Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Renata Gąsior

Protokolant sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2023 r. w Warszawie

sprawy A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania A. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 13 czerwca 2019 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sędzia SO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

A. G. w dniu 15 lipca 2019 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 13 czerwca 2019 r., znak: (...), odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Odwołująca się wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na fakt, że całość dokumentacji medycznej świadczy o tym, że jest niezdolna do pracy. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że badanie przeprowadzone przez Komisję Lekarską ZUS było wykonane pobieżnie. Zdaniem ubezpieczonej, orzecznik niedostatecznie ocenił jej stan zdrowia twierdząc, że jeżeli wcześniej wykonywała prace polegającą na sprzątaniu lub ma wyuczony zawód, jest zdolna do pracy w takim charakterze. Odwołująca się zaznaczyła, że badał ją jeden lekarz, a drugi lekarz powiedział, że może kupić krople do uszu i jej przejdzie, a trzeci lekarz wnikliwie rozwiązywał krzyżówkę. W ocenie ubezpieczonej, orzeczenie jest krzywdzące i nie miarodajne do badań i opinii lekarskich (odwołanie z dnia 15 lipca 2019 r. – k. 3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy powołując się na treść art. 57 w związku z art. 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270) wskazał, że w toku postępowania A. G. została skierowania na badane przez komisję lekarską ZUS, która orzeczeniem z dnia 15 maja 2019 r. ustaliła, że badana nie jest niezdolna do pracy. W oparciu o powyższe orzeczeniem ZUS zaskarżoną decyzją z dnia 13 czerwca 2019 r. odmówił wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 1 sierpnia 2019 r. – k. 31 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. G., ur. (...), ma wykształcenie średnie zawodowe, pracownik administracyjno-biurowy, ostatnio pracowała w ramach działalności gospodarczej i zajmowała się sprzątaniem pomieszczeń biurowych. Od dnia 26 czerwca 2019 r. zarejestrowana jest w Powiatowym Urzędzie Pracy w O. jako osoba bezrobotna. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w O. zaliczył A. G. do lekkiego stopnia niepełnosprawności o symbolach przyczyny niepełnosprawności 11-I, 05-R, od dnia 25 maja 2007 r. na stałe (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 25 czerwca 2007 r. – k. 141 a.s.; orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 8 grudnia 2016 r. – k. 17 a.s.; zaświadczenie z dnia 9 czerwca 2023 r. – k. 486 a.s.).

A. G. w dniu 21 lutego 2019 r. złożyła w ZUS wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (wniosek z dnia 21 lutego 2019 r. - akta organu rentowego).

W toku postępowania lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 1 kwietnia 2019 r. ustalił, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Również Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 15 maja 2019 r. ustaliła, że badana nie jest niezdolna do pracy. W związku z powyższym organ rentowy wydał decyzję z dnia 13 czerwca 2019 r., odmawiającą ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 1 kwietnia 2019 r., orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 15 maja 2019 r., decyzja odmowna ZUS z dnia 13 czerwca 2019 r. – akta organu rentowego).

Ubezpieczona odwołała się od powyższej decyzji, a Sąd w toku postępowania, postanowieniem z dnia 25 września 2019 r., dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów: chorób wewnętrznych, otolaryngologa, ortopedy, neurochirurga, celem ustalenia czy odwołująca się jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności; czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres; jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie) to na czym ona polegała (postanowienie z dnia 25 września 2019 r. – k. 33 a.s.).

W opinii z dnia 25 października 2019 r. biegły sądowy neurochirurg A. M. po analizie przedstawionej dokumentacji oraz po przeprowadzonym badaniu neurologicznym wskazał, że powódka jest zdolna do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. W badaniu neurologicznym nie stwierdzono istotnych ubytkowych objawów neurologicznych, które uniemożliwiałyby podjęcie pracy. Stwierdzenie cech choroby zwyrodnieniowej kręgosłup i niewielkiego naczyniaka trzonu L2 w badaniach MRI nie jest jednoznaczne z orzeczeniem długotrwałej niezdolności do pracy w charakterze rentowym. Ubezpieczona nie przedstawiła dokumentacji leczenia neurologicznego z oceną stanu neurologicznego wskazującej na długotrwałe utrzymywanie się istotnych ubytkowych objawów neurologicznych. Z dokumentacji nie wynika, żeby po odmowie świadczenia rentowego występowały długotrwale ubytkowe objawy neurologiczne uniemożliwiające podjęcia pracy zawodowej. W razie nasilenia dolegliwości opiniowana może korzystać z czasowych zwolnień lekarskich (opinia z dnia 25 października 2019 r. – k. 67-68 a.s.).

Zastrzeżenia do powyższej opinii wniosła ubezpieczona, wskazując, że wnioski biegłego są niezgodne ze stanem faktycznym. Ubezpieczona wniosła o wezwanie biegłego do uzupełnienia przedmiotowej opinii (pismo procesowe z dnia 27 lutego 2020 r. – k. 81-83 a.s.).

W opinii z dnia 6 lipca 2020 r. biegła sądowa otolaryngolog E. J. wydała opinię na podstawie akt sprawy wskazując, że kolejne badanie laryngologiczne nie wniosłoby nowych istotnych informacji do sprawy. Po przeprowadzeniu analizy dostępnej w aktach sprawy dokumentacji, biegła wyjaśniła, że stopień naruszenia sprawności organizmu u A. G. spowodowany schorzeniami laryngologicznymi a mianowicie: nawracającymi zapaleniami obustronnie ucha zewnętrznego oraz niedosłuchem odbiorczym obustronnym z zachowaną społeczna wydolnością słuchu UP-25, UL-21 dB z laryngologicznego punktu widzenia nie powoduje upośledzenia funkcji organizmu w stopniu upoważniającym do ustalenia niezdolności ubezpieczonej do pracy zarobkowej. Reasumując, biegła wskazała, że ubezpieczona ze strony (...) nie jest niezdolna do pracy ani częściowo ani całkowicie (opinia z dnia 6 lipca 2020 r. – k. 97-99 a.s.).

Zastrzeżenia do powyższej opinii złożyła ubezpieczona wskazując, że biegła laryngolog wydała opinię na podstawie starych badań, natomiast obecnie od 2 lat jest pod opieką poradni otolaryngologicznej w Szpitalu (...) (pismo z dnia 26 sierpnia 2020 r. – k. 110 a.s.).

W opinii z dnia 8 września 2020 r. biegła sądowa z zakresu chorób wewnętrznych, angiologii i diabetologii E. R. po przeprowadzonym badaniu w dniu 8 września 2020 r. i po zapoznaniu się z całością dokumentacji medycznej dołączonej do akt sprawy wskazała, że dominującym schorzeniem u ubezpieczonej są zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne w obrębie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Współistniejące nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane za pomocą leków hipotensyjnych, choroba niedokrwienna serca znajduje się z okresie stabilności. Rozpoznana niedoczynność tarczycy po strumectomii wymaga substytucji hormonalnej. Występujące u badanej biegunki na przemian z zaparciami należy wiązać z zespołem jelita drażliwego. W okresie zaostrzeń wskazane leczenie farmakologiczne i ew. badania kolonoskopowego. W opinii biegłej z zakresu chorób wewnętrznych schorzenia internistyczne nie sprowadzają niezdolności do pracy. Reasumując, biegła wskazała, że stwierdzona u ubezpieczonej wielochorobowość nie sprowadza u opiniowanej niezdolności do pracy z przyczyn internistycznych. Jednak ze względu na przebyty zabieg operacyjny kręgosłupa w lipcu br. oraz utrzymujące się dolegliwości bólowe wskazana ponowna ocena neurochirurgiczna (opinia biegłego z dnia 8 września 2020 r. – k. 128-131 a.s.).

