Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 sierpnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSA Ewa Staniszewska (spr.)

SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga

SA Marek Górecki

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 sierpnia 2014 r.

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w P.

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 15 maja 2014 r.

w sprawie o sygn. akt I C 2282/13

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

SSA M. Mazurkiewicz-Talaga SSA E. Staniszewska SSA M. Górecki

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił pozew z uwagi na zawiśnięcie sporu przed innym sądem i stan sprawy w toku ( lis pendens). Sąd ustalił, że powód M. K. wystąpił z pozwem z dnia 27 czerwca 2013 r. przeciwko Skarbowi Państwa ‑ Komendantowi Głównemu Policji w dniu 27.06.2013 r., w którym domaga się ochrony dóbr osobistych poprzez zobowiązanie pozwanego do umieszczenia na stornie internetowej Komendy Głównej Policji w W. informacji o tym, że na pistolety (...) model (...) oraz (...) model (...) rozprowadzane na polskim rynku przez powoda, nie jest wymagane pozwolenie na broń. Jednocześnie powód zażądał zobowiązania pozwanego do skierowania w formie pisemnej informacji identycznej treści do Komendanta Stołecznego Policji oraz wszystkich Komendantów Wojewódzkich Policji na terenie całego kraju. Sprawa z powództwa M. K. zawisła przed Sądem Okręgowym w Warszawie, który w dniu 10 stycznia 2014 r. wydał wyrok oddalający powództwo, a wskutek apelacji powoda aktualnie toczy się przed sądem II instancji. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony później. Sąd I instancji uznał, że w obu procesach zachodzi tożsamość podmiotowa, bowiem pozwanym jest Skarb Państwa, reprezentowany jedynie przez inną jednostkę organizacyjną. Stacio fisci w osobie Komendanta Głównego Policji w W. mogłoby występować również w niniejszej sprawie z uwagi na to, że jest ono organem nadrzędnym nad Komendantem Wojewódzkim Policji w P. i właśnie jako taki mogłoby reprezentować Skarb Państwa także w niniejszej sprawie w myśl art. 67 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy doszedł również do wniosku, iż żądanie zawarte w pozwie skierowanym do Sądu Okręgowego w Warszawie obejmuje swoim zakresem żądanie zgłoszone w niniejszej sprawie. W pierwszym z nich powód domaga się przekazania wszystkim komendantom wojewódzkim Policji na terenie całego kraju pisemnej informacji o tym, że na pistolety (...) model (...) oraz (...) model (...) nie jest wymagane pozwolenie na broń. W pozwie tym nie wyartykułowano jednocześnie żądania, by Komendant Główny Policji zobowiązał podległych mu komendantów wojewódzkich Policji do tego, by treść przekazanej im informacji zamieścili na prowadzonych przez nich stronach internetowych. Zważywszy jednak na szczególną strukturę zależności służbowej, na jakiej opiera się organizacja działalności Policji, należy uznać, że zobowiązanie Komendanta Głównego Policji do zamieszczenia informacji oznaczonej treści na własnej stronie internetowej z jednoczesnym zobowiązaniem go do pisemnego przekazania treści tej informacji podległym mu jednostkom organizacyjnym (komendantom wojewódzkim) obliguje ten organ centralny Policji do tego, by wydać podległym mu organom odpowiednie polecenia służbowe zmierzające do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego powoda poprzez zamieszczenie odpowiednich oświadczeń także na portalach internetowych komend wojewódzkich Policji. Powód nie mógł domagać się tego, by Komendant Główny Policji wydał polecenia służbowe swoim podwładnym. Żądanie cywilnoprawne powoda wyczerpywało się zatem w zobowiązaniu Komendanta Głównego Policji do przekazania komendantom wojewódzkim informacji o opublikowanym przez siebie oświadczeniu. Z kolei z ustrojowych zasad organizacji (...) (podziału kompetencji i obowiązków oraz zależności służbowych) wynikał dalszy obowiązek Komendanta Głównego Policji do wydania podwładnym (komendantom wojewódzkim) takich poleceń służbowych, które zapewnią realizację żądania objętego rozpatrywanym pozwem z dnia 22 sierpnia 2013 r.

Powód orzeczenie Sądu Okręgowego zaskarżył w całości zarzucając rażące naruszenie art. 199 §1 pkt 2 k.p.c. poprzez jego zastosowanie w sprawie pomimo, że właściwa analiza treści żądań zawartych w pozwie w porównaniu z treścią żądań wyrażonych w postępowaniu toczącym się przeciwko Skarbowi Państwa – Komendantowi Głównemu Policji różni się w zakresie podmiotu zobowiązanego do działania i sposobu działania, co powoduje, że mamy do czynienia z dwiema różnymi sprawami. Wobec powyższego skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie .

W sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w Warszawie M. K. wystąpił w dniu 27 czerwca 2013 r. z pozwem przeciwko Skarbowi Państwa ‑ Komendantowi Głównemu Policji, którym domaga się ochrony dóbr osobistych poprzez zobowiązanie pozwanego do umieszczenia na stronie internetowej Komendy Głównej Policji w W. oświadczenia o tym, że na pistolety (...) model (...) oraz (...) model (...), rozprowadzane na polskim rynku przez powoda, nie jest wymagane pozwolenie na broń. Jednocześnie powód zażądał zobowiązania pozwanego do skierowania w formie pisemnej informacji identycznej treści do Komendanta Stołecznego Policji oraz wszystkich Komendantów Wojewódzkich Policji na terenie całego kraju. W rozpatrywanym w niniejszym postępowaniu pozwie z dnia 22 sierpnia 2013 r. skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w P., powód powołując się na tożsame okoliczności faktyczne również domaga się ochrony dóbr osobistych poprzez zobowiązanie pozwanego do umieszczenia analogicznego oświadczenia tyle tylko, że na stronie internetowej Komendy Wojewódzkiej Policji w P.. Różnica w samej treści oświadczenia dotyczy wyłącznie osoby, która ma złożyć oświadczenie, w pierwszej sprawie Komendant Główny Policji w W., w drugiej Komendant Wojewódzki Policji w P..

Odnosząc się do zarzutów skarżącego w pierwszej kolejności wskazać należy, że nie ma racji gdy podnosi, że w obu sprawach nie zachodzi tożsamość stron procesu. W obu sprawach pozwanym jest bowiem Skarb Państwa, który zgodnie z treścią art. 33 k.c. jest osobą prawną. Jest to szczególna osoba prawna, która personifikując państwo nie ma siedziby, ani organów w rozumieniu art. 38 k.c., a za którą na podstawie art.67 par.2 k.c. podejmuje czynności organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej. Przewidziane w art. 67 § 2 k.c. kryterium wyboru jednostki reprezentującej Skarb Państwa ma charakter materialnoprawny. Jak to już wyjaśniono w orzecznictwie i doktrynie, niezależnie od wskazanych jednostek organizacyjnych stroną postępowania jest zawsze Skarb Państwa, stąd ewentualne nawet zmiany w oznaczeniu jednostki przez stronę procesu bądź sąd z urzędu nie powodują podmiotowej zmiany powództwa, lecz tylko prawidłowe określenie (uściślenie) strony procesowej (por. np. uzasadnieni do postanowienia S.N. z dnia 5.04.2013r. III CZP 14/13 LEX 1331321). Nie ulega przy tym wątpliwości w świetle art.5 ust.1 i 2, art.7 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji ( Dz. U. z 2011, Nr 287, poz. 1687 ze zm.), że Komendant Główny Policji jest organem nadrzędnym wobec poszczególnych komend, co oznacza też, że mógłby reprezentować Skarb Państwa w rozpatrywanym postępowaniu bez przeszkód dla możliwości oceny zgłoszonego w nim przez powoda żądania. Raz jeszcze podkreślić należy, że w obu sprawach zobowiązanym do określonego działania byłby Skarb Państwa.

Pozostało zatem do rozważenia, czy w obu sprawach powód wystąpił z tym samym roszczeniem. W obu sprawach powód powołuje się na te same okoliczności faktyczne związane z oceną Policji, że określone w pozwie typy pistoletów są bronią palną wymagającą pozwolenia na broń, poleceniem Biura Prewencji Komendy Głównej Policji skierowanym do wszystkich Komendantów Wojewódzkich Policji oraz Komendanta Stołecznego Policji umieszczenia m.in. na stronach internetowych odpowiedniej informacji i wykonaniem tego polecenia, także przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w P..

W obu sprawach powód powołuje się na tą samą podstawę prawną swoich żądań tj. art. 23 i 24 § 1 k.c. W obu w końcu sprawach powód domaga się takiego samego sposobu ochrony dóbr osobistych, mianowicie przez zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia na stronie internetowej o odpowiedniej treści.

Różnica polega w istocie jedynie na tym, że w niniejszym postępowaniu powód żąda umieszczenia analogicznego oświadczenia w jeszcze jednym miejscu będącym w dyspozycji pozwanego (na stronie internetowej Komendy Wojewódzkiej w P. ). Nie zmienia to jednak faktu, że roszczenie to, podobnie jak w poprzedniej sprawie, polega na zobowiązaniu pozwanego do złożenia oświadczenia o określonej, takiej samej treści.

Analiza obu pozwów prowadzi do wniosku, że zachodzi tożsamość roszczeń, a więc sytuacja kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej (por. postanowienie S.N. z dnia 1.06.2011r. II CSK 427/10 LEX 884996). U podstaw dyspozycji z art.199 § 1 pkt.2 k.p.c. leży wyłączenie możliwości kolejnego rozstrzygania o tym samym roszczeniu i co za tym też idzie, wyłączenie ewentualności odmiennego o nim rozstrzygnięcia prawomocnymi wyrokami (w realiach sprawy odnośnie zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia określonej treści).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu I instancji i na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 398 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 397 §2 k.p.c. w zw. z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.) i § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (tekst jednolity z dnia 25 lutego 2013 r., Dz.U. z 2013 r. poz. 461).

SSA M. Mazurkiewicz-Talaga SSA E. Staniszewska SSA M. Górecki