczne poprzeczne. W trafostacji N. (...) następowało rozwidlenie linii niskiego napięcia i jedna z linii 0,4 kV biegła w kierunku działki (...) i byłej wędzarni zasilając ją w energię elektryczną. Obecnie linia napowietrzna 0,4 kV na analizowanym odcinku nie jest wykorzystywana przez uczestniczkę do dystrybucji energii elektrycznej i w stacji transformatorowej została odłączona. B. Z. własnym kosztem i staraniem dokonał zalicznikowego zasilenia wskazanego odcinka linii niskiego napięcia z własnej szafki pomiarowej. Zasilony w ten sposób (zalicznikowo) odcinek linii niskiego napięcia o długości 76 mb na działce (...) i o długości 48 mb na działce (...) (przekreślony na mapie biegłego geodety) nie jest przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wykorzystywany do przesyłu energii, konserwowany ani naprawiany. Wychodzące natomiast z trafostacji N. drugie rozgałęzienie linii niskiego napięcia przebiegające na działce (...) na długości 201 mb stanowi własność uczestniczki, nie jest zasilane zalicznikowo dla potrzeb własnych wnioskodawców czy osób trzecich i służy dystrybucji energii.

Dowód:

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 11-16,

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 17-19,

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 20-23,

- odpis aktu notarialnego Rep. A nr (...) – k. 24-26,

- odpis wypisu z rejestru gruntów – k. 27-32,

- wydruki elektronicznych ksiąg wieczystych – k. 33-92,

- odpis mapy geodezyjnej – k. 93,

- odpis grupy środków trwałych – k. 94,

- odpis protokołu oględzin – k. 95-99,

- odpis kartoteki linii – k. 100,

- odpis karty obchodu linii – k. 101,

- odpis karty oględzin linii – k. 102-104,

- odpis protokołu przeglądu linii – k. 105,

- kartoteka linii – k. 153,

- grupa środków trwałych – k. 154,

- odpisy kart obchodu i oględzin – k. 155-162,

- odpisy protokołu przeglądu i oględzin linii – k. 163 – 173,

- opinia biegłego sądowego z zakresu instalacji elektroenergetycznych Z. R. – k. 628-631, 686-689,

- opinia biegłego geodety J. K. – k. 650-652, 683, 744 – 748, 907-908,

- przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony – k. 551-552,

- mapa z zaznaczonym przebiegiem linii niskiego napięcia – k. 536, 688.

Linie elektroenergetyczna 15 kV nr (...) i 0,4 kV stanowią własność (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. jako środki trwałego majątku wskazanego podmiotu, a wcześniej jego poprzedników prawnych. Linia 15 kV nr (...) ma charakter poniemiecki. W 1971 r. przeprowadzono remont generalny tej linii polegający na wymianie starych, poniemieckich słupów i przewodów na nowe, bez zmiany przebiegu trasy. Następnie na początku lat 90. XX wieku linia elektroenergetyczna 15 kV nr 14 poddana została kolejnemu remontowi, w trakcie którego wymieniono wszystkie wadliwe izolatory. Na przestrzeni lat wykonywane były okresowe przeglądy i oględziny linii 15 kV, a co roku pracownicy uczestniczki dokonywali oceny stanu technicznego urządzeń infrastruktury przesyłowej. W trakcie oględzin konieczne jest podejście bezpośrednio do słupa, ocena stanu technicznego dokonywana jest często przy użyciu lornetek. Przy przeglądach niekiedy konieczne bywa podjechanie pojazdem terenowym pod sam słup. Na działce (...) znajdują się magistralne wyłączniki, do których w przypadku awarii trzeba się dostać. Pracownicy uczestniczki nie konsultują z wnioskodawcami wjazdów na teren ww. nieruchomości.

Nieruchomości, przez które przebiega opisana powyżej infrastruktura przesyłowa jest przez wnioskodawców wykorzystywana rolniczo, na każdej z nieruchomości są prowadzone uprawy. Wykonywanie prac rolnych, w tym przy użyciu sprzętu rolniczego (także opryskiwaczy) związanych z pielęgnacją roślin, nawożeniem, zbieraniem plonów jest utrudnione w obrębie konstrukcji wsporczych linii napowietrznych.

Linia napowietrzna 15 kV nr (...) ma charakter magistralny, stanowi ważny element infrastruktury energetycznej, zasila kilkanaście miejscowości od głównego punktu zasilania w N. do punktu podziałowego w C., tj. zasila między innymi: Ś., N., D., D. F., P., K., G., P. N., J., M., Z., N., N., K., C..

Uczestniczka utrzymuje, eksploatuje, dokonuje czynności kontrolnych, przeglądów w odniesieniu do linii 15 kV nr (...) i 0,4 kV w zakresie niezasilanym przez prywatnych odbiorców pozalicznikowo.

Dowód:

- odpis wypisu z rejestru gruntów – k. 27-32,

- wydruki elektronicznych ksiąg wieczystych – k. 33-92,

- odpis mapy geodezyjnej – k. 93,

- odpis grupy środków trwałych – k. 94,

- odpis protokołu oględzin – k. 95-99,

- odpis kartoteki linii – k. 100,

- odpis karty obchodu linii – k. 101,

- odpis karty oględzin linii – k. 102-104,

- odpis protokołu przeglądu linii – k. 105,

- kartoteka linii – k. 153,

- grupa środków trwałych – k. 154,

- odpisy kart obchodu i oględzin – k. 155-162,

- odpisy protokołu przeglądu i oględzin linii – k. 163 – 173,

- przesłuchanie świadka R. Ż. – k. 320-322

- przesłuchanie świadka S. M. – k. 321 – 322,

- przesłuchanie wnioskodawcy w charakterze strony – k. 322-323, 551-552.

Pismem z dnia 17 maja 2010 r. D. i B. małżonkowie Z. zwrócili się do uczestniczki o podjęcie negocjacji w sprawie ich wynagrodzenia za posadowienie na stanowiących ich własność nieruchomościach infrastruktury elektroenergetycznej.

W odpowiedzi na powyższe uczestniczka pismem z dnia 8 lipca 2010 r. wezwała wnioskodawców do przedłożenia dokumentów potwierdzających ich tytuł prawny do nieruchomości oraz do przedłożenia aktualnego podkładu geodezyjnego terenu z naniesionym obszarem działki wraz z zaznaczoną lokalizacją urządzeń elektroenergetycznych oraz wypisu i wyrysu z ewidencji gruntów.

Pismem z dnia 17 marca 2011 r. wnioskodawcy poinformowali uczestniczkę o uzyskaniu niezbędnej dokumentacji i wskazali, iż oczekują niezwłocznego podjęcia przez uczestniczkę rozmów, w szczególności sugerując powołanie na koszt uczestniczki biegłego dla wyceny wartości obu praw.

W piśmie dnia 18 maja 2011 r. uczestniczka poinformowała wnioskodawców, że do ich pisma nie dołączono ww. dokumentów.

W dnu 26 maja 2011 r. wnioskodawcy przesłali brakujące dokumenty uczestniczce. Ta nie podjęła dalszych negocjacji.

Dowody:

- pisma - k. 108-112.

Szerokość pasa eksploatacyjnego niezbędnego do wykonywania służebności przesyłu dla linii średniego napięcia 15 kV nr (...) wynosi:

- na działce nr (...) m przy długości 445 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 536 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 470 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 842 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 437 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 1080 mb.

Szerokość pasa eksploatacyjnego niezbędnego do wykonywania służebności przesyłu dla linii niskiego napięcia NN 0,4 kV wynosi natomiast 0,5 m przy długości 201 mb.

Powierzchnia pasa eksploatacyjnego niezbędnego do wykonywania służebności przesyłu dla linii średniego napięcia 15 kV nr (...) wynosi:

- na działce nr (...).711 m ² ,

- na działce nr (...).088 m ²,

- na działce nr (...).820 m ²,

- na działce nr (...).225 m ²,

- na działce nr (...).679 m ²,

- na działce nr (...).130 m ².

Powierzchnia pasa eksploatacyjnego niezbędnego do wykonywania służebności przesyłu dla linii niskiego napięcia NN 0,4 kV wynosi natomiast 101m ².

Celem zapewnienia dojazdu do infrastruktury elektroenergetycznej niezbędne jest wytyczenie zjazdów na działkach (...). Powierzchnie zjazdów wynoszą odpowiednio:

- na działce nr (...) m ² ,

- na działce nr (...) m ²,

- na działce nr (...) m ²,

- na działce nr (...) m ²,

- na działce nr (...) m ².

W związku z istnieniem infrastruktury elektroenergetycznej na nieruchomościach B. Z. i D. Z. trwale wyłączone są z użytkowania rolniczego:

- na działce nr (...) – powierzchnia 29.141 cm ² ,

- na działce nr (...) – powierzchnia 96.176 cm ²,

- na działce nr (...) – powierzchnia 9.499 cm ²,

- na działce nr (...) – powierzchnia 3.105 cm ²,

- na działce nr (...) - powierzchnia 5.060 cm ²,

- na działce nr (...) – powierzchnia 19.136 cm ².

Dowód:

- opinia biegłego z zakresu instalacji elektroenergetycznych Z. R. oraz opinia ustna – k. 628-631, 686-689,

- opinia biegłego geodety J. K. – k. 650-652, 683, 744 – 748, 907-908.

Przy uwzględnieniu: powierzchni pasa służebności przesyłu, powierzchni wyłączonych z użytkowania, powierzchni zjazdów do infrastruktury elektroenergetycznej na działkach (...), współczynników zmniejszających wartość nieruchomości oraz uwzględniając sposób korzystania z nieruchomości przez właścicieli - wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wynosi:

- dla działki nr (...) – 3.016 zł,

- dla działki nr (...) – 4.684 zł,

- dla działki nr (...) – 2.569 zł,

- dla działki nr (...) – 5.860 zł,

- dla działki nr (...) - 8.471 zł,

- dla działki nr (...) – 2.524 zł.

Dowód:

- opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. N.- k. 787-841, 862-874, 954-967 wraz z opiniami ustnymi złożonymi w toku rozprawy.

Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2011 r. wydanym w sprawie I Ns 401/11 Sąd Rejonowy w Gryficach oddalił wniosek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. o zasiedzenie służebności przesyłu polegającej na nieodpłatnym korzystaniu z nieruchomości B. Z. i D. Z. stanowiących działki nr: (...), położone w miejscowości N..

Postanowieniem z dnia 10 stycznia 2013 r. zapadłym w sprawie II Ca 217/12 Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił apelację wnioskodawczyni od opisanego powyżej rozstrzygnięcia.

Postanowieniem z dnia 10 grudnia 2013 r. Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej, którą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wniosła od orzeczenia Sądu II instancji.

Dowód:

- odpis postanowienia z dnia 10 stycznia 2013 r. z uzasadnieniem – k. 308-316,

- odpis postanowienia z dnia 10 grudnia 2013 r. – k. 331.

Przed Sądem Okręgowym w Szczecinie I Wydziałem Cywilnym toczy się w sprawie I C 552/13 postępowanie o zasądzenie od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz B. i D. małżonków Z. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z opisanych powyżej nieruchomości.

Niesporne.

Z dniem 1 kwietnia 1958 r. Zakład (...) przyjął nazwę Zakład (...). Przedmiotem działania Zakładu była m.in. eksploatacja sieciowych urządzeń energetycznych oraz elektrowni niewydzielonych. Na mocy zarządzenia nr (...) Ministra (...) z dnia 25.11.1958 r. utworzono przedsiębiorstwo państwowe Zakłady (...).

W 1969 r. dostawą energii elektrycznej zajmowały się Zakłady (...) - Przedsiębiorstwo Państwowe Zakład (...) w S..

Zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu nr (...)/O./93 z dnia 9 lipca 1993 r. Zakład (...) w S. został przekształcony w jednoosobowa spółkę Skarbu Państwa o nazwie Zakład (...) Spółkę Akcyjną w S., której to firma została zmieniona na (...) Spółka Akcyjna w S. (postanowienie Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia (...).12.1999 r.).

17 grudnia 2002 r. (...), (...) i inne połączyły się przez przeniesienie całych majątków na (...), która zamieniła nazwę na Grupa (...) Spółka Akcyjna w P., a od 13 października 2004 r. - (...) Spółka Akcyjna w P.. Następnie, na mocy umowy z dnia 30 czerwca 2007 r., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. nabyła od (...) Spółki Akcyjnej w P. zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W ramach tej umowy na nabywcę przeszła własność wszelkich urządzeń infrastruktury elektroenergetycznej.

Dowód:

-zarządzenie nr (...) Dyrektora (...) z 12 marca 1958r. - k. 174-176,

-zarządzenie nr (...) Ministra (...)z dnia 25 listopada 1958 r. - k. 177-180,

-zarządzenie nr (...) Dyrektora (...) z dnia 20 XII 1958r. - k. 181-185,

-zarządzenie nr (...) O.. (...)z dnia 9 czerwca 1976 r. - k. 186-190,,

-zarządzenie nr (...) Ministra (...) z dnia 31 grudnia 1971 r. - k. 191-192,

-zarządzenie nr(...) Ministra (...) z dnia 2 czerwca 1975 r. - k. 193-194,

-rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 1988 r. (Dz.U.88.4.31) - k. 195,
-protokół podziału składników mienia oraz zobowiązań i wierzytelności przedsiębiorstwa państwowego (...) z siedzibą w P. z dnia 7 czerwca 1989 r. - k. 196-225,

- odpis z Rejestru Handlowego - k. 226-227,

-zarządzenie Nr (...)/(...) Ministra(...) z 9 lipca 1993 r. wraz z załącznikiem – k.228-229,

- odpis z Rejestru Handlowego - k. 230-231,

-postanowienie SR w Szczecinie Wydział XI Gospodarczy z (...) grudnia 1999 r. (nr rej. (...)/99) - k. 232-233,

-odpis z rejestru przedsiębiorców, nr KRS (...) na dzień 03.08.2001r. - k. 234-240,

- wypis z aktu notarialnego - protokół nadzwyczajnego walnego zgromadzenia z dnia 17 grudnia 2002 r. (rep. A Nr 32790/2002) - k. 241-246,

-odpis z rejestru przedsiębiorców, nr KRS (...), na dzień 06.06.2003 r. - k. 247-259,

-postanowienie SR w Poznaniu XXI Wydział Gospodarczy KRS z dnia 07.10.2004 r.

(sygn. spr. PO.XXI NS-Rej. KRS/(...)) - k. 260,

-zaświadczenie o dokonaniu wpisu z dnia 13.10. 2004 r. (sygn. spr. PO.XXI NS-Rej. KRS/(...)) - k. 261,

- umowa zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dnia 30.06.2007r. - k. 262 -296.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o ustanowienie służebności przesyłu okazał się w przeważającej części zasadny.

Nowelizacją, która weszła w życie 3 sierpnia 2008 r., ustawodawca wprowadził do systemu prawnego ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności przesyłu. Zgodnie z art. 305 ¹ kc nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 kc, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Ustanowienie służebności przesyłu może nastąpić na rzecz podmiotu, który jest przedsiębiorcą i prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedmiotem działalności takiego przedsiębiorcy powinna być działalność związana z wykorzystaniem urządzeń przesyłowych.

Bezspornym było, iż przez nieruchomości wnioskodawców przebiega, stanowiąca własność uczestniczki, linia energetyczna średniego napięcia 15 kV nr (...), przy czym:

- na działce (...) posadowionych jest 10 słupów zwykłych tej linii oraz 1 słup rozkraczny wzdłuż linii podpierających tę linię,

- na działce (...) znajduje się 10 słupów zwykłych podpierających linię,

- na działce (...) znajdują się 3 słupy zwykłe, 1 rozkraczny wzdłuż linii i 1 rozkraczny poprzecznie do linii,

- na działce (...) posadowionych jest 6 słupów zwykłych i 1 trójnożny,

- na działce (...) znajdują się 2 słupy zwykłe, 2 rozkraczne wzdłuż linii i 1 rozkraczny poprzecznie do linii,

- na działce (...) znajdują się 4 słupy zwykłe i 1 rozkraczny wzdłuż linii, podpierający linię.

Poza przedmiotem sporu pozostaje ponadto okoliczność, że na działce (...) przebiega stanowiąca własność uczestniczki linia niskiego napięcia NN 0,4 kV podpierana przez 3 słupy zwykłe i 2 słupy rozkraczne poprzeczne. W trafostacji N. (...) następowało rozwidlenie linii niskiego napięcia i jedna z linii 0,4 kV biegła w kierunku działki (...) i byłej wędzarni zasilając ją w energię elektryczną. Obecnie linia napowietrzna 0,4 kV na analizowanym odcinku nie jest wykorzystywana przez uczestniczkę do dystrybucji energii elektrycznej i w stacji transformatorowej została odłączona. B. Z. własnym kosztem i staraniem dokonał zalicznikowego zasilenia wskazanego odcinka linii niskiego napięcia z własnej szafki pomiarowej. Zasilony w ten sposób (zalicznikowo) odcinek linii niskiego napięcia o długości 76 mb na działce (...) i o długości 48 mb na działce (...) (przekreślony na mapie biegłego geodety) nie jest przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wykorzystywany do przesyłu energii, konserwowany ani naprawiany. Wychodzące natomiast z trafostacji N. drugie rozgałęzienie linii niskiego napięcia przebiegające na działce (...) na długości 201 mb stanowi własność uczestniczki i nie jest zasilane zalicznikowo dla potrzeb własnych wnioskodawców czy osób trzecich.

Uczestniczka wnosiła o oddalenie wniosku, jednakże jej wywód odnośnie nabycia - w drodze zasiedzenia - tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości w zakresie niezbędnym do korzystania z posadowej na nim infrastruktury elektroenergetycznej jest chybiony. Wszak postanowieniem z dnia 22 grudnia 2011 r. wydanym w sprawie I Ns 401/11 Sąd Rejonowy w Gryficach oddalił wniosek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. o zasiedzenie służebności przesyłu polegającej na nieodpłatnym korzystaniu z nieruchomości B. Z. i D. Z. stanowiących działki nr: (...), położone w miejscowości N., zaś postanowieniem z dnia 10 stycznia 2013 r. zapadłym w sprawie II Ca 217/12 Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił apelację wnioskodawczyni od opisanego powyżej rozstrzygnięcia. Jednocześnie postanowieniem z dnia 10 grudnia 2013 r. Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej, którą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wniosła od orzeczenia Sądu II instancji. W świetle powyższego uczestniczka nie może skutecznie powoływać się na okoliczność zasiedzenia służebności przesyłu. Innych okoliczności przemawiających przeciwko zasadności wniosku uczestniczka nie podnosiła, kwestionując jedynie wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, którego domagali się wnioskodawcy.

