Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

30 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Kapanowska

po rozpoznaniu 18 lipca 2024 r. na rozprawie w Warszawie

sprawy z odwołania M. (poprzednio J.) Ż. i (...) w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 1 grudnia 2022 r., znak (...)

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że M. (poprzednio J.) Ż. jako pracownik płatnika składek (...) w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 29 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2022 r.;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. na rzecz M. Ż. (1) 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. na rzecz (...) w W. 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) z odsetkami
w wysokości ustawowej za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 337/23

UZASADNIENIE

M. (poprzednio J.) Ż. i (...) 9 stycznia 2023 r. złożyli odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 1 grudnia 2022 r., znak (...), stwierdzającej, że M. (poprzednio J.) Ż. jako pracownik u płatnika składek (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 29 listopada 2021 r. Odwołujący się wnieśli o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyjęcie, że M. (poprzednio J.) Ż. podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 29 listopada 2021 roku oraz zasądzenie na rzecz M. (poprzednio J.) Ż. oraz (...) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji zarzucili:

1. art. 13 ust 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 22 § 1 kodeksu pracy w zw. z art. 83 § 1 kodeksu cywilnego poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż umowa o pracę zawarta pomiędzy M. Ż. (1) a (...) jest umową fikcyjną i M. Ż. (1) nie pozostaje w stosunku pracy, a w konsekwencji przyjęcie, iż M. Ż. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie przedmiotowej umowy;

2. art. 7 kpa poprzez brak dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, nie zebranie i nie rozpatrzenie całego materiału dowodowego jak również jego dowolną ocenę.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołujący wskazali, że w trakcie prowadzonego postępowania wyjaśniającego zarówno M. (poprzednio J.) Ż. jak i (...) udzielili odpowiedzi na konkretne pytania przedstawione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przekazując informacje niezbędne do ustalenia, iż umowa o pracę została zawarta w sposób skuteczny i na jej podstawie został nawiązany stosunek pracy a M. (poprzednio J.) Ż. podlega ubezpieczeniom społecznym od 29 listopada 2021 roku. W związku z tym, w całości podtrzymywali dotychczasowe stanowisko. Nadto, na uzasadnienie swoich twierdzeń przywołali liczne orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz Sądu Apelacyjnego (odwołanie z 9 stycznia 2023 r. – k. 3-4 a.s.; odwołanie z 9 stycznia 2024 r. – k.2-3 akta VII U 426/23).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od odwołującego się na rzecz organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał, że okoliczności w postaci braku cech stosunku pracy, braku dowodów świadczenia pracy przez J. Ż. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na rzecz wskazanego płatnika składek, utworzenie stanowiska pracy celem zgłoszenia ubezpieczonego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych po powstaniu niezdolności do pracy, brak ewidencji czasu pracy, brak listy płac, brak zaświadczenia o ukończeniu szkolenia BHP, brak informacji o osobie, która przejęła obowiązki ubezpieczonego w okresie udokumentowanej niezdolności do pracy, brak wskazania osób mogących potwierdzić fakt zatrudnienia ubezpieczonego, brak dowodów potwierdzających faktyczne świadczenie pracy przez pracownika wskazują, że dokonanie zgłoszenia J. Ż. do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę miało na celu wyłącznie uzyskanie prawa do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W oparciu o ustalenia oraz dowody uzyskane w toku przeprowadzonego postępowania organ rentowy uznał, że umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami miała charakter pozorny. Zamiarem stron stosunku prawnego nie było świadczenie pracy podporządkowanej organizacyjnie i służbowo w czasie określonym przez płatnika. Rzeczywistym zamiarem stron było natomiast wyłącznie stworzenie pozorów wykonywania pracy w celu uzyskania przez ubezpieczonego korzyści w postaci objęcia ubezpieczeniami społecznymi, a w konsekwencji tego nabycie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby oraz wypłata należnych świadczeń przez organ rentowy.

