Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 362/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2024r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:		SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:	st. sekr. sąd. Paulina Jarczak

przy udziale Prokuratora Artura Oleszka

po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2024 r.

sprawy T. W.

oskarżonego z art. 244 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. i inne

na skutek apelacji, wniesionych przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie

z dnia 12 marca 2024 r. sygn. akt II K 240/23

I. zaskarżony wyrok uchyla i umarza postępowanie w stosunku do T. W. z uwagi na zaistnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 8 kpk;

II. odstępuje od orzekania o kosztach zastępstwa procesowego poniesionych przez oskarżonego oraz oskarżycielkę posiłkową K. S. za postępowanie odwoławcze;

III. zwalnia oskarżycielkę posiłkową od opłaty za II instancję;

IV. wydatki postępowania odwoławczego przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE
Formularz UK 2	Sygnatura akt	II Ka 362/24
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:			2
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 12 marca 2024 roku sygn. akt II K 240/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – pełnomocnik oskarżycielki prywatnej

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść		☒ w całości
		☒ w części	☐	co do winy
			☐	co do kary
			☐	co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☒	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione
Lp.	Oskarżony	Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi	Dowód	Numer karty
----------	---------------	----------------------------------------------------------------------	------------------------	--------
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione
Lp.	Oskarżony	Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi	Dowód	Numer karty
----------	-----------------	---------------------------------------------------------------------	------------------------	---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów
Lp. faktu z pkt 2.1.1	Dowód	Zwięźle o powodach uznania dowodu
------------------	-------------------------------	-------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2	Dowód	Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu
--------------------	----------------------------------------	---------------------------------------------------------------------------------

. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków
Lp.	Zarzut
1.	Zarzuty zawarte w pkt. 1-5 apelacji obrońcy oraz w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej.	☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny
	Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny
	Zarzuty zawarte w obu apelacjach nie podlegały merytorycznemu rozpoznaniu z uwagi na zaistnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej o jakiej mowa w art. 439 §1 kpk.
	Wniosek
	Wnioski zawarte w apelacjach nie zasługiwały na uwzględnienie z uwagi na zaistnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej i wynikającą z tego konieczność umorzenia postępowania.	☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny
	Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU
1.	Zaistnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439§1 kpk.
	Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności
	Wskazane w dalszej czci uzasadnienia.
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji
1.	Przedmiot utrzymania w mocy

	Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji
1.	Przedmiot i zakres zmiany
	-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
	Zwięźle o powodach zmiany
	-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia
1.1.	W przedmiotowej sprawie zaistniała bezwzględna przesłanka odwoławcza na co zwrócił uwagę obrońca oskarżonego w piśmie z dnia 28 czerwca 2024 roku. I tak, T. W. w sprawie II K 539/23 Sądu Rejonowego w Łukowie stał pod zarzutem popełnienia na szkodę K. S. przestępstwa ciągłego kwalifikowanego z art. 190a §1 kk w zb. z art.190§1 kk w zb. z art.244 kk w zw. z art. 11§1 kk w zw. z art. 12§1 kk. Do popełnienia przestępstwa miało dojść w okresie „od stycznia 2023 roku do dnia 9 lipca 2023 roku w Ł.”. W ramach zarzucanego czynu, wyrokiem z 08 grudnia 2023 roku sąd uznał, że T. W. dopuścił się zarzucanego mu czynu w okresie od 22 marca 2023 roku do 9 lipca 2023 roku, wyrok w tym zakresie został utrzymany przez Sąd Okręgowy w Siedlcach w dniu 24 kwietnia 2024 roku, sygn. akt. II Ka 167/24. Z przywołanych wyżej orzeczeń należy wyciągnąć następujące wnioski: - przedmiotem rozpoznania w prawomocnie zakończonej sprawie było przestępcze działanie T. W. w okresie od 01 stycznia 2023 roku ( tak należy rozumieć użyte w zarzucie aktu oskarżenia sformułowanie „od stycznia 2023 roku”) do 9 lipca 2023 roku, - skoro w prawomocnym orzeczeniu sądy obu instancji uznały, że w granicach zarzutu można jedynie przypisać oskarżonemu przestępcze działanie w okresie od 22 marca 2023 roku do 9 lipca 2023 roku, to jest to równoznaczne z ustaleniem, że w pozostałym czasie objętym zarzutem aktu oskarżenia ( w tym również 19 stycznia 2023 roku, kiedy to oskarżony miał się dopuścić czynu przypisanego w zaskarżonym wyroku) oskarżony nie dopuścił się czynu zarzucanego mu w sprawie II K 539/23. W sytuacji bowiem, gdy zarzut sformułowany jest w postaci przestępstwa ciągłego sąd, w razie uznania, że brak jest podstaw do przypisania sprawcy winy w postaci określonej w akcie oskarżenia, nie uniewinnia oskarżonego od poszczególnych zarzucanych działań (co dotyczy również przyjęcia innych granic czasowych), ale dokonuje zmiany opisu przypisanego już czynu, adekwatnie do materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych. Jednakże konsekwencją takiego orzeczenia jest niedopuszczalność wszczęcia i prowadzenia ponownego postępowania za okres czasu, który podlegał już ocenie w prawomocnie zakończonym postępowaniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 1975 roku, sygn. akt II KR 226/74, LEX nr 21663, gdzie uznano, że w sytuacji, gdy istniała możliwość osądzenia czynu w całości, a sąd ograniczył swój wyrok jedynie do fragmentu tego czynu, to niedopuszczalne jest ponowne postępowanie o ten sam czyn z uwagi na tzw. materialną prawomocność). Przy czym niezbędnym wymogiem do przyjęcia istnienia negatywnej przesłanki procesowej w postaci powagi rzeczy osadzonej jest tożsamość czynów, zarówno tego, który został już prawomocnie osądzony- w tym przypadku w sprawie II K 539/23 oraz czynu, co do którego aktualnie rozstrzyga Sąd Okręgowy ( Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2015 roku III KK 140/15). Tytułem wstępu podkreślić należy, że kwestia ustalenia, czy czyn będący przedmiotem osądu jest tożsamy z czynem, co do którego oskarżenie rozpoznano (bądź jest rozpoznawane) w innym postępowaniu, nasuwa trudności w praktyce orzeczniczej, bowiem brak jest jednoznacznych kryteriów pozytywnych oceny tej tożsamości (zob. np. M. Rogalski, Przesłanka powagi rzeczy osądzonej w procesie karnym, Kraków 2005, s. 219). Zakaz prowadzenia postępowania w postaci res iudicata zachodzi wówczas, gdy uprzednio zakończone zostało prawomocnie postępowanie, co do tego samego czynu tej samej osoby, nowe zaś postępowanie pokrywa się z przedmiotem postępowania w sprawie już zakończonej, a także gdy jego przedmiot jest częścią przedmiotu osądzonego w sprawie już zakończonej. Natomiast przyjęcie odmiennej kwalifikacji prawnej czynu, czy też różnice w opisie sposobu działania sprawcy, nie otwierają możliwości ponownego postępowania. Nowe postępowanie nie jest także dopuszczalne w razie uprzedniego niepełnego rozpoznania sprawy. Powaga rzeczy osądzonej nie pozwala na ponowne postępowanie przeciwko tej samej osobie o ten sam przedmiot odpowiedzialności prawnej, innymi słowy - o ten sam czyn w znaczeniu prawnym (zob. np. wyroki SN: z dnia 13 października 2011 r. IV KK 193/11, LEX nr 1027190 z dnia 18 lutego 2009 r., V KK 4/09, LEX nr 486533, z dnia 15 października 2008 r., IV KK 118/08, LEX nr 469419, wyrok SA w Gdańsku z 16 stycznia 2013 r., II AKa 441/12, LEX nr 1369089). Zatem, o jedności czynu, jako jednego impulsu woli, decyduje zwartość czasowa i sytuacyjna, identyczność kręgu podmiotów oskarżonych o udział w zdarzeniu oraz osób pokrzywdzonych, a przede wszystkim realizacja tego samego zamiaru, choćby rozwój zdarzeń w trakcie zajścia, nie zawsze zależny od sprawców, dzielił zdarzenie na kilka zajść, z pozoru odrębnych (zob. wyrok SN z dnia 13 października 2011 r., IV KK 193/11, LEX nr 1112345; postanowienie SN z dnia 19 października 2010 r., III KK 97/10 (OSNKW 2011, z. 6, poz. 50, wyrok SA w Krakowie z dnia11 kwietnia 2001 r., II AKa 63/01, KZS 2001, Nr 5, poz. 24). Analizując obszar zagadnień, który był przedmiotem orzeczeń zapadłych w obydwu wskazanych wyżej sprawach toczących się przeciwko T. W., należy stwierdzić, że obejmował on to samo zdarzenie historyczne oraz tożsame zachowania oskarżonego, mimo, że w sprawie niniejszej koncentrował się tylko na jednym fragmencie zachowania oskarżonego, które ukierunkowane było na pokrzywdzoną w okresie, który był już przedmiotem osądu w sprawie II K 539/23. W niniejszym postępowaniu przedmiotem rozpoznania Sądu II instancji było zdarzenie, które miało miejsce w dniu 19 stycznia 2023 roku w Ł., a przestępcze działanie oskarżonego miało polegać na grożeniu pokrzywdzonej K. S. popełnieniem przestępstwa na jej szkodę, czym nie zastosował się do zakazu zbliżania się orzeczonego prawomocnym wyrokiem z dnia 24 stycznia 2022 roku sygn. akt II K 619/21. Natomiast zarzut oskarżenia sformułowany w sprawie II K 539/23 dotyczył również wypowiadanych przez oskarżonego gróźb zamachu na życie i zdrowie K. S. oraz niezastosowanie się do zakazu zbliżania orzeczonego w prawomocnie zakończonej sprawie II K 619/21. W tej sytuacji nie może być, zdaniem Sądu Okręgowego wątpliwości, że mamy do czynienia z tożsamością czynów zarzucanego w przedmiotowej sprawie i w prawomocnie zakończonej już wcześniej sprawie II K 539/23, co wynika z: - jedności czasu i miejsca przestępczego działania T. W., - tożsamość pokrzywdzonej, - tożsamość sposobu działania oskarżonego, które polegało na kierowaniu wobec pokrzywdzonej gróźb popełnienia przestępstwa na jej szkodę oraz niestosowanie się do zakazu zbliżania orzeczonego w sprawie II K 619/21. Wskazane wyżej okoliczności pozwalają uznać również, że w obu rozważanych sprawach (w niniejszej sprawie oraz sprawie II K 539/23 działaniom T. W. towarzyszył ten sam zamiar. Taka sytuacja spowodowała określone implikacje procesowe, które należało rozważyć w kontekście ewentualnego wystąpienia negatywnych przesłanek procesowych w postaci stanu powagi rzeczy osądzonej, skoro w obydwu wskazanych wyżej sprawach postępowanie prowadzono w zakresie tego samego przestępstwa popełnionego na szkodę tej samej pokrzywdzonej. Dlatego, wskazane wyżej okoliczności uzasadniały przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie zaistniała bezwzględna przesłanka odwoławcza o jakiej mowa w art. 439§1 kpk w postaci powagi rzeczy osądzonej, albowiem kwestia odpowiedzialności oskarżonego za czyn przypisany mu w zaskarżonym wyroku została już prawomocnie rozstrzygnięta w sprawie II K 539/23. Skutkowało to uchyleniem zaskarżonego wyroku i umorzeniem postępowania.		☒ art. 439 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia
	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.1.	Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości		☐ art. 437 § 2 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia
	Wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia.
3.1.	Konieczność umorzenia postępowania		☐ art. 437 § 2 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia
	------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4.1.	-----------------------------------------------------------------------------------------------		☐ art. 454 § 1 k.p.k.
	Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku		Przytoczyć okoliczności
----------------------		---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku	Przytoczyć okoliczności
II, III i IV.	Z uwagi na umorzenie postępowania, koszty postępowania zostały przejęte na rachunek Skarbu Państwa stosownie do treści art.632 ust.2 kpk. Względy słuszności przemawiały za zwolnieniem oskarżycielki posiłkowej od uiszczenia opłaty za II instancję oraz odstąpienia od orzekania pomiędzy stronami o kosztach zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze.

7. PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika						1
Podmiot wnoszący apelację						Obrońca oskarżonego
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja						Wyrok w całości
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść		☒ w całości
		☐ w części	☐		co do winy
			☐		co do kary
			☐		co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☒	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów
1.4. Wnioski
☒	uchylenie			☒		zmiana

1.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika						2
Podmiot wnoszący apelację						Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja						Orzeczenie co do kary.
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść		☐ w całości
		☐ w części	☐		co do winy
			☒		co do kary
			☐		co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
1.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☐	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☐	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☒	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów
1.4. Wnioski
☐	uchylenie			☒		zmiana

II Ka 362/24

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE