Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt IX P 127/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 marca 2021 r. T. R., W. A., K. Z. domagali się zasądzenia od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwot:

- na rzecz T. R. kwoty 18.150 złotych za okres od 1 maja 2017 r. 3 maja 2020 r. (33 miesiące x 550 złotych = 18.150 złotych) tytułem wyrównania wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 października 2020 r. na podstawie art. 11 2 k.p. w zw. z art. 18 § 3, 18b, 18c k.p. w zw. z art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jako odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu;

- na rzecz W. A. kwoty 13.800 złotych za okres od 1 marca 2017 r. do 31 grudnia 2020 r. (46 miesięcy x 300 złotych = 13.800 złotych) tytułem wyrównania wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 października 2020 r. na podstawie art. 11 2 k.p. w zw. z art. 18 § 3, 18b, 18c k.p. w zw. z art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jako odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu;

- na rzecz K. Z. kwoty 13.800 złotych za okres od 1 marca 2017 r. do 31 grudnia 2020 r. (46 miesięcy x 300 złotych = 13.800 złotych) tytułem wyrównania wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2020 r. na podstawie art. 11 2 k.p. w zw. z art. 18 § 3, 18b, 18c k.p. w zw. z art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jako odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu;

Nadto powodowie domagali się zasądzenia na ich rzecz od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zasądzenia od pozwanej na rzecz powodów kosztów postępowania w przedmiocie zawezwania do próby ugodowej.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powodowie wskazali, że pozwana różnicuje wynagrodzenie zasadnicze pracownikom na takich samych stanowiskach jak powodowie i wykonującym takie same czynności, wypłacając wynagrodzenie zasadnicze innym pracownikom o około 200-600 złotych wyższe od tego wypłacanego powodom. Powodowie wskazali, że żądane przez nich kwoty stanowią różnicę między otrzymanym wynagrodzeniem zasadniczym a kwotą otrzymaną przez innych pracowników zatrudnionych przez pozwaną, przy czym wyliczenia te mają charakter szacunkowy, bowiem powodowie nie znają dokładnie wysokości najwyższego wynagrodzenia. Powyższe, zdaniem powodów, stanowi przejaw nierównego traktowania pracowników w przedmiocie ich wynagrodzenia. Podnieśli, że ich roszczenia znajdują poparcie w przepisach prawa, podnosząc, że lex specialis w stosunku do art. 11 2 k.p., a zarazem rozwinięcie tej zasady stanowi art. 18 3c § 1 k.p., przy czym wskazali, że treść przepisu nie uzależnia prawa do jednakowego wynagrodzenia od stosowania przez pracodawcę niedozwolonych kryteriów. Powodowie początkowo wskazywali do porównania wynagrodzeń innych pracowników zatrudnionych w pozwanej, w osobach K. K., Z. Z., R. F. (1) i G. P.. Po ostatecznym sprecyzowaniu swojego stanowiska w piśmie procesowym z 17 kwietnia 2023 r. powodowie zaznaczyli, że porównują swoje wynagrodzenia do wynagrodzenia K. K. (k. 250).

Wyliczając różnicę w wynagrodzeniu zasadniczym w odniesieniu do T. R. przyjęto kwotę 550 złotych (33 miesiące x 550 złotych = 18.150 złotych), zaś w odniesieniu do W. A. i K. Z. przyjęto kwotę 300 złotych miesięcznie (46 miesięcy x 300 złotych = 13.800 złotych).

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości w stosunku do wszystkich powodów i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana wyjaśniła przyczynę istnienia pewnych różnic w wynagrodzeniach pracowników, wskazując przede wszystkim na rodzaj wykonywanych przez poszczególnych pracowników kursów, a także na ich kwalifikacje. Pozwana podniosła, że wynagrodzenie powodów w spornym okresie mieściło się w widełkach płacowych, a nadto, że różnicowanie płac może wynikać z różnych kwalifikacji i stażu, oraz że podstawą porównania mogą być wyłącznie pracownicy wypełniający jednakowe obowiązki. W pozwanej Spółce istnieją różne rodzaje kursów obsługiwanych przez kierowców pojazdów powyżej 3,5 tony i rozkład obowiązków pracowników różni się. W ocenie pełnomocnika pozwanej pozwana dostatecznie przedstawiła obiektywne powody przemawiające za zastosowaniem odmiennych stawek wynagrodzenia do poszczególnych pracowników. W odpowiedzi na pozew podkreślono również, że wszyscy kierowcy otrzymywali podwyżki systemowe wynikające z zawieranych porozumień. Nadto pozwana podniosła, że różnice w wynagrodzeniu powodów i wskazanych przez nich pracowników pojawiły się wcześniej niż w spornym okresie, a wynikały one z zaszłości będących następstwem reorganizacji w pozwanej; pozwana podjęła czynności zmierzające do ujednolicenia wynagrodzenia pracowników, w tym m. in. w 2018 r. wynagrodzenie zasadnicze kierowców zostało wyrównane do kwoty 3.200 zł. Wysokość wynagrodzenia powodów mieściła się w ramach określonych przepisami Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy kategorii zaszeregowania. Jednocześnie jednak pozwana podniosła, że pracodawca ma możliwość kształtowania wynagrodzeń pracowników w ramach przewidzianych dla nich widełek płacowych, z uwzględnienie szczególnych okoliczności i indywidualnie występujących cech pracownika czy świadczonej przez niego pracy. Wskazując, że grupa pracowników określona jako kierowcy stale prowadzący pojazdy powyżej 3,5 tony jest niejednolita, pełnomocnik pozwanej dodała, że wszystkie elementy różnicujące stanowią „w ocenie Sądu” uzasadnione okoliczności powodujące dyferencjację pracowników w zakresie tej grupy zawodowej (k. 61v). Trzeba więc wyjaśnić, że ocena Sądu nastąpiła jednak dopiero na etapie merytorycznego rozpoznania sprawy, a Sąd w żadnym wypadku doręczając pozew nie wypowiedział się w przedmiocie zasadności lub też niezasadności powództwa, by móc prognozować w ten sposób ocenę prawną Sądu w niniejszej sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

T. R. został zatrudniony w (...) spółce akcyjnej w W. od 4 maja 2017 r. na podstawie umowy na okres próbny w pełnym wymiarze pracy na stanowisku kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony za wynagrodzeniem zasadniczym w IV stawce zaszeregowania w wysokości 2.740 zł. Nadto, powodowi przysługiwał dodatek konwojencki w wysokości 1,10 zł za godzinę pracy przy realizacji zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych, dodatek stażowy oraz inne składniki wynagrodzenia i świadczenia, a także premia na zasadach określonych w Regulaminie Premiowania wprowadzonym na podstawie uchwały nr (...) Zarządu (...) S.A. z dnia 4 kwietnia 2017 r. Miejsce pracy powoda określono jako S. w komórce organizacyjnej (...).

Niesporne, nadto dowód : umowa o pracę na okres próbny – k. 12-12v., 13 cz. B akt osobowych T. R..

Porozumieniem w sprawie zmiany warunków umowy o pracę, od 1 czerwca 2017 r. strony ustaliły, że wynagrodzenie T. R. wynosić będzie 2.890 zł – pozostałe warunki pozostały bez zmian.

Niesporne, nadto dowód : porozumienie zmieniające – k. 30 cz. B akt osobowych powoda T. R. .

Następnie strony zawarły dwie następujące po sobie umowy o pracę na czas określony od 4 sierpnia 2017 r. do 3 maja 2020r. na tożsamych warunkach.

Niesporne, nadto dowód : umowa o pracę na czas określony – k. 32 cz. B akt osobowych T. R., umowa o pracę na czas określony – k. 40 cz. B akt osobowych T. R..

Na mocy porozumienia z 18 grudnia 2017 r. strony postanowiły, że od 1 października 2017 r., T. R. będzie przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3.010 zł, pozostałe składniki wynagrodzenia pozostały niezmienione.

Niesporne, nadto dowód: porozumienie zmieniające – k. 36 cz. B akt osobowych powoda T. R. .

Kolejny wzrost wynagrodzenia T. R. nastąpił na podstawie zawartego przez strony porozumienia z 30 sierpnia 2018 r. Od 1 czerwca 2018 r. wynagrodzenie zasadnicze powoda określono na kwotę 3.200 zł. Pozostałe postanowienia umowy pozostały bez zmian.

Niesporne, nadto dowód: porozumienie zmieniające – nienumerowana karta cz. B akt osobowych powoda T. R. .

Z dniem 1 kwietnia 2019 r. zmianie uległa wysokość dodatku konwojenckiego stanowiącego składnik wynagrodzenia powoda. Mianowicie, T. R. przysługiwało 2,20 zł za każdą godzinę pracy polegającej na kierowaniu pojazdem przy realizacji zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych oraz 1,10 zł za każdą godzinę pracy przy realizacji pozostałych zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych. Pozostałe warunki pozostały bez zmian.

Niesporne , nadto dowód: porozumienie zmieniające – k. 46 cz. B akt osobowych powoda T. R..

W. A. rozpoczął pracę w (...) spółce akcyjnej w W. w dniu 21 lipca 2016r. umowę o pracę na czas określony w celu zastępstwa pracownika w wymiarze pełnego etatu na stanowisku kierowcy prowadzącego pojazdy powyżej 3,5 tony za wynagrodzeniem zasadniczym w IV stawce zaszeregowania w wysokości 2.740 zł. Nadto, powodowi przysługiwał dodatek konwojencki w wysokości 1,10 zł za godzinę pracy przy realizacji zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych, dodatek stażowy oraz inne składniki wynagrodzenia i świadczenia, a także premia na zasadach określonych w Regulaminie Premiowania wprowadzonym na podstawie uchwały nr (...) Zarządu (...) S.A. z dnia 7 lipca 2015 r. Miejsce pracy powoda określono jako (...) S. w komórce organizacyjnej (...). W dniu 7 września 2016 r. strony zawarły kolejną umowę o pracę na tych samych warunkach co poprzednia.

Niesporne, nadto dowód : umowa o pracę na czas określony – k. 12-12v. cz. B akt osobowych W. A., umowa o pracę na czas określony – k. 31-31v. cz. B akt osobowych W. A..

Od 5 maja 2017 r. W. A. i pozwana podpisali umowę o pracę na czas określony od dnia 5 maja 2017 r. do dnia 4 maja 2018r. w wymiarze pełnego etatu na tym samym stanowisku i za samym wynagrodzeniem, z tą różnicą że zasady przyznawania premii ustalono na podstawie uchwały nr (...) Zarządu (...) S.A. z dnia 4 kwietnia 2017 r.

Niesporne , nadto dowód: umowa o pracę k. 35-35v. cz. B akt osobowych powoda W. A..

Porozumieniem w sprawie zmiany warunków umowy o pracę, od 1 czerwca 2017 r. strony ustaliły, że wynagrodzenie W. A. wynosić będzie 2.890 zł – pozostałe warunki pozostały bez zmian.

Niesporne, nadto dowód : porozumienie zmieniające – k. 39 cz. B akt osobowych powoda W. A..

Na mocy porozumienia z 18 grudnia 2017 r. strony postanowiły, że od 1 października 2017 r., W. A. będzie przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3.010 zł, pozostałe składniki wynagrodzenia pozostały niezmienione.

Niesporne, nadto dowód: porozumienie zmieniające – k. 36 cz. B akt osobowych powoda W. A. .

Od 4 maja 2018r. W. A. został zatrudniony u pozwanej na umowę o pracę na czas określony do dnia 31 maja 2019 r. w wymiarze pełnego etatu na tym samym stanowisku i z niezmiennym wynagrodzeniem.

Niesporne, nadto dowód: umowa o pracę k. 43 cz. B akt osobowych powoda W. A. .

Kolejny wzrost wynagrodzenia W. A. nastąpił na podstawie zawartego przez strony porozumienia z 20 sierpnia 2018 r. Od 1 czerwca 2018 r. wynagrodzenie zasadnicze powoda określono na kwotę 3.200 zł. Pozostałe postanowienia umowy pozostały bez zmian.

Niesporne, nadto dowód: porozumienie zmieniające – k. 48 cz. B akt osobowych powoda W. A..

Z dniem 1 kwietnia 2019 r. zmianie uległa wysokość dodatku konwojenckiego stanowiącego składnik wynagrodzenia W. A.. Mianowicie, powodowi przysługiwało 2,20 zł za każdą godzinę pracy polegającej na kierowaniu pojazdem przy realizacji zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych oraz 1,10 zł za każdą godzinę pracy przy realizacji pozostałych zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych. Pozostałe warunki pozostały bez zmian.

Niesporne , nadto dowód: porozumienie zmieniające – k. 50 cz. B akt osobowych powoda T. R..

Od 1 czerwca 2019r. W. A. został zatrudniony w oparciu o pracę na czas nieokreślony na dotychczasowych warunkach pracy i przy zachowaniu postanowień dotyczących wynagrodzenia.

Niesporne , nadto dowód: umowa o pracę k. 53-53v. cz. B akt osobowych powoda W. A..

K. Z. z (...)S.A. w W. łączył stosunek pracy od 21 maja 2004r. do 31 lipca 2004r. powód świadczył pracę w wymiarze 0,60 etatu na stanowisku kierowcy prowadzącym pojazdy do 3,5 tony w Oddziale nr(...) S., a następnie od 1 sierpnia 2004r. do 31 października 2004r. Od 1 listopada 2004r. strony łączyła umowa na czas nieokreślony na tym samym stanowisku i w tym samym wymiarze czasu pracy. Z dniem 1 czerwca 2007r. K. Z. został przeniesiony na stanowisko kierowcy pojazdów powyżej 3,5 tony.

Niesporne, nadto dowód: umowy o pracę k. 4, 22, 26, 65 cz. B akt osobowych powoda K. Z..

W dniu 17 grudnia 2010 r. K. Z. zawarł z pracodawcą porozumienie zmieniające warunki umowy ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2011 r. w zakresie zajmowanego stanowiska pracy. Powodowi powierzono pracę na stanowisku kierowcy pojazdu powyżej 3,5 tony obsługującego urzędy i punkty pocztowe w wymiarze 0,30 etatu oraz na stanowisku kierowcy pojazdu powyżej 3,5 tony – samochodu specjalnego – bankowozu w wymiarze 0,70 etatu.

Niesporne, nadto dowód: umowa o pracę k. 101-101v. cz. B akt osobowych powoda K. Z..

Od dnia 11 października 2011 r. K. Z. został skierowany do pracy w komórce organizacyjnej (...) w S.. Miejsce wykonywania pracy określono jako (...) S.. Od 1 marca 2013 r. powód został przyporządkowany do (...).

Niesporne, nadto dowód: umowa o pracę k. 116-117 cz. B akt osobowych powoda K. Z., informacja kadrowa – k. 120 cz. B akt osobowych powoda K. Z..

Od 1 stycznia 2016 r. K. Z. powierzono stanowisko kierowcy stale prowadzącego samochody powyżej 3,5 tony za wynagrodzeniem zasadniczym w IV stawce zaszeregowania w wysokości 2.371,06 zł. Nadto, przyznano mu dodatek konwojencki w wysokości 1,10 zł za godzinę pracy przy realizacji zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych, dodatek stażowy oraz inne składniki wynagrodzenia i świadczenia, a także premia na zasadach określonych w Regulaminie Premiowania wprowadzonym na podstawie uchwały nr (...) Zarządu (...) S.A. z dnia 7 lipca 2015 r.

Niesporne, nadto dowód: umowa o pracę k. 137-137v. cz. B akt osobowych powoda K. Z..

Wynagrodzenie zasadnicze K. Z. ulegało stopniowemu zwiększeniu. Od 1 marca 2016 r. przysługiwało mu ono w wysokości 2.521,06 zł, od 1 lipca 2016 r. w wysokości 2.621,06 zł, zaś od 1 czerwca 2017 r. 2.771,06 zł. Kolejny wzrost wynagrodzenia K. Z. nastąpił na podstawie zawartego przez strony porozumienia z 20 sierpnia 2018 r. Od 1 czerwca 2018 r. wynagrodzenie zasadnicze powoda określono na kwotę 3.200 zł. Pozostałe postanowienia umowy pozostały bez zmian.

Niesporne, nadto dowód: porozumienia zmieniające – k. 142, 146, 148, 155 cz. B akt osobowych powoda K. Z..

Z dniem 1 kwietnia 2019 r. zmianie uległa wysokość dodatku konwojenckiego stanowiącego składnik wynagrodzenia K. Z.. Mianowicie, powodowi przysługiwało 2,20 zł za każdą godzinę pracy polegającej na kierowaniu pojazdem przy realizacji zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych oraz 1,10 zł za każdą godzinę pracy przy realizacji pozostałych zadań związanych z konwojowaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych. Pozostałe warunki pozostały bez zmian.

Niesporne, nadto dowód : porozumienie zmieniające – k. 158-158v. cz. B akt osobowych powoda K. Z..

Pisemne zakresy obowiązków kierowców stale prowadzących samochody powyżej 3,5 tony są takie same. Do powierzonych zadań służbowych kierowców zatrudnionych na tym stanowisku pracy należało między innymi: doręczenie i odbieranie przesyłek przyjętych do transportu oraz wykonywanie czynności z tym związanych, czynności spedycyjne związane z przesyłkami przyjętymi do transportu się z zainkasowanych od klienta kwot, konwojowanie ładunku, wykonywanie czynności związanych z transportowaniem wartości pieniężnych, nadzór nad właściwym załadunkiem/rozładunkiem i rozmieszczeniem ładunku na skrzyni ładunkowej oraz jego zabezpieczenie, udzielanie klientom informacji w zakresie wykonywanej usługi, czynności związane z obsługą eksploatacyjną pojazdu.

Dowód : zakres czynności na stanowisku pracy – k. 38 i nast. cz. B akt osobowych powoda T. R., zakres czynności na stanowisku pracy – k. 150 i nast. cz. B akt osobowych powoda K. Z., zakres czynności na stanowisku pracy – k. 29 i nast. cz. B akt osobowych powoda W. A..

Przełożoną powodów była B. S., jednak za grafiki pracy dla kierowców odpowiadał dyspozytor w wydziale terenowym transportu. Brak było zasad przydziału pracownikom kursów. (...) zatrudnionych w (...)kierowano na trzy rodzaje tras: trasy traktowe, w tym trasy miejskie (w granicach S. między jednym a drugim węzłem ekspedycyjno-rozdzielczym lub niewielkich odległości, w obrębie województwa np. S.-Ś.), trasy międzywęzłowe (wówczas kierowca jechał do innego miasta w Polsce, tam odpoczywał i wracał do S. np. S.-W.) oraz kursy międzynarodowe. Te ostatnie obsługiwane były przez kilkunastu kierowców i realizowane w obsadzie 2 osobowej. Warunkiem wyjazdu w trasy międzynarodowe było posiadanie uprawnień na prowadzenie pojazdów C+E.

Dowód : zeznania świadka B. S. – k. 224v.-225, zeznania świadka G. P. – k. 218v.-219, zeznania świadka R. F. (1) – k. 219-220, zeznania świadka K. K. – k. 220-220v., przesłuchanie powoda W. A. – k. 210-212 w zw. z k. 248-249, przesłuchanie powoda T. R. – k. 213-215 w zw. z k. 246-247.

Trasy międzywęzłowe, nie licząc międzynarodowych, były jednymi z najdłuższych, trwały około 10 godzin i wiązały się z koniecznością noclegu w zakładowym hotelu na terenie (...). Co do zasady, kierowcy przydzieleni na kursy do międzywęzłowe do W. jeździli na nich stale. Zdarzało się tak, jak to miało miejsce w przypadku R. F. (1) i G. P., że uchybienia popełnione przy realizacji kursów czasowo dyskwalifikowały kierowców z tych kursów. Pracownicy, którzy jeździli do W. mieli najwyższe wynagrodzenie zasadnicze.

Dowód : zeznania świadka G. P. – k. 218v.-219, zeznania świadka R. F. (1) – k. 219-220, zeznania świadka K. K. – k. 220-220v., , przesłuchanie powoda W. A. – k. 210-212 w zw. z k. 248-249, przesłuchanie powoda T. R. – k. 213-215 w zw. z k. 246-247.

T. R. posiada prawo jazdy kategorii B od 1996 r. a kategorii C od 2001 r. Przed podjęciem zatrudnienia w (...) spółce akcyjnej w W., powód pracował kilka lat jako kierowca, w tym kierowca samochodów ciężarowych. W pozwanej spółce został zatrudniony jako kierowca pojazdów powyżej 3,5 tony. Powierzono mu kursy międzywęzłowe: S. - K. koło P., S. - W., S. - P.. Dodatkowo wykonywał kursy lokalne: do P., L., D., M., C., C., okolic G., S.. T. R. transportował różnego rodzaju przesyłki, w tym paczki gabarytowe i wartości pieniężne.

Dowód: świadectwa pracy – k. 4, 6, 7, 8 cz. A akt osobowych T. R., przesłuchanie powoda T. R. – k. 213-215 w zw. z k. 246-247.

W. A. posiada prawo jazdy kategorii B, C i E. Od 1988 roku podejmował zatrudnienie u różnych pracodawców na stanowisku kierowcy. W (...)S.A. w W. na stanowisku kierowcy pojazdu powyżej 3,5, tony W. A. rozpoczął pracę w lipcu 2016 r. Wykonywał wszystkie rodzaje tras wszystkiego rodzaju pojazdami, za wyjątkiem kursów międzynarodowych do Wielkiej Brytanii.

Dowód: świadectwa pracy – k. 4-13 cz. A akt osobowych W. A., świadectwo kwalifikacji zawodowej – k. 16, przesłuchanie powoda W. A. – k. 210-212 w zw. z k. 248-249.

K. Z. od 2004 r. posiada prawo jazdy kategorii C. Przed podjęciem zatrudnienia w pozwanej spółce nie posiadał bogatego doświadczenia jako kierowca pojazdów. K. Z. posiada uprawnienia do prowadzenia bankowozów, powierzano mu więc kursy konwojowe na terenie województwa (...). W trasy wyruszał razem z nim dowódca konwoju i strażnik konwojent. Oprócz tego, K. Z. realizował kursy międzywęzłowe do (...)czy do P..

Dowód: świadectwa pracy – k. 4-13 cz. A akt K. Z., przesłuchanie K. Z. – k. 215-217 w zw. z k. 247-248.

G. P. jest pełnoetatowym pracownikiem (...) od września 2006 r. Podejmując zatrudnienie w pozwanej spółce pracuje posiadał dwuletnie doświadczenie jako kierowca i uprawnienia do kierowania pojazdami wszystkich kategorii. Przez osiem lat swojej pracy wykonywał kursy międzywęzłowe do W.. Z uwagi na stan zdrowia i problemy z kręgosłupem zaczął jeździć lokalnie do G., Ś., S., D., C. oraz między węzłami ekspedycyjno-rozdzielczymi. G. P. nigdy nie realizował przejazdów międzynarodowych. W zależności do kursu pracuje w soboty i niedziele, zdarza się też, że pracuje w nocy. W ramach realizowanych tras G. P. przewozi wszystkie rodzaje przesyłek: listy (w workach i kontenerach), paczki gabarytowe (sprzęt AGD), zwierzęta, wartości pieniężne.

Dowód: zeznania świadka G. P. – k. 218v.-219

R. F. (1) pracuje w (...)S.A. w W. na stanowisku kierowcy pojazdów powyżej 3,5 tony od 2008 r. Posiada prawo jazdy kategorii B,C i C+E. Ma on ponad 30-letnie doświadczenie jako kierowca zawodowy. Wykonywał kursy międzywęzłowe do W. i P.. O tym, że będzie realizował trasy do W. zadecydowała przełożona B. G.. W zastępstwie innych pracowników realizował także kursy traktowe. W latach 2018-2020 R. F. (1) wykonywał kursy międzynarodowe do Wielkiej Brytanii. Były one jednak zbyt obciążające, więc z nich zrezygnował. R. F. (2), podobnie jak inny kierowcy, woził różne rodzaje przesyłek, w tym paczki gabarytowe i wartości pieniężne.

Dowód : zeznania świadka R. F. (1) – k. 219-220.

K. K. w (...)S.A. w W. jest zatrudniony na stanowisku kierowcy od 1999 r. Podejmując zatrudnienie posiadał prawo jazdy kategorii: A, B, C i E. K. K. ma doświadczenie zawodowe, od lat 80. pracuje jako kierowca pojazdów powyżej 3,5 tony. Powierzono mu kursy międzywęzłowe na trasach: S.-W., S.-P., S.-P.. K. K. wykonywał kursy traktowe – lokalne jak zaistniała potrzeba zastępstwa innego kierowcy. Od 2019 r. K. K. realizuje kursy międzynarodowe do Wielkiej Brytanii. Stawki wynagrodzenia są te same, ale przysługuje mu też dieta. W trasy międzynarodowe wyrusza średnio co 6 tygodni, w pozostałym czasie realizuje kursy traktowe do Ś., D., Ł., G., C.. Zdarzało się, że K. K. woził kadrę dyrektorską. Był na stałe przydzielony do wyznaczonego pracownika wysokiego szczebla. Wówczas w zależności od potrzeb, K. K. woził dyrektora na narady do W. lub tutejszym w okręgu, po czym wracał na swoje stałe trasy międzywęzłowe. Obecnie dyrektorzy pozwanej spółki nie mają przydzielonych kierowców z samochodami. K. K. nie wykonuje zadań z tym związanych. Transporty, które prowadzi K. K. obejmują różne rodzaje przesyłek, w tym te w kontenerach i paczki gabarytowe. Niekiedy obejmują też wartości pieniężne do określonej regulaminowo kwoty. Większe sumy rozwożą bankowozy.

Dowód: zeznania świadka K. K. – k. 220-220v.

Co do zasady, w ramach realizacji kursu transportowego obowiązkiem kierowców było dostarczenie przesyłek a następnie wystawienie ich na windę pojazdu, gdzie odbierali je pracownicy urzędów pocztowych. Najczęściej kierowcy z grzeczności pomagali przy rozładunku. W okresie, w którym (...) oferowała swoim kontrahentom usługę paletową, do obowiązków kierowców należał również rozładunek i dostarczenie paczek wózkiem elektrycznym (tzw. wózkiem-pieskiem). Dodatkowe obowiązki nie różnicowały płacy kierowców.

Dowód: zeznania świadka B. S. – k. 224v.-225, zeznania świadka I. P. – k.222-223, zeznania świadka R. F. (1) – k. 219-220.,zeznania świadka G. P. – k. 218v.-219, , przesłuchanie powoda W. A. – k. 210-212 w zw. z k. 248-249, przesłuchanie K. Z. – k. 215-217 w zw. z k. 247-248, przesłuchanie powoda T. R. – k. 213-215 w zw. z k. 246-247.

Od 2005 r. (...) jest jednolitym zakładem pracy. Uprzednio w ramach jej struktur było wielu pracodawców, w związku z czym były rożne systemy wynagradzania, gdyż każdy z podmiotów prowadził odrębną politykę kadrową i płacową. W 2015 r. został zawarty w przedmiotowej spółce Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników (...) spółki akcyjnej w W., który wprowadził ujednolicone stawki wynagradzania pracowników w całym kraju – w ramach danej kategorii zaszeregowania wprowadzono wynagrodzenie minimalne i wynagrodzenie maksymalne, czyli tak zwane „widełki”.

Zgodnie z treścią art. 7 obowiązującego ww. Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników (...) Spółki Akcyjnej składnikami wynagrodzenia są: wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za staż pracy, prowizja, dodatek konwojencki, dodatek inkasencki, premia roczna, premie określone w regulaminie premiowania oraz dodatek przyznawany w sytuacjach uzasadnionych popytem i podażą zasobów pracy na rynku lokalnym. Stosownie do art. 6 układu, pracownicy wynagradzani są według czasowo-premiowej, akordowo-premiowej lub czasowo prowizyjnej formy płacy. Zgodnie z art. 8 ust. 1 układu, pracownicy wynagradzani według tej pierwszej formy, otrzymywali wynagrodzenie zasadnicze obliczone na podstawie stawki odpowiadającej kategorii osobistego zaszeregowania według tabeli miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego, stanowiącej załącznik nr 1 do układu. Zaszeregowanie pracowników do odpowiedniej kategorii wynagrodzenia zasadniczego następowało na podstawie tabeli stanowisk, zaszeregowań oraz wymagań kwalifikacyjnych, stanowiącej załącznik nr 4 do układu, który to załącznik dla kierowców prowadzących samochody powyżej 3,5 tony przewidywał zaszeregowanie do IV kategorii. Dla IV kategorii zaszeregowania wynagrodzenie minimum wynosi 1650 złotych, a maksimum 4125 złotych. W myśl art. 13 układu, wysokość wynagrodzenia zasadniczego w ramach stawek przewidzianych dla danego stanowiska ustalają strony w umowie o pracę.

Zgodnie z art. 25 układu, pracownikom przysługuje dodatek za staż pracy w (...)w wysokości 3 % wynagrodzenia zasadniczego po 3 latach pracy, który wzrastał o 1 % po każdym następnym roku pracy do 20 % po 20 i więcej latach pracy.

Dowód: Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników (...)
S.A. w W. wraz z załącznikami – k. 132-163

Wynagrodzenia zasadnicze kierowców zatrudnionych w (...) S.A. w W. są zróżnicowane. Dysproporcje wynikały z okresu, w jakim zatrudnili się kierowcy i sytuacji na rynku pracy w momencie ich zatrudnienia – bezrobocie tworzyło bardzo niskie stawki zasadnicze kierowców. Różnice w pensji zasadniczej między kierowcami zatrudnianymi przez pozwaną wynoszą kilkaset złotych. W latach 2015 – 2017 r. zawierane były przez pozwaną porozumienia przewidujące wzrost wynagrodzeń pracowników, nadal istniały jednak rozbieżności w wynagrodzeniach pracowników. Od 1 listopada 2018 r. wprowadzono jednolitą stawkę rekrutacyjną dla kierowców wynoszącą 3.200 zł, a zatem nowo przyjmowani kierowcy od 1 listopada 2018 r. otrzymywali w chwili przyjęcia do pracy wynagrodzenie w wysokości 3.200 zł.

Dowód: wytyczne dotyczące minimalnych stawek rekrutacyjnych – k. 170-172, zeznania świadka R. F. (1) – k. 219-220, zeznania świadka I. P. – k.222-223, , zeznania świadka B. S. – k. 224v.-225.

K. K. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości:

- od 1 marca 2017 r. - 3.231,85 zł,

- od 1 czerwca 2017 r. - 3.381,85 zł,

- od 1 października 2017 r. - 3.481,85 zł,

- od 1 stycznia 2018 r. - 3.481,85 zł,

- od 1 czerwca 2018 r. - 3.653,85 zł,

Z. Z. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości:

- od 1 marca 2017 r. - 3.185,50 zł,

- od 1 czerwca 2017 r. - 3.335,50 zł,

- od 1 października 2017 r. - 3.435,50 zł,

- od 1 stycznia 2018 r. - 3.435,50 zł,

- od 1 czerwca 2018 r. - 3.607,50 zł,

R. F. (1) otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości:

- od 1 marca 2017 r. - 3.167,99 zł,

- od 1 czerwca 2017 r. - 3.317,99 zł,

- od 1 października 2017 r. - 3.417,99 zł,

- od 1 stycznia 2018 r. - 3.417,99 zł,

- od 1 czerwca 2018 r. - 3.589,99 zł,

G. P. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości:

- od 1 marca 2017 r. - 3.231,85 zł,

- od 1 czerwca 2017 r. - 3.381,85 zł,

- od 1 października 2017 r. - 3.481,85 zł,

- od 1 października 2018 r. - 3.481,85 zł,

- od 1 czerwca 2018 r. - 3.653,85 zł.

T. R. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze niższe od K. K.. W okresie:

- od 4 maja 2017 r. do 30 września 2017 r. o 491,85 złotych,

- od 1 października 2017 r. do 31 maja 2018 r. o 471,85 złotych,

- od 1 czerwca 2018 r. o 453,85 złotych.

W. A. otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze niższe od K. K.. W okresie:

- od 1 marca 2017 r. do 30 września 2017 r. o 491,85 złotych,

- od 1 października 2017 r. do 31 maja 2018 r. o 471,85 złotych,

- od 1 czerwca 2018 r. o 453,85 złotych.

Podobnie K. Z. otrzymywał niższe wynagrodzenie zasadnicze niż K. K.. W okresie:

- od 1 marca 2017 r. do 30 września 2017 r. o 610,79 złotych,

- od 1 października 2017 r. do 31 maja 2018 r. o 590,79 złotych,

- od 1 czerwca 2018 r. o 453,85 złotych.

Dowód: listy płac – k. 69-92, zestawienie wynagrodzeń – k. 93 oraz k. 256.

T. R., W. A. 28 sierpnia 2020 r., zaś K. Z. 30 sierpnia 2020 r. zawezwali do próby ugodowej pracodawcę, która miała polegać na zapłacie wnioskodawcom stosownych kwot tytułem wyrównania wynagrodzenia jako odszkodowanie za naruszenie zasad równego traktowania w zatrudnieniu. T. R. domagał się zapłaty 14.850 zł, W. A. 19.800 zł a K. Z. 19.500 zł. Do zawarcia ugód między stronami nie doszło.

Dowód: wniosek o zawezwanie do próby ugodowej T. R. i W. A. – k. 3-6 akt sprawy(...), protokół posiedzenia z 28 października 2020 r. – k. 16 akt sprawy (...), wniosek o zawezwanie do próby ugodowej K. Z. – k. 3-7 akt sprawy (...) protokół posiedzenia z 30 lipca 2020 r. – k. 18 akt sprawy(...).

W. A. oraz K. Z. pozostają w zatrudnieniu, zaś stosunek pracy u pozwanego pracodawcy T. R. uległ rozwiązaniu z upływem czasu na jaki został zawarty, to jest z dniem 3 maja 2020 r.

Niesporne , nadto dowód: świadectwo pracy T. R. – k. 1-1v. cz. C akt osobowych T. R., przesłuchanie powoda W. A. – k. 210-212 w zw. z k. 248-249, przesłuchanie powoda T. R. – k. 213-215 w zw. z k. 246-247, przesłuchanie K. Z. – k. 215-217 w zw. z k. 247-248.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo okazało się uzasadnione co do zasady w zakresie wszystkich powodów, lecz w części niezasadne co do wysokości.

Na wstępie wyjaśnić należy, że Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, który oceniony został w myśl dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Sąd dał wiarę wszystkim dowodom ze źródeł nieosobowych. Autentyczność i rzetelność dokumentów nie była kwestionowana, a Sąd sam nie powziął również wątpliwości co do prawdziwości ich treści. Sąd dał także wiarę dowodom ze źródeł nieosobowych poczytując drobne występujące w nich wzajemne nieścisłości za wyraz jedynie spontaniczności zeznań świadków. Przemawiało to za przyznaniem waloru wiarygodności przesłuchaniom powodów oraz zeznaniom świadków, a ustalenia stanu faktycznego Sąd oparł o to co spójnie i logicznie wynikało z owych dowodów ze źródeł osobowych, a nadto znajdowało potwierdzenie w dowodach z dokumentów – szczególnie list płac oraz akt osobowych pracowników.

Należy podkreślić, że okoliczności faktyczne w znacznej mierze nie były między stronami sporne, a główną sporną kwestią było to, czy występujące między pracownikami (...) S. A. z siedzibą w W. różnice w zarobkach stanowiły ich nielegalne nierówne traktowanie.

Żądania powodów oparte były na przepisach kodeksu pracy odnoszących się do nierównego traktowania pracowników.

Zgodnie z treścią art. 11 2 k.p. pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu. W wyroku z dnia 2 października 2012 r. (sygn. akt II PK 82/12, OSNP 2013 nr 17-18, poz. 202) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że art. 112 k.p. wyraża zasadę równych praw pracowników z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków, w tym prawa do równej płacy za równą pracę, ze szczególnym podkreśleniem równych praw pracowników bez względu na płeć. Do kategorii podmiotów objętych tym przepisem należą więc pracownicy charakteryzujący się wspólną cechą istotną (relewantną), jaką jest jednakowe pełnienie takich samych obowiązków. Wynika z tego, po pierwsze – że dopuszczalne jest różnicowanie praw pracowników, którzy bądź pełnią inne obowiązki, bądź takie same, ale niejednakowo; oraz po drugie – iż sytuacja prawna pracowników może być różnicowana ze względu na odmienności wynikające z ich cech osobistych (predyspozycji) i różnic w wykonywaniu pracy.

Z zasadą równego traktowania nie jest tożsama zasada niedyskryminacji (z art. 113 k.p.). Zgodnie bowiem z tym przepisem, jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy – jest niedopuszczalna. W rozumieniu tego przepisu dyskryminacją nie jest więc każde nierówne traktowanie danej osoby lub grupy w porównaniu z innymi, ale takie, które występuje ze względu na ich indywidualną cechę przejawiającą się w pewnej odrębności, które to różnicowanie nie jest uzasadnione z punktu widzenia obiektywnych wartości, przy uwzględnieniu, że punktem wyjścia pozostawać powinna sprawiedliwość traktowania oparta na równości wszystkich, którzy znajdują się w takiej samej (relewantnej) sytuacji faktycznej lub prawnej. Inaczej mówiąc, dyskryminacją w rozumieniu art. 113 k.p. nie jest nierówne traktowanie pracowników z jakiejkolwiek przyczyny, ale ich zróżnicowanie ze względu na odmienności, o których przepis ten stanowi. Ścisły związek pomiędzy zasadami wyrażonymi w art. 112 i art. 113 k.p. polega na tym, że jeśli pracownicy, mimo że wypełniają tak samo jednakowe obowiązki, traktowani są nierówno ze względu na przyczyny określone w art. 113 k.p. (art. 183a § 1 k.p.), wówczas mamy do czynienia z dyskryminacją. Jeżeli jednak nierówność nie jest podyktowana zakazanymi przez ten przepis kryteriami, wówczas można mówić jedynie o naruszeniu zasady równego traktowania pracowników. Powyższe powoduje istotne konsekwencje, gdyż przepisy kodeksu pracy odnoszące się do dyskryminacji nie mają zastosowania w przypadkach nierównego traktowania niespowodowanego przyczyną uznaną za podstawę dyskryminacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2009 r., I PK 28/09, Monitor Prawa Pracy 2010 nr 3, s. 148-151; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2012 r., II PK 196/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2012 r., II PK 227/11, OSNP 2013 nr 9-10, poz. 107 oraz przywołany w nich dorobek judykatury).

Przenosząc powyższe na realia niniejszej sprawy, zważyć należy, że w sprawie nie mamy do czynienia z dyskryminacją pracowników z uwagi na cechy enumeratywnie wymienione w przywołanych przepisach kodeksu pracy. Niemniej, w ocenie Sądu, powodowie zasadnie dochodzili roszczeń odszkodowawczych w oparciu o naruszenie przez pracodawcę zasad równego traktowania z dalej opisanych względów.

Jak stanowi art. 18 3d § 1 k.p., osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Co szczególnie istotne, w myśl aktualnego stanowiska Sądu Najwyższego „pod pojęciem "zasady równego traktowania w zatrudnieniu" z art. 18 3d k.p. należy rozumieć zarówno dyskryminację ze względu na niedozwolone kryterium różnicujące (art. 18 3a k.p.), jak i inne przypadki nierównego traktowania w zatrudnieniu” (postanowienie SN z 21.06.2022 r., II PSK 310/21, LEX nr 3453096).

Podstawy prawnej wyrównania wynagrodzenia należy upatrywać się także w podstawie kontraktowej, a więc w art. 471 k.c. w związku z art. 300 k.p. Wskazać bowiem należy, że obowiązek równego traktowania pracowników, którzy jednakowo wypełniają takie same obowiązki jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym ze stosunku pracy, a naruszenie tego obowiązku może powodować odpowiedzialność odszkodowawczą pracodawcy na ogólnych zasadach odpowiedzialności kontraktowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2014 r., sygn. akt III PK 136/13, OSP 2015 nr 9, poz. 85).

Zgodnie z art. 78 § 1 k.p. wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Przepis art. 18 3c § 1 k.p. stanowi, że pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Wynagrodzenie to obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna (art. 18 3c § 2 k.p.). Pracami o jednakowej wartości są zaś prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku (art. 18 3c § 3 k.p.).

Przepis art. 112 k.p. wyrażający zasadę równego traktowania wszystkich pracowników wyraża nakaz równej płacy pracowników wypełniających jednakowo takie same obowiązki. W niniejszej sprawie pozwana nie sprostała wykazaniu, aby dysproporcje między wynagrodzeniami zasadniczymi powodów a wynagrodzeniami odpowiednich pracowników (o czym dalej) były uzasadnione zakresem ich obowiązków, odpowiedzialności, kwalifikacjami, faktycznie wykonywaną pracą, jej jakością czy wartością. Warto przy tym podkreślić, że „ciężar udowodnienia naruszenia zakazu dyskryminacji, o którym mowa w art. 183b § 1 k.p., jest podzielony pomiędzy pracownika a pracodawcę. Dopiero w razie przytoczenia przez pracownika takich okoliczności faktycznych, które uprawdopodobnią nie tylko to, że jest on lub był traktowany mniej korzystnie od innych pracowników, ale również tego, że zróżnicowanie jest lub było spowodowane niedozwoloną przyczyną, powoduje przejście na pracodawcę ciężaru wykazania (udowodnienia), że nierówne traktowanie - jeżeli faktycznie nastąpiło - było obiektywnie usprawiedliwione i nie wynikało z przyczyn pozwalających na przypisanie mu działania dyskryminującego pracownika” (postanowienie SN z dnia 30.06.2020 r., sygn. akt I NSNp 3/19, LEX nr 3025246).

Pozwana twierdziła, że różnice w wynagrodzeniu powodów wynikają z zaszłości organizacyjnych pozwanej, przy czym strona pozwana podnosiła jednocześnie, że jako pracodawca podjęła szereg działań zmierzających do ujednolicenia wynagrodzeń swoich pracowników w ramach określonych kategorii zaszeregowania. To jednak nie zapobiegło w wystarczającym stopniu nierównemu traktowaniu pracowników i nie uwolniło jej od odpowiedzialności w tej sprawie. Nadto pozwana wskazywała, że różnice w wynagrodzeniu powodów wynikały z ich stażu pracy i posiadanych kwalifikacji oraz że wynagrodzenia te zostały indywidualnie ustalone z powodami w umowach o pracę i mieściły się w kategorii zaszeregowania, do której przynależeli powodowie. Sąd porównując sytuację poszczególnych pracowników dokonał odpowiedniego dopasowania pracowników o relewantnej sytuacji, wykluczającej dyferencjację zarobkową.

Odnosząc się do argumentów pozwanej dotyczących stażu pracy, to wskazać stanowczo należy, że cecha odróżniająca pracowników ze względu na staż pracy nie może być przesłanką różnicowania wynagrodzenia zasadniczego, skoro warunkuje on przyznanie i wysokość dodatkowego składnika wynagrodzenia w postaci dodatku stażowego. Zgodnie bowiem z art. 7 obowiązującego u strony pozwanej Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, składnikami wynagrodzenia są między innymi wynagrodzenie zasadnicze oraz właśnie dodatek za staż pracy. Na podstawie art. 25 ww. układu, pracownikom przysługuje dodatek za staż pracy w(...)w wysokości 3 % wynagrodzenia zasadniczego po 3 latach pracy, który wzrastał o 1 % po każdym następnym roku pracy do 20 % po 20 i więcej latach pracy. Również przewidziane w art. 183b § 1 k.p. kryterium stażu pracy (daty nawiązania stosunku pracy) nie może stanowić skutecznego uzasadnienia dla różnicowania wynagrodzenia pracowników jednakowo wypełniających takie same obowiązki. Nadto pozwana nie wykazała, aby różne staże pracy – nagradzane dodatkiem stażowym uzależnionym od daty nawiązania stosunku pracy – rzeczywiście stanowiły kryterium ustalania wysokości wynagrodzeń zasadniczych należnych powodom i innym pracownikom.

Wyraźnie wskazać trzeba również, że nie do zaakceptowania jest argumentowanie przez pozwaną, że zarobki pracowników były ustalane na wyższym poziomie, gdy brakowało kierowców. To właśnie takie zachowanie pracodawcy prowadzi wielokrotnie do nieuprawnionego pokrzywdzenia dotychczasowych pracowników. Pracodawca w takiej sytuacji, będąc świadomym, że niskie progi wynagrodzeń nie zachęcają do podjęcia pracy, dokonuje zaproponowania wyższych stawek nowym pracownikom, niż pracownikom o długim stażu, wiernie wykonującym pracę za stawki ustalone na niekonkurencyjnym i niezachęcającym do podjęcia pracy poziomie. Nadto, poza nakreśleniem powyższych czynników sprawiedliwościowych, zaznaczyć należy, że do reagowania na popyt na rynku pracy służy instrument, o którym mowa w § 7 pkt. 8 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, a nie stosowanie nieuprawnionych różnic w wynagrodzeniach zasadniczych.

Podsumowując, kwestię nierównego traktowania T. R., W. A., K. Z. przez ich pracodawcę w wynagradzaniu ich za pracę stwierdzić należy, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało wprost, że zarobki ich różniły się od poszczególnych innych kierowców prowadzących pojazdy powyżej 3,5 tony. Pracodawca starał się wykazać, że w sytuacji każdego z powodów nie doszło do nieuprawnionego nierównego traktowania z uwagi na istnienie obiektywnych i proporcjonalnych przyczyn uzasadniających różnice w wynagrodzeniach zasadniczych. W ocenie Sądu zadaniu temu jednak nie sprostał. W przypadku powodów Sąd dopatrzył się bowiem relewantności ich sytuacji, której nie dało się wyjaśnić żadnymi obiektywnymi okolicznościami, a ich wykazanie spoczywało w całości na stronie pozwanej (nieprzeprowadzenie przez pracodawcę dowodu niedyskryminacji osoby ubiegającej się o nawiązanie stosunku pracy lub jego kontynuowanie uprawnia tę osobę do odszkodowania przewidzianego w art. 18 3d k.p. – postanowienie SN z dnia 24.03.2022 r., sygn. akt II PSK 362/21, LEX nr 3418009). W sytuacji istnienia różnic w wysokości wynagrodzeń powodów i wskazanego przez nich do porównania kierowcy pojazdów powyżej 3,5 tony K. K., a także innych pracowników (których listę przedłożyła sama pozwana), to pracodawca powinien wykazać, że istniały obiektywne kryteria pozwalające na taką dyferencjację oraz udowodnić jakie kryteria decydowały o ustaleniu wysokości wynagrodzenia poszczególnych pracowników. Co istotne, nawet jeśli istniały pewne drobne różnice pomiędzy pracą wykonywaną przez powodów i innych pracowników (lub ich kwalifikacjami), to pozwana nie wykazała, aby wysokość wynagrodzenia powodów ukształtowana była rzeczywiście w oparciu o te różnice. Podkreślić też należy, że jeśli owe czynniki rzeczywiście stanowiły przesłankę różnicującą u pracodawcy, to powinny być one jednolicie stosowane. W tym kierunku jednak strona pozwana swojej argumentacji nie prowadziła, a nawet sama przyznała, że wysokość zarobków może być też konsekwencją zatrudnienia się w okresie niższych progów wynagrodzeń. Ta ostatnia kwestia przemawia za przyjęciem, że rzeczywistą przyczyną zróżnicowania wysokości wynagrodzeń powodów były zaszłości związane z historycznym rozwojem Spółki i jej przekształceniami.

Reasumując, Sąd uznał – przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy – że T. R., W. A., K. Z. znajdowali się w takiej samej sytuacji zawodowej jak K. K.. Mimo to, uzyskiwali oni od niego niższe wynagrodzenie w odpowiednich przedziałach czasowych, które szczegółowo ujęto w ustaleniach stanu faktycznego. Z spójnych zeznań przesłuchanych w sprawie świadków wynika, że powierzone im zadania służbowe były tożsame i odzwierciedlały zakres ich obowiązków wskazany na piśmie. Kierowcy jeżdżą zarówno w trasy międzywęzłowe jak i trasy krótsze – traktowe. Na czas wprowadzenia usługi paletowej, każdemu z nich powierzono obowiązki związane z dostarczaniem wózkiem paletowym przesyłek – to dodatkowe zadanie pozostawało bez wpływu na ich płace. Każdy z kierowców przewozi przesyłki każdego rodzaju. Tak samo swoją pracę świadczy K. K., z tą różnicą że od 2019 roku wykonuje także kursy międzynarodowe. Ta sytuacja nie różnicuje jednak jego wynagrodzenia zasadniczego, które pozostaje niezmienne od czerwca 2018 r. i wynosi 3.653,85 zł.

W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała, by różnice w wysokości wynagrodzeń powodów i pracowników do których powodowie byli porównywani, w tym przede wszystkim G. P. były uzasadnione zakresem obowiązków, odpowiedzialności, faktycznie wykonywaną pracą, jej jakością czy wartością. Strona pozwana nie sprostała ciężarowi dowodu i nie wykazała, że istniały obiektywne kryteria przemawiające za zróżnicowaniem wynagrodzeń kierowców pojazdów powyżej 3,5 tony. Okolicznością taką nie mogą być zaś zaszłości historyczne, na które wskazywała strona pozwana.

W takiej sytuacji zastosowanie znalazła zasada odpowiedzialności dłużnika z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Sąd ustalił, że pomiędzy wynagrodzeniem powyższych powodów, a wynagrodzeniem K. K. znajdującego się w relewantnej sytuacji faktycznej istniała różnica w wysokości otrzymywanych wynagrodzeń, przy czym różnica ta nie znajdowała usprawiedliwienia w dozwolonych prawem kryteriach dyferencjacji wynagrodzeń. Pracodawca nie wykazał również, aby drobne różnice w kwalifikacjach pracowników uzasadniały różnicę w ich zarobkach w spornym okresie czasu i wpływały wtedy na ich predyspozycje do wykonywania pracy w tym czasie. Szkodą było nieuzyskanie przez powodów wynagrodzenia na takim poziomie, który urzeczywistniał zasadę prawa do równego wynagrodzenia z tytułu wykonywania jednakowej pracy.

Sąd ustalił, że wynagrodzenie T. R. było niższe od najwyższego wynagrodzenia pracownika na tym samym stanowisku – kierowcy pojazdów powyżej 3,5 tony K. K. w okresie od 4 maja 2017 r. do 30 września 2017 r. o 491,85 złotych, od 1 października 2017 r. do 31 maja 2018 r. o 471,85 złotych, zaś od 1 czerwca 2018 r. do 30 kwietnia 2020 r. o 453,85 złotych. Sąd zważył, że treść pozwu obejmowało żądanie zapłaty od 1 maja 2017 r. do 3 maja 2020 r. tym niemniej powód rozpoczął pracę z dniem 4 maja 2017 r. stąd też żądanie zapłaty za ten miesiąc musiało ulec proporcjonalnemu pomniejszeniu. Wymiar czasu pracy w maju 2017 r. 168 godzin, czyli 21 dni. Oznacza to, że dziennie wynagrodzenie powoda było mniejsze o 23,42 zł (491,85 zł : 21). Tym samym wyrównanie wynagrodzenia zasadniczego za maj 2017 r. w przypadku T. R. wynosiło 468,43 zł (491,85 zł – 23,42 zł). Za pozostałe pełne miesiące Sąd dokonał stosownych wyliczeń polegających na pomnożeniu różnic w zarobkach T. R. i K. K. w powyższych kwotach przez odpowiednio 4 miesiące (4 x 491,85 zł), 8 miesięcy (8x 471,95 zł) i 23 miesiące (23 x 453,85 zł) nierównego wynagradzania. Łączna różnica między wynagrodzeniem należnym a wypłaconym wynosiła 16.649,18 zł (pkt I wyroku). W tym miejscu należy wskazać, że Sąd nie uwzględnił żądania strony powodowej za maj 2020 r. Choć T. R. pozostawał zatrudnieniu do 3 maja 2020 r., zgodnie z przywołanymi regulacjami przy obliczaniu należności pracownika za niepełny miesiąc pracy uwzględnia się dni robocze. Dni od 1 do 3 maja 2020 r, przypadały na dni wolne od pracy, stąd też nie było podstaw, aby proporcjonalnie naliczać mu wynagrodzenie. Powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu o czym orzeczono w pkt II wyroku.

Sąd ustalił, że wynagrodzenie W. A. było niższe od najwyższego wynagrodzenia pracownika na tym samym stanowisku – kierowcy pojazdów powyżej 3,5 tony K. K. w okresie od 1 marca 2017 r. do 30 września 2017 r. o 491,85 złotych, od 1 października 2017 r. do 31 maja 2018 r. o 471,85 złotych, zaś od 1 czerwca 2018 r. do 31 grudnia 2020 r. o 453,85 złotych. Sąd dokonał stosownych wyliczeń polegających na pomnożeniu różnic w zarobkach W. A. i K. K. w powyższych kwotach przez odpowiednio 7 miesięcy (7 x 491,85 zł), 8 miesięcy (8 x 471,95 zł) i 31 miesięcy (31 x 453,85 zł) nierównego wynagradzania. Łączna różnica między wynagrodzeniem należnym a wypłaconym wynosiła 21.278,10 zł. W. A. domagał się zasądzenia 13.800 zł, o czym orzeczono w pkt V wyroku. Oddaleniu podlegała część powództwa W. A. dotycząca odsetek od kwoty 900 zł. Powód domagał się odsetek od kwoty 900 zł od dnia 28 października 2020 r., natomiast zdaniem sądu pierwszym dniem winien być kolejny dzień po doręczeniu pozwanej pozwu tj. 26 maja 2021 r. i w tej części powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt VI wyroku, motywy takiego rozstrzygnięcia zostaną przedstawione niżej.

Sąd ustalił, że wynagrodzenie K. Z. było niższe od najwyższego wynagrodzenia pracownika na tym samym stanowisku – kierowcy pojazdów powyżej 3,5 tony K. K. w okresie od 1 marca 2017 r. do 30 września 2017 r. o 610,79 złotych, od 1 października 2017 r. do 31 maja 2018 r. o 590,79 złotych, zaś od 1 czerwca 2018 r. do 31 grudnia 2020 r. o 453,85 złotych. Sąd dokonał stosownych wyliczeń polegających na pomnożeniu różnic w zarobkach K. Z. i K. K. w powyższych kwotach przez odpowiednio 7 miesięcy (7 x 610,79 zł), 8 miesięcy (8 x 590,79 zł) i 31 miesięcy (31 x 453,85 zł) nierównego wynagradzania. Łączna różnica między wynagrodzeniem należnym a wypłaconym wynosiła 23.071,20 zł. Powód K. Z. domagał się zasądzenia 13.800 zł, o czym orzeczono w pkt IX wyroku. Oddaleniu podlegała część powództwa K. Z. dotycząca odsetek od kwoty 1.800 zł. Powód domagał się odsetek od kwoty 1800 zł od dnia 31 lipca 2020 r., natomiast zdaniem sądu pierwszym dniem winien być kolejny dzień po doręczeniu pozwanej pozwu tj. 26 maja 2021 r. i w tej części powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt X wyroku, motywy takiego rozstrzygnięcia zostaną przedstawione niżej.

Odsetki ustawowe w punktach I, V i IX wyroku zasądzono na rzecz powodów na podstawie art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. od dnia 26 maja 2021 r., to jest od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu stronie pozwanej do wysokości kwot wskazanych w pozwie. Wskazać należy wyraźnie, że Sąd jedynie domyśla się, że wskazywana w pozwie data związana jest z wytoczonym wcześniej postępowaniem o zawezwanie do próby ugodowej. Jednak zakresem postępowań – zawezwania do próby ugodowej(...) – dotyczy T. R. i W. A. oraz postępowania (...) – dotyczy K. Z. była objęte jedynie część roszczenia dotyczącego odszkodowania za poszczególne miesiące. Nie były i nie mogły zostać objęte wspomnianymi postępowaniami (...) oraz (...) odszkodowania za miesiące późniejsze, czyli w przypadku T. R. i W. A. za miesiące następujące po dacie 28 października 2020 r., zaś w przypadku K. Z. za miesiące następujące po dacie 31 lipca 2020 r. W dacie postępowań o zawezwanie do próby ugodowej odszkodowania dochodzone za miesiące następujące (późniejsze) nie były jeszcze wymagalne. Z tych przyczyn żądanie odsetkowe co do części roszczenia podlegało oddaleniu. W myśl bowiem art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Jak stanowi zaś art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wezwanie do zapłaty związane jest z datą doręczenia odpisu pozwu, chyba że strona wykaże istnienie wcześniejszego wezwania przedsądowego (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.04.2015 r., I CSK 169/14, LEX nr 1745784), czego strona powodowa w tym postępowaniu nie wykazała, a nadto strona pozwana wprost zakwestionowała zasadność roszczenia odsetkowego. Wobec powyższego należało zasądzić odsetki ustawowe zgodnie z terminami wspomnianymi przez Sąd na początku tego akapitu, zaś w pozostałym zakresie roszczenie to oddalić.

Przechodząc więc w tym miejscu do kwestii częściowego oddalenia powództw wyjaśnić należy, co następuje:

- w punkcie II. wyroku Sąd oddalając w pozostałym zakresie powództwo T. R. oddalił je w zakresie części roszczenia odsetkowego (z uwagi na kwestie poruszone powyżej dotyczące terminu rozpoczęcia naliczania odsetek) oraz częściowo kwot dochodzonych za maj 2017 i maj 2020 r. (o czym była mowa powyżej);

- w punkcie VI. wyroku Sąd oddalając w pozostałym zakresie powództwo W. A. oddalił je w zakresie części roszczenia odsetkowego (z uwagi na kwestie poruszone powyżej dotyczące terminu rozpoczęcia naliczania odsetek)

- w punkcie X. wyroku Sąd oddalając w pozostałym zakresie powództwo K. Z. oddalił je w zakresie części roszczenia odsetkowego (z uwagi na kwestie poruszone powyżej dotyczące terminu rozpoczęcia naliczania odsetek).

Nadając rygor natychmiastowej wykonalności punktom I, V i IX wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 477 2 § 1 k.p.c., zgodnie z którym, zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Kwotę 4.242 zł Sąd ustalił w wysokości wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w dacie orzekania, czyli na podstawie § 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. Z 2023 r., poz. 1893) i nadał rygory natychmiastowej wykonalności do takich wysokości orzekając w pkt IV, VIII i XII wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł:

- w punkcie III. wyroku przyznając na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. na rzecz T. R. kwotę 2940 złotych, na którą złożyły się koszty zastępstwa procesowego wyliczone (2.700 zł) w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265 z późn. zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Sąd uznał przy tym, że T. R. uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania (w zakresie roszczenia głównego za część miesięcy maj 2017 i maj 2020 i roszczenia odsetkowego), co uzasadnia w realiach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu, włożenie na stronę pozwaną obowiązku zwrotu wszystkich kosztów. W zakresie kosztów postępowania o zawezwanie do próby ugodowej Sąd uwzględnił żądanie w całości (240 zł) na podstawie § 8 ust. 1 pkt 3 ww Rozporządzenia, ustalając, że zaistniały podstawy ujęte w hipotezie art. 186 § 2 k.p.c. do uwzględnienia kosztów wywołanych próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Z tych przyczyn w pkt III wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powoda T. R. 2.940 zł tytułem kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się punktu III wyroku do dnia zapłaty

- w punkcie VII. wyroku przyznając na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. na rzecz W. A. kwotę 2940 złotych, na którą złożyły się koszty zastępstwa procesowego wyliczone (2.700 zł) w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265 z późn. zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Sąd uznał przy tym, że W. A. uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania (w zakresie roszczenia odsetkowego), co uzasadnia w realiach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu, włożenie na stronę pozwaną obowiązku zwrotu wszystkich kosztów. W zakresie kosztów postępowania o zawezwanie do próby ugodowej Sąd uwzględnił żądanie w całości (240 zł) na podstawie § 8 ust. 1 pkt 3 ww Rozporządzenia, ustalając, że zaistniały podstawy ujęte w hipotezie art. 186 § 2 k.p.c. do uwzględnienia kosztów wywołanych próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Z tych przyczyn w pkt VII wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powoda W. A. 2.940 zł tytułem kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się punktu VII wyroku do dnia zapłaty

- w punkcie XI wyroku przyznając na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. na rzecz K. Z. kwotę 2700 złotych, na którą złożyły się jedynie koszty zastępstwa procesowego wyliczone (2.700 zł) w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265 z późn. zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Sąd uznał przy tym, że K. Z. uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania (w zakresie roszczenia odsetkowego), co uzasadnia w realiach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu, włożenie na stronę pozwaną obowiązku zwrotu wszystkich kosztów. W zakresie kosztów postępowania o zawezwanie do próby ugodowej Sąd nie uwzględnił żądania zasądzenia kosztów tego postepowania ustalając, że nie zaistniały podstawy ujęte w hipotezie art. 186 § 2 k.p.c. do uwzględnienia kosztów wywołanych próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Pozwana stawiła się bowiem na posiedzenie (k. 28 akt postępowania (...)).

Przyznając koszty postępowania oddzielnie na rzecz każdego z powodów Sąd miał na względzie jedynie formalne współuczestnictwo powodów (art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c.).

Wszyscy powodowie byli zwolnieni od wnoszenia opłaty sądowej na podstawie art. 35 ust. 1 ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1144 z późn. zm.; dalej: u.k.s.c.). W punkcie XIII. wyroku Sąd nakazał pobrać na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu część nieuiszczonych kosztów sądowych obciążających pozwaną od pozwanej właśnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie. Na koszty te złożyła się opłata w kwocie:

- 1000 złotych w zakresie powództwa T. R.;

- 750 złotych w zakresie powództwa W. A.

- 750 złotych w zakresie powództwa K. Z..

Mając na względzie całokształt przywołanych motywów, Sąd orzekł jak w sentencji uzasadnianego wyroku.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

15.10.2024 r. sędzia (...)

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13