Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 834/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 20 października 2023 roku w sprawie II K 689/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

oskarżony wywiązał się z obowiązku zapłaty nawiązki

zaświadczenie, dowód wpłaty

122-122v, 154

2.1.1.2.

oskarżony ma pozytywną opinię zakładu pracy

zaświadczenie

153-153v

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1, 2.1.1.2.;

zaświadczenie, dowód wpłaty

- dokumenty są wytworzone przez obiektywne organy, w tym zaufania publicznego; żadna ze stron procesu nie kwestionowała ich ważności;

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk, poprzez całkowicie dowolną ocenę dowodów i bezzasadne pominięcie tych fragmentów wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań obu pokrzywdzonych, z których jednoznacznie wynika, że pokrzywdzeni zdecydowali się na jazdę z oskarżonym całkowicie dobrowolnie i ze świadomością, że kierowca znajduje się w stanie nietrzeźwości, a tym samym ze świadomością niebezpieczeństwa towarzyszącego jeździe autem prowadzonym przez nietrzeźwego oskarżonego, która to okoliczność ma znaczenie dla oceny stopnia szkodliwość społecznej czynu oskarżonego i jego winy - bowiem to właśnie w fakcie charakteru i rozmiaru urazów doznanych przez pokrzywdzonych Sąd I instancji dopatrzył się okoliczności obciążającej oskarżonego, stwierdzając zarazem, że alkohol również miał przyczynić się do zdarzenia,

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu odwoławczego okoliczność związana z decyzją pokrzywdzonych o podróży autem z nietrzeźwym kierowcą, ma znaczenie dla oceny stopnia zawinienia oskarżonego i społecznej szkodliwości jego zachowania i winna - w pewnym stopniu - wpływać na ocenę całości czynu przypisanego oskarżonemu.

Pokrzywdzeni są osobami dorosłymi, nie zachodzą wobec nich okoliczności, na podstawie których można by wnioskować, że nie byli w stanie obiektywnie rozpoznać zagrożenia i bezprawności postępowania i nie dać posłuchu normie prawnej. Pokrzywdzeni spożywali z kierującym alkohol, co więcej w pijackim amoku powstał zamiar wspólnego udania się na dyskotekę i to aż do C.. Pokrzywdzeni więc wiedzieli, iż kierowca spożywa coraz większe porcje alkoholu, pomimo to wsiedli z nim do samochodu, całkowicie bezkrytycznie oceniając sytuację, w tym stan kierującego.

Powyższe znalazło swój wyraz w złagodzeniu przez sąd odwoławczy reakcji prawno - karnej za czyny przypisane oskarżonemu, o czym poniżej.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd nie dopuścił się żadnego błędu przy ocenie wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków. Natomiast to, że pokrzywdzeni zdecydowali się na jazdę z oskarżonym całkowicie dobrowolnie i ze świadomością, że znajduje się on w stanie nietrzeźwości, a tym samym ze świadomością niebezpieczeństwa towarzyszącego jeździe autem prowadzonym przez nietrzeźwego oskarżonego, doprowadziło do obniżenia oceny przez sąd odwoławczy stopnia szkodliwości społecznej czynu oskarżonego i jego winy, co skutkowało obniżeniem kar jednostkowych i kary łącznej orzeczonego środka karnego i kary pozbawienia wolności – bez potrzeby i uzasadnienia dla uchylania wyroku.

3.2.

Zarzut naruszenia prawa materialnego, tj.:

