Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2014r. w S.

odwołania Z. L. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 29 listopada 2012 r. Nr (...)

w sprawie Z. L. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o należności z tytułu składek

oddala odwołanie.

Sygn. akt.: IV U 4/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 29 listopada 2012 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na podstawie art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. , stwierdził, że Z. L. (1) jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy. W decyzji stwierdzono, że zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 1178,18 zł, w tym z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres od 2012-06 do 2012-07 w kwocie 1074,35 zł, odsetek za zwłokę 52 zł, z tytułu składek na Fundusz Pracy za okres 2012-07 w kwocie 51,83 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Z. L. (1) nie dopełnił obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Odwołanie od w/w decyzji złożył Z. L. (1) wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że nie posiada zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i fundusz pracy w kwocie 1178,18 zł. W uzasadnieniu odwołania Z. L. (1) podniósł, że 1 lipca 2012 r. skierował do organu rentowego pismo, że z uwagi na zły stan zdrowia bezterminowo zawiesza prowadzoną działalność gospodarczą. W odpowiedzi na powyższe pismo ZUS poinformował go, że takie pismo nie wywołuje skutków prawnych. W dniu 17 sierpnia 2012r. ubezpieczony dokonał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej o zawieszeniu prowadzonej działalności. Wskazano, ponadto, że wpisy do ewidencji mają tylko charakter deklaratoryjny, nie tworzą prawa tylko potwierdzają zaistniały stan faktyczny. Ubezpieczony poniósł również, że w październiku 2011 r. przeszedł zawał i praktycznie od października 2011 r. nie prowadzi działalności gospodarczej, jedynie w dwóch miesiącach miał przychód z działalności, z tym że dotyczył od spraw sprzed października 2011 r. (odwołanie k. 1).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przywołując argumentację wskazaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.6).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony Z. L. (1) prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą Z. L. (1) Kancelaria (...) w S. pod adresem (...) od 15 sierpnia 1996 r. Formalnie prowadzenie powyższej działalności gospodarczej zostało zawieszone od dnia 17 sierpnia 2012 r. i przewidywany czas zawieszenia został określony do 01.03.2013 r. (k. 5 akt organu rentowego).

W okresie od dnia 06.02.2012 r. do 16.02.2012 r. Z. L. (1) w Klinice (...), gdzie dnia 08.02.2012 r. przeszedł operację wszczepienia tętnicy piersiowej wewnętrznej lewej do gałęzi zstępującej przedniej, żylne pomost aortalno wieńcowy do gałęzi okalającej bez użycia krążenia pozaustrojowego (karta informacyjna k.12). Na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 01.03.2012 r. Z. L. (1) został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do 28.02.2013 r. (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k.13). Dnia 26 kwietnia 2012r. Z. L. (1) miał wykonany zabieg angioplastyki kompleksowej PTW z implantacją 2 DES I 1 BMS w (...) Sp. z o.o. (opis zabiegu k.14).

Mimo stanu zdrowia ubezpieczony wykonywała obsługę prawną prowadząc sprawy egzekucyjne swoich zleceniodawców, wystawiając faktury VAT po zakończeniu spraw egzekucyjnych (zeznania ubezpieczonego k.27v).

Do Urzędu Skarbowego w S. i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. ubezpieczony złożył pisma informujące, że od 01 lipca 2012r. zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej (k.3 i 26).

Za miesiąc lipiec 2012r. Z. L. (1) dnia 21 sierpnia 2012 r. złożył do Urzędu Skarbowego w S. deklarację VAT-7- wykazując obrót - 813 zł, podatek należny – 187 zł (informacja z US w S. i wydruk deklaracji – k. 20-21). Powyższa deklaracja została złożona w związku z wystawioną przez ubezpieczonego fakturą VAT nr (...) dnia 04.07.2012 r. na kwotę 999,99 zł brutto za obsługę (...) Sp. z o.o. w miejscowości O. w miesiącu czerwcu 2012 r. (faktura k.24 i deklaracja k.25)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego Z. L. (1) nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobami z nimi współpracującymi. Zgodnie zaś z art. 13 pkt 4 wymienionej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie należało ustalić, czy w miesiącach: czerwiec, lipiec 2012 r., za które to miesiące organ rentowy obciążył ubezpieczonego Z. L. (1) składkami na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy wymieniony prowadził działalność gospodarczą.

Definicję prowadzenia działalności gospodarczej zawiera art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), zgodnie z którym działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Definiując więc działalność gospodarczą ustawodawca wskazuje na jej immanentne cechy, tj. zarobkowy charakter, ekonomiczną klasyfikację działalności gospodarczej, zawodowy charakter działalności gospodarczej oraz sposób wykonywania działalności gospodarczej (zorganizowany i ciągły).

Zarobkowy charakter działalności gospodarczej oznacza, że zamiarem (celem) jej podjęcia jest osiągnięcie zysku, definiowanego jako nadwyżkę przychodów nad stratami. Przy czym należy liczyć się z możliwością nieuzyskania przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej, czyli poniesienia straty. Tym samym o zarobkowym charakterze działalności gospodarczej nie decyduje faktyczne osiągnięcie zysku, lecz zamiar jego osiągnięcia. Należy wskazać, że o zarobkowym charakterze działalności przesądza zamiar jego osiągnięcia, a nie rzeczywiste przysporzenie po stronie podmiotu gospodarczego Zawodowe wykonywanie działalności polega na wykonywaniu poszczególnych czynności mających zawodowy (profesjonalny) charakter. Osoby takie posiadają odpowiednie - dla danego zawodu kwalifikacje i umiejętności.

Zorganizowanie jako cecha działalności gospodarczej oznacza, że jej wykonywanie jest zaplanowane pod względem prawnym i faktycznym. Podmiot wykonujący działalność gospodarczą musi podjąć szereg czynności o charakterze organizacyjnym, których celem jest przygotowanie do wykonywania działalności gospodarczej. Zatem jako zorganizowanie działalności gospodarczej należy rozumieć szereg czynności zmierzających do jej podjęcia i wykonywania.

W piśmiennictwie wskazuje się na materialny i formalny aspekt zorganizowania działalności gospodarczej.

Formalne zorganizowanie działalności gospodarczej należy rozumieć jako prawnie określony zakres obowiązków związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Należy tutaj zaliczyć rejestrację działalności gospodarczej, zgłoszenia podatkowe oraz statystyczne, obowiązki związane z ubezpieczeniem społecznym, konieczność prowadzenia działalności gospodarczej w określonej formie organizacyjno-prawnej, uzyskania określonych aktów administracyjnych, tj. koncesji, zezwolenia. Natomiast jeśli chodzi o warunki materialne, to wymienia się szereg czynności organizacyjnych w zakresie uzyskania środków finansowych na podjęcie działalności gospodarczej, zatrudnienia pracowników, wynajęcia czy też zakupu lokalu. Te wszystkie wskazane czynności organizacyjne jednoznacznie przesądzają, iż działalność gospodarcza jest aktywnością, która nie ma charakteru przypadkowego (tak Małgorzata Sieradzka, Komentarz do art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Lex/el. 2012).

Ciągłość działalności gospodarczej natomiast oznacza, że jest to względna stałość (stabilność) jej wykonywania, przy założeniu, iż nie jest to aktywność okazjonalna, jednostkowa. Wynika to już z samego znaczenia przymiotnika "ciągły", który jest przeciwieństwem przymiotnika "jednorazowy". Tym samym w przypadku działalności gospodarczej nie jest wymagana cecha ciągłości w ścisłym znaczeniu, lecz raczej rodzajowa powtarzalność, a nie jednorazowość działań (tak zob. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 10 czerwca 2008 r., I SA/Gl 886/07, LEX nr 1019500). Celem wprowadzenia przesłanki ciągłości działalności było wyłączenie z definicji działalności gospodarczej czynności jednorazowych.

