Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 6 września 2005 r.
I PK 52/05
Odmowa wydania poświadczenia bezpieczeństwa stanowi podstawę od-
wołania mianowanego urzędnika państwowego przez Ministra Finansów ze sta-
nowiska naczelnika urzędu skarbowego (art. 5 ust. 4b pkt 2 ustawy z dnia 21
czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych, Dz.U. Nr 106, poz. 489 ze zm.
w związku z art. 41 ust. 2a ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informa-
cji niejawnych, Dz.U. Nr 11, poz. 95 ze zm.) i niezwłocznego przeniesienia go na
inne miejsce służbowe przez pracodawcę (art. 10 ust. 1b ustawy z dnia 16 wrze-
śnia 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, jednolity tekst: Dz.U. z
2001 r. Nr 86, poz. 953 ze zm.), choćby nie była decyzją ostateczną.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Katarzyna
Gonera (sprawozdawca), Zbigniew Hajn.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2005 r.
sprawy z powództwa Jolanty C. przeciwko Urzędowi Skarbowemu w S., Ministrowi
Finansów w Warszawie o uznanie odwołania ze stanowiska Naczelnika Urzędu
Skarbowego w S. za bezskuteczne i przywrócenie do pracy na dotychczasowe sta-
nowisko, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 5 października 2004 r. [...]
1. o d d a l i ł kasację;
2. zasądził od powódki Jolanty C. na rzecz pozwanego Urzędu Skarbowego w
S. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa proceso-
wego w postępowaniu kasacyjnym.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Skierniewicach wyrokiem z 28 maja 2004 r. [...]
oddalił powództwo Jolanty C. przeciwko Urzędowi Skarbowemu w S. i Ministrowi Fi-
nansów w Warszawie o uznanie za bezskuteczne odwołania powódki ze stanowiska
2
naczelnika Urzędu Skarbowego w S. i przywrócenie do pracy na dotychczasowym
stanowisku.
Sąd Rejonowy ustalił, że powódka została mianowana naczelnikiem Urzędu
Skarbowego w S. 30 marca 1983 r. Minister Finansów odwołał powódkę z dniem 22
marca 2004 r. z zajmowanego stanowiska, podając jako przyczynę odmowę wydania
jej poświadczenia bezpieczeństwa przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i
odsunięcie od informacji niejawnych. W uzasadnieniu odwołania podano, że posia-
danie dopuszczenia do informacji niejawnych jest jednym z podstawowych warunków
prawidłowego wykonywania obowiązków służbowych przez naczelnika urzędu skar-
bowego. Odwołanie ze stanowiska naczelnika jest podyktowane szczególną potrze-
bą urzędu, związaną z zapewnieniem ciągłości jego pracy w wyniku obsadzenia sta-
nowiska naczelnika przez osobę posiadającą poświadczenie bezpieczeństwa. Jako
podstawę prawną odwołania wskazano art. 5 ust. 1 i ust. 4b pkt 2 ustawy z dnia 21
czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. Nr 106, poz. 489 ze zm.)
oraz art. 10 ust. 1b ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów pań-
stwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 ze zm.) w związku z art.
138 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 1999 r. Nr 49,
poz. 483 ze zm.).
W ustalonych okolicznościach faktycznych Sąd Rejonowy uznał, że stosunek
pracy powódki nie został rozwiązany, lecz zmianie uległa jego treść. Minister Finan-
sów odwołując powódkę ze stanowiska naczelnika Urzędu Skarbowego w S. uczynił
to w ramach swoich kompetencji kierowniczych wynikających z art. 10 ust. 1b ustawy
z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych. Powódka była
pracownikiem mianowanym i z tego względu miał do niej zastosowanie art. 138 ust.
1 ustawy z 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej, który stanowi, że do zmiany i
rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem mianowanym stosuje się przepisy art. 10
ust. 1a, 1b i 5, art. 13 - 16 oraz art. 27 ust. 3 ustawy o pracownikach urzędów pań-
stwowych. W ocenie Sądu Rejonowego spełnione zostały przesłanki zastosowania
art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Dla przeniesienia
urzędnika państwowego mianowanego na inne stanowisko przepis ten wymaga, aby
zaistniały szczególne potrzeby urzędu, a nowe stanowisko odpowiadało kwalifika-
cjom urzędnika i było równorzędne pod względem wynagrodzenia. W rozpoznawanej
sprawie szczególne potrzeby urzędu polegały, zdaniem Sądu, na tym, że odmowa
wydania powódce poświadczenia bezpieczeństwa przez Agencję Bezpieczeństwa
3
Wewnętrznego uniemożliwiała jej wykonywanie obowiązków naczelnika urzędu skar-
bowego, w którego zakresie kompetencji pozostaje dostęp do informacji niejawnych.
Zgodnie z art. 41 ust. 2a ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji nie-
jawnych (Dz.U. Nr 11, poz. 95 ze zm.), osoba upoważniona do obsady stanowiska
jest obowiązana, niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o odmowie wydania
poświadczenia bezpieczeństwa, uniemożliwić dostęp do informacji niejawnych oso-
bie, której odmowa dotyczy. Nie ma przy tym wymogu, aby osoba ta musiała oczeki-
wać z decyzją do chwili zakończenia ewentualnego postępowania odwoławczego w
sprawie poświadczenia bezpieczeństwa. Fakt przebywania przez powódkę na zwol-
nieniu lekarskim od dnia odwołania ze stanowiska naczelnika uniemożliwił doręcze-
nie jej informacji o nowym stanowisku pracy. Nie powoduje to jednak nieważności
odwołania powódki z zajmowanego stanowiska. Po odwołaniu ze stanowiska naczel-
nika powódka nadal pozostała pracownikiem Urzędu Skarbowego w S. Według Sądu
Rejonowego, za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego należało uznać
żądanie powódki przywrócenia na dotychczasowe stanowisko, z powołaniem się na
brak dotyczący określenia nowego stanowiska pracy, w sytuacji gdy odmowa wyda-
nia poświadczenia bezpieczeństwa wymagała niezwłocznego przesunięcia powódki
na inne stanowisko. Uwzględnienie żądania powódki spowodowałoby jej dalsze za-
trudnienie na stanowisku naczelnika urzędu skarbowego, wbrew zakresowi jej kom-
petencji. Odnosząc się do kwestii legitymacji procesowej biernej Sąd Rejonowy
stwierdził, że zgodnie z art. 3 k.p. pracodawcą powódki, będącej dotąd kierownikiem
Urzędu Skarbowego w S., jest pozwany Urząd, pomimo że kompetencja do nawią-
zywania i rozwiązywania stosunku pracy przysługuje w tym przypadku innemu orga-
nowi - Ministrowi Finansów. Został on wezwany do udziału w sprawie w charakterze
pozwanego, na podstawie art. 194 § 1 k.p.c., postanowieniem Sądu Rejonowego,
który przyjął, że legitymacja procesowa Ministra Finansów, niekwestionowana przez
tego pozwanego, jest oczywista i wynika z jego uprawnień do powoływania i odwoły-
wania naczelników urzędów skarbowych, na podstawie przepisów ustawy z dnia 21
czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powódki. Skarżący za-
rzucił wyrokowi Sądu pierwszej instancji naruszenie prawa materialnego w postaci:
art. 8 k.p., art. 22 § 1 k.p. oraz art. 5 ust. 1 i ust. 4b pkt 2 ustawy z dnia 16 września
1982 r. o pracownikach urzędów państwowych w związku z art. 138 ust. 1 ustawy z
18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej poprzez niewłaściwe zastosowanie, art. 41 ust.
4
2a ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, poprzez
błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenie przepisów postępo-
wania w postaci art. 233 § 1 k.p.c. w wyniku przekroczenia zasad swobodnej oceny
dowodów. Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie odwołania powódki
z zajmowanego stanowiska za niezgodne z prawem i nakazanie pozwanemu do-
puszczenia powódki do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy.
Sąd Okręgowy w Łodzi - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 5
października 2004 r. [...] oddalił apelację powódki. Sąd Okręgowy podzielił ustalenia
faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy i stwierdził, że zaskarżony wyrok odpowia-
da prawu, lecz przy uwzględnieniu innej, niż zawarta w uzasadnieniu orzeczenia
Sądu pierwszej instancji, argumentacji prawnej.
W ocenie Sądu Okręgowego uznanie przez Sąd Rejonowy w rozpoznawanej
sprawie legitymacji procesowej biernej Ministra Finansów nastąpiło z naruszeniem
art. 3 k.p. Pracodawcą dla powódki był i pozostaje Urząd Skarbowy w S., również
pozwany w sprawie. Bez znaczenia dla legitymacji procesowej biernej był fakt, że
czynności w stosunku do powódki, będącej naczelnikiem pozwanego Urzędu Skar-
bowego, w zakresie nawiązywania, rozwiązywania czy kształtowania treści stosunku
pracy podejmował Minister Finansów. Sąd Okręgowy powołał się przy tym na pogląd
prawny wyrażony wielokrotnie przez Sąd Najwyższy, że przeniesienie na inny szcze-
bel organizacyjny pewnych uprawnień (dotyczących nawiązywania i rozwiązywania
stosunku pracy) nie powoduje zmiany pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z
19 grudnia 1997 r., I PKN 448/97, OSNAPiUS 1998 nr 22, poz. 649 i powołane tam
orzecznictwo). Powództwo skierowane przeciwko Ministrowi Finansów należało od-
dalić ze względu na brak po jego stronie biernej legitymacji procesowej.
Sąd Okręgowy potwierdził natomiast prawidłowość dokonanej przez Sąd
pierwszej instancji oceny, że powódka od uzyskania 1 kwietnia 1983 r. mianowania
na stanowisko naczelnika Urzędu Skarbowego w S. zachowała status prawny pra-
cownika mianowanego (urzędnika państwowego mianowanego). Wprawdzie pogląd
ten nie został szczegółowo uzasadniony, jednak stanowisko to jest zgodne z argu-
mentacją prawną przedstawioną przez Sąd Najwyższy w uchwale z 7 sierpnia 2002
r., III PZP 16/02 (OSNAPiUS 2002 nr 23, poz. 563), stwierdzającej, że do powołania i
odwołania naczelnika urzędu skarbowego na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 21
czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych, mianowanego na to stanowisko na
podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
5
państwowych w związku z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 1982 r. o urzędzie
Ministra Finansów oraz o urzędach i izbach skarbowych, nie mają zastosowania art.
68 i 70 k.p. Argumentacja Sądu Najwyższego zawarta w uzasadnieniu tej uchwały
wymagała modyfikacji - wynikającej ze zmiany z dniem 31 grudnia 2003 r. stanu
prawnego w odniesieniu do art. 137 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywil-
nej, dokonanego przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 grudnia 2003 r. o zmianie
ustawy o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 228, poz. 2257) - jedynie w tym zakresie, że sto-
sunek pracy powódki powinien przekształcić się w stosunek oparty na umowie o
pracę dopiero z dniem 1 stycznia 2011 r.
Nawiązując do argumentacji prawnej Sądu Najwyższego zawartej w powoła-
nej uchwale z 7 sierpnia 2002 r., III PZP 16/02, Sąd Okręgowy stwierdził, że Minister
Finansów nie mógł na podstawie art. 5 ust. 1 i ust. 4b pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca
1996 r. o urzędach i izbach skarbowych skutecznie rozwiązać z powódką stosunku
pracy z mianowania, ponieważ przepis art. 5 ust. 4 tej ustawy nie odnosi się do pod-
stawy nawiązywania stosunku pracy. Potwierdzeniem prawidłowości takiego wniosku
jest fakt, że strony procesowe nie wyprowadzały z pisma Ministra Finansów z 22
marca 2004 r. skutku w postaci rozwiązania stosunku pracy powódki. Co więcej, z
treści pisma Ministra Finansów wynikało wprost, że od 23 marca 2004 r. powódka
pozostaje nadal w stosunku pracy w Urzędzie Skarbowym w S., jej nowy zakres
obowiązków zostanie ustalony odrębnie, a w okresie do 30 czerwca 2004 r. zacho-
wuje dotychczasowe wynagrodzenie miesięczne, zaś nowe warunki wynagrodzenia
zostaną ustalone od 1 lipca 2004 r.
Zdaniem Sądu Okręgowego, pismo Ministra Finansów z 22 marca 2004 r.
zmierzało do przeniesienia powódki od 23 marca 2004 r. na inne stanowisko pracy w
Urzędzie Skarbowym w S. Pracodawca, którego czynności w stosunku do powódki
wykonywał Minister Finansów, był uprawniony do podjęcia takiej decyzji na podsta-
wie art. 10 ust. 1b ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów pań-
stwowych, który został prawidłowo powołany w części wstępnej wymienionego pisma
z 22 marca 2004 r. Powódka w apelacji kwestionowała zastosowanie do niej wska-
zanego przepisu. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że szczególną potrzebę urzędu Mi-
nister Finansów dostrzegł w zapewnieniu prawidłowości i ciągłości pracy Urzędu
Skarbowego w S., poprzez obsadzenie stanowiska, zajmowanego dotąd przez po-
wódkę, przez osobę posiadającą poświadczenie bezpieczeństwa. Zdaniem Sądu,
argumentacji tej nie sposób było odmówić słuszności również z tego względu, że
6
znajdowała ona uzasadnienie w przepisach ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o
ochronie informacji niejawnych. Z treści pisma Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrz-
nego z 10 marca 2004 r. o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa wyni-
kało, że powódce odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa w zakresie
dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową, oznaczonych
klauzulą „tajne”. Dostęp do informacji niejawnych o takim charakterze pozostawał w
kompetencji powódki na zajmowanym stanowisku naczelnika urzędu skarbowego.
Według Sądu brak poświadczenia dostępu do informacji niejawnych musiał powodo-
wać dla powódki konsekwencje prawne dwojakiego rodzaju.
Po pierwsze, przepis art. 41 ust. 2a ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochro-
nie informacji niejawnych obligował Ministra Finansów, jako podmiot uprawniony do
obsady stanowiska zajmowanego przez powódkę, do niezwłocznego uniemożliwienia
jej dostępu do informacji niejawnych. Minister Finansów wykonał ten obowiązek, za-
kazując powódce pismem z 19 marca 2004 r. dostępu do informacji niejawnych po-
czynając od 22 marca 2004 r. Wykonanie obowiązku wynikającego z tego przepisu
nie było uzależnione od rozpatrzenia odwołania osoby, której taka odmowa doty-
czyła, i utrzymania w mocy odmowy wydania poświadczenia bezpieczeństwa. We-
dług Sądu, wadliwa prawnie była argumentacja apelującej, że odmowa poświadcze-
nia bezpieczeństwa jest decyzją administracyjną i jako taka nie podlegała wykonaniu
ze względu na postanowienia art. 130 k.p.a. Ustalenie charakteru prawnego odmowy
wydania poświadczenia bezpieczeństwa nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia
sprawy, ponieważ nie można było odnieść do tej odmowy konsekwencji prawnych
wynikających z art. 130 k.p.a. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że z przepisów art. 42
ust. 1a i art. 37 ust. 10 ustawy o ochronie informacji niejawnych wynika wprost, że do
postępowania sprawdzającego nie stosuje się przepisów k.p.a., z wyjątkiem przewi-
dzianych tam zasad doręczenia takiej odmowy. Ustawa zawiera w art. 48a ust. 1 i
następnych regulację prawną szczególnego trybu odwoławczego od odmowy wyda-
nia poświadczenia bezpieczeństwa.
Po drugie, dalej idące skutki prawne braku poświadczenia bezpieczeństwa
wynikały dla powódki z art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie informacji niejawnych.
Przepis ten stanowi, że nie mogą być dopuszczone do pracy lub pełnienia służby na
stanowisku albo do wykonywania prac zleconych, z którymi łączy się dostęp do in-
formacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową, osoby, które nie posiadają
poświadczenia bezpieczeństwa. Od chwili uzyskania odmowy wydania poświadcze-
7
nia bezpieczeństwa powódka podlegała regulacji prawnej wynikającej z tego przepi-
su. Nie mogła być więc dopuszczona do pracy na zajmowanym dotąd stanowisku
naczelnika urzędu skarbowego, tym bardziej że jako kierownik tej jednostki ponosiła
z mocy art. 18 ust. 1 powołanej wyżej ustawy odpowiedzialność za ochronę informa-
cji niejawnych tam wytwarzanych, przetwarzanych, przekazywanych lub przechowy-
wanych.
Sąd Okręgowy podniósł, że rozstrzygnięcie pracodawcy o przeniesieniu pra-
cownika na inne stanowisko pracy jest aktem mającym złożony charakter. Zawiera
ono element utraty przez pracownika stanowiska pracy zajmowanego dotychczas, a
ponadto zmierza do określenia pracownikowi stanowiska pracy, na którym będzie
świadczył pracę w dalszym okresie zatrudnienia. Wskazanie pracownikowi nowego
stanowiska pracy może być połączone w czasie z opuszczeniem przez niego stano-
wiska dotąd zajmowanego. Nie można jednak wykluczyć takiej możliwości prawnej,
że obie te czynności nie zostaną dokonane w tym samym czasie. Pracodawca może
bowiem stanąć przed koniecznością niezwłocznego odsunięcia pracownika od pracy
na dotychczasowym stanowisku pracy, a z przyczyn pozostających po jego stronie
nie jest możliwe jednoczesne wskazanie pracownikowi nowego stanowiska pracy.
