Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

(...) lutego 2019r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Włodarek

Protokolant: sekr. sąd. Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu15 lutego 2019r. w K.

sprawy z powództwa J. F. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Przewozowo – Handlowo – Usługowe (...) J. F. z/s w K. (NIP (...))

przeciwko pozwanemu A. D. (PESEL (...))

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

1.  uznaje za bezskuteczne w stosunku do powoda J. F. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Przewozowo – Handlowo – Usługowe (...) J. F. z/s w K.:

a.  umowę darowizny zabudowanej nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. 1,3000ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...), zawartą w dniu 20 czerwca 2016r. pomiędzy pozwanym A. D., a dłużnikami D. D. (1) i S. D. (1) przed notariuszem D. N. za numerem Rep. A 912/2016, któremu to powodowi przysługuje wobec dłużników D. D. (2) i S. D. (1) wierzytelność w wysokości 101.657,83zł wraz z dalszymi należnościami ubocznymi oraz kosztami postępowania w łącznej wysokości 4.888,00złi dalszymi kosztami, wynikająca z prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 11 grudnia 2015r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15, któremu nadano klauzulę wykonalności w stosunku do dłużnika S. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 28 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 i w stosunku do małżonka dłużnika D. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 18 października 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 z ograniczeniem jej odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, według aktualnego stanu zaległości postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 222/16,

b.  umowę darowizny zabudowanej nieruchomości gruntowej oznaczonej numerami geodezyjnymi (...) o łącznej pow. 2,4600ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...), zawartą w dniu 20 czerwca 2016r. pomiędzy pozwanym A. D., a D. D. (1) i S. D. (1) przed notariuszem D. N. za numerem Rep. A 912/2016, któremu to powodowi przysługuje wobec dłużników D. D. (2) i S. D. (1) wierzytelność w wysokości 101.657,83zł wraz z dalszymi należnościami ubocznymi oraz kosztami postępowania w łącznej wysokości 4.888,00zł i dalszymi kosztami, wynikająca z prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 11 grudnia 2015r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15, któremu nadano klauzulę wykonalności w stosunku do dłużnika S. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 28 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 i w stosunku do małżonka dłużnika D. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 18 października 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 z ograniczeniem jej odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, według aktualnego stanu zaległości postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 222/16,

c.  oświadczenia pozwanego A. D. o ustanowieniu na zabudowanej nieruchomości rolnej zapisanej w księdze wieczystej nr (...) na rzecz dłużników D. D. (1) i S. D. (1) służebności osobistych mieszkania polegających na dożywotnim i nieodpłatnym prawie do wyłącznego korzystania przez uprawnionych z dwóch pokoi, korytarza kuchni i łazienki, położonych na parterze budynku mieszkalnego od strony północnej, do których prowadzi odrębne wejście do budynku, jak i prawie współkorzystania z korytarza, pozostałych wejść do domu mieszkalnego, a także z budynków gospodarczych wraz z prawem swobodnego poruszania się po całej nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej nr (...) oraz prawa swobodnego korzystania z wody, energii elektrycznej i ogrzewania, jak i mediów na wspólny koszt uprawnionych i obdarowanego, złożonego przez pozwanego A. D. dłużnikom D. D. (1) i S. D. (1) w dniu 20 czerwca 2016r. przed notariuszem D. N. za numerem Rep. A 912/2016,

2.  zasądza od pozwanego A. D. na rzecz powoda J. F. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Przewozowo – Handlowo – Usługowe (...) J. F. z/s w K. kwotę 7.441,75zł (siedem tysięcy czterysta czterdzieści jeden złotych 75/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00zł (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 557/18

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2018r. powód J. F. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Przewozowo – Handlowo – Usługowe (...) J. F. z/s w K. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego A. D. żądanie uznania za bezskuteczne wobec niego:

- umowę darowizny zabudowanej nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. 1,3000ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...), zawartą w dniu 20 czerwca 2016r. pomiędzy pozwanym A. D., a dłużnikami D. D. (1) i S. D. (1) przed notariuszem D. N. za numerem Rep. A 912/2016, wobec przysługiwania w stosunku do dłużników D. D. (2) i S. D. (1) wierzytelności w wysokości 101.657,83zł wraz dalszymi należnościami ubocznymi oraz kosztami postępowania w łącznej wysokości 4.888,00zł i dalszymi kosztami, wynikającej z prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 11 grudnia 2015r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15/15, któremu nadano klauzulę wykonalności w stosunku do dłużnika S. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 28 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 i w stosunku do małżonka dłużnika D. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 18 października 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 z ograniczeniem jej odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, według aktualnego stanu zaległości postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 222/16,

