Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Michalska

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Kapanowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 marca 2023 r. w Warszawie

sprawy B. K. (1)

z udziałem (...) Sp. z o.o.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek odwołania B. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 31 grudnia 2020 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, że B. K. (1) podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. od dnia 1 sierpnia 2020 r. z podstawą wymiaru składek 6.966,03 (sześć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć i 3/100) złotych.

Sygn. akt VII U 232/21

UZASADNIENIE

B. K. (1), reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika złożyła w dniu 3 lutego 2021 r. odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 31 grudnia 2020 r. nr (...), zarzucając jej:

1.  naruszenie art. 83 ust. 1 pkt 3, 68 ust. 1 lit. c w zw. z art. 41 ust. 12 i 13 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż B. K. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z.o.o., podlega ubezpieczeniom społecznym z podstawą wymiaru składek w wysokości 5646,00 zł w sytuacji gdy zgodnie z umową przeszeregowania z dnia 31 lipca 2020 r. miesięczne wynagrodzenie B. K. (1) zostało ustalone na kwotę 6.966,03 zł brutto przy jednoczesnym ustaleniu wymiaru czasu pracy na pełen etat, a w konsekwencji błędne ustalenia faktyczne dotyczące:

- krótkiego okresu czasu dzielącego zwiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne a złożenie wniosku o wypłatę zasiłku chorobowego, podczas gdy jak wykazała Ubezpieczona wraz z Zainteresowanym zwiększenie wymiary czasu pracy spowodowane zostało obiektywnymi przesłankami:

- uznania jako niewiarygodnego aneksu z 31 lipca 2020 r. i dokumentu KW z 4 września 2020r.,

- podstawy wymiaru składek, które zostały określone jako nieproporcjonalne w stosunku do zmiany wymiaru czasu pracy oraz wskazanie, że wymiar czasu pracy nie uzasadniał w tym przypadku zmianę podstawy wymiaru składki, podczas gdy wymiar podstawy składki był adekwatny do zwiększonego wymiaru czasu pracy;

- określenia podstawy wymiaru składki B. K. (1) jako oderwanej od realiów wynagrodzenia u płatnika składek (...) sp. z.o.o. w porównaniu do pozostałych pracowników, podczas gdy organ rentowy dokonał porównania podstawy wymiaru składek pracowników niezajmujących tożsamych stanowisk;

2.  naruszenie art. 58§2 k.c. w zw. z art. 300 k.p. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż łącząca Strony umowa o pracę wraz z dołączoną do niej umową przeszeregowania podnoszącą kwotę miesięcznego wynagrodzenia B. K. (1) narusza zasady współżycia społecznego i została ustalona jedynie dla pozoru w celu umożliwienia Ubezpieczonej uzyskanie wyższych świadczeń przysługujących z tytułu zasiłków;

3.  naruszenie art. 41 ust. 12 i 13 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 58 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż łącząca Strony umowa o pracę wraz z dołączoną do niej umową przeszeregowania B. K. (1) w zakresie ustalenia wysokości wynagrodzenia od dnia 1 sierpnia 2020 r. była nieważna oraz przyjęcie, że była ona sprzeczna z ustawą, zasadami współżycia społecznego lub zmierzała do obejścia prawa, a ustalenie wynagrodzenia w wysokości 6966,03 zł miało na celu jedynie wyłudzenie świadczeń z ubezpieczenia społecznego;

W konsekwencji odwołująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie na rzecz B. K. (1) podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w wymiarze 6.966,03 zł jako pracownika u płatnika składek (...) sp. z.o.o. i zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołująca wskazała, że jej obecne wynagrodzenie zostało jej przyznane na podstawie umowy przeszeregowania z dnia 31 lipca 2020 r., w której również uwzględniono zmianę wymiaru czasu pracy z 7/8 etatu na pełen etat.

Odwołująca podkreśliła, że przyznanie wyższego wynagrodzenia było spowodowane przede wszystkim zwiększeniem wymiaru czasu pracy oraz dodaniem nowych obowiązków pracowniczych. Do tej pory ubezpieczona była odpowiedzialna m.in. za współpracę z organami administracji państwowej, Powiatowymi Inspektoratami Nadzoru Budowlanego oraz innymi urzędami, prowadzeniem szkoleń wstępnych dla nowych pracowników, obsługę administracyjną biura, umawianie klientów itp. Natomiast od 1 sierpnia 2020 r. Ubezpieczona została zobowiązana do realizacji nowych zadań pracowniczych, które znacznie zwiększały nakład jej dotychczasowej pracy. Ubezpieczona od 1 sierpnia 2020 r. zajmowała się również zamawianiem części do maszyn i pojazdów, kontrolowała terminowość dokonywanych serwisów, prowadziła ewidencję serwisów i przegląd maszyn, zajmowała się organizacją zezwoleń transportowych oraz organizacją i obsługą ubezpieczeń maszyn i pojazdów.

Odwołująca odnosząc się do zarzutu organu rentowego, w którym został podniesiony krótki okres czasu dzielący zwiększenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie i złożenie wniosku o wypłatę zasiłku chorobowego zaznaczyła, iż rozmowy pomiędzy ubezpieczoną a jej pracodawcą na temat zmiany jej dotychczasowych warunków zatrudnienia odbywały się już podczas urlopu macierzyńskiego ubezpieczonej. Ubezpieczona była poinformowana o brakach kadrowych panujących w firmie, które wynikały ze zwolnienia osób, które ją zastępowały podczas urlopu, o potrzebie zwiększenia jej dotychczasowych obowiązków pracowniczych oraz o zmianach organizacyjnych z tym związanych.

