Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2021 roku

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Marta Karnacewicz

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2021 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa L. S.

przeciwko Z. L., W. L., A. M. (1), A. M. (2), K. J. (1), E. J., D. H., R. H. (1), S. S. i J. M. (1)

o wydanie nieruchomości

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanych kwotę 4.619 zł (czterech tysięcy sześciuset dziewiętnastu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;

III.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu - Państwa Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 3.195,94 zł (trzech tysięcy stu dziewięćdziesięciu pięciu złotych dziewięćdziesięciu czterech groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sędzia Marta Karnacewicz

Sygn. akt I C 49/18

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2016 roku L. S. wniósł pozew o wydanie części nieruchomości, stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...), położoną w S. przy ulicy (...) i Alei (...) o łącznym obszarze ok. 112 m ^{( 2)}, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy (...) w S. (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) – przy czym pozwani:

- W. i Z. L. oraz D. i R. H. (1) mają wydać powodowi działkę gruntu o powierzchni ok. 30 m ², oznaczoną kolorem żółtym na mapie stanowiącej załącznik nr 1 do pozwu,

- A. i A. M. (2), M. M. (1) i S. S. mają wydać powodowi działkę gruntu o powierzchni ok. 17 m ², oznaczoną kolorem różowym na mapie stanowiącej załącznik nr 1 do pozwu,

- E. i K. J. (1) mają wydać powodowi działkę gruntu o powierzchni ok. 21 m ², oznaczoną kolorem pomarańczowym na mapie stanowiącej załącznik nr 1 do pozwu,

- M. M. (2) ma wydać powodowi działkę gruntu o powierzchni ok. 44 m ², oznaczoną kolorem zielonym na mapie stanowiącej załącznik nr 1 do pozwu.

Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie od pozwanych na swoją rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, iż nabył prawo użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości od (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 12 grudnia 2013 roku. Od tamtego czasu podjął się prowadzenia inwestycji w postaci budowy domów wielorodzinnych na tej działce. W tym celu dokonał sprawdzenia, czy stawiane budynki zachowują normy i odległości wynikające z projektów architektonicznych, w oparciu o które były budowane. W wyniku wykonania tych pomiarów okazało się, że ogrodzenie oddzielające działkę powoda o nr (...) od sąsiadujących działek pozwanych nie przebiega wzdłuż granicy, która wynika z map geodezyjnych. Powód dokonał tych ustaleń na podstawie pomiarów wykonanych przez geodetę K. M., który sporządził mapy potwierdzające, iż pozwani w sposób nieuprawniony zajmowali i korzystali z gruntu powoda o łącznej powierzchni ok. 112 m ^{( 2)}. Mimo licznych wezwań pozwani do chwili obecnej nie zaprzestali naruszeń i nie wydali powodowi części jego nieruchomości.

W odpowiedzi na pozew pozwani W. i Z. L., A. i A. M. (2), E. i K. J. (1), D. i R. H. (1), M. M. (3), S. S. wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych solidarnie kosztów postępowania.

Pozwani nie kwestionowali faktu, iż powód jest użytkownikiem wieczystym sąsiadującej z nimi nieruchomości, jak również tego, że na nieruchomości tej powód prowadzi inwestycję budowlaną polegającą na budowie domów wielorodzinnych. Pozwani podnieśli jednak, iż według ich wiedzy to oni są właścicielami spornej części nieruchomości stosownie do zakresu korzystania z nieruchomości przez każdego z nich. W przypadku jednak wykazania stanu odwrotnego pozwani podnieśli zarzut zasiedzenia spornej części nieruchomości w granicach, w jakich są posiadaczami samoistnymi tej części gruntu. Sporne części nieruchomości użytkowane przez pozwanych są w całości przez nich zagospodarowane. Pozwani na granicy działek mają liczne nasadzenia i zadrzewienie. W. i Z. L. mają garaż. Pozwani korzystają ze spornej części nieruchomości w ten sposób od wielu lat. Według ich wiedzy, jak również w oparciu o posiadane przez nich mapy geodezyjne sporządzane na przestrzeni wielu lat, a także w oparciu o posiadane umowy, granice ich nieruchomości od strony działki nr (...) wyznacza wybudowany prawdopodobnie jeszcze przed II wojną światową mur oporowy, który w sposób wyraźny rozgranicza sporne nieruchomości.

Sąd sprawdził wartość przedmiotu sporu podaną przez powoda i ustalił ją na kwotę 10.080 złotych.

Postanowieniem z dnia 9 maja 2017 roku sąd odrzucił pozew przeciwko pozwanemu M. M. (2), z uwagi na jego zgon w dniu 5 stycznia 2015 roku, a zatem przed wniesieniem pozwu.

Na rozprawie w dniu 10 marca 2021 roku ustalono, iż zmarła pozwana M. M. (3), zaś spadek po niej nabył J. M. (1), który został wezwany do udziału w sprawie.

Pismem z dnia 14 kwietnia 2021 roku J. M. (1) podtrzymał stanowisko procesowe prezentowane dotychczas przez M. M..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

L. S. był użytkownikiem wieczystym zabudowanej nieruchomości gruntowej, położonej w S. przy ulicy (...), stanowiącej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy (...) w S. (...) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Powód nabył prawo użytkowania wieczystego do wskazanej nieruchomości na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (...) Zakład Budowlany (...) od poprzedniego użytkownika wieczystego (...) S.A. z siedzibą w W. na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego w dniu 12 grudnia 2013 roku przed notariuszem J. M. (2).

(...) S.A. z siedzibą w W. była bowiem uprzednio użytkownikiem wieczystym ww. gruntu, będącego własnością Skarbu Państwa od dnia 5 grudnia 1990 roku. Jej poprzednik prawny Państwowe Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej „(...)” ( (...), (...) Dyrekcja Wojewódzka w S.) na podstawie decyzji Wojewody (...), wydanej w dniu 8 grudnia 1992 roku pod znakiem (...). (...) nabył ww. prawo wraz z prawem własności posadowionych na tym gruncie budynków, budowli i innych urządzeń, tworzących jedną całość gospodarczą.

Wymienione Przedsiębiorstwo przekształciło się w Spółkę Akcyjną – akt komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego został podpisany w dniu 24 lipca 2009 roku.

