Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20.10.2022 r., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7.10.2022 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., odmówił G. S., prawa do rekompensaty, z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W uzasadnieniu decyzji, poinformowano, iż, zgodnie z art.21 ustawy z dn. 19.12.2008r., rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli przed dniem 01.01.2009 między innymi udowodni okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszący co najmniej 15 lat.

Zakład odmówił przyznania rekompensaty ponieważ na wymagane 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wnioskodawca udowodnił okres zatrudnienia w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat 9 miesięcy i 12 dni. Do ustalenia stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono okresu zatrudnienia:

- od 7.04.1989 do 30.11.1989 w (...) ponieważ świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z 12.04.1999 r. zostało wystawione przez jednostkę przechowująca akt osobowe a nie przez pracodawcę.

- od 1.12. (...) do 16.01.1994 r. w WARTA Sp zo.o. ponieważ stanowisko monter spawacz wykazane w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych z 31.03.1994 r. nie jest zgodne z wykazem stanowiącym załącznik do powoływanego zarządzenia resortowego, w którym widnieje stanowisko operator automatu spawania kształtowników. Nazwa stanowiska pracy w szczególnych warunkach, na jakim był zatrudniony pracownik wykazana w świadectwie musi odpowiadać nazwie wymienionej w wykazie aktu resortowego, nie może być niepełna ani podobna.

Okres pracy w szczególnych warunkach ,stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych wystawionym wg wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy ( rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Dz.U nr 8 poz 43)

/ decyzja k. 13 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 15.11.2022 r. wniósł ubezpieczony G. S. domagając się zmiany decyzji i przyznania prawa do rekompensaty.

W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, iż organ rentowy w sposób nieuprawniony nie zaliczył mu do okresu pracy w szczególnych warunkach zarówno okresu zatrudnienia w od 7.04.1989 do 30.11.1989 w (...) jak i od 1.12.1989 do 16.01.1994 r. w WARTA Sp zo.o. mimo iż przez cały czas wykonywał na niezmienionych zasadach pracę w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy.

/ odwołanie k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentacje podniesioną w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 4-5/

Na rozprawie w dniu 13.02.2023 r., ustanowiony pełnomocnik wnioskodawcy – jego żona, poparł odwołanie i wniósł o zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach, obu spornych okresów zatrudnienia. Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/ stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 13.02.2023 r. 00:01:48-00:03:42/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca G. S., urodził się (...)

/ bezsporne/

W świetle książki spawacza uprawnienia w zakresie spawania gazowego i elektrycznego wnioskodawca uzyskał w 1981 r.

/ ksero karty z książki spawacza w aktach sprawy/

W dniu 7.10.2022 r. G. S. wystąpił z wnioskiem o emeryturę z rekompensatą, który w zakresie rekompensaty został rozpoznany negatywnie zaskarżoną decyzją.

/ bezsporne/

Odmawiając przyznania prawa do ww świadczenia jednocześnie organ uznał za udowodniony okres zatrudnienia wnioskodawcy w szczególnych warunkach na dzień 01.01.2009 w wymiarze 14 lat 9 miesięcy i 12 dni.

/ bezsporne/

W okresie od 7.04.1989 do 30.11.1989 r. wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w G. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku monter -kotłów. Przy czym zawarta w dniu 7.04.1989 umowa o pracę wskazywała iż ww. miał wykonywać pracę montera kotłów spawacz

/ świadectwo pracy k. 7 akt kapitałowych ZUS nadto w aktach osobowych koperta k. 19, umowa o prace koperta k. 2/

W świetle świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych wystawionego przez Przedsiębiorstwo Produkcji (...) wnioskodawca w okresie od.7.04.1989 do 30.11.1989 r. stale i pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę przy montażu i remoncie urządzeń energetycznych i cieplnych na stanowisku monter kotów wymienionym w wykazie A dziale II poz 14 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do uchwały nr 80 Zarządu Centralnego Związku (...) z dnia 30 .06.1983 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości pracy.