Zdaniem Sądu Okręgowego, taka sytuacja zaistniała w stosunku do powódki. Mini-
ster Finansów podejmując 22 marca 2004 r. decyzję o odwołaniu powódki ze stano-
wiska Naczelnika Urzędu Skarbowego w S., nie określił powódce nowego stanowi-
ska pracy. Zawarł natomiast w swoim piśmie stwierdzenie, że nowy zakres obowiąz-
ków, poczynając od dnia odwołania, zostanie ustalony odrębnie. W ocenie Sądu
Okręgowego takie rozstrzygnięcie było prawnie możliwe i nie naruszało art. 10 ust.
1b ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych.
Sąd drugiej instancji nie podzielił zarzutu apelacji, że pracodawca (ściślej: po-
dejmujący czynności z zakresu prawa pracy Minister Finansów) w piśmie skierowa-
nym do powódki miał obowiązek określenia wysokości jej wynagrodzenia, jakie bę-
dzie otrzymywała od 23 marca 2004 r. Przepis art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach
urzędów państwowych nie nakłada takiego obowiązku na pracodawcę przenoszące-
go urzędnika na inne stanowisko pracy. Przepis ten stanowi jedynie, że stanowisko
to ma odpowiadać kwalifikacjom urzędnika i być równorzędne pod względem wyna-
grodzenia. Minister Finansów określił wysokość wynagrodzenia powódki stwierdza-
jąc, że do 30 czerwca 2004 r. zachowuje ona prawo do dotychczasowego wynagro-
dzenia, a nowe warunki płacy zostaną dla niej ustalone od 1 lipca 2004 r. W ocenie
8
Sądu nie można było również uznać zasadności zarzutu naruszenia art. 22 § 1 k.p.,
przez jego niewłaściwe zastosowanie. Powódka pozostała nadal urzędnikiem pań-
stwowym mianowanym w rozumieniu ustawy o pracownikach urzędów państwowych,
zatrudnionym w Urzędzie Skarbowym w S., za określonym wynagrodzeniem, a jej
stanowisko pracy miało zostać określone natychmiast po zakończeniu korzystania
przez nią ze zwolnienia lekarskiego.
Kasację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł w imieniu powódki jej pełno-
mocnik, zaskarżając wyrok ten w całości. Kasację oparto na podstawach: 1) naru-
szenia prawa materialnego: (a) art. 10 ust. 1b ustawy z dnia 16 września 1982 r. o
pracownikach urzędów państwowych w związku z art. 137 ust. 1 oraz 138 ust. 1
ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej, przez przyjęcie, że zostały speł-
nione przesłanki uprawniające do przeniesienia powódki na inne stanowisko pracy;
(b) art. 22 § 1 k.p. w związku z art. 76 k.p. oraz art. 7 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej
oraz art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych, przez błędną wy-
kładnię i niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, że stosunek pracy po-
wódki po jej odwołaniu nie jest wadliwy wobec braku określenia rodzaju pracy po-
wódki (stanowiska) oraz wynagrodzenia za pracę; (c) art. 5 ust. 1 i ust. 4b pkt 2
ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. z 2004 r.,
Nr 121 poz. 1267), przez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że Minister Fi-
nansów był organem uprawnionym do przeniesienia powódki na inne stanowisko
pracy na podstawie art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych; (d)
art. 41 ust. 2a w związku z art. 42 ust. 1a i art. 37 ust. 10 ustawy z dnia 22 stycznia
1999 r. o ochronie informacji niejawnych w związku z art. 104 § 1 k.p.a. i 130 § 1
k.p.a. przez błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że odmowa wydania po-
świadczenia bezpieczeństwa nie jest decyzją administracyjną i podlega wykonaniu
niezależnie od kwestii zaskarżenia; (e) art. 3 i 31
§ 1 k.p., przez błędną wykładnię,
polegającą na przyjęciu, że Minister Finansów nie posiada biernej legitymacji proce-
sowej w niniejszej sprawie; 2) naruszenia przepisów postępowania cywilnego, a mia-
nowicie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. w
związku z art. 391 § 1 k.p.c., przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowo-
dów, polegające na przyjęciu, że strona pozwana ustali powódce nowe stanowisko
pracy i wynagrodzenie niezwłocznie po zakończeniu zwolnienia lekarskiego oraz
nieustosunkowanie się przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku do zarzutu na-
9
ruszenia art. 22 § 1 k.p., co ma istotne znaczenie dla możliwości kontroli prawidłowo-
ści wyroku.
Skarżąca wniosła o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania temu Sądowi, ewentualnie o uchylenie wyroków Sądu
Okręgowego i Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do
ponownego rozpoznania, a w razie uznania przez Sąd Najwyższy zasadności jedynie
zarzutów naruszenia prawa materialnego, o zmianę wyroku i uznanie odwołania po-
wódki i przeniesienia na inne stanowisko za niezgodne z prawem oraz nakazanie
pozwanemu dopuszczenia powódki do pracy na dotychczasowych warunkach pracy.
Jako okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji skarżąca wskazała wy-
stępowanie w sprawie istotnych zagadnień prawnych oraz konieczności wykładni
przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości. Po pierwsze, istnieje koniecz-
ność wyjaśnienia, czy możliwe jest istnienie stosunku pracy, w którym brak jest
dwóch podstawowych cech tego stosunku, a mianowicie stanowiska pracy (pracy
określonego rodzaju) oraz wynagrodzenia za pracę, w związku z treścią art. 22 § 1
k.p. Skarżąca podniosła, że o ile w doktrynie i orzecznictwie istnieje zgoda co do
tego, że brak określenia wynagrodzenia za pracę nie dyskwalifikuje stosunku pracy
(np. wyrok Sądu Najwyższego z 22 lutego 2001 r., I PKN 690/00, OSNP 2003 nr 20,
poz. 489), o tyle brak jest jednoznacznego stanowiska co do możliwości istnienia
stosunku pracy (w szczególności pracownika mianowanego), w którym nie określono
rodzaju pracy, co w połączeniu z brakiem określenia wynagrodzenia czyni stosunek
pracy „ułomnym". Po drugie, istnieje konieczność rozstrzygnięcia istotnego zagad-
nienia prawnego oraz dokonania wykładni art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach
urzędów państwowych co do tego, czy możliwe jest przeniesienie urzędnika pań-
stwowego na inne stanowisko bez określenia tego stanowiska oraz wynagrodzenia
za pracę. Po trzecie, istnieje także konieczność dokonania wykładni art. 3 i 31
§ 1
k.p., a mianowicie czy legitymację procesową bierną w sprawie przeniesienia na inne
stanowisko, w trybie art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych,
ma wyłącznie pracodawca, czy także organ dokonujący przeniesienia, również w
sytuacji, gdy nie jest upoważniony do dokonania przeniesienia. O ile bowiem kwestia
ta jest jasna w sprawach dotyczących rozwiązania stosunku pracy, o tyle zarówno
orzecznictwo jak i doktryna nie wypowiadają się w tej kwestii w przypadku czynności
niezwiązanych z rozwiązaniem stosunku pracy. Po czwarte, istnieje konieczność roz-
strzygnięcia, czy z art. 41 ust. 2a w związku z art. 42 ust. 1a i art. 37 ust. 10 ustawy z
10
dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych wynika, że niezależnie od
zaskarżenia odmowy poświadczenia bezpieczeństwa należy odsunąć pracownika od
dostępu do informacji niejawnych i czy jest to wystarczająca przesłanka do zastoso-
wania do pracownika art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych.
W ocenie powódki, kasacja powinna zostać rozpoznana także dlatego, że za-
skarżony wyrok oczywiście narusza prawo poprzez zaakceptowanie przez Sąd
Okręgowy, jako zgodnej z prawem, sytuacji przeniesienia pracownika na inne stano-
wisko, mimo braku przesłanek z art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów pań-
stwowych. Brak określenia stanowiska pracy i wynagrodzenia jest w oczywistej
sprzeczności z dyspozycją tego przepisu, co z kolei znajduje potwierdzenie w
orzecznictwie, między innymi w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 25
marca 1999 r., II SA 1680/98, LEX nr 46174; z 15 marca 1999 r., II SA 1915/98 LEX
nr 46600; z 23 października 1995 r., II SA 2205/95, Prawo Pracy 1996 nr 9, poz. 40.
Ponadto - według skarżącej - oczywiście narusza prawo zaakceptowanie moż-
liwości przeniesienia na inne stanowisko przez Ministra Finansów. Sąd Okręgowy
uznał, że do oświadczenia woli pracodawcy przenoszącego powódkę na inne stano-
wisko nie należy stosować powołanych w oświadczeniu Ministra art. 5 ust. 1 i ust. 4b
pkt 2 ustawy o urzędach i izbach skarbowych. Wobec braku takich podstaw nie
można przyjąć, iż przeniesienie powódki na inne stanowisko pracy mogło zostać do-
konane przez Ministra Finansów, lecz powinno zostać dokonane przez dyrektora izby
skarbowej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie zasługuje na uwzględnienie, chociaż część podniesionych w niej
zarzutów należy uznać za usprawiedliwione. Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 3 i
31
§ 1 k.p., co miałoby polegać na błędnym przyjęciu, że Minister Finansów nie po-
siada biernej legitymacji procesowej w niniejszej sprawie.
Minister Finansów nie jest pracodawcą dla pracowników urzędów skarbowych.
Nie był też pracodawcą powódki. Pracodawcą powódki w rozumieniu art. 3 k.p., w
stosunku do którego mogło być zgłoszone na drodze procesu cywilnego (w postępo-
waniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy) żądanie przywrócenia do pracy
na dotychczasowym stanowisku, był wyłącznie pozwany Urząd Skarbowy w S. Pra-
codawcą powódki jako naczelnika urzędu skarbowego był zatem ten urząd skarbo-
11
wy, a nie Minister Finansów (minister jest organem władzy, a pracodawcą mogłoby
być ewentualnie ministerstwo, gdyby powódka faktycznie wykonywała swoje obo-
wiązki pracownicze jako urzędnik państwowy zatrudniony w ministerstwie, a nie w
urzędzie skarbowym). Przeniesienie na inny szczebel pewnych uprawnień praco-
dawcy (dotyczących nawiązania, rozwiązania lub przekształcenia stosunku pracy)
nie powoduje zmiany pracodawcy. Powódka jako naczelnik Urzędu Skarbowego w S.
pozostawała pracownikiem tego Urzędu, chociaż pewne czynności z zakresu prawa
pracy (przede wszystkim powołanie jej na stanowisko naczelnika oraz odwołanie z
tego stanowiska) podejmował Minister Finansów. Analogiczne stanowisko było już
prezentowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego, np. w sprawie dotyczącej okrę-
gowych inspektorów pracy (uchwała składu siedmiu sędziów z 24 listopada 1992 r., I
PZP 59/92, OSNCP 1993 nr 4, poz. 49), sędziów sądu rejonowego (uchwała z 23
lipca 1993 r., I PZP 30/93, OSNCP 1994 nr 6, poz. 123) oraz prezesa sądu rejono-
wego (wyrok z 19 września 1996 r., I PKN 101/95, OSNAPiUS 1997 nr 7, poz. 112),
a także dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy (wyrok z 19 grudnia 1997 r., I PKN
448/97, OSNAPiUS 1998 nr 22, poz. 649), a nawet naczelnika urzędu skarbowego
(uchwała z 7 sierpnia 2002 r., III PZP 16/02, OSNAPiUS 2002 nr 23, poz. 563). Z
tych przyczyn słusznie Sąd Apelacyjny uznał, że po stronie pozwanego Ministra Fi-
nansów brak było w rozpoznawanej sprawie - niewątpliwie z zakresu prawa pracy -
legitymacji biernej (materialnej i procesowej), co musiało prowadzić do oddalenia
powództwa przeciwko temu pozwanemu, niezależnie od zasadności czy bezzasad-
ności zarzutów powódki wobec dokonanych przez Ministra Finansów w stosunku do
niej czynności z zakresu prawa pracy, w szczególności odwołania ze stanowiska na-
czelnika Urzędu Skarbowego w S.
Uzasadniony jest zarzut naruszenia art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach
urzędów państwowych w wyniku przyjęcia, że Minister Finansów był organem
uprawnionym do przeniesienia powódki na inne stanowisko. Wydanie przez zastępcę
szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego decyzji administracyjnej z 10 marca
2004 r. o odmowie wydania powódce poświadczenia bezpieczeństwa w zakresie do-
stępu do informacji niejawnych, stanowiących tajemnicę państwową oznaczonych
klauzulą „tajne”, stało się podstawą do podjęcia przez Ministra Finansów czynności z
zakresu prawa pracy (kształtującej treść stosunku pracy powódki, co najmniej w za-
kresie powierzonego jej stanowiska), a mianowicie odwołania ze stanowiska naczel-
nika urzędu skarbowego. Odwołanie nastąpiło na podstawie art. 5 ust. 1 i ust. 4b pkt
12
2 ustawy o urzędach i izbach skarbowych. Przepisy te, w dacie dokonywania przez
Ministra Finansów czynności będącej przedmiotem oceny, stanowiły, że naczelnicy
urzędów skarbowych podlegają ministrowi właściwemu do spraw finansów publicz-
nych (art. 5 ust. 1), który powołuje (art. 5 ust. 4) i odwołuje (art. 5 ust. 4b pkt 2) na-
czelnika urzędu skarbowego. Przepisy art. 5 ust. 4 i 4b ustawy o urzędach i izbach
skarbowych nie odnoszą się do podstawy nawiązania stosunku pracy naczelnika
urzędu skarbowego, mimo użycia w nich sformułowań o powołaniu i odwołaniu, ale
dotyczą podległości służbowej naczelnika urzędu skarbowego jako organu skarbo-
wego Ministrowi Finansów oraz sprawowania nad nim kontroli. Powoływanie i odwo-
ływanie naczelników urzędów skarbowych to element ich podległości i metoda spra-
wowania nad nimi kontroli przez Ministra Finansów.
Minister Finansów mógł zatem odwołać powódkę ze stanowiska naczelnika
urzędu skarbowego, a odwołanie to było nie tylko formalnie zgodne z prawem, lecz
także uzasadnione. Uzasadnieniem tej czynności była konieczność przeniesienia
powódki na inne miejsce służbowe ze względu na szczególne potrzeby urzędu (art.
10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych), aby na stanowisko na-
czelnika Urzędu Skarbowego w S. można było powołać inną osobę, posiadającą
wymagane na tym stanowisku poświadczenie bezpieczeństwa. Dwóch naczelników
tego samego urzędu skarbowego być wszak nie mogło. Przeniesienie na inne sta-
nowisko służbowe wymagało wcześniejszego odwołania powódki ze stanowiska na-
czelnika urzędu skarbowego, ponieważ dopóki powódka zajmowała to stanowisko
(najwyższe w urzędzie skarbowym), dopóty nie było w urzędzie osoby, która mo-
głaby dokonać na podstawie art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów pań-
stwowych czynności przeniesienia powódki na inne stanowisko. Nikt w urzędzie
skarbowym nie mógł zastosować wobec jego naczelnika przepisu o przeniesieniu na
inne stanowisko. Nie mógł przenieść powódki na inne stanowisko także Minister
Finansów. W jego kompetencji leży powoływanie i odwoływanie naczelników urzę-
dów skarbowych, a nie kształtowanie innymi czynnościami ich sytuacji pracowniczej.
Z chwilą odwołania ze stanowiska naczelnika urzędu skarbowego powódka przestała
być organem skarbowym, stała się mianowanym urzędnikiem państwowym zatrud-
nionym w Urzędzie Skarbowym w S., w stosunku do którego dalsze czynności z
zakresu prawa pracy powinien był podjąć nowy naczelnik tego Urzędu. Odwołanie
powódki przez Ministra Finansów i powołanie nowego naczelnika Urzędu Skarbowe-
go w S. stwarzało warunki do zgodnego z prawem (prawidłowego) przeniesienia jej
13
na inne stanowisko przez nowego naczelnika. Nie doszło do tego, ponieważ pozwa-
ny Urząd Skarbowy w S. błędnie uznał, że w czasie nieobecności powódki w pracy
spowodowanej chorobą i długotrwałym zwolnieniem lekarskim nie jest możliwe do-
konanie w stosunku do niej czynności polegającej na wyznaczeniu jej innego stano-
wiska, odpowiadającego jej kwalifikacjom i równorzędnego pod względem wynagro-
dzenia. To zaniechanie nowego naczelnika pozwanego Urzędu Skarbowego w S.
może być ocenione jako nieprawidłowe, powodowało bowiem kwestionowany przez
powódkę stan swoistego zawieszenia, związanego z brakiem określenia nowego
stanowiska pracy, jednak sposobem zwalczania owego zaniechania na drodze są-
dowej nie mogło być wystąpienie z żądaniem uznania za bezskuteczne odwołania
powódki ze stanowiska naczelnika i przywrócenia jej do pracy na dotychczasowym
stanowisku, a jedynie żądanie wskazania przez pracodawcę nowego odpowiedniego
stanowiska pracy, ukształtowania treści stosunku pracy po odwołaniu albo ostatecz-
nie odszkodowania (jeżeli po stronie powódki powstała szkoda). Z takimi żądaniami
powódka jednak nie wystąpiła - między innymi dlatego, że bezpośrednio po odwoła-
niu ze stanowiska naczelnika zachorowała i pracy nie świadczyła, a kiedy wyczerpała
okres zasiłkowy i powróciła do pracy, złożyła wniosek o rozwiązanie z nią stosunku
pracy ze względu na nabycie uprawnień emerytalnych i przejście na emeryturę.
Prawidłowe wykonanie przeniesienia powódki na inne stanowisko służbowe
wymagało zatem sekwencji dwóch czynności dwóch różnych organów: najpierw od-
wołania powódki ze stanowiska naczelnika urzędu skarbowego przez Ministra Finan-
sów, następnie przeniesienia jej na inne stanowisko przez nowego naczelnika urzędu
skarbowego. Tego drugiego kroku nie uczyniono. Było to nieprawidłowe, niezgodne z
prawem zaniechanie pracodawcy, lecz nie oznacza to, że możliwe do uwzględnienia
było roszczenie zgłoszone i konsekwentnie podtrzymywane przez powódkę w rozpo-
znawanej sprawie.
Sankcją za naruszenie przez pracodawcę (Urząd Skarbowy w S., a nie Mini-
stra Finansów) art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych nie mo-
gło być przywrócenie powódki na stanowisko, z którego została odwołana (stanowi-
sko naczelnika Urzędu Skarbowego w S.), lecz jedynie możliwość domagania się
przez nią jako pracownika (w stosunku do pracodawcy) nakazania przez sąd pracy
ukształtowania treści stosunku pracy (w tym określenia stanowiska spełniającego
kryteria wskazane w art. 10 ust. 1b ustawy), ewentualnie odszkodowania, jeżeli z
powodu zaniechania pracodawcy poniosła jako pracownik szkodę (choćby w postaci
14
różnicy w wynagrodzeniu). Tych roszczeń jednak powódka nie zgłosiła, a w kasacji
nie zarzuca się naruszenia art. 4771
§ 1 k.p.c. (sprzed nowelizacji), co byłoby zresztą
bezskuteczne, bo przepis ten mógł ewentualnie zastosować Sąd Rejonowy, nie mógł
go natomiast stosować Sąd Okręgowy.
Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że słusznie kwestionuje się w
kasacji pogląd Sądu Okręgowego, iż Minister Finansów był organem uprawnionym
do przeniesienia powódki na inne stanowisko pracy na podstawie art. 10 ust. 1b
ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Pogląd ten narusza art. 5 ust. 1 i ust.
4b pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (tekst
jednolity: Dz.U. z 2004 r., Nr 121 poz. 1267), jednak ten błędny pogląd nie mógł za-
ważyć na ostatecznej ocenie prawnej co do bezzasadności roszczeń zgłoszonych w
rozpoznawanej sprawie przez powódkę.
Nie jest sporne między stronami, że czynność Ministra Finansów podjęta w
stosunku do powódki (odwołanie ze stanowiska naczelnika urzędu skarbowego) nie
miała na celu definitywnego rozwiązania stosunku pracy - powódka nadal pozostała
mianowanym urzędnikiem państwowym - a jedynie przekształcenie jego treści. Mini-
ster Finansów nie był uprawniony do przeniesienia powódki na inne stanowisko.
Mógł to uczynić pracodawca, a ściślej - działający w imieniu pracodawcy nowy na-
czelnik Urzędu Skarbowego w S. Powołanie w piśmie Ministra Finansów z 19 marca
2004 r. art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych miało na celu
podkreślenie, że odwołanie dokonywane jest w celu stworzenia możliwości prawnych
dla przeniesienia powódki na inne stanowisko. Minister Finansów zaznaczył przy
tym, że owo przeniesienie dokonane zostanie odrębnym aktem - nowy zakres obo-
wiązków od dnia odwołania zostanie ustalony odrębnie, do 30 czerwca 2004 r. (czyli
przez trzymiesięczny okres odpowiadający okresowi wypowiedzenia) powódka za-
chowa dotychczasowe warunki wynagrodzenia, a od 1 lipca 2004 r. zostaną ustalone
i jej nowe warunki płacy. Wszystkie te czynności - związane z przeniesieniem na inne
stanowisko, wskazaniem nowego zakresu obowiązków oraz wysokości wynagrodze-
nia - powinien był podjąć naczelnik Urzędu Skarbowego w S. niezwłocznie po odwo-
łaniu powódki ze stanowiska naczelnika tego Urzędu. Choroba powódki, wielomie-
sięczne zwolnienie lekarskie, jej nieobecność w pracy z tym związana, nie stanowiły
przeszkody do przeniesienia jej przez pracodawcę po skutecznie dokonanym odwo-
łaniu na nowe stanowisko, ustalenia nowego zakresu obowiązków i określenia wyna-
grodzenia. Czynności te nie miałyby charakteru wypowiedzenia zmieniającego (art.
15
42 k.p.), a jedynie miałyby na celu ukształtowanie treści stosunku pracy po odwołaniu
powódki z dotychczas zajmowanego stanowiska. Z tego względu nie było przeszkód,
aby podjąć te czynności także w czasie usprawiedliwionej nieobecności powódki w
pracy (art. 41 k.p.). Słusznie zatem podnosi się w kasacji, że stosunek pracy powódki
po jej odwołaniu był wadliwy wobec braku określenia przez pracodawcę rodzaju
pracy powódki (stanowiska) oraz wynagrodzenia za pracę; pogląd Sądu Okręgowe-
go, że mogło być to dokonane później - po powrocie powódki do pracy po zakończe-
niu korzystania ze zwolnienia lekarskiego i wyczerpaniu okresu zasiłkowego - naru-
sza art. 22 § 1 k.p. oraz art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwo-
wych. Jednak to naruszenie prawa nie prowadzi do uwzględnienia kasacji.
Rozpoznawana sprawa nie dotyczyła roszczenia o zobowiązanie pozwanego
Urzędu Skarbowego w S. do ukształtowania treści stosunku pracy powódki, po jej
odwołaniu przez Ministra Finansów, w sposób zgodny z wymaganiami art. 10 ust. 1b
ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Powódka kwestionowała samo od-
wołanie ze stanowiska naczelnika urzędu skarbowego, domagając się uznania tego
odwołania za bezskuteczne i przywrócenia do pracy na dotychczasowym stanowi-
sku. To żądanie było jednak nieuzasadnione.
Przedmiotem oceny Sądu Najwyższego mogło być tylko roszczenie powódki o
uznanie za bezskuteczne odwołania jej ze stanowiska naczelnika Urzędu Skarbowe-
go w S. Nie zostały bowiem podjęte dalsze czynności zmierzające do przeniesienia
powódki na inne stanowisko - nie dokonał tego ani Minister Finansów (bo nie miał do
tego kompetencji), ani naczelnik Urzędu Skarbowego w S. (ponieważ bezpośrednio
po odwołaniu powódka zachorowała i przez rok była nieobecna w pracy z tego po-
wodu). Skoro dalsze czynności nie zostały podjęte - choć podjęte być powinny - ich
zgodność z prawem i zasadność uchyla się spod kontroli Sądu. Skutkiem zaniechań
naczelnika pozwanego Urzędu Skarbowego w S. - niepodjęcia czynności na podsta-
wie art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych - nie może być z
całą pewnością przywrócenie powódki na stanowisko naczelnika tego Urzędu.
Odwołanie powódki ze stanowiska naczelnika urzędu skarbowego nie ozna-
czało ustania jej stosunku pracy - pozostawała ona nadal pracownikiem Urzędu
Skarbowego w S. jako mianowany urzędnik państwowy. Odwołanie to było zgodne z
prawem i uzasadnione. Uzasadnienie tej czynności wiązało się z odmową wydania
powódce poświadczenia bezpieczeństwa przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrz-
nego. To była istotna, prawnie doniosła przyczyna odwołania powódki ze stanowiska
16
naczelnika urzędu skarbowego. Prawo nie gwarantuje naczelnikowi urzędu skarbo-
wego pełnienia tej funkcji dożywotnio. Decyzje kadrowe w stosunku do naczelników
urzędów skarbowych podejmuje Minister Finansów. Odmowa wydania poświadcze-
nia bezpieczeństwa stanowiła podstawę do niezwłocznego przeniesienia powódki
jako mianowanego urzędnika państwowego na inne miejsce służbowe na podstawie
art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych (co powinien był uczy-
nić naczelnik Urzędu Skarbowego w S.) po wcześniejszym odwołaniu jej ze stanowi-
ska naczelnika (przez Ministra Finansów).
Zgodnie z art. 41 ust. 2a ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informa-
cji niejawnych, osoba upoważniona do obsady stanowiska jest obowiązana, nie-
zwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o odmowie wydania poświadczenia bezpie-
czeństwa, uniemożliwić dostęp do informacji niejawnych osobie, której odmowa do-
tyczy. Osobą upoważnioną do obsady stanowiska (powołania i odwołania) naczelni-
ka urzędu skarbowego jest Minister Finansów. Uniemożliwienie powódce dostępu do
informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową objętą klauzula „tajne”
mogło się odbyć poprzez odwołanie jej ze stanowiska naczelnika urzędu skarbo-
wego. Powołany przepis art. 41 ust. 2a ustawy o ochronie informacji niejawnych nie
uzależnia obowiązku osoby upoważnionej do obsady stanowiska uniemożliwienia
osobie, której odmowa dotyczy, dostępu do informacji niejawnych od tego, czy decy-
zja szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w tym przedmiocie jest ostateczna.
Wprost przeciwnie, odsunięcie od dostępu do informacji niejawnych ma nastąpić nie-
zwłocznie po otrzymaniu przez osobę upoważnioną do obsady stanowiska informacji
o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa.
Wbrew stanowisku Sądu Okręgowego, odmowę wydania poświadczenia bez-
pieczeństwa przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego należy traktować
jak decyzję administracyjną. Nie oznacza to jednak, że uzasadniony jest zarzut kasa-
cji dotyczący naruszenia art. 130 k.p.a. Zgodnie z art. 130 k.p.a., przed upływem
terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu (§ 1), a wniesienie
odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji (§ 2), jednak przepisów § 1 i 2
nie stosuje się w przypadku, gdy decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z
mocy ustawy (§ 3 pkt 2). Przepis art. 41 ust. 2a ustawy o ochronie informacji niejaw-
nych może być potraktowany jako określony ustawowo przypadek, w którym decyzja
szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego o odmowie wydania poświadczenia
bezpieczeństwa podlega natychmiastowemu wykonaniu ze względu na ochronę
17
interesu publicznego i ochronę informacji niejawnych. W przypadku zatrudnienia
związanego z dostępem do tajemnicy państwowej bezwzględnie konieczną prze-
słanką nawiązania lub kontynuacji stosunku pracy jest uzyskanie przez daną osobę
(pracownika) odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa. Odmowa wydania
poświadczenia bezpieczeństwa stanowi oczywistą i uzasadnioną przyczynę decyzji
kadrowych w stosunku do pracownika (urzędnika), który takim poświadczeniem bez-
pieczeństwa powinien się legitymować (art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie infor-
macji niejawnych).
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy oddalił kasację.
========================================