W ocenie organu rentowego w niniejszej sprawie doszło również do zawarcie umowy o pracę w celu obejście prawa, ponieważ rzeczywistym celem zawarcia przez strony umowy o pracę było stworzenie warunków niezbędnych do uzyskania pracowniczego tytułu ubezpieczeń, rodzącego obowiązek zgłoszenia J. Ż. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego, a w konsekwencji uzyskania prawa do zasiłku chorobowego. Działania stron zdaniem organu rentowego miały na celu świadome osiągnięcie nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych jednej strony nakładają bowiem obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, z drugiej strony natomiast gwarantują uzyskanie prawa do świadczeń jako ekwiwalentu za opłacone przez ubezpieczonego i płatnika składek składki. Z powołanych wyżej względów odwołanie ubezpieczonego oraz płatnika składek nie zasługuje na uwzględnienie, skarżący nie dołączyli również żadnych dodatkowych dowodów, które wpłynęłyby na zmianę decyzji (odpowiedź na odwołanie z 23 stycznia 2023 r. – k. 8-10 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) z siedzibą w W. została wpisana do KRS 30 lipca 2019 r. pod nr (...). Celem działania Fundacji jest edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży, gromadzenie środków finansowanych i materialnych na budowanie szkół i prowadzenie działalności oświatowej, pedagogicznej i wychowawczej. Prezesem Zarządu Fundacji jest M. Ż. (2) (wydruk z KRS – k. 15-17 a.s.). Fundacja jest organem założycielskim (...) Szkoły nr (...) w W., która powstała w 2019 r. Fundacja podpisuje umowy z nauczycielami. Szkoła ma 1700 m2 powierzchni użytkowej i 800 m2 hali sportowej oraz boisko i plac zabaw liczące 4,5 tys. m2. Dla zachowania bezpieczeństwa i sprawnego funkcjonowania szkoły zatrudniony był konserwator M. K., a potem jeszcze do pomocy R. B. (zeznania A. D. (1) – k. 68 a.s.).

M. (poprzednio J.) Ż. jest mężem Prezesa Zarządu Fundacji M. Ż. (2) (bezsporne). M. Ż. (1) do 2017 r. pracował w dużym zakładzie, pracę tę przerwał, bowiem zmienił się właściciel - firmę zewnętrzną przejęła ich córka. Po odejściu z pracy ubezpieczony chorował psychicznie, na chorobę dwubiegunową. Zajmował się opieką nad wnukami. W listopadzie 2021 r. odszedł główny księgowy ze szkoły i A. D. (1) przejęła wszystkie jego obowiązki. Zajęła się w pełni finansami i księgowością. Poszukiwanie pracownika na stanowisko kierownika administracyjnego odbywało się poprzez umieszczenia ogłoszenia o pracę na portalach pracuj.pl, olx. Kandydaci, którzy zgłosili się nie mieli odpowiednich kompetencji. Natomiast M. Ż. (3) posiadał niezbędne kwalifikacje i wiedzę z zakresu administrowania budynkiem, nadto znał budynek oraz wszelkie systemy techniczne w jakie budynek placówki został wyposażony (zeznania A. D. (1) – k. 68 a.s.; zeznania M. Ż. (4) – k. 69-70 a.s.).

29 listopada 2021 r. (...) z siedzibą w W. reprezentowaną przez A. D. (1) ds. Finansów, Administracji i Kadr podpisała z M. (poprzednio J.) Ż. umowę o pracę na czas nieokreślony od 29 listopada 2021 r. Zgodnie z warunkami tej umowy ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku Wiceprezesa Zarządu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 14.053,05 zł brutto. Miejsce wykonywania pracy wskazano u. (...) (...) (...), (...)-(...) W. (umowa o pracę z 29 listopada 2021 r. – akta osobowe ubezpieczonego.). 29 listopada 2021 r. ubezpieczony otrzymał skierowanie na badania lekarskie. 13 grudnia 2021 r. M. Ż. (1) odbył instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy, natomiast 17 grudnia 2021 r. uzyskał orzeczenie lekarskie potwierdzające jego zdolność do pracy (karta szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP, skierowanie na badania lekarskie z 29 listopada 2021 r., orzeczenie lekarskie z 17 grudnia 2021 r. – akta osobowe ubezpieczonego).

Ubezpieczony zajmował się w szkole wszystkimi sprawami administracyjnymi i konserwatorskimi. Zajmował się siecią elektryczną, komputerową, kanalizacyjną, monitoringiem, ogrzewaniem. Było to związane z funkcjonowaniem budynku szkoły. Ubezpieczony zaczynał pracę o godz. 7.00. Sprawdzał temperaturę pomieszczeń i odnotowywał ją w specjalnych formatkach. Odwołujący się włączał piec w budynku szkoły, zarządzał zaopatrzeniem, załatwiał sprawy remontowe, naprawy, przeglądy techniczne. Wieczorami pilnował ogrzewania, sprawdzał stan szkoły, organizował fachowców. Nadzór na pracą ubezpieczonego sprawowała M. Ż. (2). Wynagrodzenie otrzymywał przelewem na konto bankowe (potwierdzenie przelewów – a.r.; zeznania A. D. (1) – k. 68 a.s.; zeznania M. Ż. (4) – k. 69-70 a.s.).

Od 1 grudnia 2021 r. ubezpieczony stał się niezdolny do pracy z powodu zachorowania na covid-19. Po covidzie zaczął mieć problemy z oddychaniem. Uaktywniła się w międzyczasie choroba przewlekła stóp, dna moczanowa. W stopie miał wstawiane implanty i jeden z nich był cały czas odrzucany. Miał operację obu stóp, był na rehabilitacji. Odwołujący się miał czasową amnezję i wylądował w szpitalu neurologicznym. Świadczył pracę faktycznie przez 2 tygodnie po powrocie - po covidzie. Ubezpieczony był niezdolny do pracy od 1 grudnia 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. oraz od 5 stycznia 2022 r. do 5 lipca 2022 r. oraz od 3 sierpnia 2022 r. do 31 sierpnia 2022 r. Natomiast od 1 września 2022 r. do 30 września 2022 r. przebywał na urlopie bezpłatnym (zeznania M. Ż. (2) – k. 69-70 a.s.; zeznania M. Ż. (1) – k. 70 a.s.).

Zgłoszenie do ubezpieczeń ZUS od 29 listopada 2021 r. wpłynęło do organu rentowego 2 grudnia 2021 r. (bezsporne). 31 grudnia 2022 r. Fundacja rozwiązała z odwołującym umowę o pracę (zeznania A. D. (1) – k. 68 a.s.). Początkowo A. D. (1) zastępowała odwołującego się w czasie jego nieobecności. Od 13 grudnia 2021 r. nawiązano współpracę z R. B., który pełnił rolę konserwatora i zajął się naprawami i usterkami, lecz w całości nie przejął obowiązków odwołującego, z uwagi na barierę językową. Po ustaniu pracy odwołującego nie zatrudniono nikogo innego na stanowisko wiceprezesa. A. D. (1) częściowo wspierała najtrudniejsze zadania, np. dotyczące współpracy z firmami zewnętrznymi. Cały czas Fundacja szukała osoby na stanowisko kierownika administracyjnego. Obecnie jest stanowisko koordynatora ds. szkoły, z takim samym zakresem obowiązków jak odwołującego. To stanowisko było poprzednio obsadzone przez A. P., która przejęła wszystkie obowiązki ubezpieczonego wraz z firmami zewnętrznymi (zeznania A. D. (1) – k. 68-69 a.s.).

Pismem z 5 października 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zawiadomił ubezpieczoną i płatnika składek o wszczęciu z urzędu postępowania wyjaśniającego odnośnie zasadności zgłoszenia M. (poprzednio J.) Ż. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z (...) (zawiadomienia o wszczęciu postępowania z 5 października 2022 r. – a.r.).

Po zakończeniu postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał 1 grudnia 2022 r. decyzję nr (...), w której stwierdził, że M. (poprzednio J.) Ż. jako pracownika u płatnika składek (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 29 listopada 2021 r. (decyzja z 1 grudnia 2022 r. – a.r.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym zeznań świadka A. D. (2) oraz odwołujących się. Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka i odwołujących się, gdyż były one spójne i logiczne oraz zgodne z zebranymi w sprawie dokumentami.

W zakresie wykonywanej przez ubezpieczonego pracy zeznania świadka korespondują z zeznaniami M. Ż. (1) i M. Ż. (2). Wyjaśnili charakter wykonywanych przez ubezpieczonego czynności, intencje związane z zawarciem umowy oraz faktyczne podjęcie przez ubezpieczonego pracy, jak też faktyczne potrzeby płatnika składek w zakresie obowiązków wykonywanych przez ubezpieczonego.

