Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Zuzga

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 lipca 2024 r. w P.

sprawy z powództwa (...) Spółki jawnej z siedzibą w O.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki jawnej z siedzibą w O. kwotę 18 601,29 zł (osiemnaście tysięcy sześćset jeden złotych 29/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3.10.2023r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki jawnej z siedzibą w O. kwotę 5 211,39 zł (pięć tysięcy dwieście jedenaście złote 39/100), tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

IV.  Nakazuje zwrócić powodowi (...) Spółce jawnej z siedzibą w O. kwotę 205,61 zł (dwieście pięć złotych 61/100) tytułem niewykorzystanej zaliczki zapisanej pod pozycją 500090611032.

Sygn. akt I C 29/24

UZASADNIENIE

(...) Spółka Jawna wytoczyła powództwo przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) o zapłatę kwoty 18 686,16 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 października 2023 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 15 czerwca 2023 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został należący do A. S. pojazd marki M. (...) o nr rej. (...). Sprawca kolizji ubezpieczony był w Towarzystwie (...) pozwanego.

W dniu 19 czerwca 2023 roku A. S. zawarł z powódką umowę najmu, która trwała do dnia 27 sierpnia 2023 roku.

Powódka wystawiła fakturę w dniu 28 sierpnia 2023 roku za najem pojazdu zastępczego na kwotę 29 534,76 złotych brutto. Pozwana uznała roszczenie co do zasady i przelała na rachunek bankowy powódki kwotę 10 848,60 złotych. Tym samym do zapłaty pozwanej została kwota 18 686,16 złotych.

Powódka podkreśliła, że działania poszkodowanego w toku likwidacji pojazdu były właściwe i nie można im zarzucić powodowania zwiększenia szkody, jakiej doznał wskutek kolizji. Poszkodowany zwrócił pojazd zastępczy niezwłocznie po otrzymaniu wypłaty odszkodowania z tytułu szkody całkowitej.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana wskazała, że bezsporne jest zaistnienie szkody w pojeździe M. (...) nr rej. (...), należącym do A. S., a także fakt, iż do kolizji z 15 czerwca 2023 roku doszło z winy kierowcy, którego pozwana ubezpieczała w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Niesporne jest także to, że poszkodowany wynajmował od powoda pojazd zastępczy segmentu D przez okres 69 dni za cenę 348 złotych netto za dobę, za co powód wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT nr (...).

Pozwana podkreśliła, że w korespondencji wysłanej w dniu 22 czerwca 2023 roku na adres poszkodowanego, wskazano, że pozwana oferuje możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego oraz, że refundacja kosztów następuje do wysokości stawek stosowanych przez firmę współpracującą tj. do kwoty 180 złotych netto/doba za pojazd z segmentem D Premium.

Pozwana zweryfikowała stawkę za jeden dzień najmu pojazdu zastępczego do poziomu 180 złotych netto/doba oraz zweryfikowała czasookres najmu do 49 dni wobec czego pozwany wypłacił na rzecz powoda odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w wysokości 10 848,60 złotych.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 15 czerwca 2023 roku w miejscowości B. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został należący do A. S. pojazd marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...), Sprawca kolizji objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, stwierdzonym polisą wystawioną przez (...) Spółkę Akcyjną V. (...).

(bezsporne, dowód: zgłoszenie szkody k. 69, oświadczenie poszkodowanego k. 77-79)

W dniu 19 czerwca 2023 roku pomiędzy A. S., a (...) Spółką Jawną została zawarta umowa najmu pojazdu O. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Najem pojazdu trwał do 27 sierpnia 2023 roku.

Pismem z 19 czerwca 2023 roku A. P. poinformował ubezpieczyciela o najmie pojazdu.

W dniu 28 sierpnia 2023 roku (...) Spółka Jawna wystawiła fakturę za najem pojazdu na kwotę 29 534,76 złotych.

A. S. ustanowił (...) Spółkę Jawną pełnomocnikiem w zakresie kontaktu z towarzystwem ubezpieczeniowym. A. S. udzielił pełnomocnictwa A. P. do wykonywania wszelkich działań zmierzających do wynajęcia pojazdu zastępczego za pośrednictwem Towarzystwa (...), zawarcia i odmowy zawarcia umowy najmu pojazdu oraz analizy warunków najmu. Poszkodowany wskazał, że wynajęty pojazd ma odpowiadać klasie pojazdowi uszkodzonemu oraz być najęty bez udziału własnego, bez limitu kilometrów. Pojazd powinien być udostępniony na cały okres naprawy. Poszkodowany zaznaczył, że najęty pojazd powinien mieć czujniki parkowania, isofix oraz system ESP.

Poszkodowany w okresie najmu pojazdu nie posiadał innego pojazdu. Najmowany pojazd używał w celu dojazdów do lekarzy na trasie P.-G.. Poszkodowany otrzymał odszkodowanie od ubezpieczyciela za szkodę całkowitą w pojeździe w dniu 22 sierpnia 2023 roku. Poszkodowany nabył samochód w dniu 26 sierpnia 2023 roku. W dniu 27 sierpnia 2023 roku zakończył umowę najmu pojazdu. W dniu 29 sierpnia 2023 roku A. S. zgłosił nabycie pojazdu marki S. (...) i nr rej. (...).

(dowód: umowa najmu pojazdu z załącznikami k. 20-22, faktura k. 23, pełnomocnictwo k. 27, 28, pismo z 19.06.2023r. k. 29, preferencje poszkodowanego k. 32, zawiadomienie o najmie pojazdu k. 33, pismo ze Starostwa Powiatowego w P. k. 94, akta szkody znajdujące się na płycie CD k. 96, zeznania świadka e-protokół z dnia 27.03.2024r. [00:13:16], [00:15:34], [00:18:21], [00:18:48], [00:20:34], [00:23:13] k. 105v-106, zeznania świadka A. P. e-protokół z 27.03.2024r. [00:28:27], [00:29:53], [00:30:24], [00:33:14], k. 106 )

Na mocy umowy zawartej w dniu 28 sierpnia 2023 roku A. S. przelał swoją wierzytelność względem (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w związku ze szkodą dotyczącą najmu pojazdu zastępczego na rzecz (...) Spółki Jawnej.

Pismem z dnia 19 czerwca 2023 roku (...) Spółka Jawna poinformowała ubezpieczyciela o cesji wierzytelności.

(dowód: cesja wierzytelności k. 24, pismo z 19.06.2023r. k. 29)

Pismem z dnia 28 sierpnia 2023 roku (...) Spółka Jawna wezwała (...) Spółkę Akcyjną V. (...) do zapłaty kwoty 29 534,76 złotych. Pismo zostało doręczone w dniu 31 sierpnia 2023 roku.

Ubezpieczyciel uznał odpowiedzialność za szkodę co do zasady i w dniu 22 września 2023 roku przelał na rachunek (...) Spółka Jawna kwotę 10 848,60 zł. Ubezpieczyciel zweryfikował stawkę najmu pojazdu do kwoty 180 złotych netto, a za uzasadniony i pozostający ze szkodę czas najmu uznał okres od 19 czerwca 2023 roku do 31 lipca 2023 roku tj. 42 dni oraz dodatkowe 7 dni określając je jako czas niezbędny do sprzedaży pozostałości pojazdu.

(dowód: pismo z 28.08.2023r. wraz z dowodem doręczenia k. 25-26v, potwierdzenie realizacji transakcji k. 31, pismo z 20.09.2023r. k. 80-81

Najmowany pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oraz pojazd uszkodzony marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należą do tej samej kategorii aut osobowych. Według (...) Klasyfikacji oba pojazdy należy klasyfikować w kategorii określanej segmentem – D.

Na lokalnym rynku motoryzacyjnym cena jednostkowa dotycząca najmu pojazdu zastępczego mieszącego się w klasie pojazdów segmentu D, w określonym przedziale czasowym wynosiła 327 złotych netto. Najwyższa stawka netto w przedmiotowym okresie wynosiła 347 złotych netto.

(dowód: opinia biegłego z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego k. 127-133)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do treści art. 34 ust. 1 i art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003r., Nr 124, poz. 1152) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.).

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą. W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Okoliczności kolizji drogowej zaistniałej w dniu 15 czerwca 2023 roku, odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za szkodę powstałą w wyniku tego zdarzenia, a także zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego do 31 lipca 2023 roku, pozostawały poza sporem. Spór koncentrował się na ustaleniu, czy poszkodowany miał obowiązek nająć pojazd zastępczy od firmy współpracującej z pozwanym, oferującej akceptowaną przez ubezpieczyciela stawkę dobową najmu pojazdu oraz na ustaleniu, czy zastosowana przez powódkę stawka została zawyżona w stosunku do stawek rynkowych. Sporna była również zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego przez 20 dni od 7 do 27 sierpnia 2023 roku.

Na początek należy wskazać, że oceny czy poniesienie określonych kosztów, związanych z najmem pojazdu zastępczego, mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515, a także uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28).

