Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodnicząca: SSA Anna Polak

Sędziowie: SA Zofia Rybicka-Szkibiel

SA Urszula Iwanowska (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2014 r., na posiedzeniu niejawnym,

sprawy z odwołania A. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

przy udziale zainteresowanej Hotel (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o odpowiedzialność za zobowiązania spółki z tytułu składek

na skutek apelacji A. T. od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 stycznia 2013 r., sygn. akt VII U 1016/010,

postanawia: uchylić zaskarżony wyrok, znieść postępowanie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Szczecinie VII Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Zofia Rybicka-Szkibiel

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 grudnia 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w P. Inspektorat w G. stwierdził, że A. T. jako osoba pełniąca funkcję Prezesa Zarządu Hotel (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., odpowiada solidarnie ze spółką całym swoim majątkiem za jej zobowiązania z tytułu składek na:

- Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okresy: od stycznia do marca 2004 r., od maja 2004 r. do sierpnia 2005 r., od października 2005 r. do marca 2006 r., od czerwca 2006 r. do stycznia 2007 r., od maja do czerwca 2007 r., od sierpnia 2007 r. do września 2008 r. w łącznej kwocie 108.507,57 zł, w tym z tytułu składek na FUS w kwocie 65.910,57 zł oraz z tytułu odsetek za zwłokę w kwocie wyliczonej na dzień 29 grudnia 2009 r. - 42.597 zł,

- z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres: styczeń 2004 r., od lutego do marca 2004 r., od maja 2004 r. do sierpnia 2005 r., od października 2005 r. do marca 2006 r., od czerwca 2006 r. do stycznia 2007 r., od marca 2007 r. do sierpnia 2008 r. w łącznej kwocie 20.717,31 zł, w tym z tytułu składek 12.518,31 zł oraz 8.199 zł tytułem odsetek na dzień 29 grudnia 2009 r.,

- z tytułu składek na Fundusz Pracy i FGŚP za okres: od stycznia do marca 2004 r., od maja 2004 r. do sierpnia 2005 r., od października 2005 r. do marca 2006 r., od czerwca 2006 r. do stycznia 2007 r., marzec 2007 r., od maja 2007 r. do września 2008 r. w łącznej kwocie 8.541,01 zł, w tym z tytułu składek 5.174,01 zł oraz 3.367 zł z tytułu odsetek za zwłokę.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że spółka Hotel (...) nie dopełniła obowiązku zapłaty wyżej wymienionych należnych świadczeń, a egzekucja prowadzona przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Wobec powyższego, A. T. jako członek zarządu spółki odpowiada za jej zobowiązania solidarnie całym swoim majątkiem z tytułu nieopłaconych składek, w okresie pełnienia funkcji w zarządzie.

W odwołaniu od powyższej decyzji A. T. podniósł, że nie jest trafiony zarzut organu, iż przez cały okres działalności spółki Hotel (...) był jej Prezesem Zarządu, albowiem Sąd Gospodarczy wprowadził do spółki zarządcę przymusowego i to on winien ponieść odpowiedzialność. Nadto A. T. podniósł zarzuty wobec układów panujących w (...) wymiarze sprawiedliwości.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie całości i zasądzenie od odwołującego kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych wskazując, że zadłużenie spółki, za które odpowiada odwołujący, obejmuje okres faktycznego sprawowania przez niego funkcji w zarządzie spółki. Dalej organ zaznaczył, że w sprawie spełnione zostały przesłanki zastosowania art. 116 Ordynacji podatkowej, tzn. wystąpiła bezskuteczność egzekucji oraz odwołujący pełnił funkcję członka zarządu w okresie, którego dotyczy zaległość. Odnosząc się do zarzutu wyłączenia odpowiedzialności odwołującego, w związku z wprowadzeniem do spółki zarządcy przymusowego organ rentowy podniósł, że przepis ar. 116 Ordynacji podatkowej nie wprowadza żadnej – oprócz w nim wymienionych – regulacji, wykluczającej odpowiedzialność członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub ograniczającej taką odpowiedzialność. Wobec powyższego nie jest to przesłanka zwalniająca odwołującego od odpowiedzialności.

Postanowieniem z dnia 9 maja 2011 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanej Hotel (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w G..

Wyrokiem z dnia 23 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie (punkt I) oraz zasądził na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w P. kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt II).

Powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Hotel (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. została wpisana do rejestru przedsiębiorców postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2004 r., pod numerem KRS (...). A. T. pełnił funkcję prezesa przedmiotowej spółki. Spółka zatrudniała pracowników, w związku z czym była obowiązana do uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W wyniku szczegółowego rozliczenia konta wnioskodawcy organ rentowy ustalił, że na koncie płatnika składek na dzień 29 grudnia 2009 r. powstała zaległość w opłacaniu składek:

- na FUS za okresy: od stycznia do marca 2004 r., od maja 2004 r. do sierpnia 2005 r., od października 2005 r. do marca 2006 r., od czerwca 2006 r. do stycznia 2007 r., od maja do czerwca 2007 r., od sierpnia 2007 r. do września 2008 r. w łącznej kwocie 108.507,57 zł, w tym z tytułu składek na FUS w kwocie 65.910,57 zł oraz z tytułu odsetek za zwłokę w kwocie wyliczonej na dzień 29 grudnia 2009 r. - 42.597 zł,

- na FUZ za okres: styczeń 2004 r., od lutego do marca 2004 r., od maja 2004 r. do sierpnia 2005 r., od października 2005 r. do marca 2006 r., od czerwca 2006 r. do stycznia 2007 r., od marca 2007 r. do sierpnia 2008 r. w łącznej kwocie 20.717,31 zł, w tym z tytułu składek 12.518,31 zł oraz 8.199 zł tytułem odsetek na dzień 29 grudnia 2009 r.,

- na FP i FPGŚP za okres: od stycznia do marca 2004 r., od maja 2004 r. do sierpnia 2005 r., od października 2005 r. do marca 2006 r., od czerwca 2006 r. do stycznia 2007 r., marzec 2007 r., od maja 2007 r. do września 2008 r. w łącznej kwocie 8.541,01 zł, w tym z tytułu składek 5.174,01 zł oraz 3.367 zł z tytułu odsetek za zwłokę.

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2004 r. Sąd Rejonowy w Gnieźnie I Wydział Cywilny rozstrzygnął zbieg egzekucji prowadzonych dotychczas przez Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Gnieźnie oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w G., powierzając dalsze prowadzenie egzekucji komornikowi sądowemu Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Gnieźnie. Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2005 r. Komornik Sądowy Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Gnieźnie umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko Hotel (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Postanowieniem z dnia 13 lipca 2007 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec Hotelu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wobec braku majątku zobowiązanego.

W dniach 24 i 28 maja 2004 r. na konto płatnika Hotel (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wpłynęły wpłaty tytułem składek na FUS, FUZ oraz FP i FGŚP. Wpłaty te zostały odnotowane na koncie płatnika Hotel (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednakże w związku z tym, że płatnik nie wywiązał się z wymogów związanych z restrukturyzacją, wpłata kwoty z dnia 24 maja 2004 r. została zaksięgowana na należności z tytułu składek za miesiąc wrzesień 1996 r. (8.676,04 zł należność główna plus 823 zł tytułem odsetek). Pozostałą część kwoty wpłaconej przez płatnika zaksięgowano na dwie wpłaty:

- kwotę 8.083,71 zł jako wpłata na należności za miesiąc styczeń 1999 r. z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,

- kwotę 2..897,35 zł na należności FP i FGŚP.

Wpłaty z dnia 24 maja 2004 r. na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, FP i FGŚP z uwagi na brak oznaczenia dotyczącego nr NIP oraz REGON, nie zostały zidentyfikowane, w związku z czym organ rentowy oznaczył je jako wpłaty dotyczące czerwca 2002 r.

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego oraz art. 116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) w związku z art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (powoływana dalej jako: „s.u.s.”) Sąd Okręgowy uznał odwołanie za nieuzasadnione.

W ocenie sądu pierwszej instancji organ rentowy wykazał przesłanki odpowiedzialności odwołującego się za zadłużenie składkowe spółki za okresy i w wysokości wskazanych w zaskarżonej decyzji. W okresie, za który powstały przedmiotowe zaległości skarżący pełnił funkcję Prezesa Zarządu spółki.