- art. 177 § 1 k.k. poprzez zaniechanie wymienienia w opisie czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku - w ślad za opisem czynu z aktu oskarżenia - wszystkich ustawowych znamion tego występku, co wyrażało się w pominięciu zwrotu „spowodował nieumyślnie wypadek” i w efekcie przypisanie oskarżonemu - jako przestępstwa - zachowania, które nie wyczerpuje wszystkich ustawowych znamion czynu zabronionego, co winno prowadzić do uniewinnienia oskarżonego od tego czynu wobec braku apelacji na jego niekorzyść;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sprawca nie może odpowiadać na gruncie przepisu art. 177 kk, jeżeli spowodował w sposób umyślny skutki w postaci uszczerbków na zdrowiu (średniego lub ciężkiego). Umyślnością może być natomiast objęte naruszenia zasad bezpieczeństwa danej kategorii ruchu. Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 177 kk naruszenie tych zasad bezpieczeństwa może mieć miejsce "chociażby nieumyślnie", co prowadzi do wniosku, że może polegać ono na zachowaniu umyślnym lub nieumyślnym (por. np. post. SN z 29.4.1997 r., KKN 255/96, OSNKW 1997, z. 7–8, poz. 66; post. SN z 20.5.2010 r., V KK 96/10, OSNwSK 2010, Nr 1, poz. 1063; wyr. SA w Lublinie z 18.3.2008 r., II AKa 56/08, Legalis; wyr. NSA z 3.11.2010 r., I OSK 667/10, Legalis).

Przestępstwo z art. 177 kk jest przestępstwem nieumyślnym i ma ten charakter niezależnie od tego, czy samo naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu było umyślne czy nieumyślne. Zachowanie sprawcy sprowadza się, więc do nieumyślnego spowodowania wypadku komunikacyjnego.

Uszła uwadze skarżącego okoliczność, że sąd wyraził swe zapatrywanie, co do sposobu działania sprawcy określając, że doszło do umyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa i prawidłowo ustalił związek przyczynowy pomiędzy działaniem sprawcy a skutkiem. Sam fakt, że nie przyjął w opisie czynu stwierdzenia, iż doszło do spowodowania „nieumyślnie” wypadku nie dekompletuje w takiej sytuacji znamion przypisanego oskarżonemu czynu. Intencja sądu była bowiem jasna i należycie swe stanowisko sąd uzasadnił w tym zakresie.

Wniosek

- o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu w pkt 1 występku oraz jednocześnie złagodzenie kary pozbawienia wolności i środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów za czyn z pkt 2 (kwalifikowanego z art. 178 a § 1 k.k.) wyroku, poprzez obniżenie ich rozmiaru do dolnej granicy możliwego ustawowego zagrożenia;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd prawidłowo uznał, że oskarżony dopuścił się zarzuconego mu czynu zakwalifikowanego z art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 kk; pominięcie zaś stwierdzenia „spowodował nieumyślnie wypadek” nie miało oczekiwanego przez apelanta znaczenia i nie dekompletowało znamion przypisanego czynu.

3.3.

Zarzut obrazy prawa procesowego tj. art. 413 § 2 kpk poprzez ujęcie w opisie czynu - w zakresie opisu obrażeń u pokrzywdzonego L. W. (1) sformułowania „[...] na okres znacznie przekraczający siedem dni”, które to sformułowanie nie zostało przewidziane przez ustawodawcę w art. 157 § 1 kk, do którego odwołuje w swej treści art. 177 § 1 kk, co oznaczać może wyodrębnienie przez Sąd I instancji swoistego rodzaju pośredniego stopnia obrażeń ciała uplasowanego gdzieś pomiędzy średnim i ciężkim , uszczerbkiem na zdrowiu, co nabiera dodatkowego znaczenia tym bardziej, że nie można wykluczyć, iż długotrwałość urazów u pokrzywdzonego L. W. w pewnym przynajmniej stopniu spowodowana została wypisaniem się przez niego ze szpitala wkrótce po zdarzeniu;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd rejonowy był w pełni uprawniony do zmiany opisu czynu w zakresie ustalenia stopnia doznanych przez pokrzywdzonego obrażeń jako „znacznie przekraczających siedem dni”. W tym miejscu należy wskazać, że w doktrynie i orzecznictwie wskazuje się na elementy opisu czynu, których zmiana w związku z przyjęciem innej kwalifikacji prawnej czynu nie powoduje wyjścia poza granice oskarżenia. Nie stanowi zatem wyjścia poza te granice zamiana opisu zarzucanego czynu w zakresie czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody, czy tożsamości osoby pokrzywdzonej przestępstwem przeciwko mieniu, jeśli tylko będzie bezsporne, że chodzi o to samo zdarzenie faktyczne, którego objęcie ściganiem stanowiło wyraz woli oskarżyciela (por. D. Stachurski, Kryteria tożsamości..., s. 20 i n.; wyroki SN: z 4.01.2006 r., IV KK 376/05, OSNwSK 2006, poz. 35; z 21.09.2006 r., V KK 10/06, LEX nr 196961; z 2.03.2011 r., III KK 366/10, OSNKW 2011/6, poz. 51; postanowienia SN: z 12.01.2006 r., II KK 96/05, LEX nr 172202; z 19.10.2006 r., II KK 246/06, LEX nr 202125; z 5.02.2002 r., V KKN 473/99, OSNKW 2002/5–6, poz. 34; z 30.08.2001 r., V KKN 111/01, LEX nr 51844; uchwała SN z 15.06.2007 r., I KZP 15/07, OSNKW 2007/7–8, poz. 55).

W przedmiotowej sprawie pokrzywdzony L. W. (1) doznał, w porównaniu z drugim z pokrzywdzonych, rozleglejszych obrażeń ciała, w znacznie większym stopniu zagrażających jego zdrowiu i życiu, bowiem umiejscowionych w obrębie głowy, twarzy oraz kręgosłupa szyjnego (i nie chodzi tu o ilość dni pozostawania w szpitalu czy zwolnieniu lekarskim). Dość wskazać, że rozpoznano u niego wstrząśnienie mózgu, liczne złamania w obrębie twarzo-czaszki ( żuchwy, łuku jarzmowego ), jak też doszło do złamania kręgu szyjnego z niestabilnością. Natomiast u drugiego z pokrzywdzonych charakter doznanych obrażeń wskazywał na stłuczenia w obrębie brody, klatki piersiowej, barku i jamy brzusznej. Doszło także do wstrząśnienia mózgu. Nie stwierdzono jednak złamań. Poziom więc nasilenia obrażeń, ich charakter oraz potencjalne zagrożenie jakie sprawiały dla zdrowia, życia, prawidłowego funkcjonowania stwierdzić trzeba, że był „większy” u L. W. (1) w porównaniu ze skutkami, jakie powstały u R. R..

Ujęcie, czy tez dopisanie w opisie przypisanego czynu sformułowania „znacznie powyżej siedem dni”, nie było konieczne dla kompletności znamion, ale też stanowiło doprecyzowanie przez sąd meriti wszystkich okoliczności sprawy i jako takie może znaleźć się w takim opisie (bez potrzeby jego zmiany).

Do tych skutków należy odpowiednio dostosować poziom doznanego cierpienia, jak też rozciągnięcie go w czasie. Nie trzeba i tu przekonywać, że to L. W. (1) jest osobą i w tym względzie „bardziej pokrzywdzoną”. Toteż użycie pojęcia „znacznie” było jak najbardziej uprawnione właśnie mając na uwadze powyższe porównanie. To, że L. W. (1) wcześniej wypisał się ze szpitala nie ma znaczenia, bowiem przypisane oskarżonemu przestępstwo jest znamienne skutkiem i dla ustalenia prawidłowej reakcji karnej nie ma znaczenia, jak pokrzywdzony zachował się w jakiś czas od doznanego urazu.

Wniosek

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Materiał dowodowy jest kompletny. Został on prawidłowo oceniony przez sąd meriti, także w zakresie rozmiaru obrażeń, jakich doznał pokrzywdzony ( pokrzywdzeni ). Nie ma potrzeby dokonywania zmian w opisie przypisanego czynu związanego z wypadkiem drogowym.

3.4.

Zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 177 § 1 kk (i art. 178 § 1 kk) oraz art. 178 a § 1 kk, wyrażającej się w niezastosowaniu pierwszego z przywołanych przepisów i przypisaniu oskarżonemu w pkt 1 i 2 zaskarżonego wyroku - w ślad za konstrukcją zarzutów z aktu oskarżenia - dwóch odrębnych przestępstw, podczas gdy w rzeczywistości brak było ku temu podstaw, albowiem zastosowanie winien znaleźć w tym wypadku przepis art. 11 § 2 kk, zgodnie z którym jeżeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów, tym bardziej, że okoliczności zachowania oskarżonego wskazują na zwartość miejscowo - czasową tego zachowania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego (m.in. postanowienie SN z dnia z dnia 28 marca 2002 r., I KZP 4/02; postanowienie SN z dnia 18 czerwca 2008 r., III KK 41/08) poglądem, zachowanie sprawcy kierującego pojazdem w stanie nietrzeźwości, który w następstwie umyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu powoduje wypadek komunikacyjny, stanowi dwa odrębne czyny zabronione, jeden określony w art. 178a § 1 lub 2 k.k., drugi zaś w art. 177 § 1 lub 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk.

W przedmiotowej sprawie do wypadku komunikacyjnego nie doszło bezpośrednio po uruchomieniu pojazdu i rozpoczęciu jazdy przez oskarżonego, a dopiero po trwającej pewien czas jeździe ulicami centrum miasta, w związku z czym stan abstrakcyjnego zagrożenia, spowodowany prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości, nie trwał na tyle krótko, aby po porównaniu stopnia społecznej szkodliwości obu czynów, dojść do konkluzji, że czyn zakwalifikowany z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk, który stanowiłby podstawę skazania, w pełni pozwalałby na oddanie stopnia bezprawia kryminalnego zachowania oskarżonego. Tym samym, w ocenie Sądu, jego zachowanie wypełniło znamiona dwóch przestępstw opisanych wyżej.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 i 2 poprzez zastosowanie art. 11 § 2 kk i przyjęcie, że czyny przypisane oskarżonemu w tychże punktach stanowią jeden czyn wyczerpujący znamiona określone w dwóch przepisach kodeksu karnego, tj. w art. 177 § 1 kk (i art. 178 § 1 kk) oraz w art. 178 a § 1 kk oraz złagodzenie kary pozbawienia wolności i środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów za tak wymierzony czyn poprzez obniżenie ich rozmiaru do dolnej granicy ustawowego zagrożenia;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd prawidłowo zakwalifikował zachowania sprawcy jako dwa odrębne czyny.

3.5.

Zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 43 b kk, poprzez podanie wyroku skazującego do publicznej wiadomości, podczas gdy w rzeczywistości nie było ku temu podstaw, albowiem nie przyczyni się to do społecznego oddziaływania skazania, a nadto powyższe narusza interes pokrzywdzonego,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Żadnych zastrzeżeń sądu okręgowego nie wzbudza podanie wyroku do publicznej wiadomości (oceniane tak w kategorii obrazy prawa materialnego, czy rażącej niewspółmierności orzeczonego środka karnego).

Popełnianie przestępstw uregulowanych w rozdziale XXI kodeksu karnego stanowi poważne zagrożenie dla życia i zdrowia innych uczestników ruchu drogowego. Z tego powodu podanie wyroku do publicznej wiadomości będzie stanowiło jednoznaczny sygnał o braku pobłażliwości dla tego rodzaju groźnych zachowań. Publiczne ogłoszenie wyroku spełni wobec oskarżonego funkcję wychowawczą, na co wpływ będzie miała przede wszystkim opinia lokalnej społeczności o oskarżonym za skutki spowodowanego przez niego wypadku. Jednocześnie ogłoszenie wyroku ma na celu uzmysłowienie środowisku lokalnemu podsądnego o nieuchronności kary za popełnianie przestępstw stanowiących zagrożenie dla użytkowników dróg i jak tragiczne mogą by skutki naruszania podstawowych zasad bezpieczeństwa obowiązujących kierujących pojazdami. Środek też nie narusza w żaden sposób interesów pokrzywdzonych, zwłaszcza, że wyartykułował takie stanowisko (wniosek) pełnomocnik jednego z pokrzywdzonych. Dokonana publikacja ma uzasadnienie prawno-materialne.

Wniosek

- o uchylenie rozstrzygnięcia z pkt 11 o zastosowaniu środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Okoliczności czynu, jak też brak zagrożenia interesów pokrzywdzonych, przemawiały za możliwością i zasadnością orzeczenia środka

3.6.

Zarzut rażącej surowości orzeczonych wobec oskarżonego zarówno kar pozbawienia wolności za poszczególne przypisane oskarżonemu w pkt 1 i 2 występki, jak i kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w pkt 3 zaskarżonego orzeczenia, a nadto rażącej surowości orzeczonych w pkt 4 i 5 środków karnych w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i łącznego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych z pkt 6, albowiem orzekając o ich wymiarze Sąd I instancji:

- nie uwzględnił zasługującej na aprobatę postawy oskarżonego, wyrażającej się nie tylko w zaprezentowaniu szczerej skruchy i przeproszeniu pokrzywdzonych na rozprawie, dążeniu do mediacji z pokrzywdzonymi, ale też w udzielaniu pomocy pokrzywdzonym tuż po zdarzeniu

- zbagatelizował fakt oświadczenia przez pokrzywdzonych na rozprawie, iż nie roszczą sobie wobec oskarżonego żadnych pretensji,

- skupił się na obrażeniach doznanych przez pokrzywdzonych i pominął zarazem fakt, że obaj pokrzywdzeni świadomie zdecydowali się na jazdę samochodem z oskarżonym pomimo, że wspólnie wcześniej spożywali alkohol i doskonale zdawali sobie tym samym sprawę z faktu nietrzeźwości oskarżonego i niebezpieczeństwa związanego z jazdą prowadzonym przez niego samochodem,

- skoncentrował swą uwagę w zbyt mocnym stopniu na prewencji generalnej i odstraszającej funkcji kary;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Same okoliczności podmiotowe i przedmiotowe wypadku drogowego są zdecydowanie obciążające dla oskarżonego i wymagały odpowiednio surowej reakcji karnej.

Nie można jednak odmówić apelującemu racji, kiedy zarzuca Sądowi Rejonowemu schematyczny charakter pisemnego uzasadnienia skarżonego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary i środków karnych. Istotnie, Sąd Rejonowy nie docenił chyba szeregu łagodzących okoliczności zachodzących w stosunku do oskarżonego, jak: zachowanie się bezpośrednio po wypadku, w tym udzielona pokrzywdzonym pomoc i szczery żal, przyznanie się do winy, fakt uprzedniej niekaralności, sposób życia przed popełnieniem czynu (wykonywanie stałej pracy zarobkowej). Oskarżony posiada także pozytywną opinię z zakładu pracy i wywiązał się z orzeczonej nawiązki na rzecz pokrzywdzonych – co ustalono na etapie postępowania odwoławczego. Wreszcie: doszło do przebaczenia po stronie pokrzywdzonych i wyartykułowania, że nie roszczą pretensji do oskarżonego.

Przede wszystkim jednak pokrzywdzeni spożywali z kierującym alkohol; co więcej w pijackim amoku powstał zamiar jazdy na dyskotekę i to aż do C.. Pokrzywdzeni wiedzieli dobrze, iż kierowca jest mocno pijany, pomimo to wsiedli z nim do samochodu, całkowicie bezkrytycznie oceniając sytuację, w tym tak stan kierującego, jak też swój.

Uwzględniając te okoliczności sąd odwoławczy obniżył oskarżonemu karę pozbawienia wolności za pierwszy czyn z 2 lat i trzech miesięcy – do 1 roku i 8 miesięcy, za czyn drugi z 1 roku do 6 miesięcy (uchylając orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności). Uzupełnił jednocześnie podstawę prawną skazania, uznając, iż do oskarżonego ma w tym zakresie zastosowanie Kodeks karny w brzmieniu po 18 maja 2015 roku, a dokładnie z daty czynów (nowelizacja wprowadziła obostrzenia dla nietrzeźwych kierowców oraz w odniesieniu do środków probacyjnych).

Sąd okręgowy uznał, iż tak określone kary jednostkowe dostosowane są do wagi czynów, sylwetki sprawcy, uwzględniają okoliczności łagodzące i obciążające.

Wymiar kary łącznej jest działalnością racjonalną polegającą na oznaczeniu kary odpowiedniej do stopnia związku podmiotowo-przedmiotowego między zbiegającymi się realnie przestępstwami. Orzekając karę łączną, Sąd odwoławczy uznał, że należy zastosować zasadę bliską absorpcji (a de facto samej absorpcji, która dziś oznacza przecież wymóg orzeczenia kary łącznej większej minimum o 1 miesiąc - od najwyższej z jednostkowych kar pozbawienia wolności). Z jednej strony trzeba bowiem było mieć na uwadze minimalną liczbę kar podlegającą łączeniu oraz ich wymiar mieszczący się w dolnych granicach zagrożenia ustawowego. Z drugiej jednak bliskość czasowa tych czynów i ich podobieństwo wskazują na pewną jednorazową nieprawidłowość zachowań oskarżonego jako uczestnika ruchu drogowego. Biorąc to pod uwagę, Sąd orzekł wobec niego karę łączną 1 rok i 9 miesięcy pozbawienia wolności.

Zdaniem Sądu orzeczone kary jednostkowe oraz kara łączna kara pozbawienia wolności są odpowiednie do stopnia społecznego niebezpieczeństwa czynów oskarżonego a kara łączna przede wszystkim spełnią swą rolę w zakresie prewencji ogólnej i indywidualnej. W przekonaniu Sądu odwoławczego orzeczona kara łączna nie razi surowością, jest dostatecznie dolegliwa, ale także jako jedyna wystarczająca dla osiągnięcia celów kary, zarówno w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, jak i wpłynie zapobiegawczo i wychowawczo wobec oskarżonego na przyszłość. Wymierzając oskarżonemu karę pozbawienia wolności Sąd odwoławczy uwzględnił również wymogi prewencji generalnej, kształtowania wyobrażenia o konieczności przestrzegania obowiązujących norm prawnych i budowania autorytetu porządku prawnego.

Biorąc pod uwagę motywację i pobudki działania oskarżonego uznać należy, że czyny popełnione przez oskarżonego z jednej strony stanowią wyraz jaskrawego lekceważenia prawa, z drugiej zaś strony wyraz rażącego nieposzanowania dóbr w postaci zdrowia innych osób. Dlatego takie zachowanie oskarżonego spotkać się musi z odpowiednio surową reakcją, mieszczącą się przy tym w granicach wyznaczonych przez stopień winy sprawcy. Tym samym brak było podstaw do orzeczenia kary w jeszcze niższym wymiarze.

Te same okoliczności podmiotowo- przedmiotowe sąd odwoławczy uwzględnił także przy łączeniu środków karnych zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych W realiach niniejszej sprawy należy bowiem stwierdzić, iż Sąd I instancji nie uwzględnił w pełni okoliczności przedmiotowych i podmiotowych wpływających na wymiar orzeczonego w stosunku do oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Ustalając rozmiar owego zakazu, Sąd I instancji – stosownie do treści art. 56 kk – musi mieć na względzie zasady i dyrektywy sądowego wymiaru kary określone m.in. w art. 53 kk.

Mając na uwadze w/w okoliczności sprawy nie można zgodzić się z Sądem I instancji, jakoby orzeczony za czyn z pkt 1 środek karny w wymiarze 9 lat, za drugi czyn w wymiarze 5 lat (a więc w górnych jego granicach ) – a łącznie 12 lat w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego, był adekwatny do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości popełnionego czynu. W ocenie Sądu Okręgowego, adekwatnym do stopnia stanu nietrzeźwości, rangi popełnionego czynu oraz naruszonych norm prawnych jest środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na łączny okres 7 lat (6 lat za czyn z punktu 1 i 3 lata za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości). Jego wymiar uwzględnia bowiem okoliczności popełnienia przedmiotowego przestępstwa, postawę sprawcy – o czym powyżej - a przy tym - zdaniem sądu odwoławczego – dolegliwość orzeczonego środka karnego nie będzie przekraczała stopnia winy oskarżonego.

Wyeliminowanie z ruchu drogowego oskarżonego, który naruszył podstawową zasadę bezpieczeństwa w komunikacji, a mianowicie wymóg trzeźwości, pozwoli na zrealizowanie podstawowego celu, dla którego ów środek jest orzekany, a mianowicie celu prewencyjnego. Ponadto, zdaniem sądu okręgowego, łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczony na okres 7 lat, stanowić będzie dolegliwą represję dla oskarżonego. W czasach dzisiejszych poruszanie się za pomocą samochodu osobowego stało się w zasadzie standardem. Coraz trudniej wyobrazić sobie funkcjonowanie bez samochodu. Niewątpliwie orzeczony zakaz niesie ze sobą duży ładunek dolegliwości i uciążliwości dla oskarżonego, ale jest to uzasadnione w realiach sprawy.

Wysokość zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych za czyny jednostkowe i wymiar łączny środka jest dostosowana do okoliczności popełnienia tych przestępstw, które wskazują na konieczność wyłączenia z ruchu drogowego oskarżonego jako kierowcy na oznaczony w wyroku okres i jego reedukacji.

Nie tylko orzeczona wobec oskarżonego kara, ale również i środek karny winien w sposób skuteczny zmusić go w przyszłości do przestrzegania obowiązujących zasad ruchu drogowego i jednocześnie przekonać innych uczestników tego ruchu o konieczności bezwzględnego podporządkowania się tym zasadom. Wszak nie tylko wymierzona kara powinna stanowić realną dolegliwość dla osoby skazanej, co stanowi nieodłączną funkcję represji karnej, albowiem zasada ta dotyczy w równym stopniu stosowanego środka karnego.

Wniosek

- o złagodzenie kary pozbawienia wolności i środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów wymierzone za czyny w pkt 1 i 2 wyroku oraz kary łącznej pozbawienia wolności i łącznego zakazu prowadzenia pojazdów, poprzez obniżenie ich rozmiaru do dolnej granicy ustawowego zagrożenia i przy zastosowaniu zasady asperacji możliwie najbardziej zbliżonej do zasady absorpcji - w odniesieniu do kary łącznej i łącznie orzeczonego środka karnego;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Orzeczone kary i środki karne były niewspółmiernie wysokie do okoliczności popełnienia czynów, postawy sprawcy, jego sylwetki i sposobu zachowania się po popełnieniu przestępstw.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

- wysokość orzeczonego świadczenia pieniężnego (obniżenie go do kwoty 5000 zł.);

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Świadczenie pieniężne wymierzone w toku postępowania pierwszoisntancyjnego w wysokości 10.000 zł. powodowałaby dla sprawcy uszczerbek dla niezbędnego utrzymania, szczególnie, biorąc pod uwagę jego obciążenia finansowe, w tym te wynikające z wyroku.

Orzeczona przez sąd odwoławczy kwota, minimalna przewidziana prawem materialnym - mając na uwadze możliwości zarobkowe i finansowego oskarżonego, będzie stanowić dla niego realną dolegliwość. Poza funkcją represyjną, orzeczone świadczenie pieniężne będzie miało również wobec oskarżonego znaczenie prewencyjne i resocjalizacyjne, biorąc pod uwagę wymierzone kary i środki karne.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wina, sprawstwo;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- brak podstaw do kwestionowania winy i sprawstwa oskarżonego;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- orzeczone kary (jednostkowe, łączna); orzeczone środki karne (jednostkowe, łączny), wysokość świadczenia pieniężnego;

Zwięźle o powodach zmiany

wskazano powyżej,

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 3

Podstawy prawne orzeczenia o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze stanowiły: art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk i art. 10 ust 1 , art. , 2 ust 1 pkt 4 ustawy z 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

kwalifikacja prawno-karna, kara, środek karny

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana