Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód - (...) SA w Ł. domagał się zasądzenia od pozwanego - Szpitala (...) im. dr. A. J. w B. kwoty 107.044,85 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a ponadto zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód podał, że pozwany w ramach prowadzonej działalności nabywał na podstawie odrębnych umów towary i usługi od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. W dniu 6 czerwca 2011 r. (...) Sp. z o.o. zawarła z powodem umowę o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń. Na mocy przedmiotowej umowy powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania zakładów wymienionych w załączniku nr 1 do umowy - między innymi pozwanego (...), do górnej granicy określonej w tej umowie i wynoszącej 15.880.000,00 zł (§ 1 ust. 3 oraz § 1 ust. 4 umowy), przy czym poręczenie obejmowało wyłącznie zobowiązania (...) z tytułu należności głównych (§ 1 ust. 4 ). Strony zgodnie ustaliły, iż realizacja przez powoda przedmiotowej umowy będzie się odbywała w następujący sposób. Dostawca zobowiązał się do przekazywania (...) S.A. zestawienia wszystkich faktur VAT, wystawionych w danym miesiącu kalendarzowym w wykonaniu umów zawieranych z zakładami wskazanymi w załączniku nr 1 do umowy (a więc także z pozwanym), na koniec miesiąca, w którym je wystawiono, nie później niż do 10 - tego dnia następnego miesiąca (§ 1 ust. 6 umowy). W przypadku, gdyby (...)nie wywiązał się ze swojego zobowiązania i nie spłacił zobowiązań względem dostawcy, dostawca zobowiązał się do zawiadomienia powoda o konieczności spłaty poręczonego zobowiązania w terminach określonych w § 3 ust. 1. umowy. Spółka zobowiązała się, jako poręczyciel, spłacić poręczone zobowiązanie w terminie 30 dni od w/w zawiadomienia wobec zakładów określonych w załączniku nr 1 w poz. od 1 do 18 bądź w terminie 60 dni wobec Zakładów w oz. od 19 do 26. (§ 3 ust. 2 umowy). Terminy płatności zostały określone w §3 st. 3 umowy. Powód wskazał, że w wykonaniu swego zobowiązania przekazała dostawcy zestawienia faktur poręczonych: z dnia 31 października 2011 r., 7 marca 2012r., 8 marca 2012 r., 2 kwietnia 2012 r., 16 maja 2012 r., obejmujące m.in. faktury VAT o nr (...). Pozwany został poinformowany o zawarciu umowy poręczenia oraz o poręczeniu zobowiązań (...) przez powoda.

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT o nr: (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 7 lutego 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 29.750,53 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 29.006,76 zł. Tym samym, zdaniem powoda, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty, tj. należności głównej. W tym stanie rzeczy powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 29 750,53 zł tytułem należności głównych i 6.887,44 zł tytułem należnych odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 18 listopada 2013 r.

W dalszej części powód podał, że z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktury VAT nr (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 15 lutego 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 2.033,00 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 1.982,18 zł. Tym samym, zdaniem powoda, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. W tym stanie rzeczy powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 2. 033,00 zł tytułem należności głównych i 464,86 zł tytułem należnych odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 18 listopada 2013 r.

Następnie, z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 23 lutego 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 36.893,53 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 35.971,19 zł. Tym samym, zdaniem powoda, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. W tym stanie rzeczy powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 36 893,53 zł tytułem należności głównych i kwoty 8 330,87 zł tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 18 listopada 2013 r.

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 31 maja 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 15.433,20 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 15.047,37 zł. Tym samym, zdaniem powoda, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c., wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. W związku z powyższym powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 5.162,40 zł tytułem należności głównych i 1.625,69 zł tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 18 listopada 2013 r.

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 24 maja 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 17.042,40 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 16.616,34 zł. Tym samym, zdaniem powoda, powód na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Powód wyjaśnił, iż pozwany dokonał zapłaty należności głównej wynikającej z w/w faktur po terminie wymagalności. W związku z powyższym powód wystawił pozwanemu następujące noty odsetkowe: a) notę odsetkową nr (...)/B. (...)/2012-05-24/m, z wyliczeniem odsetek od dnia 24 maja 2012 r. do dnia 30 czerwca 2012 r., opiewającą na kwotę 224,58 zł oraz b) notę odsetkową nr (...)/B. (...)2012-05-24, z wyliczeniem odsetek od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia zapłaty, opiewającą na kwotę 628,05 zł

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających, z faktur VAT nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 2 lipca 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 78.441,03 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 76.480,00 zł. Tym samym, zdaniem powoda, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Pozwany dokonał zapłaty należności głównej wynikającej z w/w faktur po terminie
wymagalności. W związku z powyższym powód wystawił pozwanemu(...) nr
(...)/B. (...)/2012-07-02, z wyliczeniem odsetek od dnia zapłaty przez
powoda do dnia zapłaty przez pozwanego, opiewającą na kwotę 4 199,73 zł

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 9 lipca 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 16.253,78 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 15.847,44 zł.. Tym samym powód na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Jednocześnie w tym samym dniu powódka zawiadomiła pozwanego. Pozwany dokonał zapłaty należności głównej wynikającej z w/w faktur po terminie wymagalności. W związku z powyższym powód wystawia pozwanemu notę odsetkową nr (...)/B. (...) 2012-07-09, z wyliczeniem odsetek od dnia zapłaty przez powoda do dnia zapłaty przez pozwanego, opiewającą na kwotę 1.153,71 zł.

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 16 lipca 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 37.137,29 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 36.208,86 zł. Tym samym powód na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Pozwany dokonał zapłaty należności głównej wynikającej z w/w faktur po terminie wymagalności. W związku z powyższym powód wystawił pozwanemu notę odsetkową nr (...)/B. VII gwarancja/2012-07-16, z wyliczeniem odsetek od dnia zapłaty przez powoda do dnia zapłaty przez pozwanego, opiewającą na kwotę 3.276,66 zł.

Ze względu na to, iż pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 24 lipca 2012 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę 43.254,00 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 42.172,65 zł. Tym samym, zdaniem powoda, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c, wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Pozwany dokonał zapłaty należności głównej wynikającej z w/w faktur po terminie i wymagalności. W związku z powyższym powód wystawił pozwanemu notę odsetkową nr (...)/B. (...)/2012-07-24, z wyliczeniem odsetek od dnia zapłaty przez powoda do dnia zapłaty przez pozwanego, opiewającą na kwotę 4 575,44 zł.

Wobec tego, że pozwany nie zrealizował zobowiązań względem dostawcy,
wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w
wykonaniu swojego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 31 lipca 2012
r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej, wynikającą z w/w faktury tj. kwotę
17.798,40 zł. W/w kwota została pomniejszona o należną powodowi prowizję, w konsekwencji
czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 17.353,44zł. Tym samym, zdaniem powoda, wstąpił on na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Pozwany dokonał zapłaty należności głównej wynikającej z w/w faktur po terminie wymagalności. W związku z powyższym powód wystawił pozwanemu (...)nr (...)/B. (...)/2012-07-31 z wyliczeniem odsetek od dnia zapłaty przez powoda do dnia zapłaty przez pozwanego, opiewającą na kwotę 1.838,36 zł.

Powód podał, że pismami z dnia 17 lipca 2013 r. oraz 23 września 2013 r., wezwał pozwanego do zapłaty należności dochodzonych niniejszym pozwem. Do dnia wytoczenia powództwa pozwany nie zadośćuczynił jednak tym wezwaniom. Podsumowując powód wyjaśnił, że przedmiotowym pozwem dochodzi zapłaty od pozwanego kwoty 107.044,85 zł, na którą składają się: kwota 73 839,46 zł tytułem należności głównych i 33.205,39 zł tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 18 listopada 2013 r.

Nakazem zapłaty z dnia 29 listopada 2013 r., sygn. akt I Nc 577/13 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny uwzględnił roszczenie powoda i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.
Pozwany zaskarżył w/w nakaz zapłaty w całości, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda kosztów procesu na swoją rzecz. Ponadto, pozwany domagał się zawieszenia niniejszego postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz nieobciążania go kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany w pierwszej kolejności zarzucił brak legitymacji powoda do występowania w przedmiotowym procesie. Pozwany podniósł, że przedmiotowe wierzytelności objęte są zawartą pomiędzy pozwanym a spółką (...) Sp. z o.o. umową z dnia 6 grudnia 2010 roku (...)/ (...)/(...)/W, w której § 9 strony postanowiły, że wykonawca bez zgody (...)wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności nie dokona cesji wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy, nie udzieli pełnomocnictwa do dochodzenia wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy na drodze sądowej lub pozasądowej, za wyjątkiem pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata, nie zawrze umowy poręczenia dotyczącej wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją niniejszej umowy. W konsekwencji, zdaniem pozwanego, czynności podejmowane przez powoda zmierzają do obejścia zapisu powołanego w powyżej określonej umowie (z wyłączeniem pełnomocnictwa dla adwokata i radcy prawnego) i przepisu zawartego w ustawie o działalności leczniczej, która w art. 54 ust. 5 stanowi, iż czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela (...)może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Ustęp 6 powołanego przepisu stanowi zaś, iż czynność prawna z naruszeniem tej normy jest nieważna. Konkludując pozwany stwierdził, że działania powoda są nieważne. Organ założycielski pozwanego - C. M. im. L. R. w B., nie wydał bowiem zgody na dokonanie jakichkolwiek z poruszanych w niniejszym postępowaniu czynności prawnych.

Pozwany argumentował, że przedmiotowa umowa o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń stanowi umowę poręczenia, której celem było doprowadzenie do zmiany wierzyciela poprzez ukrycie rzeczywistej umowy przelewu wierzytelności z podmiotem profesjonalnie zajmującym się obrotem wierzytelnościami i pozasądową windykacją wierzytelności, co w konsekwencji stanowi, zdaniem pozwanego, naruszenie postanowień umów zawartych między pozwanym, a (...) sp. z o.o. Pozwany powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2008 r., sygn. (...) IV CSK 39/08, w którym SN wyraził pogląd, że zawarcie umowy poręczenia w podobnym stanie faktycznym stanowi działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, wierzyciel nie był bowiem w pełni świadomy okoliczności, że w sytuacji opóźnienia się pozwanego ze spełnieniem świadczenia i przy jednoczesnym spełnieniu tego świadczenia przez poręczyciela nastąpi bez zgody i udziału dłużnika głównego, skutek w postaci wstąpienia osoby trzeciej w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Takie działanie uznać należy jako niezgodne z zasadami rzetelności i lojalności w wykonaniu zobowiązania względem kontrahenta, bowiem naruszyło jego uzasadniony interes. Pozwany powołał się także na wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 4 kwietnia 2013 r. o sygn. akt II Ca 864/12, którym sąd ten całkowicie oddalił roszczenie powoda z uwagi na brak legitymacji do dochodzenia roszczeń.

W dalszej części pozwany wskazał, iż odesłał powodowi notę odsetkową na kwotę 15.839,46 zł z dnia 11 października 2013 r. wyrażając stanowisko tożsame z prezentowanym w sprzeciwie. Pozwany wskazał, że w dniach: 2 kwietnia 2012 roku (zapłata tytułem następujących faktur, zgodnie z historią rozliczeń w układzie kont: (...), (...), (...), , (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...)), 26 czerwca 2012 roku (zapłata tytułem faktury (...)) i 3 października 2012 roku (zapłata tytułem faktury (...)) dokonał zapłaty na rzecz (...) Sp. z o.o. należności głównej wynikającej z faktur w łącznej kwocie 73.893,46 zł.

Pozwany zarzucił, iż wprowadzającym w błąd jest, jego zdaniem „wyliczenie salda należności na dzień 18 listopada 2013 roku", w którym powód wskazał jako początkową datę rozpoczęcia naliczania odsetek - datę dokonania zapłaty na rzecz spółki (...) Sp. z o.o. tj. 7,15, 23 lutego 2012 roku i 31 maja 2012 roku, podczas gdy w rzeczywistości odsetki te wyliczane są od terminów wymagalności każdej z faktur.

Pozwany zarzucił także, iż powód nie dokonał na rzecz spółki (...). z zapłaty należności odsetkowych w zakresie dołączonych do pozwu dokumentów (wskazanych przez skarżącego na k.244-245 akt). Także w pismach powoda kierowanych do pozwanego będących informacjami o spłacie zobowiązań, które datowane są na 7 lutego 2012 roku, 15 lutego 2012 roku, 23 lutego 2013 roku, 31 maja 2012 roku, 24 maja 2012 roku, 2 lipca 2012 roku, 9 lipca 2012 roku, 16 lipca 2012 roku, 24 lipca 2012 roku, 31 lipca 2012 roku wskazano na zapłatę jedynie kwot głównych. Pozbawione zatem, zdaniem pozwanego, jest dochodzenie przez powoda odsetek od terminu wymagalności każdej z faktur.

Skarżący zarzucił także, iż powód nie wykazał zapłaty kwot w łącznej wysokości 18.286,78 zł. W zakresie zapłaty przez powoda w dniu 15 lutego 2012 roku kwoty 2.033,00 zł pozwany zarzucił, że powód nie przedłożył dokumentu w postaci potwierdzenia przelewu na wskazaną kwotę, przedstawił jedynie dokument o nazwie „Zestawienie płatności do B. S." wskazując w treści pozwu, że „wierzytelność dostawcy została potrącona z wierzytelnością powoda przysługującą mu z innego tytułu. Podobna sytuacja dotyczy, zdaniem pozwanego, zapłaty w dniu 9 lipca 2013 r. kwoty 16.253,78 zł.

Uzasadniając wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie na podstawie 177 § 1 pkt. 1 kpc pozwany podał, że przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi i Sądem Okręgowym w Łodzi, pomiędzy tymi samymi stronami toczą się postępowania cywilne w sprawach o sygn. akt - właściwość sądu rejonowego: I Nc 407/13, I Nc 553/13 (I C 643/13) i właściwość sądu okręgowego: I Nc 320/13 (I C 1516/13, SO Bydgoszcz – I C 779/13), I Nc 367/13, I Nc 457/13 (IC 1814/13), I Nc 541/13, I Nc 533/13, I Nc 536/13, I Nc 535/13, których przedmiotem jest zasądzenie kwot zapłaconych przez powoda w ramach umowy poręczenia. Pozwany przyznał, że stan faktyczny powyższych spraw jest odmienny od rozpatrywanego w przedmiotowym postępowaniu, to jednak zdaniem pozwanego, wspólnym elementem, który wpływa na zależność wskazanych spraw jest zagadnienie prawne – nieważność lub bezskuteczność umowy poręczenia.

Uzasadniając wniosek o nieobciążanie (...)kosztami postępowania na zasadzie art. 102 kpc, pozwany podał, że znajduje się w trudnej sytuacji, bowiem jako podmiot prowadzący działalność leczniczą boryka się z ciągłymi i znacznymi problemami finansowymi. Pozwany podkreślił, że posiada ogromne zadłużenie, przy czym niekorzystna sytuacja finansowa podmiotów leczniczych jest powszechnie znana. Pozwany uzyskuje środki finansowe przede wszystkim na podstawie umów o udzielenie świadczeń zdrowotnych zawartych z (...). Pozwanemu w przeciwieństwie do innych podmiotów leczniczych, przepisy prawa zabraniają udzielać osobom uprawnionym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych odpłatnie świadczeń zdrowotnych objętych umową pozwanego z (...) co w zdecydowany sposób ogranicza możliwości pozyskiwania przez niego dodatkowych środków finansowych. Podkreślił, że na dzień 30 września 2013 roku strata pozwanego z działalności gospodarczej wyniosła 8.877.047,64 zł, a zobowiązania krótkoterminowe łącznie 117.105.078,58 zł. Zdaniem pozwanego, nie może on też być kwalifikowany jako typowy przedsiębiorca, gdyż jego działanie nie jest w pełni samodzielne, ale ograniczone kwotami pochodzącymi z systemu finansów publicznych.

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2013 r., sygn. akt I C 2087/13 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy i przekazał ją Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy jako rzeczowo i miejscowo właściwemu.

W odpowiedzi na sprzeciw, w piśmie z dnia 21 marca 2014 r. powód podtrzymał żądanie pozwu, wnosząc jednocześnie o nieuwzględnienie wniosku pozwanego o zawieszenie postępowania i o nieobciążanie (...) kosztami postępowania. Odnosząc się do wniosku pozwanego o zawieszenie postępowania, powód stwierdził, że jest on bezzasadny. Toczące się przed innymi sądami sprawy o zbieżnych stanach faktycznych nie uzasadniają, zdaniem powoda, zawieszenia postępowania w sprawie niniejszej. Poza tym, kwestia będąca przedmiotem niniejszego postępowania, została już szeroko omówiona przez Sądy Apelacyjne z różnych stron Polski. Ponadto, powód argumentował, że poprawna analiza przepisów art. 53 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej i art. 54 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej wskazuje na to, że w przepisach tych chodzi o regulacje stanowiące wskazania wyłącznie dla kierowników zakładów opieki zdrowotnej, których obowiązki reguluje ustawa, reglamentuje zawieranie czynności prawnych z udziałem (...)reprezentowanego przez jego kierownika. Nie są to zaś i nie mogą być, zdaniem powoda, przepisy skuteczne erga omnes - czyniące rewolucje w zakresie konstytucyjnych gwarancji uczestników obrotu gospodarczego. Zdaniem powoda, nie jest niezbędna zgodna organu tworzącego na takie czynności prawne, w których stroną nie jest (...)i których skuteczność nie wymaga jego zgody. W szczególności chodzi tu o sytuację wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 i 2 kc, czy też cesję wierzytelności pomiędzy osobami trzecimi w sytuacji braku umownego zastrzeżenia pactum de non cedendo określonego w umowie pomiędzy (...)a cedentem.

W piśmie z dnia 4 kwietnia 2014 r. powód ograniczył powództwo w ten sposób, że domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty:

- 33.205,39 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

- odsetek ustawowych od kwoty 107.044,85 zł wyliczonych za okres od dnia wytoczenia powództwa do dnia 5 grudnia 2013 r., w pozostałym zakresie cofając pozew bez zrzeczenia się roszczenia. Ponadto powód podtrzymał żądanie w zakresie zwrotu kosztów postępowania. W przedmiotowym piśmie powód wskazał, że wygaśnięcie zobowiązań pozwanego nastąpiło jedynie w takim zakresie, w jakim wpłaty dokonane przez Szpital na rachunek firmy (...) zostały rozliczone pomiędzy powodem z B. S. (w sprawie niniejszej nastąpiło to w dniu 5 grudnia 2013 r.).

W odpowiedzi na powyższe, pozwany w piśmie z dnia 17 kwietnia 2014 r. wniósł o zobowiązanie powoda do przedłożenia umów poręczeń zawartych z dostawcami podmiotów leczniczych niebędących przedsiębiorcami przed dniem 22.10.2010 r. celem przeprowadzenia z nich dowodu na okoliczność, że umowy te pojawiły się dopiero po nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, dokonanej w tym dniu, jako sposób na obejście ustawowych ograniczeń zmian wierzycieli spzoz. Ponadto pozwany wniósł o przyznanie kosztów w zakresie cofniętego powództwa. W szczególności, odnosząc się do ograniczenia powództwa, pozwany podniósł, że nie ma tutaj zastosowania art. 452 kc z uwagi na okoliczność, że wierzyciel główny - (...) sp. z o.o. nadal pozostaje wierzycielem pozwanego i jest uprawniony do odebrania zapłaty. Pozwany zarzucił również, że według wyliczeń powoda na kwotę 30.205,39 zł składają się odsetki ustawowe w kwocie 17.308,86 zł oraz kwoty wskazane w notach odsetkowych na kwotę 15.896,53 zł. Tymczasem zdaniem pozwanego, wysokość odsetek ustawowych nie powinna kształtować się na poziomie 17.208,86 zł a 1.261,60 zł (co stanowi 1/3 kwoty 3.783,81 zł - odsetki ustawowe wyliczone na dzień dokonywania zapłaty przez pozwanego w 2012 r. Różnica w tym zakresie to kwota 15.947,26 zł.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód - (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie „pozostałej finansowej działalności usługowej, gdzie indziej niesklasyfikowanej, z wyłączeniem (...)

Celem działania pozwanego - Szpitala (...) im. dr. A. J. w B. jest realizacja zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia.

okoliczności bezsporne, a ponadto odpisy z KRS powoda i pozwanego, k.15-28akt.

Pozwany współpracował ze spółką (...) sp. z o.o. w W. w ramach umowy o nr (...) z dnia 6 grudnia 2010 r., na podstawie której spółka ta sprzedawała i dostarczała (...) (...)

okoliczność bezsporna, a ponadto umowa, k. 250-252 akt,

W dniu 6 czerwca 2011 r. powód zawarł ze spółką (...) sp. z o.o. w W. „umowę o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń”, na mocy której, w § 1 ust. 3 i 4 powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania (...)wymienionych w załączniku nr 1 do umowy, w tym również pozwanego (...), do górnej granicy określonej w tej umowie, a wynoszącej 15.880.000,00 zł, przy czym poręczenie obejmowało wyłącznie należności główne.

W § 3 umowy strony postanowiły, że w przypadku niespłacenia zobowiązania przez pozwanego na rzecz dostawcy, dostawca - (...) sp. z o.o. w W. zawiadomi powoda, który jako poręczyciel spłaci to zobowiązanie i w zakresie spłaconego zobowiązania stanie się wierzycielem pozwanego z prawem do naliczania dalszych odsetek za opóźnienie.

Powodowi z tytułu przedmiotowego poręczenia należała się określona w § 4 umowy prowizja.

dowód: umowa z dnia 6 czerwca 2011 r. wraz z załącznikiem nr 1, k. 29-36 akt, zestawienie faktur poręczonych z dnia 31 października 2011 r., k.42-47 akt, z dnia 7 marca 2012 r., k. 49-53 akt, z dnia 8 marca 2012 r., k. 55-58 akt, z dnia 2 kwietnia 2012 r., k. 60-65 akt, z dnia 16 maja 2012 r., k. 67-71 akt,

W dniu 7 lutego 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 29.006,76 zł.

dowód: faktury VAT, k.79-83 akt, wyliczenie do płatności za(...) na dzień 7 lutego 2012 r., k.72 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.73-77 akt, historia dla rachunku, k. 78 akt,

W dniu 15 lutego 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerze (...) (kwota 2.033,00 zł), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 1.982,18 zł. Kwota 2.033,00 zł została rozliczona w ten sposób, że powód i B. S. dokonały potrącenia przysługujących im wzajemnie względem siebie wierzytelności.

dowód: faktura VAT, k.91 akt, wyliczenie do płatności za pakiet nr 4 na dzień 15 lutego 2012 r., k.84 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.85-90 akt, historia dla rachunku, k. 90 akt, zeznania świadka P. K., k.626-627 akt.

W dniu 23 lutego 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 35.971,19 zł.

dowód: faktura VAT, k.99-106 akt, wyliczenie do płatności (...) na dzień 23 lutego 2012 r., k.92 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.93-97 akt, historia dla rachunku, k. 98 akt,

W dniu 24 maja 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 16.616,34 zł.

dowód: faktura VAT, k. 129-133 akt, wyliczenie do płatności za (...)na dzień 24 maja 2012 r., k.122 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.123-127 akt, historia dla rachunku, k. 128 akt,

W dniu 31 maja 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 15.047,37 zł.

dowód: faktury VAT, k. 115-121 akt, wyliczenie do płatności (...),8 na dzień 31 maja 2012 r., k.107 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.108-113 akt, historia dla rachunku, k. 114 akt,

W dniu 2 lipca 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 76.480,00 zł.

dowód: faktury VAT, k.143-156 akt, wyliczenie do płatności (...)z dnia 2 lipca 2012 r., k. 136 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.137-140, 142 akt, historia dla rachunku, k. 141 akt

W dniu 9 lipca 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...) (kwota 16.253,78 zł), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 15.847,44 zł. Kwota 16.253,78 zł zł została rozliczona w ten sposób, że powód i B. S. dokonały potrącenia przysługujących im wzajemnie względem siebie wierzytelności.

dowód: faktury VAT, k. 164-169 akt, wyliczenie do płatności (...) na dzień 9 lipca 2012 r., k.158 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.159-163 akt, zeznania świadka P. K., k.626-627 akt.

W dniu 16 lipca 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 36.208,86 zł.

dowód: faktury VAT, k.179-187 akt, wyliczenie do płatności (...) na dzień 16 lipca 2012 r., k.171 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.172-177 akt, historia rachunku, k. 178 akt.

W dniu 24 lipca 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 42.172,65 zł.

dowód: faktury VAT, k.196-204 akt, wyliczenie do płatności (...) na dzień 24 lipca 2012 r., k.189 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.190-194 akt, historia rachunku, k. 195 akt.

W dniu 31 lipca 2012 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o nr (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 17.353,44 zł.

dowód: faktury VAT, k. 213-219 akt, wyliczenie do płatności (...) na dzień 31 lipca 2012 r., k.206 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.207-211 akt, historia rachunku, k. 212 akt.

Powód obciążył pozwanego notami odsetkowymi z tytułu uiszczonych przez(...)po terminie należności wynikających z faktur VAT o nr: (...).

dowód: noty odsetkowe, k.134-135, 157, 170, 188, 205, 220 akt

Powód poinformował pozwanego o zawarciu umowy współpracy ze spółką (...) fakcie poręczenia za przedmiotowe faktury oraz spłacie zobowiązań za (...)

dowód: pismo powoda z dnia 31 października 2011 r., k.41 akt, 7 marca 2012 r., k.48 akt, 8 marca 2012 r., k. 54 akt, 16 maja 2012 r., k. 59 akt, 2 kwietnia 2012 r., k. 66 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 73-77,85-89, 93-97, 108-113, 123-127, 137-142, 159-163, 172-177, 190-194, 207-211 akt.

W dniach 2 kwietnia 2012 r., 26 czerwca 2012 r. i 3 października 2012 r. pozwany dokonał na rzecz B. S. zapłaty łącznie kwoty 73.939,46 zł tytułem należności wynikających z faktur VAT o nr (...).

dowód: potwierdzenie przelewu, k.266, 269, 270 akt, historia rozliczeń w układzie kont w walucie transakcji, k. 267-26

W dniu 5 grudnia 2013 r. doszło do rozliczenia pomiędzy powodem a spółką (...) w zakresie w/w należności przekazanych przez (...)na rzecz dostawcy - B. S..

dowód: saldo należności, k.454-455 akt, potwierdzenie przelewu, k. 456 akt, wyliczenie salda należności na dzień 18 listopada 2013 r., k. 457 akt.

Pismami z dnia 17 lipca 2013 r. oraz 23 września 2013 r., powód wezwał pozwanego do zapłaty należności dochodzonych niniejszym pozwem. Pozwany nie uiścił żądanych kwot.

okoliczności bezsporne, a ponadto wezwania do zapłaty wraz z dowodem nadania przesyłki, k.221-236 akt,

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o zaoferowane przez strony dowody w postaci wskazanych wyżej dokumentów prywatnych, które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności. Ich wiarygodność nie była również kwestionowana przez same strony.

W przedmiotowej sprawie pozwany zaskarżył nakaz zapłaty z dnia 29 listopada 2013 r., sygn. akt I Nc 577/13 w całości. W efekcie, na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu, nakaz zapłaty utracił w całości moc (art. 505 § 1 kpc).

Postanowieniem z dnia 22 maja 2014 r. Sąd oddalił wniosek pozwanego o zawieszenie postępowania. W świetle powołanego przez skarżącego w sprzeciwie od nakazu zapłaty przepisu art. 177 § 1 pkt 1 kpc, sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego.

Zależność prejudycjalna postępowania cywilnego od wyniku innego postępowania (cywilnego, a także administracyjnego, karnego lub dyscyplinarnego) występuje wtedy, gdy kwestia będąca lub mająca być przedmiotem innego postępowania (prejudycjalnego) stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym (chodzi tu o fakty lub dowody faktów). Charakter relacji zachodzącej pomiędzy zagadnieniem prejudycjalnym oraz przedmiotem postępowania cywilnego jest taki, że bez uprzedniego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnej niemożliwe jest rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu. Zależność ta musi zatem być tego rodzaju, że orzeczenie, które ma zapaść w innym postępowaniu cywilnym będzie prejudykatem, czyli podstawą rozstrzygnięcia sprawy przedmiotowej, tj. tej w której ma być zawieszone postępowanie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2005 r., V CK 407/05, LEX nr 462935). Wynik jednej z wielu spraw opartych na podobnym, czy nawet takim samym stanie faktycznym, toczących się równocześnie w danym sądzie, nie stanowi prejudycjalności dla pozostałych spraw. Przepis art. 177 § 1 pkt 1 kpc znajduje bowiem zastosowanie, gdy wynik jednego postępowania cywilnego zależy od wyniku innego postępowania cywilnego.

W ocenie Sądu, w sprawie niniejszej nie było podstaw do uwzględnienia wniosku o zawieszenie postępowania do czasu, jak chciałby tego pozwany, zakończenia kilkunastu postępowań toczących się przed Sądem Rejonowym i Okręgowym w Ł.. Pozwany sam przyznał w sprzeciwie, że stan faktyczny w powoływanych sprawach, jest odmienny od rozpoznawanego w sprawie niniejszej. Podsumowując, w ocenie Sądu, względy celowościowe nie uzasadniają zawieszenia postępowania w sprawie, gdyż Sąd może samodzielnie dokonywać ustaleń niezbędnych do jej rozstrzygnięcia. Zawieszenie postępowania dokonywane z urzędu, ale mające charakter fakultatywny, powinno być uzasadnione przede wszystkim względami celowości.

Odnosząc się zaś do meritum przedmiotowego rozstrzygnięcia, podkreślić trzeba, że poza sporem pozostawał sam fakt współpracy pozwanego z dostawcą - spółką (...) sp. o.o. z siedzibą w W.. Pozwany nie kwestionował zasadności samego wystawienia przez tego dostawcę, a załączonych do pozwu, faktur VAT. Pozwany w szczególności nie kwestionował wysokości należności nimi objętych. Nie podważał również pozwany faktu, że dostawca dostarczył mu sprzęt objęty umową nr (...) z dnia 6 grudnia 2010 r.

Sporną natomiast w sprawie kwestią była legitymacja powoda do wystąpienia z przedmiotowym powództwem. Pozwany zarzucił także w sprzeciwie od nakazu zapłaty nieważność łączącej powoda ze spółką (...) umowy z dnia 6 czerwca 2011 r.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż Sąd w niniejszej sprawie podziela zasadniczo argumentację prawną zawartą m. in. w licznych orzeczeniach sądów dołączonych przez powoda do odpowiedzi na sprzeciw. W ocenie Sądu Okręgowego, pozwany w sposób nieuzasadniony zarzucał powodowi brak legitymacji do wystąpienia z przedmiotowym powództwem. Pozwany powołał się przy tym na treść obowiązujących przepisów art. 54 ust. 5 i ust. 6 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej oraz postanowienia umowy zawartej ze spółką (...) w dniu 6 grudnia 2010 r., w której § 9 sformułowano zakaz dokonywania cesji wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy, udzielania pełnomocnictwa do dochodzenia wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy na drodze sądowej lub pozasądowej, za wyjątkiem pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata, jak również zawierania umowy poręczenia dotyczącej realizacji umowy, bez zgody pozwanego pod rygorem nieważności.

W świetle art. 54 ust. 5 i ust. 6 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela (...) może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Podmiot tworzący wydaje zgodę albo odmawia jej wydania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz w oparciu o analizę sytuacji finansowej i wynik finansowy (...)za rok poprzedni. Zgodę wydaje się po zasięgnięciu opinii kierownika (...)Czynność prawna dokonana z naruszeniem tego przepisu jest nieważna.

W ocenie Sądu Okręgowego, umowa o współpracę zawarta pomiędzy powodem a spółką (...), nie może być jednak zaliczona do czynności wymienionych w powyższych przepisach. Umowa ta odpowiada bowiem treści umowy poręczenia, nie zaś umowie cesji wierzytelności, stąd podnoszony przez stronę pozwaną zarzut nieważności wskazanej umowy nie może zostać uwzględniony. Treścią zawartej „umowy o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń” jest spłata zobowiązań dłużnika, za którego powód poręczył w przypadku nie wywiązania się przez dłużnika z obowiązku zapłaty wymagalnych zobowiązań, nie zaś bezpośredni przelew wierzytelności na inny podmiot przez wierzyciela (art. 65 k.c.). Przepis art. 509 k.c nie ma bowiem zastosowania w sytuacji, gdy strony zawarły umowę poręczenia. W przypadku umowy poręczenia nie dochodzi do przeniesienia wierzytelności na skutek czynności prawnej wierzyciela, ale do nabycia wierzytelności z mocy samego prawa przez osobę trzecią (poręczyciela), która spłaca wierzyciela (art. 518 § 1 kc).

Umowa poręczenia bez wątpienia nie jest umową mającą na celu zmianę wierzyciela, nie wymaga ona zatem opisanej w przepisie zgody. Celem umowy poręczenia nie jest zmiana wierzyciela i sama powinność świadczenia, ale gwarancja, że poręczyciel wykona zobowiązanie, gdyby dłużnik go nie wykonał (wyrok SN z dnia 12 stycznia 2006 r., II CK 347/05, LEX Nr 172184). Poręczenie służy zatem zabezpieczeniu wierzytelności, wzmocnieniu szansy wierzyciela pierwotnego na zaspokojenie, co jest zasadniczym zamiarem stron umowy poręczenia. Zmiana wierzyciela jest w określonych w umowie poręczenia okolicznościach, skutkiem tej umowy, ale jest to z założenia zdarzenie przyszłe i niepewne, niezależne od woli czy też zamiaru poręczyciela lub wierzyciela. Obowiązek zapłaty poręczyciela aktualizuje się z chwilą naruszenia warunków umowy przez dłużnika (brak zapłaty w terminie wymagalności).

W myśl art. 876 § 1 k.c. przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik go nie wykonał. Zawierając umowę poręczenia, można też poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej (art. 878 § 1 k.c.). O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika (879 § 1 k.c.), zaś w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny (art. 881 k.c.). Spełnienie świadczenia przez poręczyciela zwalnia zatem dłużnika głównego z obowiązku świadczenia wobec wierzyciela, zaś poręczyciel w takiej sytuacji wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości spełnionego świadczenia, uzyskując roszczenie do dłużnika głównego o spełnienie świadczenia, chyba że co innego wynika ze stosunku, jaki łączy wierzyciela z dłużnikiem głównym lub z umowy poręczenia. Konsekwencją spełnienia świadczenia przez poręczyciela jest zatem wstąpienie poręczyciela w miejsce zaspokojonego wierzyciela. Stosownie do art. 518 § 1 pkt. 1 k.c. osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi.

Na gruncie niniejszej sprawy powód ponosi osobistą odpowiedzialność jako poręczyciel pozwanego szpitala i, jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, spłacił objęte pozwem wierzytelności pozwanego względem dostawcy Szpitala - spółki (...). Na skutek zapłaty przez powoda długu pozwanego, za który odpowiadał osobiście, nabył on spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty.

W zakresie omawianych wierzytelności należy rozważyć znaczenie umownych ograniczeń wynikających z umowy z dnia 6 grudnia 2010 r. o numerze (...) (...)/700/10 zawartej przez pozwanego ze spółką (...). Zapis zawarty w § 9 w/w umowy stanowi, iż bez pisemnej zgody zamawiającego wierzytelności wynikające z umowy nie mogą stanowić przedmiotu m.in. poręczenia, przy czym naruszenie tego zakazu miało skutkować nieważnością owych czynności. Jednakże brak zgody pozwanego nie mógł takiego skutku wywrzeć względem powoda. Powód nie był stroną umowy zawartej przez wierzyciela z pozwanym i nie wiążą go owe zapisy umowne. Z istoty bowiem stosunku zobowiązaniowego wynika, iż łączy on co do zasady tylko strony tego stosunku. Naruszenie przez wierzyciela pozwanego postanowień § 9 w/w umowy może oczywiście rodzić dla pozwanego roszczenie odszkodowawcze wobec wierzyciela , lecz nie wpływa na ważność zawartych umów między powodem a wierzycielem pozwanego. Wynika to chociażby z treści art. 57 § 2 kc, gdzie wyraźnie mówi się wyłącznie o zobowiązaniu do niedokonania rozporządzeń prawem. Poza sporem jest, że owe zobowiązanie wywiera tylko skutki obligacyjne. Podkreślić należy, że w niniejszej umowie strony nie zawarły zapisów wyłączających w ogóle możliwość poręczenia, lecz przewidziały możliwość dokonania poręczeń, tyle że za zgodą pozwanego. Zatem umowa poręczenia jest ważna i skuteczna względem powoda.

Brak było ponadto podstaw do uznania, aby sporna umowa poręczenia była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W ocenie Sądu Okręgowego, skoro odwołanie się do zasad współżycia społecznego jest klauzulą generalną, również w zakresie art. 353 ¹ k.c. i art. 58 § 2 k.c. stosować należy wypracowane na gruncie art. 5 k.c. przez orzecznictwo sądów powszechnych zasady, w szczególności tzw. zasada czystych rąk, zgodnie z którą zasady współżycia społecznego nie mogą służyć ochronie tego, kto sam je naruszył. Z okoliczności ustalonych w sprawie wynika, że pozwany naruszył zasady współżycia społecznego w postaci lojalności kontraktowej i zasady pacta sunt servanta. Nie spełniał swoich wymagalnych zobowiązań wobec dostawcy. Z tego względu nie zasługiwał na ochronę zasad współżycia społecznego. Sam fakt, że aktualnym wierzycielem pozwanego stał się podmiot, który zawodowo trudni się dochodzeniem wierzytelności, w miejsce np. dostawcy sprzętu medycznego nie ma, w ocenie Sądu Okręgowego, znaczenia w sprawie. Do tej sytuacji (konieczności prowadzenia usankcjonowanych prawem działań zmierzających do uzyskania zaspokojenia należnych wierzytelności) doprowadził sam pozwany, nie płacąc dobrowolnie należności na rzecz dotychczasowego wierzyciela. Nie zasługuje zaś na ochronę działanie pozwanego, który świadomie zaciąga zobowiązania z zamiarem niepłacenia ich w terminie wiedząc, że kontrahent - podmiot zajmujący się dostawą sprzętu medycznego, będzie miał problemy z dochodzeniem należności (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 października 2012 r., sygn. akt I ACa 747/12, portal orzeczeń: www.orzeczenia.ms.gov.pl). W konsekwencji nie sposób spornej umowy poręczenia traktować jako sprzecznych z art. 353 ¹ k.c. i jako takich nieważnych na podstawie art. 58 k.c.

Należy przy tym stwierdzić , iż przytoczony przez pozwanego wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt II Ca 864/12, nie zapadł w identycznym stanie faktycznym, gdyż dotyczył sytuacji, w której umowa poręczenia zawarta przez powoda obejmowała wierzytelności już wymagalne. Było to podstawą do uznania przez Sąd Okręgowy owej umowy za nieważną jako umowy pozornej, co wynika wprost z uzasadnienia wyroku. Zatem argumentacja zawarta w uzasadnieniu owego wyroku nie znajduje całkowicie zastosowania w niniejszej sprawie.

W szczególności, w ocenie Sądu Okręgowego, na gruncie sprawy niniejszej pozwany nie wykazał, aby oświadczenia woli powoda i spółki (...), wyrażone w umowie o współpracy z dnia 6 czerwca 2011 r., miały charakter pozorny. Pozorność umowy jest okolicznością faktyczną i jako taka podlega ustaleniu przez sądy meriti. Strona, która powołuje się na tę okoliczność obowiązana jest ją udowodnić (art. 6 k.c.). Przez „cel” umowy rozumieć należy to, do czego strony dążyły zawierając dany stosunek zobowiązaniowy. Innymi słowy, za nieważną należałoby uznać czynność, której celem byłoby ukrycie rzeczywistej umowy przelewu wierzytelności, dążenie stron do zmiany wierzyciela. Z punktu widzenia przedmiotowej sprawy istotnym jest zatem to, czy umowa łącząca powoda ze spółką (...), jest czynnością tego rodzaju, a więc czy strony ją zawierając, kierowały się „ukrytym celem”. W ocenie Sądu Okręgowego pozwany (...) kwestii tej nie udowodnił. Przede wszystkim nie zaoferował Sądowi dowodu z osobowych źródeł, czy to przesłuchania powoda, czy zeznań swoich wierzycieli w charakterze świadków na okoliczność celu, jaki przyświecał stronom umowy poręczenia przy ich zawarciu. Ciężar udowodnienia okoliczności faktycznych skutkujących nieważnością czynności prawnej spoczywał zgodnie z ogólnymi regułami jego rozkładu (art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c.) na pozwanym, albowiem on powoływał się na taki skutek. Sąd miał obowiązek wziąć z urzędu pod uwagę w każdym stanie sprawy nieważność czynności prawnej, jednakże tylko na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego zgodnie z obowiązującymi regułami dotyczącymi postępowania dowodowego.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób przyjąć, aby cel w postaci zmiany wierzyciela był immanentnie wpisany w umowę poręczenia. Istotą poręczenia nie jest nawet zapłata przez poręczyciela (na skutek, której wstępuje on w prawa zaspokojonego wierzyciela), istotą poręczenia jest gwarancja, że poręczyciel wykona zobowiązanie, gdyby dłużnik go nie wykonał (por. uchwała 7 s. SN z dnia 30 września 1996 r., III CZP 85/96, OSP 1997, nr 7 - 8, poz. 139 i OSNC 1996 r., z. 12, poz. 153). Celem umowy poręczenia jest zabezpieczenie wierzytelności. W przypadku umowy poręczenia, o czym była już mowa we wcześniejszych uwagach, nie dochodzi do przeniesienia wierzytelności na skutek czynności prawnej wierzyciela, ale do nabycia wierzytelności z mocy samego prawa przez osobę trzecią, która spłaca wierzyciela (art. 518 § 1 k.c.). Nie można zatem w sprawie utożsamić dwóch odrębnych instytucji prawa cywilnego w sytuacji, gdy ustawodawca w sposób wyraźny je różnicuje.

W przedmiotowej sprawie brak, zdaniem Sądu Okręgowego, przesłanki do twierdzenia, że celem spornej umowy poręczenia była zmiana wierzyciela. W zawartej ze spółką (...) umowie powód zobowiązał się, względem wierzyciela pozwanego, zapłacić za jego zobowiązania na wypadek, gdyby (...) tego nie uczynił. Umowa poręczenia została zawarta na piśmie. Spełniony został zatem również wymóg wynikający z art. 876 § 2 k.c. Analiza treści załączonych do pozwu faktur wskazuje, że niezrealizowanie zobowiązania przez pozwany szpital stanowiło podstawę faktyczną realizacji umowy o współpracy/poręczenia zawartej przez stronę powodową ze spółką (...). To była jedyna przyczyna powstania stanu umożliwiającego zrealizowanie zawartej przez powoda umowy (w świetle zawartej umowy stwarzającej obowiązek powodowej spółki). Ponadto, sposób realizacji przedmiotowej umowy poręczenia został udokumentowany za pomocą chociażby potwierdzeń przelewów, wykazany zeznaniami świadka P. K.. Brak zatem podstaw do stwierdzenia, że zachodzi dysonans pomiędzy czynnością prawną (umową poręczenia) a rzeczywistym stanem rzeczy. Nie sposób w konsekwencji przyjąć na gruncie sprawy niniejszej, że mamy do czynienia z pozornością czynności prawnej (art. 83 kc), skoro sposób realizacji umowy z dnia 6 czerwca 2011 r., odpowiada modelowej konstrukcji umowy poręczenia.

Nieuzasadniony ponadto okazał się, w ocenie Sądu Okręgowego, zarzut pozwanego dotyczący niewykazania przez powoda zapłaty kwot 2.033,00 zł (w dniu 15 lutego 2012 r.) i 16.253,78 zł (w dniu 9 lipca 2012 r.). Otóż w piśmie z dnia 21 marca 2014 r. powód wniósł o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka P. K. na okoliczność dokonania przez powoda potrąceń względem spółki (...) w zakresie w/w należności. Sąd dopuścił dowód z zeznań wskazanego świadka uznając, iż wniosek powoda nie jest spóźniony w świetle art. 207 § 6 kpc. Skoro pozwany podniósł zarzut niewykazania przez powoda zapłaty wskazanych kwot w sprzeciwie, to potrzeba zgłoszenia dowodu z zeznań świadka powstała dla powoda dopiero w piśmie z dnia 21 marca 2014 r., tj. w odpowiedzi na sprzeciw.

Zeznający na rozprawie w dniu 10 lipca 2014 r. świadek w sposób szczegółowy wyjaśnił sposób współpracy pomiędzy powodem a dostawcami (wierzycielami) pozwanego (...) W szczególności świadek wskazał, iż w przypadku umowy poręczenia procedura jest następująca: najpierw dostawca (...)wystawia faktury obciążające pozwanego, a następnie są one zgłaszane do powoda celem ich poręczenia, o czym dłużnik (pozwany) jest następnie zawiadamiany. Dopiero w sytuacji, gdy pozwany nie spłaci w terminie faktury, powód może zostać wezwany przez dostawcę do zapłaty tej faktury. Świadek podkreślił, że pozwany (...) (pomimo otrzymania takiej informacji ), niejednokrotnie przelewał należności z faktur jeszcze na rachunek pierwotnego wierzyciela zamiast już na rachunek powoda. Taka właśnie sytuacja miała miejsce w sprawie niniejszej. Wówczas, jak wyjaśnił świadek, po stronie dostawcy powstaje nadpłata (otrzymuje bowiem zapłatę zarówno od (...) jak i ze strony powoda), którą ten winien przekazać na rachunek spółki (...). Świadek potwierdził, iż zgodnie z łączącą powoda ze spółką (...) umową, przekazanie nadpłaty odbywa się w ramach wzajemnego potrącenia należności. Za każdym razem powód przekazuje dostawcy rozliczenie danego przelewu, na którym wskazuje tytuł potrącenia, kwotę nadpłaty oraz dłużnika, którego nadpłata dotyczy. Odnośnie kwot 2.033,00 zł i 16.253,78 zł świadek potwierdził, że zostały one rozliczone w ramach kompensaty (k.626-627 akt).

Na marginesie wskazać trzeba, że oświadczenie o potrąceniu wierzytelności w świetle obowiązującego orzecznictwa może nastąpić w dowolnej formie i nie jest konieczne wyraźne stwierdzenie, że dłużnik potrąca swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony. Tak więc może ono nastąpić w sposób dorozumiany, a więc w sposób, który dostatecznie ujawnia treść oświadczenia (por. wyrok SN z dnia 12 listopada 1973 r., sygn. akt II CR 606/73, LEX nr 7333).

Wskazać należy, że w piśmie z dnia 4 kwietnia 2014 r. powód ograniczył powództwo do kwoty 33.205,39 zł wraz z odsetkami od dnia 6 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz do odsetek ustawowych od kwoty 107.044,85 zł wyliczonych za okres od dnia wytoczenia powództwa (tj. 19 listopada 2013 r.) do dnia 5 grudnia 2013 r. i w zakresie kosztów postępowania, cofając pozew w pozostałej części bez zrzeczenia się roszczenia (k.452 akt).

W świetle art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Art. 203 § 4 k.p.c. stanowi, że sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Treść art. 355 § 1 k.p.c. stanowi natomiast, że Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Sąd zważył, iż złożone przez powoda pismo z dnia 4 kwietnia 2014 r. dotyczące ograniczenia zgłoszonego w sprawie roszczenia zostało wywołane dokonaną przez pozwanego zapłatą łącznej kwoty 73.939,46 zł na rachunek pierwotnego wierzyciela - spółki (...). Powód wskazał, iż rozliczenie dokonanych przez (...)wpłat (stanowiących w/w kwotę) nastąpiło pomiędzy powodem a spółką (...) w dniu 5 grudnia 2013 r., co wynika z załączonych przez powoda dokumentów w postaci salda należności, k.454-455 akt, potwierdzenia przelewu, k. 456 akt, wyliczenia salda należności na dzień 18 listopada 2013 r., k. 457 akt. Okoliczności te stanowią, zdaniem Sądu, o braku sprzeczności czynności powoda z prawem i zasadami współżycia społecznego.

Uznając, iż powód skutecznie ograniczył powództwo we wskazanym w piśmie z dnia 4 kwietnia 2014 r., zakresie, Sąd orzekł na podstawie art. 355 § 1 k.p.c w związku z art. 203 § 1 kc, jak w pkt 3 wyroku.

Odnosząc się do postawionego w sprzeciwie zarzutu dotyczącego błędnego, zdaniem pozwanego, naliczenia odsetek stwierdzić trzeba, że z salda na dzień 18 listopada 2013 r. (k.457 akt) wynika, że należności wynikające z faktur VAT objętych wniesionym pozwem zostały uregulowane przez powoda między innymi w dniach 7, 15 i 23 lutego oraz 31 maja 2012 r. Wbrew zarzutom pozwanego, z przedstawionego salda nie wynika, aby początkową datą naliczania odsetek były daty zapłat dokonanych przez powoda na rachunek dostawcy (...) - spółki (...). Powód prawidłowo naliczył odsetki ustawowe za opóźnienie przyjmując za termin początkowy dzień wymagalności każdej z nich. Uprawnienie do naliczania przez powoda odsetek, począwszy od dnia wymagalności poszczególnych faktur, uzasadnione jest tym, iż poręczyciel wstępując w prawa zaspokojonego wierzyciela, kontynuuje ten sam stosunek obligacyjny i więź prawną łączącą dłużnika z pierwotnym wierzycielem w zakresie wynikającym z art. 518 § 1 pkt 1 kc.

Wreszcie, na uwzględnienie nie zasługiwał, w ocenie Sądu Okręgowego, również wniosek pozwanego o nieobciążanie go kosztami postępowania na zasadzie art. 102 k.p.c., w uzasadnieniu którego wskazał on na trudną sytuację (...) wynikającą z faktu, że jako podmiot prowadzący działalność leczniczą boryka się z ciągłymi i znacznymi problemami finansowymi. Jak wynika z treści powołanego przepisu, zasada w nim wyrażona powinna znaleźć zastosowanie w wypadkach zupełnie wyjątkowych. Opierając się na niej, Sąd powinien mieć w szczególności na uwadze, że w wyniku jej zastosowania dochodzi w istocie do wzajemnego zniesienia kosztów postępowania, czego konsekwencją w przedmiotowej sprawie byłoby obciążenie kosztami strony wygranej. W sytuacji, w której powód nie doprowadził do wszczęcia procesu z pobudek zasługujących na negatywną ich ocenę i nie spowodował dodatkowych, zbędnych kosztów, obciążenie go poniesionymi kosztami, byłoby w ocenie Sądu Okręgowego, niesłuszne. Sądowi Okręgowemu oczywiście znana jest notorycznie zła sytuacja finansowa służby zdrowia, jednakże sąd musi mieć przede wszystkim na względzie poczucie ogólnie rozumianej sprawiedliwości. Zastosowanie zasady słuszności ze względu na sytuację służby zdrowia w przedmiotowej sprawie, musiałoby skutkować takim samym rozstrzygnięciem w każdej innej sprawie, w której uczestniczyłby jakikolwiek podmiot służby zdrowia. To z kolei doprowadziłoby do usankcjonowania sytuacji, w której koszty te, jeżeli stroną przegraną byłaby jednostka służby zdrowia, zamiast niej, zawsze ponosiłby bądź Skarb Państwa, bądź strona wygrywająca proces, co w praktyce naruszyłoby zasadę równości stron postępowania ze względu na ich dyskryminowanie pod względem finansowym.

Podsumowując powyższe rozważania, Sąd Okręgowy uznał podnoszony przez pozwanego zarzut nieważności umowy z dnia 6 czerwca 2011 r. o „współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń”, za niezasadny. Powód skutecznie wstąpił w prawa wierzyciela ( spółki (...)) na podstawie art. 518 § 1 pkt. 1 k.c., dlatego legitymowany był do dochodzenia przedmiotowych należności od pozwanego(...)

Mając na względzie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd Okręgowy uznał za uzasadnione roszczenie powoda o zapłatę kwoty 33.205,39 zł tytułem należnych odsetek ustawowych wyliczonych na dzień 18 listopada 2013 r. od dnia 6 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty (pkt 1 wyroku). Ponadto Sąd zważył, że powodowi należą się odsetki ustawowe od żądanej w pozwie kwoty 107.044,85 zł od dnia 19 listopada 2013 r. (dzień wniesienia pozwu) do dnia 5 grudnia 2013 r.

O odsetkach ustawowych orzeczono w myśl art. 481 § 1 i 2 oraz 482 § 1 k.c.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W związku z powyższym pozwany zobowiązany jest zwrócić powodowi kwotę 8.970 zł, na którą złożyły się: opłata od pozwu - 5.353 zł, opłata od pełnomocnictwa - 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego adwokata w wysokości 3.600 zł, obliczone w oparciu o § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 j.t.)