Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku V Wydział Cywilny

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2021r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. Ł. i W. R.

przeciwko Gminie (...)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 28 maja 2021r. sygn. akt XV C 589/19

1.  Oddala apelacje,

2.  Zasądza od pozwanej na rzecz każdej z powódek kwoty po 4050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwy podpis.

VACa 502/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 maja 2021 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku:

1.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki B. Ł. kwotę 28.766,95 zł (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt sześć złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki B. Ł. kwotę 120.191,43 zł (sto dwadzieścia tysięcy sto dziewięćdziesiąt jeden złotych czterdzieści trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

3.  oddalił powództwo powódki B. Ł. w pozostałym zakresie;

4.  kosztami procesu obciążył powódkę B. Ł. w 5%, zaś pozwaną Gminę (...) w 95%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;

5.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki W. R. kwotę 28.178,28 zł (dwadzieścia osiem tysięcy sto siedemdziesiąt osiem złotych dwadzieścia osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

6.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki W. R. kwotę 115.854,21 zł (sto piętnaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

7.  oddalił powództwo powódki W. R. w pozostałym zakresie;

8.  kosztami procesu obciążył powódkę W. R. w 5%, zaś pozwaną Gminę (...) w 95%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

9.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki B. Ł. kwotę 170.943,10 zł (sto siedemdziesiąt tysięcy dziewięćset czterdzieści trzy złote dziesięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

10.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki B. Ł. kwotę 176.290,80 zł (sto siedemdziesiąt sześć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt złotych osiemdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

11.  oddalił powództwo powódki B. Ł. w pozostałym zakresie;

12.  kosztami procesu obciążył powódkę B. Ł. w 5%, zaś pozwaną Gminę (...) w 95%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;

13.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki W. R. kwotę 147.355,09 zł (sto czterdzieści siedem tysięcy trzysta pięćdziesiąt pięć złotych dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

14.  zasądził od pozwanej Gminy (...) na rzecz powódki W. R. kwotę 147.503,33 zł (sto czterdzieści siedem tysięcy pięćset trzy złote trzydzieści trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

15.  oddalił powództwo powódki W. R. w pozostałym zakresie;

16.  kosztami procesu obciążył powódkę W. R. w 5%, zaś pozwaną Gminę (...) w 95%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie ustalił, że powódka B. Ł. prowadzi na terenie pozwanej Gminy działalność oświatową pod nazwą Niepubliczne Przedszkole (...), dla którego pozostaje organem prowadzącym.

Także powódka W. R. prowadzi na terenie pozwanej Gminy działalność oświatową. Jej przedszkole, dla którego pozostaje organem prowadzącym, prowadzone jest pod nazwą Przedszkole Niepubliczne Nr (...).

Uchwałą Rady Miejskiej w N. z dnia 10 września 2009r., nr (...) w sprawie określenia trybu udzielania i rozliczania oraz trybu i zakresu kontroli dotacji dla szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, dla przedszkoli niepublicznych oraz innych niepublicznych form wychowania przedszkolnego prowadzonych przez osoby prawne lub fizyczne, ustalono, że dotacja dla niepublicznych przedszkoli oraz oddziałów dla dzieci 6 – cio letnich w szkołach niepublicznych przysługuje na każdego ucznia w wysokości 75% ustalonych w budżecie Gminy (...) wydatków bieżących ponoszonych w przeliczeniu na jednego ucznia w przedszkolu publicznym, z tym, że dla ucznia niepełnosprawnego podstawą obliczenia dotacji jest kwota przewidziana na ucznia niepełnosprawnego przedszkola i oddziału przedszkolnego części oświatowej subwencji ogólnej otrzymanej przez Gminę (...).

Warunkiem udzielenia dotacji jest złożenie przez osobę prowadzącą niepubliczne przedszkole, niepubliczną szkołę oraz inną niepubliczną formę wychowania przedszkolnego w terminie nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji; wniosek powinien zawierać datę i nr zaświadczenia o wpisie do ewidencji prowadzonej przez Gminę, informację o planowanej liczbie uczniów oraz zobowiązanie do informowania organu dotującego o zmianach zachodzących w liczbie uczniów i nazwę banku oraz nr rachunku bankowego (§2 ust. 1 oraz §3 uchwały).

Zgodnie z § 6 ust. 1 ww. Uchwały, Organ dotujący przekazuje dotację w 12 częściach w terminie do 15 dnia każdego miesiąca na rachunek wskazany przez osobę prowadzącą placówkę.

Uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w N. z dnia 16 września 2010r. w sprawie utworzenia wyodrębnionych rachunków dochodów własnych, z dniem 1 stycznia 2011r. utworzono wydzielone rachunki dochodów własnych w jednostkach budżetowych: SP nr(...) i (...) w N., Gimnazjum nr(...)w N., Zespołach Szkolno-Przedszkolnych w K. i M. oraz SP w L. i W.. Zgodnie z §3 tej Uchwały, na wydzielonym rachunku gromadzone miały być dochody pochodzące z opłat za prowadzenie dodatkowych zajęć edukacyjnych, szkoleniowych i informacyjnych; należności za wyżywienie w stołówce szkolnej i przedszkolnej; z wpływów z organizowanych przez jednostkę budżetową imprez, festynów; z wpływów z wynajmu pomieszczeń, sprzętu; z opłat za duplikaty dokumentów; z nagród za udział w konkursach; z wydatków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej oraz z odsetek z konta bankowego tego rachunku. W zakresie § 1 ust. 7 oraz § ust. 6 Uchwały dokonano zmian Uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w N. z dnia 8 listopada 2010r.

Uchwałą nr (...)Rady Miejskiej w N. z dnia 30 grudnia 2012r. w sprawie budżetu na rok 2011 przyjęto, że roczna kwota dotacji w 2011r. na jedno dziecko w przedszkolu wynosi 4.881,60zł, miesięcznie zatem 406,80zł. Kwota dotacji na rok 2012 wynosiła 363,18zł miesięcznie na jedno dziecko. Uchwałą nr (...) Rady Miejskiej w N. z dnia 20 grudnia 2012r. w sprawie budżetu na rok 2013 przyjęto, że miesięczna kwota dotacji w 2013r. na jedno dziecko w przedszkolu wynosi 359,09zł i była to wysokość, która obowiązywała od stycznia do sierpnia, zaś od września do grudnia obowiązywała kwota 374,87zł miesięcznie na jedno dziecko.

Z dniem 1 października 2014r. uległa zmianie stawka dotacji przekazywanej do przedszkoli niepublicznych z kwoty 394,76zł do kwoty 413,85zł.

W okresie od dnia 23 września 2011r. do 30 listopada 2011r. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w G. przeprowadziła w trzech jednostkach samorządu terytorialnego (w trzech urzędach miast i jednej jednostce organizacyjnej miasta) oraz w sześciu niepublicznych przedszkolach kontrolę w zakresie finansowania niepublicznych przedszkoli przez gminy województwa (...).

W podsumowaniu wyników kontroli z czerwca 2012r. NIK negatywnie oceniła działalność kontrolowanych jednostek, zarówno w zakresie dofinansowania przez gminy niepublicznych przedszkoli, jak i pobierania i wykorzystywania dotacji przez skontrolowane przedszkola. NIK stwierdziła, że wykazane naruszenia miały wpływ na wysokość przekazywanych środków, a także na prawidłowość ich rozliczania. Kontrolowanym urzędom miast wytknięto w podsumowaniu, że błędnie wyliczały wysokości stawek dotacji, udzielały dotacji na dzieci nie spełniające ustawowego kryterium wieku, udzielały dotacji na planowaną, a nie faktyczną liczbę uczniów oraz naruszały postanowienia uchwał organów stanowiących na etapie przyjmowania wniosków o dotację oraz przy rozliczeniu dotacji przez niepubliczne przedszkola.

W 2011r. wydatki bieżące przedszkoli publicznych znajdujących się na terenie pozwanej Gminy wyniosły:

a). Przedszkole Miejskie nr(...)– 1.554.020,64zł; przy czym wydatki wykonane wyniosły 1.550.982zł; zaś koszty utrzymania pomieszczeń użyczonych na rzecz przedszkola przez Szkołę Podstawową Nr (...) wyniosły 3.3038,64zł;

b). Przedszkole w K. – 368.086,78zł, przy czym wydatki wykonane wyniosły 254.245,20zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 237,04zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 927,90zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 1.073,45zł; zaś wydatki na zarząd (przy przyjęciu, że w kuchni ZSP zatrudnione były trzy pomoce kuchenne, kucharz i intendentka, a posiłki przez nich przygotowywane rozwożone były również do SP w L. i SP w W.) wyniosły 111.603,19zł;

c). Przedszkole w M. – 236.031,77zł, przy czym wydatki wykonane wyniosły 163.636,02zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 514,66zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 1.155,96zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 989,52zł; zaś wydatki na zarząd (przy przyjęciu, że w ZSP pracowało trzech woźnych) wyniosły 111.603,19zł.

Łącznie zatem wydatki te wyniosły 2.158.139,19zł.

Wartość wydatków na wyżywienie i innych wydatków ujawnionych na rachunkach dochodów własnych wyniosła w:

- Przedszkolu Miejskim nr(...) – 124.857,06zł;

- Przedszkolu w K. – 24.953zł;

Łącznie zatem wydatki te wyniosły 149.810,06zł.

W 2011r. do przedszkoli publicznych uczęszczało 3972 uczniów.

W 2012r. wydatki bieżące przedszkoli publicznych znajdujących się na terenie pozwanej Gminy wyniosły:

a). Przedszkole Miejskie nr (...) – 1.440.684,62zł; przy czym wydatki wykonane wyniosły 1.437.819,18zł; zaś koszty utrzymania pomieszczeń użyczonych na rzecz przedszkola przez Szkołę Podstawową Nr (...) wyniosły 2.865,44zł;

b). Przedszkole w K. – 359.847,59zł; przy czym wydatki wykonane wyniosły 238.750,32zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 846,09zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 1.378,27zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 847,66zł; zaś wydatki na zarząd (przy założeniu, że w kuchni ZSP zatrudnione były cztery pomoce kuchenne, kucharz i intendentka, a posiłki przez nich przygotowywane rozwożone były również do SP w L. i SP w W.) wyniosły 118.025,25zł;

c). Przedszkole w M. – 253.579,82zł, przy czym wydatki wykonane wyniosły 178.126,24zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 542,76zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 1.556,45zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 740,02zł; zaś wydatki na zarząd (w ZSP pracowało trzech woźnych) wyniosły 72.614,35zł;

Łącznie zatem wydatki te wyniosły 2.054.112,03zł.

Wartość wydatków na wyżywienie i innych wydatków ujawnionych na rachunkach dochodów własnych wyniosła w:

- Przedszkolu Miejskim nr(...) – 341.636,91zł;

- Przedszkole w K. – 49.999,11zł;

Łącznie zatem wydatki te wyniosły 391.636,02zł.

W 2012r. do przedszkoli publicznych uczęszczało 3816 uczniów.

W 2013r. wydatki bieżące przedszkoli publicznych znajdujących się na terenie pozwanej Gminy wyniosły:

a). Przedszkole Miejskie nr (...)– 1.267.875,03zł;

b). Przedszkole w K. – 404.507,25zł; przy czym wydatki wykonane wyniosły 285.757,15zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 606,82zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 999,57zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 985,41zł; zaś wydatki na zarząd (w kuchni ZSP zatrudnione były cztery pomoce kuchenne, kucharz i intendentka, a posiłki przez nich przygotowywane rozwożone były również do SP w L. i SP w W.) wyniosły 116.158,30zł;

c). Przedszkole w M. – 351.672,49zł; przy czym wydatki wykonane wyniosły 270.451,33zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 449,92zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 1.311,20zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 1.274,78zł; zaś wydatki na zarząd (w ZSP pracowało trzech woźnych) wyniosły 78.185,26zł.

Łącznie zatem wydatki te wyniosły 2.024.054,77zł.

Wartość wydatków na wyżywienie i innych wydatków ujawnionych na rachunkach dochodów własnych wyniosła w:

- Przedszkolu Miejskim nr (...)– 247.662,41zł;

- Przedszkole w K. – 39.229,80zł;

Łącznie zatem wydatki te wyniosły 286.892,21zł, zaś za osiem miesięcy tego roku 191.261,47zł.

W 2013r. do przedszkoli publicznych uczęszczało 3240 uczniów.

W 2014r. wydatki bieżące przedszkoli publicznych znajdujących się na terenie pozwanej Gminy wyniosły:

a). Przedszkole Miejskie nr (...)– 1.383.368,58zł.

b). Przedszkole w K. – 410.950,55zł; przy czym wydatki wykonane wyniosły 283.760,32zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 528,97zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 1.240,97zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 977,37zł; zaś wydatki na zarząd (w kuchni ZSP zatrudnione były trzy pomoce kuchenne, kucharz i intendentka, a posiłki przez nich przygotowywane rozwożone były również do SP w L. i SP w W.) wyniosły 124.442,92zł;

c). Przedszkole w M. – 397.317,88zł; przy czym wydatki wykonane wyniosły 310.701,02zł; wydatki na dokształcanie wyniosły 536,61zł; odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych wyniosły 2.403,77zł; wydatki na pomoc materialną dla uczniów (bez stypendiów) wyniosły 991,73zł; zaś wydatki na zarząd (w ZSP pracowało trzech woźnych) wyniosły 82.684,75zł.

Łącznie zatem wydatki te wyniosły 2.191.637,01zł.

W 2014r. do przedszkoli publicznych uczęszczało 3012 uczniów.

Kolejne czynności kontrolne Najwyższej Izby Kontroli w zakresie finansowania przez gminy przedszkoli publicznych i niepublicznych oraz wykonywania przez te placówki niektórych zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki przeprowadzono w okresie od dnia 4 września 2013r. do 14 lutego 2014r. W podsumowaniu wyników kontroli z dnia 9 lipca 2014r. wskazano, że NIK ocenia pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości wykonywanie przez wójtów zadań związanych z finansowaniem działalności przedszkoli publicznych i niepublicznych, a także realizację przez dyrektorów przedszkoli i kierowników organów prowadzących niepubliczne placówki obowiązków w zakresie wykorzystania i rozliczenia środków publicznych oraz wykonywania niektórych zadań oświatowych.

Najistotniejsze nieprawidłowości dotyczyły nieprzestrzegania przez wójtów 95% skontrolowanych gmin niektórych zasad udzielania dotacji dla przedszkoli niepublicznych, co skutkowało przekazaniem ich w wysokości niższej od należnej oraz niepodejmowania przez organy wykonawcze działań zmierzających do zmiany ustalonych przez rady gmin, a naruszających przepisy ustawy o systemie oświaty, trybów udzielania i rozliczania dotacji.

Dotacje oświatowe na rzecz przedszkoli niepublicznych były wypłacane powódkom w transzach miesięcznych, na podstawie uprzednio złożonego wniosku. Powódka B. Ł. udzielała informacji o aktualnej liczbie uczniów w latach 2011-2014 do Urzędu Miejskiego zgodnie z Uchwałą z dnia 10 września 2009r., nr (...).

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2011 uczęszczało dzieci w miesiącu:

I.  styczniu – 78, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.315,67zł;

II.  lutym – 81; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.357,60zł;

III.  marcu – 81; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

IV.  kwietniu – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.578zł;

V.  maju – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.578zł;

VI.  czerwcu – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.578zł;

VII.  lipcu – 81; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.950,80zł;

VIII.  sierpniu – 81; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.950,80zł;

IX.  wrześniu – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;

X.  październiku – 78; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

XI.  listopadzie – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.730,40zł;

XII.  grudniu – 78; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł.

Łącznie powódka B. Ł. powinna otrzymać od pozwanej Gminy za 2011r. kwotę 426.202,62zł, otrzymując ją w wysokości 397.435,67zł powstała niedopłata w wysokości 28.766,95zł.

Powódka W. R. udzielała informacji o aktualnej liczbie uczniów w latach 2011-2014 do Urzędu Miejskiego zgodnie z Uchwałą z dnia 10 września 2009r., nr (...).

Do przedszkola powódki W. R. w roku 2011 uczęszczało dzieci, w miesiącu:

1. styczniu – 80, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.137,20zł;

2.  lutym – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.950,80zł;

3.  marcu – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

4.  kwietniu – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

5.  maju – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

6.  czerwcu – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

7.  lipcu – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

8.  sierpniu – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł;

9.  wrześniu – 83; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;

10.  październiku – 83; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;

11.  listopadzie – 83; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;

12.  grudniu – 83; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł.

Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2011r. kwotę 423.587,88zł, otrzymując ją w wysokości 395.409,60zł spowodowało, że powstała niedopłata w wysokości 28.178,28zł.

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2012 uczęszczało dzieci w miesiącu:

I.  styczniu – 79, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 28.691,22zł;

II.  lutym – 79; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 28.691,22zł;

III.  marcu – 83; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.417,58zł;

IV.  kwietniu – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.233,48zł;

V.  maju – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.870,30zł;

VI.  czerwcu – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.870,30zł;

VII.  lipcu – 82; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.780,76zł;

VIII.  sierpniu – 82; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.780,76zł;

IX.  wrześniu – 96; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 35.591,64zł;

X.  październiku – 92; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.502,10zł;

XI.  listopadzie – 92; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.233,48zł;

XII.  grudniu – 90; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.775,74zł.

Powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy łącznie za 2012r. kwotę 494.630,01zł, otrzymując jednak kwotę 374.438,58zł Gmina zaniżyła wartość dotacji, powodując niedopłatę w wysokości 120.191,43zł.

Do przedszkola powódki W. R. w roku 2012 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 83, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.143,94zł;

2.  lutym – 83; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.143,94zł;

3.  marcu – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.870,30zł;

4.  kwietniu – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł;

5.  maju – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł;

6.  czerwcu – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł;

7.  lipcu – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł;

8.  sierpniu – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł;

9.  wrześniu – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.054,40zł;

10.  październiku – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.054,40zł;

11.  listopadzie – 80; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.054,40zł;

12.  grudniu – 79; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 28.691,22zł.

Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2012r. kwotę 475.402,41zł. Otrzymała kwotę w wysokości 359.548,20zł, więc po stronie pozwanej Gminy powstała niedopłata wynosząca 115.854,21zł.

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2013 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1  styczniu – 90, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.677,19zł;

2  lutym – 92; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.677,19zł;

3  marcu – 94; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.395,37zł;

4  kwietniu – 94; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.113,35zł;

5  maju – 95; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.754,46zł;

6  czerwcu – 95; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.472,64zł;

7  lipcu – 93; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.395,37zł;

8  sierpniu – 93; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.395,37zł;

9  wrześniu – 101; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 36.268,09zł;

10  październiku – 104; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.205,39zł;

11  listopadzie – 102; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 38.611,61zł;

12  grudniu – 101; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 37.861,87zł.

Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2013r. kwotę 591.771,20zł, otrzymała 420.828,10zł. Wartość niedopłaty wynosi więc 170.943,10zł.

Do przedszkola powódki W. R. w roku 2013 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 80, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 28.727,20zł;

2  lutym – 81; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.086,29zł;

3  marcu – 82; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.445,38zł;

4  kwietniu – 82; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.445,38zł;

5  maju – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.163,56zł;

6  czerwcu – 84; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.522,65zł;

7  lipcu – 81; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.086,29zł;

8  sierpniu – 81; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.086,29zł;

9  wrześniu – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.863,95zł;

10  październiku – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.863,95zł;

11  listopadzie – 85; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.863,95zł;

12  grudniu – 86; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.238,82zł.

Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2013r. kwotę 510.748,80zł, otrzymała 363.393,71zł. Wartość niedopłaty wynosi więc 147.355,09zł.

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2014 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1  styczniu – 99, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 38.686,48zł;

2  lutym – 101; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.265,52zł;

3  marcu – 104; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 39.870,76zł;

4  kwietniu – 105; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 42.634,08zł;

5  maju – 108; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 42.239,32zł;

6  czerwcu – 108; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 43.028,84zł;

7  lipcu – 103; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.660,28zł;

8  sierpniu – 103; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.660,28zł;

9  wrześniu – 93; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 37.107,44zł;

10  październiku – 93; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 36.317,92zł;

11  listopadzie – 93; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.263,42zł;

12  grudniu – 93; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 38.488,05zł.

Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2014r. kwotę 656.513,19. Otrzymała kwotę 480.222,39zł, wartość niedopłaty wynosi więc 176.290,80zł.

Do przedszkola powódki W. R. w roku 2014 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 86, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.949,36zł;

2  lutym – 87; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł;

3  marcu – 87; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł;

4  kwietniu – 88; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 35.133,64zł;

5  maju – 88; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.738,88zł;

6  czerwcu – 88; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł;

7  lipcu – 88; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.738,88zł;

8  sierpniu – 88; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł;

9  wrześniu – 77; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.396,52zł;

10  październiku – 76; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.847,36zł;

11  listopadzie – 74; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.230,14zł;

12  grudniu – 76; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.452,60zł.

Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2014r. kwotę 547.367,19zł, otrzymując 399.863,86zł wartość niedopłaty wynosi 147.503,33zł.

Czyniąc te ustalenia Sąd Okręgowy argumentował, że stan faktyczny ustalił na podstawie materiału dowodowego przedstawionego przez strony niniejszego postępowania w postaci dokumentów, jak również w oparciu o zeznania świadków i stron, a nadto opinię biegłego sądowego. Sąd ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 k.p.c.).

Dokumentom urzędowym przyznał domniemanie przewidziane w art. 244 § 1 k.p.c., nie znajdując podstaw, by kwestionować ich wiarygodność, tym bardziej, że nie były one podważane przez strony.

Na potrzeby rekonstrukcji stanu faktycznego posłużył się również zebranymi w sprawie dokumentami prywatnymi, którym przyznał domniemanie przewidziane w art. 245 k.p.c. Dokumenty te nie były bowiem kwestionowane co do ich prawdziwości i nie budziły wątpliwości Sądu co do ich wiarygodności. Dokumenty, które nie zostały ujęte w opisie stanu faktycznego sprawy, jako mające irrelewantne znaczenie dla jej rozstrzygnięcia sąd pominął. Dotyczy to przedstawionych przez stronę pozwaną raportów żywieniowych i rozliczenia wpływów oraz wydatków świetlicy z 2016r., albowiem dotyczyły one okresu niezwiązanego z przedmiotem niniejszego sporu. Do grona tych dokumentów sąd zaliczył również przedłożone przez powódki deklaracje podatkowe, albowiem okoliczność na które wskazane dowody zostały złożone, a więc angażowanie przez powódki dodatkowych, własnych środków na prowadzone działalności w związku z niewystarczającymi, zaniżonymi wypłatami dotacji, nie miała tak naprawdę znaczenia w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy przy ustalaniu stanu faktycznego jedynie częściowo posiłkował się zeznaniami świadków G. D., K. N. i R. S., którzy co prawda nie posiadali konkretnych informacji na temat liczebności zatrudnienia pracowników w samym przedszkolu i w zespole szkolno-przedszkolnym, aczkolwiek potwierdzili w swych zeznaniach - świadkowie G. D. i K. N. – że posiłki przygotowywane przez pracowników kuchni zatrudnionych w ZSP w K. rozwożone były do dwóch innych szkół podstawowych. Świadek R. S. potwierdził natomiast zatrudnienie jako woźny.

Sąd nie posiłkował się zeznaniami świadków E. O. i M. Ć., albowiem świadkowie ci z całą pewnością wypowiadali się jedynie w zakresie okresów swojego zatrudnienia oraz pełnionych przez nich funkcji czy wykonywanych zawodów. Zatem potwierdzali okoliczności nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Nadto Sąd Okręgowy zważył, że zeznania ww. świadków ze względu na upływ czasu pozostawały niekonkretne, sprzeczne wewnętrznie, świadkowie nie pamiętali też istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Z tego względu uznał, że za ich pomocą nie udało się stronie pozwanej podważyć przyjętych przez biegłą M. L. danych z (przedstawionych de facto przez pozwaną) dokumentów, w celu dokonania wyliczeń dotyczących przysługujących powódkom dotacji na jedno dziecko uczęszczające do przedszkola niepublicznego w okresie od 2011 do 2014r.

Zeznania obu powódek Sąd uznał w całości za wiarygodne, gdyż znalazły one potwierdzenie w pozostałym, obszernym materiale dowodowym, nadto były spójne, logiczne i jako takie zasługiwały na wiarę w całości. Stanowiły więc uzupełnienie zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Podczas rozprawy w dniu 24 maja 2021r. Sąd działając na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. pominął wniosek dowodowy pozwanego przedstawiony w piśmie procesowym z dnia 12 maja 2021r. dotyczący dopuszczenia dowodu z kolejnej, uzupełniającej opinii biegłej sądowej M. L., uznając, że sporządzone dotychczas opinie są wystarczającym i miarodajnym materiałem dowodowym w oparciu, o który Sąd może ustalić wysokość należnych powódkom dotacji. Zatem wnioski zawarte w tym piśmie zmierzały w istocie do przedłużenia postępowania, na co wskazywała dodatkowo postawa strony pozwanej w tym procesie.

Nie umknęło bowiem sądowi uwagi, że strona pozwana za każdym razem po sporządzeniu opinii biegłej, pozostawała niezadowolona z przedstawionych przez biegłą wyliczeń i modyfikowała swoje stanowisko, które pozostało w sprzeczności z przedłożonymi w początkowej fazie procesu przez nią samą dokumentami księgowymi. Z analogicznych przyczyn Sąd pominął kolejny wniosek zawarty w przedmiotowym piśmie, a dotyczący zobowiązania powódek do przedłożenia zeznań podatkowych oraz dokumentów obrazujących koszt uzyskania przychodu powódek, oraz wniosek ewentualny o zwrócenie się do Urzędu Skarbowego w M. (1) o przesłanie zeznań podatkowych powódek, uznając dodatkowo, że okoliczności, które pozwany planował wykazać przedmiotowymi dowodami nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy.

Zgodnie z przepisem art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zaciągnięcia opinii. Jak wynika z treści cytowanego przepisu dowód z opinii biegłego winien być dopuszczony celem wyjaśnienia okoliczności, które wymagają wiadomości specjalnych. W niniejszej sprawie, celem wyjaśnienia czy w latach 2011 – 2014 dotacja na rzecz powódek wypłacana była we właściwych kwotach należało skorzystać z wiadomości specjalnych, których Sądowi dostarczyła biegła sądowa z zakresu ekonomiki i organizacji M. L..

Sąd Okręgowy ocenił, że sporządzona przez biegłą opinia pisemna, jak i kolejne opinie uzupełniające w związku z modyfikacją swojego stanowiska przez stronę pozwaną, zostały wykonane w sposób skrupulatny, z wykorzystaniem specjalistycznej wiedzy, nadto w swojej treści zawierały wnioski wyczerpujące tezę dowodową. Biegła w sposób szczegółowy przedstawiła okoliczności, jakie stały się podstawą wniosków w nich wskazanych. Biegła jako specjalistka dysponowała także niewątpliwie odpowiednią wiedzą i doświadczeniem, kwalifikującymi ją do wydania przedmiotowej opinii. Po sporządzeniu opinii głównej, biegła na prośbę strony powodowej, która nie kwestionowała wyliczeń matematycznych przedstawionych przez biegłą w tej opinii, sporządziła pierwszą opinię uzupełniającą (k. 775-780), przedstawiając w niej wyliczenia stawki dotacji dla lat 2011-2013, przy czym jeśli chodzi o rok 2013 – do września 2013r., przy założeniu że do sumy wydatków bieżących przedszkoli publicznych należy dodać wydatki na wyżywienie i ewentualnie inne ujawnione na rachunkach dochodów własnych. Następnie, ustosunkowując się do zarzutów strony pozwanej wyrażonych w pismach procesowych z dnia 3 grudnia 2018r., 2 kwietnia 2019r. oraz 13 sierpnia 2019r. biegła wyliczyła dotacje należne powódkom, w dwóch wariantach – z uwzględnieniem niektórych zarzutów strony pozwanej.

Sąd Okręgowy uznał i podzielił w tym zakresie wnioski biegłej, że słuszne pozostawały zarzuty pozwanej jakoby od wydatków przedszkoli w K. i M. należało odliczyć z zakresu pomocy materialnej dla uczniów stypendia, które wypłacane były jedynie uczniom, a nie dzieciom przedszkolnym. Należało też w inny sposób rozliczyć koszty zarządu w przypadku przedszkola w K., albowiem wykazane zostało przez stronę pozwaną, że sporządzone przez pracowników kuchni zatrudnionych w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w K. posiłki rozwożone były do dwóch innych szkół podstawowych. Korekty tej należało dokonać biorąc pod uwagę stan zatrudnienia pomocy kuchennych, kucharza i intendentki w latach 2011, 2012, 2013 i 2014, co też biegła uczyniła. Jeśli chodzi o wydatki przedszkola w M. oprócz odliczenia ww. stypendium z zakresu pomocy materialnej dla uczniów należało też skorygować koszty przedszkola biorąc pod uwagę stan zatrudnienia woźnych (albowiem w przedszkolu był zatrudniony jeden woźny, zaś w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w M. trzech). Biegła wykonała te wszystkie operacje w sposób prawidłowy w drugiej opinii uzupełniającej, znajdującej się na k. 905-944 niniejszych akt.

Sąd Okręgowy nie podzielił dalszych zarzutów strony pozwanej, a dotyczących tego, że do kosztów utrzymania dziecka w przedszkolu nie powinno się zaliczać kwoty z działu „pomoc materialna dla uczniów”, albowiem znajduje się on w katalogu wydatków bieżących, nie ma więc podstaw by go z tych wydatków eliminować. Nadto podzielić należy tłumaczenia biegłej, że do kosztów tych nie została przyjęta kwota 4.615zł (przedszkole w K.), ale wyliczony wskaźnik procentowy z tej kwoty. Nie sposób też podzielić zarzutów pozwanej, że biegła w opinii głównej w sposób nieprawidłowy wyliczyła wydatki na kadrę zarządzającą oraz obsługę administracyjno – gospodarczą. Biegła korzystając z dokumentów przedstawionych przez pozwaną wyłączyła bowiem wydatki dotyczące przedszkola w K. w kwocie 50.121,37zł. Analogicznie biegła w opinii głównej dokonała wyliczenia kosztów wynagrodzenia dyrektora, wicedyrektora, sekretarza i pracowników księgowości oraz obsługi BHP proporcjonalnie do liczby dzieci w ZSP przy pomocy wskaźnika 23,26%.

Wprawdzie pozwana podnosiła kolejne zarzuty do tej drugiej opinii uzupełniającej, którą biegła zdaniem Sądu w sposób całkowicie prawidłowy wyliczyła należne powódkom wysokości dotacji, wobec czego biegła z ostrożności sporządziła kolejną wersję wyliczeń, jednak sąd z nich nie skorzystał z przyczyn wskazanych powyżej. Ostatecznie ocenił i uznał, że podnoszone przez stronę pozwaną zarzuty nie mogły doprowadzić do podważenia prawidłowości obliczeń wykonanych przez biegłą sądową w drugiej opinii uzupełniającej, zatem zawarte w niej wyliczenia mogły stanowić podstawę ustaleń stanu faktycznego w niniejszej sprawie, tak w zakresie wydatków bieżących funkcjonujących na terenie pozwanej Gminy przedszkoli publicznych, jak i wreszcie należnych powódkom dotacji za lata 2011 – 2014.

W sprawie bezsporne było, że powódki w okresie objętym żądaniem, czyli 2011 - 2014 prowadziły działalność w postaci niepublicznych przedszkoli: powódka B. Ł. pod nazwą Niepubliczne Przedszkole (...) w N. zaś powódka W. R. pod nazwą Przedszkole Niepubliczne Nr (...) w N. oraz że w przewidzianym przepisami terminie złożyły wnioski o przyznanie dotacji na te działalności, a Gmina w N. wypłaciła powódkom dotacje, przy czym w zarzutach do opinii głównej sporządzonej przez M. L., ustalone przez biegłą wysokości tych wypłat oraz wskazana w opinii przez nią liczba dzieci w przedszkolach publicznych mieszczących się na terenie Gminy - były początkowo kwestionowane przez pozwaną. Po sporządzeniu jednak opinii uzupełniającej zakres tych ustaleń pozostawał już poza sporem.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył natomiast kwestii prawidłowości ustalenia wysokości dotacji i sprowadzał się w istocie do metodologii ich obliczania.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazał, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że roszczenia podmiotów niepublicznych przeciwko jednostkom samorządu terytorialnego o zapłatę z tytułu wadliwego obliczenia i w konsekwencji nieuzasadnionego obniżenia dotacji należnej na postawie art. 90 2b ustawy o systemie oświaty mogą być dochodzone na drodze postępowania cywilnego. Pogląd taki, ukształtowany w nowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego zapoczątkowany został wyrokiem z dnia 3 stycznia 2007r., IV CSK 312/06 r. (nie publ.) i znalazł kontynuację w dalszych orzeczeniach Sądu Najwyższego, a to postanowieniu z dnia 23 października 2007r. III CZP 88/07, (nie publ). i wyroku dnia 4 września 2008r., IV CSK 204/08 (nie publ.). Jest on zbieżny z wyrażonym w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego poglądem, że czynność obliczenia należnej na tej podstawie dotacji i wypłacenia jej osobie uprawnionej stanowi stricte techniczną czynność księgowo-rachunkową i nie należy do żadnej formy działania administracji publicznej, nie kwalifikuje się tym samym jako czynność podlegająca kontroli sądów administracyjnych (post. Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 kwietnia 2012r., II GSK 5121/12 i 522/12, nie publ.).

Obowiązujący aktualnie art. 90 ust. 1b i ust. 2 b ustawy o systemie oświaty różnicuje poziom dotacji dla przedszkoli niepublicznych w zależności od zakresu i sposobu realizacji programu wychowania przedszkolnego i zasad rekrutacji, zasadą jest jednak, że opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy pomniejszają stanowiące podstawę wyliczenia dotacji wydatki bieżące przewidziane na jednego ucznia w przedszkolach prowadzonych przez gminę.

Niniejsza sprawa dotyczy jednakże dotacji w latach 2011-2014. W dniu 1 września 2014 roku weszła w życie ustawa z dnia 13 czerwca 2013r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2013r., poz. 827). Do tego czasu obowiązywał art. 90 ust. 2 b w brzmieniu, jaki nadała mu ustawa z dnia 11 kwietnia 2007r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U.2007r. Nr 80 poz. 542). Zgodnie z tym przepisem dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługiwały na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75 % ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola i oddziału przedszkolnego w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego - pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole podała organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji.

Z dniem 1 września 2014r. w ustawie wprowadzone zostały wyraźne odliczenia od wydatków bieżących przewidziane na jednego ucznia w przedszkolach publicznych. Prowadzi to do wniosku, że do zmiany ustawy koszty wyżywienia mieściły się w ramach wydatków bieżących stanowiących podstawę wyliczenia dotacji. Literalnie do momentu nowelizacji odliczenia określone w pozwie nie były przewidziane. Kwestią kluczową dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu było właśnie dokonanie wykładni pojęcia „ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia”, którym posługiwał się art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty. Od ustalenia wysokości tych wydatków zależy bowiem ustalenie dotacji należnej niepublicznym przedszkolom.

Ustawa o systemie oświaty nie definiowała występującego w art. 90 ust. 2b pojęcia „wydatki bieżące”. Wobec tego Sąd posłużył się przepisami ustawy z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.), która dokonuje podziału wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego na wydatki bieżące i majątkowe (w art. 236 ust. 1). Przez wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi (art. 236 ust. 2). Ustawa ta w art. 124 ust. 3 wymienia wydatki jednostek budżetowych będące wydatkami bieżącymi: 1/ wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w państwowych jednostkach budżetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodzeń i uposażeń, 2/ zakupy towarów i usług, 3/ koszty utrzymania oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych i realizacją ich statutowych zadań, 4/ koszty zadań zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i niezaliczanym do sektora finansów publicznych, z wyłączeniem organizacji pozarządowych. Natomiast w art. 124 ust. 4 wymienia wydatki majątkowe: 1/ wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego, 2/ wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki. Nadto wykaz wydatków bieżących jednostek samorządowych zawiera załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych - wydatki bieżące jednostek budżetowych: 401 do 418, 420 do 430, 432 do 470, 472, 474 do 478, 481, 482, 488 do 490 i 493 do 498. Zatem do podstawy ustalenia wysokości dotacji na uczniów przedszkoli niepublicznych należy przede wszystkim zaliczyć: wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w jednostkach budżetowych, składki naliczane od tych wynagrodzeń, koszty utrzymania i inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych i realizacją ich zadań statutowych. Ponadto należy mieć na względzie, że do podstawy ustalania wysokości dotacji przyjmować należy wydatki wskazane w rozdziale 80104 (przedszkola), oraz wydatki wspólne dla całej oświaty z działu 801 (oświata) czyli: dokształcanie i doskonalenie nauczycieli (80146), stołówki szkolne i przedszkolne (80148), pozostała działalność (80195), realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego (80149).

W konsekwencji wydatki bieżące, o których mowa w art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, to wszystkie wydatki ustalone w budżecie gminy, ponoszone w przedszkolach publicznych prowadzonych przez daną gminę, za wyjątkiem wydatków majątkowych. Przywołany przepis jako podstawę obliczenia dotacji należnej niepublicznym placówkom przedszkolnym wskazuje kwotę ustaloną, jako ogół wydatków ponoszonych w przedszkolach publicznych.

Zdaniem Sadu – wbrew stanowisku pozwanej Gminy - wywodzić stąd należy, że fakt, iż część wydatków związanych z funkcjonowaniem przedszkoli publicznych znajduje swoje pokrycie w przychodach pochodzących np. z opłat uiszczanych przez rodziców, nie może prowadzić do zmiany ogólnej, przewidzianej w budżecie kwoty wydatkowanej przez gminę na utrzymanie przedszkola publicznego. Dla prawidłowego określenia kwoty stanowiącej podstawę obliczenia dotacji, należy oddzielić wysokość wydatków od wysokości przychodów na ich pokrycie (por. wyroki NSA z dnia 26 marca 2013r., II GSK 2404/11, LEX nr 1331844, z dnia 24 marca 2009r., sygn. II GSK 284/08, LEX nr 529879 i z dnia 15 stycznia 2008r., sygn. II GSK 317/07, LEX nr 447847, SA w Szczecinie w wyroku z dnia 23 czerwca 2016r. I ACa 110/16, NSA w wyroku z dnia 26 marca 2013r. II GSK 2404/11). Trzeba też, za Naczelnym Sądem Administracyjnym (wyr. z 26 marca 2013r., II GSK 2404/11), stwierdzić, że kwota wydatków stanowiąca podstawę obliczenia dotacji, o jakiej mowa w art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, to ogólna kwota wydatków zaplanowanych w budżecie jako tych, które są ponoszone na utrzymanie jednego ucznia w przedszkolu publicznym. Kwota ta nie podlega pomniejszeniu o sumy stanowiące równowartość dochodów przeznaczonych na pokrycie danego wydatku. Wynika to z celu zawartego w tym przepisie, skoro została tam wyrażona zasada zrównania dofinansowania ze środków budżetowych analogicznych placówek oświatowych publicznych i niepublicznych. Cel ten nie zostałby osiągnięty, gdyby placówki niepubliczne były dotowane stosownie do planowanych, niższych od rzeczywistych wydatków placówek. Regulacja zawarta w tym przepisie ma służyć temu, aby środki przeznaczane z budżetu danej gminy na bieżące utrzymanie przedszkoli niepublicznych, nie odbiegały więcej niż o 25% od środków przeznaczanych na utrzymanie przedszkoli publicznych.

W świetle powyższego kategorycznie Sąd Okręgowy sprzeciwił się prezentowanemu przez pozwaną Gminę stanowisku i podkreślił, że nieuwzględnienie w podstawie wyliczenia dotacji grupy wydatków bieżących finansowanych z innych środków niż środki własne Gminy (np. wpłat rodziców na dodatkowe zajęcia, czy wyżywienie dzieci), które są gromadzone na Rachunku dochodów własnych/wydzielonym rachunku dochodów jednostki budżetowej jaką w latach 2011-2014 były przedszkola publiczne narusza unormowanie art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty. Jest tak ponieważ podstawę obliczenia kwoty dotacji dla przedszkola niesamorządowego stanowią wszystkie wydatki bieżące ponoszone na funkcjonowanie, w tym także te przeznaczone na zakup żywności, a finansowane ze środków, które nie są środkami własnymi Gminy. Podstawę wyliczenia dotacji dla przedszkoli niepublicznych stanowią wszelkie koszty w tym planowane na wyżywienie dzieci w przedszkolach publicznych, gdyż stanowią planowane wydatki o charakterze bieżącym jako ponoszone w przedszkolach publicznych. Wysokość tych kosztów nie może pomniejszać kwoty stanowiącej podstawę wyliczenia dotacji, niezależnie od tego czy wpłaty na ten cel pochodzące od rodziców wpływają na wydzielony rachunek czy też nie. Źródło pochodzenia środków na pokrycie wydatków nie ma znaczenia (por. wyrok SN z dnia 20 kwietnia 2013r., IV CSK 696/12, LEX nr 1365732, wyrok SA w Gdańsku z dnia 3 stycznia 2014r., V ACa 744/13, nie publ., wyrok SA w Lublinie z dnia 27 stycznia 2015r., I ACa 679/14, nie publ.). Nie ma znaczenia również rachunek, na którym te środki są gromadzone i z którego są wydatkowane. Jeżeli Gmina prowadziła przedszkola w formie jednostek budżetowych, tak jak to się działo w latach 2011-2014, to konsekwencją tego było włączenie wszelkich dochodów i wydatków tych jednostek do budżetu Gminy. Pozwana Gmina nie mogła tych środków ignorować, pozostawiając je poza budżetem (vide wyr. SN z 20 kwietnia 2013 r., IV CSK 696/12).

Zgodnie z art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, podstawą obliczenia dotacji są ustalone w budżecie danej gminy wydatki bieżące ponoszone w przedszkolach. Wydatki bieżące ustalone w budżecie gminy na dany rok - to te wydatki, które są zaplanowane na przedszkola gminne; zaś wydatki bieżące ponoszone w przedszkolach - to te wydatki, które zostały poniesione w przedszkolach gminnych.

W związku z powyższym w procesie procesu ustalania wydatków bieżących przedszkoli gminnych na potrzeby obliczenia należnej dotacji istnieje dwufazowość: planowanie - obliczenie dotacji na etapie planowania budżetowego - według uchwalonego planu budżetu gminy na przyszły rok (dotacja zaliczkowa); wykonanie - ostateczne wyliczenie dotacji - (dotacja ostateczna) po zsumowaniu wydatków bieżących poniesionych przez przedszkola publiczne funkcjonujące na terenie gminy w roku budżetowym którego dotacja dotyczy (po zamknięciu roku budżetowego). Podstawą obliczenia dotacji na etapie planowania budżetowego jest kwota zaplanowanych na przyszły rok wydatków bieżących w uchwale budżetowej (budżecie) gminy przeznaczonych na przedszkola gminne. Tak wyliczoną kwotę należy podzielić przez zaplanowaną liczbę uczniów przedszkoli gminnych, następnie pomnożyć przez współczynnik procentowy dotacji (75%), a następnie pomnożyć przez zaplanowaną liczbę uczniów przedszkola niepublicznego. Jest to wyliczona wstępnie roczna kwota dotacji dla przedszkola, która ma zabezpieczenie w wydatkach uchwalonych w budżecie gminy i jest wypłacana na zasadach ustalonych w art. 90 ust. 3c ustawy o systemie oświaty, tj.: dotacje przekazywane są w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca na rachunek bankowy przedszkola. W przypadku zmiany uchwały budżetowej w ciągu roku obrachunkowego w zakresie kwoty wydatków przedszkoli gminnych (zwiększenie lub zmniejszenie planu finansowego), zmiana może skutkować zmianą wysokości przekazywanej dotacji wyliczonej według zasad pierwotnie ustalonej dotacji, powyżej opisanej (jest to nadal dotacja zaliczkowa). Podstawą ostatecznego wyliczenia dotacji jest kwota faktycznie poniesionych wydatków bieżących przez przedszkola gminne w roku budżetowym w którym dotacja została wypłacona (roku, którego dotacja dotyczy). Tak więc ostateczną podstawę ustalenia dotacji należnej dla przedszkola niepublicznego prowadzonego przez powódki pozwana Gmina winna była dokonać po upływie roku budżetowego. Wyliczenie podstawy dotacji po zakończeniu roku budżetowego pozwala również uwzględnić ostatecznie ustaloną liczbę uczniów uczęszczających w minionym roku do przedszkoli publicznych i dotowanego przedszkola niepublicznego. Tak ustalone wydatki bieżące (wykonane) poniesione na koniec roku należy podzielić przez liczbę uczniów przedszkoli gminnych (rzeczywistą liczbę uczniów), następnie pomnożyć przez współczynnik procentowy ustalony przez radę gminy dla dotacji (75%), a następnie pomnożyć przez ilość uczniów obecnych w przedszkolu niepublicznym w roku, którego dotacja dotyczy. W wyniku tak wykonanych obliczeń ustalona winna być ostateczna należna kwota rocznej dotacji. Następnie ostateczną kwotę dotacji należnej za rok należy porównać z kwotą dotacji, która została wypłacona. Takie porównanie pozwala na wyciągnięcie wniosku co do końcowego rozliczenia kwoty dotacji rocznej:- kwota wypłacona może być wyższa od należnej - wówczas podlega rozliczeniu,- kwota wypłacona może być niższa od należnej - wówczas podlega rozliczeniu,- kwota wypłacona jest tożsama z kwotą należną - wówczas rozliczenie uznaje się za wykonane.

Kwota wydatków stanowiąca podstawę obliczenia dotacji, o jakiej mowa w art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, to ogólna kwota wydatków zaplanowanych w budżecie jako tych, które są ponoszone na utrzymanie jednego ucznia w przedszkolu publicznym. Nie podlega ona pomniejszeniu o sumy stanowiące równowartość dochodów przeznaczonych na pokrycie danego wydatku. Finansowanie przez gminę wydatków publicznych nie zmienia nigdy ogólnej kwoty wydatków ponoszonych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Zatem fakt, że część wydatków związanych z funkcjonowaniem przedszkoli publicznych znajduje swoje pokrycie w przychodach pochodzących np. z opłat uiszczanych przez rodziców, nie może prowadzić do zmiany ogólnej, kwoty wydatkowanej przez gminę na utrzymanie przedszkola publicznego. Zauważyć przy tym należy, że przychody pochodzące z wpłat rodziców winny być zaliczone do dochodów gminy, co wynika z faktu, że przedszkola są jednostkami budżetowymi. Dysponowanie tymi środkami przez gminę jest dokonywaniem przez nią wydatków związanych z utrzymaniem przedszkoli. Brak jest również w ocenie Sądu podstaw do odliczania od podstawy wyliczenia dotacji dla przedszkoli niepublicznych, wydatków ponoszonych na dodatkowe opłaty związane z wychowaniem przedszkolnym dzieci niepełnosprawnych w przedszkolach publicznych. Wedle art. 90 ust. 1 i 2b ustawy o systemie oświaty, do wliczenia dotacji dla przedszkoli niepublicznych należy wziąć wszystkie wydatki bieżące przedszkoli gminnych, w tym również przedszkoli integracyjnych i prowadzących kształcenie specjalne uczniów niepełnosprawnych. Powyższe skutkuje uznaniem, iż skoro ustawodawca nie zdecydował się na stworzenie odrębnej kategorii placówek oświatowych, zatem wydatki związane z prowadzeniem przedszkoli integracyjnych i prowadzących kształcenie specjalne uczniów niepełnosprawnych jako ujęte w samej kategorii budżetowej powinno zostać uwzględnione w podstawie wyliczenia dotacji dla przedszkoli niepublicznych.

Pozwana Gmina przyjęła, że roczna kwota dotacji w 2011r. na jedno dziecko w przedszkolu wynosi 4.881,60zł, miesięcznie zatem 406,80zł. Na rok 2012 wynosi 363,18zł miesięcznie na jedno dziecko, a miesięczna kwota dotacji w 2013r. na jedno dziecko w przedszkolu wynosi 359,09zł i była to wysokość, która obowiązywała od stycznia do sierpnia, zaś od września do grudnia obowiązywała kwota 374,87zł miesięcznie na jedno dziecko. Z dniem 1 października 2014r. uległa zmianie stawka dotacji przekazywanej do przedszkoli niepublicznych z kwoty 394,76zł do kwoty 413,85zł.

Przeprowadzony w niniejszej sprawie dowód z opinii biegłej sądowej ujawnił jednak, że powyższe kwoty pozostawały zaniżone, albowiem dotacja na jedno dziecko uczęszczające do przedszkola niepublicznego powinna wynieść:

a. w roku 2011 - 435,79zł (została ona obliczona – mając na uwadze powyższe rozważania - poprzez zsumowanie łącznej wartości wydatków w przedszkolach publicznych, szczegółowo omówionych w stanie faktycznym, w tym roku w wysokości 2.158.139,19zł; łącznej wartości na wyżywienie i innych wydatków ujawnionych na rachunkach dochodów własnych w wysokości 149.810,06zł; liczby dzieci, które w 2011r. uczęszczały do przedszkoli publicznych – 3972 i pomnożenie te wartości o 75% [(2.158.139,19zł +149.810,06zł /3972*75%)];

b. w roku 2012 - 480,69zł (2.054.112,03zł +391.636,02zł/3816*75%);

c. w roku 2013 - 512,80zł (2.024.054,77zł +191.261,47zł/3240*75%);

d. zaś w roku 2014 - 545,73zł (łączne wydatki w przedszkolach publicznych w wysokości 2.191.637,01zł, podzielone przez liczbę dzieci uczęszczających w danym roku do tych przedszkoli – 3012*75%).

