Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2023 r. wS.na posiedzeniu niejawnym

sprawy P. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o rentę

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 9 września 2022 r., sygn. akt IV U 431/21

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 633/22

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z dnia 8 kwietnia 2021 r. odmówił ubezpieczonemu P. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy argumentując, że zgodnie z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 16 marca 2021r., nie został on uznany za osobę niezdolną do pracy.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł P. S.. Domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, że jego stan zdrowia nie uległ poprawie, lecz pogorszeniu. Nie jest on w stanie podjąć pracy zarobkowej. Nie może wykonywać jakiejkolwiek innej pracy fizycznej oraz nie ma możliwości przekwalifikowania się.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Szczecinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 9 września 2022 r. oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że P. S. urodził się (...) W dniu 30 czerwca 1977 r. ukończył naukę zawodu mechanika samochodowego w Spółdzielni Transportu Wiejskiego w S.. W przebiegu zatrudnienia wykonywał pracę: mechanika, mechanika-kierowcy, kierowcy, kierowcy-akwizytora, pracownika fizycznego, kierowcy samochodu ciężarowego, pracownika ogólnobudowlanego. Prowadził również działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży i montażu stolarki PCV. Od 2010 r. do 2019 r. był zatrudniony jako kierowca samochodu ciężarowego
i pracownik ogólnobudowlany.

Od 22 lipca 2019 r. do 16 stycznia 2020 r. P. S. korzystał z zasiłku chorobowego. Od 17 stycznia 2020 r. do 10 stycznia 2021 r. korzystał ze świadczenia rehabilitacyjnego.

W dniu 11 stycznia 2021 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W związku z powyższym został skierowany na badanie lekarskie przeprowadzane przez lekarzy orzeczników ZUS. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 16 lutego 2021 r. nie został uznany za osobę niezdolną do pracy. Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 16 marca 2021 r. ubezpieczony również nie został uznany za osobę niezdolną do pracy. W konsekwencji, ZUS decyzją z dnia 8 kwietnia 2021 r. odmówił przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy w Koszalinie postanowieniem z dnia 6 lipca 2021 r. dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii, neurologii
i diabetologii na okoliczność oceny stanu zdrowia ubezpieczonego w kontekście niezdolności do pracy.

Biegli lekarze specjaliści z zakresu ortopedii, neurologii, diabetologii rozpoznali u odwołującego następujące schorzenia:

• zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego
  i szyjnego z okresowym zespołem bólowym w wywiadzie;

• zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego leczone operacyjnie (artroskopia - maj 2021 r.) z dobrym efektem;

• cukrzyca typu II leczona lekami doustnymi,

• otyłość (BMI=33 kg/m ²).

W ocenie biegłych ortopedy i neurologa ubezpieczony nie jest długotrwale niezdolny do pracy. Podczas badania lekarskiego nie stwierdzono objawów zespołu bólowego ani neurologicznych objawów ubytkowych. Nie stwierdzono upośledzenia funkcji narządu ruchu dającego podstawę do orzeczenia długotrwałej niezdolności
do pracy. W ocenie biegłego diabetologa cukrzyca leczona lekami doustnymi
nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy w dacie wydania zaskarżonej opinii. Nie powoduje też niezdolności do pracy obecnie. Ubezpieczony jest zdolny do pracy jako mechanik samochodowy, pracownik fizyczny (z wyłączeniem prac ciężkich fizycznie), kierowca-akwizytor. Może też prowadzić własną działalność gospodarczą. Biegli stwierdzili, że w sprawie możliwości prowadzenia samochodu ciężarowego, prowadzenie prac ogólnobudowlanych winien wypowiedzieć się biegły z zakresu medycyny pracy. Koniecznym jest dostarczenie wcześniej badania okulisty - ostrość + dno oka.

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 10 grudnia 2021 r. dopuścił dowód
z opinii biegłego lekarza z zakresu medycyny pracy.

Biegła J. P. lekarz specjalista z zakresu medycyny pracy
w opinii z dnia 1 lutego 2022r. rozpoznała u ubezpieczonego następujące schorzenia:

• uszkodzenie krążka międzykręgowego L5-S1 z ekstruzją części materiału
  do kanału kręgowego z objawami rwy kulszowej prawostronnej nawracającej;

• wielopoziomowe uszkodzenie krążków międzykręgowych C3-C7;

• zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego leczone operacyjnie (artroskopia maj 2021);

• cechy aksonalnego uszkodzenia włókien ruchowych nerwów pośrodkowych
  z przewagą prawego w badaniu ENG;

• cukrzycę typu II leczoną lekami doustnymi, polineuropatię cukrzycową, parestezje stóp;

• otyłość brzuszną;

• przebyty epizod depresji umiarkowany.

Biegła nie zgodziła się z opinią Komisji Lekarskiej z dnia 16 marca 2021 r.
i z opinią biegłych sądowych. Schorzenia ubezpieczonego, w obecnym stopniu zaawansowania, po zastosowanym leczeniu i rehabilitacji, m.in. stawu kolanowego, wprawdzie uległy nieznacznej poprawie, m.in. artroskopia, niemniej mają charakter stały i postępujący, zwłaszcza z powodu uszkodzenia krążka międzykręgowego L5-S1 z ekstruzją części materiału do kanału kręgowego, u osoby wykonującej zgodnie
z wyuczonym zawodem pracę fizyczną, mechanika, kierowcy. Następstwa cukrzycy również postępują (polineuropatia) co w pewnym momencie może stanowić przeciwskazanie do pracy w charakterze kierowcy.

W ocenie biegłej, ubezpieczony był częściowo niezdolny do pracy już w dacie wydania orzeczenia przez Komisję Lekarską ZUS z dnia 16 marca 2021 r. Jest nadal częściowo niezdolny do pracy w wyuczonym zawodzie kierowcy, wykonywanej uprzednio, na stałe. Jest zdolny do pracy jako mechanik samochodowy, pracownik fizyczny, ale w niepełnym wymiarze czasu pracy i z wyłączeniem uprzednio wykonywanych prac, ciężkich fizycznych, ogólnobudowlanych, na wysokości - montaż stolarki okiennej PCV, przy urządzeniach w ruchu, w przodopochyleniu i pracy jako kierowca samochodów ciężarowych.

Powyższą opinię zakwestionował organ rentowy. Badanie dna oka zostało wykonane w dniu 28 marca 2022 r.

W opinii uzupełniającej biegła z zakresu medycyny pracy podtrzymała swoje stanowisko o częściowej niezdolności do pracy. Stwierdziła, że rozpoznane u ubezpieczonego schorzenia, które mają charakter przewlekły i postępujący powodują, że ma on znacznie ograniczoną zdolność do pracy fizycznej. Powyższe schorzenia dotyczą głównie stanu narządu ruchu, co u pracownika z wykształceniem zawodowym ogranicza zdolność do wykonywania pracy fizycznej, również tej, którą wykonywał przed długotrwałym zwolnieniem i korzystaniem ze świadczenia rehabilitacyjnego. Dolegliwości bólowe wystąpiły po raz pierwszy przed 30 laty i pomimo leczenia nasilały się ze względu na postępujące zmiany anatomiczne w narządzie ruchu, uniemożliwiając okresowo całkowicie wykonywanie pracy. Powoływanie się na przebyty zabieg artroskopowy stawu kolanowego, po którym nie było długotrwałej niezdolności do pracy i który nie powoduje trwałej częściowej niezdolności do pracy nie jest żadnym argumentem. Główną przyczyną ograniczenia zdolności do pracy fizycznej są zmiany degeneracyjne w kręgosłupie lędźwiowym z ekstruzją części materiału do kanału kręgowego i szyjnym uwidocznione w rezonansie magnetycznym. Zmiany w narządzie wzroku (jaskra) w chwili obecnej nie są przeciwskazaniem do wszelkich prac fizycznych, ale w związku z cukrzycą będą dodatkowo postępowały i są przeciwskazaniem do pracy w charakterze kierowcy zawodowego, na wysokości i urządzeniach w ruchu. W ocenie biegłej, ubezpieczony jest częściowo trwale niezdolny do pracy fizycznej, również w wyuczonym zawodzie kierowcy zawodowego i z wyłączeniem uprzednio wykonywanych prac (ciężkich fizycznych, ogólnobudowlanych, na wysokości - montaż stolarki okiennej PCV, przy urządzeniach w ruchu, w przodopochyleniu i pracy jako kierowca samochodów ciężarowych.

Do opinii biegłej zostały ponownie wniesione zarzuty przez pełnomocnika ZUS.

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 13 maja 2022r. dopuścił dowód z opinii innego biegłego specjalisty z zakresu medycyny pracy.

Biegła R. D. lekarz specjalista z zakresu medycyny pracy stwierdziła,
że ubezpieczony nie jest długotrwale niezdolny do pracy. Stwierdziła, że biegła J. P. stwierdziła częściową niezdolność do pracy na stałe, ale podstawą tego orzeczenia jest sam fakt występowania schorzeń, a nie stopień ich zaawansowania. Ponieważ zmiany radiologiczne mają charakter postępujący jak również następstwa cukrzycy mogą postępować i w pewnym momencie stanowić przeciwskazanie do pracy, biegła oparła opinię na domniemaniu w przyszłości pogorszenia stanu zdrowia, natomiast obecnie stwierdza poprawę po leczeniu i rehabilitacji stawu kolanowego. Biegła J. P. orzekła na podstawie samego faktu istnienia schorzeń, a nie stopnia ich zaawansowania. Same zmiany radiologiczne w badaniach obrazowych bez odzwierciedlenia klinicznego nie są podstawą do orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy. Opinia biegłej J. P. nie jest trafna. W ocenie biegłej R. D. ubezpieczony ma ograniczenia do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej, pracy na wysokości. Ograniczenia te uniemożliwiają wykonywanie pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego z kat. C prawa jazdy oraz w budownictwie. Natomiast ubezpieczony jest zdolny do lekkiej i średnio-ciężkiej pracy na ogólnym rynku pracy. Może również wykonywać prace kierowcy z kat. B prawa jazdy tj. samochodów osobowych, busów i samochodów o DCM poniżej 3,5 tony. Może również pracować jako mechanik samochodowy i prowadzić działalność gospodarczą. Biegła podzieliła stanowisko orzecznicze biegłych z zakresu ortopedii, neurologii i diabetologii. Wszystkie liczne schorzenia ujęte w rozpoznaniu i traktowane łącznie nie powodują takiego ograniczenia funkcji organizmu, które czyniłoby ubezpieczonego długotrwale niezdolnym do pracy. Dotychczasowe schorzenia wymagają systematycznego leczenia ambulatoryjnego, specjalistycznego i rehabilitacji, ale nie ograniczają zdolności do wykonywania pracy zarobkowej, biorąc pod uwagę wiek, ogólny stan zdrowia, poziom wykształcenia jak i możliwość wykonywania pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji zawodowych. Opinia jest zgodna z oceną na dzień badania przez Komisję Lekarską ZUS i wydania decyzji przez Zakład.

Do powyższej opinii zarzuty wniósł ubezpieczony. Pełnomocnik ZUS zgodził się z ustaleniami biegłego.

Sąd Okręgowy ocenił, że odwołanie ubezpieczonego nie zasługiwało
na uwzględnienie.

Przywołując treść art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd Okręgowy wskazał, że renta
z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

jest niezdolny do pracy;

ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa których mowa
w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Jednocześnie Sąd I instancji wyjaśnił, że w niniejszej sprawie P. S. domagał się przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy podnosząc,
iż stan jego zdrowia nie pozwala mu na podjęcie zatrudnienia. Ocena stanowiska procesowego ubezpieczonego wymagała weryfikacji za pomocą wiadomości specjalnych.

W tym celu Sąd Okręgowy na podstawie art. 278 k.p.c. przeprowadził dowód
z opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii, neurologii i diabetologii. Opinie te zostały uzupełnione opiniami biegłych z zakresu medycyny pracy, z których tylko jedna zasługiwała na aprobatę. Sąd Okręgowy wskazał, że za podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie nie mógł podzielić wniosków wynikających z opinii biegłej J. P., gdyż – jego zdaniem - po pierwsze była ona wewnętrznie niespójna i sprzeczna. Nie odpowiadała też w pełni na pytania postawione w tezie dowodowej Sądu I instancji. Biegła również zdaniem Sądu I instancji w sposób nieuprawniony dokonywała oceny wpływu schorzeń na stan zdrowia ubezpieczonego
w zakresie innych specjalności medycznych niż ta, którą sama posiada. Sąd Okręgowy podkreślił przy tym, że sam fakt występowania danego rodzaju schorzeń nie oznacza automatycznie, że czynią one wnioskodawcę osobą niezdolną do pracy. Biegła przy tym posługiwała się określeniami i stwierdzeniami np. (trwała niezdolność do pracy fizycznej), a ustawa wymaga by stwierdzić, że dana osoba przykładowo w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Niezdolności do pracy dla celów uprawnień rentowych nie można również odnosić tylko do ostatniego stanowiska pracy, lecz do wszystkich nabytych kwalifikacji zawodowych oraz posiadanego wykształcenia. Dlatego też w ocenie Sądu Okręgowego wnioski biegłej J. P. nie mogły zostać uwzględnione przy wyrokowaniu w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy wskazał, iż był zobowiązany do kontynuowania postępowania dowodowego i w związku z tym dopuścił dowód z opinii innego biegłego z zakresu medycyny pracy, który w pełni zrealizował postawione przed nim pytania
i kompleksowo wyjaśnił istotę problemu w sprawie i niekonsekwencję biegłej J. P., która wydawała opinię z zakresu medycyny pracy. Z kolei biegli
z zakresu ortopedii, neurologii i diabetologii dokonali oceny stanu zdrowia ubezpieczonego po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego
oraz zapoznali się z dokumentacją medyczną dostępną w aktach sprawy. Sąd Okręgowy wskazał, że opinie te zostały sporządzone w sposób kategoryczny i spójny, zatem stanowiły podstawę do czynienia miarodajnych ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd Okręgowy wskazał, iż podzielił ustalenia i wnioski biegłych co do braku chociażby częściowej niezdolności P. S. do pracy. Jednocześnie Sąd I instancji zauważył, że powyższe opinie nie zostały przez ubezpieczonego skutecznie podważone. Zarzuty do opinii sprowadzały się do prezentowania subiektywnej oceny stanu zdrowia. Schorzenia, na które cierpi ubezpieczony, zostały ocenione przez biegłych lekarzy
o specjalizacjach adekwatnych do oceny tych schorzeń. Wynika z nich że ubezpieczony jest zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Sam fakt pozostawania
w leczeniu i konieczność okresowego korzystania ze zwolnień lekarskich nie oznacza, że dana osoba jest długotrwale niezdolna do pracy. Ubezpieczony może pracować
jako mechanik, kierowca samochodów o DCM poniżej 3,5 tony, prowadzić działalność gospodarczą, wykonywać średnio-ciężką i lekką pracę na rynku pracy. Nie było zatem podstaw faktycznych do tego by stwierdzić, że u ubezpieczonego wystąpiła chociażby częściowa niezdolność do pracy. Tym bardziej, że takie ustalenie znajdowało odzwierciedlenie tylko w jednej opinii biegłego wydanej w sprawie, której nieścisłości i nierzetelności zostały opisane powyżej.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy wskazał, że właśnie z uwagi na powyższe uznał zarzuty ubezpieczonego do opinii biegłych za niezasadne, a jego wniosek o powołanie innego biegłego z zakresu medycyny pracy, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c.,
za niecelowy i mający na celu wydłużenie przedmiotowego postępowania. Ugruntowane jest stanowisko judykatury zgodnie z którym, granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej, ocena czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy, okoliczność zaś, że opinia biegłych nie ma treści odpowiadającej stronie, nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony (przykładowo wyrok Sądu Najwyższego z 9 września 1998r., II UKN 191/98). W niniejszej sprawie nie było potrzeby powoływania kolejnego biegłego z zakresu medycyny pracy, gdyż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał na poczynienie w sprawie miarodajnych ustaleń faktycznych.

W ocenie Sądu Okręgowego, właśnie dezaprobata ubezpieczonego dla wniosków biegłych lekarzy specjalistów, z punktu widzenia jego interesów w sprawie, stanowiła wyłączną przyczynę zgłaszania kolejnego wniosku dowodowego, stąd nie został
on uwzględniony.

Kierując się powyższymi ustaleniami, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie P. S. od zaskarżonej decyzji ZUS o czym orzekł
w sentencji wyroku.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się ubezpieczony, który zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez m dowolną ocenę dowodów przeprowadzonych z opinii biegłych: J. P., specjalistki chorób wewnętrznych i medycyny pracy, która na zlecenie Sądu Okręgowego
w K. wydała w dniu 12 kwietnia 2022 r. opinię wskazującą jednoznacznie, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy, podtrzymując tym samym swoje stanowisko z opinii z dnia 1 lutego 2022 r., a której Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zarzucił bliżej nieokreśloną wewnętrzną niespójność i sprzeczność, bez wskazania z czym opinia jest sprzeczna i niespójna (w ocenie Skarżącego jest sprzeczna wyłącznie z oczekiwaniami ZUS-u) oraz biegłej R. D., specjalistki chorób wewnętrznych i medycyny pracy, która również na zlecenie Sądu Okręgowego w Koszalinie wydała opinię na temat stanu zdrowia ubezpieczonego, w której stwierdziła, że ubezpieczony może wykonywać pracę zarobkową i ta opinia w ocenie Sądu I instancji jako „jedna zasługiwała na aprobatę";

naruszenie przepisów postępowania cywilnego: art. 278 k.p.c. w związku
z art. 286 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c., wyrażające się w niezasadnym oddaleniu wniosku dowodowego odwołującego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego podczas, gdy nie wyjaśniono wszystkich okoliczności faktycznych - rozbieżności w ocenie stanu zdrowia w oparciu o zebrane dowody medyczne,
a ustalenia w tym zakresie wymagały wiadomości specjalnych.

naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1988 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poprzez przyjęcie, że ubezpieczony nie spełnia przesłanek uprawniających
go do otrzymania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie opinii biegłej, J. P., specjalistki chorób wewnętrznych i medycyny pracy i tym samym przyznanie, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy zarobkowej i przysługuje mu prawa do renty na podstawie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1988 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego okazała się niezasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał trafnych ustaleń faktycznych, które znajdują odzwierciedlenie w treści przedstawionych w sprawie dowodów. Sąd Apelacyjny
w całości aprobuje ustalenia i ocenę prawną Sądu Okręgowego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, apelacja nie zawierała żadnych argumentów merytorycznych, które mogłyby podważyć prawidłowe ustalenia dokonane przez Sąd I instancji. Zarzuty skierowane przeciwko ustaleniu przez Sąd I instancji,
że ubezpieczony, na datę orzekania sporną decyzją, był osobą zdolną do pracy, stanowią jedynie polemikę z prawidłową oceną zgromadzonego materiału dowodowego i nie są poparte żadnymi obiektywnymi okolicznościami natury medycznej; nadto abstrahują
od obowiązujących w tej mierze regulacji prawnych. Nie może stanowić uzasadnionej podstawy apelacyjnej polemika z wynikiem postępowania dowodowego i oceną dokonaną w granicach swobodnej oceny dowodów przez Sąd orzekający. Wobec treści apelacji należy przypomnieć, że renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego związanym z istnieniem w organizmie osoby ubezpieczonej stanu chorobowego skutkującego obiektywnie oceną niezdolności do pracy. Ponieważ ustalenie stopnia i zaawansowania chorób oraz ocena ich wpływu na stan czynnościowy organizmu wymaga wiadomości specjalnych, zatem te okoliczności można stwierdzić jedynie na podstawie dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu medycyny lekarzy specjalistów (art. 278 k.p.c.). Opinia biegłych ma na celu umożliwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Sąd co do zasady, jako że nie dysponuje specjalistyczną wiedzą medyczną, nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłych, o ile opinia jest prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyrok SN z 27.11.1974 r. II CR 748/74, Lex nr 7618). Z poszanowaniem powyższego, Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych reprezentujących specjalności medyczne adekwatne do rodzaju schorzeń i dolegliwości zgłaszanych przez ubezpieczonego, tj. z zakresu ortopedii, neurologii i diabetologii. W związku z powyższym, biegli z zakresu ortopedii oraz neurologii stwierdzili, że pomimo istniejących u ubezpieczonego schorzeń (zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i szyjnego z okresowym zespołem bólowym w wywiadzie, zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu kolanowego leczone operacyjnie z dobrym efektem) nie jest długotrwale niezdolny do pracy. Co więcej podczas badania nie stwierdzono objawów zespołu bólowego ani neurologicznych objawów ubytkowych, nie stwierdzono również upośledzenia funkcji narządu ruchu dającego podstawę do orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy. Biegły zaś z zakresu diabetologii, mając na uwadze schorzenie ubezpieczonego z zakresu jego specjalizacji, tj. cukrzyca typu II leczona lekami doustnymi wraz z otyłością również uznał, iż zarówno na dzień wydania zaskarżonej decyzji przez organ rentowy, jak i na dzień sporządzenia opinii nie powodowało to długotrwałej niezdolności do pracy. Biegli ci jednocześnie wskazali jakie prace może ubezpieczony wykonywać przy uwzględnieniu rozpoznanych u niego schorzeń, stwierdzając jednocześnie, że w odniesieniu do możliwości prowadzenia samochodu ciężarowego oraz wykonywania prac ogólnobudowlanych powinien wypowiedzieć się biegły z zakresu medycyny pracy.

Biegła z zakresu medycyny pracy postawiła szersze rozpoznanie. Stwierdziła bowiem dodatkowo uszkodzenie krążka międzykręgowego L5-S1 z ekstruzją części materiału do kanału kręgowego z objawami rwy kulszowej prawostronnej nawracającej, wielopoziomowe uszkodzenie krążków międzykręgowych C3-C7cechy aksonalnego uszkodzenia włókien ruchowych nerwów pośrodkowych z przewagą prawego
w badaniu ENG, czy przebyty epizod depresji umiarkowany. Biegła nie podzieliła stanowiska zarówno Komisji Lekarskiej, jak i pozostałych biegłych, albowiem jej zdaniem schorzenia ubezpieczonego mają charakter stały i postępujący.
Ponadto zdaniem biegłej zdiagnozowana u ubezpieczonego cukrzyca może
w przyszłości wykluczać stanowić przeszkodę do wykonywania pracy w charakterze kierowcy. W konsekwencji biegła stwierdziła, że P. S. w dacie wydania orzeczenia przez Komisję Lekarską ZUS był już częściowo niezdolny do pracy,
jak również że nadal jest częściowo niezdolny do pracy w wykonywanym dotychczas zawodzie – tj. zawodzie kierowcy. Biegła wskazała zakres prac, jakie ubezpieczony mógłby wykonywać i w jakich warunkach.

Mając na uwadze fakt zakwestionowania powyższej opinii przez organ,
Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii uzupełniającej, w której to biegła podtrzymała swoje wcześniejsze stanowisko. Organ ponownie zgłosił zastrzeżenia do opinii
i w konsekwencji Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii innego biegłego z zakresu medycyny pracy. Ustalenia drugiego biegłego okazały się zgoła odmienne. Stwierdzono bowiem, że wcześniejsza opinia stwierdzająca częściową niezdolność do pracy została wydana wyłącznie w oparciu o sam fakt występowania schorzeń u ubezpieczonego,
nie uwzględniono natomiast stopnia ich zaawansowania i tym samym wpływu
na ewentualne ograniczenie zdolności do pracy P. S.. Poprzedniej biegłej zarzucono między innymi to, że opinię wydała zakładając możliwość pogorszenia się stanu zdrowia ubezpieczonego. Nie uwzględniono natomiast, że aktualnie stwierdza się poprawę w związku z prowadzonym leczeniem oraz rehabilitacją. Co prawda ubezpieczony nie może wykonywać pracy jako kierowca samochodu ciężarowego
(kat. C) oraz prac w budownictwie, lecz nie ma jakichkolwiek przeciwskazań
do wykonywania innych prac – lekkich bądź średniociężkich na ogólnym rynku pracy. W opinii stwierdzono wprost i w sposób niebudzący jakichkolwiek wątpliwości,
że wszystkie liczne schorzenia ujęte w rozpoznaniu i występujące łącznie nie powodują takiego ograniczenia funkcji organizmu, które czyniłoby ubezpieczonego długotrwale niezdolnym do pracy.

W kontekście zarzutów apelacji powtórzenia wymaga, że już tylko stwierdzenie choroby nie jest równoznaczne z nabyciem prawa do renty. Nieodzowne jest bowiem ustalenie, czy ubezpieczony jest niezdolny do wykonywania zatrudnienia zgodnego
z poziomem jego kwalifikacji zawodowych, i ewentualnie z jakich powodów.
W konsekwencji biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodujące naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej, przesądza o braku prawa do świadczenia. Dlatego w niniejszej sprawie Sąd I instancji trafnie rozdzielił sam fakt istnienia schorzeń, który nie budził wątpliwości, od istnienia niezdolności do pracy. Odmienny pogląd prowadziłby do pomijania treści art. 12 ustawy o emeryturach i rentach, zgodnie z którym częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej nie jest równoznaczna z niemożliwością wykonywania dotychczasowego zatrudnienia, ale została ograniczona do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, oraz że dopiero konieczność zmiany zawodu i brak rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu stanowi podstawę do przyznania renty inwalidzkiej z tytułu częściowej niezdolności do pracy (wyroki SN: z 10.06.1999 r. II UKN 675/98; z 10.05.2000r., II UKN 533/99; z 25.11.1998 r., II UKN 326/98; www.sn.pl ). Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do świadczenia rentowego. Samo istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi zatem samodzielnej przyczyny uznania częściowej niezdolności do pracy, chociaż w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich (wyrok SN z 12.07.2005 r. II UK 288/04). Sądy obu instancji nie kwestionują, że ubezpieczony jest osobą cierpiącą na wskazywane w rozpoznaniu schorzenia, jednak dokumentacja medyczna i badanie ubezpieczonego, stanowiące podstawę do wniosków opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów (poza ustaleniami biegłej J. P., której opinia została skutecznie podważona), nie wskazywały, by zdiagnozowane schorzenia, czyniły P. S. na dzień wydawania spornej decyzji, osobą niezdolną do pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd Apelacyjny miał na względzie, że apelujący akcentował też, iż jego stan zdrowia nie ulega polepszeniu, lecz stale się pogarsza. Jednakże dokumentacja lekarska dostarczana przez ubezpieczonego dotyczy okresu po wydaniu zaskarżonej decyzji. Ubezpieczony może zatem, powołując się na nową dokumentację, wystąpić do organu rentowego z ponownym wnioskiem o przyznanie mu świadczenia rentowego.

Sąd Apelacyjny miał także na względzie, że ubezpieczony subiektywnie czuł
i wciąż czuje się chory oraz pozostaje w przekonaniu istnienia stanów chorobowych uniemożliwiających podjęcie pracy, jednak obiektywny ogląd, dokonany przez biegłych sądowych lekarzy specjalistów, nie pozwala na uznanie nasilenia objawów chorobowych, w stopniu dyskwalifikującym do dotychczasowego zatrudnienia.

Wyczerpując argumentację stwierdzić należy, że sporządzone w sprawie opinie biegłych z zakresu ortopedii, neurologii i diabetologii, jak również z zakresu medycyny pracy – tj. przez biegłą R. D. - uwzględniają całokształt materiału procesowego oraz zawierają wywody i wnioski odnoszące się do analizy stanu zdrowia ubezpieczonego, w kontekście istniejących schorzeń i ich wpływu na możliwość wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Opinie tych biegłych słusznie zostały potraktowane przez Sąd Okręgowy jako podstawa wydanego rozstrzygnięcia, bowiem zawierają wnioski spójne, logicznie i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, jak też oparte są na całokształcie materiału procesowego,
zaś kwalifikacje biegłych nie budziły żadnych wątpliwości. Powyższego nie można było jednak stwierdzić na temat skutecznie podważonej opinii biegłejJ. P.która wydając opinię, swoje wnioski oparła na prognozie pogarszającego się stanu zdrowia, pomijając fakt, iż obecnie stan ten z uwagi na prawidłowe leczenie
i rehabilitację ulega poprawie.

Podsumowując, Sąd Apelacyjny wskazuje, że analiza wszystkich okoliczności sprawy, w ujęciu aspektów medycznych oraz socjalnych, potwierdziła zasadność stanowiska biegłych sądowych (poza biegłą J. P.)
i utwierdziła Sąd Apelacyjny w przekonaniu, że P. S. jest osobą zdolną do pracy, zatem nie spełnia podstawowej przesłanki do przyznania prawa do renty, o której stanowi art. 57 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stopień nasilenia stanów chorobowych oraz zaawansowania dolegliwości nie jest
na tyle istotny, aby znacznie ograniczał możliwość wykonywania przez ubezpieczonego pracy zgodnej z poziomem jego kwalifikacji zawodowych.

Jednocześnie odnosząc się do zarzutu apelującego w zakresie niezasadnego oddaleniu wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego podczas, gdy jego zdaniem nie wyjaśniono wszystkich okoliczności faktycznych - należy wskazać, iż nie sposób podzielić powyższego stanowiska. W ocenie Sądu Apelacyjnego wniosek ten słusznie nie został przez Sąd Okręgowy uwzględniony. Wszelkie wątpliwości bowiem w przedmiotowej sprawie zostały wyjaśnione poprzez zgromadzony w sposób wyczerpujący materiał dowodowy. Wystąpienie z wnioskiem podyktowane było najprawdopodobniej wyłącznie nadzieją ubezpieczonego, że kolejny biegły wyda korzystną z jego punktu widzenia opinię, podczas gdy w rzeczywistości dopuszczenie i przeprowadzenie tego dowodu w sposób nieuzasadniony zmierzałoby wyłącznie do przedłużenia postępowania.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego.

Urszula Iwanowska Beata Górska Jolanta Hawryszko