Celem ustalenia pasa eksploatacyjnego niezbędnego do wykonywania służebności przesyłu dla linii średniego napięcia 15 kV nr (...) i linii niskiego napięcia Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu budowy i eksploatacji siedzi i instalacji elektroenergetycznych i z zakresu geodezji. W oparciu o opinię biegłych ustalono, iż dla linii średniego napięcia 15 kV nr (...) wynosi:

- na działce nr (...) m przy długości 445 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 536 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 470 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 842 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 437 mb,

- na działce nr (...) m przy długości 1080 mb,

natomiast szerokość pasa eksploatacyjnego niezbędnego do wykonywania służebności przesyłu dla linii niskiego napięcia NN 0,4 kV wynosi 0,5 m przy długości 201 mb. Biegli uzasadniali, iż taka szerokość jest zupełnie wystarczająca do korzystania z urządzeń przesyłowych i Sąd podziela te zapatrywania. Uczestniczka nie wniosła zarzutów do opinii biegłego z zakresu instalacji elektroenergetycznych z dnia 19 listopada 2016 r. Podobnie nie kwestionowała ona opinii biegłego geodety z dnia 5 stycznia 2017 r. W odniesieniu do obu opinii zarzuty wnieśli natomiast wnioskodawcy. Co się tyczy opinii z biegłego zakresu instalacji elektroenergetycznych – wnioskodawcy podnieśli, że biegły nie wyjaśnił dlaczego przyjął szerokość samochodu naprawczego 0,6 m (co ich zdaniem jest wartością za małą) i nie wskazał jak wyliczył powierzchnię 2,4 m ² jako powierzchnię objazdu. Ponadto wnioskodawcy zakwestionowali przyjętą przez biegłego szerokość pasa służebności przesyłu, tj. 0,5 m. W odniesieniu do obu opinii, w tym do opinii biegłego geodety, wnioskodawcy podnieśli natomiast, że biegli pomnieli przy sporządzeniu opinii linię niskiego napięcia. Powyższe nie miało miejsca, gdyż linia niskiego napięcia została przez biegłych uwzględniona w takim zakresie, w jakim nie stanowi ona prywatnego zasilenia wnioskodawców. W toku rozprawy dnia 29 maja 2017 r. pełnomocnik wnioskodawców podkreślił natomiast, iż wnioskodawcy nie domagają się, aby linia niskiego napięcia została uwzględniona przy ustanowieniu służebności przesłyłu na takim odcinku, który stanowi prywatne zasilenie wnioskodawców i który to odcinek geodeta przekreślił na mapie. W pisemnej opinii uzupełniającej z dnia 8 marca 2017 r. oraz w opinii ustnej złożonej w toku rozprawy dnia 29 maja 2017 r. biegły z zakresu instalacji elektroenergetycznych obszernie odniósł się do zaprezentowanych powyżej zarzutów. Po zapoznaniu się z opinią uzupełniającą pełnomocnik wnioskodawców nie podtrzymał wcześniej sformułowanych zarzutów do opinii (k. 754-755).

Omówienia wymaga w tym miejscu kwestia ustalenia i wyznaczenia dla uczestniczki dróg dojazdowych do urządzeń infrastruktury elektroenergetycznej na działkach wnioskodawców. W ocenie Sądu – wbrew odmiennemu przekonaniu uczestniczki – konieczne jest ich wyznaczenie dla działek o nr: (...), (...), (...), (...) i (...). Z uwagi na ukształtowanie terenu (skarpy i rowy) nie ma bowiem możliwości zjazdu z każdej działki drogowej na ww. nieruchomości w miejscu przebiegu linii elektroenergetycznych. Celem zapewnienia dojazdu do infrastruktury elektroenergetycznej posadowionej na nieruchomościach wnioskodawców niezbędne jest wytyczenie zjazdów na działkach (...). Powierzchnie zjazdów wyznaczone zostały przez biegłego geodetę i wynoszą odpowiednio:

- na działce nr (...) m ² ,

- na działce nr (...) m ²,

- na działce nr (...) m ²,

- na działce nr (...) m ²,

- na działce nr (...) m ².

W odniesieniu do działki (...) nie jest natomiast konieczne wyznaczenie zjazdu. Podkreślenia wymaga, że okoliczność czy uczestniczka skorzysta z wytyczonych dróg dojazdowych, czy też nie pozostaje irrelewantna dla kwestii zasadności ich wytyczenia. Szkody ewentualnie wyrządzone wnioskodawcom przy realizowaniu przez pracowników uczestniczki wjazdu na działki wnioskodawców podlegać będą natomiast naprawieniu w oparciu o odrębne przepisu. Istotą niniejszego postępowania jest natomiast unormowanie kwestii dostępu dla uczestniczki do stanowiącej jej własność infrastruktury elektroenergetycznej posadowionej na nieruchomościach wnioskodawców. Unormowanie to winno mieć zdaniem Sądu charakter kompleksowy.