Wskazane świadectwo w świetle zawartej na nim informacji wydano w oparciu o akta osobowe i roczne karty zarobkowe pracowników ze wskazaniem, iż akta osobowe pracowników (...) Sp. Zo.o. są przechowywane w (...) Sp. Zo.o. w upadłości w G. Strażacka 63.

/ świadectwo wykonywania prac warunkach szczególnych k. 7/

We wskazanym okresie zatrudnienia wnioskodawca montował remontował i naprawiał kotły. Spawanie to była część czynności wykonywana przy remoncie. Wnioskodawca odkręcał śruby podnosił kule z młyna rozmontowywał części. Czasem spawał rurociągi. Pracował na wodnych kotłach.

/ zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 13.02.2023 r. 00:40:11 -00:41:01 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:08:41-00:39:20 /

W okresie od 1.12.1989 do 31.03.1994 r. wnioskodawca był zatrudniony w zakładzie Budowlano – (...) zo.o. na stanowisku monter -spawacz w pełnym wymiarze czasu pracy.

/ świadectwo pracy z 31.03.94 k. 8 akt kapitałowych ZUS oraz k. 30, umowa o pracę k. 26-27/

W świetle świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionego przez ww. pracodawcę w dniu 31.03.1994 r. wnioskodawca będąc zatrudnionym ww. zakładzie od 1.12.1989 do 31.03.1994 w okresie od 1.12.1989 do 16.01.1994 stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy remontach i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych na stanowisku monter - spawacz wymienionym w wykazie A dziale XIV poz 12 pkt 2 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach.

/ świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 8 akt ZUS oraz k. 31/

W warcie wnioskodawca wykonywał te same czynności co (...) w tym samym miejscu – elektrownia nr 3 w Ł. . wykonywał prace spawalnicze i monterskie. Od 1989 r. robił cały czas to samo. Pracował przy wycinaniu elektrycznie lub gazowo za pomocą palnika gazowo acytylenowego. Po przycięciu blach znosił ją na dół. Stare blachy się wyrzucało a nowe się spawało. Wnioskodawca spawał kotły. Nową część kotła spawał elektrycznie i montował. Pracował przy młynach które mielą węgiel i miał który jest podawany potem do kotłów. Pracował przy remoncie młynów. Węgiel był z kamieniami młyn się zużywał i cała brygada wymieniała go na nowy. Wewnątrz młyna są kule które się obracają cały czas i metalowa obudowa. Kule się wycierają . Wnioskodawca wyciągał kule i sprawdzał obudowę młyna. Nie miał do czynienia z kształtownikami nie obsługiwał automatu do spawania kształtowników. Wnioskodawca w czasie remontów spawał elektrycznie lub gazowo. Nie składało się to na cały jego czas pracy. Wnioskodawca w czasie remontów wchodził do środka kotła i do młyna. Było ciasno i gorąco. Wejście do kotła to ok 80 cm wewnątrz były gorące kule. Wchodząc do środka musiał założyć coś na siebie żeby się nie poparzyć. Wnioskodawca pracował przy urządzeniach energetycznych i ciepłowniczych.

/ zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 13.02.2023 r. 00:40:11 -00:41:01 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:08:41-00:39:20 /

Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał następującej oceny dowodów

i zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 21 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 164 t.j.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W myśl art. 23 ust.1 i 2 powołanej ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę; rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (zob. np. M. Zieleniecki, Komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, LEX/el. 2017; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.03.2016 r., III AUa 1899/15, LEX 2044406).

Przepisy art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty, tj.:

1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej,

2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze do dnia wejścia w życie ustawy tj. do 31.12.2008 r. w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat.

Przesłanką negatywną zawartą w art.21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych jest nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Skoro zgodnie z art.23 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r., to warunek sformułowany w art. 21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Analiza układu warunkującego prawo do emerytury pomostowej prowadzi do wniosku, że świadczenie to przysługuje tym pracownikom, którzy osiągnęli co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale nie nabyli prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania ich pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W przedmiotowej sprawie, bezsporne jest, że odwołujący się nie nabył prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Stosownie, natomiast, do treści art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz.U. z 2022 r. poz. 504 t.j./ za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepis art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).

Z §1 cytowanego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Przepis § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W niniejszym postępowaniu wnioskodawca domagał się ustalenia, że w spornych okresach zatrudnienia:

- od 7.04.1989 do 30.11.1989 r. w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w G.,

- od 1.12.1989 do 31.03.1994 r. w zakładzie Budowlano – (...) zo.o.

stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych i tym samym spełnia warunki do przyznania rekompensaty.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Natomiast rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011. 237.1412) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia.

W myśl § 21-23 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 25 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Tym samym, brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub wydanie świadectwa, które nie spełnia wymagań formalnych nie przekreśla ustalania, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. Strony mają też prawo podważać moc dowodową dokumentów, w tym także świadectwa pracy, które jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie przez sąd zgodnie z zasadami art. 233 § 1 k.p.c. W postępowaniu sądowym nie jest dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji, gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne. / tak orzekł - Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 20 lipca 2016 r, III AUa 690/15, LEX nr 2121869 /.

W sprawie o świadczenia z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdzie przedmiotem ustaleń sądu ma być charakter zatrudnienia, dokonywanie ustaleń stanu faktycznego odbywa się z reguły poprzez przeprowadzenie dowodów osobowych oraz - o ile to jest możliwe - dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych. Osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków, jak i strony procesowej) muszą być skonfrontowane z istniejącą dokumentacją i dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia, może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie o prawie do świadczeń. Ocena osobowych źródeł dowodowych musi być przy tym wolna od jakiejkolwiek dowolności, uwzględniając reguły logiki oraz zasady doświadczenia zawodowego./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 27 października 2016 r III AUa 41/16 LEX nr 2151525/

Dla rozstrzygnięcia spornej kwestii zasadnym stało się zatem ustalenie, czy praca wykonywana przez wnioskodawcę we wskazanych zakładach w wymienionych wyżej okresach była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, o jakich mowa w cytowanych wyżej przepisach.

Wynikające z wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ust. 1 u.e.r.f.u.s. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2013 r. III AUa 1370/12 LEX nr 1339369).

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 393/10).

Pełne zatrudnienie w warunkach szczególnych pojmowane jest jako bezwzględna cecha tego zatrudnienia jako uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. Możliwe jest przy tym łączenie w przebiegu dniówki prac o różnym charakterze polegające na wykonywaniu nie jednego, lecz kilku rodzajów prac w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie. W takim wypadku do czasu pracy w warunkach szczególnych zlicza się czas równolegle wykonywanych czynności tylko wtedy, gdy różne prace wszystkie łącznie lub każda z osobna odpowiadają pracom w szczególnych warunkach i wszystkie razem wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy./tak SA w Łodzi w wyroku z dnia z dnia 2 czerwca 2016 r., III AUa 1687/15, LEX nr 2062050/ Przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nie jest natomiast dopuszczalne zaliczanie innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika w stopniu powodującym wcześniejszą utratę zdolności do zatrudnienia i nie zostały wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 10 kwietnia 2014 r., II UK 395/13, Lex Nr 1455235).

Jednocześnie tylko okresy zatrudnienia, w pełnym wymiarze czasu pracy, kreują i wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku), i nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia. /III AUa 101/16 - wyrok SA Gdańsk z dnia 11-05-2016/.

Przy czym, należy pamiętać, iż, o określonych skutkach prawnych wykonywania pracy w warunkach szczególnych, stanowi ustawa oraz utrzymane jej przepisami (art. 32 ust. 4 ustawy o e. i r. z FUS) rozporządzenie z dnia 7 lutego 1983 r. Zarządzenia resortowe traktowane są tylko jako wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach i mają one znaczenie, o ile są dostosowane do treści załącznika do rozporządzenia i stanowią jego uszczegółowienie, poprzez bardziej ścisłe ustalenie stanowisk pracy (por wyroki SN: z dnia 20 października 2005 r., I UK 41/05, OSNP 2006/19-20/306, z dnia 9 maja 2006 r., II UK 183/05, LEX nr 1001301).

Na gruncie rozpoznawanej sprawy spornym jest czy faktycznie wykonywane przez wnioskodawcę czynności we wskazywanych przez niego okresach zatrudnienia, mogą być kwalifikowane jako praca warunkach szczególnych. Podnieść przy tym należy, iż wnioskodawca za sporne okresy zatrudnienia nie legitymuje się – co podniósł ZUS -prawidłowo wystawionymi świadectwami wykonywania prac w warunkach szczególnych.

Odnosząc się zatem co do generalnej możliwości zakwalifikowania pracy wnioskodawcy w poszczególnych okresach zatrudnienia do pracy w szczególnych warunkach wskazać należy, iż analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lipca 1987 r. wskazuje, że wymienione dziale II w energetyce Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych, są pracą w szczególnych warunkach.

Ponadto załącznik nr 1 do uchwały nr 80 Zarządu Centralnego Związku (...) z dnia 30 .06.1983 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości pracy w wykazie A dziale II poz 14 jako prace w warunkach szczególnych wymienia pracę przy montażu i remoncie urządzeń energetycznych i cieplnych na stanowisku monter kotów.

Natomiast załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach. W dziale II – w energetyce pod poz 1 Praca przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektrycznych i cieplnych jako pracę w szczególnych warunkach wymienia prace na stanowiskach w punktach 29. monter kotłów i urządzeń pomocniczych, 30. monter młynów węglowych, 33. montera urządzeń ciepłowniczych zaś w dziale Dziale XIV – Prace Różne stanowiska pod poz 2. operator automatu do spawania kształtowników, 9. spawacz gazowy, 10. spawacz elektryczny.

Przedkładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że, z ustaleń, poczynionych w procesie w oparciu o dostępną dokumentację osobową ze spornego okresu zatrudnienia i zeznań ubezpieczonego, wynika, iż stanowiska montera kotłów , montera spawacza, na których faktycznie pracę wykonywał wnioskodawca kolejno w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) jak i w zakładzie Budowlano – (...) zo.o., pomimo niezgodności ich nazewnictwa ściśle załącznikiem do rozporządzenia resortowego odpowiadały jednak swym charakterem pracom w energetyce przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektrycznych i cieplnych na stanowisku montera kotłów, monter kotłów i urządzeń pomocniczych, wymienionym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz wspomnianych zarządzeniach. Ponadto jeszcze raz podkreślić należy, iż to nie nazwa stanowiska decyduje o uznaniu pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach ale zakres faktycznie wykonywanej przez ubezpieczonego pracy ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 15 lipca 2015 r., sygn. III AUa 270/15, LEX nr 1768713, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. III AUa 329/14, Lex nr 1661196 ). Wnioskodawca, będąc zatrudnionym, zarówno, w Przedsiębiorstwie Produkcji (...), jak i w zakładzie Budowlano – (...) zo.o. w tym samym miejscu – Elektrownia nr (...) w Ł. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy montował remontował i naprawiał kotły oraz urządzenia pomocnicze wykonując czynności spawalnicze i monterskie. Prace wykonywane przez niego od 1989 r. miały niezmienny charakter. Zeznania wnioskodawcy w tym przedmiocie są spójne logiczne, nadto, korespondują z dostępną dokumentacja osobową, z okresów zatrudnienia. Wnioskodawca pracę, w tym charakterze, wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracy. Tym samym ,pomimo mankamentów, wydanych mu świadectw pracy, uznać należy iż pracę w warunkach szczególnych w spornym okresie jednak wykonywał.

Reasumując, stwierdzić należy, że po uwzględnieniu do okresu pracy w szczególnych warunkach, okresu zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 7.04.1989 do 30.11.1989 r. w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w G., od 1.12.1989 do 31.03.1994 r. w zakładzie Budowlano – (...) zo.o. i okresu, już uznanego przez organ rentowy, za udowodniony (14 lat 9 miesięcy) ww. niewątpliwie spełnia wymóg posiadania 15-letniego okresu pracy w takim charakterze. Tym samym wnioskodawcy przysługuje prawo do rekompensaty.

W myśl art. 100 ust. 1. ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Na mocy art. 129 ust. 1 cytowanej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

J.L.

Dnia 6 marca 2023 roku

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, wyrażając zgodę na wypożyczenie akt ubezpieczeniowych