W opinii z dnia 19 stycznia 2021 r. biegły sądowy ortopeda traumatolog M. G. rozpoznał u ubezpieczonej dyskopatię kręgosłupa lędźwiowego, stan po leczeniu operacyjnym oraz niewielką dyskopatię kręgosłupa szyjnego. Biegły wskazał, że analiza przedstawionej dokumentacji, zebrany wywiad oraz przeprowadzone badanie pozwalają stwierdził, że badania nie utraciła zdolności do pracy – z przyczyn stricte ortopedycznych. Biegły nie stwierdził ani częściowej, ani całkowitej niezdolności do pracy. Wprawdzie wykonane badania obrazowe uwidaczniają zmiany dyskopatyczne kręgosłupa i u odwołującej wykonano operację w odcinku lędźwiowym. Jednak przeprowadzone badanie ortopedyczne nie ujawnia jakiejkolwiek dysfunkcji narządu ruchu, tym bardziej w stopniu który powodowałby niezdolność do pracy. Ruchy kręgosłupa są wykonywane w prawidłowym zakresie, bez jakichkolwiek obiektywnych objawów zespołu bólowego. Faktyczne badania obrazowe wykazują u odwołującej zmiany ze stenozą kanału rdzenia kręgowego, jednak ze względu n zastosowane leczenie operacyjne – w tym zakresie decydująca opinia o zdolności do pracy powinna należeć do biegłego lekarza neurochirurga. W zakresie kończyn nie występuje jakakolwiek dysfunkcja mimo zgłaszanych dolegliwości. Odwołująca deklaruje leczenie reumatologiczne, a badania wykazały podwyższony poziom kwasu moczowego, jednak brak jest badań świadczących o tym, że doszło do powstania zmian degeneracyjnych stawów. Nie występują też kliniczne objawy stanu zapalnego stawów. Ruchy w stawach i siła mięśniowa są prawidłowe. Chwytność i wydolność chodu jest prawidłowa. Biegły wskazał, że odwołująca się jest zdolna do pracy zgodnie z kwalifikacjami i umiejętnościami (opinia biegłego z dnia 19 stycznia 2021 r. – k. 146-149 a.s.).

Zarzuty do powyższej opinii złożyła ubezpieczona, wnosząc o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej (pismo procesowe z dnia 8 marca 2021 r. – k. 159 a.s.). W związku z tym, postanowieniem z dnia 12 marca 2021 r. Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego sądowego lekarza specjalisty neurochirurga A. M. celem ustosunkowania się do zastrzeżeń odwołującej zgłoszonych do opinii z dnia 25 października 2019 r. w piśmie procesowym z dnia 24 lutego 2020 r. (k. 81-83 a.s.) oraz złożonej dodatkowej dokumentacji medycznej (postanowienie z dnia 12 marca 2021 r. – k. 179 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 10 maja 2021 r. biegła sądowa z zakresu neurochirurgii i neurotraumatologii A. M. po ponownej analizie dokumentacji medycznej zawartej w aktach, po zapoznaniu się z pismem procesowym powódki, zapoznaniu się z dołączoną dokumentacją w tym wynikiem pooperacyjnego badania MRI, zapoznaniu się z wynikiem badania przeprowadzonego przez lekarza biegłego sądowego z zakresu ortopedii w styczniu 2021 roku, w ocenie biegłej opiniowana nie utraciła zdolności do pracy. Planowy zabieg operacyjny z powodu dyskopatii lędźwiowej oraz rehabilitacja pooperacyjna mogły się odbyć w ramach zwolnienia lekarskiego. Z dokumentacji nie wynika, żeby opiniowana po przeprowadzonej operacji była intensywnie leczona neurologicznie z powodu zespołu bólowego kręgosłupa. Lekarz ortopeda nie stwierdził niedowładów kończyn, zaburzeń chodu, istotnych zaburzeń ruchomości kręgosłupa, nasilonego zespołu korzeniowego. Istnienie choroby zwyrodnieniowej w badaniach obrazowych nie jest równoznaczne z otrzymaniem świadczenia rentowego. O świadczeniu rentowym w przypadku choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa decyduje stan neurologiczny (opinia biegłego z dnia 17 maja 2021 r. – k. 186-187 a.s.).