Bezsporne, a nadto dowód:

- wydruk księgi wieczystej nr (...), k. 8-18;

- akt notarialny z dnia 12 grudnia 2013 roku wraz z załącznikami, k. 19-26;

Nieruchomość L. S. w postaci działki o nr (...) sąsiaduje bezpośrednio z nieruchomościami pozwanych W. i Z. L., A. i A. M. (2), E. i K. J. (1), D. i R. H. (1), M. M. (jej następcy prawnego J. M. (1)), S. S. i M. M. (2).

Bezsporne, a nadto dowód:

- wypis z rejestru gruntów z dnia 19 marca 2015 roku z wyrysem z mapy ewidencyjnej, k. 27-28;

- decyzja podziałowa z dnia 25 marca 1996 roku wraz z mapą, k. 29-31;

- wydruki działu I-O, I-SP i II ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości pozwanych o nr (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), k. 32-52;

Na ww. nieruchomości gruntowej powód prowadzi inwestycję, polegającą na budowie domów wielorodzinnych. W tym celu dokonał sprawdzenia, czy stawiane budynki zachowują normy i odległości wynikające z projektów architektonicznych, w oparciu o które były budowane. W wyniku wykonania pomiarów przez powoda okazało się, iż ogrodzenie oddzielające działkę powoda o nr (...) od sąsiadujących działek pozwanych - o nr (...) – nie przebiega wzdłuż granicy, która wynika z map geodezyjnych. Powód dokonał tych ustaleń na podstawie pomiarów wykonanych przez geodetę K. M., który sporządził mapy, z których wynika, iż pozwani w sposób nieuprawniony zajmowali i korzystali z gruntu powoda o łącznej powierzchni ok. 112 m ^{( 2)}.

Dowód:

- szkic z wynikami pomiaru kontrolnego, k. 53-55;

- mapa z oznaczeniem poszczególnych części działek zajmowanych przez pozwanych, k. 56;

- zeznania świadka M. L., k. 380-381;

- zeznania świadka K. M., k. 378-380;

- zeznania świadka B. W., k. 382-383;

Pismami z dnia 1 i 12 sierpnia 2016 roku L. S. poinformował pozwanych o przesunięciu z dniem 12 sierpnia 2016 roku ogrodzenia od strony północnej i postawieniu go zgodnie z granicą jego działki. Powód poprosił o natychmiastowe usunięcie przedmiotów, które należą do pozwanych, a znajdują się na terenie powoda. W dniach 12-13 sierpnia 2016 roku powód podjął próbę przestawienia ogrodzenia na linię granicy działek, jednakże pozwani w dniach kolejnych ogrodzenie to przestawili w dotychczasowe miejsce.

Pismem z dnia 18 sierpnia 2016 roku pozwani wezwali powoda do zaprzestania naruszeń i przywrócenia nieruchomości pozwanych do stanu poprzedniego.

W odpowiedzi na powyższe pismo, powód wezwał pozwanych do niezwłocznego wydania nieruchomości oraz do powrotnego przeniesienia ogrodzenia na własny koszt i ryzyko za granicę działki nr (...).

Pozwani nie wydali spornej części nieruchomości we wskazanym terminie.

Dowód:

- decyzja podziałowa z dnia 25 marca 1996 roku wraz z mapą, k. 29-31;

- szkic z wynikami pomiaru kontrolnego, k. 53-55;

- pisma powoda, k. 57-62;

- opis nieruchomości z dnia 8 października 1976 r. i z dnia 26 kwietnia 1996 roku, k. 68-69;

- pismo pozwanych z dnia 18 sierpnia 2016 roku, k. 63-63 verte;

- odpowiedź powoda z dnia 22 sierpnia 2016 roku wraz z potwierdzeniami nadania, k. 64-67;

- zeznania świadka M. L., k. 380-381;

- zeznania świadka B. W., k. 382-383;

Nieruchomość przy ul. (...) (działka nr (...)) jest nieruchomością rodzinną pozwanej W. L., z domu K.. Rodzice pozwanej, A. i S. K., zamieszkali na tej nieruchomości w latach 50-tych ubiegłego wieku. Wówczas nieruchomość ta obejmowała, poza budynkiem, działkę nr (...) włącznie ze spornym dzisiaj kawałkiem gruntu obecnego powoda, oznaczonym kolorem żółtym na mapie będącej załącznikiem nr 1 do pozwu. Pozwana W. L. (1) zamieszkuje i użytkuje nieruchomość w takich granicach od chwili urodzenia tj. od dnia 24 września 1956 roku. Wieczyste użytkowanie działki nr (...) ustanowione było na okres do dnia 19.09.2068 roku. W dniu 30 grudnia 1981 roku zostało darowane W. L. (poprz. K.) użytkowanie wieczyste działki wraz z prawem własności przedmiotowego lokalu. Pozwany Z. L. zamieszkuje i użytkuje nieruchomość od czasu zawarcia przez strony związku małżeńskiego, tj. od dnia 19 stycznia 1981 roku. Sporna część działki nr (...) już od lat 50-tych była zagospodarowana i użytkowana przez rodziców pozwanej, a potem przez pozwanych, były tam liczne nasadzenia, a część sporna nie była oddzielona od pozostałej części działki nr (...).

Sąsiadami W. i Z. L. są zamieszkujący przy ul. (...), pozwani D. i R. H. (1). Pozwani użytkują ten sam grunt co rodzina L., a zamieszkują inne piętro budynku mieszkalnego. D. i R. H. (1) zamieszkują i użytkują nieruchomość gruntową od lat 50-tych ubiegłego wieku. Rodzina została zameldowana pod tym adresem w dniu 2 kwietnia 1975 roku i od tego momentu stale tu zamieszkuje. Wieczyste użytkowanie działki nr (...) na ich rzecz również ustanowione było na okres do dnia 19.09.2068 roku.

Sporna część działki nr (...) była przez cały okres zamieszkiwania wymienionych pozwanych w obrębie ich posesji, nigdy nie była wydzielona. Nikt nie rościł sobie praw do tej części nieruchomości. Była ona wykorzystywana przez obie rodziny pierwotnie jako działka warzywna. Z lewej strony swoje uprawy posiadała rodzina H., a z prawej strony rodzina L.. Na działce były uprawiane: marchew, pietruszka i pomidory. Rosły także wiśnie, posadzone przed 1945 rokiem, które w późniejszym okresie zostały usunięte z uwagi na wiek. Granice działki, z której korzystali pozwani wyznaczała stara siatka, za którą rosły wysokie krzewy i chaszcze. Pozwani nie korzystali z terenu poza siatką. Następnie z uwagi na zużycie siatka została zastąpiona nowym ogrodzeniem, postawionym przez (...) S.A. z siedzibą w W. – przebiegającym po dotychczasowych liniach. W latach 1984-1986 pozwani podjęli decyzję o budowie garaży w miejscu działki warzywnej. Wtedy z mapek geodezyjnych wynikło, iż właścicielem części nieruchomości dotychczas użytkowanej przez pozwanych, jak i pozostałego terenu za ogrodzeniem (siatką) jest (...) S.A. z siedzibą w W.. Pozwani L. i H. podjęli starania w celu dalszej możliwości użytkowania działki, kierując swą prośbę do Dyrekcji (...). Dyrekcja (...) w S. pismem z dnia 27 lutego 1985 roku znak (...) wyraziła zgodę na dalsze użytkowanie przez pozwanych spornej części nieruchomości, z której pozwani korzystają do chwili obecnej. W dniu 26 maja 1986 roku Urząd Miejski w S. wydał decyzję zatwierdzającą projekt i udzielenie pozwolenia na budowę garażu.

Działka o nr (...) została oddana pozwanym małżonkom H. i W. L. (2) w użytkowanie wieczyste na mocy umowy z dnia 30 sierpnia 1996 roku - w celu poszerzenia nieruchomości działki nr (...), niemniej działka ta podobnie jak sporna część działki nr powoda była użytkowana przez pozwanych na zasadzie posiadania samoistnego jeszcze przed zawarciem wskazanej umowy, jak i później.

Decyzją z dnia 16 czerwca 1999 roku prawo użytkowania wieczystego działek (...) w stosunku do pozwanych D. i R. H. (2) i W. L. zostało przekształcone w prawo własności. Obecnie lokal nr (...) wraz z udziałami w gruncie stanowi wspólność małżeńską W. i Z. L..

Dowód:

- oświadczenie pozwanej W. L., k. 111;

- oświadczenie pozwanych D. i R. H. (1), k. 112-113;

- zaświadczenie o zameldowaniu z dnia 20 października 2016 roku, k. 114;

- kopia dowodu osobistego (...) (A. K.), k. 115-116

- kopia dowodu osobistego nr (...) (D. H.), k. 117-118;

- kopia dowodu osobistego nr (...) (Z. L.), k. 119;

- fotografia z 1963 roku przedstawiająca sporny kawałek gruntu użytkowany przez pozwanych, k. 120;

- zawiadomienie z września 1969 roku, k. 121;

- warunkowa umowa sprzedaży, Rep. (...) z dnia 19 lutego 1975 roku, k. 122-123;

- umowa darowizny, Rep. A nr (...) z dnia 30 grudnia 1981 roku, k. 124-125 verte;

- wniosek o wyrażenie zgody na budowę garażu z dnia 11 marca 1985 roku, k. 126;

- decyzja Dyrekcji Okręgu (...) z dnia 27 lutego 1985 roku, k. 127;

- decyzja Urzędu Miejskiego w S. z dnia 26 maja 1986 roku, k. 128;

- zgłoszenie użytkowania z dnia 30 października 1988 roku, k. 129-129 verte;

- podwykonawczy opis techniczny budynku z dnia 30 października 1988 roku, k. 130;

- opinia urbanistyczna z dnia 1 września 1994 roku wraz z mapką, k. 131-132;

- rachunek z dnia 6 maja 1996 roku, k. 133;

- umowa o oddanie w użytkowanie wieczyste, Rep. (...) z dnia 30 sierpnia 1996 roku, k. 134-136 verte;

- decyzja nr (...) w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z dnia 16 czerwca 1999 roku, k. 137-138;

- zawiadomienie z dnia 7 sierpnia 1999 roku, k. 139;

- zeznania pozwanej W. L., k. 350-352;

- zeznania pozwanej D. H., k. 352;

- zeznania pozwanego A. M. (2), k. 353-354;

- zeznania pozwanej M. M. (1), k. 354;

- zeznania pozwanego K. J. (1), k. 355;

- zeznania pozwanego Z. L., k. 355;

- zeznania świadka D. K., k. 384-385;

- zeznania świadka T. K., k. 386-387;

- zeznania świadka M. K., k. 387-388;

- zeznania świadka J. M. (1), k. 399-400;

Pozwani A. i A. M. (2) nabyli lokal mieszkalny nr (...) przy ul. (...) wraz z udziałem w wieczystym użytkowaniu działki nr (...) ustanowionym do dnia 23.09.2076 roku – w drodze umowy z dnia 27 sierpnia 1993 roku (Rep. (...)) od J. P.. W dniu 21 września 1993 roku pozwani zostali zameldowani na pobyt stały pod ww. adresem. Jeszcze przed nabyciem pozwani zamieszkiwali i użytkowali tę nieruchomość.

W lokalu nr (...) mieszkali S. i M. S., którzy w tym czasie dzierżawili dodatkowo działkę nr (...) (obecnie (...)), leżącą pomiędzy działkami (...). Skutkowało to tym, iż również pozwani A. i A. M. (2) korzystali z tej nieruchomości między innymi hodując na niej warzywa, obsadzając roślinami i drzewostanem. Na podstawie umowy z dnia 30 sierpnia 1996 roku (Rep. (...)) pozwani wraz ze S. i M. S. zostali użytkownikami wieczystymi działki nr (...) w granicach dotychczasowych, tj. wyznaczonych przez istniejący mur oporowy. Pozwani nie ingerowali w przebieg granicy działki i w dalszym ciągu użytkowali działkę w dotychczasowych granicach, które pozostały nienaruszone, podobnie jak u pozostałych pozwanych. Ogrodzenie działki (...) było posadowione na murku oporowym i jednocześnie było ogrodzeniem dla działki (...). W ramach tego ogrodzenia zawarta była części działki (...) stanowiąca przedmiot niniejszego postępowania. Ta część gruntu była wykorzystywana przez pozwanych w taki sam sposób jak działka (...).

Decyzją z dnia 18 listopada 2013 roku prawo użytkowania wieczystego działek nr (...) w stosunku do pozwanych A. i A. M. (2) oraz pozwanych S. S. i M. M. zostało przekształcone w prawo własności. Działka nr (...) granicząca z działką powoda, w dotychczasowych granicach, użytkowana była wcześniej przez Konsulat K., a wcześniej przez Konsulat (...). Pozwani w okresie od chwili zakupu nieruchomości opłacali wszystkie należności publicznoprawne związane zarówno z nieruchomością lokalową, jak i gruntową, w tym opłaty za użytkowanie wieczyste.

Dowód:

- umowa sprzedaży z dnia 27 sierpnia 1993 roku (Rep. (...)), k. 140-141 verte;

- zaświadczenie o zameldowaniu z dnia 17 października 2016 roku, k. 141, 142;

- opinia urbanistyczna z dnia 15 września 1994 roku wraz z mapką, k. 143-143 verte;

- protokół uzgodnień z dnia 22 sierpnia 1996 roku, k. 144;

- wykaz nr 45/96, k. 145-146;

- umowa o oddanie w użytkowanie wieczyste z dnia 30 sierpnia 1996 roku (Rep. (...)), k. 147-152;

- zawiadomienie z dnia 1 września 1997 roku, k 153

- decyzja z dnia 18.11.2013 roku, k. 154-158;

- zeznania pozwanej W. L., k. 350-352;

- zeznania pozwanej D. H., k. 352;

- zeznania pozwanego A. M. (2), k. 353-354;

- zeznania pozwanej M. M. (1), k. 354;

- zeznania pozwanego K. J. (1), k. 355;

- zeznania pozwanego Z. L., k. 355;

- zeznania świadka M. H., k. 388-389;

- zeznania świadka A. M. (3), k. 397-400;

- zeznania świadka J. M. (1), k. 399-400;

Nieruchomość lokalowa przy ul. (...) (na działce nr (...)) wraz z częścią gruntu (działka (...)) była zamieszkała przez pozwane M. M. i S. S. od 1974 roku. S. S. wraz mężem M. oraz dziećmi: J. i M. otrzymali przydział na tę nieruchomość od Agencji (...). W dniu 10 września 1992 roku M. S. zawarł umowę dzierżawy gruntu - działki nr (...) (obecnie (...)) o powierzchni 200 m ². Była to omówiona wyżej działka gruntu, która obecnie graniczy z nieruchomością powoda. Jeszcze przed zawarciem umowy dzierżawy pozwane użytkowały powyższą działką, przynajmniej od roku 1988 za zgodą Konsulatu K., który prawdopodobnie dzierżawił tę część gruntu od Skarbu Państwa lub Gminy. Od 1988 roku pozwane uprawiały na spornym gruncie warzywa i drzewa owocowe. Już wówczas granica działki przebiegała na murze oporowym, który oddzielał tę nieruchomość od działki nr (...). Na murze umiejscowione były słupki i siatka ogrodzeniowa. Na podstawie protokołu uzgodnień z dnia 22 sierpnia 1996 roku z Gminą M. S. działka o nr (...), o powierzchni 180 m ² została oddana tym pozwanym w użytkowanie wieczyste. Decyzją z dnia 18 listopada 2013 roku prawo użytkowania wieczystego działek nr(...) w stosunku do pozwanych A. i A. M. (2) oraz pozwanych S. S. i M. M. zostało przekształcone w prawo własności.

Dowód:

- kopia dowodu osobistego nr (...) (M. M. (3)), k. 159-160;

- umowa o ustanowienie użytkowania wieczystego z dnia 23 września 1977 roku (Rep. (...)), k. 161-168;

- pismo Urzędu Miejskiego w S. z dnia 14 maja 1991 roku, k. 169;

- umowa dzierżawy z dnia 10 września 1992 roku, k. 170-171;

- aneks do umowy dzierżawy, k. 172, 173;

- zawiadomienie z dnia 1 września 1997 roku, k. 174;

- zeznania pozwanej W. L., k. 350-352;

- zeznania pozwanej D. H., k. 352;

- zeznania pozwanego A. M. (2), k. 353-354;

- zeznania pozwanej M. M. (1), k. 354;

- zeznania pozwanego K. J. (1), k. 355;

- zeznania pozwanego Z. L., k. 355;

- zeznania świadka J. M. (1), k. 399-400;

- zeznania świadka M. M. (5), k. 400-401;

Nieruchomość lokalowa przy ul. (...) (działka nr (...)) jeszcze przed pozwanymi E. i K. J. (1), stanowiła własność rodziców pozwanej - H. i U. W.. Rodzina W. zamieszkała tę nieruchomość bezpośrednio po wojnie. Wraz z pozwaną nieruchomość zamieszkiwana była przez siostry pozwanej: B. B. i G. D.. Pozwana E. J. zamieszkuje nieruchomość od urodzenia tj. od dnia 24 grudnia 1952 roku. Pozwany K. J. (1) zamieszkał na nieruchomości po ślubie i jest tam zameldowany od dnia 23 października 1976 roku. Umową darowizny z dnia 24 października 1975 roku U. W. przekazała swój udział w nieruchomości pozwanym, natomiast umową darowizny z dnia 21 października 1992 roku H. W. przekazał pozwanym swój udział w nieruchomości.

Umową z dnia 10 września 1992 roku pozwany K. J. (1) zawarł z Gminą umowę dzierżawy terenu, który obejmował przylegającą do działki nr (...), działkę (...), o pow. 368 m ². Pozwani od chwili zawarcia umowy dzierżawy użytkują grunt w granicach działki, która została im przekazana tj. w granicach wyznaczonych przez mur oporowy oddzielający na całej długości działkę nr (...), od działki, której użytkownikiem wieczystym jest powód. Ta granica, podobnie jak w przypadku pozostałych pozwanych, nigdy nie została zmieniona przez pozwanych i w takich granicach nieruchomość gruntowa była użytkowana. Pozwani po zawarciu umowy dzierżawy w 1992 roku zagospodarowali działkę, wykonali liczne nasadzenia, zaprojektowali ogród i część rekreacyjną.

Umową z dnia 14 sierpnia 1996 roku działka nr (...) została oddana pozwanym przez Gminę M. S. w użytkowanie wieczyste. Jeszcze przed zawarciem umowy o użytkowanie wieczyste, podobnie jak u pozostałych pozwanych, pomiarów geodezyjnych dokonywał geodeta, który nie wskazał, aby istniały jakiekolwiek nieprawidłowości co do przebiegu granicy, którą wyznaczał mur oporowy, a wręcz przeciwnie potwierdzał istniejący stan posiadania pozwanych. Ponadto pozwani dysponowali również mapą z dnia 22 lipca 1992 roku, która potwierdzała przebieg granicy na murze oporowym w stosunku do wszystkich pozwanych. Decyzją Prezydenta Miasta S. z dnia 25 czerwca 1998 roku pozwani nabyli prawo własności działek nr (...).

Dowód:

- kopia dowodu osobistego nr (...) (K. J. (1)), k. 175-176;

- umowa darowizny z dnia 24 października 1975 roku (Rep. (...), k. 177-178 verte;

- umowa z dnia 21 października 1992 roku (Rep. (...)), k. 179-180 verte;

- umowa dzierżawy z dnia 10 września 1992 roku, k. 181-182;

- protokół uzgodnień z dnia 12 sierpnia 1996 roku, k. 183;

- umowa z dnia 14 sierpnia 1996 roku (Rep. (...)), k. 184-186;

- opis nieruchomości (mapa) z dnia 26 kwietnia 1996 roku, k. 187;

- mapa z dnia 22 lipca 1992 roku, k. 188;

- decyzja nr (...) z dnia 25 czerwca 1998 roku, k. 189;

- zeznania pozwanej W. L., k. 350-352;

- zeznania pozwanej D. H., k. 352;

- zeznania pozwanego A. M. (2), k. 353-354;

- zeznania pozwanej M. M. (1), k. 354;

- zeznania pozwanego K. J. (1), k. 355;

- zeznania pozwanego Z. L., k. 355;

- zeznania świadka K. J. (2), k. 402-403;

- zeznania świadka M. Z., k. 403;

- zeznania świadka J. M. (1), k. 399-400;

Przeprowadzone oględziny wykazały istnienie resztek starego metalowego ogrodzenia wspartego na starej podmurówce. Jasne metalowe ogrodzenie postawione zostało przez powoda częściowo na nowym murze oporowym (działka powoda znajduje bowiem ponad metr niżej niż działki pozwanych L. i H.), a częściowo na niewidocznej podmurówce (tam gdzie taka różniąca poziomów już nie występuje).

Po załamaniu linii granicy nowe metalowe ogrodzenie ustawione przez powoda biegnie w odległości kilku - kilkunastu centymetrów od starej podmurówki omawianych działek. Ogrodzenie to jest tymczasowe. Na starej betonowej podmurówce widoczne jest ogrodzenie pozwanych - z drewnianych paneli.

Wzdłuż ogrodzenia metalowego rosną tuje, które były sadzone ok. 1995 roku. Tak samo jak świerk i sosna, które rosną w odległości około metra od drewnianego ogrodzenia oraz dwa duże drzewa, które mają około 35 lat.

Część ogrodzenia i podmurówki została rozebrana przez powoda. W narożniku pomiędzy działką nr (...), działką powoda i działką małżonków J. widoczny jest zbieg starych podmurówek łączących się ze sobą. W narożniku tym widoczny jest uschnięty pień o wysokości 1,80 metra. Było to stare drzewo metasekwoja.

Na działce małżonków J. wszystkie nasadzenia pochodzą z ok. 1993 roku. Przy ogrodzeniu widoczny jest element starego słupa z cegieł. Na tym słupie wsparta jest obecnie konstrukcja płotu drewnianego. Wsparte jest na nim również ogrodzenie sąsiednich posesji.

Dowód:

- dokumentacja z oględzin z dnia 23 maja 2018 roku, k. 416-484;

Linia wyznaczona przez punkty graniczne nr (...) (na mapie stanowiącej załącznik do opinii) według dokumentacji geodezyjnej stanowi granicę między działką o aktualnym numerze (...), a działkami nr (...).

Czerwona szafurą zostały oznaczone na mapie obszary pasów terenu działki nr (...) szerokości ok. 1 m użytkowane przez właścicieli działek nr (...) między granicą geodezyjną działki nr (...) i granicami użytkowania działek nr (...), wyznaczonymi przez podmurówki starego ogrodzenia. Działki te oznaczone odpowiednio literami A, B i C mają odpowiednio powierzchnię 34 m ², 18 m ² i 24 m ².

Błękitną szafurą zostały oznaczone na mapie powierzchnie działek nr (...) z uwzględnieniem zakresu zasiedzenia. W granicach użytkowania posiadają one powierzchnie: działka (...) ha, działka nr (...) ha, działka nr (...) ha.

Dowód:

- opinia biegłego z zakresu geodezji i kartografii W. S. wraz z załącznikami, k. 570-591;

Przed Sądem Rejonowym (...) w S. pod sygn. akt (...) została przez pozwanych zainicjowana sprawa o zasiedzenie ww. części nieruchomości powoda. W sprawie nastąpił zwrot wniosku.

Bezsporne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Niniejszym pozwem powód L. S. dochodził od pozwanych wydania części nieruchomości, stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...), położoną w S. przy ulicy (...) i Alei (...), stosownie do użytkowanych przez pozwanych części tej nieruchomości.

Podstawą prawną przedmiotowego powództwa był zatem art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana chyba, że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Wskazać należy, iż w literaturze i judykaturze wypowiadany jest pogląd opowiadający się za możliwością występowania z roszczeniem windykacyjnym także przez użytkownika wieczystego (zob. M. Orlicki, w: M. Gutowski, Komentarz KC, t. 1, Legalis 2018, art. 222; wyr. SN z 3.10.2000 r., I CKN 287/00, Legalis).

W przedmiotowej sprawie powód L. S. wykazał, że jest użytkownikiem wieczystym działki nr (...), położonej w S. przy ulicy (...) i Alei (...). Obecnie L. S. na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, stał się właścicielem ww. działki. Pozwanie nie kwestionowali tej okoliczności.

W ocenie niniejszego Sądu powód wykazał również, iż część jego nieruchomości znajduje się we władaniu pozwanych, stosownie do sąsiadujących wraz z nią działek nr (...). Powyższe znajduje potwierdzenie w dokumentacji, w tym geodezyjnej i kartograficznej. Stąd też żądanie powoda o wydanie części jego nieruchomości potencjalnie mogłoby być uznane za uzasadnione.

W odpowiedzi na pozew pozwani podnieśli jednak, iż części nieruchomości działki nr (...) sąsiadujące z ich działkami były przez nich używane od wielu pokoleń, od dziesięcioleci i dopiero na etapie otrzymania odpisu pozwu pozwani dowiedzieli się o tym, że nie są właścicielami ww. terenów. Pozwani podnieśli zarzut zasiedzenia spornej części nieruchomości w granicach, w jakich są posiadaczami samoistnymi tej części gruntu. Sporne części nieruchomości użytkowane przez pozwanych są w całości przez nich zagospodarowane, posiadają zabudowania i liczne nasadzenia. Pozwani stoją na stanowisku, iż granice ich nieruchomości od strony działki nr (...) wyznacza wybudowany prawdopodobnie jeszcze przed II wojną światową mur oporowy, który w sposób wyraźny rozgranicza sporne nieruchomości. Zgodnie z tą granicą używane przez nich sporne części działki nr (...) powinny przynależeć do ich działek nr (...).

Z przepisu art. 222 k.c. wynika, iż powództwo windykacyjne podlega oddaleniu w razie ustalenia, że posiadaczowi spornego gruntu przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie takie może wynikać zarówno z umowy obligacyjnej, jak i prawa rzeczowego. W szczególności możliwe jest uzyskanie prawa własności przez władającego rzeczą w drodze zasiedzenia. Prawo własności nabywane jest wówczas z mocy prawa w określonym dniu, po upływie określonego okresu. Pozwani tę właśnie okoliczność podnieśli jako obronę przed wniesionym powództwem. Okoliczność tę jednak sąd i tak obowiązany był z urzędu wziąć pod uwagę w przedmiotowej sprawie. Fakt ewentualnego zasiedzenia gruntów przez pozwanych nie należy do samego rozstrzygnięcia w sprawie tych gruntów, ale niewątpliwie jest przesłanką tego rozstrzygnięcia. O możliwości zgłoszenia takiego zarzutu oraz ustaleniu faktu nabycia własności przez zasiedzenie w innej sprawie niż sprawa o stwierdzenie zasiedzenia wypowiedział się w ten sposób również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 4 stycznia 2008 r., sygn. akt III CSK 199/07.

Mimo więc, że postępowanie o wydanie nieruchomości należy do trybu procesowego, sąd musiał rozpatrzyć okoliczność zasiedzenia, a wyniki postępowania dowodowego potwierdziły nabycie przez pozwanych własności spornego gruntu w drodze zasiedzenia.

W tym miejscu wskazać należy, iż dopuszczalne jest również nabycie prawa użytkowania wieczystego w drodze zasiedzenia, o ile prawo to zostało wcześniej ustanowione. Prawo użytkowania wieczystego uprzednio ustanowione na nieruchomościach gruntowych należących do Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, choć nie jest prawem własności nieruchomości gruntowej, może być przedmiotem zasiedzenia. Nabycie prawa użytkowania wieczystego w drodze jego zasiedzenia następuje na takich samych zasadach jak zasiedzenie nieruchomości. Tym samym konieczne jest wykorzystywanie nieruchomości tak jak użytkownik wieczysty, tj. w zakresie odpowiadającym treści ustanowionego umową użytkowania wieczystego. Niezbędnym jest także upływ odpowiedniego czasu takiego posiadania, wynoszącego obecnie 20 lub 30 lat, w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza.

Mając na uwadze powyższe, a także całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym w szczególności okoliczności wejścia pozwanych w posiadanie ww. spornej części nieruchomości w dobrej wierze i jej nieprzerwalne używanie tak jak swojej własności przez okres ponad 20 lat Sąd uznał, iż do zasiedzenia doszło.

W tym miejscu przywołać należy art. 172 § 1 i 2 k.c. zgodnie z którym posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń (art. 175 k.c.). Stosownie zaś do treści art. 176 § 1 i 2 k.c. jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.

W niniejszej sprawie Sąd zważył, iż powód nabył prawo użytkowania wieczystego spornej nieruchomości od (...) S.A. z siedzibą w W., która uprzednio była użytkownikiem wieczystym ww. gruntu, będącego własnością Skarbu Państwa od dnia 5 grudnia 1990 roku. Przed dniem 1 października 1990 roku nie było możliwym zasiedzenie nieruchomości państwowych, ale po tej dacie taka możliwość zaistniała - tak co do prawa własności, jak i ustanowionego na tej działce wieczystego użytkowania.

W przedmiotowej sprawie koniecznym było przeanalizowanie – odrębnie co do każdego z pozwanych – czy na skutek upływu czasu z mocy prawa nastąpiło zasiedzenie gruntu, będącego przedmiotem osądu.

W odniesieniu do W. i Z. L. oraz D. i R. H. (1) wskazać należy, iż sporna część gruntu przebiega przy obu działkach stanowiących ich współwłasność – tj. działce nr (...) i nabytej później działce nr (...). Z materiału dowodowego wynika, iż obie rodziny (ich poprzednicy) w sposób samoistny i niezakłócany korzystały z obu tych nieruchomości już od 1969 r., w tym również ze spornego pasa gruntu. Z aktu notarialnego z dnia 30 sierpnia 1996 r. wynika bowiem, iż wieczyste użytkowanie działki nr (...) ustanowione zostało na rzecz właścicieli lokali do dnia 2068 roku (2068 – 99 lat = 1969 rok). W dacie wskazanego aktu notarialnego doszło dopiero do faktycznego nabycia drugiej działki tj. o numerze (...).

Jak już jednak wskazano obie rodziny zamieszkiwały, zagospodarowały i używały działki (...) od lat 50-tych ubiegłego wieku, w tym sporną część nieruchomości powoda. Na nieruchomości rodzina L. umieściła liczne nasadzenia i zadrzewienia. Pozwana W. L. (1) zamieszkuje i użytkuje nieruchomość w takich granicach od chwili urodzenia tj. od dnia 24 września 1956 roku. W dniu 30 grudnia 1981 roku W. L. zostało darowane użytkowanie wieczyste ww. działki wraz z prawem własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego, zaś pozwany Z. L. zamieszkuje i użytkuje nieruchomość od czasu zawarcia przez strony związku małżeńskiego z W. L., tj. od dnia 19 stycznia 1981 roku. W ten sam sposób pozwana korzystała ze spornego pasa gruntu przyległego do działki (...) i częściowo do działki (...). Posiadanie to było samoistne, bowiem pozwana i jej poprzednicy zachowywali się co do omawianego gruntu jako właściciele-wieczyści użytkownicy. Dalej, osoby te nie miały wiedzy, iż w granicach gruntu przez nich wykorzystywanego znajduje się działka stanowiąca własność Skarbu Państwa, a następnie (...) i powoda. Ta okoliczność świadczy zaś o dobrej wierze W. L. i jej poprzedników. Powód nie udowodnił, złej wiary pozwanych, a zatem należało przyjąć domniemanie ich dobrej wiary, zgodnie z art. 7 k.c.

Tak więc pas gruntu leżący przy działkach nr (...) mógł zostać zasiedziany na skutek upływu 20 letniego okresu liczonego jednak od dnia, kiedy zasiedzenie gruntu Skarbu Państwa stało się możliwe tj. od dnia 1 października 1990 r. Termin ten mijał z dniem 1.10.2010 r. Jednakże zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę. Od daty 1.10.2010 r. należy zatem odjąć okres 10 letni. Rodzina W. L. posiadała bowiem ten teren przez ponad 20 lat przed dniem 1.10.1990 r. – można zatem skrócić okres posiadania maksymalnie o połowę okresu ustawowego tj. 10 lat. Z powyższego wynika, iż dniem z jakim nastąpiło zasiedzenie spornego gruntu przez rodzinę L. to data 2 października 2000 roku.

Analogiczne wnioski należy wyciągnąć odnośnie posiadania spornego pasa gruntu przez małżonków D. i R. H. (1). Sąd zważył, iż użytkują ten sam grunt co małżonkowie L. – działkę nr (...), ale zamieszkują inne piętro nieruchomości lokalowej na działce nr (...). D. i R. H. (1) zamieszkują i użytkują nieruchomość gruntową od lat 50-tych ubiegłego wieku. Rodzina została zameldowana pod tym adresem w dniu 2 kwietnia 1975 roku i od tego momentu stale pod nim zamieszkuje. Sporna część działki była przez cały okres zamieszkiwania pozwanych w obrębie ich posesji, nigdy nie była wydzielona. Nikt nie rościł sobie praw do tej części nieruchomości. Była ona wykorzystywana przez obie rodziny pierwotnie jako działka warzywna. Granice działki wyznaczała stara siatka, która następnie z uwagi na zużycie siatka została zastąpiona nowym ogrodzeniem postawionym przez (...) S.A. z siedzibą w W.. W późniejszym okresie, tj. w latach 1984-1986 pozwani podjęli decyzję o budowie garażu w miejscu działki warzywnej. Skoro więc konsekwentnie i do tych pozwanych Sąd przyjmuje posiadanie samoistne w dobrej wierze spornego gruntu, to dzień zasiedzenia również będzie identyczny jak w przypadku małżonków L., tj. 2 października 2000 roku.

Powyższe wnioski mogą być jednak kontestowane okolicznością, iż w 1984 roku pozwani podjęli decyzję o budowie garażu w miejscu działki warzywnej i wtedy okazało się, że z mapek geodezyjnych wynikło, iż właścicielem części nieruchomości dotychczas użytkowanej przez pozwanych, jak i pozostałego terenu za ogrodzeniem (siatką) jest (...) S.A. z siedzibą w W.. Pozwani L. i H. podjęli więc starania w celu dalszej możliwości użytkowania działki, kierując swą prośbę do Dyrekcji (...), która pismem z dnia 27 lutego 1985 roku wyraziła zgodę na dalsze użytkowanie przez pozwanych części nieruchomości, z której pozwani korzystają do chwili obecnej.

Powyższa okoliczność w żadnym wypadku nie odbiera tym pozwanym przymiotu samoistnych posiadaczy, a tym bardziej dobrej wiary, która wymagana jest jedynie w momencie obejmowania w posiadanie nie swojej rzeczy. Pozwani nie podpisali z (...) żadnej umowy, nie wnosili do tego podmiotu żadnych opłat. Okoliczność wymiany pism co do możliwości dalszego korzystania z tej części działki (...) wynikała jedynie z konieczności uzyskania pozwolenia na wzniesienie garażu.

Niemniej nawet jeśliby przyjąć, iż na skutek tego zdarzenia pozwani ci utracili charakter samoistnych posiadaczy, to z całą pewnością ponownie uzyskali ten przymiot w odniesieniu do leżącego obok pasa działki (...), w chwili nabycia wieczystego użytkowania działki nr (...) tj. w dniu 30 sierpnia 1996 roku. Zatem termin zasiedzenia gruntu leżącego przy działce (...) biegnie od dnia 30 sierpnia 1996 roku i po 20 latach (dobra wiara) kończy się w dniu 30 sierpnia 2016 roku, a więc dzień przed dniem złożenia pozwu przez powoda w niniejszej sprawie (data złożenia pozwu 31 sierpnia 2016 roku).

Pozwani A. i A. M. (2) są właścicielami działki nr (...), której własność nabyli na podstawie umowy z dnia 27 sierpnia 1993 roku. Do działki tej przylega działka (...), a za nią sporny pas gruntu. Jeszcze przed nabyciem nieruchomości pozwani zamieszkiwali i użytkowali przedmiotową nieruchomość wraz z gruntem późniejszej działki (...) i wraz ze spornym terenem. W chwili zakupu nieruchomości przez pozwanych ich sąsiedzi S. i M. S. dzierżawili już działkę nr (...), co skutkowało tym, iż również pozwani A. i A. M. (2) korzystali z tej nieruchomości między innymi hodując na niej warzywa, obsadzając roślinami i drzewostanem. Na podstawie umowy z dnia 30 sierpnia 1996 roku pozwani wraz z małżonkami S. zostali użytkownikami wieczystymi działki nr (...) w granicach dotychczasowych, tj. wyznaczonych przez istniejący mur oporowy. Pozwani nie ingerowali w przebieg granicy działki i w dalszym ciągu użytkowali działkę w dotychczasowych granicach, które pozostały nienaruszone. Pozwani w okresie od chwili zakupu nieruchomości opłacali wszystkie należności publicznoprawne związane zarówno z nieruchomością lokalową, jak i gruntową, w tym opłaty za użytkowanie wieczyste. W taki sam sposób pozwani użytkowali sporną część działki obecnie należącej do powoda. W tej sytuacji stwierdzić należy, iż biorąc pod uwagę datę zawarcia umowy użytkowania wieczystego działki nr (...) i okoliczność, że w takim samym zakresie pozwani użytkowali również przylegający doń sporny pas działki nr (...), a zatem zachowywali się jak posiadacze samoistni i w dodatku w dobrej wierze. Pozwani bowiem nie mieli wiedzy, iż w granicach działki (...) znajduje się jeszcze część działki ówczesnej (...). Użytkowanie wieczyste przedmiotowej spornej części działki (...) zostało przez pozwanych zasiedziane w dniu 30 sierpnia 2016 roku, a to na skutek upływu 20-letniego okresu posiadania.

Działka nr (...) była również zajmowana przez pozwane M. M. i S. S. od 1974 roku. S. S. wraz mężem M. oraz dziećmi J. i M. otrzymali przydział na tę nieruchomość od Agencji (...). Następnie od 1988 roku nastąpiła dzierżawa działki nr (...) za zgodą Konsulatu K., i wówczas na działce były uprawiane warzywa i owoce. Umowa dzierżawy gruntu nr (...) została zawarta w dniu 10 września 1992 roku na pow. 200 m ², a użytkowanie wieczyste gruntu nr (...) o pow. 180 m ² od dnia 22 sierpnia 1996 roku. Już wówczas granica działki przebiegała na murze oporowym, który oddzielał tę nieruchomość od działki nr (...), na którym umiejscowione były słupki i siatka ogrodzeniowa. Stąd też pozwane posiadają sporny teren w sposób samoistny i w dobrej wierze, a na skutek upływu 20 lat liczonych od dnia nabycia wieczystego użytkowania działki (...) - zasiedziały użytkowanie wieczyste spornej części nieruchomości powoda z upływem dnia 22 sierpnia 2016 roku.

Działka nr (...) jest zajmowana przez pozwanych E. i K. J. (1) wcześniej stanowiła własność rodziców pozwanej E. H. i U. W.. Rodzina W. zamieszkała tę nieruchomość bezpośrednio po wojnie. Pozwana E. J. zamieszkuje nieruchomość od urodzenia tj. od dnia 24 grudnia 1952 roku, zaś pozwany K. J. (1) zamieszkał na nieruchomości po ślubie i jest tam zameldowany od dnia 23 października 1976 roku. Umową darowizny z dnia 24 października 1975 roku U. W. przekazała swój udział w nieruchomości pozwanym, natomiast umową darowizny z dnia 21 października 1992 roku H. W. przekazał pozwanym swój udział w nieruchomości. Umową z dnia 10 września 1992 roku pozwany K. J. (1) zawarł z Gminą umowę dzierżawy terenu, który obejmował przylegającą do działki nr (...), działkę (...), o pow. 368 m ² i znajdującą się w ramach jej ogrodzenia cześć działki ówczesnej (...). Pozwani od chwili zawarcia umowy dzierżawy użytkują grunt w granicach działki, która została im przekazana tj. w granicach wyznaczonych przez mur oporowy oddzielający na całej długości działkę nr (...), od działki, której właścicielem jest powód. Ta granica, podobnie jak w przypadku pozostałych pozwanych, nigdy nie została zmieniona przez pozwanych i w takich granicach nieruchomość gruntowa była użytkowana. Pozwani po zawarciu umowy dzierżawy w 1992 roku zagospodarowali działkę, wykonali liczne nasadzenia, zaprojektowali ogród i część rekreacyjną. Umową z dnia 14 sierpnia 1996 roku działka nr (...) została oddana pozwanym przez Gminę M. S. w użytkowanie wieczyste, a wraz z nią sporny pas gruntu pozostał w dalszym użytkowaniu tych pozwanych. Również zatem co do małżonków J. Sąd wyciągnął wniosek o samoistnym posiadaniu przez nich części działki powoda, której dotyczy pozew i to w dobrej wierze (brak świadomości o istnieniu w ramach nabywanego gruntu części innej nieruchomości), co w związku z nieprzerwanym posiadaniem przez okres 20 lat pozwala na potwierdzenie, iż z dniem 15 sierpnia 2016 roku małżonkowie J. w drodze zasiedzenia nabyli wieczyste użytkowanie spornego pasa gruntu.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności Sąd uznał, iż powództwo nie może zostać uwzględnione, z uwagi na zasiedzenie użytkowania wieczystego spornych części nieruchomości powoda przez pozwanych. Pozwani bowiem z chwilą uzyskania w drodze zasiedzenia prawa wieczystego użytkowania spornego gruntu (przekształconego następnie z mocy prawa w prawo własności) uzyskali skuteczne względem powoda prawo do władania spornymi gruntami. Tym prawem jest prawo własności.

Stąd też powództwo podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

Na marginesie wskazać należy, iż Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanych o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu rozpoznania złożonego przez niego wniosku o zasiedzenie. Sąd orzekający nie potrzebował zakończenia tego postępowania do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy o wydanie, gdyż jak wyżej wskazano ustalenia takie poczynić może samodzielnie. Jedynie wyrok wydany w takiej sprawie nie będzie skuteczny wobec innych osób. Mimo więc, że pozwani wygrali spór z dawnym właścicielem, nie będą mogli się wpisać do księgi wieczystej. Do tego niezbędne będzie uzyskanie deklaratoryjnego postanowienia w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia.

Na marginesie jednak konieczne jest zaznaczenie, iż wniosek w sprawie o sygn. akt (...) został zwrócony z uwagi na braki formalne.

Dla dalszego toku postępowania nie ma także znaczenia okoliczność ewentualnego zbycia przedmiotu postępowania po doręczeniu pozwu – tak art. 192 pkt 3) k.p.c. (i dodatkowo wyrok SN II CSK 306/11).

W punkcie II wyroku Sąd na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zasądził od powoda jako przegrywającego sprawę na rzecz pozwanych łącznie kwotę 4.619 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych w kwocie 3.600 złotych, ustalone w stawce minimalnej (od wartości sześciomiesięcznego czynszu, tj. dwukrotności wartości przedmiotu sporu ustalonej przez Sąd) na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 7 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r., poz. 1800), opłaty skarbowe – 119 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika za reprezentowanie pozwanych w postępowaniu zażaleniowym 900 złotych (25 % z kwoty 3.600 złotych) obliczone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. Sąd tutejszy podzielił poglądy Sądu Najwyższego, wyrażone min. w uzasadnieniu postanowienia z dnia 12 lipca 2012 r. (II Cz 79/80, OSNCP 1981/2 – 3/37) czy w uchwale z dnia 30 stycznia 2007 r. (III CZP 130/06, OSN 2008, Nr 1, poz. 1) wedle których wygrywającym proces współuczestnikom (w tym zwłaszcza materialnym) reprezentowanym przez tego samego pełnomocnika, sąd przyznaje zwrot kosztów procesu w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. Sąd nakazał pobrać od powoda jako przegrywającego spór na rzecz Skarbu - Państwa Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 3.195,94 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. Na kwotę tę złożyło się wynagrodzenie biegłego w kwotach 925,66 złotych i 2.270,28 złotych.

Sędzia Marta Karnacewicz

Szczecin, dnia 28 czerwca 2021 roku