Celem ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie na nieruchomościach wnioskodawców służebności przesyłu na rzecz uczestniczki Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. N.. Pierwsza z opinii sporządzonych przez biegłego opracowana została w oparciu o opinię biegłego geodety M. J. sporządzonej na potrzeby postępowania o zasiedzenie służebności przesyłu. Biegła nie podtrzymała tejże opinii na potrzeby niniejszego postępowania (nie uzyskano stanowiska ww. biegłej w tym przedmiocie). Powyższe implikowało potrzebę dopuszczenia dowodu z opinii biegłych R. i K.. Biegły W. N. wskazał, że pierwotnie sporządzona opinia nie może być zaktualizowana w oparciu o pozyskaną w ramach niniejszego postępowania opinię biegłych R. i K. z uwagi na upływ 12 miesięcy od dnia sporządzenia opinii pierwotnej. Opisana okoliczność spowodowała konieczność dopuszczenie kolejnej opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. N. na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie na nieruchomościach wnioskodawców służebności przesyłu na rzecz uczestniczki. Biegły oszacował należne z tego tytułu wnioskodawcom wynagrodzenie w opinii zasadniczej z dnia 18 sierpnia 2017 r. Do opinii tej zarzuty zgłosili zarówno wnioskodawcy jak i uczestniczka. Wnioskodawcy zarzucili, że biegły przyjął, iż odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości na skutek prawnej lokalizacji urządzeń w stosunku do każdej z nieruchomości wynosi 0 zł. W pisemnej opinii uzupełniającej z dnia 23 października 2017 r. biegły szczegółowo i przekonująco uzasadnił rozważaną kwestię (k. 863-866), co czyni zarzut wnioskodawców niezasadnym. Biegły wyjaśnił, że szkoda z tytułu prawnej lokalizacji urządzeń przemysłowych, jak i szkoda z tytułu posadowienia (wybudowania) urządzenia przesyłowego mogą powstać niezależnie od tego, czy na nieruchomości ustanowiono służebność przesyłu. Szkody te powstają w momencie prawnej lokalizacji oraz wybudowania urządzenia. Budowa urządzeń infrastruktury przemysłowej na nieruchomości może spowodować powstanie szkody lokalizacyjnej, która może powstać na skutek prawnej lokalizacji urządzenia. Odszkodowanie z tytułu powstania tej szkody nie może stanowić składnika wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, gdyż realizacja roszczeń z tego tytułu następuje w oparciu o treść art. 36 ust. 1 ustawy planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Podkreślić należy, że ewentualny wpływ prawnej lokalizacji urządzenia musi zostać uwzględniony w przypadku określania wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, które określane jest wedle stanu nieruchomości w momencie ustanowienia służebności przesyłu. (stanu po prawnej lokalizacji urządzenia przesyłowego). Jeżeli bowiem w przeszłości z tytułu prawnej lokalizacji urządzenia przesyłowego powstała szkoda lokalizacyjna, to jej efektem będzie spadek aktualnej wartości nieruchomości o wielkość odpowiadającą aktualnemu wpływowi tej szkody na wartość nieruchomości. Ponadto budowa urządzeń infrastruktury przemysłowej na nieruchomości może spowodować powstanie szkody z tytułu posadowienia urządzenia. Istnienie urządzeń infrastruktury energetycznej na nieruchomości powoduje powstanie szkód związanych z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości. Wpływ fizycznego posadowienia urządzenia przesyłowego na nieruchomości także musi być uwzględniony w przypadku określania wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Jeżeli w przeszłości w momencie budowy urządzenia powstały szkody z tego tytułu to ich efektem będzie spadek aktualnej wartości nieruchomości o wielkość odpowiadającą aktualnemu wpływowi istnienia urządzenia na wartość nieruchomości. W opinii zasadniczej wpływ prawnej lokalizacji linii energetycznych został uwzględniony jedynie w odniesieniu do użytku budowlanego wchodzącego w skład nieruchomości stanowiącej działkę nr (...). Prawna lokalizacja linii energetycznej na tym użytku skutkuje tym, iż w strefie oddziaływania linii nie można dokonać zabudowy gruntu ani sadzić na nim drzew. To powoduje, że na obszarze strefy oddziaływania linii grunt nie może być wykorzystywany zgodnie ze swoją funkcją planistyczną, co skutkuje spadkiem jego wartości na tym obszarze. Spadek wartości wyraża się w tym przypadku kwotą 695 zł. Pozostałe nieruchomości wnioskodawców posiadają funkcję rolną. Prawna lokalizacja linii energetycznej nie spowodowała zmiany ani istotnego ograniczenia tej funkcji nieruchomości. Skutkiem istnienia linii na tych gruntach jest ograniczenie w sposobie korzystania z użytków rolnych, ale nie nastąpiła zmiana ani istotne ograniczenie funkcji rolnej tych gruntów. Dlatego dla użytków rolnych szkody lokalizacyjne w przeszłości nie powstały.

Uczestniczka zakwestionowała natomiast wskazane przez biegłego W. N. powierzchnie wyłączone przy słupie. Ponadto uczestniczka podniosła, że biegły dla działki (...) przyjął do porównania jedynie użytek budowlany stanowiący 2% powierzchni całej nieruchomości, co spowodowało zawyżenie wartości jednostkowej gruntu. Zdaniem uczestniczki działki służące porównaniu z działką (...) winny zawierać tożsame przeznaczenie i posiadać zbliżoną powierzchnię, nie zaś powierzchnię kilkanaście razy mniejszą. Uczestniczka podkreśliła ponadto, że transakcje nieruchomości niezabudowanych o funkcji użytków rolnych, które przyjęte zostały do obliczenia 1 m ² nieruchomości wnioskodawców są błędne. Porównując parami nieruchomości biegły powinien wskazać transakcje oddzielnie dla każdej z nieruchomości, a nie zbiorczo – jak to uczynił. Czynnikiem różnicującym nieruchomości wnioskodawców jest powierzchnia, a niektóre działki wnioskodawców posiadają powierzchnie dwa razy większą od innych. Zdaniem uczestniczki biegły niezasadnie odrzucił cen przyjmujących wartość poniżej 12.092 zł/ha dla obliczenia wartości 1 m ² nieruchomości niezabudowanej o funkcji rolniczej skoro transakcje takie miały miejsce na rynku. Uczestniczka podniosła ponadto, że przyjęte przez biegłego wielości współczynnika współkorzystania z nieruchomości pod linią energetyczną w wysokości k=1/2 oraz dla gruntów wyłączonych z produkcji rolnej w wysokości k=1 jest nieprawidłowe. Wysokość tego współczynnika winna wynosić w granicach 0,15-0,30. Biegły w pierwszej kolejności podkreślił, że jedynym dopuszczalnym przez metodykę wyceny sposobem na uwzględnienie nieruchomości składającej się z użytku budowlanego oraz z użytku rolnego jest dokonanie oszacowania odrębnie dla użytku budowlanego i odrębnie dla użytku rolnego. Taki też sposób wyceny biegły zastosował w opinii zasadniczej, przy czym obliczeń dla użytku budowlanego biegły dokonał tylko dla części linii, która znajduje się na tym użytku, a dla pozostałej części nieruchomości dokonał on obliczeń jak dla użytku rolnego. Przyjęty przez biegłego sposób wyceny zgodny jest z pkt 3.4 Krajowego Standardu Wyceny (...) i wbrew twierdzeniom uczestniczki nie prowadzi do zawyżenia wartości służebności przesyłu obliczonej dla nieruchomości stanowiącej działkę o nr (...). W definicji ustawowej nieruchomości podobnej, jaką statuuje art. 4 pkt 16 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie wymieniono wprost cechy powierzchni nieruchomości jako cechy porównywalnej z powierzchnią nieruchomości wycenianej, stanowiącej warunek konieczny podobieństwa nieruchomości. Cecha powierzchni nieruchomości mieści się zatem w katalogu innych cech wpływających na jej wartość. Inne cechy niewymienione wprost w ww. definicji legalnej nieruchomości podobnej muszą być porównywalne ze sobą wówczas, gdy cechy te wpływają na wartość nieruchomości. Nieruchomości różniące się nieporównywalnie swoją powierzchnią nie będą podobne do siebie, ale wyłącznie wówczas, gdy cecha powierzchni będzie cech cenotwórczą, tj. gdy zmiana powierzchni nieruchomości będzie skutkować zmianą wartości nieruchomości. W realiach przedmiotowej sprawy cecha powierzchni nieruchomości nie była cechą, która wpływała na zmianę wartości nieruchomości. Powyższe uzasadniało i zezwalało na porównanie ze sobą nieruchomości różniących się powierzchniami i przyjęcie wspólnej analizy dla wszystkich nieruchomości wnioskodawców. W dalszej kolejności biegły wskazał, że pkt 3.7 Noty Interpretacyjnej „Zastosowanie podejścia porównawczego w wycenie nieruchomości” dopuszcza badanie i ocenę cen skrajnych pod kątem możliwości wykorzystania ich dla potrzeb podejścia porównawczego. Żaden przepis prawa nie wyklucza odrzucenia przez rzeczoznawcę majątkowego transakcji o cenach „ekstremalnych”, przy czy odrzucenie to nie następuje automatycznie, lecz po dokonaniu przez biegłego analizy badanego rynku nieruchomości. Zdroworozsądkowe i niekolidujące z treścią obowiązujących przepisów prawnych jest podejście nakazujące przyjęcie za rażące odchylenie dla różnicy większej niż 20% i takie właśnie kryterium odrzucenia cen skrajnych biegły zastosował. Biegły podkreślił ponadto, że oparcie wielkości współczynnika współkorzystania o sposób korzystania przez wnioskodawców z ich nieruchomości, co postuluje uczestniczka, jest niedopuszczalny. Punktu odniesienia dla współczynnika „k” nie może stanowić częstotliwość korzystania z pasa służebności przesyłu. O wielkości współczynnika „k” decyduje sam fakt posiadania przez właściciela urządzeń przesyłowych uprawnienia do wejścia na nieruchomość w dowolnym czasie, gdy zajdzie ku temu potrzeba, a nie częstotliwość rzeczywistych wejść na nieruchomość. Ponadto infrastruktura przesyłowa na działce wnioskodawców w pasie służebności przesyłu znajduje się cały czas. Oznacza to, że właściciel sieci korzysta z przestrzeni nieruchomości przez 24 godziny na dobę, ponieważ w tej przestrzeni znajdują się w sposób ciągły w czasie urządzenia. Analogicznie właściciel nieruchomości do powierzchni pasa służebności przesyłu ma dostęp w sposób ciągły i dowolny. Skoro zaś każda ze stron korzysta z przestrzeni tej przez 24 godziny na dobę, to oznacza, że współczynnik korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorcę przesyłowego wynosi 0,5. Dla gruntów wyłączonych z produkcji wielkość tego współczynnika k=1 nie budzi żadnych wątpliwości, albowiem wskutek posadowienia na nieruchomości wnioskodawców urządzeń infrastruktury przesyłowej wnioskodawcy całkowicie utracili możliwość korzystania z części nieruchomości na obszarze zajętym przez słupy energetyczne. Wyłącznie uczestniczka korzysta zatem z tych części nieruchomości wnioskodawców.

W piśmie z dnia 6 grudnia 2017 r. uczestniczka podniosła, że skoro w opinii biegłych Z. R. i J. K. nie zostały wyznaczone powierzchnie zajęte pod słupy to biegły W. N. nie powinien samodzielnie wyznaczać powierzchni wyłączonych z produkcji rolnej, albowiem nie ma do tego uprawnień. Zważywszy na fakt, iż Tymczasowa Nota Interpretacyjna V.8 „Zasady określania wartości szkód spowodowanych budową urządzeń infrastruktury podziemnej i nadziemnej” nie stanowi standardu zawodowego w rozumieniu art. 175 ustawy o gospodarce nieruchomościami Sąd uznał powyżej zaprezentowane spostrzeżenia uczestniczki za trafne i dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego geodety na okoliczność ustalenia wielkości wyłączonych z produkcji rolnej na skutek istnienia infrastruktury elektroenergetycznej na nieruchomościach powodów. Następnie zaś Sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. N. na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia należnego wnioskodawcom za ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomościach stanowiących ich własność – także w zakresie określonym w uzupełniającej opinii biegłego geodety J. K., a więc w zakresie uwzględniającym powierzchnie wyłączone z produkcji rolnej. Do opinii uzupełniającej biegłej J. K. i biegłego W. N. uczestniczka nie zgłosiła żadnych zarzutów. Wnioskodawcy natomiast zarzuty te ponieśli, ostatecznie zaś w toku rozprawy dnia 8 sierpnia 2018 r. pełnomocnik wnioskodawców wskazał, iż wnioskodawcy wyrażają zgodę na ustanowienie służebności przesyłu i na ustalenie przysługującego im z tego tytułu wynagrodzenia m.in. w oparciu o opinię uzupełniającą biegłego geodety J. K. z dnia 19 lutego 2018 r. oraz w oparciu m.in. o opinię uzupełniającą biegłego z zakresu szacowania nieruchomości W. N. z dnia 29 maja 2018 r. Uznając wskazane opinie za pełnowartościowy dowód w sprawie Sąd przyjął ostatecznie, że:

1) w związku z istnieniem infrastruktury elektroenergetycznej na nieruchomościach B. Z. i D. Z. trwale wyłączone są z użytkowania rolniczego:

- na działce nr (...) – powierzchnia 29.141 cm ² ,

- na działce nr (...) – powierzchnia 96.176 cm ²,

- na działce nr (...) – powierzchnia 9.499 cm ²,

- na działce nr (...) – powierzchnia 3.105 cm ²,

- na działce nr (...) - powierzchnia 5.060 cm ²,

- na działce nr (...) – powierzchnia 19.136 cm ².

2) przy uwzględnieniu: powierzchni pasa służebności przesyłu, powierzchni wyłączonych z użytkowania, powierzchni zjazdów do infrastruktury elektroenergetycznej na działkach (...), współczynników zmniejszających wartość nieruchomości oraz uwzględniając sposób korzystania z nieruchomości przez właścicieli - wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wynosi:

- dla działki nr (...) – 3.016 zł,

- dla działki nr (...) – 4.684 zł,

- dla działki nr (...) – 2.569 zł,

- dla działki nr (...) – 5.860 zł,

- dla działki nr (...) - 8.471 zł,

- dla działki nr (...) – 2.524 zł.

Wyjaśnić w tym miejscu należy, iż przepisy kodeksu cywilnego nie określają kryteriów stanowiących podstawę określenia wysokości wynagrodzenia za obciążenie nieruchomości służebnością przesyłu. Płatne jednorazowo wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu (o co ostatecznie wnioskodawcy wnosili) powinno stanowić ekwiwalent wszystkich korzyści, których właściciel nieruchomości zostanie pozbawiony w związku z jej obciążeniem – tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r., III CZP 88/15.

W oparciu o czynności, które wiążą się z wykonywaniem służebności i korzystaniem z linii energetycznych – Sąd określił na czym ma polegać prawo służebności przesyłu, ustalając jednocześnie jednorazowe wynagrodzeniem Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w punkcie I i II sentencji. Jako że zasądzone na rzecz wnioskodawców uprawnionych solidarnie od uczestniczki wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesytu jest niższe od wynagrodzenia przez wnioskodawców żądanego, Sąd oddalił wniosek o zasądzenie wynagrodzenia w pozostałym zakresie, o czym orzeczono w punkcie III sentencji. Sąd oddalił ponadto wniosek wnioskodawców o ustanowienie służebności przesyłu dla linii niskiego napięcia 0,4 kV w odniesieniu do odcinka tej linii o długości 76 mb na działce (...) i o długości 48 mb na działce (...) (przekreślonego na mapie biegłego geodety). W analizowanej części odcinek ten nie jest przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wykorzystywany do przesyłu energii, konserwowany ani naprawiany. W związku z powyższym został on odłączony w stacji transformatorowej, a B. Z. własnym kosztem i staraniem dokonał zalicznikowego zasilenia wskazanego odcinka linii niskiego napięcia z własnej szafki pomiarowej. W związku z powyższym w rozważanym zakresie wniosek o ustanowienie służebności przesyłu nie zasługiwał na uwzględnienie.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie ustalono w oparciu o całokształt zgromadzonych w niniejszej sprawie dowodów dokumentarnych, których autentyczność nie była przez strony kwestionowana, ani też nie wzbudziła wątpliwości Sądu. Sąd uznał za wiarygodne zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz wnioskodawcy przesłuchanego w charakterze strony, albowiem treść ich zeznań i twierdzenia wnioskodawcy były logiczne, spójne i znalazły potwierdzenie w materiale dokumentarnym. Z przyczyn zaprezentowanych we wcześniejszej części uzasadnienia Sąd poczynił w sprawie ustalenia także w oparciu o konkluzje opinii biegłych sądowych:

- Z. R. z dnia 19 listopada 2016 r. (k. 628-631) i z dnia 8 marca 2017 r. (k. 686-687) i opinii ustnej tego biegłego,

- J. K. z dnia 5 stycznia 2017 r. (k. 650 – 652) oraz z dnia 5 maja 2017 r. (k. 744-748) i z dnia 19 lutego 2018 r. (k. 907-908),

- W. N. z dnia 18 sierpnia 2017 r. (k. 787-841) i z dnia 29 maja 2018 r. (k. 954-967).

Wskazane opinie Sąd ocenił jako pełnowartościowy dowody w sprawie, bowiem zostały one sporządzone rzetelnie, przez właściwych biegłych, były jasne i rzeczowe, a podniesione w stosunku do nich zarzuty nie doprowadziły do podważenia ich konkluzji, bądź (w przypadku zarzutów wnioskodawców do uzupełniającej opinii biegłej geodety z dnia 19 lutego 2018 r.) – nie były podtrzymywane, co szczegółowo omówiono powyżej.

W punkcie IV postanowienia, w związku z tym, iż obie strony postępowania poniosły koszty zastępstwa prawnego, Sąd uznał za zasadne przyjęcie, iż poniosły je we własnym zakresie, a to uwagi na fakt, iż stanowisko żadnej ze stron postępowania nie zostało uwzględnione w całości, o czym w dalszej kolejności.

Sąd uznał za zasadne stosunkowe rozdzielenie pomiędzy stronami kosztów postępowania. Zgodnie z art. 520 kpc każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (§1). Jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników (§2). Stanowisko takie uzasadnione jest niezależnością i samodzielnością udziału w tym postępowaniu każdego uczestnika. W rezultacie każdy uczestnik postępowania nieprocesowego ponosi koszty związane z: poszczególnymi czynnościami, których dokonał; z jego udziałem w postępowaniu; z czynnościami procesowymi sądu, podjętymi w jego interesie. Wskazane zasady obowiązują tak w postępowaniu nieprocesowym wszczynanym na wniosek zainteresowanego, jak i z urzędu. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie interesy wnioskodawcy i uczestników postępowania były sprzeczne. O sprzeczności interesów można mówić, gdy przeprowadzone postępowanie zbliżone jest do procesu w tym sensie, że uwzględnienie stanowiska jednej ze stron, powoduje pozbawienie określonych praw innych uczestników (postanowienie SN z dnia 25 sierpnia 2011 r., II CZ 55/11, LEX 949024). O sprzeczności interesów można mówić w sprawach o ustanowienie służebności, albowiem w sprawach tych powstaje wyraźna kontradykcja co do oczekiwanego wyniku sprawy, gdyż wnioskodawca oczekuje uwzględnienia wniosku, a będący w opozycji uczestnik – jego oddalenia (postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2012 r., I CZ 148/12, LEX nr 1284402, z dnia 25 sierpnia 2011 r. II CZ 55/11, LEX 949024, z dnia 19 listopada 2010 r., III CZ 46/10, LEX 688497). W takich postępowaniach ta strona, której stanowisko procesowe nie zostaje uwzględnione, w praktyce sprawę przegrywa, co uzasadnia włożenie na nią obowiązku zwrotu pozostałym uczestnikom poniesionych przez nich kosztów postępowania (postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 15 lutego 2018 r. II Cz 304/18). Przenosząc powyższe na płaszczyznę przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że wnioskodawcy domagali się ustanowienia służebności przesyłu na rzecz uczestniczki za wynagrodzeniem, uczestniczka natomiast wnosiła o oddalenia wniosku, a nadto podnosiła zarzut, iż żądane przez wnioskodawców wynagrodzenie jest wygórowane. Na skutek przeprowadzenia postepowania dowodowego Sąd uwzględnił wniosek co do zasady – tj. ustanowił na rzecz uczestniczki służebność przesyłu. W kontekście powyższego stwierdzić należy, że uczestniczka w analizowanym zakresie sprawę przegrała. Jej stanowisko jakoby nabyła służebność przesyłu na nieruchomościach wnioskodawców przez zasiedzenie nie potwierdziło się. Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że pomimo, iż wniosek uczestniczki o zasiedzenie służebności przesyłu został prawomocnie oddalony, uczestniczka w niniejszym postępowaniu nie zmodyfikowała prezentowanego stanowiska. W związku z powyższym co do samej zasady – w zakresie żądania ustanowienia służebności przesyłu wnioskodawcy sprawę niniejszą wygrali. Jednocześnie nie można zatracać z pola widzenia, że żądanie zasądzenia na rzecz wnioskodawców od uczestniczki wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu uwzględnione zostało w bardzo niewielkim zakresie albowiem wnioskodawcy zdecydowanie przeszacowali wartość należnego im świadczenia. W tych okolicznościach uznać należy, że co do żądania zasądzenia odpowiedniej kwoty pieniężnej tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu to wnioskodawcy sprawę przegrali, a uczestniczka wygrała. Kierując się zaprezentowanymi względami Sąd postanowił koszty postępowania rozdzielić po połowie, a więc w takim stosunku, w jakim stanowiska stron postępowania zostały uwzględnione. Uczestniczka (poza wynagrodzeniem zawodowego pełnomocnika, o czym była mowa powyżej) poniosła jedynie wydatek w kwocie 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Na koszty poniesione przez wnioskodawców (poza wynagrodzeniem zawodowego pełnomocnika, o czym była mowa powyżej) złożyły się natomiast: opłata od wniosku w kwocie 40 zł, koszt wykonania kopii załączników do wniosku (zgodnie z przedłożoną fakturą VAT) – 469,52 zł, koszt ustalenia miejsca zamieszkania świadka S. M. w kwocie 31 zł, opłaty skarbowe od dwóch pełnomocnictwa w wysokości 34 zł oraz uiszczone przez wnioskodawców koszty zaliczek na wynagrodzenie biegłych w łącznej wysokości 3.000 zł. Wnioskodawcy winni zatem zwrócić uczestniczce 8,5 zł tytułem poniesionych przez nią kosztów, zaś uczestniczka winna zwrócić wnioskodawcom łącznie kwotę 1.787,26 zł (stanowiącą ½ sumy kosztów poniesionych przez wnioskodawców, tj. kwoty 3.574,52 zł). Po wzajemnej kompensacji kwoty 1.787,26 zł z kwotą 8,5 zł pozostaje kwota 1.778,76 zł, którą w punkcie V postanowienia zasądzono od uczestniczki na rzecz wnioskodawców uprawnionych solidarnie.

Fakt zaniechania przez uczestniczkę negocjacji z wnioskodawcami odnośnie ustanowienia służebności przesyłu i zainicjowania przez nią postępowania o zasiedzenie służebności przesyłu, nie może być w ocenie Sądu oceniany jako postępowanie niesumienne lub niewłaściwe. Uczestniczka nie była zobligowana do tego, aby pertraktacje z wnioskodawcami prowadzić, choć było to w jej słusznym interesie. Fakt, że negocjacje te uczestniczka zerwała i wniosła o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu, które to żądanie ostatecznie oddalono, nie może samoistnie przesądzać o jej niewłaściwym czy niesumiennym postępowaniu, skoro stanowi realizację przysługujących uczestniczce uprawnień. Innymi słowy – sam fakt zainicjowania przez uczestniczkę postępowania o zasiedzenie służebności przesyłu nie może zdaniem Sądu automatycznie rodzić dla niej negatywnego skutku w postaci obciążenia jej kosztami niniejszego postępowania. Powyższe jednak w zestawianiu z faktem oddalenia wniosku uczestniczki o zasiedzenie służebności przesyłu i w kontekście prezentowanego przez nią stanowiska w niniejszej sprawie doprowadziło Sąd do przekonania, że uczestniczka połowicznie (co do samej zasady) uległa żądaniu wysuniętemu we wniosku, tj. żądaniu ustanowienia służebności przesyłu za wynagrodzeniem, o czym była mowa powyżej. Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w punkcie V postanowienia.

W punkcie VI postanowienia Sąd orzekł o nieuiszczonych kosztach sądowych w oparciu o treść art. 83 ust. 2 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Łącznie nieuiszczone koszty sądowe wyrażają się kwotą 16.896,21 zł. W związku przyjętym przez Sąd sposobem podziału kosztów postępowania po połowie (w stosunku odpowiadającym zakresowi, w jakim stanowisko każdej ze stron uwzględniono), także nieuiszczone przez strony koszty sądowe winny zostać przez nie pokryte po połowie. Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w punkcie VI sentencji.

SSR Małgorzata Kowalska