Z powyższą opinią nie zgodziła się ubezpieczona, wskazując, że wnioski opinii biegłego nie znajdują potwierdzenia w dokumentacji medycznej (pismo procesowe z dnia 14 czerwca 2021 r. – k. 197 a.s.).

Postanowieniem z dnia 15 czerwca 2021 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty medycyny pracy celem ustalenia czy odwołująca jest zdolna czy też całkowicie lub częściowe niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności; czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres; jeżeli nastąpiła zmiana zdrowia ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie) to na czym ona polegała (postanowienie z dnia 15 czerwca 2021 r. – k. 204 a.s.).

W opinii z dnia 22 listopada 2021 r. biegła sądowa z zakresu medycyny pracy B. K. wskazała, że dokumentacja medyczna zawarta w aktach sądowych wskazuje na dobry stan ogólny powódki. Biegła z zakresu neurochirurgii i neurotraumatologii zarówno w 2019 r. jak i w 2021 r. nie stwierdziła uszkodzenia nerwów czaszkowych ani uszkodzenia układu pioramidowego. W odcinku szyjnym ruchomość kręgosłupa jest prawidłowa, nie było wzmożonego napięcia mięśni przykręgosłupowych. Powódka ma zachowaną siłę mięśniową w kończynach górnych i dolnych, brak jest też objawów korzeniowych, w odcinku szyjnym a w odcinku lędźwiowo-krzyżowym są śladowo zaznaczone. Brak jest ubytków neurologicznych. Obecny niewielki naczyniak trzonu L-2 bez propozycji leczenia metodą radioterapii nie stanowi przesłanki do orzekania niezdolności do pracy. Dokumentacja medyczna potwierdza, że w dniach 14 lipca 2020 r. do 17 lipca 2020 r. powódka była hospitalizowana w Klinice (...) w W., gdzie wykonano fenestrację prawostronną L2-L3, usunięto przepuklinę jądra miażdżystego z odbarczeniem struktur nerwowych. Po operacji powódka została wypisana w stanie ogólnym dobrym. Wprawdzie powódka podaje bóle kręgosłupa po operacji, ale dokumentacja medyczna zawarta w aktach nie skazuje, że powódka była intensywnie leczona neurologicznie z powodu zespołu bólowego kręgosłupa po przeprowadzonej operacji. Dodatkowo problemem u powódki są nawracające zapalenia ucha środkowego oraz niedosłuch typu odbiorczego. Wprawdzie stwierdzono niedosłuch odbiorczy, ale z zachowaną społeczną wydolnością słuchu (UP-25dB, UL-21dB). Te schorzenia nie powodują u powódki niezdolności do pracy. Inne choroby internistyczne (zawarte w rozpoznaniach) nie powodują u wnioskodawczyni niezdolności do pracy. Ciśnienie tętnicze jest obecnie dobrze kontrolowane, nie stwierdza się odległych powikłań nadciśnienia tętniczego, brak objawów wskazujących na zaostrzenie choroby niedokrwiennej serca, niedoczynność tarczycy jest wyrównana leczeniem hormonalnym. Biegły wskazał, że powódka winna być pod kontrolą Poradni Neurologicznej, Laryngologicznej i Endokrynologicznej, przyjmować systematycznie zalecaną farmakoterapię i w razie zaostrzeń ew. korzystać z czasowej niezdolności do pracy. Zdaniem biegłego całokształt obrazu klinicznego nie daje podstaw do orzekana niezdolności do pracy (opinia z dnia 22 listopada 2021 r. – k. 225-226 a.s.).

