Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk

Sędziowie SO Andrzej Dyrda

SR del. Marcin Rak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi G. S. i W. S. (S.)

o wznowienie postępowania w sprawie I C 250/04 Sądu Rejonowego w Rybniku

z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R.

przeciwko G. S. i W. S.

o opróżnienie lokalu mieszkalnego

na skutek zażalenia skarżących

na postanowienie Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 12 maja 2014 roku, sygn. akt II C 1267/13

postanawia:

1.  oddalić zażalenie;

2.  zasądzić od skarżących solidarnie na rzecz powódki kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

SSR del. Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda

Sygn. akt III Cz 1334/14

UZASADNIENIE

Skarżący domagali się wznowienia postępowania w sprawie I C 250/04 Sądu Rejonowego w Rybniku, zakończonej wyrokiem z dnia 21 września 2004 roku, prawomocnym z dniem 22 października 2004 roku. Jako podstawę wznowienia wskazali art. 403§2 k.p.c. oraz art. 401 ¹ k.p.c., a to wydanie przez Trybunał Konstytucyjny, w sprawie K 32/03, w dniu 30 marca 2004 roku, wyroku stwierdzającego niezgodność z Konstytucją aktu prawnego, który był podstawą wydania wyroku objętego skargą. Nadto jako podstawę skargi wskazywali art. 403§1 k.p.c., to jest oparcie skargi na dokumencie przerobionym lub podrobiony. Dokumentem tym miało być zawiadomienie o wykluczeniu z rejestru członków z dnia 18 listopada 2003 roku, gdzie powódka domagała się opróżnienia lokalu spółdzielczego, którym to terminem określa się spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, nie zaś spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, jakie przysługiwało skarżącym pozwanym. Uzasadniając dochowanie terminu do wniesienia skargi powoływali się na treść kierowanego do komornika pisma powódki z dnia 8 października 2008 roku, w którym powódka sama przyznała, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu skarżących nie wygasło. Skarżąca twierdziła, że pismo to otrzymała dopiero w listopadzie 2013 roku.

Powódka wniosła o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów postępowania. Zarzuciła, że skarga została złożona z przekroczeniem terminu z art. 408 k.p.c.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy odrzucił skargę. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 407 k.p.c. i 408 k.p.c. skargę o wznowienie postępowania należy złożyć w terminie 3 miesięcy od dowiedzenia się o podstawie wznowienia, ale nie później niż 5 lat od dnia prawomocności wyroku chyba, że strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana. W związku z faktem że od uprawomocnienia się wyroku w sprawie I C 250/04, tj. 22 października 2004 roku, do dnia wniesienia skargi tj. 19 września 2013 roku, upłynęło 8 lat i 11 miesięcy, skarżący jako podstawę wznowienia skarżący mogli podnosić jedynie zarzut pozbawienia ich możności działania lub nienależytą reprezentację. Dalej stwierdził, że podnoszone przez skarżących zarzuty nie były zarzutami z zakresu prawidłowości stosowania przez sąd orzekający w sprawie przepisów proceduralnych, jak również nie można ich kwalifikować jako okoliczności z zakresu nienależytej reprezentacji stron w tamtej sprawie. Jako podstawę odrzucenia skargi Sąd Rejonowy powołał art. 410§1 k.p.c.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2014 roku Sąd Rejonowy uzupełnił zaskarżone postanowienie poprzez zasądzenie od skarżących solidarnie na rzecz powódki kwotę 137 złotych z tytułu kosztów postępowania, a to na podstawie art. 351§1 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c.

Zażalenie na postanowienie odrzucające skargę wnieśli skarżący domagając się jego uchylenia i nadania biegu skardze lub przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Przyznali, że wyrok w sprawie, której dotyczy skarga uprawomocnił się w dniu 22 października 2004 roku. Wywodzili, że w ich ocenie skarga została złożona w terminie, bo niezwłocznie po powzięciu wiedzy niezbędnej do jej wniesienia. Podkreślali niekonstytucyjność przepisów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia przez Sąd Rejonowy w sprawie I C 254/10 i wskazywali na tą okoliczność jako usprawiedliwiającą merytoryczne rozpoznanie skargi.

