Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2020 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Zalewska – Statuch

Sędziowie: Barbara Bojakowska

Katarzyna Powalska

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2020 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. D. i M. D.

przeciwko Skarbowi Państwa – (...) Zarządowi (...) w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli

z dnia 21 lipca 2020 roku, sygn. akt I C 1444/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. solidarnie na rzecz powodów Z. D.
i M. D. 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 397/20

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 21 lipca 2020 roku Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli
w sprawie I C 1444/18 zasądził solidarnie od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powodów Z. D. i M. D. 7 701 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 5000 zł od 22 listopada 2018 roku do dnia zapłaty i od kwoty 2701 zł od 4 lipca 2020 roku do dnia zapłaty oraz orzekł o kosztach procesu. Sąd oddalił dalej idące powództwo i orzekł o kosztach procesu zasądzając od pozwanego na rzecz powodów solidarnie 362 zł oraz nakazując pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu rejonowego w Zduńskiej Woli 1999,62 zł tytułem niepokrytych wydatków.

Rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenie faktyczne
i wnioski prawne:

Powodowie Z. D. i M. D., w ramach małżeńskiej wspólności ustawowej są współwłaścicielami lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Z., przy ulicy (...) stanowiącego odrębną własność, objętego księgą wieczystą (...). Lokal mieszkalny składa się z 2 pokoi, kuchni, dwóch przedpokoi oraz łazienki z wc i łącznie ma powierzchnię 54,08 m ². Do lokalu mieszkalnego przynależy piwnica. Właścicielom przysługuje także udział w gruncie,
na którym usytuowana jest nieruchomość.

Nieruchomość powodów położona jest w sąsiedztwie lotniska wojskowego w Ł..
W związku z jego rozwojem, uchwałą Sejmiku Województwa (...) z dnia (...) nr XXIX/379/16, wprowadzono obszar ograniczonego użytkowania. Na terenie podobszaru
A strefy ograniczonego użytkowania tym samym istotne ograniczenia w przeznaczeniu oraz sposobie korzystania z nieruchomości. Między innymi zakazano budowy budynków jedno i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo – usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży. Zakazano również zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych na budynki o wskazanym wyżej przeznaczeniu. Na terenie podobszaru B dopuszczono budownictwo na cele mieszkaniowe
i przeznaczenie terenów na inwestycje tego typu, lecz z wprowadzeniem innych ograniczeń,
w szczególności koniecznością znoszenia immisji generowanych przez lotnisko wojskowe w Ł.. Nieruchomość powodów jest położona w całości w strefie B obszaru ograniczonego użytkowania wynikającego z ww. uchwały.

Ubytek wartości rynkowej wskazanej nieruchomości w wyniku wejścia w życie uchwały Sejmiku Wojewódzkiego nr XXIX/379/16 z dnia (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla ww. lotniska wojskowego wyniósł 7701 zł.

Powodowie, pismem z dnia 6 listopada 2018 roku zgłosili szkodę pozwanemu, żądając zapłaty kwoty 5000 złotych tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości ww. nieruchomości, w terminie do dnia 14 listopada 2018 roku. Pozwany, pismami z dnia 9 listopada 2018 roku (data doręczenia – 21 listopada 2018 roku) odmówił uznania zgłoszonych roszczeń.

Ustalając stan faktyczny Sąd w całości uznał za w pełni prawidłową opinię pisemną biegłej J. S.. Biegła w sposób logiczny i zgodny z doświadczeniem życiowym uzasadniła prezentowane stanowisko. Jej opinia jest kompletna, jednoznaczna i konsekwentna. Biegła stwierdziła, że wartość nieruchomości uległa obniżeniu o kwotę 7701 zł.

Strona pozwana kwestionowała niniejszą opinię biegłego, żądając dopuszczenia dowodu
z opinii innego biegłego (biegłego K. N.), dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu
z innych biegłych wydanych w sprawach I C 1386/18, I C 1438/18, I C 1373/18 i I C 1230/18, ewentualnie żądając zwrócenia się do odpowiedniej organizacji zawodowej na podstawie art. 157 ust. 1 w zw. z art. 157 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego, przeprowadził zaś dowód z opinii wskazanych przez pozwanego opinii innych biegłych sądowych, dodatkowo rozszerzając go z urzędu o opinie wszystkich biegłych opiniujących przed tutejszym sądem w sprawach tożsamych rodzajowo. W ocenie Sądu, pewne uśrednienie znanych Sądowi tych wskaźników winno uwzględniać bowiem wskaźniki występujące w opiniach wszystkich biegłych opiniujących w tutejszym Sądzie w sprawach nieruchomości lokalowych. Z tych względów przy rozpiętości wskaźników od 1,08 % do 6,24 %, Sąd ustalił średnik wskaźnik 3,66 %. W przedmiotowej sprawie z opinii biegłego J. S. wynika wskaźnik w wysokości 4,62 %. Nie jest ro zatem różnica, która merytorycznie dyskredytowałaby wydaną w sprawie opinię, uzasadniając odmowę uznania jej za podstawę wydanego w sprawie orzeczenia.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sad uznał powództwo częściowo za zasadne w oparciu o przepis art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska. W ocenie Sądu rozszerzone roszczenie pozwu podlegało jedynie częściowemu oddaleniu co do odsetek.

Sąd wskazał, że w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości, będące następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści aktu prawnego o utworzeniu obszaru (zwłaszcza dotyczących ograniczeń zabudowy), lecz także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z tego, że wskutek jego wejścia w życie dochodzi do zawężenia granic własności (art. 140 k.c. w zw. z art. 144 k.c.) i tym samym ścieśnienia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej na obszarze ograniczonego użytkowania.
O ile bowiem właściciel przed wejściem w życie uchwały Sejmiku mógł żądać zaniechania immisji (hałasu) przekraczającej standard ochrony środowiska, o tyle w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania możliwości takiej został pozbawiony. Inaczej mówiąc, szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 ustawy jest także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, iż właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje
(np. hałas). Skutkiem wejścia w życie uchwały Sejmiku jest nie tylko konieczność poddania się przewidzianym w nim wprost ograniczeniom – niekiedy mogą być one dla właścicieli nieistotne –
ale także konieczność znoszenia immisji przekraczających standard jakości środowiska, którym –
w braku uchwały Sejmiku – właściciel mógłby się przeciwstawić jako działaniom bezprawnym w świetle art. 174 ust. 1 ustawy. Przeloty statków powietrznych i działania naziemne lotniska są przyczyną ponadnormatywnego hałasu oddziałującego na nieruchomości sąsiednie z lotniskiem, czego skutkiem jest spadek ich wartości. Ubytek wartości nieruchomości dotyczy nieruchomości gruntowych zabudowanych budynkami mieszkalnymi, natomiast nie dotyczy gruntów rolnych czy nieruchomości zabudowanych o charakterze komercyjnym. Ubytek wartości rynkowej wskazanej nieruchomości
w wyniku wejścia w życie uchwały Sejmiku Wojewódzkiego nr XXIX/379/16 z dnia (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania lotniska wojskowego w Ł. został potwierdzony opinią biegłej sądowej z zakresu (...). S.
i wyniósł 7701 zł. W ocenie Sądu opinia ta jest obrazowa, a przy tym rzeczowa i jednoznaczna.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 7701 złotych, w tym kwoty 5000 złotych od dnia 22 listopada 2018 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 2701 złotych od dnia 4 lipca 2020 roku do dnia zapłaty orzeczono w oparciu o art. 481 k.c.

W ocenie Sądu pozwany od tej daty pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia
w rozumieniu art. 455 k.c. Sąd zasądził na rzecz powodów kwotę 7701 złotych, w tym kwotę 5000 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia 22 listopada 2018 roku, tj. od dnia następnego po dniu, w którym doręczono powodom odpis pisma pozwanego, w którym odmówił uznania zgłoszonych roszczeń oraz kwotę 2701 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia 4 lipca 2020 roku do dnia zapłaty, tj. od dnia następnego po dniu, w którym doręczono pełnomocnikowi pozwanego odpis pisma rozszerzającego pierwotne powództwo.

Mając na względzie wynik procesu, o jego kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.
w całości obciążając nimi pozwanego. Na zasądzone na rzecz powodów koszty procesu w łącznej wysokości 362 zł składają się: wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika procesowego w wysokości 270 zł, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 zł oraz opłata sądowa od pozwu w wysokości 75 złotych.

Skarb Państwa nie jest zwolniony z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych
w postaci wydatków na wynagrodzenie biegłego sądowego. O obowiązku uiszczenia w wysokości 1999,62 zł Sąd rozstrzygnął w punkcie 2. wyroku w oparciu o art. 83 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z wyrokiem nie zgodził się pozwany wnosząc apelację w części zasądzającej powyżej 2 785,21 zł stanowiącej wyliczany przez innych biegłych spadek w wysokości 1,6 % oraz co do kosztów procesu w całości w oparciu o zarzut:

naruszenia przepisów postepowania, które miało wpływ na wynik sprawy w postaci:

- naruszenia art. 131 § 1 kpc w związku z § 165 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2019 roku – regulamin urzędowania sądów powszechnych poprzez ich niezastosowanie i niedoręczenie stronie pozwanej w toku postepowania opinii biegłych wydanych na potrzeby postepowań toczących się przed Sadem Rejonowym w Zduńskiej Woli pod sygnaturami I C 1416/18, I C 1431/18, I C 1351/18 i I C 1230/18;

- art. 278 kpc w związku z art. 150 ustawy o gospodarce nieruchomościami poprzez niezastosowanie i dopuszczenie dowodu z opinii biegłego B. K. (1), wykonanej na potrzeby sprawy I C 1230/18, która jest ogólnikowa i nie odnosi się w żaden zindywidualizowany sposób do stanu faktycznego danej sprawy, w szczególności nie jest operatem szacunkowym;

- art. 233 § 1 kpc w związku z art. 327 ¹ §1 kpc polegające na dowolnej a nie swobodnej ocenie dowodów, tj. w szczególności: ogólnikowe wskazanie jakoby w przeważającej liczbie opinii biegłych , sporządzanych na potrzeby postepowań toczących się przed Sądem Rejonowym
w Z. wskaźnik spadku wartości nieruchomości dla nieruchomości lokalowych położonych w Z. był wyliczany od 3% do 6% bez wskazania jacy biegli, w jakich sprawach i przy jakich stanach faktycznych wyliczali te spadki wartości podczas gdy tylko dwóch biegłych wydaje dla lokali takie opinie, a biegli tacy jak K. N., L. B., T. S. czy I. R. wydają opinie w których spadek ten szacują na około 1%;

- art. 227 kpc w związku z art. 157 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami poprzez jego niezastosowanie w związku ze wskazaniem przez stronę pozwaną wątpliwości co do prawidłowości opinii;

- art. 231 kpc przez błędne przyjęcie, iż większość biegłych wydających opinie w związku ze spadkiem wartości nieruchomości ze względu na utworzenie strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska w Ł. w sytuacji w której większość biegłych, jak np.: K. N., L. B., T. S. czy I. R. określają spadek wartości nieruchomości lokali w wysokości 1% a tylko dwóch biegłych, tj. B. K. (1) i J. S. twierdzą, że spadek wartości nieruchomości lokalowych w mieście Ł. jest
w granicach 3-6 %. Ponadto biegły B. K. (1) sam wskazywał w nowszych opiniach, że spadek wartości lokalowej oscyluje w granicach 1,5%;

2.naruszenia przepisów prawa materialnego w postaci art. 129 ustawy prawo ochrony środowiska poprzez przyjęcie, iż hałas dochodzący z lotniska ma wpływ na spadek wartości nieruchomości podczas gdy przepis ten określa odpowiedzialność za szkody legalne powstałe wskutek ograniczenia prawa własności w związku z wejściem w życie uchwały sejmiku Województwa (...) oraz art. 133 tejże ustawy poprzez jego niezastosowanie w sytuacji
w której przepis jasno wskazuje, że w celu określenia spadku wartości nieruchomości ustalenie wysokości odszkodowania oraz ceny wykupu następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości według zasad i trybu określonych
w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W konkluzji strona pozwana wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów 2 785,21 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 22 listopada 2018 roku do dnia zapłaty, dokonanie stosunkowego rozliczenia kosztów procesu w oparciu o wynik sprawy oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za drugą instancję.

Strona pozwana wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego na potrzeby ustalenia czy w związku z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania i powstaniem ograniczeń
w korzystaniu z terenu wprowadzonych Uchwałą Sejmiku Województwa (...) z (...) nr XXIX/379/16 nastąpił spadek wartości lokalowej powodów, a jeśli tak to czym spowodowany ze wskazaniem biegłego K. N. bądź I. R.. Pozwany oświadczył, że nie wyraża zgody na wyznaczenie jako biegłego B. K. (1), gdyż jego opinie w zakresie dotyczącym spadku wartości nieruchomości lokalowych znacznie odbiegają od tych wydawanych przez większą część biegłych.

Strona pozwana wniosła także o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego K. N. wydanej w sprawie I C 422/19 Sądu Rejonowego w Łasku na okoliczność wykazania, że spadek wartości nieruchomości lokalowych położonych w Z. jest
w granicach 1,3%, wskazując, że kopie opinii znajdują się w posiadaniu Sądu Okręgowego w Sieradzu w związku z innymi postępowaniami.

Pozwany wniósł również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego I. R. wydanych w 8 sprawach Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli o sygnaturach wskazanych
w apelacji na okoliczność wykazania, że spadek wartości nieruchomości lokalowych położonych
w Z. jest w granicach 1,3%.

Powodowie w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie i o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Postanowieniem z 9 grudnia 2020 roku Sąd Okręgowy w Sieradzu pominął wnioski dowodowe zawarte w apelacji pozwanego na podstawie art. 235 ²§1 pkt 2,3 i 5 kpc.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępnie należy przypomnieć, że odpowiedzialność odszkodowawcza przewidziana w art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska obejmuje konkretną szkodę, przy czym jest nią także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, iż właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje np. hałas (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 25 maja 2012 r., I CSK 509/11).

Również w literaturze przedmiotu zasadnie przyjmuje się, że podmiotom będącymi właścicielami nieruchomości na obszarze ograniczonego użytkowania przysługuje odszkodowanie za szkodę pojmowaną szeroko, z uwagi na konieczność znoszenia przez te podmioty większych uciążliwości związanych z oddziaływaniem na środowisko, niż inne podmioty (B. Rakoczy, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, PPOŚ 2010, nr 2, s. 165).

Wobec powyższego powinnością Sądu w sprawach odszkodowawczych jest zindywidualizowanie wysokości szkody poprzez wskazanie w odniesieniu do konkretnego lokalu czy
i w jakiej wysokości doszło do utraty jego wartości rynkowej, a tym samym odniesienie się do kwestii związanej z reakcją rynku obrotu nieruchomościami na wprowadzenie strefy ograniczonego użytkowania.

Celem ustalenia czy nieruchomość powodów położona w strefie ograniczonego użytkowania oznaczonej symbolem B, ustalonej na mocy uchwały nr XXIX/379/16 Sejmiku Województwa (...) z dnia 25 października 2016 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł., straciła na wartości, Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego ds. szacowania wartości nieruchomości. W opinii biegła J. S. szeroko omówiła przyjętą metodologię, która doprowadziła ją do wniosku pozwalającego na określenie wysokości utraty wartości rynkowej nieruchomości na kwotę 7 701 złotych.