Sąd podzielił przy tym metodę wyliczenia przez biegłą liczbę dzieci w przedszkolach publicznych, zastosowaną do kwoty dotacji jednostkowej – miesięcznej na jednego ucznia – albowiem biegła wyliczyła ją jako liczbę miesięczną, według algorytmu średniej ważonej, zaokrąglając ją do pełnych jednostek.

Wysokość należnej dotacji na jedno dziecko w przedszkolu prowadzonym przez powódkę B. Ł. w poszczególnych latach przedstawia się następująco:

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2011 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 78*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 33.991,62zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.315,67zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.675,95zł;

2. lutym - 81*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 35.298,99zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 33.357,60zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 1.941,39zł;

3. marcu - 81*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 35.298,99zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.754,99zł;

4. kwietniu - 85*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 37.042,15zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.578zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.464,15zł;

5. maju - 85*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 37.042,15zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.578zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.464,15zł;

6. czerwcu - 85*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 37.042,15zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.578zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.464,15zł;

7. lipcu – 81*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 35.298,99zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.950,80zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.348,19zł;

8. sierpniu - 81*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 35.298,99zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.950,80zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.348,19zł;

9. wrześniu – 85*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 37.042,15zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 3.277,75zł;

10. październiku – 78*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 33.991,62zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 1.447,62zł;

11. listopadzie - 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.730,40zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 3.132,80zł;

12. grudniu - 78*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 33.991,62zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 1.447,62zł. Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2011r. kwotę 426.202,62zł, otrzymując 397.435,67zł wartość niedopłaty wynosi więc 28.766,95zł.

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2012 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 79*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 37.974,51zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 28.691,22zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.283,29zł;

2. lutym - 79*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 37.974,51zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 28.691,22zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.283,29zł;

3. marcu - 83*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 39.897,27zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 29.417,58zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 10.479,69zł;

4. kwietniu - 84*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.377,96zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.233,48zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.144,48zł;

5. maju - 85*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.858,65zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.870,30zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.988,35zł;

6. czerwcu - 85*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.858,65zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.870,30zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.988,35zł;

7. lipcu – 82*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 39.416,58zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.780,76zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.635,82zł;

8. sierpniu - 82*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 39.416,58zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.780,76zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.635,82zł;

9. wrześniu – 96*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 46.146,24zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 35.591,64zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 10.554,60zł;

10. październiku – 92*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 44.223,48zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.502,10zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.721,38zł;

11. listopadzie - 92*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 44.223,48zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.233,48zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.990zł;

12. grudniu - 90*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 43.262,10zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.775,74zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.486,36zł. Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2012r. kwotę 494.630,01zł, otrzymując 374.438,58zł wartość niedopłaty wynosi więc 120.191,43zł.

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2013 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1.styczniu – 90*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 46.152zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.677,19zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.474,81zł;

2. lutym - 92*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 47.177,60zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.677,19zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.500,41zł;

3. marcu - 94*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.203,20zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.395,37zł; o oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.807,83zł;

4. kwietniu - 94*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.203,20zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.113,35zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.089,65zł;

5. maju - 95*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.716zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.754,46zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.961,54zł;

6. czerwcu - 95*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.716zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.472,64zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.243,36zł;

7. lipcu – 93*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 47.690,40zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.395,37zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.295,03zł;

8. sierpniu - 93*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 47.690,40zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.395,37zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.295,03zł;

9. wrześniu - 101*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 51.792,80zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 36.268,09zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 15.524,71zł;

10. październiku – 104*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 53.331,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.205,39zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.125,81zł;

11. listopadzie – 102*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 52.305,60zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 38.611,61zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.693,99zł;

12. grudniu – 101*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 51.792,80zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 37.861,87zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.930,93zł. Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2013r. kwotę 591.771,20zł, otrzymując 420.828,10zł wartość niedopłaty wynosi więc 170.943,10zł.

Do przedszkola powódki B. Ł. w roku 2014 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 99*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 54.027,27zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 38.686,48zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 15.340,79zł;

2. lutym – 101*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 55.118,73zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.265,52zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.853,21zł;

3. marcu – 104*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 56.755,92zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 39.870,76zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 16.885,16zł;

4. kwietniu – 105*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 57.301,65zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 42.634,08zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.667,57zł;

5. maju – 108*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 58.938,84zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 42.239,32zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 16.699,52zł;

6. czerwcu – 108*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 58.938,84zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 43.028,84zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 15.910zł;

7. lipcu – 103*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 56.210,19zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.660,28zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 15.549,91zł;

8. sierpniu – 103*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 56.210,19zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.660,28zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 15.549,91zł;

9. wrześniu – 93*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 50.752,89zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 37.107,44zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.645,45zł;

10. październiku – 93*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 50.752,89zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 36.317,92zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 14.434,97zł;

11. listopadzie – 93*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 50.752,89zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 40.263,42zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 10.489,47zł;

12. grudniu – 93*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 50.752,89zł; zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 38.488,05zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.264,84zł. Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2014r. kwotę 656.513,19, otrzymując 480.222,39zł wartość niedopłaty wynosi więc 176.290,80zł.

Tym samym Sąd Okręgowy uznał, że rozszerzone powództwo B. Ł. zasługiwało w przeważającej części na uwzględnienie. W wyniku naruszenia przez pozwaną Gminę art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu z dnia przyznawania dotacji, powódka otrzymała na prowadzenie przedszkola ww. kwoty, w związku z czym Sąd Okręgowy w punktach I.1 i I.2 oraz II. 9 i II. 10 zasądził na jej rzecz kwoty 28.766,95zł i 120.191,43zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2014r. do dnia zapłaty oraz kwoty 170.943,10zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2014r. do dnia zapłaty i 176.290,80zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 grudnia 2014r. do dnia zapłaty. Jednocześnie wobec przeprowadzonych wyliczeń uznał, że roszczenia powódki w niewielkim zakresie nie zasługiwało na uwzględnienie, wobec czego w punktach I.3 oraz II.11 na podstawie ww. przepisów a contrario powództwo zostało oddalone.

O odsetkach orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., z którego wynika, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sad uznał za zasadne zasądzenie na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z żądaniem.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu, uznając, że powódka uległa pozwanej Gminie zarówno w sprawie prowadzonej uprzednio przed Sądem Rejonowym w Malborku pod sygn. I C 809/17, jak i w sprawie prowadzonej uprzednio przed Sądem Rejonowym w Malborku pod sygn. I C 782/17 zaledwie w 5%, zaś pozwana obie sprawy przegrała w 95%.

Wysokość należnej dotacji na jedno dziecko w przedszkolu prowadzonym przez powódkę W. R. w poszczególnych miesiącach i latach przedstawia się następująco:

Do przedszkola powódki W. R. w roku 2011 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.137,20zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.726zł;

2. lutym - 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.950,80zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 1.912,40zł;

3. marcu - 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.319,20zł;

4. kwietniu - 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.319,20zł;

5. maju - 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.319,20zł;

6. czerwcu - 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.319,20zł;

7. lipcu – 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.319,20zł;

8. sierpniu - 80*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 34.863,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 32.544zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.319,20zł;

9. wrześniu – 83*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 36.170,57zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.406,17zł;

10. październiku – 83*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 36.170,57zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.406,17zł;

11. listopadzie - 83*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 36.170,57zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.406,17zł;

12. grudniu - 83*435,79zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 36.170,57zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.764,40zł;, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 2.406,17zł; Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2011r. kwotę 423.587,88zł, otrzymując 395.409,60zł wartość niedopłaty wynosi więc 28.178,28zł.

Do przedszkola powódki W. R. w roku 2012 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 83*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 39.879,27zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.143,94zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.753,33zł;

2. lutym - 83*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 39.879,27zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 30.143,94zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.753,33zł;

3. marcu - 84*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.377,96zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wyniosła 30.870,30zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.507,66zł;

4. kwietniu - 84*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.377,96zł zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.870,84zł;

5. maju - 84*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.377,96zł zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.870,84zł;

6. czerwcu - 84*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.377,96zł zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.870,84zł;

7. lipcu – 84*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.377,96zł zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.870,84zł;

8. sierpniu - 84*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.377,96zł zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.507,12zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.870,84zł;

9. wrześniu – 80*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 38.455,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.054,40zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.400,80zł;

10. październiku – 80*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 38.455,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.054,40zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.400,80zł;

11. listopadzie - 80*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 38.455,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.054,40zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.400,80zł;

12. grudniu - 79*480,69zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 37.974,51zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 28.691,22zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.283,29zł. Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2012r. kwotę 475.402,41zł, otrzymując 359.548,20zł wartość niedopłaty wynosi więc 115.854,21zł.

Do przedszkola powódki W. R. w roku 2013 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1.styczniu – 80*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 41.024zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 28.727,20zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.296,80zł;

2. lutym - 81*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 41.536,80zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.086,29zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.450,51zł;

3. marcu - 82*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 42.049,60zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.445,38zł; o oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.604,22zł;

4. kwietniu - 82*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 42.049,60zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.445,38zł; o oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.604,22zł;

5. maju - 84*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 43.075,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.163,56zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.911,64zł;

6. czerwcu - 84*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 43.075,20zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.522,65zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.552,55zł;

7. lipcu – 81*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 41.536,80zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.086,29zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.450,51zł;

8. sierpniu - 81*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 41.536,80zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 29.086,29zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.450,51zł;

9. wrześniu - 85*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 43.588zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.863,95zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 11.724,05zł;

10. październiku – 85*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 43.588zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.863,95zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 11.724,05zł;

11. listopadzie – 85*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 43.588zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 32.238,82zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 11.724,05zł;

12. grudniu – 86*512,80zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 44.100,80zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 37.861,87zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 11.861,98zł. Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2013r. kwotę 510.748,80zł, otrzymując 363.393,71zł wartość niedopłaty wynosi więc 147.355,09zł.

Do przedszkola powódki w roku 2014 uczęszczało dzieci w miesiącu:

1. styczniu – 86*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 46.932,78zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 33.949,36zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.283,42zł;

2. lutym – 87*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 47.478,51zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.134,39zł;

3. marcu – 87*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 47.478,51zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.134,39zł;

4. kwietniu – 88*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.024,24zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 35.133,64zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 12.890,60zł;

5. maju – 88*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.024,24zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.738,88zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.285,36zł;

6. czerwcu – 88*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.024,24zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.680,12zł;

7. lipcu – 88*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.024,24zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.738,88zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.285,36zł;

8. sierpniu – 88*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 48.024,24zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 34.344,12zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 13.680,12zł;

9. wrześniu – 77*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 42.021,21zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.396,52zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 11.624,69zł;

10. październiku – 76*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 41.475,48zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.847,36zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 9.628,12zł;

11. listopadzie – 74*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 40.384,02zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 30.230,14zł; co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 10.153,88zł;

12. grudniu – 76*545,73zł zatem powódka powinna otrzymać kwotę 41.475,48zł, zaś wysokość otrzymanej dotacji wynosiła 31.452,60zł, co oznacza, że niedopłata opiewała na kwotę 10.022,88zł. Łącznie powódka powinna otrzymać od pozwanej Gminy zatem za 2014r. kwotę 547.367,19zł, otrzymując 399.863,86zł wartość niedopłaty wynosi więc 147.503,33zł.

Tym samym rozszerzone powództwo W. R. zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części. W wyniku naruszenia przez pozwaną Gminę art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu z dnia przyznawania dotacji, powódka otrzymała na prowadzenie przedszkola ww. kwoty, w związku z czym Sąd Okręgowy w punktach I.5 i I.6 oraz II. 13 i II. 14 zasądził na jej rzecz kwoty 28.178,28zł i 115.854,21zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 147.355,09zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2014r. do dnia zapłaty i 147.503,33zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 grudnia 2014r. do dnia zapłaty. Jednocześnie wobec przeprowadzonych wyliczeń uznał, że roszczenia powódki w niewielkim zakresie nie zasługiwały na uwzględnienie, wobec czego w punktach I.7 oraz II.15 na podstawie ww. przepisów a contrario powództwo zostało oddalone. O odsetkach orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., z którego wynika, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sad Okręgowy uznał za zasadne zasądzenie na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z żądaniem.

O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 § 1 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu, uznając, że powódka W. R. uległa pozwanej Gminie zarówno w sprawie prowadzonej uprzednio przed Sądem Rejonowym w Malborku pod sygn. I C 809/17, jak i w sprawie prowadzonej uprzednio przed Sądem Rejonowym w Malborku pod sygn. I C 782/17 zaledwie w 5%, zaś pozwana obie sprawy przegrała w 95%.

W apelacji pozwana Gmina zaskarżyła wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku w zakresie:

- punktu I 1 w całości,

- punktu 1 2 w zakresie kwoty 87 588,48 zł.

- punktu I 5 w całości,

- punktu I 6 w części kwoty 84 183,68 zł.,

- punktu II 9 w części dotyczącej kwoty 62 962,24 zł.,

- punktu II 10 w części kwoty 15 927,72 zł.,

- punktu II 13 w części kwoty 54 341,76 zł.,

- punktu II 14 w części kwoty 13 279, 72 zł.,

oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

Skarżąca wyrokowi zarzuciła naruszenie:

- prawa materialnego przez błędną interpretację art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym w latach 2011 – 2014 w zw. z art. 211,212 i 223 ustawy o finansach publicznych poprzez przyjęcie, że do podstawy obliczenia dotacji wliczać należało pozabudżetowe środki gromadzone na wyodrębnionych rachunkach dochodów własnych gdy zgodnie z wskazanymi przepisami dotacja przysługuje w wysokości 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących, zaś wydzielony rachunek i wpływające nań środki nie stanowią budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego i tym samym nie mogą stanowić podstawy obliczania dotacji,

- prawa materialnego przez błędną interpretację art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym w latach 2011 – 2014 w zw. z art. 211,212 i 223 ustawy o finansach publicznych poprzez przyjęcie, że podstawę obliczenia kwoty dotacji stanowią wszystkie wydatki bieżące ponoszone na funkcjonowanie jednostki budżetowej, w tym także na zakup żywności, a finansowane ze środków, które nie są środkami własnymi Gminy,

- prawa materialnego przez błędną interpretację art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym w latach 2011 – 2014 polegającej na podwójnym uwzględnieniu w wydatkach przedszkola części wynagrodzeń pracowników niepedagogicznych.

Wskazując na te zarzuty domagał się zmiany wyroku zgodnie z zakresem zaskarżenia i oddalenia powództwa w tym zakresie oraz orzeczenia o kosztach postępowania.

W uzasadnieniu apelacji, rozwijając podniesione w niej zarzuty, skarżąca argumentowała, że prawidłowa wykładnia przepisu art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty nie pozwalała na zaliczenie do podstawy ustalenia dotacji wydatków bieżących nie ustalonych w budżecie gminy.

Odwołując się do regulacji przyjętej w art. 211 oraz 212 i 223 ustawy o finansach publicznych podnosiła, że ich wzajemna korelacja pokazuje, że środki zgromadzone na rachunku dochodów własnych bądź na wydzielonym rachunku nie stanowią wydatków ustalonych w budżecie danej jednostki samorządu terytorialnego.

Twierdziła, że skoro został wyodrębniony specjalny rachunek na pokrycie określonych wydatków to te nie były uwzględniane w uchwale budżetowej gminy i nie stanowiły elementu budżetu.

Na uzasadnienie tego twierdzenia odwołała się do bieżącego brzmienia przepisu, który – jej zdaniem – pokazuje, że ustawodawca nie chciał zmienić obowiązujących wcześniej zasad tylko doprecyzował, że wspomniane wydatki nie są elementem budżetu.

Powódki domagały się oddalenia apelacji kwestionując zasadność podniesionych w niej zarzutów.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona i podlega oddaleniu. Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela ustalenia zaskarżonego wyroku, gdyż wynikają one z nienaruszającej zasad określonych w art. 233 § 1 kpc oceny zebranych dowodów.

Zresztą apelacja tej oceny nie kwestionowała albowiem nie formułowała żadnych zarzutów naruszenia prawa procesowego, ograniczając się jedynie do sformułowania zarzutów naruszenia prawa materialnego.

Ocena zasadności apelacji wymaga poczynienia jednej istotnej uwagi a mianowicie tej, że naruszenie prawa materialnego przez sąd niższej instancji sąd odwoławczy bierze pod rozwagę z urzędu, zaś naruszenie przepisów prawa procesowego, z którym może być związane niewłaściwe ustalenie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, uwzględnia tylko wtedy, gdy strona skarżąca taki zarzut wyraźnie sformułowała w treści zarzutów apelacji.

Przepis art. 368 kpc dosyć formalnie podchodzi do kwestii obowiązku sformułowania przez skarżącego zarzutów apelacyjnych i wyraźnie obciąża go powinnością zwięzłego przedstawienia zarzutów ale również, gdy chodzi o zarzuty odnoszące się do podstawy faktycznej wyroku wymaga aby skarżący wskazał fakty ustalone niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy lub istotne dla rozstrzygnięcia fakty nieustalone przez sąd pierwszej instancji.

Takich zarzutów wadliwości ustaleń apelacja pozwanej Gminy nie formułuje, zatem tym bardziej nie można kwestionować w uzasadnieniu apelacji, przy okazji omawiania i rozwijania zarzutu naruszenia prawa materialnego, poprawności ustaleń zaskarżonego wyroku w zakresie dotyczącym prawidłowości wyliczenia kwot należnych powódkom z racji zaniżonej dotacji oświatowej. Taki zabieg nie jest skuteczny i nie może spowodować dokonania przez Sąd Apelacyjny odmiennych ustaleń od tych, które poczynił Sąd Okręgowy.

Oczywiście nie dotyczy to samej zasady wyznaczającej możliwość ustalenia i wyliczenia kwot należnych powódkom, która wiąże się z właściwym rozumieniem przepisów prawa regulujących kwestię przyznawania dotacji oświatowej.

Ta jednak związana jest z prawidłowym rozumieniem i wykładnią prawa materialnego, a tej dotyczą jedyne zarzuty apelacji sformułowane jako zarzuty naruszenia prawa materialnego.

Przystępując zatem do ich oceny Sąd Apelacyjny odwołuje się do obszernej argumentacji zaskarżonego wyroku dotyczącej tej problematyki a także przywoływanych przez Sąd Okręgowy judykatów wydanych w podobnych sprawach i akceptuje w pełni wywód prawny Sądu Okręgowego i jego uzasadnienie skuteczności żądań powódek. Wykładnia prawna art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym w latach 2011 – 2014 oraz art. 211,212 i 223 ustawy o finansach publicznych, zasługują na akceptację, inaczej niż zarzuca apelacja.

Ocena prawidłowości stanowiska Sądu Okręgowego, z uwagi na podnoszone w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego, wymaga dokonania wykładni art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty.

Należy przypomnieć w ślad za Sądem Okręgowym, że interpretacja tego przepisu była już przedmiotem wypowiedzi zarówno sądów administracyjnych jak i Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 26 marca 2013r., w sprawie II CSK 2404/11 (LEX nr 1331844) NSA stwierdził, iż kwota wydatków stanowiąca podstawę do obliczenia dotacji, o jakiej mowa w art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, to ogólna kwota wydatków zaplanowanych w budżecie jako tych, które są ponoszone na utrzymanie jednego ucznia w przedszkolu publicznym. Kwota ta nie podlega zmniejszeniu o sumy stanowiące równowartość dochodów przeznaczonych na pokrycie danego wydatku. Uzasadniając to stanowisko Naczelny Sąd Administracyjny zważył, iż zgodnie z treścią art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 1 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 ze zm.) niepubliczne przedszkola, w tym specjalne szkoły podstawowe i gimnazja z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych oraz szkół podstawowych artystycznych, otrzymują dotacje z budżetu gminy. Natomiast w myśl art. 90 ust. 2b dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia (…).

Analiza omawianego przepisu wskazuje, że ustawodawca określając podstawę przyznawania dotacji dla przedszkoli niepublicznych odwołał się do pojęcia wydatków gminy. Określenie, które z wydatków stanowią źródło obliczenia dotacji zostało zdefiniowane poprzez wskazanie, że mają to być wydatki bieżące, które zostały ustalone w budżecie gminy jako wydatki ponoszone w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia. Pojęcie „wydatków bieżących” zgodnie z wyrażonym w orzecznictwie sądów administracyjnych poglądem powinno być interpretowane tak, jak termin ten jest rozumiany na gruncie ustawy o finansach publicznych, tj. art. 165a ust. 6 uprzednio obowiązującej ustawy z dnia 30.06.2005 r.(Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm. oraz art. 263 ust. 2 ustawy z dnia 27.08.2009 r. (Dz.U. Nr 156, poz.1240) (por. wyrok NSA z 24 marca 2009 r. II GSK 284/04). Będą to zatem wydatki jednostki samorządu terytorialnego niebędące wydatkami majątkowymi z wyłączeniem wydatków ponoszonych na inwestycje i zakupy inwestycyjne, zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego. Określając podstawę obliczenia dotacji ustawodawca wskazał na te wydatki, które zostały ustalone w budżecie gminy i wyodrębnione ze względu na konkretny cel. Oznacza to, że odwołał się do wydatków zaplanowanych, związanych z funkcjonowaniem przedszkoli publicznych.

Podstawę obliczenia dotacji stanowi więc taka suma, która w budżecie gminy została zakwalifikowana jako kategoria wydatków na określony cel (na funkcjonowanie przedszkola publicznego), a nie jako kategoria dochodów przeznaczonych na ich pokrycie. Z tego zaś wynika, że przy ustalaniu podstawy obliczania dotacji nie można uwzględniać dochodów, które służą sfinansowaniu wydatków.

Podsumowując NSA stwierdził, że omawiany przepis art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, jako podstawę obliczenia dotacji należnej niepublicznym placówkom przedszkolnym wskazuje kwotę ustaloną, a zatem zaplanowaną jako ogół wydatków ponoszonych w przedszkolach publicznych.

Kwota stanowiąca podstawę obliczenia dotacji powinna więc odpowiadać tak ustalonej w budżecie sumie, a jej wysokość nie może być zmieniona i podlegać weryfikacjom poprzez korygowanie o wysokość dochodów uzyskiwanych na pokrycie wydatków.

Co istotne, sfera wydatków jest rozdzielona od sfery źródeł finansowania ustalonych i zaplanowanych wydatków. Zatem fakt, że część wydatków związanych z funkcjonowaniem przedszkoli publicznych znajduje swe pokrycie w przychodach pochodzących np. z opłat uiszczanych przez rodziców, w tym na koszty wyżywienia dzieci, nie może prowadzić do zmiany ogólnej przewidzianej w budżecie kwoty wydatkowanej przez gminę na utrzymanie przedszkola publicznego.

Powyżej szeroko przytoczony pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, podzielany przez Sąd Apelacyjny, wydany na tle sporu dotyczącego nieuwzględnienia w podstawie obliczania dotacji do przedszkoli niepublicznych dochodów uzyskiwanych przez przedszkola publiczne od rodziców dzieci z tytułu tzw. czesnego, ma zastosowanie także w niniejszej sprawie.

Wpłaty dokonywane przez rodziców w przedszkolach publicznych są dochodami gminy przeznaczonymi na pokrycie konkretnego wydatku, które – zgodnie z wyżej zaprezentowanym poglądem – nie mogą pomniejszać ogólnej kwoty wydatków zaplanowanych w budżecie gminy jako tych, które są ponoszone na utrzymanie jednego ucznia w przedszkolach publicznych.

Także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 20.04.2013r. w sprawie IV CSK 696/12 (LEX nr 1365732) przyjął, że zawarte w art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty sformułowanie „ustalone w budżecie gminy wydatki bieżące ponoszone w przedszkolach publicznych” wskazuje, iż chodzi o te wydatki bieżące przedszkoli publicznych, które ponosi gmina i które przewidziane są na ten cel w jej budżecie. Zwrócił przy tym uwagę, że w stanie prawnym mającym także zastosowanie w niniejszej sprawie przedszkola publiczne prowadzone były w formie zakładów budżetowych lub jednostek budżetowych, a wybór formy ich prowadzenia należał do gminy (art. 79 ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Zasady finansowania tych placówek określają przepisy ustawy z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7.12.2010r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą być finansowane metodą brutto lub netto. Metodą brutto finansowane są jednostki budżetowe, których wydatki i dochody objęte są planem budżetowym w całości. Nie posiadają one samodzielności budżetowej, wykonują budżet jednostki samorządowej. Całość ich dochodów jest odprowadzana do budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a całość wydatków jest finansowana z tego budżetu. Natomiast dochody samorządowych zakładów budżetowych, finansowych według metody netto, nie są odprowadzane do budżetu, ale przeznaczane na sfinansowanie kosztów ich funkcjonowania (art. 15 ust. 1 ustawy o finansach publicznych).

Odnosząc powyższe do zawartego w treści art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty sformułowania „ustalone w budżecie danej gminy wydatki bieżące ponoszone w przedszkolach publicznych” przyjąć należy, iż chodzi tu o wydatki przewidziane w budżecie danej gminy na funkcjonowanie przedszkoli publicznych. W konsekwencji, w podstawie naliczania dotacji dla przedszkoli niepublicznych powinny być uwzględniane wszystkie wydatki bieżące ponoszone na funkcjonowanie przedszkoli publicznych (prowadzonych przez gminę), które zostały ujęte w planie finansowym. Są to zarówno wydatki pokrywane z dochodów własnych gminy, jak i opłat wnoszonych przez rodziców, a więc bez względu z jakich źródeł dochodów konkretne wydatki będą finansowane. Co więcej, jak trafnie argumentował Sąd Okręgowy, nie ma znaczenia, że pochodzą z wpłat na wyodrębniony w tym celu rachunek specjalny gminy.

Z okoliczności rozpatrywanej sprawy wynika, że przedszkola publiczne w pozwanej gminie prowadzone były w formie jednostki budżetowej. Oznacza to, że podstawę obliczenia kwoty dotacji dla przedszkoli niepublicznych stanowią wszystkie wydatki bieżące ponoszone na funkcjonowanie przedszkoli publicznych, niezależnie od źródła ich pochodzenia i sposobu ich ewidencjonowania w prowadzonej przez gminę rachunkowości.

Wskazać jednocześnie należy, iż aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013, poz. 885) w art. 223 wprowadziła możliwość gromadzenia przez samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność oświatową, dochodów określonych w uchwale przez organ stanowiący samorządu, na wydzielonym rachunku, co ma ten skutek, że zgromadzone na tym rachunku środki nie będą wchodziły do podstawy naliczania dotacji. Taka możliwość nie występowała jednak na gruncie przepisów ustawy obowiązującej w okresie objętym żądaniem obu pozwów. Nie znaczy to wcale, inaczej niż twierdzi apelująca, że w podobny sposób należy rozumieć i wykładać wspomniany art. 90 ust.2b omawianej ustawy o systemie oświaty obowiązującej w okresie objętym sporem. Nie ma bowiem prostego przełożenia, które skarżąca jednak dostrzega, pomiędzy właściwym rozumieniem wspomnianej regulacji przed zmianą z uwzględnieniem tej właśnie zmiany przepisu.

Jest wręcz odwrotnie, można bowiem zasadnie twierdzić, że ustawodawca dostrzegając potrzebę uregulowania tej kwestii odmiennie od regulacji wcześniejszej, wyraźnie postanowił, że kwoty gromadzone na rachunku specjalnie wydzielonym, nie będą uwzględniane przy wyliczaniu należnej dotacji dając tym samym wyraz woli odmiennego uregulowania w tym zakresie.

Znaczy to zatem tyle, że od chwili dokonanej zmiany taki będzie sposób ustalania podstawy obliczania dotacji ale nie znaczy wcale, że tym samym ustawodawca potwierdził, że w taki sam sposób rozumiana powinna być regulacja przed zmianą tym bardziej, że prezentowane wcześniej jej rozumienie akceptowane przez Sąd Okręgowy miało swoje uzasadnienie w treści przepisu i przywoływanych przepisów ustawy o finansach publicznych.

Proponowana przez skarżącą wykładnia przepisu jest zatem zbyt daleko idąca i nie ma oparcia w jego treści wykładanej z uwzględnieniem całokształtu regulacji dotyczącej funkcjonowania finansów jednostek samorządu terytorialnego.

Podsumowując powyższe rozważania stwierdzić trzeba, iż niezasadnie zarzuca skarżąca naruszenie przez Sąd Okręgowy art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty poprzez jego rozumienie prezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Wobec powyższego zasadnie Sąd Okręgowy argumentował, że w okolicznościach tej sprawy żądanie powódek było uzasadnione co do zasady i wysokości w części, w jakiej oba powództwa uwzględnił. Sąd Apelacyjny tę argumentację w pełni podziela tym bardziej, że jest ona wyczerpująca, poprawna logicznie i ma oparcie w prawidłowym rozumieniu treści i znaczenia wykładanych przez Sąd Okręgowy przepisów, co więcej tak właśnie jest rozumiana w licznym orzecznictwie sądów administracyjnych i sądów powszechnych, a także Sądu Najwyższego. Odmienne twierdzenia apelacji pozostają w sferze dozwolonego innego rozumienia znaczenia wspomnianych przepisów, co nie znaczy że poprawnego.

Godzi się też zauważyć, że Sąd Okręgowy równie obszernie wyjaśniał dlaczego poczynił takie a nie inne ustalenia procesowe decydujące o wysokości należnych powódkom kwot dotacji, a Sąd Apelacyjny w pełni je podziela, gdyż mają one, jak wcześniej wyjaśniono, oparcie w niebudzącej wątpliwości ocenie zebranych dowodów, w szczególności opinii biegłej (art. 233 § 1 kpc).

Sąd Apelacyjny akceptuje argumentację, że stan sprawy i składanych przez pozwaną wniosków procesowych oraz zgłaszanych wielokrotnie zarzutów do opinii, niekiedy sprzecznych z stawianymi wcześniej i składanymi wcześniej dokumentami, nie usprawiedliwiał oczekiwania pozwanej prowadzenia dowodu z kolejnej uzupełniającej opinii. Niezadowolenie strony z wyników postępowania dowodowego nie jest bowiem wystarczającym argumentem za ponawianiem wniosków o kolejne wyjaśnienia biegłego w oczekiwaniu na uzyskanie pozytywnych dla siebie wniosków.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny apelację oddalił o czym orzekł na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na podstawie art. 98 kpc.