Powódka wniosła o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie zwrócić należało uwagę na zakres postępowania zapoczątkowanego skargą o wznowienie. Wytycza go norma art. 412 § 1 k.p.c., zgodnie z którą sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Z brzmienia cytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że przedmiotem postępowania jest udowodnienie istnienia podstawy, na której oparto skargę w konkretnej sprawie. W konsekwencji zakres ponownego rozpoznania sprawy uwarunkowany jest przyczyną wznowienia wskazaną przez skarżącego i nie jest dopuszczalne wyjście poza tę przyczynę. W świetle art. 409 k.p.c. istotnym elementem skargi o wznowienie postępowania jest zatem podanie podstawy tegoż wznowienia oraz jej uzasadnienie i to zarówno z punktu widzenia wstępnej analizy skargi w trybie art. 410 § 1 k.p.c. przed ewentualnym skierowaniem sprawy na rozprawę, jak i z uwagi na przepis art. 412 § 1 k.p.c. ograniczający kognicję sądu do tak zakreślonych granic. Innymi słowy to ujmując sąd związany jest podstawą wznowienia podaną w skardze. Zatem skarżący, opierający skargę na konkretnej podstawie wznowienia, ukierunkowuje czynności sądu na ustalenie, czy podana w skardze postawa wznowienia zaistniała oraz - w przypadkach przewidzianych w art. 403 i 404 k.p.c. - czy miała istotny wpływ na treść wyroku zaskarżonego skargą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2011 roku, III CSK 311/10 LEX nr 960541, oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2014 roku, II PZ 1/14, LEX nr 1455198).

Skoro skarżący reprezentowani przez fachowego pełnomocnika ostatecznie jako podstawy wznowienia nie wskazywali pozbawienia ich możności działania lub nienależytej reprezentacji, to brak było podstaw do oceny dopuszczalności skargi z tychże przyczyn.

Dalej wskazać trzeba, że regulacja art. 408 k.p.c. ma charakter bezwzględny w stosunku do podstaw wznowienia innych niż pozbawienie możności działania lub nienależytej reprezentacji strony. W orzecznictwie zwrócono uwagę, że zasadniczą funkcją terminu oznaczonego w tym przepisie jest ustanowienie ostatecznej granicy czasowej, po upływie której skarga o wznowienie nie może być skutecznie wniesiona, zaś termin ten rozpoczyna bieg w chwili uprawomocnienia się orzeczenia, przeciwko któremu skierowana jest skarga. Wskazany pięcioletni termin ma charakter terminu prekluzyjnego prawa procesowego, a więc nie podlega przywróceniu, zaś w razie jego upływu skarga o wznowienie jest niedopuszczalna. Bieg terminu pięcioletniego z art. 408 k.p.c. rozpoczyna się w każdym wypadku z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia, które ma być zaskarżone skargą o wznowienie i gdy nie zostaje zachowany, skutkuje odrzuceniem skargi o wznowienie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2014 roku, II UZ 19/14, Lex nr 1455116 i z dnia 28 sierpnia 2013 r., V CO 59/13, LEX nr 1391366).

W rozpoznawanej sprawie wyrok, którego dotyczy skarga uprawomocnił się w dniu 22 października 2004 roku, zatem ostateczny termin do wniesienia skargi o wznowienie opartej na innej podstawie niż pozbawienie skarżących możności działania lub ich nienależytej reprezentacji, upływał z dniem 22 października 2009 roku.

Jak już wskazano, skarżący nie wskazali na podstawy wznowienia usprawiedliwiające rozpoznanie skargi wniesionej po upływie 5 lat od uprawomocnienia się wyroku w sprawie I C 254/10 Sądu Rejonowego w Rybniku.

Zatem ich skargę uznać należało za niedopuszczalną i odrzucić na podstawie art. 410§1 k.p.c., co też prawidłowo uczynił Sąd Rejonowy.

Z tych też względów Sąd Okręgowy oddalił zażalenie jako bezzasadne, a to na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 k.p.c. i art. 406 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego znajduje podstawę w art. 98 k.p.c. w zw. z art. 406 k.p.c. i §9 pkt 1 w zw. z §12 ust 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku poz. 490).

SSR del. Marcin Rak SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda