Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

16 grudnia 2021 r. (...) Wytwórnia (...) z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. złożyła pozew przeciwko M. N. - jako członkowi zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (poprzednia nazwa: (...) sp. z o.o.) ponoszącemu odpowiedzialność na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. – o zapłatę kwoty 100.918,77 zł, w tym:

1)  należności zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Pile z 31 marca 2016 r. w sprawie V GC 565/15/1, tj.

kwoty 52.400,16 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie

- od kwoty 6.283,77 zł od 15 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 14.279,17 zł od 19 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 8.723,38 zł od 24 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 6.804,06 zł od 26 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 15. 547,58 zł od 29 września 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 762,20 zł od 26 października 2015 r. do dnia zapłaty.

ustawowych odsetek za opóźnienie:

- od kwoty 5.000 zł od 14 lipca 2015 r. do 8 grudnia 2015 r.,

- od kwoty 4.000 zł od 9 grudnia 2015 r. do 17 grudnia 2015 r.,

- od kwoty 2.000 zł od 18 grudnia 2015 r. do 17 stycznia 2016 r.

kwoty 6.488 zł tytułem kosztów procesu w sprawie przeciwko spółce (w tym 3.617 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego),

kwoty 33.308, 58 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 31 października 2015 r. do dnia zapłaty,

kwoty 4.083 zł tytułem kosztów procesu (w tym 2.417 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego),

2)  kwoty 132 zł tytułem kosztów klauzuli wykonalności nadanej wyrokowi wydanemu w sprawie V GC 565/15/1,

3)  kwoty 1.350 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej - postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z 25 października 2017 r. w sprawie X Gz 744/17,

4)  kwoty 131 zł tytułem kosztów klauzuli wykonalności nadanej postanowieniu Sądu Okręgowego w Poznaniu wydanemu w sprawie X Gz 744/17,

5)  kwoty 1.485,96 zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego (Km 802/18),

6)  kwoty 134,38 zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego (Km 766/18),

7)  kwoty 1.405,69 zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego (GKm 98/19).

Jednocześnie powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka powołała się na tytuły wykonawcze, wobec których egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna, a także wskazała, że wystosowała do pozwanego wezwanie do zapłaty należności znajdującej oparcie w art. 299 § 1 k.s.h. (co do należności zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Pile z 31 marca 2016 r. w sprawie V GC 565/15/1 oraz postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z 25 października 2017 r. w sprawie X Gz 744/17), które pozwany odebrał 12 listopada 2019 r. Pozwany nie zapłacił objętych wezwaniem do zapłaty kwot.

W odpowiedzi na pozew M. N. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że załączone do pozwu postanowienia komornika stwierdzające bezskuteczność egzekucji są przedwczesne. Pozwany podkreślił, że spółka (...) posiada majątek wystarczający do zaspokojenia roszczeń powódki w całości, posiada bowiem wierzytelności wobec trzech podmiotów:

-

kwota wymagalnych wierzytelności spółki (...) w toku postępowania upadłościowego (...) spółki z o.o. wynosi nie mniej niż 310.225,43 zł;

-

ponadto na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie VIII GNc 169/15 Przedsiębiorstwo Budowlano (...) spółka z o.o. zostało zobowiązane do zapłaty na rzecz (...) spółka z o.o. kwoty 334.462,75 zł

-

nadto spółka posiada w stosunku do (...) spółki jawna w restrukturyzacji wierzytelność w łącznej wysokości 93.450,19 zł, spółka ta będąc w restrukturyzacji ma możliwość zaspokojenia swoich wierzycieli, m.in. dlatego, iż sama posiada wierzytelności wobec (...) S.A. oraz Związku (...) w M..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

27 lipca 2012 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego

Jedynym członkiem zarządu spółki (...) od początku jej istnienia był M. N..

Spółka prowadziła działalność związaną przede wszystkim ze sprzedażą hurtową wyrobów metalowych oraz sprzętu i dodatkowego wyposażenia hydraulicznego i grzejnego, sprzedaż hurtową drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego.

Kapitał zakładowy spółki wynosi 5.000 zł.

Fakty niesporne, nadto: odpis pełny z KRS z 30.12.2021 r., k. 35-37

31 marca 2016 r. Sąd Rejonowy w Pile V Wydział Gospodarczy wydał wyrok w sprawie V GC 565/15 z powództwa (...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. w P. przeciwko (...) sp. z o.o. w G., zasądzając w punkcie I od pozwanej na rzecz powódki kwotę 52.400,16 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 6.283,77 zł od 15 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 14.279,17 zł od 19 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 8.723,38 zł od 24 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 6.804,06 zł od 26 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 15. 547,58 zł od 29 września 2015 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 762,20 zł od 26 października 2015 r. do dnia zapłaty;

ponadto zasądzone zostały od pozwanej na rzecz powódki ustawowe odsetki za opóźnienie:

- od kwoty 5.000 zł od 14 lipca 2015 r. do 8 grudnia 2015 r.,

- od kwoty 4.000 zł od 9 grudnia 2015 r. do 17 grudnia 2015 r.,

- od kwoty 2.000 zł od 18 grudnia 2015 r. do 17 stycznia 2016 r.,

a także koszty procesu: kwota 6.488 zł (w tym 3.617 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego).

Wskazanym wyrokiem Sąd zasądził również - w punkcie II - od M. spółki z o ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz (...) Wytwórni (...) z (...) z o ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 33.308,58 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 31 października 2015 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu w kwocie 4.083 zł (w tym 2.417 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego).

Dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Pile z 31.03.2016 r., sygn. akt V GC 565/15 k. 9

7 czerwca 2017 r. nastąpiła zmiana nazwy spółki z M. na R..

Dowód: odpis pełny z KRS z 30.12.2021 r., k. 35-37

21 listopada 2017 r. wyrokowi z 31 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu nadał klauzulę wykonalności przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. oraz zasądził koszty postępowania klauzulowego w wysokości 132 zł.

Postanowieniem z 17 stycznia 2018 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie X Gz 744/17 sprostował omyłkę popełnioną w postanowieniu nadającemu klauzulę wykonalności w ten sposób, że oznaczenie firmy dłużnika: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością skorygował na: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dowód : wyrok Sądu Rejonowego w Pile z 31.03.2016 r., V GC 565/15 k. 9

postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z 17.01.2018 r., X Gz 744/17 k. 15

25 października 2017 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie X Gz 744/17 z powództwa (...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. w P. przeciwko (...) sp. z o.o. w G. - na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego w Pile z 22 marca 2017 r. w sprawie sygn. akt V GC 565/15 - oddalił zażalenie oraz obciążył pozwaną kosztami postępowania zażaleniowego, a także zasądził od niej na rzecz powódki kwotę 1.350 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

16 lutego 2018 r. postanowieniu z 25 października 2017 r. Sąd Rejonowy w Pile nadał klauzulę wykonalności na rzecz (...) sp. z o.o. w G. (poprzednia nazwa (...) sp. z o.o. w G.) oraz zasądził koszty postępowania klauzulowego w wysokości 131 zł.

Dowód: postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z 25.10.2017 r., X Gz 744/17 k. 16- 17

17 kwietnia 2018 r. (...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. w P. złożyła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie – M. K. wniosek o wszczęcie egzekucji w stosunku do (...) sp. z o.o. w G. na podstawie tytułu wykonawczego - wyroku Sądu Rejonowego w Pile z 31 marca 2016 r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z 21 listopada 2017 r.

Postanowieniem z 20 lipca 2019 r. w sprawie Km 802/18 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie M. K. umorzył postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. z uwagi na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji, ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 1.485,96 zł oraz w całości obciążył nimi dłużnika, orzekając o obowiązku ich zwrotu na rzecz wierzyciela.

Dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji 17 kwietnia 2018 r. k. 13

postanowienie Komornika Sądowego w sprawie Km 802/18 k. 14

10 kwietnia 2018 r. (...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. w P. wniosła do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie M. K. o wszczęcie egzekucji w stosunku do (...) sp. z o.o. w G. na podstawie tytułu wykonawczego – postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z 25 października 2017 r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z 16 lutego 2018 r.

Postanowieniem z 20 lipca 2019 r. w sprawie Km 766/18 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie M. K. umorzył postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. z uwagi na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji, ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 66,88 zł oraz w całości obciążył nimi dłużnika, orzekając o obowiązku ich zwrotu na rzecz wierzyciela.

Dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji z 10 kwietnia 2018 k. 18

postanowienie Komornika Sądowego w sprawie Km 766/18 k. 19

Pismem z 21 października 2019 r. (...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. w P. wezwała M. N. na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. – jako członka zarządu (...) sp. z o.o. – do zapłaty wyszczególnionych kwot:

1.  z tytułu należności wynikających z wyroku Sądu Rejonowego w Pile z 31 marca 2016 r. wydanego w sprawie V GC 565/15:

- 85.708,74 zł – z tytułu należności głównej,

- 239,30 zł – z tytułu kosztów sądowych,

- 6.034 zł – z tytułu kosztów zastępstwa procesowego,

- 132 zł – z tytułu kosztów klauzuli,

- 1.485,96 zł – z tytułu kosztów egzekucji,

- 1.350 zł – z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w egzekucji,

- 24.841,54 zł – z tytułu odsetek ustawowych, których stan na 21 października 2019 r., oraz dalsze liczone od 22 października 2019 r. do dnia zapłaty;

2.  z tytułu należności wynikających z postanowienia wydanego 25 października 2017 r. przez Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie X Gz 744/17:

- 1.350 zł – z tytułu kosztów zastępstwa procesowego,

- 131 zł – z tytułu kosztów klauzuli,

- 134, 38 zł – z tytułu kosztów egzekucji,

- 67,50 zł – z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w egzekucji.

W piśmie zakreślono M. N. termin zapłaty wynoszący 7 dni od dnia doręczenia pisma.

M. N. odebrał wezwanie 12 listopada 2019 r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z 21.10.2019 r., k. 20

potwierdzenie odbioru z 12.11.2019 r., k. 21

W piśmie z 15 listopada 2019 r. M. N. odpowiadając na wezwanie do zapłaty wskazał majątek (...) sp. z o.o., z którego może być prowadzona egzekucja, tj.: wierzytelności wobec (...) spółki z o.o. w R. (nie mniej niż 310.225,43 zł) oraz wierzytelności wobec Przedsiębiorstwa Budowlano (...) spółki z o.o. w S. (334.462,75 zł).

(...) sp. z o.o. wobec Przedsiębiorstwa Budowlano (...) spółki z o.o. w S. została stwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie z 12 maja 2015 r., wydanym w sprawie VIII GNc 169/15, którym zasądzono kwotę 334.462,75 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kwotę 11.397 zł z tytułu kosztów procesu.

W odniesieniu do wierzytelności wobec (...) spółki z o.o. z siedzibą w R. M. N. wskazał, że w stosunku do tej spółki prowadzone jest postępowanie upadłościowe (VII GUp 87/16), syndyk dokonał już częściowej likwidacji majątku upadłego, uzyskując z tego środki pieniężne znajdujące się w masie.

Dowód: pismo M. N. z 15 listopada 2019 r. k. 22

nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie z 12.05.2015 r., VIII GNc 169/15, k. 54

zgłoszenie wierzytelności (...) sp.z o.o. z 27.07.2014 r., VII GUp 16/14, k. 55-63

4 grudnia 2019 r. (...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. wszczęła kolejne postępowanie egzekucyjne przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie I. K. w celu prowadzenia egzekucji z wierzytelności (...) sp. z o.o. wobec (...) sp. z o.o. oraz wobec Przedsiębiorstwa Budowlano (...) sp. z o.o.

Postanowieniem z 8 czerwca 2021 r. w sprawie GKm 98/19 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie I. K. umorzyła postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. z uwagi na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji, ustaliła koszty postępowania egzekucyjnego na 55,69 zł oraz w całości obciążyła nimi dłużnika, orzekając o obowiązku ich zwrotu na rzecz wierzyciela.

Dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji z 4 grudnia 2019 r. k. 26

postanowienie Komornika Sądowego w sprawie GKm 98/19 k. 27-28

(...) spółki z o.o. z siedzibą w R. z możliwością zawarcia układu została ogłoszona postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 24 czerwca 2014 r. w sprawie VII GU 38/14.

(...) sp. z o.o. w wysokości 310.225,43 zł została zgłoszona w postępowaniu upadłościowym - prowadzonym pod sygnaturą VII GU 38/14 - pismem z 27 lipca 2014 r.

Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zostało zakończone 16 kwietnia 2015 r.

Postanowieniem z 5 sierpnia 2016 r. w sprawie VII GU 136/16 Sąd Rejonowy w Koszalinie ogłosił upadłość dłużnika (...) sp. z o.o. w R.. Postępowanie upadłościowe jest nadal prowadzone.

(...) sp. z o.o. w G. została zgłoszona w postępowaniu upadłościowym (...) sp. z o.o. w R. oraz została uznana.

Dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Koszalinie z 24.06.2014 r., VII GU 38/14, k. 64

zgłoszenie wierzytelności (...) sp.z o.o. z 27.07.2014 r., VII GUp 16/14, k. 55-63

wydruk informacji pobranej w trybie art. 4 ust. 4aa ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym - numer KRS: (...)

przesłuchanie pozwanego, k. 119 v

(...) sp. z o.o. w G. posiada wierzytelność w stosunku do Przedsiębiorstwa Budowlano (...) spółki z o.o. z siedzibą w S.. Wierzytelność ta wynosiła 334.462,75 zł, jednakże w części została zaspokojona w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym z ruchomości (w wyniku sprzedaży przez komornika koparki należącej do dłużnika). Prezesem zarządu spółki (...) jest W. R.. Spółka nie ma żadnego majątku, nie ma możliwości zaspokojenia wierzycieli, w tym (...) sp. z o.o. w G.. Spółka (...) nie została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego, odnotowano jednak zawieszenie prowadzonej działalności z dniem 1 kwietnia 2021 r.

Dowód: zeznania świadka W. R. k. 119

wydruk informacji pobranej w trybie art. 4 ust. 4aa ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym – numer KRS: (...)

(...) sp. z o.o. w G. posiada wierzytelność w stosunku do (...) spółki jawnej w restrukturyzacji z siedzibą w B. w łącznej wysokości 93.450,19 zł.

Postępowanie restrukturyzacyjne (...) spółki jawnej w restrukturyzacji prowadzone jest przez Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie pod sygnaturą XII GR 3/16, zostało otwarte postanowieniem z 29 kwietnia 2016 r. Nadzorcą sądowym jest P. W..

Wierzytelność spółki (...) (wcześniej działającej pod firmą (...)) została w postępowaniu restrukturyzacyjnym uznana. Nie toczy się żadne postępowanie dotyczące tej wierzytelności, nie wpłynął w stosunku do niej żaden sprzeciw.

Pismem z 8 listopada 2021 r. (...) spółka jawna w restrukturyzacji z siedzibą w B. zwróciła się do (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. (obecnie (...) sp. z o.o.) z informacją, że zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne spółki jawnej (w załączeniu do pisma przesłano kserokopię postanowienia). W piśmie wskazano, iż wierzytelność (...) sp. z o.o. podlegająca uznaniu wynosi 93.450,19 zł. Ponadto w piśmie tym poinformowano, że w przed Sądem Okręgowym w Warszawie prowadzone są dwie sprawy z powództwa spółki (...) o zapłatę przeciwko (...) S.A. w W.:

- XVI GC 531/17 o zapłatę kwoty 7.091.635 zł,

- XVI GC 531/17 o zapłatę kwoty 7.574.931 zł,

a nadto przed Sądem Okręgowym w Poznaniu pod sygnaturą IX GC 271/17 toczy się sprawa z powództwa spółki (...) przeciwko pozwanemu Związkowi (...) z siedzibą w M. o zapłatę kwoty 2.102.624 zł.

Pismo zostało podpisane przez A. C. oraz sprawdzone pod względem merytorycznym przez doradcę restrukturyzacyjnego J. M..

W ocenie nadzorcy sądowego P. W. przebieg postępowania restrukturyzacyjnego z punktu widzenia ekonomicznego wskazuje, że (...) spółka jawna ma możliwość zaspokojenia w dużej części wszystkich wierzycieli, pod warunkiem, że dojdzie do zatwierdzenia układu.

Spis wierzycieli nie został jeszcze zatwierdzony, jeden z wierzycieli - bank - złożył sprzeciw co do umieszczenia wierzytelności w spisie, sprzeciw został rozpoznany, przed Sądem Okręgowym w Szczecinie prowadzone jest postępowanie odwoławcze wywołane zażaleniem tego wierzyciela na postanowienie w przedmiocie sprzeciwu.

Niezależnie od tego przed Sądem Okręgowym w Warszawie prowadzony jest proces o zapłatę między tym samym bankiem (...) s.j. w restrukturyzacji dotyczący istnienia tej samej spornej wierzytelności (w pierwszej instancji roszczenie zostało uznane za przedawnione, złożona została apelacja, wyrok uchylono, sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania). Wierzytelność ta opiewa na kwotę rzędu 7-8 mln zł i dotyczy transakcji opcji walutowej.

(...) spółka jawna w restrukturyzacji prowadzi też postępowanie sądowe o zapłatę przeciwko swoim dłużnikom: (...) S.A. w W. i Związkowi (...). Obecnie postępowanie przez Sądem Okręgowym w Warszawie jest na etapie podejmowania czynności związanych z opinią biegłego sądowego, koszt wykonania opinii to około 146.000 zł. Spółka jawna posiada środki finansowe, aby uiścić zaliczkę na poczet wydatków związanych z opinią, nadzorca sądowy deklaruje, że wyrazi zgodę na ten wydatek.

