Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Zuzga

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 września 2024 r. w P.

sprawy z powództwa A. P. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w O.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. P. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w O. kwotę 4 878,18 zł (cztery tysiące osiemset siedemdziesiąt osiem złotych 18/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9.01.2024r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. P. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w O. kwotę 3 334,09 zł (trzy tysiące trzysta trzydzieści cztery złote 09/100), tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

IV.  Nakazuje zwrócić powodowi A. P. (1) prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w O. kwotę 279,79 zł (dwieście siedemdziesiąt dziewięć złotych 79/100) tytułem niewykorzystanej zaliczki zapisanej pod pozycją 570022713540.

V.  Wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 319,80 zł.

Sygn. akt I C 102/24

UZASADNIENIE

A. P. (1) wytoczył powództwo przeciwko (...) Spółce Akcyjnej o zapłatę kwoty 5 001,18 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 stycznia 2024 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 12 listopada 2023 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został należący do poszkodowanego A. P. (2) pojazd marki F. o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony w Towarzystwie (...) pozwanego.

W dniu 13 listopada 2023 roku A. P. (2) zawarł z powodem umowę najmu, która trwała do dnia 30 listopada 2023 roku.

Powód dochodzi od pozwanego należności za czas trwania najmu pojazdu zastępczego do dnia 13 listopada 2023 roku do dnia 30 listopada 2023 roku.

Powód wystawił fakturę VAT w dniu 1 stycznia 2024 roku za najem pojazdu zastępczego na kwotę 7 276,68 złotych brutto. Pozwany uznał roszczenie co do zasady i w dniu 8 stycznia 2024 roku wydał decyzję o przyznaniu kwoty 2 398,50 złotych. Tym samym do zapłaty pozwanemu pozostała kwota 5 001,18 złotych.

Pozwany zakwestionował okres i stawkę za dobę najmu samochodu zastępczego. Odszkodowanie zostało przez pozwanego wypłacone w dniu 27 listopada 2023 roku nabył nowy pojazd i zwrócił pojazd zastępczy.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w odpowiedzi na pozew uznał powództwo do kwoty 319,80 złotych i wniósł o oddalenie powództwa w pozostałej części.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, że jest odpowiedzialny za naprawienie szkody w pojeździe marki F. nr rejestracyjny (...) z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w pojeździe sprawcy w kolizji z 12 listopada 2023 roku. Z tego tytułu pozwany zapłacił odszkodowanie na pokrycie kosztów naprawy auta, a nadto zapłacił kwotę 2 398,50 złotych na pokrycie uzasadnionych kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Odszkodowanie wypłacono na pokrycie kosztów najmu przez okres 15 dni przy zachowaniu wysokości stawki pojazdu tej samej klasy co uszkodzony, za swoim pośrednictwem w wypożyczalniach z nim współpracujących. Pozwany w odpowiedzi na pozew zweryfikował swoje stanowisko i uznał za zasadny pełen okres najmu wynoszący 17 dni jednakże nadal z zachowaniem przyjętej przez pozwanego stawki.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 12 listopada 2023 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd należący do A. P. (2) marki F. o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca kolizji objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, stwierdzonym polisą wystawioną przez (...) Zakład (...).

(bezsporne)

W dniu 13 listopada 2023 roku A. P. (2) zawarł umowę najmu pojazdu marki S. z A. P. (1). Najem trwał od 13 listopada do 30 listopada 2023 roku.

A. P. (1) wystawił fakturę za najem pojazdu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) od 13 listopada 2023 roku do 30 listopada 2023 roku na kotwę 7 276,68 złotych brutto.

Poszkodowany A. P. (2) był w tym czasie właścicielem dwóch innych pojazdów: C. (...), którym poruszała się jego żona oraz S., który był uszkodzony, niejezdny.

(dowód: umowa najmu k. 9-11, faktura VAT k. 12, oświadczenie k. 16)

W dniu 13 listopada 2023 roku pomiędzy A. P. (2), a A. P. (1) został zawarta umowa cesji wierzytelności, na mocy której A. P. (2) przeniósł swoją wierzytelność względem (...) Spółki Akcyjnej na rzecz A. P. (1).

Ponadto A. P. (2) upoważnił A. P. (1) do zlecenia organizacji pojazdu zastępczego, zawarcia i odmowy zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego z wypożyczalnią wskazaną przez zakład ubezpieczeń, analizy warunków najmu pojazdu zastępczego, wglądu w dokumenty dotyczące najmu pojazdu zastępczego. A. P. (2) udzielił A. P. (1) także pełnomocnictwa między innymi do reprezentowania przed zakładem ubezpieczeń, określenia rodzenia oraz zgłaszania roszczeń, czy też zawarcia ugody.

A. P. (2) przedstawił swoje preferencje co do najmowanego pojazdu nie zgadzając się na najem pojazdu niższej klasy niż uszkodzony, udział własny w szkodzie, limit kilometrów w najmowanym pojeździe. Poszkodowany oczekiwał gwarancji korzystania z pojazdu zastępczego przez cały okres naprawy pojazdu lub do całkowitego zakończenia likwidacji. Z preferowanego wyposażenia pojazdu wskazał hak.

(dowód: cesja wierzytelności k. 13, pełnomocnictwo k. 14, pełnomocnictwo k. 15, preferencje k. 17, zeznania świadka A. P. (2) protokół z 15.05.2024r. [00:04:29], [00:06:14], [00:08:12], [00:09:35], [00:11:10], [00:13:39] k. 54-54v)

(...) Spółka Akcyjna uznał swoją odpowiedzialność co do zasady, jednakże zweryfikował okres najmu do 15 dni oraz stawkę za najem pojazdu do 130 złotych netto za dzień najmu.

(dowód: decyzja z 8.01.2024r. k. 27)

Cena najmu pojazdu klasy (...) czyli segmentu pojazdu najętego po zdarzeniu z dnia 12 listopada 2023 roku kształtuje się na poziomie pomiędzy 430 złotych netto/ 528,90 złotych brutto do 470 złotych netto/578,10 złotych brutto. Średnia cena najmu wynosi 447,80 złotych netto/550,79 złotych brutto.

(dowód: opinia biegłego z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego, techniki motoryzacyjnej i bezpieczeństwa ruchu drogowego k. 63-72)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do treści art. 34 ust. 1 i art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2500) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.).

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą. W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Okoliczności kolizji drogowej zaistniałej w dniu 12 listopada 2023 roku, odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za szkodę powstałą w wyniku tego zdarzenia, a także zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego do 30 listopada 2023 roku, pozostawały poza sporem. Spór koncentrował się na ustaleniu, czy poszkodowany miał obowiązek nająć pojazd zastępczy od firmy współpracującej z pozwanym, oferującej akceptowaną przez ubezpieczyciela stawkę dobową najmu pojazdu oraz na ustaleniu, czy zastosowana przez powódkę stawka została zawyżona w stosunku do stawek rynkowych.

Na początek należy wskazać, że oceny czy poniesienie określonych kosztów, związanych z najmem pojazdu zastępczego, mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515, a także uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28).

W kwestii podważanej przez pozwanego stawki za najem ponad kwotę 180 zł za dobę należy zaaprobować pogląd, że poszkodowany co do zasady ma możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich, w których stawka czynszu najmu pozwanego nie przekracza rażąco cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym) i braku obowiązku poszukiwania oferty najtańszej. W orzecznictwie za ugruntowany należy uznać pogląd, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pojazdu mechanicznego obejmuje ekonomicznie uzasadnione koszty likwidacji szkody, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku, przy czym kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51) . Poszkodowany co do zasady nie ma bowiem obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego najtańsze usługi, ubezpieczyciel powinien zatem pokryć koszty stosowane przez wybrany przez poszkodowanego podmiot, niezależnie od tego, że mogą być one wyższe od cen przeciętnych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r.. I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Wprawdzie cytowane wyżej orzeczenia dotyczą kosztów naprawy pojazdu, niemniej, w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, należy je również odnieść do cen stosowanych na lokalnym rynku przez wypożyczalnie samochodów zastępczych. Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu Rejonowego, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu zastępczego. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest bowiem możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych, np. w sytuacji, kiedy zostanie wykazane, że poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

Powołany w sprawie biegły sądowy z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego, P. M., w sporządzonej na piśmie opinii stwierdził, że stawki na rynku lokalnym w czasie najmu pojazdu zastępczego wynosiły średnio 447,80 złotych netto. Najwyższa wówczas stawka wynosiła 470 złotych netto. Tymczasem powód zastosował stawkę 348 złotych netto, czyli nawet poniżej najniższej stawki, która wówczas funkcjonowała na rynku i wynosiła 430 złotych netto.

Sąd w pełni podziela opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na jej uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną.

Pozwany jako zasadny czasookres najmu początkowo uznał 15 dni. W toku procesu pozwany uznał za zasadny cały okres najmu pojazdu tj. 17 dni i uznał powództwo do kwoty 319,80 złotych.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 481 § 1 i 2 k.c., Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 878,18 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 stycznia 2024 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części.

Sąd oddalił powództwo w pozostałej części, uznając je za niezasadne. Powód wystawił fakturę na kwotę 7 276,68 złotych, natomiast pozwany wypłacił mu kwotę 2 398,50 złotych (7276,68 zł – 2 398,50 zł = 4 878,18 zł). Jednocześnie powód żądał zasądzenia kwoty 5001,18 złotych. Powód nie wyjaśnił dlaczego żąda zasądzenia wyższej kwoty niż wynikałaby z faktury, stąd powództwo w pozostałej części należało oddalić.

O kosztach procesu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 k.p.c oraz § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.) w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Na koszty poniesione przez powoda składają się: 400 złotych opłaty sądowej od pozwu, 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 1800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 1 220,21 złotych tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego, łącznie kwota 3 437,21 złotych. Mając na uwadze, że powód wygrał sprawę w 97% Sąd zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. P. (1) kwotę 3 334,09 złotych ( (...),21 x 97% = (...),09).

Na podstawie art. 80 ust. 1 w zw. z art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd zwrócił A. P. (1) kwotę 279,79 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego.

Wyrokowi w punkcie I. do kwoty 319,18 złotych Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c., wobec uznania roszczenia przez pozwanego.