Zastrzeżenia do powyższej opinii złożyła ubezpieczona, wnosząc o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej (pismo procesowe z dnia 28 lutego 2022 r. – k. 242 a.s.). Postanowieniem z dnia 3 marca 2022 r. Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego sądowego lekarza specjalisty medycyny pracy B. K. celem ustosunkowania się do pisma procesowego odwołującej z dnia 23 lutego 2022 r. oraz dołączonej do pisma dokumentacji lekarskiej, jak również wydana opinii ostatecznej w oparciu o całość dołączonej dokumentacji medycznej (postanowienie z dnia 3 marca 2022 r. – k. 273 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 15 kwietnia 2022 r biegła sądowa B. K. wyjaśniła, że szczegółowo zapoznała się z dokumentacją zawartą w aktach sądowych. Biegła zapoznała się z treścią orzeczenia z dnia 4 listopada 2021 r., z zaświadczeniem o stanie zdrowia z dnia 3 listopada 2021 r., z wynikiem badania TK uszu z dnia 16 grudnia 2021 r. i z informacjami zawartymi w Karcie Informacyjnej z oddziału otolaryngologicznego (13 lipca 2021 r. – 16 lipca 2021 r.) oraz z karta informacyjną z (...)u z dnia 16 lipca 2020 r. oraz konsultacja z dnia 9 maja 2019 r. Zawarte wyniki badań i opisy konsultacji i nie zmieniają treści opinii wydanej w dniu 22 listopada 2021 r. Biegła nie stwierdziła u wnioskodawczyni niezdolności do pracy jako pracownik administracyjno-biurowy, jako starszego technika, referenta (opinia uzupełniająca z dnia 21 kwietnia 2022 r. – k. 286 a.s.).

Zastrzeżenia do powyższej opinii wniosła ubezpieczona, wnosząc o dopuszczenie dowodu z opinii innego neurochirurga niż A. M., a w razie potrzeby następnie innego biegłego z zakresu medycyny pracy, niż B. K. (pismo z dnia 5 lipca 2022 r. – k. 308-309 a.s.).

Postanowieniem z dnia 25 października 2022 r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty medycyny pracy (z pominięciem B. K.) celem ustalenia czy odwołująca się jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności; czy jest to niezdolność trwała czy okresowa jeżeli okresowa to na jaki okres; jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie) to na czym ona polegała (postanowienie z dnia 25 października 2022 r. – k. 360 a.s.).

W opinii z dnia 17 stycznia 2023 r. biegła sądowa z zakresu medycyny pracy D. S. rozpoznała u ubezpieczonej zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, niewielką dyskopatię kręgosłupa szyjnego, dyskopatię wielopoziomową kręgosłupa lędźwiowego, skoliozę lewostronną, naczyniak L2, fenestrację prawostronną L2/L3, usunięcie przepukliny jądra miażdżystego lipiec 2020 r., stan po discektomii prawostronnej L2/L3 – stosowano refenestrację prawostronną L2/L3, usunięcie resztkowej przepukliny dyskowej, odbarczenie struktur kanału kręgowego w dniu 4 listopada 2022 r., łuszczycowe zapalenie stawów, nawracające zapalenie ucha zewnętrznego, nadciśnienie tętnicze, miażdżycę naczyń wieńcowych, zespół jelita drażliwego, ślepotę oka prawego od dzieciństwa, niedosłuch obustronny typu odbiorczego z zachowaną społeczną wydolnością słuchu, skrzywienie przegrody nosa, przewlekle zapalenie krtani, leukoplakię lewego fałdu głosowego – do diagnostyki, niedoczynność tarczycy, stan po usunięciu gruczołu tarczowego w 1996 r., stan po przebytym zakrzepowym zapaleniu żyły odpiszczelowej kończyny dolnej lewej lutego 1998 r., nadziąślak w stanie przewlekłego zapalenia z ogniskową metaplazją kostną, stan po operacji ropiejącego guzka w okolicy pachy lewej w listopadzie 200r., inne rodzaje amnezji w trakcie diagnostyki, inne określone zespoły bólowe głowy do obserwacji. Biegła po przeprowadzeniu badania, analizie akt sprawy, dokumentacji medycznej, na podstawie dodatkowych badań, zgodziła się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 15 maja 2019 r., która uznała badaną za zdolną do pracy (opinia z dnia 17 stycznia 2023 r. – k. 390-396 a.s.).

Zastrzeżenia do powyższej opinii złożyła ubezpieczona, wskazując, że biegły sądowy sporządzając opinię w niniejszej sprawie oparł się na dokumentacji medycznej złożonej przez wnioskodawczynię w sposób wybiórczy, a tę która znajduje się w aktach nie poddał należytej analizie. Zdaniem ubezpieczonej opinia biegłego jest stronnicza i nie uwzględnia innych dokumentów lekarskich w przedmiotowej sprawie (pismo procesowe z dnia 13 marca 2023 r. – k. 414-415 a.s.).

Postanowieniem z dnia 16 marca 2023 r. Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego sądowego lekarza specjalisty medycyny pracy D. S. celem ustosunkowania się do zastrzeżeń zgłoszonych przez odwołującą A. G. do opinii z dnia 17 stycznia 2023 r., w piśmie procesowym z dnia 6 marca 2023 r., k. 414 i nast. a.s.) (postanowienie z dnia 16 marca 2023 r. – k. 426 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 17 stycznia 2023 r. biegła sądowa medycyny pracy D. S. po ponownym przeprowadzeniu analizy akt sprawy, dokumentacji medycznej nad podstawie badań dodatkowych, zgodziła się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 15 maja 2019 r., która uznała badaną za zdolną do pracy (opinia biegłego z dnia 17 stycznia 2023 r. – k. 458-462 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującej się. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku sprawy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu chorób wewnętrznych E. R., otolaryngologa E. J., ortopedy M. G., neurochirurga A. M. oraz medycyny pracy B. K. celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującej się. W realiach rozpoznawanej sprawy, Sąd oparł się na opiniach ww. biegłych w całości. Biegli opiniowali odwołującą na podstawie dostępnej dokumentacji medycznej oraz bezpośredniego badania. W swoich opiniach biegli uwzględnili także najnowszą dokumentację medyczną dotyczącą ubezpieczonej. Biegła neurochirurg wskazała, że z dokumentacji nie wynika, żeby po odmowie świadczenia rentowego występowały długotrwale ubytkowe objawy neurologiczne uniemożliwiające podjęcia pracy zawodowej. W razie nasilenia dolegliwości opiniowana może korzystać z czasowych zwolnień lekarskich. Biegła otolaryngolog wyjaśniła, iż stopień naruszenia sprawności organizmu u A. G. spowodowany schorzeniami laryngologicznymi a mianowicie: nawracającymi zapaleniami obustronnie ucha zewnętrznego oraz niedosłuchem odbiorczym obustronnym z zachowaną społeczna wydolnością słuchu UP-25, UL-21 dB z laryngologicznego punktu widzenia nie powoduje upośledzenia funkcji organizmu w stopniu upoważniającym do ustalenia niezdolności ubezpieczonej do pracy zarobkowej. Biegły ortopeda uznał, że wprawdzie wykonane badania obrazowe uwidaczniają zmiany dyskopatyczne kręgosłupa i u odwołującej wykonano operację w odcinku lędźwiowym. Jednak przeprowadzone badanie ortopedyczne nie ujawnia jakiejkolwiek dysfunkcji narządu ruchu, tym bardziej w stopniu który powodowałby niezdolność do pracy. W opinii biegłej z zakresu chorób wewnętrznych schorzenia internistyczne nie sprowadzają niezdolności do pracy. Reasumując, biegła wskazała, że stwierdzona u ubezpieczonej wielochorobowość nie sprowadza u opiniowanej niezdolności do pracy z przyczyn internistycznych. Zdaniem biegłego medycyny pracy całokształt obrazu klinicznego nie daje podstaw do orzekana niezdolności do pracy. Z takim stanowiskiem biegłych odnośnie braku występowania niezdolności do pracy należało się zgodzić biorąc pod uwagę logiczną i pogłębioną argumentację, jaką przedstawili powołani biegli ww. specjalności. Na tej podstawie, Sąd doszedł do przekonania, że analizowane opinie biegłych stanowią rzeczowe i wartościowe źródło ustaleń faktycznych w sprawie, tym bardziej, że wnioski wynikające z opinii biegłych były zgodne i spójne. Wskazać również należy, że ww. biegli są specjalistami w swoich dziedzinach, legitymują się wiedzą medyczną z zakresu schorzeń, które stanowią podstawową jednostkę chorobową ubezpieczonego, posiadają bogate doświadczenie zawodowe oraz jak już zostało wskazane wyżej zapoznali się z całokształtem dokumentacji medycznej dotyczącej wnioskodawcy, jak też przeprowadzili jego badanie. W sposób przekonujący przedstawili również uzasadnienie swoich wniosków oraz rzetelnie i logicznie odpowiedzieli na postawione w tezie dowodowej pytania. Wobec tego sporządzone przez nich opinie nie pozostawiają żadnych wątpliwości, co do dokładnego określenia stanu zdrowia ubezpieczonej. Sąd Okręgowy uznał, że stan zdrowia ubezpieczonej został przez biegłych oceniony prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, posiadanej wiedzy medycznej oraz doświadczenia zawodowego. Wobec powyższego Sąd Okręgowy ocenił ww. opinie biegłych na równi z innymi środkami dowodowymi, a w szczególności ze znajdującą się w aktach sprawy i aktach organu rentowego kompleksową dokumentacją medyczną i uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę do uznania, że opinie ww. biegłych spełniają wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych, które zostały określone w art. 278 k.p.c. i 285 k.p.c., a także w art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251). Zastrzeżenia strony odwołującej stanowiły jedynie polemikę z prawidłowo przeprowadzonymi opiniami i były subiektywnymi ocenami stanu zdrowia ubezpieczonej, wobec czego nie zasługiwały one na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Dokonując rozważań dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1251, dalej jako ustawa emerytalna), a więc:

jest niezdolny do pracy,

ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza z przesłanek, a więc niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2000 r., II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979 r., II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, czyli jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2004 r., I UK 28/04). Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 r., I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 października 2009 r., II UK 106/09, z dnia 8 maja 2008 r., I UK 356/07, z dnia 11 stycznia 2007 r., II UK 156/06 i z dnia 25 listopada 1998 r., II UKN 326/98). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r. ( I PK 153/05) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Aktualny jest zatem pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., sygn. akt II UKN 675/98).

W orzecznictwie przyjmuje się również (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 sierpnia 2003 r., II UK 11/03 oraz z dnia 5 lipca 2005 r., I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 lutego 2016r., III AUa 1609/15).

Badając istnienie analizowanej, a w przedmiotowej sprawie spornej przesłanki warunkującej przyznanie ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych: z zakresu chorób wewnętrznych E. R., otolaryngologa E. J., ortopedy M. G., neurochirurga A. M. oraz medycyny pracy B. K.. Ich ocena została już zaprezentowana w części obejmującej ocenę dowodów, dlatego w tym miejscu, odwołując się do niej tylko ogólnie, należy jeszcze raz wskazać, że opinie te są rzetelne oraz jasno i przekonująco uzasadnione, stanowiły więc podstawę wydanego w sprawie orzeczenia. Opinie są zgodne, co do oceny stanu zdrowia A. G., a w szczególności co do tego, że ubezpieczona jest zdolna do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Żaden z biegłych nie wskazał, aby stopień naruszenia sprawności organizmu ubezpieczonej uzasadniał orzeczenie chociażby częściowej niezdolności do pracy. Wobec tego nie zachodziły przesłanki do stwierdzenia wadliwości zaskarżonej decyzji oraz do jej zmiany.

Mając na względzie powołane okoliczności, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.