Odwołująca wskazała, że wysokość przyznanego jej wynagrodzenia miesięcznego jest uzasadniona posiadanymi przez nią kompetencjami, ilością nałożonych na nią obowiązków pracowniczych oraz zajmowanym stanowiskiem kierowniczym. W ocenie ubezpieczonej nie sposób uznać, że wymiar składek został ustalony w oderwaniu od realiów wynagrodzeń pozostałych pracowników (...) sp. z.o.o. Odwołując podkreśliła, że zajmowanie kierowniczego stanowiska wiąże się z otrzymywaniem wyższego wynagrodzenia, które w przypadku ubezpieczonej jest odpowiednie, właściwe i adekwatne w stosunku do zakresu posiadanych obowiązków.

Zdaniem odwołującej podniesiony przez organ rentowy zarzut dotyczący niewiarygodności dokumentu potwierdzającego wypłatę części wynagrodzenia z dnia 4 września 2020 r. jest całkowicie bezpodstawny. Pracodawca nie ma obowiązku uiszczania całości wynagrodzenia na rachunek bankowy pracownika. Ubezpieczona przedstawiła odpowiednie dokumenty wskazujące na dokonywanie wpłat w wysokości określonej w umowie przeszeregowania z dnia 31 lipca 2020 r. W związku z tym jednorazowa wypłata części wynagrodzenia do rąk własnych ubezpieczonej w jej ocenie nie powinna być w jej ocenie uznana przez organ rentowy jako niewiarygodna przesłanka będącą podstawą do zaniżenia wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto odwołująca podniosła, że zarzut organu rentowego dotyczący nieproporcjonalności zmiany podstawy wymiaru składek w stosunku do zmiany wymiaru czasu pracy należy uznać za bezzasadny. Pomimo, iż wymiar czasu pracy ubezpieczonej zwiększył się o 1/8 etatu, to jednak zajmowała ona stanowisko kierownicze oraz zostało jej przyznanych znacznie więcej obowiązków pracowniczych, za których realizację była w pełni odpowiedzialna.

Zawarcie umowy przeszeregowania zostało również potwierdzone przez płatnika składek (...) sp. z.o.o. w pismach, w których wskazuje, że już podczas urlopu macierzyńskiego ubezpieczonej prowadził z nią ustne ustalenia dotyczące zmiany warunków jej dotychczasowej pracy. Było to spowodowane przede wszystkim brakami kadrowymi i zwiększonym zapotrzebowaniem ze strony spółki. Wobec tego odwołująca wskazała, że zasadne jest, iż wobec przyznania jej dodatkowych obowiązków pracowniczych, zwiększono zarazem jej czas pracy wraz z wynagrodzeniem miesięcznym.

Odwołująca stwierdziła, że niewątpliwie konieczne było istnienie stanowiska kierowniczego zajmowanego przez nią, o czym świadczy m.in. szereg posiadanych przez nią obowiązków pracowniczych. Obsadzenie jej na stanowisku kierowniczym należy również uznać w ocenie odwołującej za zasadne z uwagi na jej kwalifikacje i wieloletnie doświadczenie. Istotne w tej kwestii było również realne zapotrzebowanie ze strony spółki na zwiększenie etatu ubezpieczonej w związku z przeprowadzanymi zmianami organizacyjnymi w (...) sp. z.o.o. Zgodnie z oświadczeniem pracodawcy w wyniku zwolnień kilku pracowników oraz urlopów wychowawczych w spółce nastąpiły znaczne braki kadrowe. Wobec tego konieczne było obciążenie ubezpieczonej większą ilością zobowiązań, co znalazło również odzwierciedlenie w wysokości otrzymywanego przez nią wynagrodzenia.

W ocenie odwołującej w niniejszej sprawie nie sposób założyć, że strony nie wykonywały prawidłowo zawartej umowy przeszeregowania, z której wynikało podwyższone wynagrodzenie za pracę przyznane ubezpieczonej. B. K. (1) stawiała się w pracy w jej pełnym wymiarze czasu oraz wykonywała wszystkie powierzone jej obowiązki pracownicze. Odwołująca wskazała, że w zaistniałej sytuacji podwyższenie miesięcznego wynagrodzenia za pracę ubezpieczonej jest jak najbardziej uzasadnione i nie powinno w żaden sposób wzbudzać wątpliwości co do jego wysokości. W związku z tym zdaniem ubezpieczonej należy uznać niniejsze odwołanie za słuszne, a co za tym idzie ustalenie przez organ rentowy podstawy wymiaru składki na kwotę 6.966,03 zł (odwołanie, k. 3-37 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego koszów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że z uwagi na wątpliwości co do prawidłowości zgłoszenia B. K. (1) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia u płatnika składek od 01 sierpnia 2020 r. i wskazanej podstawy wymiaru składek przeprowadził postępowanie wyjaśniające w celu zbadania, czy ustalona w umowie o pracę wysokość wynagrodzenia nie miała na celu wyłącznie uzyskania wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Organ podkreślił, że w ramach art. 41 ust. 12 i 13 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa. Nadmierne podwyższenie wynagrodzenia pracownika w zakresie prawa ubezpieczeń społecznych może być, bowiem ocenione jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 lipca 2016 r., III AUa 840/16; LEX nr 2087888).

Podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwa i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy, natomiast ocena godziwości tego wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji. Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. W ocenie organu rentowego zakres obowiązków wykonywanych przez ubezpieczoną, nie jest adekwatny do ustalonej podstawy wymiaru składek.

Zdaniem organu rentowego analiza dokumentów pozyskanych w trakcie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego wskazuje, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonej została ustalona w celu umożliwienia uzyskania wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, tj. zasiłku chorobowego. W konsekwencji organ rentowy przyjął, że wynagrodzenie ustalone w umowie o pracę narusza zasady współżycia społecznego. Przyjęto, że wynagrodzenie ubezpieczonej ustalone zaskarżoną decyzją jest wynagrodzeniem godziwym i adekwatnym, zarówno w zakresie wymiaru czasu pracy, wykonywanych dotychczas obowiązków, jak i doświadczenia oraz posiadanych kwalifikacji (odpowiedź na odwołanie, k. 39-40 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. K. (1) urodzona w dniu (...) posiada wykształcenie wyższe oraz wykształcenie uzupełniające w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. W dniu 7 lipca 2010 r. ubezpieczona ukończyła studia magisterskie na kierunku ochrona środowiska na Uniwersytecie (...) w W., natomiast w 2011 r. ukończyła studia podyplomowe z bezpieczeństwa i higieny pracy (dyplom, k. 51 a.r., świadectwo ukończenia studiów podyplomowych k. 45 a.r., kwestionariusz osobowy, k. 37 a.r.).

Spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. została zarejestrowana w dniu 17 kwietnia 2002 r. Prezesem i członkiem zarządu spółki był m.in. M. M.. Przedmiotem przeważającej działalności spółki była rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych (wypis z KRS k. 207-217 a.r.).

Ubezpieczona była zatrudniona w (...) (...) od 15 stycznia 2007 r. do 31 stycznia 2008 r., a następnie od 15 grudnia 2010 r. do 11 czerwca 2012 r. w Ochronie Juventus. W dniu 12 czerwca 2012 r. ubezpieczona zawarła umowę o pracę ze spółką (...) sp. z o.o. na stanowisku asystentki zarządu na okres próby od dnia jej zawarcia do dnia 11 lipca 2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 3.063,00 zł. Następnie 12 lipca 2021 r. zawarła z tą samą spółką umowę na czas określony do dnia 11 września 2012 r. na tym samym stanowisku za wyższym wynagrodzeniem w kwocie 3.495,00 zł. W dniu 11 września 2012 r. spółka (...) sp. z o.o. zawarła z ubezpieczoną umowę na czas nieokreślony od dnia 12 września 2012 r. na stanowisku specjalisty ds. administracji i BHP w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 3.495,00 zł. W dniu 1 października 2015 r. nastąpiło przeszeregowanie ubezpieczonej i został zmieniony umówiony rodzaj jej pracy na starszego specjalistę ds. administracji i BHP. Pozostałe warunki umowy nie uległy zmianie. Następne przeszeregowanie ubezpieczonej nastąpiło w dniu 1 kwietnia 2016 r. i została Kierownikiem Działu Administracji i BHP, inne warunki pozostały bez zmian. W dniu 29 grudnia 2017 r. zmieniono miesięczne wynagrodzenie ubezpieczonej i ustalono je w kwocie 5.646 zł. Następnie 1 października 2018 r. ustalono nowy wymiar czasu jej pracy na 7/8 etatu – 35 godzin tygodniowo (kwestionariusz osobowy, k. 37 a.r., umowa o pracę z dnia 12 czerwca 2012 r. k. 17 a.r., umowa o pracę z dnia 12 lipca 2012 r. k. 19 a.r. umowa o pracę z dnia 11 września 2012 r. k. 21 a.r., przeszeregowanie z dnia 1 października 2015 r. k. 25 a.r., przeszeregowanie z dnia 1 kwietnia 2016r. k.27, przeszeregowanie z dnia 29 grudnia 2017 r. k. 29 a.r., przeszeregowanie z dnia 1 października 2018 r. k. 31 a.r.)

W 2018 r. ubezpieczona zaszła w pierwszą ciążę, od maja 2019 r. do mają 2020 r. przebywała na urlopie macierzyńskim, następnie była na zasiłku opiekuńczym. Będąc na zasiłku macierzyńskim w lutym 2020 r. spotkała się z M. M. w celu ustalenia warunków powrotu do pracy i zwiększeniu zakresu jej obowiązków oraz zmiany czasu pracy na pełen etat. Ubezpieczona do pracy wróciła 12 lipca 2020 r. Wcześniej nie zajmowała się serwisem maszyn, jednak z uwagi na rezygnację pracownika zajmującego się tym miała przejąć część jego obowiązków i być w tym zakresie wsparciem. Płatnik składek podjął decyzję o jej powrocie na pełen etat i zwiększeniu obowiązków. Wcześniej pracowała na 7/8 etatu – 7 godzin dziennie. Propozycja zwiększenia obowiązków i związanego z tym podwyższenia wynagrodzenia pojawiła się z inicjatywy płatnika składek. W spółce doszło bowiem do zmian organizacyjnych i konieczności zastąpienia dwóch pracowników. Wystąpiła potrzeba przejęcia obowiązków W. K. przebywającej na urlopie wychowawczym oraz przejęcia obowiązków K. Ś. po jego odejściu z pracy. Ponadto wystąpiły szersze braki kadrowe w spółce. Płatnik składek przedstawił, wobec tego propozycję wynagrodzenia odwołującej i zakres nowych obowiązków, które miała wykonywać dodatkowo poza dotychczasowymi. Dodatkowe obowiązki odwołująca przejęła od 1 sierpnia 2020 r. Na podstawie przeszeregowania zawartego w dniu 31 lipca 2020 r. ustalono, że od 1 sierpnia 2020 r. wynagrodzenie miesięczne ubezpieczonej będzie wynosić 6.966,03 zł, a wymiar czasu pracy ustalono jako pełny etat. Ubezpieczona w dniu przejęcia obowiązków nie wiedziała o ciąży, wiadomość o niej pozyskała w połowie sierpnia 2020 r. (przeszeregowanie z dnia 31 lipca 2020 r. k. 33 a.r, zeznania B. K. (1) k. 143-144 a.s.).