(...) spółka jawna w restrukturyzacji posiada środki finansowe rzędu 2-3 mln zł. Spółka posiada również składniki majątkowe, na bazie których - w wyniku zawarcia układu - możliwe będzie rozpoczęcie budowy domów w S. -W., co umożliwi zrealizowanie układu. Spółka posiada nieruchomości i maszyny, wartością przedsiębiorstwa są również bardzo dobre referencje.

Dowód: pismo z 8.11.2021 r. C. A. C., J. S. sp.j. k. 65-67

postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 29.04.2016 r. XII GR 3/16 wraz z wyciągiem z listy wierzytelności k. 68-70

zeznania świadka P. W. k. 118

przesłuchanie pozwanego k. 119 v

(...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. w P. nie prowadziła nigdy postępowania egzekucyjnego przeciwko (...) sp. z o.o. z wierzytelności przysługującej tej spółce wobec (...) spółki jawnej w restrukturyzacji.

Fakt niesporny

Sąd zważył, co następuje:

Powódka (...) Wytwórnia (...) z (...) sp. z o.o. w P. dochodzi od pozwanego M. N. – jako członka zarządu (...) sp. z o.o. w G. odpowiedzialnego za jej zobowiązania na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. – kwoty 100.918,77 zł jako odszkodowania za szkodę obejmującą roszczenia niewyegzekwowane od (...) sp. z o.o. z wyroku Sądu Rejonowego w Pile wydanego w sprawie V GC 565/15 oraz z postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu wydanego w sprawie X Gz 744/17 (domaga się zasądzonej należności głównej, odsetek i kosztów procesu, a także kosztów postępowań klauzulowych i komorniczych).

Materialnoprawną podstawą powództwa jest art. 299 § 1 k.s.h., zgodnie z którym: jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Obecnie w doktrynie i orzecznictwie nie ma wątpliwości co do tego, że odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. ma charakter odszkodowawczy [por. np. uchwała SN z 7 listopada 2008 r. w sprawie III CZP 72/08 i późniejsze orzeczenia] i powstaje poprzez fakt poniesienia przez wierzyciela szkody, która polega na powstaniu w majątku wierzyciela uszczerbku, który z kolei ma źródło w braku możliwości wyegzekwowania należności od spółki, bądź też w obniżeniu potencjału majątkowego spółki, spowodowanego z winy członka zarządu. Szkoda jest podstawą odpowiedzialności członka zarządu z art. 299 § 1 k.s.h., przy czym zarówno powstanie szkody, jak i inne przesłanki odpowiedzialności, tj. wina i związek przyczynowy, funkcjonują na zasadzie domniemania ustawowego. Odpowiedzialność odszkodowawcza członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje w sytuacji, kiedy egzekucja prowadzona przeciwko członkowi zarządu okaże się bezskuteczna, a członek zarządu nie uwolni się od odpowiedzialności na podstawie art. 299 § 2 k.s.h. Członek zarządu może przy tym wykazać, że wierzyciel nie poniósł szkody (obalenie domniemania szkody, wynikającego z faktu bezskuteczności egzekucji), bądź wykazać, że szkoda wierzyciela nie ma związku z prowadzeniem spraw spółki, które członek zarządu prowadził z należytą starannością (obalenie domniemania winy).

Przyjmując pogląd o odszkodowawczym charakterze roszczenia z art. 299 § 1 k.s.h. oceniając zasadność roszczenia powódki należało zbadać:

1.  czy roszczenia stwierdzone powołanymi w pozwie tytułami egzekucyjnymi istniały w czasie, gdy członkiem zarządu spółki był pozwany;

2.  czy egzekucja tych roszczeń przeciwko (...) sp. z o.o. w G. okazała się bezskuteczna.

W sprawie nie było sporu co do tego, że powódka posiada niezaspokojoną wierzytelność wobec (...) sp. z o.o. w G., stwierdzoną prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Pile z 31 marca 2016 r. w sprawie V GC 565/15 oraz niezaspokojoną wierzytelność stwierdzoną prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z 25 października 2017 r. wydanym w sprawie X Gz 744/17. Niesporne były również stwierdzone prawomocnymi orzeczeniami roszczenia powódki wobec (...) sp. z o.o. w G. z tytułu kosztów postępowań klauzulowych i komorniczych.

Pozwany nie kwestionował też faktu, że od chwili wpisu spółki (...) do KRS do dnia zamknięcia rozprawy w sprawie niniejszej pełnił funkcję jedynego członka zarządu tej spółki.

Linia obrony pozwanego opiera się na zarzucie niewykazania przez powódkę bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce (...). W szczególności pozwany podniósł, że spółka, której jest prezesem zarządu, posiada majątek, z majątku tego może być skutecznie przeprowadzona egzekucja, zaś powództwo przeciwko członkowi zarządu jest w tej sytuacji przedwczesne. Majątek spółki (...) stanowią wierzytelności wobec trzech podmiotów: (...) sp. z o.o. z siedzibą w R., Przedsiębiorstwa Budowlano (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. oraz (...) spółki jawnej w restrukturyzacji z siedzibą w B..

Jak wynika z twierdzeń powódki z wierzytelności w stosunku do dwóch pierwszych podmiotów prowadzone było postępowanie egzekucyjne, które okazało się bezskuteczne, nie było natomiast nigdy prowadzone postępowanie egzekucyjne z wierzytelności przysługujących (...) sp. z o.o. przeciwko (...) spółce jawnej w B..

Dalej powódka podnosiła, że samo istnienie wierzytelności (...) sp. z o.o. wobec osób trzecich nie przesądza o ich „wartości egzekucyjnej”, tj. możliwości zaspokojenia się wierzyciela z tych wierzytelności, a dowiodły tego dwie przeprowadzone egzekucje. Powódka zaprzeczyła, aby wierzytelności (...) sp. z o.o. wskazane przez pozwanego miały „wartość egzekucyjną”, tj. nadawały się do zaspokojenia roszczeń powódki. Powódka zarzuciła również, że pozwany w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty wskazał tylko i wyłącznie dwie wierzytelności, jakie przysługiwały spółce (...), tj. wobec (...) sp. z o.o. i Przedsiębiorstwa Budowlano (...) sp. z o.o. Powódka przeprowadziła ponowną egzekucję przeciwko (...) sp. z o.o. m.in. z wierzytelności w stosunku do tych dwóch podmiotów, która również okazała się bezskuteczna. Powódka podkreśliła, że pozwany nie wskazał komornikom żadnej innej wierzytelności, z której mogłaby być prowadzona egzekucja, choć był zawiadomiony o prowadzonych postępowaniach egzekucyjnych przeciwko (...) spółce z o.o. W tym stanie rzeczy powódka podniosła, iż niezrozumiałe jest dla niej dlaczego pozwany dopiero na etapie postępowania sądowego wskazuje kolejne wierzytelności, choć powinien i mógł je wskazać w swoim piśmie kierowanym do powódki w odpowiedzi na wezwanie przedsądowe.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe nie pozwala przyjąć, iż powódka udowodniła przesłankę bezskuteczności egzekucji, będącą podstawą odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z art. 299 § 1 k.s.h. Zgodnie z art. 6 k.c. bezskuteczność egzekucji powinna udowodnić powódka. Temu ciężarowi powódka nie sprostała.

Na gruncie sprawy niniejszej podzielić należy pogląd, wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z 9 kwietnia 2008 r. (w sprawie V CSK 527/07) oraz w wyroku z 31 stycznia 2007 r. (w sprawie II CSK 417/06), zgodnie z którym bezskuteczności egzekucji można dowodzić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu.

W orzecznictwie rozstrzygnięte zostało również, że dla wykazania przesłanki bezskuteczności egzekucji nie w każdym wypadku wymagane jest złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko spółce, przyjmuje się, że wierzyciel nie musi podejmować takich działań, gdyby byłoby oczywiste, że okażą się one bezcelowe.

Jednocześnie w orzecznictwie podkreśla się, że decydujące znaczenie dla oceny zasadności powództwa z art. 299 k.s.h. ma stan majątkowy spółki - dłużnika, istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c.). Dla przyjęcia odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. konieczne jest jednoznaczne stwierdzenie, że zaspokojenie z majątku spółki nie jest możliwe w chwili zamknięcia rozprawy. Jeśli po stwierdzeniu bezskutecznej egzekucji okaże się, że wierzyciel może jednak uzyskać zaspokojenie od spółki, to brak jest podstaw do przyjęcia, że zachowuje on prawo do żądania zaspokojenia z majątku członków zarządu spółki [por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 maja 2008 r., III CSK 12/08 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 8 grudnia 2006 r., V CSK 319/06].

W rozpoznawanej sprawie prowadzone były postępowania egzekucyjne przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w G., które następnie zostały umorzone na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. z uwagi na stwierdzenie przez komornika bezskuteczności egzekucji.

Po raz pierwszy powódka wszczęła postępowania egzekucyjne w kwietniu 2018 r. z dwóch tytułów wykonawczych: wyroku Sądu Rejonowego w Pile z 31 marca 2016 r. oraz postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z 25 października 2017 r. Z tych tytułów prowadzone były równolegle dwa postępowania egzekucyjne w sprawie Km 802/18 oraz w sprawie Km 766/18 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie M. K., oba postępowania zostały umorzone 20 lipca 2019 r. z uwagi na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji.

Po raz drugi powódka wszczęła postępowanie egzekucyjne z obu tytułów wykonawczych w grudniu 2019 r. przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie I. K. w celu prowadzenia egzekucji z wierzytelności (...) sp. z o.o. wobec (...) sp. z o.o. oraz wobec Przedsiębiorstwa Budowlano (...) sp. z o.o. Postępowanie to – prowadzone pod sygnaturą GKm 98/19 – zostało umorzone postanowieniem z 8 czerwca 2021 r. z powodu bezskuteczności egzekucji stwierdzonej przez komornika (bez wskazania w uzasadnieniu motywów tej decyzji).

Należy mieć jednak na uwadze, że w dacie zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie nie było zakończone postępowanie upadłościowe (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości z siedzibą w R.. Upadłość tej spółki została ogłoszona postanowieniem z 5 sierpnia 2016 r. w sprawie VII GU 136/16 przez Sąd Rejonowy w Koszalinie (pierwotnie pod sygnaturą VII GU 38/14 prowadzone było postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu, które zakończyło się postanowieniem z 16 kwietnia 2015 r.).

(...) sp. z o.o. zgłoszona w tym postępowaniu opiewa na kwotę 310.225,43 zł.

Postępowanie upadłościowe jest niekiedy określane jako egzekucja uniwersalna, tj. egzekucja prowadzona na rzecz wszystkich wierzycieli dłużnika, ze wszystkich składników jego majątku jednocześnie. Dopóki postępowanie upadłościowe (...) sp. z o.o. nie zostanie zakończone nie można stwierdzić – tak jak to czyni powódka w niniejszym postępowaniu – że (...) sp. z o.o. nie posiada wierzytelności, z których możliwe jest zaspokojenie powódki. Twierdzenia powódki o braku „wartości egzekucyjnej” wierzytelności (...) sp. z o.o. wobec (...) sp. z o.o. będzie mogło być zweryfikowane dopiero po zakończeniu postępowania upadłościowego. Na obecnym etapie formułowanie takiego twierdzenia jest przedwczesne. Już tylko na tej podstawie należy przyjąć, że powódka nie wykazała - na dzień zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie - przesłanki bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce (...). Raz jeszcze przytoczyć trzeba wyroki Sądu Najwyższego z 30 maja 2008 r. w sprawie III CSK 12/08 oraz z 8 grudnia 2006 r. w sprawie V CSK 319/06, w których Sąd Najwyższy podkreślał, że dla przyjęcia odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. konieczne jest jednoznaczne stwierdzenie, że zaspokojenie z majątku spółki nie jest możliwe w chwili zamknięcia rozprawy; co więcej jeśli po stwierdzeniu bezskutecznej egzekucji okaże się, że wierzyciel może jednak uzyskać zaspokojenie od spółki, to brak jest podstaw do przyjęcia, że zachowuje on prawo do żądania zaspokojenia z majątku członków zarządu spółki.

Taka sytuacja wystąpiła w sprawie niniejszej, nie ma bowiem obecnie podstaw do przyjęcia, że spółka (...) nie posiada majątku, spółka ta posiada bowiem wierzytelność wobec (...) sp. z o.o. na kwotę przekraczającą 300.000 zł, która może być zaspokojona przynajmniej w części po zakończeniu postępowania upadłościowego (...) sp. z o.o.

Po drugie w postępowaniu prowadzonym w niniejszej sprawie ustalone zostało, że (...) sp. z o.o. posiada w stosunku do (...) spółki jawnej w restrukturyzacji z siedzibą w B. wierzytelność w łącznej wysokości 93.450,19 zł. Nie ma sporu co do tego, że nie było prowadzone żadne postępowanie egzekucyjne z wierzytelności (...) sp. z o.o. przeciwko (...) spółce jawnej w restrukturyzacji. (...) spółka jawna w restrukturyzacji ma możliwość zaspokojenia swoich wierzycieli, co wynika zarówno z dokumentów (pismo z 8 listopada 2021 r. podpisane przez wspólnika A. C. oraz sprawdzone pod względem merytorycznym przez doradcę restrukturyzacyjnego J. M.), jak również z zeznań świadka P. W. (nadzorcy sądowego) oraz z relacji samego pozwanego, który będąc przesłuchany w charakterze strony potwierdził fakty przedstawione przez świadka P. W..

Dla wykazania przesłanek z art. 299 § 1 k.s.h. (a w szczególności przesłanki bezskuteczności egzekucji) nie ma znaczenia również to, że pozwany dopiero na etapie postępowania sądowego w sprawie niniejszej wskazał jako jeden ze składników majątku (...) sp. z o.o. wskazał wierzytelność wobec (...) spółki jawnej w restrukturyzacji z siedzibą w B.. W postępowaniu egzekucyjnym komornik - zgodnie z art. 801 § 1 k.p.c. - w pierwszej kolejności ustala majątek dłużnika, a następnie (o ile jest to konieczne) wzywa dłużnika do złożenia wykazu majątku. Za nieuzasadnioną odmowę udzielenia organowi egzekucyjnemu wyjaśnień albo za udzielanie wyjaśnień świadomie fałszywych dłużnik (w tym przypadku prezes zarządu (...) sp. z o.o.) może być ukarany grzywną (art. 762 § 1 k.p.c.).

Nie ma natomiast prawnego obowiązku, aby członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością po skierowaniu do niego wezwania do zapłaty obejmującego roszczenie z art. 299 § 1 k.s.h. składał wierzycielowi oświadczenie na temat składników majątku spółki. Oznacza to, że odpowiedź udzielona przez pozwanego w tym temacie nie powinna być traktowana przez powódkę jako kompleksowa informacja co do stanu majątku spółki. Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może - w ramach obrony przed roszczeniem z art. 299 § 1 k.s.h. - wskazać wierzycielowi spółki jej majątek, ale nie ma takiego obowiązku. O ile powódka zamierzała uzyskać wiarygodną i kompleksową informację na temat składników majątkowych spółki winna zadbać, aby w postępowaniu egzekucyjnym komornik skorzystał z instrumentów z art. 801 § 1 k.p.c., w szczególności zwrócił się do dłużnika o złożenie wykazu majątku (art. 801 ¹ k.p.c.). Wierzyciel może również zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika (art. 801 ² k.p.c.). O ile komornik nie skorzysta z tych instrumentów, wierzyciel ma możliwość zaskarżenia czynności dokonanych przez komornika. Z akt sprawy nie wynika, aby powódka dokonała wymienionych wyżej czynności, domagała się od komornika podjęcia określonych działań bądź też – w razie odmowy ze strony komornika – zaskarżyła postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

Mając na uwadze powyższe przyjąć należy, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest to, że pozwany odpowiadając na wezwanie do zapłaty ze strony powódki nie wskazał wszystkich wierzytelności (...) sp. z o.o. Powtórzyć należy, że decydujące znaczenie dla oceny zasadności powództwa z art. 299 k.s.h. ma stan majątkowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dłużnika powódki) istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c.). Dla przyjęcia odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. konieczne jest jednoznaczne stwierdzenie, że zaspokojenie z majątku spółki nie jest możliwe w chwili zamknięcia rozprawy z uwagi na brak majątku spółki, czego w niniejszej sprawie stwierdzić nie można, skoro (...) sp. z o.o. posiada wierzytelność wobec (...) spółki jawnej w restrukturyzacji z siedzibą w B., jak również wierzytelność wobec (...) sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w S.. Podkreślić trzeba, że obie te wierzytelności, których łączna suma znacznie przekracza wierzytelność powódki wobec pozwanego, mogą być zaspokojone w całości bądź przynajmniej w części po zakończeniu postępowania upadłościowego oraz postępowania restrukturyzacyjnego.

W tym stanie rzeczy powództwo podlegało oddaleniu wobec braku wykazania przesłanki bezskuteczności egzekucji.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, których autentyczność i wiarygodność nie budziła wątpliwości. Przesłuchani zostali również świadkowie: P. W. oraz W. R., ponadto przeprowadzony został dowód z przesłuchania pozwanego. Dowody z zeznań świadków, jak również dowód z przesłuchania pozwanego zostały uznane za wiarygodne, świadkowie i pozwany złożyli zeznania, które korespondowały ze sobą jak również z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.