Sygn. akt I C 82/22
Dnia 20 listopada 2023 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj
Protokolant: Kinga Brocka
po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2023 roku w Sieradzu
na rozprawie
sprawy z powództwa H. J.
przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu z siedzibą
w W.
o zadośćuczynienie i ustalenie
1.
zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego
z siedzibą w W. na rzecz powoda H. J. kwotę:
a)
121 000,00 zł (sto dwadzieścia jeden tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
od dnia 11 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty,
b)
14 967,00 zł (czternaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku
do dnia zapłaty;
2.
ustala odpowiedzialność pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. za skutki wypadku z dnia
17 czerwca 2018 roku mogące powstać u powoda H. J.
w przyszłości;
3. nakazuje pobrać od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 7 864,01 zł (siedem tysięcy osiemset sześćdziesiąt cztery złote 1/100) tytułem brakujących kosztów sądowych.
Sygn. akt I C 82/22
H. J. wniósł o zasądzenie od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na jego rzecz kwoty 85 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia
11 czerwca 2021 r. do dnia zapłaty; ustalenie, że pozwany ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku z 17 czerwca 2018 r., jakie mogą wystąpić
u powoda w przyszłości; zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda
na jego rzecz kosztów procesu.
Pismem z 9 października 2023 r. powód rozszerzył powództwo i wniósł
o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 121 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 11 czerwca 2021 r. do dnia zapłaty.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa po jego rozszerzeniu oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
W dniu 17 czerwca 2018 r. w miejscowości K. doszło do wypadku,
w którym kierujący samochodem marki V. (...), o numerze rejestracyjnym (...), podczas wykonywania manewru skrętu w lewo z drogi powiatowej w drogę podporządkowaną prowadzącą do miejscowości G. nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu z przeciwnego kierunku motocyklowi kierowanemu przez powoda, w następstwie czego motocykl uderzył w prawy bok samochodu, a powód doznał obrażeń ciała. Sprawca wypadku został za to skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Sieradzu z 22 października 2019 r, wydanym w sprawie o sygn. akt II K 508/19,
(dowód: wyrok - k. 39).
Samochód, którym poruszał się sprawca wypadku, w chwili zdarzenia nie był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, (bezsporne).
Z miejsca zdarzenia powód został przetransportowany śmigłowcem
do szpitala w K.. Był zaintubowany i wentylowany mechanicznie, stabilny krążeniowo. Wykonano badanie tomograficzne, w którym stwierdzono: wstrząśnienie mózgu, uraz klatki piersiowej ze stłuczeniem prawego płuca, odmę opłucnową prawostronną, częściową hipoksemiczną niewydolność oddechową, uraz wątroby oraz prawej nerki z krwiomoczem, złamanie trzonu prawego obojczyka, stłuczenie barku i prawego ramienia, wieloodłamowe złamanie otwarte III stopnia nasady dalszej prawej kości udowej, wieloodłamowe otwarte złamanie prawej rzepki III stopnia, ranę szarpaną okolicy prawego stawu kolanowego oraz niedokrwistość pokrwotoczną. Powód został natychmiast zakwalifikowany do zabiegu operacyjnego z powodu otwartego złamania kłykcia prawej kości udowej i otwartego złamania prawej rzepki. Powód odzyskał przytomność 18 czerwca 2018 r. Wykonano u niego kontrolne badania USG,
w których wykluczono progresję krwiaka wątroby, nerki i nadnercza. Natomiast po wykonaniu badania RTG wykluczono progresję prawostronnej odmy opłucnowej. Powód był kontrolowany urologicznie, wymagał tlenoterapii,
(dowód: karta informacyjna - k. 45 - 49; dokumentacja medyczna - k. 35 - 44, k. 50 - 70, k. 79 - 154 oraz k. 326 - 330).
Następnie powód został przeniesiony na oddział urazowo-ortopedyczny, celem dalszego leczenia. Był konsultowany chirurgicznie, neurologicznie, urologicznie i neurochirurgicznie, wykonano u niego dodatkowe badania obrazowe. Powód zaczął wykonywać ćwiczenia czynno-bierne w obrębie łóżka, codziennie miał zmieniany opatrunek. Unieruchomiono mu stabilizatorem prawy staw kolanowy. Był również konsultowany chirurgicznie ze szpitalem
we W.. W dniu 5 lipca 2018 r. został wypisany do domu w stanie ogólnym dobrym, z zaleceniami konieczności kontroli w poradni ortopedycznej, chirurgicznej i urologicznej,
(dowód: karta informacyjna - k. 71-73; dokumentacja medyczna - k. 35 - 44, k. 50 - 70, k. 79 - 154 oraz k. 326 - 330).