W ramach umowy o pracę od dnia 1 stycznia 2018 r. do zakresu obowiązków ubezpieczonej należała współpraca z organami administracji państwowej: w tym kontrola i ewidencja korespondencji przychodzącej i wychodzącej, redagowanie pism, wniosków, wyjaśnień, kontrola i organizacja aktualnym dokumentów spółki tj. zaświadczeń o niezaleganiu ZUS i US, aktualizacja KRS, składanie rocznych sprawozdań finansowych spółki, współpraca z Powiatowymi Inspektoratami Nadzoru Budowlanego, przygotowanie sprawozdań dla Głównego Urzędu Statystycznego, rozliczenie opłat za korzystanie ze środowiska, prowadzenie ewidencji i przygotowanie zestawień dla Urzędu Marszałkowskiego, obsługa systemu (...) w tym wystawianie oraz ewidencja kart przekazania odpadów, kontrola gospodarki odpadami prowadzonej w spółce w tym organizacja zezwoleń, obsługa administracyjna biura, prowadzenie szkoleń wstępnych dla nowych pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenie dokumentacji z zakresu BHP, kontrola i obsługa umów z klientami w tym windykacja należności, ścisła współpraca z biurem rachunkowym, przygotowanie dokumentów księgowych, wystawianie i ewidencja faktur sprzedażowych, kontrola i ewidencja faktur zakupowych, kontrola rozrachunków spółki, współpraca z zakresu kadr i płac, prowadzenie ewidencji urlopów pracowniczych.

Natomiast od sierpnia 2020 r. po przeszeregowaniu do obowiązków ubezpieczonej dodatkowo należeć miało zamawianie części do maszyn i pojazdów, bieżąca współpraca z dostawcami części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych, kontrola nad terminowością wykonania serwisów i przeglądów maszyn i pojazdów oraz ich organizacja, prowadzenie ewidencji serwisów i przeglądów maszyn i pojazdów, organizacja zezwoleń transportowych, organizacja i obsługa ubezpieczeń maszyn i pojazdów w tym zgłaszanie szkód. Zadania zlecał odwołującej M. M. i nadzorował jej pracę (zakres obowiązków k. 13 a.s., zeznania J. G. k. 94-97a.s., zeznania R. C. k. 104-107 a.s., zeznania M. M. k. 83-88 a.s., k. 142-143 a.s., zeznania odwołującej się B. K. (1) k. 143-144 a.s.).

B. K. (1) korzystała z adresu e-mail (...), za pomocą którego przede wszystkim kontaktowała się prezesem zarządu spółki, ustalała sprawy wchodzące w zakres jej obowiązków również po ich rozszerzeniu takie jak serwis i przegląd maszyn i pojazdów, ich ubezpieczenia (wydruki korespondencji e-mail, k. 19-37 a.s. oraz k. 61-129 a.r.).

Z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę ubezpieczona otrzymała wynagrodzenie za sierpień 2020 r. w kwocie 4.000 zł przelewem oraz 1.000 zł gotówką, a za październik 2020 r. kwotę 5.000 zł (potwierdzenia przelewów, k. 145-147 a.r., dokument KW k. 149 a.r.).

Od dnia 4 września 2020 r. ubezpieczona była niezdolna do pracy w związku z drugą ciążą. Obowiązki ubezpieczonej przejęli M. M. oraz R. C.. Po ciąży ubezpieczona wróciła do pracy do płatnika składek jednak obecnie już nie jest pracownikiem spółki. Umowa została rozwiązana za porozumieniem stron (zeznania M. M. k. 83-87 a.s. k. 142-143 a.s.).

W związku ze zgłoszeniem przez B. K. (1) roszczenia o zasiłek chorobowy za okres od 14 października 2020 r. do 6 listopada 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające w sprawie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne B. K. (1) z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez u płatnika składek (...) sp. z o.o. O wszczęciu postępowania organ zawiadomił płatnika składek i odwołującą pismami z 18 listopada 2020 r., wzywając ich do przedłożenia określonych dokumentów oraz wyjaśnień. W toku postępowania wyjaśnienia w sprawie złożył zarówno M. M. reprezentujący płatnika składek, jak i ubezpieczona B. K. (1), przedkładając jednocześnie dokumenty potwierdzające zatrudnienie ubezpieczonej i podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia (wniosek o zbadanie okoliczności związanych z ubezpieczeniem k. 219 a.r., zawiadomienia o wszczęciu postępowania k.167-169 a.r., wyjaśnienia wraz z załącznikami przesłane przez płatnika składek k. 15-151 a.r., wyjaśnienia B. K. (1) k. 153-165 a.r.).

Po zakończeniu postępowania wyjaśniającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał w dniu 31 grudnia 2020 r. decyzję nr (...), w której stwierdził, że B. K. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. z podstawą wymiaru składek 5.646,00 zł. W uzasadnieniu wydanej decyzji organ rentowy wskazał, że B. K. (1) od 08.05.2019 r. do 05.05.2020 r. przebywała na zasiłku macierzyńskim, od 06.05.2020 r. do 12.07.2020 r. korzystała z zasiłku opiekuńczego. Od 04.09.2020 r. powstała niezdolność do pracy przypadająca na okres ciąży. W związku ze zmianą podstawy wymiaru składek krótko przed wnioskiem o zasiłek Zakład 18.11.2020 r. wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie.

Organ rentowy wskazał, że w toku postępowania wyjaśniającego wpłynęły do ZUS dokumenty od płatnika składek i ubezpieczonej tj. m.in.: potwierdzenia przelewów wynagrodzenia z 09,10/2020 r., dokument KW - tytułem "wypłata sierpień 2020", przeszeregowanie z 31.07.2020 r. (ze wskazaniem, że miesięczne wynagrodzenie brutto zmieniono na 6.966,03 zł., a wymiar czasu pracy na pełen etat), a także pismo, w którym odwołująca oświadczyła, że podwyższenie podstawy wynagrodzenia nastąpiło na skutek zwiększenia wymiaru czasu pracy z 7/8 etatu na pełen etat. Wskazano w nim, że negocjacje w tej sprawie z pracodawcą rozpoczęły się jeszcze w trakcie urlopu macierzyńskiego. 13.07.2020 r. B. K. (1) wróciła do pełnienia obowiązków kierownika działu administracji i BHP po odbytym urlopie macierzyńskim i sprawowaniu opieki nad dzieckiem.

W ocenie Zakładu analiza dokumentów pozyskanych w trakcie przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego wskazuje, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne od 08/2020 została ustalona w celu umożliwienia uzyskania wyższych świadczeń przysługujących z tytułu zasiłków. Za powyższym przemawia przede wszystkim:

- krótki czas dzielący zwiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, i złożenie wniosku o wypłatę zasiłku chorobowego.

- niewiarygodny aneks z 31.07.2020 r. i dokument KW z 04.09.2020 r. Płatnik wypłacał wynagrodzenie na konto jak dotychczas. Z nieznanych przyczyn 1.000 zł. różnicy jakoby zostało wypłacone gotówką.

- płatnik uzasadniał zmianę podstawy wymiaru składek m.in. zmianą wymiaru czasu pracy. Gdy 01.10.2018 r. ubezpieczonej został zmniejszony wymiar czasu pracy nie poszło za tym zmniejszenie podstawy wymiaru składek. Ponadto zmiana podstawy wymiaru składek była nieproporcjonalna w stosunku do zmiany wymiaru czasu pracy.

- podstawa wymiaru składek B. K. (1) została ustalona w oderwaniu od realiów wynagradzania u płatnika składek (...) SP. Z O.O. Za pozostałych pracowników' płatnik deklaruje podstawy wymiaru składek w okolicach minimalnego wynagrodzenia w przeliczeniu na etat (decyzja ZUS z 31 grudnia 2020 r. k. 3 a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dowodów z dokumentów oraz w oparciu o zeznania świadków J. G. i R. C. oraz reprezentującego płatnika składek M. M. i odwołującej się B. K. (1).

Dokumenty, wymienione w części obejmującej ustalenia faktyczne, Sąd uwzględnił jako wiarygodne. Sąd miał przy tym na względzie, że dowody te w dużej mierze pokrywały się z materiałem dowodowym zebranym w trakcie postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego przez organ rentowy.

Jako wiarygodne zostały ocenione zeznania świadków oraz odwołującej się i zainteresowanego, albowiem miały one odzwierciedlenie w przedłożonych dokumentach, były ze sobą spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały. Odwołująca się i zainteresowany oraz świadkowie w sposób zgodny opisali okoliczności dotyczące charakteru wykonywanej przez odwołującą pracy oraz powierzonego jej zakresu obowiązków od 1 sierpnia 2020 r. Z zeznań tych niewątpliwie wynika, że odwołująca po 1 sierpnia 2020 r. otrzymała dodatkowe obowiązki oraz rozpoczęła pracę na pełen etat, a przed tą datą pracowała na 7/8 etatu, a jej zakres obowiązków był mniejszy. Strony potwierdziły, że propozycja zwiększenia zakresu obowiązków oraz tym samym wynagrodzenia została przekazana odwołującej przez płatnika składek jeszcze w lutym 2020 r. tj. w trakcie przebywania na zasiłku macierzyńskim związanym z pierwszą ciążą. Zeznania świadków oraz zgromadzone dowody w postaci przede wszystkim korespondencji mailowej wskazują, że faktycznie zakres obowiązków ubezpieczonej od 1 sierpnia 2020 r. rozszerzył się przede wszystkim o zajmowanie się sprawami związanymi z serwisem i przeglądami maszyn i pojazdów oraz ich przeglądami. Zeznania stron i świadków są w tym zakresie spójne i logiczne. Sąd Okręgowy miał na uwadze, że w dużej mierze relacje świadków, a przede wszystkim stron postępowania, znalazły potwierdzenie w treści zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów, wskazujących na charakter wykonywanych przez ubezpieczoną czynności i konieczność podwyższenia jej wynagrodzenia. Z tego też względu, Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych powodów, aby kwestionować ich wiarygodność w jakiejkolwiek części. Sąd za wiarygodne uznał również zeznania w zakresie potrzeby płatnika składek do zwiększenia obowiązków i wynagrodzenia ubezpieczonej z uwagi na braki kadrowe i odejście pracowników zajmujących się czynnościami, które ubezpieczona od 1 sierpnia 2020 r. przejęła.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie B. K. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 31 grudnia 2020 r. decyzję nr (...), zasługiwało na uwzględnienie.

Spór w rozpatrywanej sprawie dotyczył kwestii wysokości wynagrodzenia B. K. (1)– jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – wynikającego z umowy o pracę łączącej odwołującą z płatnikiem składek (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. oraz przeszeregowania z dnia 31 lipca 2020 r. Zgodnie ze stanowiskiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyrażonym w zaskarżonej decyzji, ustalenie przez strony stosunku pracy wynagrodzenia w wysokości 6.966,03 zł brutto zostało dokonane w celu umożliwienia uzyskania wyższych świadczeń z przysługujących z tego tytułu zasiłków. Ze stanowiskiem tym nie zgodziła się odwołująca, która powoływała się na adekwatność ustalonego w umowie o pracę wynagrodzenia w kontekście wykonywanych przez nią obowiązków od 1 sierpnia 2020 r. oraz zwiększenia wymiaru czasu pracy.

Analizując zaistniały między stronami spór, na wstępie wskazać należy, że organ rentowy, który nie zakwestionował samego faktu wykonywania pracy przez B. K. (1) na podstawie umowy o pracę na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. a jedynie wysokość wynagrodzenia umówionego przez strony, skorzystał z przysługującego mu prawa kontrolowania wysokości wynagrodzenia w zakresie zgodności z prawem i zasadami współżycia społecznego. Przedmiotem takiej kontroli może być prawidłowość i rzetelność obliczenia, potrącenia i płacenia składek. Zakład ma przy tym prawo badać zarówno tytuł zawarcia umowy, jak i ważność jej poszczególnych postanowień. Nie jest ograniczony do kwestionowania faktu wypłacenia wynagrodzenia we wskazanej kwocie, lecz może też ustalić stosunek ubezpieczenia społecznego na ściśle określonych warunkach. Potwierdził to wyraźnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 kwietnia 2005r. (II UZP 2/05), w której stwierdził, że w ramach art. 41 ust. 12 i 13 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (art. 58 k.c.). Nadmierne podwyższenie wynagrodzenia pracownika w zakresie prawa ubezpieczeń społecznych może być bowiem ocenione jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń. Wynika to z tego, że nadmiernemu uprzywilejowaniu płacowemu pracownika, które w prawie pracy mieściłoby się w ramach art. 353 ^{( 1)} k.c., w prawie ubezpieczeń społecznych, w którym pierwiastek publiczny zaznacza się bardzo wyraźnie, można przypisać – w okolicznościach każdego konkretnego wypadku - zamiar nadużycia świadczeń przysługujących z tego ubezpieczenia, albowiem alimentacyjny charakter tych świadczeń oraz zasada solidaryzmu wymagają, żeby płaca - stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składki - nie była ustalana ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej i zapewniającej godziwe utrzymanie oraz żeby rażąco nie przewyższała wkładu pracy, a w konsekwencji, żeby składka nie przekładała się na świadczenie w kwocie nienależnej (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 września 2012 r., III AUa 420/12; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16 października 2013 r., III AUa 294/13).

Ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne może być w konkretnych okolicznościach uznane za nieważne z mocy art. 58 § 3 k.c. w związku z art. 300 k.p. jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego. W konsekwencji nieważnością mogą być dotknięte jedynie uzgodnienia stron umowy dotyczące wynagrodzenia za pracę, przy zachowaniu ważności pozostałych postanowień umownych, ponieważ zgodnie z art. 58 § 3 k.c., jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, że bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 sierpnia 2005 r., II UK 16/05, OSNP 2006 nr 11-12, poz. 191, z dnia 9 sierpnia 2005 r., III UK 89/05, z dnia 6 lutego 2006 r., III UK 156/05 oraz z dnia 5 czerwca 2009 r., I UK 19/09).

Wprawdzie w prawie pracy obowiązuje zasada swobodnego kształtowania postanowień umownych, jednak bezspornym pozostaje, że wolność kontraktowa realizuje się tylko w takim zakresie, w jakim przewiduje to obowiązujące prawo. Należy bowiem pamiętać, że autonomia stron umowy w kształtowaniu jej postanowień podlega ochronie jedynie w ramach wartości uznawanych i realizowanych przez system prawa, a strony obowiązuje nie tylko respektowanie własnego interesu jednostkowego, lecz także wzgląd na interes publiczny. Powyższe wynika przede wszystkim z treści art. 353 ¹ k.c., który ma odpowiednie zastosowanie do stosunku pracy. Z kolei odpowiednie zastosowanie art. 58 k.c. pozwala na uściślenie, że postanowienia umowy o pracę sprzeczne z ustawą albo mające na celu jej obejście są nieważne, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, a postanowienia umowy o pracę sprzeczne z zasadami współżycia społecznego są nieważne bezwzględnie. Dopuszczalność oceniania ważności treści umów o pracę według reguł prawa cywilnego, na podstawie art. 58 k.c. w związku z art. 300 k.p., nie jest w judykaturze kwestionowana (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2004 r., I PK 203/03, oraz z dnia 28 marca 2002 r., I PKN 32/01).

Ocena wysokości wynagrodzenia umówionego przez strony stosunku pracy powstaje także na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych, w którym ustalanie podstawy wymiaru składki z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oparte jest na zasadzie określonej w art. 6 ust. 1 i art. 18 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 i art. 4 pkt 9, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tymi przepisami, podstawą składki jest przychód, o którym mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, a w szczególności wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została ustalona z góry, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych, na co wskazuje art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012r. poz. 361 ze zm.). Z tego względu dla ustalenia wysokości składek znaczenie decydujące i wyłączne ma fakt dokonania wypłaty wynagrodzenia w określonej wysokości. Należy jednak pamiętać, że umowa o pracę wywołuje skutki nie tylko bezpośrednie, dotyczące wprost wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą, lecz także dalsze, pośrednie, w tym w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Kształtuje ona bowiem stosunek ubezpieczenia społecznego, określa wysokość składki, a w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. W konsekwencji przepis art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym oraz przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.) - musi być uzupełniony w ramach systemu prawnego stwierdzeniem, że podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Ocena godziwości wynagrodzenia wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1999 roku, I PKN 465/99). Takie rozumienie godziwości wynagrodzenia odpowiada kryteriom ustalania wysokości wynagrodzenia z art. 78 § 1 k.p., który nakazuje ustalenie wynagrodzenia za pracę tak, aby odpowiadało ono w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że do oceny ekwiwalentności wynagrodzenia należy stosować wzorzec, który w najbardziej obiektywny sposób pozwoli ustalić poziom wynagrodzenia za pracę o zbliżonym lub takim samym charakterze, który będzie uwzględniał również warunki obrotu i życia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2014r. I UK 302/13). Stąd też zasadne jest wskazanie, że ustalenie wynagrodzenia powinno nastąpić nie w oderwaniu od zakresu obowiązków, lecz w powiązaniu z nim. Wynagrodzenie powinno być adekwatne do rodzaju, charakteru oraz intensywności pracy wykonywanej przez pracownika, jego kompetencji, jak również kondycji finansowej pracodawcy. Pamiętać jednak należy, że ingerencja Sądu w umówione przez strony stosunku pracy wynagrodzenie powinna mieć miejsce tylko w wypadku rażąco wysokiego pułapu wynagrodzenia za pracę w stosunku do okoliczności danego przypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2009 r., III UK 7/09).

W rozpatrywanej sprawie powodem przeprowadzenia przez organ rentowy postępowania wyjaśniającego, które zakończyło się wydaniem zaskarżonej decyzji, był fakt ciąży B. K. (1) i wystąpienia w związku z tym w niezbyt długim okresie po zawarciu umowy przeszeregowania z wnioskiem o zasiłek chorobowy. W orzecznictwie akcentuje się, że sam fakt podjęcia pracy przez kobietę w ciąży czy też zatrudnienie kobiety w takim stanie nie stanowi naruszenia prawa. Jednak ustalenie wysokości jej wynagrodzenia na znacznym, zawyżonym poziomie w celu uzyskania wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2006 r., III UK 156/05). Podkreśla się przy tym, że cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia i ustalenia wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę w części ustalającej wynagrodzenie wygórowane i nieusprawiedliwione rzeczywistymi warunkami świadczenia pracy jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 października 2005 r., II UK 43/05; wyrok Sądu Najwyższego z 12 lutego 2009 r., III UK 70/08).

Mając na względzie zaprezentowaną argumentację, Sąd w rozpatrywanej sprawie dokonał ustaleń faktycznych odnośnie do charakteru pracy ubezpieczonej, zakresu jej obowiązków, intensywności wykonywanych zadań oraz innych kwestii, które mają wpływ na wysokość wynagrodzenia. Po dokonaniu ich analizy, Sąd stwierdził, że niezgodnie z prawem została wydana zaskarżona decyzja, a stanowisko odwołującej się było uzasadnione.

Stwierdzając powyższe, Sąd wziął pod uwagę okoliczności związane ze zmianą zakresu obowiązków B. K. (1) oraz jej wymiaru pracy od 1 sierpnia 2020 r. i podpisaniem w tym celu dokumentu przeszeregowania z dnia 31 lipca 2020 r. Jak wynika ze zgodnych zeznań odwołującej i zainteresowanego w spornym okresie u płatnika składek wystąpiły braki kadrowe w związku z odejściem pracowników. Wobec powyższego płatnik składek sam zaproponował ubezpieczonej, która miała wrócić do pracy po urlopie macierzyńskim związanym z pierwszym dzieckiem szerszy zakres obowiązków, pracę w pełnym wymiarze czasu pracy oraz wyższe wynagrodzenie. Propozycja była wykonana z inicjatywy płatnika składek, nie natomiast ubezpieczonej i miała na celu zapewnienie ciągłości wykonywania zadań pracowników, którzy odeszli z pracy. Powyższe uzasadniało chęć zatrudnienia ubezpieczonej za wyższym wynagrodzeniem. Jej dodatkowymi obowiązkami, których nie wykonywała przed 1 sierpnia 2020 r. była przede wszystkim kontrola nad terminowością wykonania serwisów i przeglądów maszyn oraz pojazdów i ich przygotowanie, organizacja i obsługa ubezpieczeń maszyn i pojazdów. Wykonywanie tych obowiązków przez ubezpieczoną wykazali zarówno świadkowie jak i odwołująca i zainteresowany, a ich zeznania zostały ponadto potwierdzone w zgromadzonym materiale dowodowym w szczególności w dostarczonej korespondencji mailowej, dotyczącej wykonywania przez ubezpieczona powyższych zadań.

W ocenie Sądu, opisane okoliczności, miały wpływ nie tylko na podjęcie decyzji o zmianie warunków umowy i zakresu zadań odwołującej przez płatnika składek, lecz również na wysokość ustalonego w umowie o pracę wynagrodzenia, jakie przysługiwało B. K. (2). Przed rozszerzeniem jej obowiązków, powierzone jej dodatkowe czynności wykonywała W. K., która przebywała następnie na urlopie wychowawczym oraz K. Ś., który zakończył współpracę z płatnikiem składek. Wbrew twierdzeniom ZUS nie można również porównywać jej wynagrodzenia do wynagrodzeń innych pracowników zatrudnionych w spółce (...) sp. z o.o. Jak zostało bowiem wykazane w ocenie Sądu odwołująca niewątpliwie posiadała szerszy zakres odpowiedzialności i obowiązków, które przekładały się na wysokość jej wynagrodzenia. Obejmowała ona stanowisko kierownicze. Obecnie zatrudniono na miejscu ubezpieczonej P. S., a w czasie jej nieobecności jej obowiązki pierwotnie przejęli M. M. oraz R. C.. Ubezpieczona po drugiej ciąży wróciła do pracy jednak następnie za porozumieniem stron umowa o pracę została rozwiązana.

Odnosząc się bezpośrednio do kwestii wysokości spornego wynagrodzenia, Sąd zważył, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji budziło wątpliwości co do motywów, jakimi organ rentowy kierował się oceniając je jako zawyżone. W istocie argumentacja organu rentowego w tym zakresie skupia się na stwierdzeniu, że wynagrodzenie jest niegodne z zasadami współżycia społecznego. Samo jednak odwołanie się do ww. zasad, bez jednoczesnego wyjaśnienia w jaki sposób ustalenie przez strony stosunku pracy wysokiego wynagrodzenia w danym przypadku miałoby zasady te naruszać, zdaniem Sądu, nie może stanowić skutecznej argumentacji, której konsekwencją mogłoby być obniżenie wysokości wynagrodzenia.

Analiza uzasadnienia ocenianej w tym postępowaniu decyzji daje podstawy do przyjęcia, że okolicznością, jaką organ rentowy wziął pod uwagę wydając zaskarżone rozstrzygnięcie, był fakt krótkiego okresu dzielącego zwiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i złożenia wniosku o wypłatę zasiłku chorobowego. W tym zakresie należy wskazać, że nie ma znaczenia długość tego okresu, należy jednak badać, czy faktycznie istniały przesłanki i uzasadnione powody do zwiększenia wynagrodzenia a tym samym podstawy wymiaru składek. W niniejszej sprawie strony wykazały powody zwiększenia wynagrodzenia ubezpieczonej i brak jej wiedzy o ciąży, która spowodowała niezdolność do pracy w krótkim okresie. Wobec powyższego zdaniem Sądu sam krótki okres czasu pomiędzy zmianą podstawy wymiaru składek a wystąpieniem z wnioskiem o zasiłek chorobowy nie ma znaczenia dla ważności dokonanej zmiany wynagrodzenia ubezpieczonej. Ponadto należy wskazać, że strony zgodnie twierdziły, że rozmowy i ustalenia na temat zwiększenia obowiązków i wynagrodzenia ubezpieczonej prowadziły już w lutym 2020 r.

Organ rentowy podniósł również, że aneks z 31 lipca 2020 r. i dokument KW z 4 września 2020 r. jest niewiarygodny, bowiem płatnik wcześniej wypłacał wynagrodzenie na konto i z nieznanych przyczyn zostało wypłacone gotówką 1000 zł. Jednak należy zauważyć, że zarówno świadkowie jak i zainteresowany wskazali, że u płatnika składek wynagrodzenie było wypłacane w różny sposób tj. gotówką albo przelewem. Z powyższego wynika, że nie było to niecodzienne, natomiast stanowiło przyjętą praktykę, przykładowo na wypadek prośby o takie wypłacenie przez pracownika. W tym zakresie Sąd również nie zauważył argumentu uzasadniającego twierdzenia ZUS o chęci uzyskania wyższych świadczeń.

Organ rentowy również wskazał, że wcześniejsze zmniejszenie wymiaru czasu pracy ubezpieczonej 1 października 2018 r. nie było związane ze zmniejszeniem podstawy wymiaru składek, a obecne podwyższenie było i w dodatku w nieproporcjonalnym stosunku do zmiany wymiaru czasu pracy. W tym miejscu Sąd zauważa, że pracodawca może działać na korzyść pracownika i przy zmniejszeniu mu wymiaru czasu pracy nie musi zmniejszać mu wynagrodzenia chociażby z chęci zatrzymania pracownika. W zakresie natomiast nieproporcjonalnego zwiększenia w spornym okresie wynagrodzenia ubezpieczonej, należy zważyć, że poza swoimi dotychczasowymi obowiązkami przejęła ona obowiązki dwóch innych osób. Racjonalnym działaniem pracodawcy przy występowaniu u niego braków kadrowych jest zwiększanie wynagrodzenia pracownikom, którzy pozostali u niego zatrudnieni i przejęli obowiązki pracowników, którzy przestali świadczyć pracę.

Organ rentowy w uzasadnieniu swojej decyzji wskazywał również na okoliczność, że wynagrodzenie odwołującej zostało ustalone w oderwaniu od realiów wynagradzania u płatnika składek. Argumentacja ta nie uwzględniała jednak wszystkich aspektów dotyczących warunków wynagradzania odwołującej, które odnosiły się do zwiększonego zakresu obowiązków oraz odpowiedzialności i wymaganych umiejętności, jakie powinny zostać wzięte pod uwagę oraz jej kierowniczego stanowiska. Powyższe zdaniem Sądu uzasadniało przyznanie jej wyższego wynagrodzenia. Na marginesie należy wskazać, że ubezpieczona była osobą z długoletnim stażem pracy u płatnika składek oraz z wykształceniem wyższym i wiedzą i kompetencjami w zakresie prowadzonej przez płatnika działalności, co również wskazuje na adekwatność zwiększenia jej wynagrodzenia i powierzenia jej szerszego zakresu zadań i większej odpowiedzialności.

Uwzględniając powołane okoliczności, Sąd ocenił, że ustalenie przez odwołującą i płatnika składek wynagrodzenia w wysokości 6.966,03 zł brutto miesięcznie wbrew twierdzeniom organu rentowego, nie miało na celu wyłącznie uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych i nie było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie przemawia za tym okoliczność, że w takim przypadku ustalenie wysokości wynagrodzenia na poziomie znacznie zawyżonym może stanowić naruszenie zasad współżycia społecznego, jednakże taki przypadek w przedmiotowej sprawie nie wystąpił.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy stwierdził zatem, że stanowisko organu rentowego wyrażone w zaskarżonej decyzji, jest niezasadne. Całokształt okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe, dał podstawy do przyjęcia, że wynagrodzenie B. K. (1) ustalone od 1 sierpnia 2020 r. w kwocie 6.966,03 zł brutto miesięcznie jest wynagrodzeniem godziwym i adekwatnym do posiadanych przez nią kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, powierzonego jej stanowiska, zakresu wykonywanych obowiązków. Tym samym brak podstaw do oceny, że było zawyżone i niegodziwe, a zarazem naruszające zasady współżycia społecznego.

W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy ocenił odwołanie B. K. (1) za zasadne, co skutkowało jego uwzględnieniem i stosowną zmianą zaskarżonej decyzji, o czym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzeczono w sentencji wyroku.