W ocenie Sądu Okręgowego zastrzeżenia strony skarżącej pod adresem wskazanej opinii nie są zasadne. Biegła wskazała, na czym oparła się wydając opinię, z jakich korzystała źródeł i jaką posłużyła się metodą oraz dlaczego wybrała akurat te nieruchomości do metody porównawczej. Nadto w sposób zrozumiały przedstawiła wnioski oraz sposób w jaki do nich doszła. Sąd nie miał też wątpliwości co do tego, że biegła posiada kompetencje i doświadczenie potrzebne do wydania opinii w sprawie, albowiem sporządzała opinie w zbliżonych rodzajowo sprawach dotyczących obniżenia wartości nieruchomości w związku z utworzeniem strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska w Ł.. Opinia została sporządzona w sposób prawidłowy, z zachowaniem wszelkich zasad szacowania nieruchomości przez osobę posiadającą kwalifikacje i wiedzę ze wskazanej dziedziny. Stąd też jej istotny i niewątpliwy walor pomocniczy przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy.

Przydatność opinii wynika również z tego, iż odpowiada ona postawionej tezie dowodowej, a autorka tej opinii jako osoba obca do stron niewątpliwie nie jest zainteresowana treścią rozstrzygnięcia, jakie zapadło w niniejszej sprawie. W konsekwencji nie można jej postawić zarzutu, że nie jest przydatna dla poczynienia ustaleń faktycznych w rozpoznawanej sprawie.

Podkreślić należy, iż apelujący z wnioskami opinii się nie zgadza, ale jednocześnie nie wskazuje w czym upatruje błędów omówionego przez biegłą sposobu rozumowania i przyjętych przez nią założeń. Samo odwołanie się do wniosków wynikających z korzystnych dla apelującego opinii innych biegłych jest niewystarczające. Bez wskazania konkretnych zarzutów trudno dyskredytować przyjętą przez Sąd opinię w oparciu o którą doszło do poczynienia ustaleń faktycznych i merytorycznego rozstrzygnięcia sporu. Nie zostało wyjaśnione dlaczego wnioski biegłych do których opinii strona pozwana się odwołuje mają mieć wyższą wartość dowodową. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami to do biegłego należy zarówno wybór metody szacowania oraz przyjętej
w ramach tej metody metodologii badawczej, w szczególności dobór wskaźników porównawczych.

Brak stosownej argumentacji pozwanego - wskazującej na istnienie błędów logicznego rozumowania, założeń przyjętej metody i doboru wskaźników porównawczych, na nieuwzględnienie wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego - uniemożliwia ocenę wagi i wpływu takiego zarzutu na prawidłowość zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Stąd też chybiony okazał się wniosek apelującego o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego rzeczoznawcy, czy opinii innych biegłych wymienionych w apelacji. Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury Sąd
w toku postępowania może żądać przedstawienia dodatkowej opinii przez kolejnych biegłych, ale wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Wniosek strony o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego winien być trafnie i rzetelnie uargumentowany. Samo niezadowolenie strony z przygotowanego wcześniej opracowania nie jest wystarczającym powodem, by sporządzać kolejną opinię biegłych tej samej specjalności, (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 14 kwietnia 2015 r., I ACa 119/15).

W niniejszej sprawie strona pozwana rzetelnie nie uzasadniła sformułowanych zarzutów co do opinii biegłej J. S. co sprawia, iż należy je potraktować jedynie jako niezadowolenie strony z przygotowanego opracowania. Samo oddalenie przez Sąd Rejonowy wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw szacowania nieruchomości nie jest równoznaczne z pozbawieniem strony możliwości obrony jej praw. Jeżeli opinia biegłego przekonuje sąd w takim stopniu, że daną okoliczność uznaje się za wyjaśnioną, to sąd nie jest zobowiązany w takim wypadku do dopuszczenia dowodu z opinii uzupełaniającej lub kolejnych opinii biegłych.