Jednakże przesłanki tej nie należy utożsamiać z koniecznością wykonywania działalności bez przerwy. Istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu (por. wyrok NSA w W. z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. II OSK 333/11, LEX nr 992553).

W orzecznictwie utarty jest pogląd, iż działalność gospodarcza jest faktem, kategorią o charakterze obiektywnym. Nie konstytuuje jej żaden wpis bądź jego brak do odpowiedniego rejestru. Nadto nie ma (i nie może mieć) znaczenia okoliczność, że podmiot prowadzący określoną działalność nie ocenia jej subiektywnie jako działalności gospodarczej, nie nazywa jej tak bądź też oświadcza, że jej nie prowadzi (por. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 16 grudnia 2010 r., III S.A./Gd 556/10, Lex nr 756387 oraz wyrok NSA z dnia 12 maja 1994 r., sygn. S.A./Łd 365/93, Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1997, nr 2, s. 42).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdził, że w wnioskodawca w spornym okresie prowadził działalność gospodarczą. Sam wnioskodawcza nie kwestionował, iż w czerwcu 2012 r. prowadził działalność gospodarczą. O prowadzeniu w tym miesiącu przez wnioskodawcę działalności gospodarczej świadczy wpis w książkach ewidencji nabycia towarów i usług (k.15v), okoliczność prowadzenia przez Z. L. spraw egzekucyjnych swoich klientów (zeznania Z. L. k.27v).

Sąd uznał również, że Z. L. prowadził również działalność gospodarczą w miesiącu lipcu 2012 r. o powyższym świadczy fakt, że w dniu 4 lipca 2012 r. wymieniony wystawił (...) Logistyka Sp. z o.o. faktury VAT nr (...), z której to faktury wynika, że jej wystawcą jest Kancelaria (...) – Z. L. (1). Należność wynikająca z niniejszej faktury miała być przelana na rachunek bankowy wystawcy faktury związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Dodatkowo Z. L. (1) za miesiąc lipiec 2012 r. złożył również do Urzędu Skarbowego w S. deklarację VAT-7. Powyższe czynności świadczą o tym, że faktycznie Z. L. nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej od 01.07.2012 r. jak twierdził, skoro w dalszym ciągu posługiwał się numerem rachunku bankowego, pieczęcią firmy, wystawił fakturę VAT, rozliczył się za ten okres z podatku. W ocenie Sądu nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko odwołującego się, że skoro faktura z dnia 04.07.2012 r. została wystawiona za usługi świadczone za miesiąc czerwiec 2012 r., to nie wykonywał on działalności gospodarczej w lipcu 2012 r.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 19 marca 2007 r., III UK 133/06 (OSNP 2008 nr 7-8, poz. 114) stwierdzono, że zaistnienie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej musi być rzeczywiste, co oznacza, że ubezpieczonego obciąża obowiązek wykazania wystąpienia okoliczności niezwiązanych z warunkami wykonywania działalności gospodarczej, uniemożliwiających jej faktyczne prowadzenie przez pewien okres czasu. Przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej powodująca ustanie obowiązku ubezpieczenia społecznego musi być usprawiedliwiona i udokumentowana (wykazana), a nie uzależniona wyłącznie od woli ubezpieczonego, sprowadzającej się do zamiaru czasowego wyłączenia z obowiązku ubezpieczenia społecznego. Obowiązek ten jest bowiem konsekwencją prawną prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji, nie ma tu natomiast zależności odwrotnej, z której wynikałoby, że sam zamiar (wola) wyłączenia z przymusu ubezpieczenia społecznego uzasadniać może przerwę w prowadzeniu działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy podnieść, iż działalność gospodarcza ubezpieczonego polega na świadczeniu usług prawniczych, uzyskanie dochodów z tej działalności związane jest z popytem w danym miesiącu na tego typu usługi. Nie w każdym miesiącu prawnik ma taką samą ilość klientów, może się zdarzyć że nie będzie miał ich w ogóle, co jednak nie znaczy, że nie prowadzi działalności gospodarczej. Należy również podkreślić, iż ubezpieczony nie udowodnił, aby wypowiedział z dniem 1 lipca 2012 r. pełnomocnictwa osobom fizycznym, których sprawy prowadził, chociażby egzekucyjne, albo podmiotom prawnym, których obsługę prawną wykonywał.

Z zeznań ubezpieczonego wynika, iż faktury za prowadzenie spraw egzekucyjnych wystawiła mocodawcom dopiero po zakończeniu postępowania egzekucyjnego. Mając na uwadze fakt, że egzekucje komornicze trwają długo, szczególnie egzekucje z nieruchomości faktury za świadczone usługi mogły być przez ubezpieczonego wystawiane po wznowieniu przez niego działalności gospodarczej (zawieszonej w sierpniu 2012r.) w grudniu 2012 r., a nawet później. W spornym miesiącu lipcu mogły natomiast być wysyłane do ubezpieczonego przez komorników prowadzących egzekucje odpisy dokonywanych przez nich czynności egzekucyjnych, co już świadczy o czynności zawodowej. Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję poczynił ustalenia opierając się na informacji uzyskanej z Urzędu Skarbowego w S., iż ubezpieczony w czerwcu i w lipcu 2012 r. prowadził działalność gospodarczą. Ubezpieczony zatem wnosząc odwołanie od zaskarżonej decyzji fakt zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej powinien udowodnić. Ciężar dowodu w tym przypadku spoczywa na ubezpieczonym. W niniejszej sprawie ubezpieczony nie podważył ustaleń organu rentowego. Powoływanie się przez ubezpieczonego na stan zdrowia, nie stanowi dowodu potwierdzającego zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej od 1 lipca 2012 r. Należy bowiem podkreślić, iż nic nie wskazuje na to, aby stan zdrowia ubezpieczonego w lipcu 2012 r. pogorszył się stosunku do okresu wcześniejszego, kiedy to usługi prawnicze przez ubezpieczonego były świadczone (okoliczności dotyczące świadczenia usług prawniczych w czerwcu 2012 r. potwierdzone przez ubezpieczonego k. 27v).

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy przyjął, że odwołujący się prowadził działalność gospodarczą w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), do 31 lipca 2012 r., bowiem do tej daty wykazywał przychody uzyskiwane ze świadczonych usług prawniczych.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04 (OSNP 2005 Nr 13, poz. 198) stwierdzono, że zgłoszenie faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej tylko w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych może, ale nie musi prowadzić do ustania przymusu ubezpieczenia. Tylko w przypadku jednoczesnego dokonania takiego zgłoszenia i zaistnienia rzeczywistej przerwy w prowadzeniu tej działalności ustaje obowiązek ubezpieczenia. Decydujące znaczenie dla obowiązku ubezpieczenia ma zatem ustalenie, czy w okresie zgłaszanych przerw w prowadzeniu działalności gospodarczej uległa ona faktycznemu zaprzestaniu. Powyższego nie udowodnił ubezpieczony.

Wreszcie w wyroku z dnia 12 listopada 2007 r., I UK 147/07 (LEX nr 359577) wywiedziono, że o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, powodującym wyłączenie z ubezpieczenia społecznego, decyduje faktyczne zaprzestanie prowadzenia tej działalności, a nie złożenie do organu rentowego wniosku o wyrejestrowanie z ubezpieczenia społecznego, jeżeli działalność gospodarcza jest nadal prowadzona (podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 września 2007 r., III UK 35/07, LEX nr 483284).

Podsumowując Sąd doszedł do wniosku, iż ubezpieczony nie udowodnił, aby faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej od 01.07.2012 r. i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc w całości oddalił odwołanie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.