Sąd Okręgowy miał także na względzie, że prowadzona względem spółki egzekucja z rachunku bankowego okazała się bezskuteczna, co skutkowało postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydanym zarówno przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w G., jak i komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gnieźnie.

Następnie sąd pierwszej instancji podniósł, że odwołujący się nie wykazał zaistnienia przesłanek zwalniających go od odpowiedzialności za długi spółki; nie wykazał wystąpienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 116 § 1 pkt. 1-2 Ordynacji podatkowej, tzn. nie udowodnili, że w odpowiednim czasie złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, albo wskazał majątek spółki, z którego mogłoby nastąpić zaspokojenie wierzyciela, albo wykazał, że nie ponosi winy za okoliczność zaniechania złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Odnosząc się natomiast do zarzutu odwołującego się, jakoby wprowadzenie do spółki zarządcy przymusowego wyłączało jego odpowiedzialność z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa, Sąd Okręgowy podkreślił, że nie znajduje on umocowania ani w tym, ani żadnym innym przepisie powyższej ustawy. Sąd meriti zaznaczył, że warunki wyłączające odpowiedzialność członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zostały wyraźnie wskazane w powołanym przepisie, a w świetle tego wprowadzenie do spółki zarządcy przymusowego nie jest przesłanką wyłączająca odpowiedzialność A. T. jako prezesa zarządu spółki Hotel (...).

Mając na uwadze powyższe sąd pierwszej instancji uznał, że A. T. ponosi subsydiarną odpowiedzialność za zobowiązania Hotel (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. i odwołanie jego oddalił.

Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie w całości nie zgodził się A. T., który w wywiedzionej apelacji zrzucił mu:

1)  uniemożliwienie apelującemu obrony jego interesów przed Sądem Okręgowym przez nieuwzględnienie wniosku dowodowego o zażądanie od ZUS protokołu kontroli spółki przeprowadzonej w dniu 13 maja 1994 r.,

2)  nie rozważenie przez sąd kwestii przedawnienia części roszczenia,

3)  błędna wykładnię art. 116 Ordynacji podatkowej przez przyjęcie, że wystarczy, iż przepis ten nie wyłącza wyraźnie odpowiedzialności członka zarządu spółki za składki w okresie, gdy spółką tą kierował zarządca tymczasowy by obciążyć skarżącego odpowiedzialnością subsydiarną także za ten okres.

Podnosząc powyższe apelujący wniósł o:

- zmianę wyroku przez uwzględnienie odwołania w całości,

ewentualnie

- uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja A. T. doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku z uwagi na występującą w sprawie nieważność postępowania. Sąd drugiej instancji rozpoznaje co prawda sprawę w granicach zakreślonych wskazanymi w apelacji wnioskami i zarzutami, jednakże nieważność postępowania bierze pod uwagę z urzędu (art. 378 § 1 k.p.c.). Nie jest bowiem związany treścią wniosku apelacyjnego co do sposobu rozstrzygnięcia i ma obowiązek wydać prawidłowe orzeczenie bez względu na ocenę prawną zawartą we wniosku apelacyjnym.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia odpowiedzialności odwołującego się za zaległe składki Hotelu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na rzecz organu rentowego. Zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2003 r., tj. przez cały sporny okres – za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba że członek zarządu wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające upadłości (postępowanie układowe) albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, bądź też wskaże on mienie, z którego egzekucja jest możliwa. Na mocy art. 31 s.u.s. do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio przywołany powyżej art. 116 Ordynacji podatkowej, a na podstawie art. 32 s.u.s. do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na ubezpieczenie zdrowotne stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

W orzecznictwie podkreśla się, że odpowiedzialność członków zarządu spółki, jako osób trzecich, ma charakter akcesoryjny i subsydiarny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2006 r., II UK 47/06, OSNP 2007/19-20/296). Solidarność, o której mowa w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej dotyczy odpowiedzialności solidarnej członków zarządu ze spółką, co oznacza, że spełnienie zobowiązania wynikającego ze składek przez jedną z tych osób zwalnia w tym zakresie pozostałą (art. 366 k.c.).

Nie ulega zatem wątpliwości, że podmiotem zainteresowanym wynikiem rozstrzygnięcia niniejszej sprawy był nie tylko A. T., którego dotyczy zaskarżona decyzja – jako członek zarządu spółki – ale także sama spółka Hotel (...), która jako spółka kapitałowa wpisana do KRS posiada osobowość prawną i stanowi niezależny od odwołującego się byt prawny, który posiada samodzielną zdolność procesową.

W zakresie odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i pozycji spółki jako dłużnika i podmiotu zainteresowanego wynikiem rozpoznania sprawy wypowiadał się wielokrotnie Sąd Apelacyjny w Szczecinie, np. w orzeczeniach z dnia 24 kwietnia 2008 r. (sygn. akt III A Ua 173/08), z dnia 1 lipca 2008 r. (sygn. akt III A Ua 333/08), czy z dnia 10 lipca 2008 r. (sygn. akt III A Ua 415/08), stwierdzając, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością winna brać udział w postępowaniu, jako zainteresowana. Przy czym ustawowym reprezentantem spółek kapitałowych są ich zarządy. Odstępstwa od tej zasady zostały wprowadzone do kodeksu spółek handlowych ze względu na potrzebę ochrony interesów spółek wobec możliwości wystąpienia kolizji pomiędzy interesem indywidualnym poszczególnego członka zarządu a interesem spółki, którą ma prawo reprezentować. Temu celowi podporządkowane są też inne rozwiązania, polegające, między innymi, na nakazie wyłączenia się przez członków zarządu z rozstrzygania spraw w przypadku sprzeczności interesu spółki z ich interesem lub interesem ich bliskich (art. 209 i 377 k.s.h.), jak również, szczególne wobec treści art. 210 i 379 k.s.h., rozwiązanie w art. 253 i 426 k.s.h. kwestii reprezentacji spółki w sprawie o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia).

W judykaturze Sądu Najwyższego trafnie podkreśla się, że chodzi o potencjalną kolizję interesów piastunów zarządu z interesem samej spółki (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r., III CZP 63/09, OSNC 2010/4/55 oraz wyrok z dnia 11 stycznia 2002 r., IV CKN 1903/00, OSNC 2002/11/137). Wyłączenie członka zarządu od reprezentowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ze względu na jego „spór” ze spółką (art. 210 k.s.h.) może więc wchodzić w grę nie tylko dlatego, że istnieje między nimi rzeczywisty konflikt, ale także dlatego, że w związku z określonym zdarzeniem zachodzi potrzeba podjęcia przez spółkę decyzji lub wyrażenia stanowiska mającego znaczenie prawne w sytuacji, w której interesy spółki i członka zarządu są sprzeczne (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2010 r., III CZP 120/09, OSNC 2010/7-8/105). Nie ulega wątpliwości, że pojęcie „sporu” obejmuje swym zakresem postępowanie przed sądem powszechnym, w którym po obu stronach procesu występują członek zarządu i spółka (podobnie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2010 r., II CSK 511/09, OSNC 2010/10/143). Przepis art. 210 k.s.h. ma chronić spółkę, jej wspólników i wierzycieli przed niekorzystnymi dla spółki decyzjami zarządu. Przepisy nie wymagają, aby sprzeczność interesów rzeczywiście występowała. Chodzi bowiem o potencjalna kolizję interesów osób zarządzających spółką a samą spółką.

Tak szerokie ujęcie „sporu” przywoływanego w treści art. 210 k.s.h. znajduje odbicie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 10 kwietnia 2013 r., II UZP 1/13 (Biul. SN 2013/4/24) stwierdził, że członek zarządu spółki akcyjnej odwołujący się od decyzji stwierdzającej jego odpowiedzialność za zaległości składkowe nie może reprezentować tej spółki występującej w sprawie w charakterze zainteresowanej (art. 379 § 1 kodeksu spółek handlowych). Ponadto w postanowieniu z dnia 5 października 2011 r., II UZP 9/11 (OSNP 2012/21-22/273) przesądzono, że w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych toczącej się z odwołania członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od decyzji organu rentowego stwierdzającej jego odpowiedzialność za zaległości składkowe spółki, występującą w charakterze zainteresowanej spółkę powinna reprezentować rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników (art. 210 § 1 k.s.h.), a nie zarząd (art. 201 § 1 k.s.h.). W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy między innymi wskazał, że w takim zakresie, w jakim członek zarządu wcześniej zrealizował zaległości składkowe, zmniejsza się zadłużenie spółki wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co oznacza możliwość uniknięcia przez spółkę egzekucji przez organ rentowy tej części zobowiązań z jej majątku, gdyby taki się „pojawił”. Bezskuteczność egzekucji z majątku spółki, będąca przesłanką odpowiedzialności członka zarządu spółki po myśli art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 s.u.s., jest bowiem stanem faktycznym, w którym z majątku podmiotu nie da się uzyskać zaspokojenia całości lub części należności. Nie jest zatem stanem niezmiennym, wobec czego nie można wykluczyć, że ze względu na różne okoliczności, które mogą powstać po stwierdzonej bezskuteczności egzekucji, należności publicznoprawne mogłyby być jednak zaspokojone z majątku spółki. W takiej sprawie należy założyć istnienie konfliktu interesów między spółką a członkiem zarządu, co oznacza wyłączenie ogólnej reprezentacji spółki przez zarząd na rzecz reprezentacji przez radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników (art. 210 § 1 k.s.h.). Jednocześnie sąd odwoławczy zwraca uwagę, że powyższa uchwała z dnia 10 kwietnia 2013 r., II UZP 1/13, została podjęta przez Sąd Najwyższy wyniku ujawnienia rozbieżności w dotychczasowym orzecznictwie tego Sądu odnośnie reprezentacji spółek handlowych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych z udziałem członka zarządu spółki (stanowisko zajęte w wyroku z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 161/11 a stanowisko tego Sądu wyrażone w postanowieniu z dnia 5 października 2011 r., II UZP 9/11). Przy czym postuluje się, aby poglądowi wyrażonemu w uchwale z dnia 10 kwietnia 2013 r., II UZP 1/13, nadano moc zasady prawnej (por. Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 12/20013, „Aktualne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w orzecznictwie Sądu Najwyższego” SSN Józef Iwulski, str. 8-9).

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że procesowym skutkiem naruszenia zasad szczególnej reprezentacji spółki i występowania w jej imieniu jest nieważność postępowania na podstawie art. 379 pkt 2 k.p.c., który wśród przyczyn nieważności wymienia brak organu powołanego do reprezentowania strony. W związku z treścią art. 210 § 1 k.s.h. oznacza to brak w spółce rady nadzorczej lub niepowołanie specjalnego pełnomocnika.

Sąd drugiej instancji dostrzega, że w spółce Hotel (...) nie została utworzona rada nadzorcza, ani nie powołano dla niej specjalnego pełnomocnika. W toku całego procesu w imieniu spółki wypowiadał się prezes jej zarządu – A. T., który zarazem występuje w sprawie w charakterze ubezpieczonego ( quasi powoda). Zatem z tej przyczyny Sąd Apelacyjny zobligowany był na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. uchylić zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego, znieść postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością oraz przekazać sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny z urzędu uwzględnił fakt, że w toku całego postępowania przed sądem pierwszej instancji zainteresowana spółka nie miała organu powołanego do jej reprezentowania w sporze z jej członkiem zarządu (art. 379 pkt 2 k.p.c.).

Rozpoznając sprawę ponownie rzeczą Sądu Okręgowego będzie zapewnienie wezwanej do udziału w sprawie spółce Hotel (...) prawidłowej jej reprezentacji w procesie (zobligowanie wspólnika spółki do ustanowienia pełnomocnika do jej reprezentowania w procesie, ewentualnie rozważanie konieczności ustanowienia dla spółki kuratora) i podjęcia obrony jej praw, a następnie przeprowadzenie merytorycznego postępowania z udziałem wszystkich osób zainteresowanych jego wynikiem.

Ponieważ postępowanie sądowe w całości musi być przeprowadzone od nowa, Sąd Apelacyjny nie wypowiada się merytorycznie o sprawie.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok znosząc przeprowadzone przed Sądem Okręgowym postępowanie i sprawę przekazał temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Ponadto na podstawie art. 108 § 2 k.p.c. pozostawił temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Zofia Rybicka-Szkibiel