Podobnie jako niezasadny ocenić należy zarzut naruszenia art. 131 § 1 kpc w związku z § 165 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2019 roku – regulamin urzędowania sądów powszechnych. Wskazać należy, iż postanowienie dowodowe z dnia
21 lipca 2020 roku w punkcie 2 realizowało wniosek pozwanego zgłoszony w piśmie
z 26 czerwca 2020 roku (k. 110-116) o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych rzeczoznawców majątkowych załączonych do akt spraw toczących się przed Sądem Rejonowym w Zduńskiej Woli pod sygn. I C 1386/18, I C 1438/18, I C 1373/18 i I C 1230/18, rozszerzony przez tenże Sąd na opinie z dodatkowo przywołanych kolejnych 4 spraw, tj.:
I C 1416/18, I C 1431/18, I C 1351/18 i I C 1242/18.

We wszystkich tych sprawach zachodzi tożsamość pozwanego i w apelacji pozwany przyznaje, iż wszystkie te opinie są mu znane. Przyznać należy oczywiście rację pozwanemu,
że w postanowieniu dowodowym brak jest zarządzenia o sporządzeniu kopii opinii i ich doręczeniu stronom, jednakże powyższe pozostawało bez wpływu na możliwość obrony praw przez pozwanego skoro treść wszystkich opinii była mu znana. W szczególności skarżący nie wyjaśnia również jaki skutek dla prawidłowości rozstrzygnięcia miało, np. niedoręczeniu mu objętej zarzutem apelacyjnym opinii wydanej w sprawie I C 1230/18 o przeprowadzenie
z której dowodu sam wnosił.

Trudno również uchwycić znaczenie intencji skarżącego postawienia w apelacji zarzutu wadliwości rozstrzygnięcia - opartego na decyzji Sądu o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego B. K. (1) ze sprawy I C 1230/18 - z uwagi na „jej ogólnikowość
i niemożność zindywidualizowanego odniesienia do stanu faktycznego sprawy,
a w szczególności to, że nie jest operatem szacunkowym” – w sytuacji w której Sąd realizował wniosek dowodowy strony apelującej, opinia nie stanowiła podstawy czynienia w sprawie ustaleń faktycznych, a Sąd jedynie odniósł się do jej treści uzasadniając przyczyny dla których uznał opinię biegłej J. S. za przydatną dla rozstrzygnięcia sprawy.

Lektura uzasadnienia zarzutów apelacji wskazuje także na istnienie pewnej niestaranności w jej przygotowaniu, gdyż zauważalne jest wymieszanie wątków przynależnych do innych spraw, np. powoływanie się na nieistniejący zapis z uzasadnienia Sądu w którym wskazane miało być, iż opinia biegłego B. K. (2) została w tej sprawie dopuszczona ze względu na nieprawidłowości w opinii biegłej T. S., która przecież w tej sprawie w ogóle nie opiniowała.

Sąd pierwszej instancji nie mógł mieć więc zastrzeżeń do opinii biegłej T. S. wymagających dopuszczenia z urzędu dowodu z opinii uzupełniającej, ani występowania na podstawie art. 157 ust. 1 w związku z art. 157 ust.3 ustawy o gospodarce nieruchomościami do organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych w celu sprawdzenia standardów zawodowych tejże biegłej. Szeroko kontestowane przez apelującego orzecznictwo Sądu Najwyższego związane z takim zarzutem - a mające wesprzeć tezę o niekompetencji Sądu Rejonowego - nie przystaje do tej sprawy.

Za nieskuteczny został także uznany zarzut uchybienia art. 233 § 1 kpc w związku z art. 327 ¹ § 1 kpc.

Powołany przepis dotyczy oceny dowodów przez Sąd i stanowi, że ten ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W orzecznictwie wskazano, iż jego naruszenie może polegać na błędnym uznaniu, że przeprowadzony w sprawie dowód ma moc dowodową i jest wiarygodny albo, że nie ma mocy dowodowej lub nie jest wiarygodny. Jednocześnie przyjęto, że prawidłowe postawienie tego zarzutu wymaga wskazania przez skarżącego konkretnych zasad lub przepisów, które naruszył Sąd przy ocenie poszczególnych, określonych dowodów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2004 roku, V CK 398/03, LEX nr 174215; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2004 roku, III CK 245/04, LEX nr 174185). Zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. może być zatem skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, że sąd orzekający - oceniając dowody - naruszy zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ich ocenie wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego.

Tego rodzaju uchybień w ocenie materiału dowodowego w żadnym stopniu nie uwiarygodniła strona pozwana.

Nie jest skuteczne również powiązanie uchybienia art. 233 § 1 kpc z art. 327 ¹ § 1 kpc Odwołując się do pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie można przyjąć, by nie ujęto w nim któregoś z elementów wymaganych ustawą, objętych dyspozycją art. 327 ¹ § 1 kpc. Wszak Sąd Rejonowy przedstawił ustalony w toku postępowania stan faktyczny i wskazał dowody, na których się oparł. Podkreślenia wymaga, że postępowanie dowodowe skupiało się w rozpoznawanej sprawie na opinii biegłej. Wreszcie prawidłowo zidentyfikowano w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia podstawę materialnoprawną żądania powodów i w jej kontekście wyjaśniono przyczyny, dla których uznano, iż ustalone okoliczności faktyczne poddają się subsumcji pod przyjętą podstawę prawną rozstrzygnięcia w przedmiocie żądania zapłaty od pozwanego. W tych okolicznościach zarzut naruszenia art. 327 ¹ § 1 kpc jawi się jako chybiony.

Sąd Rejonowy nie mógł także uchybić art. 227 kpc poprzez jego niezastosowanie. Zgodnie z tym przepisem przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Dlatego też art. 227 k.p.c. znajduje zastosowanie nie przy ustalaniu faktów przez sąd, lecz przy podejmowaniu określonych rozstrzygnięć dowodowych.

Sąd przy ustalaniu faktów nie uchybił również art. 231 kpc, ponieważ w oparciu o tę regulację nie ustalał spornych w sprawie faktów bez przeprowadzenia postępowania dowodowego.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 231 k.p.c. sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (domniemanie faktyczne). Przepis ten, obok przepisów zawartych w art. 228, art. 229, art. 230 i art. 234 k.p.c., pozwala sądowi na dokonanie ustaleń faktycznych
w inny sposób, niż poprzez przeprowadzenie postępowania dowodowego. Zastosowanie tego przepisu polega na ustaleniu określonego faktu (lub jego braku) istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy za pomocą wnioskowania uwzględniającego reguły logicznego rozumowania, zasady wiedzy i doświadczenia życiowego na podstawie innych ustalonych w sprawie faktów. Niewątpliwe też skorzystanie z możliwości poczynienia ustaleń faktycznych przy zastosowaniu domniemania faktycznego, powinno mieć miejsce tylko w razie braku bezpośrednich środków dowodowych albo gdy istnieją znaczne utrudnienia dla wykazania istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2010 r., I CSK 11/10, z dnia
2 kwietnia 2001 r., II CKN 410/00, nie publ. i z dnia 18 maja 2012 r., IV CSK 486/11, nie publ. oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2014 r., V CSK 87/13, nie publ.),
a taka sytuacja nie zachodzi w niniejszej sprawie. Argumentacja uzasadnienia zarzutu nie przystaje do jego treści. Zastosowanie domniemania faktycznego powoduje bowiem tylko to, że strony, na której spoczywał ciężar dowodu, nie dotkną negatywne konsekwencje wynikające z nieprzedstawienia przez nią dowodów na okoliczność, z której istnieniem wiąże ona korzystne dla siebie skutki prawne. Innymi słowy, zastosowanie domniemania faktycznego zwalnia tę stronę z konieczności przedstawienia bezpośrednich dowodów na sporny fakt, jeżeli wykaże ona inne okoliczności uzasadniające ustalenie istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu na podstawie wnioskowania opartego na podstawie art. 231 k.p.c.

