Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Łukaszewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Paula Milewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lipca 2024 roku

sprawy z powództwa (...) Spółki jawnej z siedzibą w O.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

o r z e k a:

I.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki jawnej z siedzibą w O. kwotę 5 702,40 zł (pięć tysięcy siedemset dwa złote 40/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18.04.2023r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki jawnej z siedzibą w O. kwotę 3 217,00 zł (trzy tysiące dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

III.  Nakazuje zwrócić pozwanemu Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 324,49 zł (trzysta dwadzieścia cztery złote 49/100) tytułem niewykorzystanej w sprawie zaliczki zapisanej pod poz. (...) sum depozytowych Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Piszu.

UZASADNIENIE

(...) Spółka Jawna wytoczyła powództwo przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej o zapłatę kwoty 5 702,40 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 12 lutego 2023 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został należący do Ł. W. pojazd marki S. (...) nr rej. (...). Sprawca kolizji był ubezpieczony w Towarzystwie (...) pozwanej. W dniu 14 lutego 2023 roku Ł. W. zawarł umowę najmu z powódką, która trwała do dnia 10 marca 2023 roku.

Powódka podniosła, że wystawiła fakturę VAT w dniu 10 marca 2023 roku za najem pojazdu zastępczego na kwotę 7 232,40 złotych brutto. Pozwana uznała roszczenie co do zasady i w dniu 21 marca 2023 roku przelała na rachunek bankowy powódki kwotę 1 530 złotych. Tym samym do zapłaty pozwanej pozostała kwota 5 702,40 złotych.

W odpowiedzi na pozew pozwana Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana wskazała, że bezsporny jest fakt zaistnienia zdarzenia z dnia 12 lutego 2023 roku. Sporna natomiast pozostaje kwestia uzasadnionego czasu najmu i dobowej stawki najmu.

Pozwana wskazała, że w toku likwidacji szkody pozwana zaproponowała poszkodowanemu wynajem pojazdu zastępczego z wypożyczalni współpracującej z pozwanym, nadto w dniach 14 lutego, 16 lutego, 20 lutego i 24 lutego 2023 roku poszkodowany i jego pełnomocnik otrzymali pisemną informację dotyczącą możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego oraz wszelkie informacje dotyczące zasad refundacji najmu. Pozwana zastrzegła warunki najmu pojazdu, w tym akceptowaną przez pozwanego dobową stawkę najmu. Wysokość dobowej stawki najmu zweryfikowana została do 90 złotych brutto za dobę.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 12 lutego 2023 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki S. (...) o nr rej. (...). Sprawca zdarzenia objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, stwierdzonym polisą wystawioną przez Towarzystwo (...) Spółce Akcyjnej.

(bezsporne)

W dniu 14 lutego 2023 roku Ł. W. zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego z (...) Spółką Jawną. Samochód był mu niezbędny, aby móc dojeżdżać na leczenie. Strony umówiły się na dobową stawkę najmu w wysokości 245 złotych netto. Umowa najmu pojazdu trwała do 10 marca 2023 roku. Tego samego dnia Ł. W. przelał swoją wierzytelność w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 12 lutego 2023 roku w stosunku do Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej na (...) Spółkę Jawną z siedzibą w O..

(...) Spółka Jawna wystawiła fakturę VAT za najem pojazdu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na kwotę 7 232,40 złotych. W dniu 10 marca 2023 roku (...) Spółka Jawna wezwała Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną do zapłaty kwoty 7232,40 złotych wynikającej z wymienionej faktury. Wezwanie zostało doręczone Ubezpieczycielowi w dniu 17 marca 2023 roku.

Ł. W. ustanowił (...) Spółkę Jawną pełnomocnikiem w zakresie kontaktu z towarzystwem ubezpieczeniowym. Jednocześnie udzielił pełnomocnictwa A. P. do wykonywania wszelkich działań zmierzających do wynajęcia pojazdu zastępczego za pośrednictwem Towarzystwa (...), zawarcia i odmowy zawarcia umowy najmu pojazdu z wypożyczalnią wskazaną przez Towarzystwo (...), analiza warunków najmu pojazdu zastępczego stosowanych przez wypożyczalnie współpracujące z Towarzystwem (...). Ł. W. zlecił najem pojazdu, który miał odpowiadać klasie pojazdowi uszkodzonemu. Ważnymi warunkami umowny najmu dla poszkodowanego był najem bez udziału własnego, bez limitu kilometrów oraz z gwarancją pojazdu zastępczego przez cały okres naprawy pojazdu. Nadto poszkodowany wskazał, że najęty pojazd powinien mieć automatyczną skrzynię biegów oraz system (...). W dniu 12 lutego 2023 roku A. P. zawiadomił ubezpieczyciela o najmie pojazdu.

Z poszkodowanym Ł. W. oraz jego ojcem W. W. kontaktował się ubezpieczyciel. Ubezpieczyciel informował o akceptowalnej przez niego stawce najmu pojazdu, jednakże nie zaproponował podmiany pojazdu. Ubezpieczyciel nie skontaktował się z pełnomocnikiem w celu podmiany pojazdu. Poszkodowany oraz jego ojciec nie uczestniczyli aktywnie w procesie likwidacji szkody i zlecili zajmowanie się Szkodą A. P. z uwagi na chorobę onkologiczną poszkodowanego, który w tamtym okresie często przebywał w szpitalu.

(dowód: umowa najmu wraz z załącznikami k. 19-20, faktura k. 21, cesja wierzytelności k. 22, wezwanie do zapłaty wraz z dowodem doręczenia k. 24-25v, pełnomocnictwo k. 26, 27, informacja o cesji wierzytelności k. 28, oświadczenie k. 29, preferencje k. 32, zawiadomienie k. 34, zeznania świadka A. P. e-protokół z 26.03.2024r. [00:05:26], [00:06:25], [00:06:41], [00:07:27], [00:08:53], [00:11:24], [00:13:24], [00:19:37], [00:20:53], [00:21:28], [00:22:20] k. 123v zeznania świadka W. W. e-protokół z 26.03.2024r. [00:26:02], [00:28:13], [00:29:18], [00:29:46], [00:31:00], [00:32:46], [00:33:36], [00:34:34], [00:35:19], [00:37:59], [00:42:42], [00:47:19] k. 124-124v)

Decyzją z dnia 21 marca 2023 roku Towarzystwo (...) spółka akcyjna przyznała (...) spółce jawnej odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego w kwocie 1 530 złotych. Ubezpieczyciel uznał za zasadny okres najmu 17 dni przy stawce za dobę 90 złotych.

Kwota powyższa została przelana na rachunek bankowy (...) Spółki Jawnej w dniu 21 marca 2023 roku.

(dowód: pismo z 21.03.2023r. k. 30, potwierdzenie realizacji transakcji k. 31)

Samochód uszkodzony w kolizji z dnia 12 lutego 2023 roku S. (...) o nr rej. No (...) podporządkowuje się do grupy podstawowej, niższej średniej samochodów osobowych – segment C. Samochód zastępczy wypożyczony od (...) Spółki Jawnej R. Arkana podporządkowuje się do grupy samochodów terenowo rekreacyjnych klasy C – niższej średniej. Samochód wynajęty odpowiadał klasie pojazdu uszkodzonego. Stawki najmu pojazdów segmentu C, przy uwzględnieniu rynkowych stawek występujących na rynku lokalnym województwa (...) w I kwartale 2023 roku przy uwzględnieniu długości najmu pojazdu mogły wynieść od 85 złotych brutto do 318,57 złotych brutto przy wynajęciu na okres do 30 dni, średnia arytmetyczna z badanych stawek wyniesie 187,74 złotych brutto, średnia arytmetyczna ze stawek brzegowych wyniesie 201,78 złotych brutto.

Okres unieruchomienia pojazdu S. (...) o nr rej. (...) w związku z naprawą uszkodzeń powstałych w wyniku szkody z dnia 12 lutego 2023 roku mógł wynieść 26 dni, z czego 4 dni czasu uzasadnionego technologicznie.

(dowód: opina biegłego z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego A. S. k. 131-138v)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do treści art. 34 ust. 1 i art. 35 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003r., Nr 124, poz. 1152) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.).

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zaistnienie zdarzenia, z którym przepis prawny łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem i szkodą. W przypadku wystąpienia wymienionych przesłanek naprawienie szkody, przez podmiot do tego zobowiązany, powinno polegać na przywróceniu w majątku poszkodowanego stanu rzeczy naruszonego zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może przewyższać jednak wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Okoliczności kolizji drogowej zaistniałej w dniu 12 lutego 2023 roku, odpowiedzialność pozwanego zakładu ubezpieczeń za szkodę powstałą w wyniku tego zdarzenia, a także zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego do 3 marca 2023 roku, pozostawały poza sporem. Spór koncentrował się na ustaleniu, czy poszkodowany miał obowiązek nająć pojazd zastępczy od firmy współpracującej z pozwanym, oferującej akceptowaną przez ubezpieczyciela stawkę dobową najmu pojazdu oraz na ustaleniu, czy zastosowana przez powódkę stawka została zawyżona w stosunku do stawek rynkowych. Sporna była również zasadność najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego przez 7 dni od 4 do 10 marca 2023 roku.

Na początek należy wskazać, że oceny czy poniesienie określonych kosztów, związanych z najmem pojazdu zastępczego, mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnych okoliczności sprawy (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515, a także uzasadnienie uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28).

W kwestii podważanej przez pozwanego stawki za najem ponad kwotę 90 zł za dobę należy zaaprobować pogląd, że poszkodowany co do zasady ma możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich, w których stawka czynszu najmu pozwanego nie przekracza rażąco cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym) i braku obowiązku poszukiwania oferty najtańszej. W orzecznictwie za ugruntowany należy uznać pogląd, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pojazdu mechanicznego obejmuje ekonomicznie uzasadnione koszty likwidacji szkody, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku, przy czym kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51) . Poszkodowany co do zasady nie ma bowiem obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego najtańsze usługi, ubezpieczyciel powinien zatem pokryć koszty stosowane przez wybrany przez poszkodowanego podmiot, niezależnie od tego, że mogą być one wyższe od cen przeciętnych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2002 r.. I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5 poz. 64).

Wprawdzie cytowane wyżej orzeczenia dotyczą kosztów naprawy pojazdu, niemniej, w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, należy je również odnieść do cen stosowanych na lokalnym rynku przez wypożyczalnie samochodów zastępczych. Niewątpliwie, zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 i 2 k.c., poszkodowany ma prawo do pełnej rekompensaty poniesionej szkody, z drugiej zaś strony ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków (art. 354 § 2 k.c.). Obowiązek ten nie może jednak, w ocenie Sądu Rejonowego, być w związku z tym poczytywany za równoznaczny z obligacją do poszukiwania najtańszej oferty najmu samochodu zastępczego. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem jest bowiem możliwe jedynie wtedy, gdy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych, np. w sytuacji, kiedy zostanie wykazane, że poszkodowany, znając podmiot wynajmujący pojazdy po cenach niższych, wynajął pojazd zastępczy tam, gdzie wynajmowano je drożej. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane (i to rażąco).

Nadto pozwany nie wykazał, aby skontaktował się z pełnomocnikiem poszkodowanego, pomimo jego próśb o zapewnienie najmu na cały okres likwidacji szkody.

Powołany w sprawie biegły sądowy z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego, A. S., w sporządzonej na piśmie opinii stwierdził, że wskazał, że samochód najęty poszkodowanemu przez powódkę odpowiadał klasie pojazdu uszkodzonego. Jednocześnie biegły stwierdził, że stawki na rynku lokalnym w czasie najmu pojazdu zastępczego wynosiły od 85 złotych brutto do 344,40 złotych brutto przy wynajęciu pojazdu na okres do 14 dni oraz od 85 złotych do 318,57 złotych brutto na okres do 30 dni. Należy więc uznać, że stawka dobowa ustalona przez strony umowy najmu pojazdu w kwocie 301,35 złotych brutto mieści się w stawkach rynkowych.

Biegły wskazał nadto, że okres unieruchomienia pojazdu S. (...) o nr rej. (...) w związku z naprawą uszkodzeń powstałych w wyniku szkody z dnia 12 lutego 2023 roku mógł wynieść 24 dni z czego 4 dni czasu uzasadnionego technologicznie. W swojej opinii rzeczoznawca podkreślił, że konieczny i uzasadniony czas naprawy uszkodzeń pojazdu S. (...) o nr rej. (...) powstałych w związku ze szkodą z dnia 12 lutego 2023 roku przy uwzględnieniu czynności likwidacyjnych w szkodzie mógł wynieść 24 dni, z czego 4 dni czasu uzasadnionego technologicznie. Czas ten stanowił sumę 12 dni związanych ze zgłoszeniem szkody do ubezpieczyciela i ustaleniem zakresu uszkodzeń i kosztów naprawy przez pozwaną tj. w dniach od 12 lutego do 24 lutego 2023 roku, 2 dni hipotetycznej zwłoki związanej z organizacją części zmiennych, 4 dni czasu technologicznego naprawy, 2 dni organizacyjnych związanych z organizacją pracy w warsztacie naprawczym i z odbiorem samochodu po naprawie oraz 4 dni wolnych przypadających w soboty i w niedziele. Analizując datami, to okres organizacji części zamiennych mógł obejmować sobotę i niedzielę w dacie 25 i 26 lutego 2023 roku, a czas technologicznej naprawy mógłby obejmować sobotę i niedzielę w dacie 4 i 5 marca 2023 roku.

Nie można zarzucić przy tym poszkodowanemu nieprawidłowości w zgłoszeniu szkody czy zaniedbań, które wpłynęłoby na wydłużenie czasu naprawy i najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany udostępnił pojazd do oględzin i przekazał wymagane dokumenty zgłoszenia szkody. Naprawę zlecił w systemie bezgotówkowym, w warsztacie współpracującym z pozwaną.

Należy powtórzyć za biegłym, że poszkodowany nie ma realnego wpływu na organizację pracy w warsztacie naprawczym i na przebieg czynności likwidacyjnych w szkodzie, czy termin realizacji części zmiennych.

Sąd w pełni podziela opinię biegłego, bowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na jej uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinia sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Pozwana wprawdzie kwestionowała opinię biegłego, zarzucając, że biegły niezasadnie dwukrotnie wydłużył czas naprawy z dwóch do czterech dni. Pozwana nie zgłosiła jednak wniosku o opinię uzupełniającą, a argumenty przedstawione przez pozwaną nie były poparte żadnymi dowodami poza gołosłownymi twierdzeniami.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 481 § 1 i 2 k.c., Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5 702,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu, Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 k.p.c oraz § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.). Na koszty poniesione przez powódkę składają się: 400 złotych opłaty sądowej od pozwu, 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 1800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 1000 złotych tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

Na podstawie art. 80 ust. 1 w zw. z art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd zwrócił pozwanej Towarzystwu (...) spółce Akcyjnej kwotę 324,49 złotych tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego.