Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość emerytury i przeliczenie emerytury

na skutek odwołań Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 6 marca 2013 r. i 25 kwietnia 2013 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że zobowiązuje
organ rentowy do przeliczenia emerytury Z. K. poprzez doliczenie jej do stażu pracy okres urlopu wychowawczego od 1 czerwca 1983 roku do 31 maja 1986 roku jako okresu składkowego,

2.  oddala odwołania w pozostałej części.

Sygn. akt VU 547/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał wnioskodawczyni Z. K. prawo do emerytury poczynając od dnia 16 lutego 2013 roku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ZUS przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. lat 1972-2007. Wyliczony z tych lat wskaźnik wysokości emerytury wyniósł 46,34%, a podstawa wymiaru emerytury wyniosła 1.378,47 złotych. Wysokość emerytury obliczona na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1227 ze zm.) wyniosła 1.150,85 złotych miesięcznie, a po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne – 975,27 złotych. Wydając decyzję ZUS uznał za udowodnione okresy składkowe w wymiarze 17 lat i 24 dni oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 5 lat, 8 miesięcy. Organ rentowy zaliczył do stażu ubezpieczeniowego okres przebywania przez wnioskodawczynię na urlopie wychowawczym od 27 maja 1983 roku do 31 maja 1986 roku oraz okres sprawowania przez nią opieki nad teściową od 25 lutego 1992 roku do 18 lutego 1993 roku jako okresy nieskładkowe.

Od powyższej decyzji wniosła odwołanie w dniu 11 kwietnia 2013 roku Z. K.. W odwołaniu podniosła, że nie zgadza się z dokonanym przez ZUS wyliczeniem okresów składkowych i nieskładkowych oraz wyliczeniem podstawy wymiaru emerytury i wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury.

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przeliczył emeryturę Z. K., uznając, że okres sprawowania opieki nad teściową od 25 lutego 1992 roku do 18 lutego 1993 roku nie powinien być zaliczony do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawczyni, albowiem teściowa nie jest wymieniona w art. 67 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jako osoba bliska.

Od powyższej decyzji wniosła odwołanie w dniu 24 kwietnia 2013 roku Z. K.. W odwołaniu podniosła, że do jej stażu ubezpieczeniowego powinien zostać zaliczony okres sprawowania opieki nad teściową od 25 lutego 1992 roku do 18 lutego 1993 roku jako okres nieskładkowy.

Postanowieniem z dnia 13 czerwca 2013 roku Sąd połączył sprawy z odwołań od obu wskazanych wyżej decyzji celem ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Na rozprawie w dniu 26 września 2013 roku wnioskodawczyni sprecyzowała odwołania. Wniosła o :

- ustalenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy pobieranej przez nią do 2006 roku renty z tytułu niezdolności do pracy,

- zaliczenie okresu urlopu wychowawczego od 1 czerwca 1983 roku do 31 maja 1986 roku do jej stażu ubezpieczeniowego jako okresu składkowego

- zaliczenie do stażu pracy jako okresu nieskładkowego okresu sprawowania opieki nad teściową od 7 czerwca 2007 roku do 15 lutego 2013 roku jako okresu nieskładkowego

- zaliczenie do stażu pracy jako okresu nieskładkowego okresu urlopu bezpłatnego od dnia 1 czerwca 1986 roku do 21 września 1986 roku.

ZUS wnosił o oddalenie odwołań.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Z. K., urodzona w dniu (...), złożyła w dniu 18 stycznia 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS)

W okresie od 1 czerwca 1983 roku do 31 maja 1986 roku wnioskodawczyni przebywała na urlopie wychowawczym w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. W trakcie urlopu wychowawczego pracodawca dokonał na rzecz wnioskodawczyni następujących wypłat:

- w 1983 roku na kwotę 31.420 złotych, w tym zasiłek wychowawczy w kwocie 22.400 i rekompensata w kwocie 9.020 złotych;

- w 1984 roku na kwotę 52.320 złotych, w tym zasiłek wychowawczy w kwocie 38400 i rekompensata w kwocie 13.920 złotych;

- w 1985 roku na kwotę 17.800 złotych, w tym zasiłek wychowawczy w kwocie 12.000 złotych i rekompensata w kwocie 5.800 złotych;

(dowód: sprostowanie zaświadczenia k. 52 w aktach sprawy)

Przy zaliczeniu okresu urlopu wychowawczego od dnia 1 czerwca 1983 r. do 31 maja 1986 r. do okresu składkowego wysokość emerytury skarżącej:

- ustalona na podstawie art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (tj. z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia : 1972- -1983, 1986-1991, 2006 -2007) wyniesie na dzień 16 lutego 2013 roku kwotę 1132,69 zł, a po waloryzacji od dnia 1 marca 2013 r. – 1178 zł, zaś od dnia 1 marca 2014 roku – 1196,85 zł.

- ustalona na podstawie art. 26 powyższej ustawy wyniesie od dnia 16 lutego 2013 roku kwotę 1144,75 zł, a po waloryzacji od 1 marca 2013 roku – 1190,54 zł, a od 1 marca 2014 roku – 1209,59 zł.

(dowód: pismo organu rentowego – k. 80 akt sprawy)

Emerytura obliczona zgodnie z art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest mniej korzystna, niż emerytura obliczona zgodnie z art. 26 ustawy.

(bezsporne)

W okresie od 1 czerwca 1986 roku do 21 września 1986 roku wnioskodawczyni przebywała na urlopie bezpłatnym udzielonym na jej wniosek na podstawie art. 174 k.p.

(dowód: zaświadczenie z dnia 31 stycznia 2014 roku, świadectwo pracy, wniosek o urlop bezpłatny i o udzielenie urlopu bezpłatnego w aktach osobowych wnioskodawczyni)

W okresie od 19 lutego 1993 roku do 31 stycznia 2004 roku oraz od 16 marca 2004 roku do 30 kwietnia 2006 roku wnioskodawczyni była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawa wymiaru renty została wyliczona w oparciu o wynagrodzenia z okresu z 4 lat, tj. od 1 stycznia 1987 roku do 31 grudnia 1990 roku Ustalony na podstawie wynagrodzeń z tych lat wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wyniósł 70,35%.

(dowód: decyzje ZUS z dnia 15 marca 1993 roku k. 8, 20 stycznia 2000 roku k. 34, 27 marca 2001 roku k. 51, 29 stycznia 2002 roku k. 53, 9 stycznia 2003 roku k. 55, 30 czerwca 2004 roku k. 73 w aktach ZUS)

Od dnia 1 maja 2006 roku Z. K. nie jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(bezsporne)

W okresie od 7 czerwca 2007 roku do 15 lutego 2013 roku wnioskodawczyni codziennie przyjeżdżała do teściów, przywoziła im obiady, zakupy opiekę nad teściową. Teściowa, B. K. była trwale całkowicie niezdolna do pracy i niezdolna do samodzielnej egzystencji od 2001 roku.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 17 akt rentowych)

Teściowa B. K. zamieszkiwała w R. przy ul. (...), zaś wnioskodawczyni wraz ze swoim mężem zamieszkiwała w tym samym mieście, przy ul. (...). Mąż był chory i także wymagał opieki z jej strony. Do teściowej dojeżdżała autobusem 5 przystanków.

W trakcie opieki wnioskodawczyni nie pozostawała z teściową w jednej wspólnocie rodzinnej i domowej. Teściowa mieszkała wraz z teściem oddzielnie. Oprócz wnioskodawczyni do teściowej przychodziła także jej córka B. C.. Do teścia przychodziła także pielęgniarka środowiskowa.

(dowód: oświadczenie wnioskodawczyni k. 15, karta przebiegu zatrudnienia k. 31 w aktach ZUS, zeznania wnioskodawczyni k. 85, 86 w zw. z k. 73, 74, k. 56 i k. 29 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie jest częściowo uzasadnione, a mianowicie w części odnoszącej się do okresu urlopu wychowawczego od dnia 1 czerwca 1983 roku do 31 maja 1986 roku.

Organ rentowy stanął bowiem na stanowisku, iż okres ten zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami (art. 7 ustęp 7 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) jest okresem nieskładkowym i jako taki zaliczył go do stażu pracy skarżącej.

Sąd Okręgowy nie podziela powyższego poglądu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 roku, I UK 1/11, OSNP 2012/1-2/14, Biul. SN 2011/5/25, okresy bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a następnie urlopu wychowawczego - wykorzystane przed dniem 1 stycznia 1999r. są - od dnia 28 stycznia 1972 roku okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art. 29 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst - Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Okres urlopu wychowawczego pomiędzy 28 stycznia 1972r. a 1 stycznia 1999r. wlicza się do stażu, od którego zależy prawo do wcześniejszej emerytury. A zatem, zaliczeniu na poczet okresu ubezpieczenia pracowniczego odwołującej podlega także okres przebywania przez nią na urlopie wychowawczym od 1 czerwca 1983 r. do 31 maja 1986, tj. 2 lata, przypadający w trakcie trwania zatrudnienia . W myśl obowiązujących wówczas przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 roku w sprawie urlopów wychowawczych, okres urlopu wychowawczego (Dz. U. Nr 19, poz. 97) (wcześniej urlopu bezpłatnego dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi) w wymiarze nieprzekraczającym 6 lat był uważany za okres zatrudnienia w rozumieniu przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin oraz przepisów o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Za takim kwalifikowaniem okresu korzystania z urlopu wychowawczego przemawia również to, że w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego kobiety uprawnione były do całej gamy świadczeń z ubezpieczenia społecznego tak jak pracownicy, np. prawa do świadczeń społecznej służby zdrowia oraz zasiłków: rodzinnego, porodowego czy pogrzebowego. Termin „okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu z pozostawania w stosunku pracy” nie został zdefiniowany w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie ma podstaw, aby traktować go jako tożsamy z terminem „okres ubezpieczenia”, o którym mowa w art. 4 pkt 5 tej ustawy, tym bardziej, że zgodnie z art. 4 pkt 13 ustawy emerytalnej - ubezpieczonym w rozumieniu ustawy jest także osoba, która przed dniem wejścia w życie ustawy podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu, z wyłączeniem ubezpieczenia społecznego rolników.

Analogiczny pogląd został wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie III AUa 1498/12, w której Sąd ten także stanął na stanowisku , iż okres urlopu wychowawczego przypadający w trakcie zatrudnienia należy traktować jako okres składkowy.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 47714 § 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 1 sentencji. Doliczenie okresu urlopu wychowawczego do okresu składkowego spowoduje zmianę wysokości emerytury. Jak bowiem wskazał organ rentowy w piśmie z dnia 5 marca 2014 roku (k. 80 akt sprawy) przy zaliczeniu okresu urlopu wychowawczego od dnia 1 czerwca 1983 r. do 31 maja 1986 r. do okresu składkowego wysokość emerytury skarżącej:

• ustalona na podstawie art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (tj. z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia: 1972-1983, 1986-1991, 2006 -2007) wyniesie na dzień 16 lutego 2013 roku kwotę 1132,69 zł, a po waloryzacji od dnia 1 marca 2013 roku – 1178 zł, zaś od dnia 1 marca 2014 roku – 1196,85 zł.

• ustalona na podstawie art. 26 powyższej ustawy wyniesie od dnia 16 lutego 2013 roku kwotę 1144,75 zł, a po waloryzacji od 1 marca 2013 roku – 1190,54 zł, a od 1 marca 2014 roku – 1209,59 zł.

Z treści powyższego pisma organu rentowego wynikało nadto, iż z powodu występujących błędów w raporcie z analizy konta powyższe kwoty podane zostały w kwocie zaliczkowej. Ponieważ analiza konta i ewentualne błędy rachunkowe nie były objęte zakresem zaskarżenia w przedmiotowych sprawach Sąd uznał, iż sentencja wyroku w tym zakresie musi być ograniczona do zobowiązania ZUS do doliczenia okresu urlopu wychowawczego do okresu składkowego, a ewentualne zarzuty do drobnych błędów w raporcie z analizy konta będą mogły być przedmiotem oceny po wydaniu przez organ rentowych decyzji wykonującej wyrok w powyższym zakresie, jeśli wnioskodawczyni zgłosi zarzuty do nowych wyliczeń.

Odwołania dalej idące są nieuzasadnione.

Jeśli chodzi o okres sprawowania opieki na teściową B. K. od dnia 7 czerwca 2007 roku do 15 lutego 2013 roku to podstawę prawna w tym zakresie stanowi przepis art. 7 pkt 7 ustawy emerytalnej.

Zgodnie ze wskazanym wyżej art. 7 pkt 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, okresami nieskładkowymi są przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy niewykonywania pracy, w granicach do 6 lat, spowodowane koniecznością opieki nad innym niż dziecko członkiem rodziny zaliczonym do I grupy inwalidów lub uznanym za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo uznanym za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym, sprawowanej przez członka jego rodziny w wieku powyżej 16 lat, który w okresie sprawowania opieki nie osiągnął przychodu przekraczającego miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia.

Z treści powołanego przepisu wynika, że nie chodzi w nim o jakąkolwiek opiekę. Uwzględnienie wymienionego w nim okresu nieskładkowego umożliwia jedynie niewykonywanie pracy spowodowane koniecznością opieki nad innym niż dziecko członkiem rodziny zaliczonym do I grupy inwalidów lub uznanym za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo uznanym za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym. Niewątpliwie zatem dopuszczalność zaliczenia okresu niewykonywania pracy spowodowanego koniecznością opieki nad innym niż dziecko członkiem rodziny, wymaga odniesienia się do znaczenia użytego w powołanym przepisie pojęcia członka rodziny.

Chociaż nie można zgodzić się, że do uznania za członka rodziny, o którym mowa w art. 7 pkt 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wystarcza jakikolwiek stopień pokrewieństwa lub powinowactwa, to należy podzielić stanowisko prezentowane w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2010 roku, I UK 24/10, że wskazany przepis wyklucza jako nadmiernie restrykcyjne ograniczenie kręgu członków rodziny, nad którymi sprawowanie opieki uprawnia do zaliczenia okresów tej opieki jako nieskładkowych przy ustalaniu wymaganego stażu ubezpieczeniowego jedynie do członków rodziny uprawnionych do renty rodzinnej. Dlatego też, wbrew stanowisku organu rentowego, nie można z góry wykluczyć dopuszczalności zaliczenia jako nieskładkowego okresu sprawowania opieki nad teściową zaliczonym do I grupy inwalidów.

Nie oznacza to jednak, że rozważając możliwość takiego zaliczenia wystarczy poprzestać na ustaleniu odpowiedniego składu osobowego rodziny. Wprawdzie bowiem użyte w art. 7 pkt 7 określenie członka rodziny nie ogranicza się tylko do osób uprawnionych do renty rodzinnej, o których mowa w art. 67 ustawy o emeryturach i rentach, ale konieczne jest, aby osoba zaliczona do I grupy inwalidów lub uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo uznana za niepełnosprawną w stopniu znacznym, pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym. Nie można bowiem zapominać, że okres nieskładkowy jest pojęciem prawa ubezpieczeń społecznych. Ustalenie natomiast stosunku rzeczywistej wspólnoty domowej między ubezpieczonym sprawującym opiekę a podopiecznym członkiem rodziny, jest z reguły konieczne do wyeliminowania ewentualnych nadużyć w zakresie korzystania z uprawnień przewidzianych w tym prawie (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1998 roku, III ZP 23/98 (OSNP 1999/2/62). Pogląd taki wynika również z wymienionego już wyżej postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2010 roku, I UK 24/10, skoro mowa jest w nim o okresach niewykonywania pracy spowodowanych koniecznością sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad całkowicie ubezwłasnowolnionymi członkami jego wspólnoty rodzinnej. Także w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku, II UK 211/09 (OSNP 2011/15-16/218) Sąd Najwyższy uznał, iż okresy faktycznie i stale sprawowanej przez ubezpieczoną opieki nad trzema powierzonymi jej opiece przez sąd całkowicie ubezwłasnowolnionymi siostrami jej męża mogą być uznane za nieskładkowe okresy ubezpieczenia w rozumieniu art. 7 pkt 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli podopieczne tworzyły z ubezpieczoną jedną wspólnotę domową i rodzinną.

Powyższe rozważania uzasadniają wniosek, że zaliczenie okresu sprawowania przez wnioskodawczynię opieki nad teściową jako nieskładkowego w rozumieniu art. 7 pkt 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, byłoby możliwe tylko w wypadku pozostawania obu tych osób w jednej wspólności domowej i rodzinnej. Tymczasem w sprawie niniejszej nie jest sporne, że jakkolwiek teściowa - B. K. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, to jednak wnioskodawczyni nigdy nie prowadziła z nią wspólnego gospodarstwa domowego. Swoje centrum życiowe miała w innej części miasta. Mieszkała bowiem 5 przystanków autobusowych od jej miejsca zamieszkania wraz z własnym mężem, który także był chory i wymagał opieki. Z. K. z całą pewnością odwiedzała teściową codziennie, przywoziła jej obiady, ale trudno dać wiarę skarżącej, iż była to stała, całodobowa opieka, o której mowa w powołanym wyżej przepisie art. 7 ustawy. Teściowa jako podopieczna nigdy nie była członkiem jednej wspólnoty domowej i rodzinnej.

Wprawdzie pojęcia wspólnoty domowej nie należy pojmować zbyt rygorystycznie, jednak o jej rzeczywistym istnieniu w wypadku braku warunku wspólnego zamieszkiwania i prowadzenia jednego gospodarstwa domowego przez ubezpieczonego i podopiecznego można mówić tylko wyjątkowo, w wypadku niepełnosprawnej osoby samotnej mieszkającej w pobliżu ubezpieczonego. Taka zaś sytuacja w sprawie niniejszej z pewnością nie miała miejsca. Dlatego też nie można uznać, aby wnioskodawczyni tworzyła ze swoją teściową jedną wspólnotę domową i rodzinną, a zatem aby zaistniały warunki pozwalające na uwzględnienie spornego okresu jako nieskładkowego w rozumieniu art. 7 pkt 7 ustawy o emeryturach i rentach. W przepisie art. 7 pkt 7 ustawy o emeryturach rentach, nie chodzi bowiem o wykonywanie czynności opiekuńczych przez określoną liczbę godzin, lecz o stałe, ciągłe sprawowanie opieki.

Poza tym treść art. 7 pkt 7 ustawy wskazuje, że dopuszczalność uwzględnienia wskazanego w nim okresu opieki jako nieskładkowego, wynika z tytułu rezygnacji przez ubezpieczonego z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Chociaż zatem niewykonywanie pracy nie oznacza przerwania zatrudnienia, to jednak chodzi tu o okres, w którym osoba zdolna do pracy nie podejmuje bądź nie kontynuuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z własnego wyboru, właśnie po to, aby sprawować wskazaną opiekę. Tymczasem w sprawie niniejszej sama wnioskodawczyni podnosiła, iż poszukiwanie przez nią pracy było bezowocne. To zatem niewykonywanie przez wnioskodawczynię pracy zarobkowej (brak możliwości zatrudnienia) spowodowało, że podjęła się ona opieki nad teściową, a nie – jak wymaga tego art. 7 pkt 7 ustawy – niewykonywanie pracy było spowodowane koniecznością sprawowania opieki.

Z tych też względów Sąd Okręgowy uznał, iż decyzja organu rentowego o niezaliczeniu powyższego okresu do okresu nieskładkowego odpowiada prawu, a odwołanie w tej części musiało zostać oddalone.

Kolejną kwestią sporną jest żądanie doliczenia do okresu nieskładkowego okresu, jaki miał miejsce po wykorzystaniu przez skarżącą okresu wychowawczego, tj. od 1 czerwca 1986 roku do dnia powrotu do pracy, czyli do 21 września 1986 roku.

Analiza akt osobowych wykazała ponad wszelką wątpliwość, iż pracodawca Fabryka (...) w R. na jej pisemny wniosek udzieliła jej urlopu bezpłatnego na podstawie art. 174 k.p. Świadczy o tym treść jej pisma z dnia 11 marca 1986 roku oraz odpowiedź pracodawcy z pisma z dnia 18 marca 1986 roku, w którym informuję skarżącą, iż w odpowiedzi na jej podanie wyraża zgodę na udzielenie jej urlopu bezpłatnego z art. 174 k.p.

Brak jest w tej sytuacji podstaw prawnych dla zaliczenia powyższego okresu do okresu nieskładkowego. Z przepisu art. 174 § 2 k.p. wynika, iż okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Okres taki nie jest także zawarty w przepisach ustawy emerytalnej w części dotyczącej enumeratywnego wyliczenia okresów nieskładkowych.

Dlatego też odwołanie w tej części jako bezzasadne musiało zostać także oddalone.

Ostatnią sporną kwestią jest żądanie uwzględnienia przy ustaleniu wysokości emerytury podstawy wymiaru renty. Poza sporem bowiem jest, iż w okresie od 19 lutego 1993 roku do 31 stycznia 2004 roku oraz od 16 marca 2004 roku do 30 kwietnia 2006 roku wnioskodawczyni była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawa wymiaru renty została wyliczona w oparciu o wynagrodzenia z okresu z 4 lat , tj. od 1 stycznia 1987 roku do 31 grudnia 1990 roku. Ustalony na podstawie wynagrodzeń z tych lat wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wyniósł 70,35%.

Od dnia 1 maja 2006 roku Z. K. nie jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia było zatem ustalenie czy organ rentowy prawidłowo obliczył wnioskodawcy emeryturę, przyjmując za podstawę jej wymiaru 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia (art. 183) i z art. 26 w sposób wskazany powyżej, zamiast wnioskowanej przez ubezpieczoną podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, które to świadczenie pobierała do dnia 1 maja 2006 roku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 cytowanej wyżej ustawy, podstawę wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, stanowi podstawa wymiaru renty – w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 5. Podanie w przepisie już choćby tego, że chodzi o podstawę wymiaru renty uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty wskazuje na ciągłość istnienia prawa do świadczenia po jego przyznaniu do momentu powstania - w tym wypadku - prawa do emerytury.

Dokonując interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 1 przedmiotowej ustawy nie sposób ograniczyć się jedynie do wykładni językowej, ale należy mieć na względzie i inne rodzaje wykładni prawa. W szczególności chodzi tu o wykładnię funkcjonalną - na podstawie funkcji, jaką ma pełnić przepis i celowościową-na podstawie celu, jaki ma realizować przepis. Przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy możliwość przyjęcia w podstawie wymiaru emerytury podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy z uwzględnieniem rewaloryzacji oraz wszystkich kolejnych waloryzacji przypadających po jej przyznaniu ma na celu umożliwienie osobie, która z powodu niezdolności do pracy nie mogła pracować i uzyskiwać zarobków wyższych niż przyjęte do ustalenia podstawy dotychczasowej renty, otrzymanie emerytury w korzystniejszym wymiarze niż obliczonej na nowo w myśl art. 15.

Sąd Okręgowy uznaje za w pełni trafną argumentację organu rentowego, że regulacja zawarta w przepisie art. 21 ust. 1 ustawy nie może znaleźć zastosowania do sytuacji prawnej wnioskodawczyni, która była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy do dnia 1 maja 2006 roku, a prawo do emerytury uzyskał dopiero z dniem 16 lutego 2013 roku. Z powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 1 wynika bowiem w sposób nie budzący wątpliwości, że chodzi w nim o osoby, które pobierały rentę z tytułu niezdolności do pracy bezpośrednio przed datą przejścia na emeryturę, tj. w dniu złożenia wniosku o nowe świadczenie. Z całości orzecznictwa sądowego, w tym z uzasadnień orzeczeń Sądu Najwyższego (m.in. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2007 roku, uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2006 roku, I UZP 2/06, uchwały z dnia 20 lipca 2006 r., II UZP 9/06" uchwały z dnia 15 czerwca 2005 r., II UZP 3/05, a także uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 stycznia 2004 roku, III AUa 1451/04 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 sierpnia 2006 roku, III AUa 1523/06) wynika, iż przepis art. 21 ust. 1 ustawy dotyczy tylko i wyłącznie osób, które ubiegając się o przyznanie emerytury posiadają prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Żądanie wnioskodawczyni jako nie znajdujące oparcia w obowiązującym prawie nie mogło więc zostać zaspokojone.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy dalej idące odwołania Z. K. jako bezzasadne oddalił, o czym na podstawie art. art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie 2 sentencji.