W konsekwencji należało uznać, że w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie, przedstawiając logiczną argumentację prawną.
Ustalenia sądu I instancji i wyprowadzone na ich podstawie wnioski Sąd Okręgowy
w pełni podziela i przyjmuje za własne. Powyższe z kolei sprawia, że nie zachodzi potrzeba powtarzania dokonanej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku interpretacji przepisów prawa, mających zastosowanie w niniejszej sprawie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 r., sygn. akt II UKN 61/97 - OSNAP 1998 r. Nr 3, poz. 104; wyrok Sądu Najwyższego z 8 października 1998 r., sygn. akt II CKN 923/97 - OSNC 1999 r., z. 3, poz. 60; wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 1999 r., sygn. akt I PKN 21/98 - OSNAP 2000, Nr 4, poz. 143). Wartość odszkodowania odpowiada poniesionej przez stronę powodową szkodzie, ustalonej po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, który dokonał zindywidualizowania szkody w odniesieniu do konkretnego lokalu. Tym samym Sąd nie uchybił przepisowi art. 129 ustawy - prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 roku Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) oraz art. 133 tejże ustawy.

Skarżący nie podał argumentów merytorycznych uzasadniających pogląd, że hałas generowany przez samoloty nie ma związku ze spadkiem wartości lokalu powodów w sposób powiązany z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z wnioskami opinii biegłej J. S., zobowiązanej do zbadania czy skutkiem wprowadzenia strefy ograniczonego użytkowania było obniżenie wartości lokalu jako konsekwencji tego zdarzenia. Założenia metody przyjętej przez biegłego odpowiadają różnicowemu (dyferencyjnemu) sposobowi ustalenia szkody, opartemu na badaniu wartości stanu majątkowego osoby poszkodowanej dla wykrycia różnicy, jaką wywołało zjawisko szkody przed i po jej ujawnieniu się. Są również - zgodnie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego - wystarczające do wywiedzenia wniosku, że obawa przed skutkami hałasu powstaje tam, gdzie człowiek o normalnym poziomie postrzegania dostrzega istnienie tego rodzaju zagrożenia z uwagi na sposób korzystania z nieruchomości o określonym przeznaczeniu. Obawa ta w odbiorze uczestników rynku ujawniła się i została odnotowana jako czynnik negatywny przekładający się na wartość lokalnych transakcji.

Należy również zauważyć, iż oddziaływanie hałasu samolotowego w obszarze strefy będzie inaczej wpływało na korzystanie, lub powstanie obawy o zagrożeniu zakresu korzystania w przyszłości, w odniesienia do mieszkań położonych w różnych konfiguracjach kondygnacyjnych i w różnej odległości od lotniska czy bezpośrednio pod korytarzami powietrznymi. Dlatego przedłożenie przez stronę skarżącą opinii zawierających ocenę utraty wartości przez inne nieruchomości położone w strefie nie było przydatne dla ustalenia wysokości spadku wartości lokalu w tej sprawie na poziomie 1,5%.

Skarżący nie przedstawił też argumentacji wykazującej wyłączną prawidłowość metody stosowanej przez biegłego K. N., L. B., T. S., A. D. czy I. R. w korelacji do metody przyjętej przez biegłą J. S.. W konsekwencji tego nie można biegłej J. S. postawić zarzutu,
że opracowana przez nią opinia nie jest przydatna dla poczynienia ustaleń faktycznych
w rozpoznawanej sprawie.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy apelację oddalił na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w związku z art. 108 § 1 kpc.