Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2021 r. w Gliwicach

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 4 maja 2021 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej poczynając od 1 kwietnia 2021 roku.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 821/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 maja 2021r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu J. D. ( D. ) prawa do emerytury pomostowej na podstawie art.4 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych ( tj. Dz.U. z 2018r. poz.1924 ), ponieważ ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat oraz przed dniem 1 stycznia 1999r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych lub art.32 i art.33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2021r., poz.291 ).

Organ rentowy wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych zaliczył ubezpieczonemu 13 lat, 10 miesięcy i 18 dni, to jest okresy zatrudnienia od 5 marca 2001r.
do 17 marca 2015r. w (...) w G., natomiast nie uwzględnił okresu zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...) w K. od 1 września 1975r. do 28 lutego 1993r. oraz od 1 marca 1993r. do 28 lutego 2001r. w (...) Spółce Akcyjnej w K., ponieważ wykazane w świadectwach pracy stanowisko „ kierowca – mechanik ” jest niezgodne ze stanowiskiem podanym w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach oraz wymienionym w powołanym zarządzeniu resortowym, tj. „ kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony ”.

Odwołanie od decyzji wniósł ubezpieczony domagając się zaliczenia do pracy
w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 17 września 1987r. do 28 lutego 2001r. kiedy to faktycznie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony przewożąc materiały niebezpieczne (...).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w decyzji skarżonej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony J. D. (...) ukończył 60 lat życia. Legitymuje
się co najmniej 25 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym, po dniu 31 grudnia 2008r. udowodnił okres pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych – na stanowisku kierowcy autobusu w (...) w G.. Z dniem 31 marca 2021r. rozwiązał stosunek pracy w (...) Sp. z o.o. w O. ( ponownie zatrudnił się w dniu 2 kwietnia 2021r. ).

Wniosek o emeryturę pomostową ubezpieczony złożył w dniu 1 kwietnia 2021r.
i w rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy wydał decyzję skarżoną.

Ubezpieczony w okresie od 1 września 1975r. do 28 lutego 1993r. był zatrudniony
w Przedsiębiorstwie (...) w K. jako uczeń – kierowca mechanik do 30 czerwca 1978r. i dalej jako kierowca – mechanik, w tym od 23 października 1979r. do 23 października 1980r. odbywał zasadniczą służbę wojskową i ponownie podjął pracę w dniu 17 listopada 1980r. ( świadectwo pracy z 28 lutego 1993r., akta ZUS ). Następnie od 1 marca 1993r. do 28 lutego 2001r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Spółce Akcyjnej jako kierowca-mechanik ( świadectwo pracy z 28 lutego 2001r., akta ZUS ).

Po powrocie w 1980r. z wojska ubezpieczony pracował jako elektryk samochodowy i kierowca. Ubezpieczony był kierowcą pogotowia technicznego – rozwoził pracowników, którzy naprawiali sprzęt obsługujący daną baterię koksowniczą, gdy zakład pracy miał baterie koksownicze rozmieszczone na terenie całego kraju. Jako kierowca pogotowia technicznego ubezpieczony jeździł samochodami ciężarowymi marki S., Z., Gaz. Wyjeżdżał z pracownikami nawet na dwa tygodnie dla dokonania naprawy urządzeń i dopiero po tym czasie wracał na bazę pogotowia technicznego, która znajdowała się w K..

Po uzyskaniu w 1987r. uprawnień do przewozu materiałów niebezpiecznych ubezpieczony zajmował się przewozem takich materiałów, przy czym od 1990r. tylko taką pracę wykonywał, codziennie i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony jeździł samochodem ciężarowym pięciotonowym marki S. 28 i przewoził nim butle z tlenem, acetylenem, azotem. Na taki samochód można była załadować około 20 butli, przy czym istotne znaczenie miał tonaż butli a nie ich ilość, gdy butle ważyły od 60 do 100 kilogramów. Butle początkowo były przewożone na leżąco, a potem w specjalnych koszach. Musiały być też przewożone na odkrytym samochodzie i odpowiednio spięte. Samochód taki podlegał specjalnemu przeglądowi w odpowiednich stacjach. Był też specjalnie oznaczony, miał dodatkowe światła, gaśnicę. Ubezpieczony rozpoczynał pracę od godziny 6 rano i rozwoził butle z materiałami niebezpiecznymi na różne placówki firmy w zależności od zapotrzebowania. Zabierał puste butle i przywoził pełne. Czasami musiał czekać 3-4 godziny, aby odebrać napełnione butle. I tak np. w C. pobierał butle
z wodorem i mieszankami argonowymi, w Z. pobierał butle z acetylenem,
a w K. z tlenem. Nie zajmował się natomiast załadunkiem
i rozładunkiem butli. Ubezpieczony musiał dbać o stan techniczny samochodu, to jest zatankować go, nalać oleju, lecz nie zajmował się naprawami, bo od tego byli mechanicy zatrudnieni w zakładzie. Jeśli samochód ubezpieczonego był w naprawie, to ubezpieczony korzystał z innego samochodu, którym mógł przewieźć bez uprawnień 10 butli z tlenem
i 5 z acetylenem. To też był samochód ciężarowy, gdy w firmie nie było mniejszych samochodów.

Razem z ubezpieczonym w pracowali F. S. i A. W., który był przełożonym ubezpieczonego w latach 1994-1997.

Ubezpieczony posiada wszystkie kategorie prawa jazdy, w tym do prowadzenia samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, a w 1987r. uzyskał uprawnienia do przewozu materiałów niebezpiecznych.

Przedsiębiorstwo (...) w K. w dniu 28 lutego 1993r. wystawiło ubezpieczonemu świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, w którym zawarło adnotację, że ubezpieczony w okresie
od 1 września 1975r. do 28 lutego 1993r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony wymienionym w wykazie A dziale VIII poz.2 pkt 5 załącznika nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego.

(...) Spółka Akcyjna w K. w dniu 28 lutego 2001r. wystawiła ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w którym zawarła adnotację, że ubezpieczony od 1 marca 1993r. do 28 lutego 2001r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony wymienionym w wykazie A dziale VIII poz.2 pkt 5 załącznika nr 1 do Zarządzenia jw.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego oraz świadków F. S. i A. W., zeznań ww. świadków oraz ubezpieczonego ( protokół elektroniczny z rozprawy z 29 października 2021r. czas 00:03:12 – 01:22:13 ).

Sąd dał wiary zeznaniom świadków F. S. i A. W. oraz zeznaniom ubezpieczonego, gdyż były one rzeczowe, logiczne, przekonujące, zgodne ze sobą i spójne ze zgromadzoną w sprawie dokumentacją. Świadkowie współpracowali
z ubezpieczonym w okresie objętym sporem stąd niewątpliwie mają bezpośrednią i pewną wiedzę co do rzeczywiście wykonywanej przez niego pracy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego J. D. zasługuje na uwzględnienie.

Ubezpieczony domagał się przyznania prawa do świadczenia na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz.U. z 2015r., poz. 965 ze zm.)

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Należy podkreślić, że przepisy prawa ubezpieczeń społecznych mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących. Instytucja wcześniejszej emerytury podlega ścisłej wykładni. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych – wyroki Sądów Apelacyjnych: w B. z dnia 11 września 2012r., w sprawie III AUa 440/12, opublikowany w LEX Nr 1220435 oraz we W. z dnia 26 kwietnia 2012r., w sprawie III AUa 252/12, opublikowany w LEX Nr 1164689.

Z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wynika, że jednym z warunków do przyznania emerytury pomostowej jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999r. jak i po dniu 31 grudnia 2008r. Przed dniem 1 stycznia 1999r. może to być zarówno praca wymieniona w nowych wykazach prac (prace w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych), jak i prace wymienione w załącznikach A lub B do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.). Natomiast po dniu 31 grudnia 2008r. muszą to być prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione wyłącznie w nowych wykazach (praca w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych).

Ubezpieczony ukończył wiek 60 lat w dniu (...), legitymuje się 25 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym, po 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych ( praca na stanowisku kierowcy autobusu ), w dniu 31 marca 2021r. rozwiązał stosunek pracy. Są to okoliczności niesporne pomiędzy stronami.

Kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia czy ubezpieczony legitymuje się 15 - letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, w tym czy przed 1 stycznia 1999r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy
o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ubezpieczony domagał się zaliczenia jako takiej pracy zatrudnienia w firmie (...) od 1987r. do 28 lutego 2001r. kiedy to pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony.

W wykazie A dziale VIII poz.2 załącznika do rozporządzenia do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione zostały prace: kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

Zdaniem Sądu przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe pozwala
na przyjęcie, że ubezpieczony co najmniej od 1990r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę wymienioną w powyższym uregulowaniu jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ubezpieczony prowadził samochód ciężarowy pięciotonowy marki S. 28, którym przewoził materiały niebezpieczne – butle z tlenem, azotem, acetylenem, na różne placówki zakładu pracy. Wynika to z wiarygodnych zeznań świadków, zwłaszcza z zeznań świadka A. W., który był przełożonym ubezpieczonego w latach 1994-1997 oraz z zeznań ubezpieczonego, a także z dokumentacji zawartej w szczególności w aktach osobowych, w której znajdują się m.in. dokumenty potwierdzające uprawnienia ubezpieczonego do prowadzenia pojazdów, w tym samochodów ciężarowych oraz do przewozu materiałów niebezpiecznych.

Po zaliczeniu powyższego okresu do pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art.32 i art.33 ustawy emerytalnej, ubezpieczony łącznie z okresami pracy zaliczonymi do pracy w warunkach szczególnych uznanymi przez organ rentowy w wymiarze 13 lat, 10 miesięcy i 18 dni, legitymuje się wymaganym co najmniej 15 letnim takiej pracy, w tym udowodnił taką pracę przed 1 stycznia 1999r. Zatem spełnia wszystkie przesłanki do przyznania mu prawa do dochodzonego świadczenia.

Reasumując, Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej poczynając od 1 kwietnia 2021r., czyli od miesiąca zgłoszenia wniosku, zgodnie z art.15 ust.1 i art.26 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych i w związku z art.129 ust.1 ustawy emerytalnej.

(-) Sędzia Grażyna Łazowska