W kwestii podważanej przez pozwanego stawki za najem ponad kwotę 180 zł za dobę należy zaaprobować pogląd, że poszkodowany co do zasady ma możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich, w których stawka czynszu najmu pozwanego nie przekracza rażąco cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym) i braku obowiązku poszukiwania oferty najtańszej. W orzecznictwie za ugruntowany należy uznać pogląd, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pojazdu mechanicznego obejmuje ekonomicznie uzasadnione koszty likwidacji szkody, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku, przy czym kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51). Poszkodowany co do zasady nie ma bowiem obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego najtańsze usługi, ubezpieczyciel powinien zatem pokryć koszty stosowane przez wybrany przez poszkodowanego podmiot, niezależnie od tego, że mogą być one wyższe od cen przeciętnych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r.. I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Wprawdzie cytowane wyżej orzeczenia dotyczą kosztów naprawy pojazdu, niemniej, w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, należy je również odnieść do cen stosowanych na lokalnym rynku przez wypożyczalnie samochodów zastępczych. Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu Rejonowego, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu zastępczego. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest bowiem możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych, np. w sytuacji, kiedy zostanie wykazane, że poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

Powołany w sprawie biegły sądowy z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego, A. M., w sporządzonej na piśmie opinii stwierdził, że wskazał, że samochód najęty poszkodowanemu przez powódkę odpowiadał klasie pojazdu uszkodzonego. Jednocześnie biegły stwierdził, że stawki na rynku lokalnym w czasie najmu pojazdu zastępczego wynosiły średnio (liczoną średnią arytmetyczną) 327 złotych brutto. Najwyższa wówczas stawka wynosiła 347 złotych netto. Sąd uznał, że wspomniana najwyższa stawka jaka wówczas pojawiała się lokalnym rynku jest akceptowalna jako miesząca się w stawkach rynkowych i tą właśnie stawkę Sąd przyjął jaką zasadną stawkę najmu.

Sąd w pełni podziela opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na jej uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Pozwana wprawdzie kwestionowała opinię biegłego, zarzucając, że biegły niezasadnie dwukrotnie wydłużył czas naprawy z dwóch do czterech dni. Pozwana nie zgłosiła jednak wniosku o opinię uzupełniającą, a argumenty przedstawione przez pozwaną nie były poparte żadnymi dowodami poza gołosłownymi twierdzeniami.

Pozwana jako zasadny czasookres najmu uznała 49 dni. Wskazała przy tym, że zasadne było 42 dni najmu - do otrzymania przez poszkodowanego informacji o szkodzie całkowitej i 7 dni - czas niezbędny do sprzedaży pozostałości pojazdu. Zarzucenie poszkodowanemu, że generował dodatkowe koszty „biernie oczekując na wypłatę odszkodowania” jest błędne. To ubezpieczyciel po uznaniu, że szkoda w pojeździe jest szkodą całkowitą powinien dążyć do jak najszybszej wypłaty odszkodowania, aby poszkodowany mógł uzyskać środki na zakup nowego pojazdu. Jak wynika z akt szkody, decyzja o wypłacie odszkodowania za szkodę całkowitą została wydana w dniu 22 sierpnia 2023 roku. W tym też dniu poszkodowany rzeczywiście otrzymał odszkodowanie i to od tego terminu należy liczyć 7 dni potrzebnych na zorganizowanie nowego pojazdu. Poszkodowany zakończył najem pojazdu w dniu 27 sierpnia 2023 roku, a więc przed upływem 7 dni organizacyjnych. Sąd nie ma żadnych wątpliwości co do zasadności najmu w okresie od 19 czerwca 2023 roku do 27 sierpnia 2023 roku – przez 69 dni.

Nie można zarzucić przy tym poszkodowanemu nieprawidłowości w zgłoszeniu szkody czy zaniedbań, które wpłynęłoby na wydłużenie czasu najmu pojazdu zastępczego.

Należy powtórzyć, że poszkodowany nie ma realnego wpływu na przebieg czynności likwidacyjnych w szkodzie, a sprawne ich prowadzenie leży po stronie ubezpieczyciela – w tym przypadku pozwanej.

Sąd przyjął za zasadną stawkę 347 złotych netto tj. 426,81 złotych brutto oraz za zasadny okres najmu 69 dni. Zatem należne powódce odszkodowanie wynosi 29 449,89 złotych. Sad uwzględnił wypłaconą przez pozwaną kwotę 10 848,60 złotych.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 481 § 1 i 2 k.c., Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 18 601,29 zł (29 449,89 zł – 10 848,60 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 października 2023 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części.

O kosztach procesu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 k.p.c oraz § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Powód w nieznacznym stopniu przegrał proces, dlatego zasadnym jest obciążenie pozwanego kosztami sądowymi w całości. Na koszty poniesione przez powódkę składają się: 1000 złotych opłaty sądowej od pozwu, 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 3600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 594,39 złotych tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

Na podstawie art. 80 ust. 1 w zw. z art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd zwrócił powódce (...) Spółce Jawnej kwotę 205,61 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego.