Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 marca 2022 roku, znak: (...)-2021, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił H. K. kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.551,14 zł.

Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od dnia 1 stycznia 1982 roku do dnia 31 grudnia 1991 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 127,05%.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 127,05% przez kwotę 1.220,89 zł tj. kwotę bazową określoną w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (127,05% x 1.220,89 zł = 1.551,14 zł).

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy również przyjął 7 lat, 1 miesiąc i 23 dni tj. 85 miesięcy okresów składkowych.

Decyzja przewidywała, iż współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wynosi 35,74%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat – wynosi 209 miesięcy.

W decyzji sprecyzowano, iż kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 roku wynosi 51.744,22 zł i podlega waloryzacji według zasad określonych w art. 173 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W decyzji wskazano, iż do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresu od dnia 1 października 1979 roku do dnia 14 listopada 1991 roku, gdyż w przedłożonym zaświadczeniu o ilości dniówek obrachunkowych Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś. z dnia 31 sierpnia 1998 roku brak było danych identyfikacyjnych.

Podano także, iż za okres nieudokumentowanych zarobków tj. od dnia 28 sierpnia 1979 roku do dnia 14 września 1979 roku przyjęto najniższe wynagrodzenie obowiązujące w tym okresie. W decyzji zawarto informację, iż w celu ewentualnego ponownego ustalenia kapitału początkowego należy przedłożyć zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za ww. okres wraz ze stosownym wnioskiem. Natomiast za okres od dnia 1 stycznia 1995 roku do dnia 31 grudnia 1997 roku tj. okres, za który w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 1 lutego 2000 roku wykazano wysokość wynagrodzenia przed denominacją nie przyjęto minimalnego wynagrodzenia, gdyż w tym okresie H. K. był członkiem spółdzielni, a nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

/decyzja z dnia 16 marca 2022 roku – k. 15-17 załączonych akt rentowych/

W dniu 4 kwietnia 2022 roku odwołanie od powyższej decyzji złożył H. K. wnosząc o uwzględnienie przy wyliczaniu kapitału początkowego okresu pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś. od dnia 1 października 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1998 roku.

/odwołanie – k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 4 maja 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania wywodząc, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 4-5v/

Na rozprawie w dniu 18 maja 2023 roku pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej H. K. z urzędu oświadczając, iż koszty te nie zostały opłacone w całości, ani w części.

/oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:22:19 i dalej/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca H. K. urodził się w dniu (...).

/bezsporne/

W okresie od dnia 28 sierpnia 1979 roku do dnia 14 września 1979 roku wnioskodawca H. K. zatrudniony był w (...) nr 3 w B. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodowego.

/świadectwo pracy z dnia 15 września 1979 roku – k. 15-16 załączonych akt rentowych/

W okresie od dnia 1 października 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1998 roku H. K. zatrudniony był w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś. na stanowisku Prezesa Zarządu. Ostatnim zajmowanym przez skarżącego stanowiskiem był: likwidator Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej.

H. K. zatrudniony był na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Był członkiem Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej. Skarżący pracował codziennie od godz. 7:00 do ok. godz. 16:00, miał nieregulowany czas pracy, świadczył pracę przez 5 dni w tygodniu, czasem 6-7 dni w tygodniu. H. K. podpisywał listy obecności.

/świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 1998 roku – k. 17-18 załączonych akt rentowych, nadto: zeznania wnioskodawcy H. K. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:19:16 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 9 lutego 2023 roku – 00:08:14 i dalej, zeznania świadka J. J. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:05:26 i dalej, zeznania świadka K. P. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:12:39 i dalej/

W ww. zakładzie pracy funkcjonowały imienne kartoteki. Wnioskodawca miał ustalone dniówki obrachunkowe, wypłacano mu wynagrodzenie według aktualnej dniówki obrachunkowej, która zmieniała się co roku.

W zakładzie pracy wypłacano zaliczki w wysokości 80%, natomiast w przypadku pojawienia się dochodu – wyrównywano należności. Skarżący otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w wysokości 80%.

/zeznania wnioskodawcy H. K. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:19:16 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 9 lutego 2023 roku – 00:14:37 i dalej/

W Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej wystawianiem wszystkich zaświadczeń, również w zakresie zarobków, zajmowała się kadrowa, listami płac oraz zarobkami – J. J..

/zeznania świadka J. J. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:05:26 i dalej/

W zaświadczeniu z dnia 31 sierpnia 1998 roku Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w W. Ś. wskazała ilość wypracowanych przez jej członka - H. K. dniówek obrachunkowych oraz dni pracy w okresie zatrudnienia od dnia 1 października 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1998 roku.

Powyższe przedstawiało się następująco:

Zaświadczenie wystawiła J. J..

/zaświadczenie z dnia 31 sierpnia 1998 roku – k. 19 załączonych akt rentowych, nadto: zeznania świadka J. J. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:05:26 i dalej/

Wnioskodawca otrzymał również z zakładu pracy zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 datowane na dzień 1 lutego 2000 roku, w którym kwoty wynagrodzenia za okres od 1995 roku zostały określone w kwotach sprzed denominacji.

Według ww. zaświadczenia zarobki wnioskodawcy kształtowały się następująco:

- w 1995 roku – 25.743.000 zł;

- w 1996 roku – 63.120.000 zł;

- w 1997 roku – 2.802.812 zł.

/zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z dnia 1 lutego 2000 roku – k. 21-22, k. 23-24 załączonych akt rentowych, nadto: zeznania świadka J. J. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:15:16 i dalej/

W momencie likwidacji Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, decyzją radcy prawnego oraz H. K., jako likwidatora, dokumentację osobową zwrócono wszystkim członkom, pozostałą przekazano archiwistce.

/zeznania wnioskodawcy H. K. – e – protokół z dnia 18 maja 2023 roku – 00:19:16 i dalej/

W okresie od dnia 4 września 1998 roku do dnia 28 lutego 1999 roku H. K. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ł., jako osoba bezrobotna i otrzymał z tego tytułu zasiłek dla bezrobotnych m.in. za okres od dnia 12 września 1998 rok do dnia 31 grudnia 1998 roku w kwocie 1.386,80 zł.

/zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w Ł. z dnia 16 grudnia 2021 roku – k. 27 załączonych akt rentowych/

W dniu 20 grudnia 2021 roku H. K. złożył wniosek o ustalenie kapitału początkowego.

/wniosek w sprawie kapitału początkowego – k. 1-4 załączonych akt rentowych/

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wydał zaskarżoną decyzję z dnia 16 marca 2022 roku. Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto:

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 127,05% i był średnią arytmetyczną wskaźników z poszczególnych lat kalendarzowych.

/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego – k. 19 załączonych akt rentowych/

Przy przyjęciu do stażu pracy skarżącego okresu członkostwa w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś. od dnia 1 października 1979 roku do dnia 14 listopada 1991 roku z uwzględnieniem ilości wypracowanych przez niego dniówek obrachunkowych oraz dni pracy w tym okresie zatrudnienia, a nadto zarobków H. K. za lata 1995-1997 po ich zdenominowaniu, dochód odwołującego przedstawiał się następująco:

- w 1979 roku – 9.640,00 zł;

- w 1980 roku – 60.996,00 zł;

- w 1981 roku – 101.743,00 zł;

- w 1982 roku – 168.799,00 zł;

- w 1983 roku – 130.098,00 zł;

- w 1984 roku – 171.720,00 zł;

- w 1985 roku – 299.450,00 zł;

- w 1986 roku – 520.868,00 zł;

- w 1987 roku – 513.097,00 zł;

- w 1988 roku – 1.201.915,00 zł;

- w 1989 roku – 3.690.907,00 zł;

- w 1990 roku - 10.684.511,00 zł;

- w 1991 roku – 24.296.448,00 zł;

- w 1992 roku – 10.006.500,00 zł;

- w 1993 roku – 11.885.000,00 zł;

- w 1994 roku – 4.870.000,00 zł;

- w 1995 roku – 2.574,30 zł;

- w 1996 roku – 6.312,00 zł;

- w 1997 roku – 280,28 zł;

- w 1998 roku – 8.746,80 zł.

Staż ubezpieczeniowy H. K. wyniósłby 19 lat, 3 miesiące i 7 dni okresów składkowych, współczynnik proporcjonalny wyniósłby 58,68%, natomiast kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku – 117.079,71 zł.

/informacja organu rentowego – k. 56, hipotetyczne wyliczenia kapitału początkowego – k. 57-57v, wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego – k. 59-59v/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił na podstawie powołanych dowodów, na które składały się dokumentacja załączona do akt przedmiotowej sprawy oraz znajdująca się w aktach organu rentowego, jak również zeznania skarżącego H. K. i świadków J. J. oraz K. P..

W toku postępowania dowodowego świadek J. J. potwierdziła, iż dokument znajdujący się w aktach organu rentowego datowany na dzień 31 sierpnia 1998 roku, w którym wskazano ilość wypracowanych dniówek obrachunkowych oraz dni pracy członka Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, dotyczy wnioskodawcy H. K..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przy przyjęciu do stażu pracy odwołującego okresu zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej od dnia 1 października 1979 roku do dnia 14 listopada 1991 roku z uwzględnieniem treści zaświadczenia z dnia 31 sierpnia 1998 roku, dokonał ponownego przeliczenia kapitału początkowego H. K., który okazał się wyższy od dotychczas przyjmowanego przez organ rentowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w części.

Stosownie do treści art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. , poz. 504 ze zm., dalej: ustawa emerytalna/, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli:

1)  po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość;

2)  decyzja została wydana w wyniku przestępstwa;

3)  dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

4)  decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie;

5)  decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność;

6)  przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.

Zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2 ww. ustawy).

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art. 173 ust. 3 ww. ustawy).

W art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej wskazano, że kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z art. 174 ust. 2 ustawy emerytalnej, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Stosownie do art. 174 ust. 3 ustawy emerytalnej, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Na podstawie art. 174 ust. 7 ustawy emerytalnej, do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku.

Zgodnie natomiast z treścią art. 174 ust. 8 ustawy emerytalnej, przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku, według wskazanego w nim wzoru.

Z kolei, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy emerytalnej, podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Natomiast, stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Na podstawie art. 6 pkt 12 ustawy, za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne: okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku (...) oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a)  objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b)  przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu.

Stosownie zaś do treści art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 roku o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin / Dz. U. z 1983 r. , Nr 27, poz. 135 ze zm.)/, w brzmieniu obowiązującym w spornym czasie, przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni wymaganego do uzyskania świadczeń:

1)  za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962 r. dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego,

2)  za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety,

3)  za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lud dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - to co najmniej: mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy.

Podkreślić w tym miejscu należy, że tutejszy Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 1 września 2010 roku, sygn. II UK 80/10 /LEX nr 661515/, zgodnie z którym kwalifikacji okresów składkowych według zasad określonych art. 6 ustawy emerytalnej, przebytych przed 1 stycznia 1999 r. należy dokonać na podstawie przepisów obowiązujących w okresie zatrudnienia osoby ubiegającej się o przyznanie prawa do określonego świadczenia. Powyższe wynika ze specyficznego charakteru pracy w spółdzielniach rolniczych oraz faktu, iż kwestie te nie są szczegółowo uregulowane przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Mając na uwadze, że w poszczególnych okresach roku kalendarzowego obciążenie spółdzielców i ich domowników pracą układało się bardzo różnorodnie, na gruncie prawa do świadczeń dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych stosowano fikcję prawną, gdzie za 1 dzień pracy przyjmowało się dniówkę obrachunkową. (...) ten stosowany był zresztą tylko do okresów pracy w spółdzielni przypadających po dniu 1 lipca 1962 r., kiedy wprowadzono nową ewidencję, odpowiadającą potrzebom emerytalnym. Wyznacznikiem pracy w spółdzielni nie był przeto dzień pracy, ale szczególny miernik nakładu pracy, którym była dniówka obrachunkowa (dniówka inwentarzowa, także złoty obrachunkowy), a czasem stawki wynagrodzenia za poszczególne roboty. Za aktualny także uznać należy pogląd Sądu Najwyższego, że w stosunku do członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej istotne dla zaliczenia roku pracy do okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania renty inwalidzkiej lub emerytury jest przepracowanie w tym roku wymaganej liczby dniówek obrachunkowych, a nie faktyczny okres pozostawania w ubezpieczeniu /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt II UK 255/11, LEX nr 1227191/.

Za wystarczające jednak do wyliczenia okresu pracy w spółdzielni, wymaganego do uzyskania świadczeń w myśl art. 4 dekretu, należy uznać ustalenie, iż dany spółdzielca świadczył osobiście pracę na rzecz spółdzielni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, po 8 godzin dziennie w kontrolowanym okresie, bowiem tak wyraźnie stanowi przepis dekretu mówiący o tym, co uważa się za dzień, miesiąc i rok pracy /podobnie Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 6 sierpnia 2013 roku, sygn. akt III AUa 1756/12, LEX nr 1363265/.

W przedmiotowym postępowaniu organ rentowy do wyliczenia kapitału początkowego wnioskodawcy uwzględnił następujące okresy zatrudnienia: od dnia 28 sierpnia 1979 roku do dnia 14 września 1979 roku (...) nr 3 w B. oraz od dnia 15 listopada 1991 roku do dnia 31 sierpnia 1998 roku w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś., a nadto okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych od dnia 12 września 1998 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych do stażu ubezpieczeniowego H. K. nie uwzględnił okresu zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielnie Produkcyjnej w W. Ś. od dnia 1 października 1979 roku do dnia 14 listopada 1991 roku, ponieważ w przedłożonym zaświadczeniu z dnia 31 sierpnia 1998 roku wskazującym na liczbę dniówek obrachunkowych, nie wskazano danych identyfikacyjnych osoby, której dotyczyły podane w niej informacje. Nadto, organ rentowy nie uwzględnił wynagrodzenia skarżącego za lata 1995, 1996, 1997, ponieważ w zaświadczeniu z dnia 1 lutego 2000 roku określono wysokość wynagrodzenia w kwotach przed denominacją.

H. K. wnosił o uwzględnienie w procesie wyliczania kapitału początkowego całego okresu zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś. od dnia 1 października 1979 roku do dnia 31 sierpnia 1998 roku na podstawie przedłożonej dokumentacji, w szczególności zaświadczenia z dnia 31 sierpnia 1998 roku.

W konsekwencji, niniejsze postępowanie sprowadzało się zatem do ustalenia, czy możliwym jest przyjęcie innych wartości wynagrodzenia wnioskodawcy w ww. okresie, które mogłyby przełożyć się bezpośrednio na wartość kapitału początkowego, a co za tym idzie na wysokość należnej H. K. emerytury.

Zgodnie z treścią § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz. 1412), środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja § 21 ust. 1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz. 49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak, aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego /tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, sygn. akt II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku, sygn. akt III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku, sygn. akt III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 sierpnia 1993 roku, sygn. akt III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6/.

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń, czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

Podkreślić należy, iż stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały wyznaczone pomiędzy pracodawcą, a jego konkretnym pracownikiem. Zatem jedynie wynagrodzenie wnioskodawcy ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje przypuszczenie, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego, a następnie kwoty świadczenia emerytalnego. Sąd nie może ustalać wysokości zarobków na podstawie przypuszczeń, uśrednień, czy też hipotetycznych wyliczeń. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być bowiem uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez zainteresowanego w danym okresie. Jego wysokość musi być niewątpliwa i bezwarunkowa, a nie jedynie prawdopodobna.

H. K. zatrudniony był w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, był jej członkiem. Skarżący pracował codziennie od godz. 7:00 do ok. godz. 16:00, miał nieregulowany czas pracy, świadczył pracę przez 5 dni w tygodniu, czasem 6-7 dni w tygodniu. H. K. podpisywał listy obecności.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił na jednoznaczne ustalenie, iż zaświadczenie z dnia 31 sierpnia1998 roku wystawione przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną w W. Ś. i kwestionowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dotyczy skarżącego i wskazuje na liczbę wypracowanych przez niego, jako członka ww. Spółdzielni dniówek obrachunkowych oraz liczbę dni pracy. W rezultacie, Sąd zobowiązał organ rentowy do sporządzenia hipotetycznej wysokości świadczenia- kapitału początkowego wnioskodawcy przy przyjęciu danych z zaświadczenia o liczbie dniówek obrachunkowych (k. 19-20 akt rentowych), nadto przy uwzględnieniu dokumentu Rp-7 (k. 23-24 akt rentowych) za lata 1995 – 1997 wysokości podanych tam zarobków.

Sąd Okręgowy ustalił, iż przy przyjęciu do stażu ubezpieczeniowego H. K. okresu członkostwa w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś. od dnia 1 października 1979 roku do dnia 14 listopada 1991 roku z uwzględnieniem treści zaświadczenia z dnia 31 sierpnia 1998 roku, staż ten wyniósłby 19 lat, 3 miesiące i 7 dni okresów składkowych, z kolei kapitał początkowy – 117.079,71 zł. Natomiast, przy wzięciu pod uwagę do podstawy zarobków z lat 1995 – 1997 wykazanych w zaświadczeniu Rp-7 po ich „zdenominowaniu” nie miałoby wpływu na wysokość wskaźnika wysokości podstawy wymiaru - nadal najkorzystniejszy byłby wskaźnik 127,05% z lat 1982-1991.

Reasumując, przedstawione dowody pozwoliły ponad wszelką wątpliwość ustalić wysokość osiągniętego przez wnioskodawcę wynagrodzenia w okresie zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w W. Ś.. Na podstawie zgromadzonej dokumentacji osobowo-płacowej H. K., organ rentowy przeliczył wartość kapitału początkowego skarżącego. Należy zaznaczyć, iż wyliczenia przedstawione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie były w żaden sposób kwestionowane przez odwołującego. W następstwie powyższego, wyliczony kapitał początkowy okazał się wyższy od dotychczas przyjmowanego przez organ rentowy względem ubezpieczonego.

Biorąc zatem pod uwagę wszystkie okoliczności niniejszej sprawy oraz poczynione rozważania prawne, Sąd Okręgowy w punkcie 1 sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wysokość kapitału początkowego H. K. na dzień 1 stycznia 1999 roku w kwocie 117.079,71 zł, obliczonego przy przyjęciu współczynnika proporcjonalnego w wysokości 58,68% oraz stażu w liczbie 19 lat, 3 miesięcy i 7 dni okresów składkowych.

W pozostałym zakresie, wskazanym w treści uzasadnienia (dotyczącym spornych lat 1995-1997), odwołanie podlegało oddaleniu, jako bezzasadne. Mając to na względzie, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 2 sentencji wyroku.

W punkcie 3 sentencji wyroku Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz H. K. kwotę 221,40 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustanowionego z urzędu na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych /t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 z późn. zm./, przy uwzględnieniu stawki podatku VAT.