Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2019 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa A. K., Z. K. i R. K. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki A. K. kwotę 100.650,00 (sto tysięcy sześćset pięćdziesiąt) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda Z. K. kwotę 49.300,00 (czterdzieści dziewięć tysięcy trzysta) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

3.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. (1) kwotę 51.100,00 (pięćdziesiąt jeden tysięcy sto) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

4.  w pozostałym zakresie powództwa powodów Z. K. i R. K. (1) oddala,

5.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki A. K. kwotę 10.856,29 (dziesięć tysięcy osiemset pięćdziesiąt sześć złotych dwadzieścia dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

6.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda Z. K. kwotę 3.180,72 (trzy tysiące sto osiemdziesiąt złotych siedemdziesiąt dwa grosze) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

7.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. (1) kwotę 3.356,95 (trzy tysiące trzysta pięćdziesiąt sześć złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu,

8.  zasądza od powoda R. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 50,20 (pięćdziesiąt złotych dwadzieścia groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa i kwotę tę nakazuje ściągnąć z zasądzonego od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. (1) roszczenia,

9.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 110,70 (sto dziesięć złotych siedemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z powództwa A. K. wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa,

10.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 63,89 (sześćdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu z powództwa R. K. (1) wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 21/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 stycznia 2019 r. skierowanym przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.:

- powódka A. K. wniosła o zasądzenie na jej rzecz kwoty 100.650,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznała na skutek śmierci męża K. K. (1) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

- powód Z. K. wnosił o zasądzenie na jego rzecz kwoty 89.300,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznał na skutek śmierci ojca K. K. (1) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty,

- powód R. K. (1) wnosił o zasądzenie na jego rzecz kwoty 91.100,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę jakiej doznał na skutek śmierci ojca K. K. (1) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty.

Powodowie wnosili też o zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty od pełnomocnictw w kwocie 51,00 zł.

(pozew- k.3-18)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództw i zasądzenie od każdego z powodów na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

(odpowiedź na pozew- k.50-58)

Na rozprawie w dniu 1 marca 2019 r. pełnomocnik powodów popierał powództwa a pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództw.

(protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:04:39 – 00:05:16- koperta k.146)

Na rozprawie w dniu 15 listopada 2019 r. pełnomocnik powodów popierał powództwa i wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych a pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództw i zasądzenie od każdego z powodów na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:02:11 – 00:32:57- koperta k.146)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 kwietnia 2002 r. kierujący samochodem ciężarowym marki I. nr rej. (...) D. B. nie dostosował prędkości jazdy do warunków drogowo – atmosferycznych i w wyniku gwałtowanego hamowania spowodował wpadnięcie samochodu w poślizg i zjechanie na przeciwny pas ruchu przez co zderzył się z prawidłowo jadącym tym pasem ruchu samochodem marki D. nr rej. (...), którym kierował mąż powódki A. K. i ojciec powodów Z. K. i R. K. (2) K.. W wyniku tego zdarzenia K. K. (1) doznał obrażeń ciała skutkujących jego śmiercią. W chwili śmierci K. K. (1) był trzeźwy.

(bezsporne, zeznania powodów: A. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:08:23 – 00:28:47- koperta k.146, Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146, kserokopia wyniku badania krwi- k.24, kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu- k.29)

Sprawca wypadku, wskutek którego K. K. (1) doznał obrażeń ciała skutkujących jego śmiercią, skazany został prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 28 lutego 2003 r. wydanym w sprawie sygn. akt II K 443/02.

(bezsporne, kserokopia wyroku Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 28 lutego 2003 r. wydanego w sprawie sygn. akt II K 443/02- k.23)

Samochód, którym jechał D. B., był ubezpieczony w zakresie OC w (...) Spółka Akcyjna, którego następcą prawnym jest Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W..

(bezsporne, kserokopia polisy- k.28)

W chwili śmierci K. K. (1) miał 57 lat. Był on na świadczeniu przedemerytalnym i dorabiał sobie pracami ślusarskimi przy meblach, ogrodzeniach, bramach i piecach CO. Miał on też gospodarstwo rolne, w którym pracował. Mieszał on razem ze swoją mamą, z żoną, która była agronomem oraz 20 – letnim synem R. K. (1), który był kawalerem i pracował oraz uczył się jeszcze zaocznie. Jego drugi syn – Z. K. miał wówczas 30 lat i mieszkał osobno z żoną i trójką dzieci w odległości 3 km od niego. Rodzina K. K. (1) była zżyta, celebrowała obiady rodzinne, spotykała się na święta i z okazji różnych uroczystości.

(zeznania świadka J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powodów: Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146, kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu- k.29, kserokopie odpisów skróconych aktów urodzenia- k.30-31, kserokopie fotografii- k.32-34)

Powódkę o śmierci męża powiadomił syn R. K. (1). W przekazaną jej wiadomość nie mogła ona uwierzyć.

( zeznania powodów: A. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:08:23 – 00:28:47- koperta k.146, Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Po śmierci męża, z którym powódka tworzyła udany związek, wpadła ona w głęboką depresję. Wszystko jej zobojętniało, przestała dbać o siebie i zajmować się domem, Zamknęła się ona w sobie i trudno było do niej dotrzeć. Podjęła ona wówczas leczenie psychiatryczne ale z niego zrezygnowała, gdyż się do niego zraziła. Nie podejmowała ona terapii psychologicznej. Powódka zmieniła się psychicznie i z osoby otwartej i przedsiębiorczej stała się samotnicą stroniącą od ludzi. Wcześniej działała ona aktywnie na wsi, wspierała koło gospodyń wiejskich i organizowała kursy dla rolników oraz świetnie gotowała. Z wszystkich tych aktywności po śmierci męża zrezygnowała. Przeszła też na wcześniejszą emeryturę, gdy skończyła 55 lat. Synowie, którzy widzieli zmiany w jej zachowaniu, obawiali się, by sobie czegoś nie zrobiła.

(zeznania świadków: E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powodów: A. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:08:23 – 00:28:47- koperta k.146, Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146, kserokopia historii choroby- k.94-95)

Po śmierci męża powódka cały czas spędzała na cmentarzu a we Wszystkich Świętych stała nad grobem męża od rana do wieczora. Zrobiła mu ona ogrodzenie z metalu przy grobie, gdyż myśli, że takie by mu się podobało. Powódka zamawia msze i wypominki za męża i nadal często jeździ do niego rowerem na cmentarz. Ma ona pamiątki po mężu w postaci wytwarzanych przez niego przedmiotów z metalu.

(zeznania świadków: E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powódki A. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:08:23 – 00:28:47- koperta k.146)

Stan psychiczny powódki pogorszył się jeszcze po śmierci jej matki w 2009 r. Od tego czasu poczuła się ona kompletnie sama.

(zeznania powódki A. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:08:23 – 00:28:47- koperta k.146)

Powódka A. K., która w chwili męża miała 52 lata, do dzisiaj nie odzyskała równowagi psychicznej po śmierci męża i nie ułożyła sobie życia na nowo. Nadal brakuje jej męża. Wspomnienia na jego temat do dzisiaj pogarszają jej stan psychiczny. Straciła ona wszystkich znajomych, gdyż ciężko się z nią rozmawia. Obecnie czas wypełnia jej czytanie książek.

(zeznania świadka E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, zeznania powodów: A. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:08:23 – 00:28:47- koperta k.146, Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Nagła i tragiczna śmierć K. K. (1) była dla powódki bardzo silną traumą. Codzienna ciężka praca męża, jego troska i zapobiegliwość o byt i zaspokajanie potrzeb rodziny wytworzyła szczególnie silne więzi między nimi i poczucie bezpieczeństwa, które nagle przerwała jego śmierć. U powódki wystąpiła po śmierci męża reakcja adaptacyjna typowa dla sytuacji nagłej utraty osoby najbliższej a więc rozpacz, uczucie pustki, obniżony nastrój, smutek, trudności ze snem i płacz. Nawracające wspomnienia o mężu powodowały u niej obniżenie aktywności i chęć wycofania się z życia. Nasilenie objawów zaburzeń emocjonalnych było najbardziej intensywne bezpośrednio po śmierci męża. Potem pojawiły się u niej zaburzenia snu, problemy w pracy zawodowej, niechęć do jakiejkolwiek aktywności, depresja, unikanie ludzi i chęć trwania w samotności. Okres intensywnych cierpień po śmierci męża trwał u powódki przez około 10 lat. W miarę upływu czasu cierpienie ustępowało ale trwa w jakiejś mierze nadal i wywołuje uczucie osamotnienia, żalu i smutku. Zerwanie szczególnej więzi emocjonalnej jaka łączyła powódkę z mężem z pewnością wymagało wsparcia. Powódka odbyła jedną wizytę u psychiatry rok po śmierci męża i został u niej rozpoznany epizod depresyjny i zalecono jej leczenie stabilizujące nastrój i wyciszające. Leczenia tego powódka nie kontynuowała. Obecnie nastrój i napęd powódki jest wyrównany i nie wymaga ona leczenia psychiatrycznego. Rezygnacja z leczenia psychiatrycznego powódki miała zdecydowanie negatywny wpływ na jej stan psychiczny i emocjonalny. Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż gdyby powódka kontynuowała kontakt z psychiatrą, zostałaby skierowana na terapię psychologiczną a udział w takiej terapii mógłby znacząco przyczynić się do poprawy jej samopoczucia i funkcjonowania oraz skrócić jej okres żałoby. Śmierć matki powódki w 2015 r. była kolejną silną traumą dla niej i odnowiła jaj przeżycia związane ze śmiercią męża.