Od 22 sierpnia 2018 r. do 27 sierpnia 2018 r. powód był hospitalizowany w celu planowanej rewizji splotu ramiennego oraz leczenia operacyjnego stawu rzekomego stawu rzeczowego prawego obojczyka. Po zabiegu został unieruchomiony w opatrunku gipsowym typu „pomnik”, który został ściągnięty 27 sierpnia 2018 r. Zaobserwowano prawidłowe gojenie ran pooperacyjnych
i powód został wypisany do domu. W dniu 6 czerwca 2019 r. przeszedł zabieg usunięcia zespolenia wewnętrznego kości udowej/miednicy oraz rzepki. Następnego dnia powód w stanie dobrym wrócił do domu,
(dowód: karta informacyjna - k. 74 - 75; karta informacyjna - k. 76 - 78; dokumentacja medyczna - k. 35 - 44, k. 50 - 70, k. 79 - 154 oraz k. 326 - 330).
Przed wypadkiem powód prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, którą założył w 2013 r. po zakończeniu edukacji. Oferował usługi
w zakresie pomocy przy remontach, głównie w Niemczech, gdzie mieszkał. Zarabiał około 3 200,00 Euro miesięcznie, po odjęciu podatku i opłaceniu składki na ubezpieczenie społeczne, zostawało mu około 8 000,00 zł. W czasie pobytu
w Polsce mieszkał z rodzicami. Był zdrowy. Jeździł na motocyklu, wędkował
z braćmi, był energiczny, uprawiał sport, wychodził ze znajomymi. Nie miał partnerki. Po powrocie ze szpitala, przez około miesiąc jeździł na wózku inwalidzkim. Odbył rehabilitację, która była bolesna, bo kolano zginano na siłę. Po upływie dwóch miesięcy powód zaczął poruszać się o kulach. W higienie osobistej i przygotowywaniu posiłków pomagali mu rodzice,
(dowód: zeznania powoda - k. 388 verte - 389 i nagranie rozprawy z 9 listopada 2023 r. - płyta
- koperta - k. 390, minuta od 00:07:27 do 00:28:48 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 208 verte - 209 i nagraniem rozprawy z 14 kwietnia 2022 r.
- płyta - koperta - k. 390, minuta od 00:06:20 do 00:36:32; zeznania świadka E. J. - k. 209 - 209 verte i nagranie rozprawy z 14 kwietnia 2022 r. - płyta - koperta - k. 390, minuta od 00:38:04 do 00:56:43; zeznania świadka S. J. - k. 209 verte - 210 i nagranie rozprawy z 14 kwietnia 2022 r. - płyta - koperta - k. 390, minuta od 00:56:43 do 01:16:21).
W wyniku przedmiotowego zdarzenia powód doznał wstrząśnienia mózgu, stłuczenia prawego płuca w zakresie płata dolnego o wymiarach 22x17x30 mm
z niewielką odmą opłucnową o grubości 30 mm, stłuczenia wątroby segment
6 w postaci krwiaka podtorebkowego o wymiarach 25x15 mm i objawami stłuczenia o wymiarach do 15 mm, stłuczenia bieguna dolnego prawej nerki
o wymiarach 14x6 mm z krwiomoczem, krwiaka prawego nadnercza. W tym zakresie leczenie chirurgiczne powoda jest zakończone i nie przewiduje się ewentualnego pogorszenia tego stanu. Jednakże konieczne będą przyszłe badania, które określą czy ewentualne dolegliwości powstałe później mają związek
z przedmiotowym wypadkiem. Powyższe obrażenia doprowadziły u powoda
do powstania stałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 11 %,
(dowód: opinia biegłego chirurga ogólnego J. P. - k. 231 - 250).
Na skutek przedmiotowego zdarzenia powód doznał złamania trzonu prawego obojczyka, stłuczenia barku i prawego ramienia, wieloodłamowego złamania otwartego trzeciego stopnia według G-A nasady dalszej kości udowej prawej, wieloodłamowego złamania otwartego trzeciego stopnia według G-A prawej rzepki, rany szarpanej okolicy stawu kolanowego prawego, złamania tylnej krawędzi panewki prawego stawu biodrowego, ogólnego potłuczenia. Rokowania co do jego stanu zdrowia w zakresie powyższych obrażeń
są niekorzystne. Deficyty mają charakter utrwalony i nie rokują poprawy, ponieważ uszkodzenia struktur anatomicznych mają charakter trwały
i nieodwracalny. W związku z tymi obrażeniami powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 70 %, (w tym 20 % - z tytułu wadliwego wygojenia prawego obojczyka; 20 % - z tytułu przewlekłych zmian stawu barkowego; 15 % - z tytułu złamania kości udowej; 10 % - z tytułu następstw uszkodzenia kolana; 5 % - z tytułu uszkodzenia miednicy). Istniejące pourazowe patologie funkcjonalne i strukturalne narządu ruchu spowodowane politraumą wysokoenergetyczną doznaną w przedmiotowym wypadku mają charakter trwały i przy obecnym stanie wiedzy medycznej i możliwościach technicznych nie rokują poprawy i powrotu do stanu zdrowia sprzed zdarzenia
z 17 czerwca 2018 r. Obrażenia te w istotny sposób ograniczają wydolność statystyczną i dynamiczną narządu ruchu, sprawność ogólną i lokomocyjną,
a także zdolność chwytną i manipulacyjną prawej kończyny górnej,
co bezpośrednio wpływa na ograniczenia przy wykonywaniu zwykłych czynności samoobsługowych, pełnieniu ról społecznych i możliwości pracy zarobkowej, zwłaszcza fizycznej,
(dowód: opinia biegłej neurolog E. K. i biegłego chirurga urazowo-ortopedycznej i rehabilitacji medycznej R. K.
- k. 251 - 361).
Z powodu obrażeń zaistniałych na skutek przedmiotowego wypadku,
u powoda pozostały blizny na szyi, prawym kolanie oraz prawym ramieniu. Rokowania co do stanu zdrowia powoda na przyszłość są niepewne. Blizny
są wyraźnie widoczne i w znaczący sposób obniżają walory estetyczne ciała powoda, który jest młodym mężczyzną. Ponadto powodują upośledzenia sprawnego funkcjonowania organizmu powoda. Łączny uszczerbek na zdrowiu
z tego tytułu wyniósł 20 %, w tym 10 % - blizny na szyki i po 5 % z powodu blizny prawego ramienia i prawego kolana,
(dowód: opinia biegłego chirurga plastycznego J. J. - k. 269 - 290).
Powód czeka na zabieg rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Termin zabiegu planowany jest na 3 lipca 2024 r. W dniu 15 czerwca 2023 r. powód przeszedł zabieg artroskopii kolana. Odczuwa ból kolana przy poruszaniu się. Stara się ćwiczyć, jeździ na rowerze. Obecne leczenie zerwanych więzadeł krzyżowych polega na obstrzykiwaniu kwasem. Powód dalej korzysta z zabiegów rehabilitacyjnych, których jest około 60 rocznie. Ze względu na osłabienie ręki
i ból kolana, nie jeździ na motocyklu, porusza się samochodem z automatyczną skrzynią biegów. Nie wędkuje i nie jeździ już na imprezy. Nie chodzi na basen, ponieważ wstydzi się swoich blizn. Potrzebuje pomocy w ściągnięciu czegoś
z półki, sam nie otworzy słoika. Nie wrócił do pracy, prowadzona przez niego działalność jest zawieszona. Ma problemy z pamięcią. Pozostały mu duże blizny pooperacyjne. Nie korzystał z pomocy psychologicznej, ponieważ wsparcie
po wypadku zapewniali mu jego rodzice. Nadal nie ma partnerki,
(dowód: zeznania powoda - k. 388 verte - 389 i nagranie rozprawy z 9 listopada 2023 r.
- płyta - koperta - k. 390, minuta od 00:07:27 do 00:28:48
w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 208 verte - 209 i nagraniem rozprawy z 14 kwietnia 2022 r. - płyta - koperta - k. 390, minuta od 00:06:20 do 00:36:32; zeznania świadka E. J. - k. 209 - 209 verte i nagranie rozprawy
z 14 kwietnia 2022 r. - płyta - koperta - k. 390, minuta od 00:38:04 do 00:56:43; zeznania świadka S. J. - k. 209 verte - 210 i nagranie rozprawy z 14 kwietnia 2022 r. - płyta - koperta - k. 390, minuta od 00:56:43
do 01:16:21; zaświadczenie - 347 - 348; karta informacyjna - k. 355 - 358; dokumentacja medyczna - k. 359 - 370).
Doznane przez powoda w wypadku obrażenia nie spowodowały poważnego uszkodzenia struktur odpowiadających za sprawność procesów intelektualnych oraz poznawczych, które wpływałyby istotnie zaburzająco na jego funkcjonowanie. Osłabiły zdolności do koncentrowania uwagi i świeżej pamięci wzrokowej. Spowodowały zaburzenia emocjonalne o charakterze depresyjnym.
U powoda konieczna jest psychoterapia w celu prawidłowej adaptacji
do niepełnosprawności,
(dowód: opinia biegłej psycholog A. B. - k. 315 - 319).
Pismem z 29 marca 2021 r. powód zgłosił pozwanemu szkodę i wezwał
go do zapłaty w terminie 30 dni kwoty: 336 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia; 14 705,00 zł tytułem odszkodowania za koszty opieki osób trzecich, 2 132,06 tytułem zwrotu kosztów badań, zakupu leków, opłacenia parkingów, najmu wózka inwalidzkiego, zakupu sprzętu medycznego; 2 434,06 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszy paliwa na dojazdy do szpitali; 2 045,91 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszy paliwa na dojazdy na rehabilitację; 300,00 zł tytułem odszkodowania za płatne zabiegi rehabilitacyjne i 102 975,00 zł tytułem odszkodowania za utracone zarobki w okresie od września 2018 r. do lutego 2021 r. Powód zażądał również 6 328,89 zł tytułem renty z powodu utraty częściowej zdolności do pracy. Zgłoszenie to wraz z wezwaniem do zapłaty zostało pozwanemu doręczone 30 marca 2021 r. Pismem z 14 grudnia 2021 r. pozwany poinformował powoda o dopłacie 75 000,00 zł w związku z przedmiotowym wypadkiem tytułem zadośćuczynienia, wcześniej przyznano mu z tego tytułu kwotę 140 000,00 zł,
(dowód: zgłoszenie szkody - k. 15 - 26; potwierdzenie doręczenia - k. 28 - 32; pismo pozwanego - k. 33 - 34).
Powyższy stan faktyczny jest częściowo bezsporny, gdyż został oparty
na niekwestionowanym przez strony nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Ponadto został on oparty o zeznania powoda
i przesłuchanych w sprawie świadków, którym Sąd w całości dał wiarę.
Skutki wypadku, procentowy uszczerbek na zdrowiu, okres i intensywności cierpień fizycznych i psychicznych powoda, konieczność korzystania z pomocy lub opieki osób trzecich, przebieg leczenia oraz rokowania co do stanu zdrowia, Sąd ustalił na podstawie opinii biegłych lekarzy, które uznał za jasne, wewnętrznie spójne oraz naukowo i logicznie uzasadnione w części (opinia biegłych E. K. i R. K., biegłego J. J.) lub w całości (opinia biegłego J. P. i biegłej A. B.). Korelują one
z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym i wzajemnie się uzupełniają.
Sąd przy ustalaniu uszczerbku na zdrowiu z pkt 114 (w zakresie blizny prawego ramienia) kierował się opinią biegłego J. P. (6 %),
a nie opinią E. K. i R. K. (5 %) lub opinią biegłego J. J. (5 %), gdyż opinia biegłego J. P. jest w tym zakresie pełniejsza i wszechstronniejsza. Biegły J. P. wskazał uszczerbek na zdrowiu z pkt 149 (w zakresie blizny kolana) w takiej samej wysokości, jak to uczynili biegli E. K., R. K. i J. J.. Tych uszczerbków nie można zatem sumować. Sąd przy ustalaniu uszczerbku
na zdrowiu z pkt 156 (w zakresie blizny kolana prawego) kierował się opinią biegłych E. K. i R. K. (10 %), a nie opinią biegłego J. J. (5 %), gdyż opinia biegłych E. K. i R. K. jest w tym zakresie pełniejsza i wszechstronniejsza.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Z przepisu art. 436 § 1 k.c. wynika, że samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu na zasadzie ryzyka - gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.
W tym miejscu należy dodać, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, przy czym uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 1 i § 4 k.c.). Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę
w związku z ruchem tego pojazdu ( art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - tekst jedn., Dz. U. z 2023 roku, poz. 2500).
Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest art. 822 k.c . w zw. z art. 436 § 1 k.c . w zw. z art. 435 § 1 k.c. oraz art. 98 ust. 1 pkt 3 a ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2023 roku, poz. 2500), nakładający na Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny obowiązek zaspokajania roszczeń osób uprawnionych z tytułu umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w przypadku, gdy sprawca wypadku nie miał ubezpieczenia OC.
Odpowiedzialność pozwanego w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, gdyż w toku postępowania przedsądowego pozwany wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 215 000,00 zł.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało także, że powód na skutek wypadku doznał obrażeń ciała, co uprawniało go do żądania
od pozwanego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w myśl art. 445 § 1 k.c.
Przepis art. 445 § 1 k.c. stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 1969 r., I PR 178/69, OSNCP 1970, Nr 4, poz. 71). Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia - te już doznane i te mogące powstać w przyszłości. Powinno ono być zatem przyznaną jednorazową rekompensatą za całą krzywdę.
Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania wyrażająca się w nakazie uwzględnienia wszystkich okoliczności i skutków doznanych krzywd z odniesieniem do warunków określających poziom życia ludzi w pełni sprawnych i aktywnych, panujących w środowisku, w jakim żyje powód (patrz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4 lipca 2000 r., sygn. akt I CKN 837/00, LEX nr 56891).
Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wieku poszkodowanego, stopnia cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej oraz innych podobnych czynników (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, OSNC - ZD/2008/4/95).
Sąd Najwyższy w ostatnich latach wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Zwracał uwagę, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem o szczególnie wysokiej wartości, w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże, że nietrafne jest posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego.
O wysokości należnego zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim rozmiar (zakres) doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy, a niewymierny charakter tej krzywdy sprawia, że ocena w tej mierze winna być dokonana na podstawie całokształtu okoliczności sprawy.
Przesłanką żądania zadośćuczynienia za krzywdę jest również istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem dobra osobistego (zdrowia) a szkodą niemajątkową. Spełnienie tej przesłanki nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie, gdyż istnienie tego związku nie było kwestionowane przez stronę pozwaną, a związek przyczynowo skutkowy pomiędzy wypadkiem a obrażeniami jakich doznał powód, bezsprzecznie wynika też z jego zeznań i z opinii biegłych oraz dokumentacji medycznej.
Ustalając zakres krzywdy powoda, Sąd uwzględnił zatem m.in. rozmiar doznanych przez niego cierpień fizycznych i psychicznych, wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu (91 %, w tym: 5 % - blizna prawego kolana; 6 % - blizna prawego ramienia; 20 % - wadliwe wygojenie prawego obojczyka; 20 %
- przewlekłe zmiany stawu barkowego; 15 % - złamanie kości udowej; 10 %
- uszkodzenie kolana; 5 % - uszkodzenia miednicy; 10 % - blizny szyi), jego młody wiek (30 lat) i skutki, które spowodowały obrażenia doznane w wypadku
we wszystkich płaszczyznach jego życia. Przede wszystkim Sąd miał na uwadze fakt, że w wyniku zdarzenia doszło u powoda, który rozpoczynał dopiero życie zawodowe, „rozkręcał” prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą,
do obrażeń ciała, które nie tylko sprawiały ból i cierpienie, ale znacznie utrudniały jego codzienne funkcjonowanie. Obrażenia spowodowały konieczność leczenia, a niektóre z nich zostaną z nim na zawsze, jak np. uszkodzenie kolana, niesprawność prawej ręki, a także szpecące blizny. Ponadto powód ma problemy z pamięcią, wymaga pomocy osób trzecich w niektórych czynnościach życia codziennego. Wstyd związany z posiadanymi bliznami znacznie utrudni mu rozwój życia osobistego. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że cierpienia fizyczne i psychiczne powoda nie były małe.
Z tych wszystkich względów Sąd doszedł do wniosku, iż kwota zadośćuczynienia winna wynieść 336 000,00 zł. W związku z tym, że na etapie przedsądowym pozwany wypłacił powodowi kwotę 215 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, Sąd zasądził na jego rzecz kwotę 121 000,00 zł (336 000,00 zł minus 215 000,00 zł), o czym orzekł, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c.
Zadośćuczynienie w powyższej kwocie stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość, ale jednocześnie utrzymane jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Kompensuje doznaną przez powoda krzywdę, nie jest przy tym rażąco wygórowane i nie prowadzi do nieuzasadnionego przysporzenia w jego majątku.
Kwotę zadośćuczynienia zasądzono na rzecz powoda z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2023 roku, poz. 2500). Odsetki należą się od 11 czerwca 2021 r. Powód zgłosił szkodę i wezwał go do zapłaty 336 000,00 zł w terminie
30 dni od otrzymania pisma z 29 marca 2021 r. Pozwany odebrał je 30 marca 2021 r., zatem termin na wypłatę zadośćuczynienia upłynął mu 29 kwietnia 2021 r., od dnia następnego pozwany pozostawał już w zwłoce.
Sąd uznał także za uzasadnione żądanie powoda w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku z 17 czerwca 2018 r. mogące powstać u niego w przyszłości.
Interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności za ewentualną szkodę
na przyszłość (art. 189 k.p.c.) istnieje, gdy istnieje obiektywna niepewność stanu faktycznego (patrz: uchwała Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 1970 r., III PZP 34/69, OSNCP 1970, nr 12, poz. 217 i wyrok Sądu Najwyższego z 14 marca 2012 r., II CSK 252/11, LEX nr 1169345). Podobne stanowisko zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z 11 marca 2010 r., IV CSK 410/09 wskazując, że „Pod rządem art. 442
1 § 3 k.c. powód dochodzący naprawienia szkody na osobie może mieć interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać
w przyszłości”. W motywach zawartych w tym wyroku Sąd Najwyższy wskazuje, że kolejny proces odszkodowawczy w związku z ujawnieniem się kolejnych szkód może toczyć się po wielu latach po zdarzeniu powodującym szkodę, a wówczas pojawić się mogą po stronie poszkodowanego, na którym spoczywa obowiązek dowiedzenia wszystkich przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej
- trudności dowodowe.
Do ustalenia obowiązku wynagrodzenia szkód przyszłych nie jest konieczna pewność powstania dalszych szkód w przyszłości, lecz wystarcza stwierdzenie prawdopodobieństwa, że aktualny stan zdrowia poszkodowanego nie ujawnia jeszcze wszystkich skutków uszkodzenia ciała (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 22 czerwca 1978 r., sygn. akt IV CR 203/78). Ustalenie odpowiedzialności na przyszłość zwalnia więc poszkodowanego z obowiązku udowodnienia istnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności podmiotu,
na którym ta odpowiedzialności ciąży.
Zebrany w sprawie materiał dowodowy sprawy daje podstawę
do przyjęcia, że po wydaniu wyroku mogą ujawnić się kolejne skutki wypadku. Powód w dalszym ciągu odczuwa jego następstwa. Powołani w sprawie biegli stwierdzili, że uraz narządu ruchu nie rokuje poprawy. Deficyty mają charakter utrwalony i nieodwracalny. Powód musi pozostawać pod kontrolą lekarską, gdyż dolegliwości mogące występować w późniejszym czasie, mogą pozostawać
w związku z przedmiotowym zdarzeniem. Będą wymagać dalszego leczenia. Zatem rokowania co do jego stanu zdrowia są niepewne.
Z tych też względów Sąd orzekł, jak w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 189 k.p.c.
O kosztach procesu należnych pozwanemu Sąd orzekł, jak w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. Powód poniósł koszty procesu w wysokości 14 967,00 zł, w tym koszty zastępstwa prawnego w wysokości 5 400,00 zł, które zostały ustalone na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn.,
Dz. U. z 2023 r., poz. 1964), koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa
w wysokości 17,00 zł, koszty zaliczek na opinie biegłych w wysokości 3 500,00 zł, koszty opłaty stosunkowej w wysokości 4 250,00 zł i w wysokości 1 800,00 zł.
O brakujących kosztach procesu obciążających pozwanego Sąd orzekł, jak w pkt 3 wyroku, na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz. U. z 2023 r., poz. 1144 ze zm.) w zw. z art. 98 k.p.c. Brakujące koszty procesu to koszty opinii biegłych w łącznej wysokości 7 864,01 zł.