Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2024 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Cezariusz Baćkowski /spr./

Sędziowie: SA Jerzy Skorupka

SA Jarosław Mazurek

Protokolant: Anna Konieczna

przy udziale Bogdana Wrzesińskiego prokuratora Prokuratury (...) we W.

po rozpoznaniu 20 marca 2024 r.

sprawy S. B.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z 4 października 2023 r., sygn. akt III K 395/22

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonego S. B. na rzecz Skarbu Państwa 20 zł tytułem wydatków postępowania odwoławczego oraz wymierza mu opłatę w wysokości 2400 zł za II instancję.

UZASADNIENIE

S. B. został oskarżony o to, że:

w okresie od 30 listopada 2020r. do dnia 23 czerwca 2021r., działając w warunkach czynu ciągłego, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, prowadząc działalność gospodarczą, pod firmą (...), doprowadził (...) Urząd Pracy we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej wysokości 1.226.825,63 zł w ten sposób, że w celu uzyskania wsparcia finansowego z (...) Urzędu Pracy we W. w ramach przeciwdziałania skutkom COVID – 19 złożył łącznie 6 wniosków o wypłatę świadczeń i przedłożył nierzetelne oświadczenia dotyczące zatrudnienia pracowników oraz uzyskiwanych obrotów gospodarczych, a także posłużył się dokumentami poświadczającymi nieprawdę w postaci podrobionych list płac i potwierdzeń przelewów bankowych, które to okoliczności były istotne dla uzyskania pomocy publicznej, czym działał na szkodę (...) Urzędu Pracy we W., po czym po uzyskaniu środków wykorzystał je niezgodnie z przeznaczeniem, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w warunkach powrotności do przestępstwa, będąc uprzednio skazany za przestępstwa podobne, a w tym wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 25 listopada 2015 r., sygn. III K 328/15, zmienionym następnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 21 kwietnia 2016 r., sygn. II AKa 60/16, na karę 11 miesięcy pozbawienia wolności oraz wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia z dnia 19 lutego 2016 r., sygn. II K 820/15, na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, które to wyroki objęto węzłem kary łącznej w wyroku łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 29 sierpnia 2016 r., sygn. III K 141/16, którą to karę odbywał w okresie od 30.08.2017r. do 10.06.2018 r., która to kara została następnie objęta wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 10.04.2018r., sygn. III K 5/18, tj. czyn z art.286§1k.k. w zw. z art. 294§1k.k. i art. 297§1k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. i w zw. z art.12§1k.k. w zw. z art. 64 §1 k.k.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z 4 października 2023 r., sygn. akt III K 395/22:

I.  uznał oskarżonego S. B. za winnego czynu opisanego w części wstępnej wyroku tj. przestępstwa z art.286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1k.k. i art. 297 § 1k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art.12 § 1k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. za to na podstawie art. 294 § 1k.k. w zw. z art. 11 § 3k.k. orzekł karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§2 k.k. wymierzył karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych grzywny określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50złotych;

II.  na podstawie art. 46 § 1k.k. orzekł wobec oskarżonego S. B. obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przypisanym mu przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) Urzędu Pracy we W. kwoty 1.226.852,63 złotych;

III.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 2640 złotych w tym opłatę w kwocie 2400 złotych.

Apelację od tego orzeczenia wniósł obrońca oskarżonego S. B.. Zaskarżając je w całości zarzucił:

1)  mający bezpośredni wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych poprzez bezpodstawne przyjęcie, że oskarżony S. B. dopuścił się przypisanych mu w pkt I części wstępnej wyroku czynów opisanych w przepisie art. 286 § 1 k.k. i 297 § 1 k.k., podczas gdy prawidłowa i wszechstronna ocena zgromadzonego materiału dowodowego nie pozwala na przyjęcie tych tez za wykazane.

2)  mający bezpośredni wpływ na treść wyroku (art. 438 pkt 3 k.p.k.) błąd w ustaleniach faktycznych wyrażający się w bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony:

a)  podrobił listy płac (na które naniesiono nieczytelne podpisy), podczas gdy brakuje w aktach sprawy dowodu na okoliczność, że istnieją takowe listy płac i że ewentualne podpisy naniósł oskarżony;

b)  podrobił dokument bankowy w postaci przelewu bankowego (o czym mowa w akcie oskarżenia i w wyroku oraz w jego uzasadnieniu), podczas gdy w aktach sprawy nie ma podrobionego dokumentu przelewu bankowego, ponieważ znajduje się w nich jedynie dokument (którego de facto autentyczność nie została zakwestionowana) w postaci potwierdzenia wpłaty gotówkowej, a nie przelewu bankowego, przy czym sąd brak wiarygodności dokumentu wpłaty ocenił porównując go do dokumentu przelewu;

c)  nie miał siedziby prowadzenia działalności gospodarczej, podczas gdy oskarżony konsekwentnie twierdził i składał wnioski dowodowe na okoliczność, że w okresie roku przed zatrzymaniem i aresztowaniem, jego centrum życiowym i miejscem prowadzenia działalności gospodarczej (i przechowywania dokumentów firmowych, komputerów, gotówki związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą) była G. (pomimo, że formalnie w zgłoszeniu do CEDiG widniała inna miejscowość);

d)  nie rozliczył przyznanych mu dotacji z uwagi na niedostarczenie wymaganych dokumentów, w sytuacji gdy oskarżony dokumentów dostarczyć nie mógł, ponieważ był pozbawiony wolności i z tej okoliczności (niedostarczenia dokumentów do rozliczenia), Sąd wyciągnął konsekwencje obciążające oskarżonego;

e)  że na koncie płatnika składek – oskarżonego nie widnieli pracownicy zgłoszeni do ubezpieczenia, przy czym wniosek ten sąd wyciągał na podstawie pisma ZUS o/S., w którym oskarżony nigdy nie zgłaszał pracowników do ubezpieczenia;

f)  nie składał dokumentów rozliczeniowych do ZUS za pracowników co jest okolicznością potwierdzającą dopełnienia zarzucanego czynu w sytuacji, gdy dla istnienia faktycznego zatrudnienia pracownika i płynących stąd konsekwencji pracowniczych nie jest konieczne w istocie odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne;

g)  nie otrzymywał środków w ramach prowadzonej współpracy gospodarczej od kontrahenta D. X. (świadka w sprawie), podczas gdy obrót gospodarczy pomiędzy firmą oskarżonego, a firmą świadka odbywał się gotówkowo;

h)  nie prowadził działalności gospodarczej, która to teza wynika z przyjęcia przez Sąd za fakt, że wskazana siedziba firmy była fasadowa, a oskarżony nie otrzymywał na rachunek bankowy wpływów innych niż te pochodzące z dofinansowania z Urzędu Pracy, podczas gdy dochody takie otrzymał w formie gotówkowej od kontrahenta D. X., zaś faktyczna siedziba firmy w chwili zatrzymania oskarżonego i na ok. rok przed zatrzymaniem znajdowała się w G., zaś Sąd zdecydował o nieprzeprowadzeniu dowodów zmierzających do wykazania tej okoliczności.

3)  mająca bezpośredni wpływ na treść wyroku (art. 438 pkt 2 k.p.k.) obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia poprzez pominięcie wniosków dowodowych oskarżonego dotyczących:

a)  dopuszczenia dowodu opinii biegłego z zakresu badania pisma na okoliczność ustalenia, czy znajdujące się w aktach sprawy potwierdzenia przelewów bankowych lub wpłat zostały przerobione lub podrobione;

b)  zażądania przez Sąd od Urzędu Skarbowego właściwego dla oskarżonego podatkowych zeznań rocznych PIT-36L za lata 2018 do 2021 (z uwagi na przebywanie oskarżonego w zakładzie karnym sam nie miał takiej możliwości) na okoliczność, że działalność gospodarcza oskarżonego przynosiła dochody i nie była fikcyjna;

c)  (...) Urzędu Pracy we W. o udostępnienie wniosków składanych przez oskarżonego dotyczących wydawania zezwoleń na pracę dla obcokrajowców wskazanych we wnioskach o dofinansowanie dołączonych do aktu oskarżenia;

d)  przeprowadzenia dowodu z zeznań świadka V. Ś. – konkubiny oskarżonego oraz zażądania od niej dokumentów (w postaci umowy najmu mieszkania w G., umów na dostawę mediów, Internetu, itp.) na okoliczność istnienia centrum życiowego oskarżonego w G. i prowadzenia stamtąd działalności gospodarczej.

4)  stanowiąca konsekwencje wyżej przedstawionych zarzutów, a mająca wpływ na treść wyroku – obrazę przepisu (postępowania) art. 5 § 2 k.p.k. polegająca na przyjęciu, że nie zachodzą w niniejszej sprawie wątpliwości, których nie da się usunąć z jednoczesnym naruszeniem domniemania niewinności i naruszeniem zasady obiektywizmu, a tym samym z naruszeniem konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do rzetelnego procesu.

5)  rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary 4 lat pozbawienia wolności.

Podnosząc powyższe zarzuty, apelujący wniósł o :

1)  zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanych mu czynów w pkt I części dyspozytywnej wyroku;

ewentualnie:

2)  uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania;

3)  wymierzenie oskarżonemu S. B. niżej kary pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego S. B. okazała się niezasadna.

1.Wbrew zarzutowi apelacji obrońcy oskarżonego, Sąd Okręgowy nie pominął, lecz rozstrzygnął na rozprawie 23 sierpnia ub.r. o złożonych przez niego wnioskach dowodowych o:

- dopuszczenie dowodu z opinii pismoznawczej na okoliczność autentyczności potwierdzeń przelewów lub wpłat; oddalając ten wniosek na podstawie art. 170 § 1 pkt 3 i 5 k.p.k. Sąd uznał, że dowód ten jest nieprzydatny do stwierdzenia tej okoliczności, a tak sformułowany wniosek w oczywisty sposób zmierza do przewlekłości postępowania,

- dopuszczenie dowodu z zeznań podatkowych oskarżonego PIT-36L za lata 2018–2021 na okoliczność prowadzenia działalności gospodarczej i uzyskiwanych stąd dochodów; Sąd I instancji oddalił ten wniosek art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. ponieważ uznał, że okoliczność która ma być udowodniona, jest już wykazana zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy i nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w zakresie zarzutów stawianych oskarżonemu,

- dopuszczenie dowodu z informacji (...) Urzędu Pracy o składanych przez oskarżonego wnioskach o zezwolenie na pracę cudzoziemców wymienionych we wnioskach o dofinansowanie; oddalając ten wniosek na podstawie art. 170 § 1 pkt. 2 k.p.k. Sąd Okręgowy wskazał, że okoliczność, która ma być udowodniona nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a złożenie takich wniosków nie jest jednoznaczne z wykonywaniem przez obcokrajowców pracy,

- dopuszczenie dowodu z zeznań V. Ś. i zażądanie od niej dokumentów na okoliczność, że centrum życiowym oskarżonego była G. i stamtąd prowadził działalność gospodarczą; Sąd Okręgowy oddalił ten wniosek na podstawie art. 170 § 1pkt. 2 i 5 k.p.k. ponieważ okoliczność, która ma być udowodniona nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

W uzasadnieniu apelacji obrońca wskazuje nadto na „brak przesłuchania pracowników oskarżonego” także w tym wypadku nie odnosząc się do kwestii, że Sąd Okręgowy na wymienionym wyżej terminie rozprawy oddalił stosowny wniosek dowodowy na podstawie art. 170 § 1 pkt 2, 4, 5 k.p.k., ponieważ z uwagi na brak szczegółowych danych osobowych i adresowych dowodów tych nie da się przeprowadzić, a wniosek w oczywisty sposób zmierza do przedłużenia postępowania.

Apelujący nie podważa ocen Sądu Okręgowego co do powodów oddalenia wymienionych wniosków dowodowych, nie zarzuca naruszenia art. 170 § 1 pkt 2-5 k.p.k., poprzestając na wskazaniu, że wnioskowane dowody zostały pominięte. Wbrew apelacji Sąd I instancji nie pozostawił poza polem rozważań wniosków dowodowych obrońcy oskarżonego (k. 720-722, 743-745) lecz uznał, że oferowane dowody nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia (zeznania partnerki S. B., informacja (...) Wojewódzkiego Urzędu Pracy, informacja Urzędu Skarbowego (...) we W.), nie da się ich przeprowadzić (zeznania osób wymienionych we wnioskach oskarżonego jako pracownicy o nieznanych miejscach pobytu), lub są nieprzydatne (opinia pismoznawcza o wytworzonych elektronicznie dokumentach bankowych). Obrońca nie przytacza argumentów służących wykazaniu, że stanowisko Sądu I instancji, że dowody przez niego wnioskowane nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia o zarzucie stawianym S. B., nie da się ich przeprowadzić, lub nie nadają się do ustalenia danej okoliczności i oczywiście zmierzają do przedłużenia postępowania.

2. Niezasadne są również zarzuty kwestionujące ustalenia faktyczne. Apelujący przypisuje Sądowi Okręgowemu stwierdzenia, których ten nie wypowiada, a następnie podejmuje z nimi polemikę, co nie jest w stanie podważyć przyjętej w zaskarżonym wyroku podstawy faktycznej.

Taki charakter ma podważanie nieistniejącego ustalenia, że S. B. podrobił listy płac, które składał drogą elektroniczną wraz z wnioskami o pomoc publiczną, lub w jej rozliczeniu. Z treści zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Okręgowy przyjął, że oskarżony „posłużył się dokumentami poświadczającymi nieprawdę w postaci podrobionych list płac” (por. uzasadnienie podsekcja 3.1.). Skoro oskarżony (o czym będzie jeszcze mowa niżej), nie prowadził w czasie składania wniosków o dofinansowanie realnej działalności gospodarczej, nie zatrudniał żadnych osób na podstawie umów o pracę, to i miał świadomość, że składane listy płac mające znaczenie dla uzyskania i rozliczenia pomocy publicznej opisują nieprawdziwe okoliczności, a znajdujące się na niektórych listach podpisy pracowników nie są autentyczne. Dobitne świadczy o tym przypadek D. Z., który choć zmarł w październiku 2020 r., to jego dane i podpis znajdowały się na listach płac składanych przez oskarżonego w kolejnych miesiącach (k. 170v, 181v). Nie ma natomiast podstaw by ustalić, że to S. B. podrobił podpisy na składanych listach płac, czy same listy co trafnie uznał Sąd I instancji. Te nierzetelne listy płac oskarżony złożył drogą elektroniczną (...) Urzędowi Pracy ( (...)) i znajdują się one w aktach sprawy. Oskarżony zresztą przyznaje, że je złożył, twierdzi tylko, że oddają one rzeczywisty stan rzeczy. Poddawanie przez obrońcę w wątpliwość istnienia tych list płac jest więc niezrozumiałe, a sugestia, że faktycznie nie istnieją nie wydaje być działaniem na korzyść oskarżonego.

3. To samo dotyczy zwalczania przez obrońcę niewypowiedzianego przez Sąd I instancji ustalenia, że S. B. podrobił dokument – przelew bankowy. W wyroku Sąd Okręgowy nie ustala, że oskarżony podrobił dokumenty bankowe, lecz tak jak wyżej, że „posłużył się dokumentami poświadczającymi nieprawdę w postaci podrobionych (…) potwierdzeń przelewów bankowych”.

Ustalenie to jest oczywiście trafne jeśli zważyć na wyliczone przez ten Sąd, za świadkiem P. P. (k. 18-19, 695-696), różnice między oryginalnymi dokumentami bankowymi wystawianymi przez bank (...), a tym złożonymi przez S. B., a także porównanie dokumentów przedstawionych przez oskarżonego z wyciągami z rachunku bankowego firmy wskazujące, że takich wpłat na rzecz urzędu skarbowego i ZUS w ogóle nie było (k. 224 por. 85v, k. 225 por. 83v, k. 226 por. 83v, k. 227 por. 85v, k. 665 por. 83v, k. 666 por. 78v, k. 667 por. 85v, k. 668 por. 79, k. 669 por. 83v, k. 539 por. 83v, k. 540 por. 83v, k. 541 por. 83v, k. k. 542 por. 85v) lub, że zamiast 148419 zł (k. 223) oskarżony wpłacił 1 zł (k. 90v). Trzeba dodać, że dla rozliczenia dwóch różnych dofinansowań S. B. posłużył się tymi samymi podrobionymi dokumentami bankowymi (por. k. 539 i k. 225, oraz k. 542 z k. 667). Okoliczności te dobrze obrazują intencje oskarżonego – wprowadzenie w błąd instytucji udzielającej wsparcia publicznego, że chodzi o ochronę miejsc pracy, co w wypadku nie rozliczenia poprzedniej transzy pomocy mogłoby prowadzić do nieuwzględnienia kolejnego takiego wniosku.

4. Nie chodzi o to, że działalność gospodarcza prowadzona przez S. B. pod firmą (...) PHU nie miała siedziby jak w kolejnym zarzucie podnosi obrońca ale, że w tej wskazanej w centralnej ewidencji oskarżony nie prowadził działalności gospodarczej. Faktycznie nie było tam siedziby przedsiębiorstwa, ani osób związanych z działalnością tego podmiotu, a oskarżony nie zawiadomił wbrew obowiązkowi o zmianie siedziby firmy, adresu dla doręczeń, o zmianie swego, jako przedsiębiorcy, miejsca zamieszkania. W realiach sprawy istotne jest nie tyle to, że S. B. w G. odnalazł centrum życiowe i nowe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (tę rzecz można uznać za ustaloną) ale, że nie zawiadomił o tym właściwych urzędów, nie dokonał stosownych zmian w ewidencji podmiotów gospodarczych, a zwłaszcza nie powiadomił o tym (...), choć nie rozliczył z nim wszystkich przyznanych świadczeń. Rozliczający przyznane świadczenia urząd pracy nie wiedział gdzie oskarżony faktycznie przebywa, był zdany na korespondencję mailową, którą S. B. w pewnym momencie zerwał czyniąc nieskutecznymi wezwania do udokumentowania prawidłowego wydatkowania przyznanego wsparcia, a potem do zwrotu i odzyskania przyznanych środków. To zachowanie oskarżonego podjęte już po złożeniu wniosków o dofinansowanie i otrzymaniu środków pieniężnych, także pośrednio wskazuje na rzeczywisty zamiar S. B. towarzyszący ubieganiu się o wsparcie - wprowadzenie w błąd (...) i doprowadzenie go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem publicznym.

5. Ustawa (art. 15gg ust.19, art. 15gga ust. 15 pkt 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych) wyznaczała trzydziestodniowy termin od zakończenia okresu pobierania świadczeń do rozliczenia przyznanego wsparcia publicznego. Powtarzały to np. umowy o świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy (k. 301-302, 362-363) - § 2 ust. 5. Skoro więc świadczenia na podstawie ostatnich wniosków (wniosek z 10 czerwca 2021 r. - k. 299-300, wniosek z 23 czerwca 2021 r. – k. 360-361) zostały przyznane na okres czerwiec – sierpień 2021 r., to oskarżony musiał je rozliczyć do końca września 2021 r. Zatem miał dość czasu by wszystkie wnioski, zwłaszcza te wcześniejsze, rozliczyć do momentu kiedy 26 października 2021 r. został pozbawiony wolności. Odmienne twierdzenie obrońcy składającego nierozliczenie wsparcia na karb pozbawienia wolności oskarżonego jest więc niezasadne. Nietrafność takiej próby uzasadnienia zaniechania S. B. wynika także z okoliczności wskazanych wyżej: niezawiadomienia o zmianie miejsca zamieszkania i zerwania kontaktu z urzędem pracy.

6. Pismo (...) Oddział w S. z 5 lipca 2023 r. (k. 779-784) wskazuje, że na koncie oskarżonego jako płatnika składek zarejestrowano osoby zgłoszone do ubezpieczeń, ale S. B. ani nie składał dokumentów rozliczeniowych za te osoby, ani nie dokonywał wpłat poza jedną cytowaną już wyżej - 1 zł 28 lipca 2021r. Oskarżony nie zgłaszał w tym oddziale pracowników do ubezpieczenia, ale jak tłumaczy Sąd I instancji na str. 17 uzasadnienia, a pomija obrońca, „większość pism z ZUS jest sporządzona przez (...) Oddział w S. z uwagi na fakt, że tam znajduje się centrala informacji ZUS”.

7. Odprowadzanie przez pracodawcę składek na ubezpieczenie społeczne pracownika nie jest warunkiem koniecznym istnienia stosunku pracy z takim pracownikiem. Rzecz jednak w tym, że podmioty spełniające warunki ekonomiczne do ubiegania się o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, uzyskują je na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników, a więc osób realnie, a nie fikcyjnie zatrudnionych (art. 15gg ust. 1, 4, 5, 8, 9, art. 15gga ust. 1, 4, 5, 6, 15 cyt. ustawy). Jeżeli takie składki nie zostały odprowadzone, a dokumenty rozliczeniowe nie były składane, to wniosek Sądu Okręgowego, że oskarżony faktycznie nie zatrudniał osób w okresie ubiegania się o pomoc publiczną nie jest dowolny, zwłaszcza, gdy S. B. nie prowadził wtedy żadnej realnej działalności gospodarczej, a składki na ubezpieczenie części z tych osób faktycznie odprowadzały inne podmioty np.: (...), (...)o czym zeznaje P. P..

W wypadku wsparcia o jakim mowa w art. 15gg cyt. ustawy pracodawcy uzyskują także środki z na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy (art. 15gg ust. 2 cyt. ustawy). Natomiast do uzyskania wsparcia o jakim mowa w art. 15gga cyt. ustawy uprawniony jest przedsiębiorca który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r. (ust. 3 pkt 1). Kwestia odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne ma więc także znaczenie dla ubiegania się o świadczenia na ochronę miejsc pracy i rozliczenia wykorzystania otrzymanych środków. A jak trafnie wskazuje Sąd I instancji (uzasadnienie podsekcja 2.1.) z pism ZUS zawartych w aktach wynika, że „S. B. na dzień składania dokumentacji w celu rozliczenia przyznanych mu środków finansowych posiadał zaległości związane z uiszczaniem składek ZUS”. Składanie podczas ubiegania się o wsparcie nieprawdziwych oświadczeń o braku takich zaległości także wskazuje na chęć wprowadzenia w błąd dysponenta środków i doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem publicznym.

8. Wbrew temu co podnosi obrońca Sąd I instancji nie pominął zeznań D. X., lecz uznał je za prawdziwe i uczynił jedną z podstaw ustaleń (por. uzasadnienie podsekcje 1.1., 2.1.).

Świadek istotnie zeznał (k. 573, 724), że współpracował z firmą oskarżonego, która zatrudniała obcokrajowców i jako podwykonawca realizowała roboty budowlane, a rozliczał się z nią gotówkowo. Rzecz jednak w tym, co apelujący pomija, że współpraca ta trwała, jak mówi D. X. (k. 724, 573v), od września - października 2018 r. do września - października 2019 r. i wtedy się zakończyła. Natomiast o wsparcie na utrzymanie miejsc pracy oskarżony zaczął się ubiegać w listopadzie 2020 r., a więc rok po zakończeniu współpracy z firmą świadka. Wykonywanie robót budowlanych na rzecz D. X. i gotówkowy sposób rozliczania się z nim potwierdza tylko, że na rok przed złożeniem pierwszego wniosku o świadczenia na ochronę miejsc pracy oskarżony prowadził działalność gospodarczą, zatrudniał obcokrajowców i uzyskiwał przychody. D. X. zaprzecza natomiast by współpracował z firmą (...) i gotówką płacił mu za wykonane prace w relewantnym okresie objętym zarzutem aktu oskarżenia (od listopada 2020 r. do czerwca 2021 r.). Z zeznań tego świadka nie wynika więc, że oskarżony prowadził realną działalność gospodarczą, zatrudniał pracowników i uzyskiwał przychody z tej działalności w czasie gdy składał wnioski do (...) o wsparcie publiczne.

Z analizy wyciągów z rachunków bankowych firmy oskarżonego (...) PHU prowadzonych w (...) Bank (...) (k.60-93, 553-571) i (...) (do 21 grudnia 2020r., k. 112-128), jak zasadnie zauważa Sąd Okręgowy, wynika, że jedynymi wpływami były kwoty z tytułu świadczeń na ochronę miejsc pracy przyznane przez (...) we W., a obciążenia rachunku firmowego dotyczą wypłat gotówki i płatności związanych z zaspokajaniem codziennych potrzeb życiowych (w sklepach, aptekach, restauracjach, hotelach itp.). Jeśli zważyć na ciążący na oskarżonym jako przedsiębiorcy obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy jeśli wartość transakcji przekracza 15000 zł, lub jej równowartość (art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców w ówczesnym brzmieniu - Dz.U. z 2018 r., poz. 650), deklarowanie zatrudnienia ponad stu sześćdziesięciu osób, to brak obrotów związanych z działalnością gospodarczą na rachunku bankowym przedsiębiorstwa w okresie ubiegania się o wsparcie na ochronę miejsc pracy jest kolejną okolicznością, która trafnie przekonała Sąd I instancji, że S. B. nie prowadził w tym czasie rzeczywistej działalności gospodarczej, a skoro tak to i nie zatrudniał pracowników.

9. Z tych powodów zarzuty apelacji kwestionujące ustalenia faktyczne były niezasadne, i trafne jest stanowisko Sądu Okręgowego, że sprawstwo, wina oskarżonego S. B. nie budzą wątpliwości, a jego zachowanie wyczerpuje dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1k.k. i art. 297 § 1k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art.12 § 1k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Orzeczona wobec oskarżonego kara czterech lat pozbawienia wolności nie jest, wbrew apelacji, rażąco niewspółmiernie surowa lecz uwzględnia wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego S. B. i limitującą funkcję winy. Trzeba przypomnieć, że oskarżony działał w sposób przemyślany, w warunkach recydywy specjalnej, a przedmiotem oszustwa były środki publiczne kilkakrotnie przekraczające próg znaczności przeznaczone na istotny społecznie cel – ochronę miejsc pracy zagrożonych przez następstwa pandemii (...)19, które oskarżony wykorzystał na zaspokojenie własnych potrzeb.

10. Uwzględniając przytoczone wyżej powody Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku (art. 437 § 1 k.p.k.).

Zasadą jest ponoszenie przez osobę skazaną kosztów procesu (art. 627 k.p.k.). Sąd Apelacyjny nie znalazł powodów by nie ponosił ich oskarżony S. B., skoro apelacja wywiedziona przez jego obrońcę nie została uwzględniona (art. 636 § 1 k.p.k.).

O wchodzącej w ich skład opłacie za postępowanie odwoławcze Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 8, art. 2 ust. 1 pkt 5, art. 3 ust. 1 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz.123). Wydatki postępowania odwoławczego ograniczają się do ryczałtu za doręczenia. Jego wysokość wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (tekst jedn. Dz.U. z 2013, poz. 663).