(opinia biegłego psychologa E. K.- k.103-106, uzupełniająca opinia pisemna biegłego psychologa E. K.- k.125)

Powoda Z. K. o śmierci ojca powiadomiła żona, gdy wrócił do domu z trasy, gdyż pracował jako handlowiec. Dla niego wiadomość ta była dramatyczna, gdyż był bardzo zżyty z ojcem i spotykał się z nim kilka razy w tygodniu i w weekendy na obiadach. Ojciec był dla niego bardzo oddany, pomagał mu się usamodzielnić, zawsze go wspierał i pomagał mu też finansowo i przy pracach remontowych w jego nowym domu. Po śmierci ojca powód nie korzystał z pomocy lekarskiej ani psychologicznej. Wspierała go cała rodzina, która w tym czasie jeszcze bardziej zbliżyła się do siebie. Pogrzeb ojca był dla niego traumatycznym przeżyciem.

(zeznania świadków: E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powodów: Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Życie powoda Z. K. po śmierci ojca zmieniło się. Ponieważ nie miał kto pracować w pozostawionym przez K. K. (1) gospodarstwie, zwolnił się on z pracy, którą lubił i zajął się prowadzeniem tego gospodarstwa, które przekazała mu jego matka. Gdyby nie śmierć ojca kontynuowałby on dotychczasową pracę. Po śmierci ojca miał on więcej obowiązków i musiał samodzielnie podejmować decyzje dotyczące gospodarstwa.

( zeznania powodów: A. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:08:23 – 00:28:47- koperta k.146, Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Powód Z. K. do dziś nie pogodził się ze śmiercią ojca i w wielu momentach o nim myśli. Kultywuje on pamięć po ojcu. Raz w miesiącu stara się być u niego na cmentarzu. Ma też zdjęcia z ojcem i wiele rzeczy po nim, z których do dzisiaj korzysta. Często też w rozmach z członkami rodziny i sąsiadami wspomina ojca.

(zeznania świadków: E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powoda Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146)

Powód Z. K. do dzisiaj pracuje w gospodarstwie rolnym i uprawia borówkę.

(zeznania świadka E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, zeznania powoda Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146)

Na skutek nagłej i tragicznej śmierci K. K. (1) powód Z. K. przeżył psychiczny wstrząs. U powoda wystąpiły po śmierci ojca objawy typowe dla sytuacji nagłej utraty osoby bliskiej a więc odrętwienie, bezradność, rozpacz, płacz, smutek, załamanie i przygnębienie. Nasilenie objawów zaburzeń emocjonalnych było najbardziej intensywne bezpośrednio po śmierci ojca. Mimo upływu lat wspomnienia o ojcu są nadal żywe i nadal wywołują żal i smutek. Zerwanie szczególnej więzi emocjonalnej jaka łączyła powoda z ojcem z pewnością wymagało wsparcia i udzielała mu go rodzina. Proces żałoby trwał u niego kilka miesięcy. Był to okres trudny dla powoda ale nie przybrał patologicznej formy i nie skutkował zmianami w aspekcie psychologicznym ani psychiatrycznym.

(opinia biegłego psychologa E. K.- k.100-102)

Powoda R. K. (1) o śmierci ojca powiadomił policjant. Przekazana mu wiadomość była dla niego tragiczna, gdyż był bardzo zżyty z tatą, z którym miał bardzo dobry kontakt i z którym pomagali sobie nawzajem. Bardzo źle zniósł on ceremonię pogrzebową.

(zeznania świadków: E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powodów: Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Życie powoda R. K. (1) po śmierci ojca zmieniło się. Musiał on wspierać matkę, z którą mieszkał i opiekować się mieszkającą z nimi babcią. By poradzić sobie z cierpieniem uciekł on w pracę i przestał wychodzić ze znajomymi. Czuł się on odpowiedzialny za utrzymanie domu. Musiał też sam opłacać sobie naukę, za którą wcześniej płacił jego ojciec. Rzadko kiedy był on wówczas radosny. Nie korzystał on jednak z pomocy lekarskiej ani psychologicznej. W tym czasie wspierała go rodzina, przyjaciele i znajomi.

(zeznania świadka E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, zeznania powodów: Z. K.- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:05:16 – 00:26:35- koperta k.146, R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Powód R. K. (1) często wspomina ojca, rozmawia o nim z rodziną i znajomymi. Co parę miesięcy chodzi do ojca na cmentarz, zamawia za niego msze. Ma on po ojcu sporo artystycznych mebli i maszyny, które mają dla niego wartość sentymentalną. Ma też zdjęcia z nim. Brakuje mu wsparcia ojca, jego obecności, najbardziej w święta. Powód nie ułożył sobie do dzisiaj życia osobistego.

( zeznania świadków: E. M.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:48:05 – 00:59:22- koperta k.146, J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powoda R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Powód R. K. (1) pracuje jako przedstawiciel handlowy.

(zeznania powoda R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Nagła i tragiczna śmierć K. K. (1) była dla powoda R. K. (1) silnym traumatycznym doświadczeniem. U powoda wystąpiła po śmierci ojca reakcja adaptacyjna typowa dla sytuacji nagłej utraty osoby najbliższej a więc bezradność, rozpacz, płacz, smutek, żal i przygnębienie. Z upływem czasu nasilenie objawów żałoby malało i powód zaczął odzyskiwać kontrolę nad swoimi emocjami. Pojawiła się troska o to, by godnie zastąpić ojca w domu i otoczyć opieka mamę i babcię. Nasilenie objawów zaburzeń emocjonalnych było najbardziej intensywne bezpośrednio po śmierci ojca. Mimo upływu lat wspomnienia o ojcu są nadal żywe i często wywołują smutek i łzy. Zerwanie szczególnej więzi emocjonalnej jaka łączyła powoda z ojcem z pewnością wymagało wsparcia ale o takie powód nikogo nie prosił. Okres żałoby trwał u niego około pół roku i był dla niego trudnym okresem ale nie przybrał patologicznej formy. Powód nie wymagał i nie wymaga profesjonalnej pomocy.

(opinia biegłego psychologa E. K.- k.97-99)

Po śmierci K. K. (1) jego żona i synowie nie spotykali się już na wspólnych obiadach czy przy jakichś innych okazjach a spędzane przez nich święta były inne niż wcześniej.

(zeznania świadka J. F.- protokół rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:59:22 – 01:07:17- koperta k.146, zeznania powoda R. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2019 r. na płycie CD 00:06:44 – 00:08:23 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 1 marca 2019 r. na płycie CD 00:26:35 – 00:46:22- koperta k.146)

Powodowie w piśmie z dnia 17 października 2018 r. zgłosili szkodę pozwanemu. W piśmie tym powódka zażądała zadośćuczynienia za śmierć męża w kwocie 150.000,00 zł a powodowie zażądali zadośćuczynień za śmierć ojca w kwotach po 120.000,00 zł dla każdego z nich. Pismo to pozwany odebrał w dniu 29 października 2018 r.

(bezsporne, kserokopia pisma- k.35-46, kserokopia potwierdzenia odbioru pisma- k.47v)

Pozwany po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego wypłacił powódce zadośćuczynienie w kwocie 19.350,00 zł, powodowi Z. K. zadośćuczynienie w kwocie 10.700,00 zł i R. K. (1) zadośćuczynienie w kwocie 8.900,00 zł.

(bezsporne)

Powyższych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał w oparciu o zeznania powodów i przesłuchiwanych w sprawie świadków, opinie biegłego psychologa a także w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dokumenty, których treści strony nie kwestionowały.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Właściciel samochodu, który uderzył w samochód, którym jechał K. K. (1), zawarł z poprzednikiem prawnym pozwanego umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres ochrony ubezpieczeniowej i odpowiedzialności ubezpieczyciela uregulowany został przez ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 473 ze zm.)

Zgodnie z mającym zastosowanie w przedmiotowej sprawie art. 34 ust. 1 powołanego aktu prawnego w brzmieniu obowiązującym w chwili wejścia w życie tej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Art. 36 ust. 1 powołanej wyżej ustawy w brzmieniu obowiązującym w chwili jej wejścia w życie stanowił, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych – w przypadku szkód na osobie 350.000 euro na każdego poszkodowanego – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Podstawę odpowiedzialności kierującego ubezpieczonym pojazdem D. B., który doprowadził do zderzenia z samochodem, jakim poruszał się Z. K., jest art. 415 kc. Przepis ten stanowi, że kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia.

Za spowodowanie wypadku, w którym zginął K. K. (1), D. B. został skazany prawomocnym wyrokiem, co jest jednoznaczne ze stwierdzeniem jego winy w spowodowaniu wypadku. Stwierdzenie odpowiedzialności za szkodę kierującego ubezpieczonym u poprzednika prawnego pozwanego samochodem jest w związku z tym równoznaczne z odpowiedzialnością za nią pozwanego na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia OC pojazdu.

W przedmiotowej sprawie z uwagi na datę zdarzenia wywołującego krzywdę (24 kwietnia 2002 r.) mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego w brzmieniu przed nowelizacją dokonaną na mocy art. 1 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 731), która wprowadziła do porządku prawnego art. 446 § 4 kc przewidujący możliwość przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną na skutek tej śmierci krzywdę. Choć w stanie prawnym sprzed dnia 3 sierpnia 2008 r. przepis ten nie obowiązywał, to jednak nie ulega wątpliwości, iż przed jego wejściem w życie spowodowanie deliktem śmierci osoby bliskiej mogło stanowić naruszenie dóbr osobistych najbliższych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc i zasady tej nie wyłączał art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Wprowadzenie do porządku prawnego art. 446 § 4 kc doprowadziło zatem jedynie do zmiany w sposobie realizacji roszczenia przez skonkretyzowanie osób uprawnionych do jego dochodzenia oraz przesłanek jego stosowania. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, LEX nr 848128, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2011 r., III CSK 537/10, LEX nr 846553, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012 r., III CZP 93/12, LEX nr 1267081)

Art. 23 kc stanowi, że dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko, lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Jak wynika z tego przepisu katalog dóbr osobistych ma charakter otwarty. Z pewnością zatem do katalogu tego można zaliczyć więź emocjonalną łączącą członków najbliższej rodziny. Więź ta zapewnia im bowiem poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące zarówno sferę materialną i niematerialną i gwarantuje wzajemną pomoc a jej zerwanie powoduje ból, cierpienie i rodzi poczucie krzywdy.

Art. 448 kc stanowi, iż w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis ten jest związany z treścią art. 24 kc, który stanowi, iż osoba, której dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; w razie zaś dokonanego naruszenia może także żądać, aby sprawca dopełnił czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia a w szczególności, aby złożył oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie (uregulowanych właśnie w art. 448 kc) może ona żądać także zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jak wynika z art. 24 kc podstawową przesłankę cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych, warunkującą zarówno roszczenia zmierzające do usunięcia skutków naruszenia jak i roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego lub stosownej sumy pieniężnej na cel społeczny, stanowi bezprawność działania. Bezprawne jest natomiast każde zachowanie sprzeczne z normami prawnymi a nawet porządkiem prawnym oraz zasadami współżycia społecznego bez względu na winę, a nawet świadomość sprawcy. Natomiast wina sprawcy stanowi konieczną przesłankę żądania opartego na przepisie art. 448 kc. Osoba dochodząca zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na podstawie art. 448 kc winna ponadto wykazać istnienie więzi pomiędzy nią a osobą zmarłą stanowiącej jej dobro osobiste podlegające ochronie. (porównaj uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, LEX nr 852341)

W tym miejscu podkreślić przy tym należy, że osoba dochodząca zadośćuczynienia za spowodowanie śmierci osoby najbliższej nie jest poszkodowania jedynie pośrednio. Ten sam czyn niedozwolony może bowiem wyrządzać krzywdę różnym osobom. Źródłem krzywdy jest zatem czyn niedozwolony, którego następstwem jest śmierć. Krzywdą wyrządzoną zmarłemu jest utrata życia, dla osób bliskich zaś jest to naruszenie dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej, szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych. Również zatem osoba dochodząca ochrony na podstawie art. 448 kc może być poszkodowana bezpośrednio i dochodzić naprawienia własnej krzywdy, doznanej poprzez naruszenie jej własnego dobra osobistego. (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, LEX nr 852341)

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że więź rodzinna łącząca powodów ze zmarłym K. K. (1) była bardzo silna. Dla wszystkich powodów był on ostoją rodziny, zapewniającą im nie tylko poczucie bezpieczeństwa ale też odpowiedni komfort życia. Powódka czuła dumę z takiego męża a powodowie widzieli w nim męski wzorzec do naśladowania.

Po śmierci K. K. (1) powodowie nie mogli sobie poradzić z emocjami. Jego śmierć była dla nich poważnym ciosem, gdyż stracili nagle osobę, która była filarem rodziny. Powód R. K. (1), który mieszkał jeszcze z rodzicami i babcią, musiał szybko wydorośleć i wziąć odpowiedzialność za utrzymanie domu i opiekę nad babcią, tym bardziej, że powódka po śmierci męża była kompletnie załamana i wycofała się z życia. Powód Z. K. także musiał odnaleźć się w nowej sytuacji. Stracił on bowiem osobę, która pomagała mu w utrzymaniu jego rodziny i w usamodzielnieniu się a także musiał przeorganizować swoje życia, zrezygnować z dotychczasowej pracy i zajęć się gospodarstwem rolnym, które prowadził jego ojciec. Powodowie R. K. (1) i Z. K. po śmierci ojca zmienili się psychicznie, stali się bardziej zamknięci w sobie i nie byli tak radośni, jak wcześniej. Najciężej jednak śmierć K. K. (1) przeżyła powódka, która kompletnie nie radziła sobie ze swoimi emocjami i popadła w depresję, której nie leczyła. Negatywne emocje, jakie przeżywała ona po śmierci męża, odbijały się na jej pracy zawodowej, z której zrezygnowała, gdy tylko mogła przejść na wcześniejszą emeryturę ale też na jej życiu rodzinnym i osobistym. Powódka zaniedbała się, wszystko jej zobojętniało, nie miała ochoty na kontakt z ludźmi przez co straciła wszystkich znajomych, którzy nie umieli się już z nią dogadać. Nie funkcjonowała też prawidłowo w rodzinie, gdyż przestała zajmować się obowiązkami domowymi i pogrążyła się samotności i rozpaczy. Przestała też organizować spotkania rodzinne i niedzielne obiady, na których spotykała się wcześniej cała rodzina.

Powodowie nadal odczuwają samotność związaną z utratą męża i ojca. Nadal go wspominają i cały czas pielęgnują pamięć o K. K. (1). Powodowie Z. K. i R. K. (1) z czasem przystosowali się do codziennego życia natomiast powódka A. K. już się do niego nie przystosowała i jest inna, niż była przed śmiercią męża a zmiany w jej zachowaniu są widoczne dla otoczenia.

Przerwanie silnych więzi emocjonalnych, jakie łączyły powodów z tak ważną dla nich osobą jak mąż i ojciec, na skutek jego tragicznej śmierci, bez wątpienia wywołało u nich ból, cierpienie, poczucie krzywdy i osamotnienia a także zmiany w ich psychice polegające na wycofaniu się i zamknięciu się w sobie. Powodowie dochodzący roszczeń na podstawie art. 448 kc wykazali zatem istnienie więzi ze zmarłym K. K. (1) stanowiących ich dobra osobiste podlegające ochronie.

W przedmiotowej sprawie bezspornym przy tym jest, że śmierć K. K. (1) pozostawała w adekwatnym związku przyczynowym z bezprawnym działaniem kierowcy samochodu D. B., który ze swojej winy spowodował wypadek, za którego zastępczą odpowiedzialność ponosi pozwany.

Ponieważ spowodowanie wypadku komunikacyjnego, w którym śmierć poniósł mąż powódki i ojciec powodów, było bezprawnym naruszeniem dóbr osobistych powodów w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie i prawa do utrzymywania więzi rodzinnych, Sąd był uprawniony do przyznania im zadośćuczynień za doznane przez nich krzywdy.

Jak wynika z art. 448 kc Sąd winien przyznać zadośćuczynienie w odpowiedniej wysokości. Ustalając zatem wysokość kwoty zadośćuczynienia uwzględnić należy doznany przez pokrzywdzonego wstrząs psychiczny i cierpienia psychiczne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej go ze zmarłym, rolę w rodzinie pełnioną przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy oraz wiek pokrzywdzonego (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254)

Zważywszy na fakt, że krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno jest ocenić, każdy przypadek należy traktować indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych a nie na wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy i pełni funkcję kompensacyjną. Suma pieniężna przyznana z tego tytułu powinna stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna zatem ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Ta funkcja zadośćuczynienia ma istotne znaczenie przy ustalaniu jego wysokości. Ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Rozmiar zadośćuczynienia może być odnoszony do stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na jego umiarkowany wymiar i to w zasadzie bez względu na status społeczny i materialny pokrzywdzonego. Przesłanka "przeciętnej stopy życiowej" społeczeństwa ma więc charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, by jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2014 r., IV CSK 112/14, LEX nr 1604651)

Powódka łączyła bardzo silna więź emocjonalna z mężem i bardzo przeżyła śmierć męża, na którego obecność w swoim życiu i pomoc mogłaby liczyć jeszcze przez wiele lat. Choć miała ona po jego śmierci oparcie w dzieciach i mamie, nie znajdowała w tym pocieszenia i uważała, że stała się bez męża bezwartościowa i samotna. Jej negatywne przeżycia po śmierci męża odbiły się na jej kondycji psychicznej, gdyż powódka odsunęła się od wszystkich i wycofała się z jakiejkolwiek aktywności tworząc sobie swój samotny świat. Nie ułożyła sobie już ona życia i straciła wszystkich znajomych a i z członkami rodziny ciężko jej się porozumieć. Powódka odnajduje się teraz tylko w swojej samotności. Jej ból i cierpienie po śmierci męża, choć minęło od niej już 16 lat nie ustąpiły, co było widać po reakcjach powódki w trakcie jej przesłuchania. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż zadośćuczynieniem, które zrekompensuje wynikającą ze śmierci K. K. (1) krzywdę powódki będzie zadośćuczynienie w kwocie 120.000,00 zł. Ponieważ pozwany w toku likwidacji szkody wypłacił już powódce tytułem zadośćuczynienia za śmierć męża kwotę po 19.350,00 zł, Sąd zasądził na jej rzecz z tego tytułu brakującą do pełnego pokrycia ustalonego zadośćuczynienia kwotę 100.650,00 zł.

Powodowie Z. K. i R. K. (1), choć w chwili śmierci ojca byli już pełnoletni i mieli własne źródła utrzymania a powód Z. K. także własną rodzinę, bez wątpienia pozostawali z ojcem w bliskich relacjach i byli z nim bardzo związani emocjonalnie. Tragiczna śmierć ojca powodów wywołała u nich reakcję żałoby i konieczność przystosowania się do funkcjonowania bez jego wsparcia i pomocy jakiej, z uwagi na jego wiek, mógłby im udzielać jeszcze przez wiele lat. Powodowie musieli przystosować się do zmian w życiu codziennym, powód Z. K. musiał zmienić pracę a powód R. K. (1) musiał wziąć odpowiedzialność za mieszkające z nim matkę ojca i swoją matkę, która kompletnie załamała się po śmierci męża i wycofała się z życia. Po śmierci ojca musieli się zmierzyć z prawdziwą dorosłością, bo nie mogli już liczyć na pomoc nieżyjącego ojca i z racji stanu psychicznego matki po jego śmierci nie mogli też liczyć na nią, a przeciwnie, musieli o nią zadbać. Choć powód Z. K. w chwili śmierci ojca nie mieszkał już z nim i miał własną rodzinę, przed śmiercią ojca cały czas był przez niego wspierany przy wykonywaniu różnych prac remontowych i był też przez niego wspomagany finansowo. Powód R. K. (1) przed śmiercią ojca mieszkał z nim i choć pracował nie musiał się wówczas martwić o utrzymanie domu, gdyż finansował to jego ojciec, który także finansował mu naukę. Śmierć ojca była dla powodów bardzo traumatycznym przeżyciem, nie wywołała jednak u nich wstrząsu psychicznego, który wymagałby podjęcia specjalistycznego leczenia a okres żałoby powodów przebiegał prawidłowo i trwał około kilku miesięcy. Po przeżyciu żałoby powodowie zaczęli radzić sobie z obowiązkami życia codziennego i do dzisiaj funkcjonują prawidłowo. Poza tym z uwagi na upływ czasu od zdarzenia wywołującego krzywdę powodowie mieli możliwość oswojenia się z bólem po stracie ojca i przystosowania się do sytuacji, w jakiej znaleźli się po jego śmierci. Sąd uznał zatem, iż zadośćuczynieniami, które zrekompensują krzywdy powodów wynikające ze śmierci ich ojca będą zadośćuczynienia w kwotach po 60.000,00 zł na rzecz każdego z nich.

Ponieważ pozwany w toku likwidacji szkody wypłacił już powodowi Z. K. tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca kwotę po 10.700,00 zł, Sąd zasądził na jego rzecz z tego tytułu brakującą do pełnego pokrycia ustalonego zadośćuczynienia kwotę 49.300,00 zł a w pozostałym zakresie jego żądanie w zakresie zasądzenia zadośćuczynienia jako niezasadne oddalił.

Ponieważ pozwany w toku likwidacji szkody wypłacił już powodowi R. K. (1) tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca kwotę po 8.900,00 zł, Sąd zasądził na jego rzecz z tego tytułu brakującą do pełnego pokrycia ustalonego zadośćuczynienia kwotę 51.100,00 zł a w pozostałym zakresie jego żądanie w zakresie zasądzenia zadośćuczynienia jako niezasadne oddalił.

Przyznane powodom kwoty zadośćuczynień, zdaniem Sądu, są adekwatne do rozmiaru ich cierpień i czasu ich trwania i uwzględniają nadal odczuwane przez nich negatywne emocje. Ponadto są one właściwe dla zatarcia negatywnych emocji lub co najmniej złagodzenia odczucia krzywdy i odpowiadają aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa a także rekompensują skutki zdarzenia, jakie powodowie będą odczuwać jeszcze w przyszłości.

Świadczenie z tytułu zadośćuczynienia, jak każde odszkodowawcze świadczenie pieniężne, podlega co do odsetek zasadom art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy świadczenie pieniężne stało się wymagalne a dłużnik go nie spełnił. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne dopiero od chwili, gdy wskazana została jego wysokość. Dopiero bowiem od tej chwili można mówić o "świadczeniu pieniężnym" w rozumieniu art. 481 § 1 kc.

Z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy, ze swej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami naruszenia dobra osobistego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r. II PR 257/70, OSNC 1971/6/103).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pozwany obowiązany był do zaspokojenia roszczenia powoda w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie.

Roszczenia o zadośćuczynienia zostały zgłoszone pozwanemu przez powodów w postępowaniu dotyczącym likwidacji szkody w dniu 29 października 2018 r. Pozwany powinien zatem wypłacić je powodom najpóźniej w dniu 27 listopada 2018 r. Wobec powyższego Sąd uznał, iż pozwany pozostaje w opóźnieniu z ich zapłatą w związku z czym zasądził od niego na rzecz powodów zadośćuczynienia za śmierć K. K. (1) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, zgodnie z żądaniem pozwu, od dnia 12 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu z powództwa A. K. Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego na jej rzecz kwotę 10.856,29 zł, na którą to kwotę złożyły się opłata od pozwu w kwocie 5.033,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powódki w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł i zaliczka na koszt opinii biegłego w kwocie 406,29 zł.

W sprawie z powództwa A. K. pozostała nie pokryta część kosztów biegłego w kwocie 110,70 zł. Co do nie pokrytych kosztów procesu to Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.) zasądził je od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego.

Powód Z. K. dochodził pozwem zasądzenia kwoty 89.300,00 zł. Sąd uwzględnił jego żądanie w zakresie kwoty po 49.300,00 zł. Jego żądanie uwzględnione więc zostało w 55 %. Natomiast powód R. K. (1) dochodził pozwem zasądzenia kwoty 91.000,00 zł. Sąd uwzględnił jego żądanie w zakresie kwoty po 51.100,00 zł. Jego żądanie uwzględnione więc zostało w 56 %.

Na poniesione przez powoda Z. K. koszty procesu złożyły się opłata od pozwu w kwocie 4.465,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł i zaliczka na koszt opinii biegłego w kwocie 323,90 zł. Łącznie więc poniósł on koszty w kwocie 10.205,90 zł.

Na poniesione przez pozwanego w sprawie z powództwa Z. K. koszty postępowania złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści w § 2 pkt 6 zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) i trzecia część opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 5,60 zł. Łącznie więc poniósł on koszty w kwocie 5.405,60 zł.

Łącznie więc koszty postępowania wyniosły 15.611,50 zł. Powód powinien ponieść 45 % tych kosztów a więc kwotę 7.025,18 zł. Ponieważ poniósł on wyższe koszty Sąd zasądził od pozwanego na jego rzecz kwotę 3.180,72 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

Na poniesione przez powoda R. K. (1) koszty procesu złożyły się opłata od pozwu w kwocie 4.555,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł i zaliczka na koszt opinii biegłego w kwocie 269,81 zł. Łącznie więc poniósł on koszty w kwocie 10.241,81 zł.

Na poniesione przez pozwanego w sprawie z powództwa R. K. (1) koszty postępowania złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści w § 2 pkt 6 zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) i trzecia część opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 5,60 zł. Łącznie więc poniósł on koszty w kwocie 5.405,60 zł.

Łącznie więc koszty postępowania wyniosły 15.647,41 zł. Powód powinien ponieść 44 % tych kosztów a więc kwotę 6.884,86 zł. Ponieważ poniósł on wyższe koszty Sąd zasądził od pozwanego na jego rzecz kwotę 3.356,95 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

W sprawie z powództwa R. K. (1) pozostała nie pokryta część kosztów biegłego w kwocie 114,09 zł. Co do nie pokrytych kosztów procesu to Sąd na podstawie 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.) zasądził od powoda R. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu 44 % tych kosztów czyli kwotę 50,20 zł i kwotę tą nakazał ściągnąć z zasądzonego od pozwanego na jego rzecz roszczenia a na podstawie art. 113 ust. 1 powołanej ustawy zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 63,89 zł, która stanowi 56 % tych kosztów i odpowiada stosunkowi, w jakim pozwany przegrał sprawę.