Zdaniem sądu, dokumenty i zeznania świadka oraz stron, w zakresie w jakim sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty nie były przez strony sporu kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z treści tych dokumentów okoliczności należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Z powyższych względów sąd uznał materiał dowodowy zgromadzony w sprawie za kompletny i wystarczający do wydania orzeczenia kończącego postępowanie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. (poprzednio J.) Ż. i (...) w W. było uzasadnione.

Sporne w rozpatrywanej sprawie było to, czy M. (poprzednio J.) od 29 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2022 r. realizował umowę o pracę u płatnika składek (...) w W. i czy z tego tytułu powinien podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Tytułem wstępu wskazać należy, że zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 497 – dalej „u.s.u.s.”). Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Na podstawie ww. ustawy, tj. w myśl art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1, pracownicy podlegają również ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu. Objęcie ubezpieczeniem z tytułu zatrudnienia, zgodnie z art. 13 pkt 1 u.s.u.s., następuje od dnia nawiązania stosunku pracy do jego ustania. Sam stosunek pracy i definicję pracownika określa ustawa z 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. 2020r. poz. 1320 – dalej „k.p.”). Zgodnie z art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tego stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

W niniejszej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych ocenił, że zawarcie przez M. Ż. (1) umowy o pracę z (...) w W. oraz zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych miało na celu wyłącznie uzyskanie tytułu gwarantującego prawo do świadczeń, a nie faktyczne świadczenie pracy na podstawie umowy o pracę.

Dla stwierdzenia, czy zaistniały podstawy do objęcia odwołującego ubezpieczeniem społecznym, w świetle powołanych przepisów, wymagane jest ustalenie, czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, czyli w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.
Zgodnie z art. 83 § 1 k.c., na który powołał się organ rentowy, nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej należy odróżnić od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy czy sprzecznej z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1 i 2 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcia obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Czynność prawna może być sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przy ocenie istnienia tytułu do ubezpieczenia społecznego nacisk kładzie się na ustalenie faktycznego wykonywania umowy czy działalności (wyroki Sądu Najwyższego: z 26.02.2013 r., I UK 472/12, z 24.08.2010 r. I UK 74/10, z 13.11.2008 r., II UK 94/08, postanowienie Sądu Najwyższego z 18.10.2011 r., III UK 43/11). Nie wystarczy zatem zawarcie samej umowy, lecz konieczne jest rozpoczęcie jej wykonywania. Umowa taka powinna mieć, przynajmniej w zamiarze, realne znaczenie gospodarcze, w innym bowiem przypadku można by mówić jedynie o relacji grzecznościowej, a nie stosunku prawnym.

Przenosząc zaprezentowane poglądy orzecznictwa na toczący się spór w rozpatrywanej sprawie sąd zważył, że nie zaszły okoliczności wskazujące na nieważność umowy o pracę. W pierwszej kolejności strony wykazały, że odwołujący się świadczył pracę na rzecz płatnika składek. Strony udowodniły to za pomocą źródeł osobowych jak zeznania świadka A. D. (1) oraz M. Ż. (2). Ubezpieczony zajmował się w szkole wszystkimi sprawami administracyjnymi i konserwatorskimi. Zajmował się siecią elektryczną, komputerową, kanalizacyjną, monitoringiem, ogrzewaniem. Ubezpieczony zaczynał pracę o godz. 7.00. Sprawdzał temperaturę pomieszczeń, były wypełniane formatki. Odwołujący się włączał piec budynku szkoły i na boisku, zarządzał zaopatrzeniem, załatwiał sprawy remontowe, naprawy, przeglądy techniczne. Wieczorami pilnował ogrzewania, sprawdzał stan szkoły, organizował fachowców. Nadzór na pracą ubezpieczonego sprawowała M. Ż. (2). Wynagrodzenie otrzymywał przelewem na konto bankowe.

Organ rentowy stwierdzając nieważność oświadczeń stron umowy o pracę, dokonał pobieżnej analizy materiału dowodowego, a poza tym oparł się wyłącznie na domniemaniach i powiązaniach jedynie dwóch faktów – zawarcia umowy o pracę i niezdolności pracownika do pracy. Organ rentowy pominął natomiast wskazane wyżej okoliczności, a także dopełnienie przez strony stosunku pracy formalności, jakie wiążą się z zawarciem umowy o pracę. Ubezpieczony została przeszkolona w zakresie BHP, nadto przedstawił orzeczenie lekarskie o braku przeciwskazań do pracy. W rozpatrywanej sprawie niemalże pierwszoplanowa była dla organu rentowego niezdolność do pracy ubezpieczonego. Wskazać jednak trzeba, że nie była ona zaplanowana. W ocenie sądu nie sposób uznać spornej umowy o pracę umową nieważną, ponieważ była ona realizowana. Okoliczność, że już 1 grudnia 2021 r. odwołujący zaprzestał świadczenia pracy nie może stanowić podstawy do uznania umowy za nieważną. Przepisy prawa nie zawierają żadnych ograniczeń, nie wskazują w jakim czasie może dojść do nawiązania stosunku pracy, ani przez jaki okres powinny być opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, aby późniejsza wypłata świadczeń związanych z chorobą i macierzyństwem nie naruszała zasad solidaryzmu, równego traktowania ubezpieczonych, ochrony interesów i nie pokrzywdzenia innych ubezpieczonych oraz nieuszczuplania środków zgromadzonych w ramach ubezpieczenia. Sama chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jako motywacja do podjęcia zatrudnienia, nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, podobnie jak i inne cele stawiane sobie przez osoby zawierające umowy o pracę, takie jak chociażby chęć uzyskania środków utrzymania (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 26 lutego 2013r., I UK 472/12; z dnia 11 września 2013r., II UK 36/13; także: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 marca 2017r., III AUa 1003/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 lutego 2017r., III AUa 1270/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 lipca 2018r., III AUa 297/18; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 maja 2018r., III AUa 858/17). Powyższe sprawia, że zawarcie umowy o pracę wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie powoduje samo w sobie nieważności takiej czynności prawnej, jako mającej na celu obejście ustawy, czy też jej pozorności, o ile na jej podstawie praca w reżimie określonym w art. 22 § 1 k.p. faktycznie jest wykonywana. Innymi słowy, motywacja skłaniająca do zawarcia umowy o pracę nie ma znaczenia dla jej ważności przy założeniu rzeczywistego świadczenia pracy zgodnie z warunkami określonymi w ww. przepisie. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 kwietnia 2018r., III AUa 141/18).

Zdaniem sądu, z materiału dowodowego jasno wynika, że sporna umowa była faktycznie realizowana. W rozpoznawanej sprawie istotne jest to, że strony przystąpiły do realizacji umowy o pracę. Wbrew twierdzeniom organu rentowego nie wystąpiły żadne okoliczności, które mogłyby potwierdzać pozorność umowy, a tym samym jej nieważność.

Mając na względzie powyższe okoliczności sąd stwierdził, że stanowisko organu rentowego wyrażone w zaskarżonej decyzji było nieuzasadnione. Uwzględniając całokształt okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe sąd nie znalazł podstaw do uznania, że umowa o pracę została zawarta wyłącznie w celu uzyskania przez ubezpieczoną świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a przez to była to pozorna czynność prawna.

Konkludując, w rozważanej sprawie ustalone przez sąd okoliczności, które zostały omówione, nie wskazują, by działania stron były naganne oraz by stanowisko organu rentowego prowadzące do wydania zaskarżonej decyzji było zasadne. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż strony realizowały zawartą umowę o pracę. W związku z powyższym, nie może być mowy o zawarciu pozornej umowy o pracę.

Mając na względzie poczynione ustalenia faktyczne i zaprezentowaną argumentację, sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, że M. (poprzednio J.) Ż. jako pracownik u płatnika składek (...) w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 29 listopada 2021 r. do 31 grudnia 2022 r., o czym orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

Zgodnie z odpowiedzialnością stron za wynik procesu zawartą w art. 98 k.p.c., sąd obciążył kosztami zastępstwa procesowego organ rentowy w punkcie II i III wydanego orzeczenia. M. Ż. (1) i (...) w W. zostali uznani za stronę wygrywającą proces, a co za tym idzie należało na ich rzecz zasądzić kwotę po 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w oparciu o § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1935).