- umowę darowizny zabudowanej nieruchomości gruntowej oznaczonej numerami geodezyjnymi (...) o łącznej pow. 2,4600ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...), zawartą w dniu 20 czerwca 2016r. pomiędzy pozwanym A. D., a D. D. (1) i S. D. (1) przed notariuszem D. N. za numerem Rep. A 912/2016, wobec przysługiwania w stosunku do dłużników D. D. (2) i S. D. (1) wierzytelność w wysokości 101.657,83zł wraz dalszymi należnościami ubocznymi oraz kosztami postępowania w łącznej wysokości 4.888,00zł i dalszymi kosztami, wynikającej z prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 11 grudnia 2015r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15/15, któremu nadano klauzulę wykonalności w stosunku do dłużnika S. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 28 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 i w stosunku do małżonka dłużnika D. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 18 października 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 z ograniczeniem jej odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków, według aktualnego stanu zaległości postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 222/16.

Powód zawarł również żądanie zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 222/16 prowadzi, z wniosku powoda na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 11 grudnia 2015r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15/15, postępowanie egzekucyjne w stosunku do dłużników S. D. (1) i D. D. (1), z tym, że do w stosunku do dłużniczki D. D. (1) z ograniczeniem jej odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków.

Dłużnicy w toku przymusowego ściągnięcia wierzytelności przekazali na rzecz powoda kwotę pieniężną w wysokości 60.000zł zapewniając go o dalszej spłacie długu. Powyższe spowodowało, że powód dokonał zwolnienia nieruchomości dłużników z zajęcia komorniczego. Wykorzystując tą sposobność dłużnicy przenieśli w drodze darowizny własność nieruchomości na pozwanego. Wskazana czynność prawna spowodowała niewypłacalność dłużników i bezpośrednio wpłynęła na skuteczność postępowania egzekucyjnego.

Postanowieniem z dnia 1 lutego 2018r. w sprawie o sygn. akt I C 557/18, od którego zażalenie oddalono postanowieniem Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 27 marca 2018r. w sprawie o sygn. akt II Cz 182/18 udzielono powodowi zabezpieczenia poprzez zakazanie zbywania i obciążania prawami lub roszczeniami osób trzecich nieruchomości zapisanych w Kw (...) i (...).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł, iż D. D. (1) nie była dłużnikiem powoda w trakcie dokonywania darowizny spornych nieruchomości oraz że nie nieruchomości te nie wchodziły w skład przedsiębiorstwa dłużnika S. D. (1).

W piśmie procesowym z dnia 19 października 2018r. powód rozszerzył powództwo domagając się ponadto uznania za bezskuteczne w stosunku do niego oświadczenia pozwanego A. D. o ustanowieniu na zabudowanej nieruchomości rolnej zapisanej w księdze wieczystej nr (...) na rzecz dłużników D. D. (1) i S. D. (1) służebności osobistych mieszkania polegających na dożywotnim i nieodpłatnym prawie do wyłącznego korzystania przez uprawnionych z dwóch pokoi, korytarza kuchni i łazienki, położonych na parterze budynku mieszkalnego od strony północnej, do których prowadzi odrębne wejście do budynku, jak i prawie współkorzystania z korytarza, pozostałych wejść do domu mieszkalnego, a także z budynków gospodarczych wraz z prawem swobodnego poruszania się po całej nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej nr (...) oraz prawa swobodnego korzystania z wody, energii elektrycznej i ogrzewania, jak i mediów na wspólny koszt uprawnionych i obdarowanego, złożonego przez pozwanego A. D. dłużnikom D. D. (1) i S. D. (1) w dniu 201 czerwca 2016r. przed notariuszem D. N. za numerem Rep. A 912/2016.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Powód J. F. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Przewozowo – Handlowo – Usługowe (...) J. F. z/s w K..

W ramach swojego przedsiębiorstwa powód zawierał umowy handlowe z pozwanym S. D. (1), który posiadał gospodarstwo rolne i zajmował się m.in. uprawą warzyw.

W 2015r. powód sprzedał pozwanemu miał węglowy, za który pozwany nie zapłacił.

Zaniechanie pozwanego spowodowało, że powód wystąpił z roszczeniem na drogę sądową w postępowaniu cywilnym.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 11 grudnia 2015r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15/15 zasądzono od dłużnika S. D. (1) na rzecz powoda J. F. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Przewozowo – Handlowo – Usługowe (...) J. F. z/s w K. kwotę 101.657,83zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

Dochodzona kwota pieniężna wynikała z niezapłaconych na rzecz powoda przez dłużnika S. D. (1) kwot pieniężnych z tytułu faktur nr (...) i FS (...).

Przywołanemu tytułowi egzekucyjnemu nadano klauzulę wykonalności w stosunku do dłużnika S. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 28 stycznia 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15, a w stosunku do małżonka dłużnika D. D. (1) postanowieniem tego Sądu z dnia 18 października 2016r. w sprawie o sygn. akt V GNc 216/15 zmienionym postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 września 2016r. w sprawie o sygn. akt V ACz 982/16 z ograniczeniem jej odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków,

Powyższy tytuł wykonawczy stał się podstawą wszczęcia przez powoda i prowadzenia w stosunku do dłużników S. D. (1) i D. D. (1) postępowania egzekucyjnego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 222/16.

W/w komornik prowadził już wcześniej postępowania egzekucyjne, w których uczestnikami byli powód i dłużnik S. D. (1) w sprawach o sygn. akt Km 238/11 kontynuowane pod sygn. Km 2919/11 i Km 174/12, które zakończyły się wyegzekwowaniem należności.

W stosunku do dłużnika toczyły się inne postępowania egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Wrocław – Krzyki we Wrocławiu B. B. w sprawie Km 2458/16 i komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu J. K. w sprawie Km 7025/15.

Postępowanie egzekucyjne prowadzi również komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bełchatowie P. N. w sprawie Km 461/17.

( nakaz zapłaty VGNc 216/15 k. 12, 73, postanowienie VACz 982/16 k. 15-19, informacja komornika k. 125, karty rozliczeniowe k. 126-130, pozew k. 207-208, z akt postępowania egzekucyjnego Km 222/16: inf. banku k. 114, zawiadomienie o zajętych ruchomościach k. 191, protokół k. 192-194)

Wniosek egzekucyjny powoda obejmował również egzekucję z nieruchomości dłużników S. D. (1) i D. D. (1) oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. 1,3000ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...) oraz oznaczonej numerami geodezyjnymi (...) o łącznej pow. 2,4600ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...).

Komornik dokonał zajęcie przedmiotowych nieruchomości. Czynność w postępowaniu egzekucyjnym była skuteczne w stosunku do obojga dłużników, tj. S. D. (1) i D. D. (1). Dłużnicy zostali powiadomieni przez organ egzekucyjny o tej czynności w toku postępowania. Komornik zobowiązał także powoda do przedstawienia klauzuli wykonalności, co do orzeczenia V GNc 216/15/15 w stosunku do małżonka dłużnika S. D. (2) D.. W tym celu powód wystąpił ze stosownym żądaniem do Sądu Okręgowego w Częstochowie i uzyskał postanowienie w tym zakresie wydane przez Sąd Apelacyjny w Katowicach w postępowaniu odwoławczym.

( nakaz zapłaty VGNc 216/15 k. 12, 73, postanowienie VACz 982/16 k. 15-19, zawiadomienie wierzyciela o zajęciu nieruchomości k. 13, 14, pismo do wierzyciela k. 29, z akt postępowania egzekucyjnego Km 222/16: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 120)

W czasie trwania postępowania egzekucyjnego dłużnik S. D. (1) przekazał na rzecz powoda w dniu 28 grudnia 206r. kwotę 60.000zł i zapewniając go o dalszej w oznaczonym terminie dobrowolnej spłacie pozostałej należności, zwrócił się do powoda o zwolnienie zajętych nieruchomości spod egzekucji.

Przez takie postępowanie dłużnicy pozorowali wolę dobrowolnej spłaty na rzecz powoda całego zadłużenia, wytworzyli obraz uwiarygadniający ich rzeczywisty zamiar braku zwrotu dalszej należności, wprowadzili powoda w błąd i doprowadzili do zwolnienia nieruchomości spod zajęcia i spowodowali możliwość niegraniczonego rozporządzenia nieruchomościami ze świadomością usunięcia w ten sposób całego należącego do nich mienia i pokrzywdzenia powoda.

W piśmie procesowym z dnia 28 grudnia 2016r. powód skierował do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. do sprawy o sygn. akt Km 222/16 oświadczenie o cofnięciu wniosku egzekucyjnego w zakresie prowadzenia egzekucji z nieruchomości dla których Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...).

Postanowieniem z dnia 4 stycznia 2017r. organ egzekucyjny w sprawie o sygn. akt Km 222/16 umorzył postępowanie w stosunku do w/w nieruchomości.

( cofnięcie wniosku k. 30, 74, postanowienie częściowe o kosztach k. 31, postanowienie o umorzeniu egzekucji z nieruchomości k. 32, 33, dowód wpłaty k. 83, 175, przesłuchanie powoda J. F. k. 170-170v 00:06:27-00:21:56, 212v 00:10:55-00:33:16, z akt postępowania egzekucyjnego Km 222/16: wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego k. 1-2, tytuł wykonawczy k. 4, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 8, zajęcie wierzytelności k. 9, 66, 179, wniosek o wpis w księdze wieczystej k. 23-25, 37-39, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji z nieruchomości k. 28, 42, wezwanie do zapłaty należności k. 29-31, 43, 44, 167, 168, dane pojazdu k. 60-61, 62-63, 64-65, protokół (...), protokół zajęcia ruchomości k. 71, 72, zawiadomienie dłużnika o zajęciu rachunku bankowego k. 108, cofnięcie wniosku k. 132, dowód wpłaty k. 133, postanowienie k. 134, 136, zawiadomienie o zajętych ruchomościach k. 191)

Dłużnicy S. D. (1) i D. D. (1) są małżeństwem, a w ich związku istnieje ustrój wspólności ustawowej.

Umową darowizny z dnia 20 czerwca 2016r. pomiędzy pozwanym A. D., a dłużnikami D. D. (1) i S. D. (1) przed notariuszem D. N. za numerem Rep. A 912/2016 przeniesiono na pozwanego własność zabudowanej nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o pow. 1,3000ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...), oraz własność zabudowanej nieruchomości gruntowej oznaczonej numerami geodezyjnymi (...) o łącznej pow. 2,4600ha, położonej w miejscowości S. III, gm. S., pow. (...), woj. (...), dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...).

W ramach tej czynności prawnej pozwany A. D. ustanowił również na zabudowanej nieruchomości rolnej zapisanej w księdze wieczystej nr (...) na rzecz dłużników D. D. (1) i S. D. (1) służebności osobiste mieszkania polegające na dożywotnim i nieodpłatnym prawie do wyłącznego korzystania przez uprawnionych z dwóch pokoi, korytarza kuchni i łazienki, położonych na parterze budynku mieszkalnego od strony północnej, do których prowadzi odrębne wejście do budynku, jak i prawie współkorzystania z korytarza, pozostałych wejść do domu mieszkalnego, a także z budynków gospodarczych wraz z prawem swobodnego poruszania się po całej nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej nr (...) oraz prawa swobodnego korzystania z wody, energii elektrycznej i ogrzewania, jak i mediów na wspólny koszt uprawnionych i obdarowanego.

Wartość przedmiotu darowizny nieruchomości oznaczono na łączną kwotę 1.500.000,00zł, natomiast wartość ograniczonego prawa rzeczowego na rzecz każdego z uprawnionych na kwotę po 480.000,00zł.

Dłużnicy dokonując przeniesienia własności tych nieruchomości, które stanowiły składniki gospodarstwa rolnego dłużnika S. D. (1) posiadali świadomość, że wyzbywają się mienia, które może służyć zaspokojeniu powoda w egzekucji oraz że nie posiadają innego majątku stanowiącego ich surogat, do którego można skutecznie skierować egzekucję.

Pozwany A. D. w czasie dokonywania wskazanych powyżej czynności prawny posiadał wiedzę, iż jest to jedyny majątek jego rodziców, że S. D. (3) i D. D. (1) posiadają dług względem powoda, jakie jest jego źródło i wysokość, że toczy się w stosunku do nich z tych nieruchomości postępowanie egzekucyjne o sygn. akt Km 222/16, a także że darowane nieruchomości zostały zajęte w tej egzekucji.

( pismo do wierzyciela k. 19, akt notarialny Rep. A (...) k. 20-28, 84-88, wydruk Kw (...) k. 39-47, 105-109, wydruk KW (...) k. 48-58, 100-104, częściowo zeznania świadka S. D. (1) k. 154v-155 00:09:44-00:36:49, częściowo zeznania świadka D. D. (1) k. 155-155v 00:36:49-00:59:53, przesłuchanie pozwanego A. D. k. 170v 00:21:56-00:30:45, 212v-213 00:33:16-00:43:35, z akt postępowania egzekucyjnego Km 222/16: oświadczenie dłużnika D. D. (1) k. 83, zawiadomienie k. 84, pismo wierzyciela k. 89-91, 102-104)

Opisane czynności prawne, które obejmowały gospodarstwo rolne dłużników S. D. (1) i D. D. (1) spowodowały ich niewypłacalność i bezskuteczność dalszej egzekucji wierzytelności pieniężnej powoda.

( wezwanie do dokonywania potrąceń k. 34-35, pismo powoda k. 35-36, zawiadomienie o dokonanych czynnościach k. 38, kopia dowodu wpłaty k. 174, z akt postępowania egzekucyjnego Km 222/16: wezwanie do dokonywania potrąceń k. 143, 152, 157, 159, 164, 166, 171, 176, 178, 180, inf. KRUS k. 185, zawiadomienie k. 198)

Stan zadłużenia w postępowaniu egzekucyjnym Km 222/16 na dzień 9 stycznia 2019r., przy uwzględnieniu wpłat dokonanych bezpośrednio przez dłużnika na rzecz wierzyciela w łącznej kwocie 29.544,18zł wynosił z tytułu należności głównej 25.283,62zł i z tytułu odsetek 109,01zł.

Podczas trwania egzekucji wyegzekwowane zostały następujące kwoty:

- w dniu 25 marca 2016r. w wysokości 5.000zł,

- w dniu 7 czerwca 2016r. w wysokości 5.000zł,

- w dniu 28 grudnia 2016r. w wysokości 60.000zł,

- w dniu 25 marca 2016r. w wysokości 5.000zł,

- w dniu 1 grudnia 2017r. w wysokości 1.000zł,

- w dniu 10 kwietnia 2018r. w wysokości 83zł.

( informacja komornika k. 201, 206)

Dłużnicy S. D. (1) i D. D. (1) dokonali bezpośrednio na rachunek bankowy wierzyciela wpłat:

- w dniu 14 października 2017r. w wysokości 138,18zł,

- w dniu 7 listopada 2017r. w wysokości 2.000zł,

- w dniu 24 listopada 2017r. w wysokości 2.000zł,

- w dniu 23 maja 2018r. w wysokości 4.000zł,

- w dniu 20 czerwca 2018r. w wysokości 1.000zł,

- w dniu 31 lipca 2018r. w wysokości 1.500zł,

- w dniu 11 grudnia 2018r. w wysokości 18.906zł.

( okoliczność bezsporna, potwierdzenie transakcji k. 226)

W dniu 23 grudnia 2015r. powód wystawił w stosunku do dłużnika S. D. (1) fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 18.512,82zł z tytułu sprzedaży miału węglowego z terminem płatności do dnia 6 stycznia 2016r. Z tego tytułu dłużnik S. D. (1) dokonał na rzecz powoda wpłat:

- w dniu 3 czerwca 2017r. w wysokości 4.500zł – częściowo na FV (...),

- w dniu 22 czerwca 2017r. w wysokości 2.000zł – częściowo na FV (...),

- w dniu 28 czerwca 2017r. w wysokości 3.000zł – częściowo na FV (...),

- w dniu 5 lipca 2017r. w wysokości 2.000zł – częściowo na FV (...),

- w dniu 20 lipca 2017r. w wysokości 2.000zł – częściowo na FV (...),

- w dniu 1 sierpnia 2017r. w wysokości 1.500zł – częściowo na FV (...),

( dowód wpłaty k. 77, 78, 79, 80, 81, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 218, 219, 220, 221, 222, 223, faktura VAT k. 225)

S. D. (1) uregulował również na rzecz powoda należności z faktur (...).

( potwierdzenie salda k. 75, 76, 182)

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 8 maja 2018r. w sprawie o sygn. akt II K 177/18 dłużnik S. D. (1) został skazany na karę grzywny za występek z art. 300 § 2 kk polegający na tym, że w dniu 20 czerwca 2016r. w K. udaremnił zaspokojenie wierzyciela M. G., w ten sposób, że w celu udaremnienia wykonania nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 11 kwietnia 2016r., sygn. V GNc 1168/16 opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 17 maja 2016r. na kwotę 12.672,00zł oraz nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 3 października 2016r., V GNc 2754/16 opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 16 grudnia 2016r. na kwotę 22.329,81zł, na poczet zobowiązań pieniężnych wobec M. G., darował swojemu synowi A. D. dwie zabudowane nieruchomości gruntowe zapisane w księdze wieczystej nr (...) o nominalnej wartości 1.500.000,00zł położonej w miejscowości S. II stanowiące jego własność, czym działał na szkodę M. G..

Obecnie przed Sądem Rejonowym w Kaliszu sprawie o sygn. akt II K 1352/18 toczy się postępowanie karne w stosunku do dłużników S. D. (1) i D. D. (1) o czyn z art. 300 § 2 kk, gdzie w/w zostali oskarżeni o to, że w dniu 20 czerwca 2016r. w K. działając wspólnie i w porozumieniu udaremnili zaspokojenie swojego wierzyciela J. F. poprzez wyzbycie się składników swojego majątku w postaci nieruchomości posiadających księgi wieczyste nr (...) stanowiących przedmiot zajęcia w postępowaniu egzekucyjnym o sygn. Km 222/16 prowadzonym przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T., w ten sposób, że po zajęciu nieruchomości dokonali ich darowizny na rzecz swojego syna A. D. powodując straty w wysokości 37.519,65zł na szkodę J. F..

( z akt SR w Kaliszu II K 1352/18: odpis wyroku II K 177/18k. 137, akt oskarżenia k. 250-251)

Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom świadka D. D. (1) w części, tj. w zakresie jej wypowiedzi, gdzie wskazuje na brak wiedzy, co do prowadzenia przez powoda w stosunku do S. D. (1) postępowania egzekucyjnego. Powyższe pozostaje w opozycji w stosunku do ustalonego przez Sąd stanu faktycznego oraz dokumentarnego materiału dowodowego, w tym dokumentów zgromadzonych w postępowaniu egzekucyjnym Km 222/16.

Z tych samych, co powyżej względów Sąd nie przyznał również waloru prawdziwości przesłuchaniu pozwanego A. D. w zakresie jego wypowiedzi, iż poprzez wpłaty na rzecz powoda kwot pieniężnych wykonał cały obowiązek świadczenia objęty postępowaniem egzekucyjnym.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Warunkiem dochodzenia ochrony na podstawie art. 527 § 1 kc jest wykazanie posiadania wierzytelności w stosunku do dłużnika, który dokonał kwestionowanej skargą paulińską czynności prawnej. Wierzytelność ta powinna istnieć w chwili dokonywania zaskarżonej skargą paulińską czynności prawnej oraz w chwili wytoczenia powództwa na podstawie art. 527 § 1 kc. Pokrzywdzenie wierzyciela należy oceniać nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osoba trzecią, lecz według chwili jej zaskarżenia.

Rzeczywisty (obiektywny) charakter niewypłacalności dłużnika oznacza, że dłużnik nie jest w stanie zaspokoić wierzyciela, nawet w sytuacji gdy ten ostatni wspomagany jest przymusem państwowym realizowanym w toku postępowania egzekucyjnego.

W razie zawarcia umowy, której wykonanie nie tylko czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym uczynienie zadość roszczeniu osoby trzeciej, lecz także pociąga za sobą niewypłacalność dłużnika, można żądać uznania takiej umowy za bezskuteczną w terminie przewidzianym w art. 534 kc.

Mienie jest zajęte z chwilą dokonania ustawowych formalności zajęcia przez uprawnioną do tego władzę, a stan zajęcia trwa ustawowo dopóty, dopóki nie zostanie uchylony w toku przepisanego postępowania. Przez zajęcie należy rozumieć każdy akt procesowy właściwego organu, odbierający jakiemuś podmiotowi swobodę w rozporządzaniu określonym prawem majątkowym, które mu przysługuje.

Powód w toku niniejszego postępowania wykazał wszystkie przesłanki uwzględnienia skargi paulińskiej, o których mowa w § 1 i 2 art. 527 kc, a nadto znajduje zastosowanie do dłużników domniemanie, o którym mowa w art. 529 kc.

Dłużnik staje się niewypłacalny w wyższym stopniu (art. 527 § 2 kc) i wtedy, gdy zaspokojenie można uzyskać z dodatkowym znacznym nakładem kosztów, czasu i ryzyka.

Pokrzywdzenie (art. 527 § 2 kc) powstaje na skutek takiego stanu faktycznego majątku dłużnika, który powoduje niemożność, utrudnienie lub odwleczenie zaspokojenia wierzyciela.

Wiążąca się z pokrzywdzeniem niewypłacalność dłużnika musi istnieć zarówno w chwili wystąpienia ze skargą pauliańską, jak i w chwili orzekania o zawartym w niej żądaniu uznania czynności prawnej za bezskuteczną

Świadomość niekorzystnego stanu majątku dłużniczki i wysokości zadłużeń jest wystarczająca do ustalenia, że dłużnik swoją świadomością oraz zamiarem obejmował uniemożliwienie przeprowadzenie egzekucji przez wierzyciela, a zatem jego pokrzywdzenie w rozumieniu art. 527 § 2 kc.

Wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków, może domagać się uznania czynności prawnej za bezskuteczną na podstawie art. 527 § 1 kc, także wtedy gdy darowizny nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego dokonali dłużnik i jego małżonek, a także gdy małżonek dłużnika nie wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania po myśli art. 41 § 1 kro.

Czynność prawna, obejmująca przeniesienie własności nieruchomości z równoczesnym obciążeniem jej służebnością osobistą (na rzecz zbywającego, dłużnika) ma charakter czynności nieodpłatnej w rozumieniu art. 528 kc.

Ustalone w sprawie fakty jednoznacznie przemawiały za tym, że dłużnicy działali nie tylko ze świadomością, ale wręcz z zamiarem pokrzywdzenia powoda. Niewątpliwie mieli oni wiedzę co do swego długu względem niego i tego, że go nie spłacają. Znali też swój stan majątkowy i wiedzieli, że przedmiotowe nieruchomości są jedynym składnikiem, który pozwala im zwrócić powodowi pieniądze. W tych okolicznościach dokonanie darowizny tych nieruchomości świadczy o zamiarze pokrzywdzenia wierzyciela.

W szczególności wymaga uwypuklenia fraudacyjne postępowanie dłużników, którzy pozorując wolę dobrowolnej spłaty na rzecz powoda całego zadłużenia, przekazali mu część należności, uwiarygadniając tym samym ich zamiar, wprowadzili powoda w błąd, co do rzeczywistych intencji i możliwości pokrycia długu i doprowadzili do zwolnienia nieruchomości spod zajęcia i wytworzyli dla siebie warunki do swobodnego nimi rozporządzenia ze świadomością pokrzywdzenia powoda. Doprowadziło to do uzyskania przez dłużników korzyści majątkowej kosztem powoda.

Związek jaki zachodził między umową darowizny a pokrzywdzeniem powoda uzasadniał przyjęcie, że pokrzywdzenie to nastąpiło „wskutek” tej czynności w rozumieniu art. 527 § 1 kc. Darowane nieruchomości były jedynym składnikiem majątku dłużników, który umożliwiał powodowi uzyskanie zaspokojenia jego wierzytelności w rozsądnym czasie. Przesądzała o tym ich atrakcyjność jako przedmiotu egzekucji i łączna wartość znacznie przewyższająca wysokość jego wierzytelności. Zatem, gdyby dłużnicy nie wyzbyli się tych nieruchomości w drodze umowy darowizny, powód uzyskałaby spłatę swojej należności, co przesądza o istnieniu związku przyczynowego - por. wyrok SN z dnia 14 lutego 2008r. w sprawie o sygn. akt II CSK 503/07, opubl. L., wyrok SN z dnia 7 marca 2013r. w sprawie o sygn. akt IV CSK 452/12, opubl. L., postanow. SN z dnia 31 lipca 2018r. w sprawie o sygn. akt I CSK 213/18, opubl. L., wyrok SA w Szczecinie z dnia 12 grudnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 623/14, opubl. L., wyrok SA w Szczecinie z dnia 23 lutego 2018r. w sprawie o sygn. akt I ACa 821/17, opubl. L., wyrok SN z dnia 14 lutego 2008r. w sprawie o sygn. akt II CSK 503/07, opubl. L., wyrok SN z dnia 28 listopada 2011r. w sprawie o sygn. akt IV CKN 525/00, opubl. L., wyrok SA w Poznaniu z dnia 22 lutego 2018r. w sprawie o sygn. akt I ACa 896/17, opubl. L., wyrok SN z dnia 17 maja 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 543/12, opubl. L., uchwała SN z dnia 5 stycznia 1971r. w sprawie o sygn. akt III CZP 88/70, opubl. L., uchwała SN z dnia 24 października 2003r. w sprawie o sygn. akt III CZP 72/03, opubl. L., uchwała SN z dnia 12 maja 2011r. w sprawie o sygn. akt III CZP 19/11, opubl. L., wyrok SN z dnia 15 listopada 2012r. w sprawie o sygn. akt V CSK 542/11, opubl. L., wyrok SN z dnia 17 maja 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 543/12, opubl. L..

Konstatując dłużnicy S. D. (1) i D. D. (1) dokonując zabiegów nakierowanych na zwolnienie nieruchomości spod zajęcia egzekucyjnego, a następnie zawierając z pozwanym A. D. w dniu 20 czerwca 2016r. umowę darowizny Rep. A 912/2016 obejmującą nieruchomości zapisane w księgach wieczystych (...), a także ustanawiając służebności osobiste na rzecz w/w dłużników obciążające nieruchomość zapisaną w Kw nr (...) działali ze świadomością pokrzywdzenia powoda, a pozwany posiadał tego wiedzę. Wskutek opisanych czynności dłużników nastąpiło pokrzywdzenie powoda albowiem dłużnicy wyzbywając się całego należącego do nich mienia, które mogło być przedmiotem egzekucji stali się niewypłacalni w stosunku do sytuacji przed dokonaniem tych czynności.

Bezsprzeczne jest przy tym, iż D. D. (1) w dacie rozporządzania nieruchomościami, do których przysługiwał jej tytuł prawny posiadała status dłużnika, wiedziała o trwającym postępowaniu egzekucyjnym wobec jej męża S. D. (1), co jest przedmiotem egzekucji, oraz o dokonanych w jej toku zajęciach nieruchomości (por. art. 925 § 1 i 2 kpc, art. 787 ¹ kpc). Niewątpliwa jest również okoliczność, iż nieruchomości objęte darowizną wchodziły w skład gospodarstwa rolnego dłużnika S. D. (1) (por. art. 55 ³ kc w zw. z art. 55 ¹ – 55 ² kc).

Pozwany A. D. w dacie dokonywania opisanych wyżej nieodpłatnych czynności prawnych posiadał świadomość, co do istnienia i wysokości obciążeń finansowych dotyczących dłużników oraz kierunku i granic prowadzonego wobec nich postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 222/16, w szczególności wiedza ta dotyczyła nieruchomości i ich znaczenia dla skuteczności postępowania egzekucyjnego, co powoduje, że pozwany wiedział, iż dłużnicy działali ze świadomością pokrzywdzenia powoda. Zatem dłużnicy działając ze świadomością pokrzywdzenia powoda stali się niewypłacalni wskutek dokonania darowizny (por. art. 527 – 529 kc, art. 55 ⁴ kc).

Istotna jest przy tym, że postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 222/16 było czynne w dacie rozporządzania nieruchomościami przez dłużników, w czasie wytoczenia powództwa ze skargi pauliańskiej oraz pozostaje nadal w toku.

Kolejnym elementem wpływającym na treść rozstrzygnięcia Sądu była jego kognicja wynikająca z prawomocnego skazania wyrokiem karnym dłużnika S. D. (1) za czyn z art. 300 § 2 kk w sprawie o sygn. akt II K 177/18 oraz trwającym innym postępowaniu karnym w stosunku do dłużników S. D. (1) i D. D. (1) przed Sądem Rejonowym w Kaliszu w sprawie o sygn. akt II K 1352/18.

W warunkach niniejszej sprawy zaistniały okoliczności, o których mowa w treści art. 11 kpc, a dotyczące rozporządzenia przez dłużnika S. D. (1) przez umowę darowizny z dnia 20 czerwca 2016r. Rep. A 912/2016 nieruchomościami zapisanymi w księgach wieczystych (...) i ich wpływu na wypłacalność dłużników, który to przepis statuuje zasadę związania ustaleniami wyroku karnego ze skutkami erga omnes.

Określona w art. 11 kpc moc wiążąca wyroku karnego oznacza, że w sprawie cywilnej niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek własnych ustaleń co do tych okoliczności, którymi, zgodnie z omawianym przepisem, sąd jest związany w postępowaniu cywilnym. Okoliczności te nie mogą być przedmiotem postępowania dowodowego ani oceny sądu, a więc nie ma do nich zastosowania zasada swobodnej oceny dowodów (art. 233 kpc), a sąd w sprawie cywilnej dokonuje tylko subsumcji pod odpowiedni przepis prawa materialnego cywilnego wiążących ustaleń wynikających z wyroku karnego oraz ewentualnych własnych ustaleń dotyczących pozostałych okoliczności istotnych w rozpoznawanej sprawie. Istota związania sądu cywilnego skazującym wyrokiem karnym wyraża się w tym, że w skład podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sądu cywilnego wchodzi czyn opisany w sentencji karnego wyroku skazującego, a sąd ten pozbawiony jest możliwości dokonywania ustaleń w tym zakresie, w tym w szczególności ustaleń odmiennych niż przeniesione na podstawie tego wyroku z procesu karnego.

Niezależnie od powyższego obowiązkiem bowiem strony pozwanej było w ramach procesu przed Sądem przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenia (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność ich twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc), czemu pozwani nie sprostali. Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w B. z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

O kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015.1800 – ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2018.300 – j.t. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2018.1044– j.t. ze zm.). Należy przy tym wskazać, iż część dołączonych do spisu kosztów faktur dotyczy należności innego postępowania sądowego.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.